ÖZET ABSTRACT. Bir ülkenin gelişebilmesi için yeterli sayı ve nitelikte yetişmiş insan gücüne gereksinim vardır ve bu da o ülkenin eğ

Transkript

1 FEN VE TEKNOLOJ İ DERSLERİ NDE YAPILANDIRMACI YAKLAŞ IMA DAYALI ETKİNLİKLERDE ÖĞRETİ M TEKNOLOJİLERİNİN KULLANILABİLİRLİĞİNE YÖNELİ K ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ TEACHER OPINIONS ABOUT THE PRACTICABILITY OF TEACHING TECHNOLOGIES ON THE ACTIVITIES BASED ON CONSTRUCTIVIST APPROACH IN SCIENCE AND TECHNOLOGY COURSES Ar ş. Gör. Kader BİRİNC İ KONUR kaderbirinci@yahoo.com Ar ş. Gör. Gülşah SEZEN gulsahsezen_28@hotmail.com Ar ş. Gör. Ahmet TEKBIYIK atekbiyik@gmail.com Rize Üniversitesi, Eğ Fakültesi, İlk Bölümü, RİZE ÖZET Bu çalışmanın amacı, Fen ve Teknoloji dersinde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı etliklerde teknolojilerinin kullanılabilirliğine iliş düşüncelerini belirlemektir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim kullanılmıştır. Çalış manın örneklemi, Rize ili Çayeli ilçesindeki ilk okullarında eğ yılı güz döneminde görev yapan 12 Fen ve Teknoloji retmeninden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmı ş mülakat kullanılmıştır. Mülakattan elde edilen veriler kodlama yapılarak anlamlı hale getirilmiştir. Çalışmada, Fen ve Teknoloji in çoğunluğu teknolojik araçların okullarında yeterli olduğ unu, ancak derslerinde bu teknolojik araçları kullanabilme noktasında problem yaşadıklarını belirtmektedir. bazıları da araçların yetersiz olduğunu belirtmiş tir. Çalışma, yeni programı uygularken teknolojik araç kullanımı ile ilgili zamanın sınırlı olması, kendilerini ve rencileri teknolojik araçları kullanma konusunda yetersiz görmeleri, eğ yazılımlarının azlığı nedeniyle derslerin yürütülmesinde sorun yaş adıklarını ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra retmenler, yeni programın retmen ve rencileri teknolojik araçları kullanmaya yönlendirdiğ ini ifade etmişlerdir. Elde edilen bulgulara göre bazı önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Fen ve Teknoloji Dersi, retmen, Teknolojileri ABSTRACT The aim of this study is to find out teachers opinions about the practicability of teaching technologies on the activities based on constructivist approach in Science and Technology courses. The sample of the study consists of 12 science and technology teachers worked in primary schools in Çayeli town of Rize province at autumn educational term. Semi-constructed interview has been used as a data collecting instrument. Data from interview have been made meaningful by coding. In the study, majority of science and technology teachers underline that there are sufficient technologic materials at schools, but they have some troubles in using these materials in classes. Some of the teachers also express that materials aren t sufficient. The study has explored the problems that teachers have experienced; for example, they have limited time in using technologic materials while applying the programme, they see both themselves and students incapable of using technologic materials and they have troubles in studying the subject because of lack of educational softwares. However, teachers express that new programme encourages teachers and students to use technologic materials. Some suggestions have been made according to the findings. Keywords: Science and Technology Course, Teacher, Teaching Technologies. GİRİŞ Bir ülkenin gelişebilmesi için yeterli sayı ve nitelikte yetişmiş insan gücüne gereksinim vardır ve bu da o ülkenin eğ sisteminin verimli biçimde çalışması ile iliş kilidir (Sünbül, 1998). Fakat eğ sistemleri bazen toplumların gereksinim duyduğu niteliklerde bireyler yetiş tirememektedirler. Son yıllarda her alanda artan teknolojik gelişmeler de artık kaçınılmaz olarak teknolojinin eğle iliş kilendirilmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır. Bunun için, retme- renme süreçlerini daha verimli yapmanın, yani nitelikli bireyler yetiştirmenin bir yolu da, teknolojinin eğ le bütünleştirilerek kullanılmasıdır. Teknoloji, tüm eğ itsel sorunlara çözüm olabilecek bir unsur olmasa da, eğ faaliyetlerinde teknolojinin kullanılması eğ de 48

2 ilerlemeyi sağlamak adına önemli bir role sahiptir (Akkoyunlu, 2002; Kirschner ve Selinger, 2003). retme-renme süreçlerinde teknolojilerini kullanma, soyut kavramların somutlaş tırılmasına ve konunun daha etkili sunulmasına yardımcı olmakta, bununla birlikte i daha zevkli ve anlamlı hale getirmektedir (Demirel, 2002). Eğ teknolojileri her ne kadar belirtilen bu fırsatları sağlasa da burada en önemli rolü retmenler üstlenmektedir. Fakat, yapılan birçok araş tırma retmenlerimizin eğ teknolojilerini renme- retme ortamlarında çeşitli sebeplerden dolayı kullanmadığ ını göstermektedir (Kaya, 2001; Hunt ve Bohlin, 1993; Marcinkiewicz, 1993). Literatürde, teknolojilerinin et kullanımının eğ sistemleri üzerinde olumlu etki yapacağı ve de en azından teknolojiyi sınıflarında etkili bir biçimde kullanabilecek kadar teknoloji okur yazarlığına sahip olmaları gerektiğ i belirtilmektedir (Jonassen ve Reeves, 1996; Means, 1994; Baggot ve Wright, 1996; Norton ve Gonzales, 1998; Ely et al., 1996; Leask ve Pachler, 1999). retmenler, renme ve retme ortamlarında kullanacakları eğ teknolojilerini seçerken programın kazanımlarını göz önünde bulundurmalı, kullanılacak teknolojinin retmen ve rencinin yeteneklerine uygunluğuna ve seçilen eğ teknolojisine eğ ortamında kolay ulaşılıp ulaşılamayacağ ına dikkat etmelidirler ( İşman ve Eskicumalı, 2000). Eğ sistemi artık teknoloji boyutunun eğ le birleştirilmesi gereğinden hareketle teknolojiye verdiğ i önemi gözler önüne sermiştir yılında yapılan programı değiş iklikleriyle fen bilgisi dersinin adı fen ve teknoloji olarak değiştirilmiş tir. Bu yeni hazırlanan programda geleneksel yaklaş ımdan farklı olarak yapılandırmacı yaklaşıma dayalı içerisinde etliklere önem verilmiştir. Bu etliklerde, retmenin rolü; bilgiyi renciye pasif olarak aktarmak yerine, rencilerin renmelerine yardımcı olmak, onları yönlendirerek renmelerine uygun ortamlar hazırlamak ve etlikleri onların yapmalarını sağlamaktır. Bu renme ortamlarını oluşturabilmek ve rencilerde anlamlı ve kalıcı renmeyi gerçekleştirebilmek için değişik yöntemleri içerisinde teknoloji de kullanılarak renciyi merkeze alabilecek düzenlenmelerin yapılması gerekmektedir. Fen eği ve teknoloji ile ilgili yapılan çalış malarda; rencinin de merkeze alınmasıyla hedef ve amaçlara daha kolay ulaşıldığı, bazı fen becerilerinin geliş tirilmesini desteklediği, zamandan kazanç sağladığı, rencilerin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirdiğ i, kavramları daha iyi anladıkları ve yapmı ş oldukları çalışmaları kendilerinin de değerlendirebildikleri belirtilmiş tir (Jimoyiannis ve Komis, 2001; Webb, 1997; Kwok-Wing, 1993; Goldworthy, 2000; Kyprianou, 1995). Yeni programın uygulanmasında fen ve teknoloji arasındaki ilişkiyi kurmada teknolojilerinin derste kullanımı önem arz etmektedir. Bu nedenle dersleri geleneksellikten kurtarmaları ve rencilere fen ve teknoloji okur-yazarlığı kazandırmaları için teknolojileri konularında gerekli bilgilere sahip olmaları ve onları esnasında etkili bir ş ekilde kullanmaları gerekmektedir. Bu nedenle çalışmada yeni programı uygularken yapılandırmacı yaklaşıma dayalı etliklerde teknolojilerinden ne derece faydalandıkları ve teknolojik araçların kullanımında karşılaş tıkları sorunların neler olduğunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. AMAÇ Bu çalış manın amacı, Fen ve Teknoloji dersinde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı etliklerde teknolojilerinin kullanılabilirliğine iliş düşüncelerini belirlemektir. YÖNTEM Araştırma probleminin doğası gereği nitel özellik taş ıyan bu çalışmada nitel araş tırma desenlerinden olgu bilim kullanılmış tır. Olgu bilim deseni farkında olunan ancak derinlemesine ve ayrıntılı bir anlayış a sahip olunmayan olgulara odaklanmaktadır. Olgularla günlük yaş antıda sık sık karşılaşılsa da bu tanışıklık onların tam olarak anlaşıldığ ı anlamına gelmez. İ nsanlara tümüyle yabancı olmayan aynı zamanda da tam anlamının kavranamadığ ı olguları araştırmayı amaçlayan çalış malar için olgu bilim iyi bir araştırma zemini oluş turmaktadır (Yıldırım ve Şimş ek, 2005). Örneklem Bu araş tırmanın örneklemini Rize ili Çayeli ilçesindeki ilk okullarında eğ yılı güz döneminde görev yapan 12 Fen ve Teknoloji retmeni oluşturmaktadır. Bu demografik özellikleri Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Örneklemin Demografik Özellikleri Mesleki Deneyim Cinsiyet N 1-3 yıl 6-8 yıl yıl Bayan Erkek Verilerin Toplanması ve Analizi Olgu bilim araştırmalarında baş lıca veri toplama aracı görüşmedir. Bu çalışmada düş üncelerinin ortaya çıkarılması amaçlandığ ı için nitel veri toplama tekniklerinden olan yarı yapılandırılmı ş mülakatın en uygun veri toplama aracı olduğu düşünülmü ş ve kullanılmış tır. Mülakat, iletişim kurulan bireyin araş tırılan konu hakkında duygu ve düş üncelerinin neler olduğ unu ortaya çıkarmaktır. Özel bir konuda derinlemesine soru sorma, anlaş ılmayan durumlarla ilgili tekrar soru sorarak durumu daha açıklayıcı hale getirip cevapları tamamlama fırsatı sunma bu teknik yardımı ile gerçekleş ebilir (Çepni, 2007). Yapılan mülakatta; teknolojik araçların okullarda yeterliliğ i, retmen ve rencilerin bu araçları kullanma düzeyi, kullanılmama veya az kullanılma sebepleri, kullanım aşamasında yaş anılan problemler, yeni programdaki etliklerin teknolojik araçları kullanmaya yönlendirmesi ve bu araçların kullanımına yönelik retmenlere verilen hizmet içi eğ kurslarının yeterliliği ile ilgili sorular sorulmuştur. Olgu bilim araştırmalarında veri analizi, yaş antıları ve anlamları ortaya çıkarmaya yöneliktir. Bu analizde birbirine benzeyen veriler belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirilir ve okuyucunun anlayabilece ği bir ş ekilde düzenlenir. Sonuçlar betimsel bir anlatım ile sunulur ve sık sık doğ rudan alıntılara yer verilerek bulgular açıklanır ve yorumlanır. Mülakat verilerinin analizi için, nitel verilerin düzenlenmesinde önemli bir kolaylık sağlayan veri kodlaması yapılarak, mülakattan elde edilen veriler kategoriler altında sınıflandırılır ve anlamlı hale getirilir. Böylelikle farklı bölümlerde yer alan ve anlam bakımından ilişkili olan verilerin bir araya getirilmesi ve iliş kilendirilmesi mümkün olmaktadır (Yıldırım ve Şimş ek, 2005). Bu çalış mada nitel verilerin düzenlenmesinde önemli bir kolaylık sağlayan veri kodlaması yapılmıştır. Mülakattan elde edilen ortak görüş ler dikkate alınarak verilerden 49

3 çıkarılan kavramlara göre kodlamalar yapılmı ş ve böylece veriler anlamlı hale getirilmiştir. BULGULAR VE TARTIŞ MA Okullardaki Teknolojik Araçların Yeterliliğ i ve Kullanılma Düzeylerine İliş Bulgular Yeni programda fen ve teknoloji dersindeki etliklerde teknolojik araçların kullanılabilirliği ile ilgili görüş lerden önce, okulların teknolojik altyapısının yeterli olup olmadığ ının belirlenmesi ve bu araçları fen ve teknoloji derslerindeki etliklerde kullanabilme düzeylerine iliş elde edilen bulgular Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2 ye göre, çoğ u bilgisayar, tepegöz, projektör, internet, televizyon, video, modeller gibi teknolojik araçların okullarda yeterli düzeyde bulunduğ unu, ancak eğ yazılımları konusunda okullarda eksiklik bulunduğ unu belirtmişlerdir. Tablo 2 ye göre, yarısı iyi düzeyde bilgisayar, projektör, model ve interneti fen ve teknoloji derslerindeki etliklerde kullanabilmekte, diğ er yarısı ise ancak orta ve düş ük düzeyde bu araçlardan derslerindeki etliklerde faydalanmaktadırlar. Tepegöz, televizyon ve video ise çoğ u tarafından zayıf ve orta düzeyde kullanılmaktadır. Eğ yazılımlarını derslerinde kullanabilme konusunda yarıdan çoğ unun zayıf düzeyde olduğu, sadece 3 kiş inin yazılımları derslerinde et kullandıkları Tablo 2 de görülmektedir. fen ve teknoloji dersindeki etliklerde teknolojik araçları kullanma düzeyinin az olmasının nedeni; bu araçlardan bazılarının güncelliğini yitirmesi ve eğ yazılımı gibi araçların da yeterli olmamasıdır. Teknolojik Araçları Kullanmama veya Az Kullanma Nedenlerine İliş Bulgular Fen ve Teknoloji derslerinde teknolojik araçları kullanmama veya az kullanma nedenlerine iliş görüşleri kodlanarak Tablo 3 de bütün halinde verilmiştir. Tablo 2. Okullardaki Teknolojik Araçların Yeterliliğ i ve Kullanılma Düzeyleri Okullardaki teknolojik araçların yeterliliğ i Kişi sayısı Yeterli Yetersiz Okuldaki kaynaklar Fen ve Teknoloji dersindeki etliklerde kullanılma düzeyi Kişi sayısı Zayıf Orta İyi 10 2 Bilgisayar Tepegöz Projektör İ nternete ulaşım 8 4 Televizyon Video Modeller(ato m, vücut vb.) 2 10 Eğ Yazılımları Tablo 3. Teknolojik Araçları Kullanmama veya Az Kullanma Nedenleri KATILIMCILAR Bilgisayar Teknolojik Araç- Gereç İnternet Projektör Yetersizlikler Yazılım Ö ğ retmen Ö ğ renci Fiziki Ortam Gerekli Görmeme Tv Tepegöz Video Zaman Alıcı Ö1 Ö2 Ö3 Ö4 Ö5 Ö6 Ö7 Ö8 Ö9 Ö10 Ö11 Ö12 Tablo 3 e göre, retmenler teknolojik araç gereç yetersizliğ inden dolayı bu araçları kullanmada sıkıntı yaşadıklarını belirtmişlerdir. Özellikle de eğ yazılımlarının olmamasından şikayet etmişlerdir. Ö1: Fen ve teknoloji dersi için ihtiyaca cevap verebilecek eğ yazılımları ve programların geliş tirilmesi yetersiz olduğ u için kullanamıyoruz Ö9: Yeterli yazılım yok, eski programa ait Cd veya videoları da konular örtüşmediği için kullanamıyorum 50

4 Ö10: Teknolojik araçların yetersizliğ i ve okulun imkanlarının sınırlı olması bizi etkiliyor Ö12: Okulda yeterli projektör yok, yeterli donanıma sahip laboratuarımız yok Tablo 3 e göre, retmenler fen ve teknoloji dersindeki etliklerde teknolojik araçları kullanmada kendilerinin yetersizliğ inden kaynaklanan sıkıntıların olduğ unu belirtmişlerdir. Ö4: Bilgisayar ve internet kullanımında çok mükemmel değilim, bu yüzden sorunlar yaş ıyorum. Sınav sorularını bilgisayarda hazırlarken çok vakit kaybediyorum... Ö5: retmenin donanım yetersizliğ i ve deney yaparken teknolojik araçları kullanmadaki eksikliği vardır Ö12: Bilgisayar ve interneti kullanmada ş ahsi yetersizliklerimiz var Tablo 3 e göre, retmenler derslerinde veya etliklerde teknolojik araç kullanımında rencilerden kaynaklanan problemlerin olduğunu belirtmiştir. Ö4: renciler kolay olsun diye interneti kullanarak etlikler konusunda araş tırma yapıyorlar, fakat hazırladıkları ödevler seviyelerinin çok üzerinde, bazen benim bile bilmediğim şeyler olabiliyor Ö8: Bazı rencilerin araçları kullanmasındaki yetersizlikleri önemli bir problem oluşturuyor Tablo 3 e göre, 6 retmen okullarında teknolojik araç kullanımında fiziki ortamın elveriş li olmaması konusunda sıkıntı yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Ö1:Her renciye bir bilgisayar düş memesi, internet hızının çok yava ş olması derslerimizi engelliyor. Teknolojik araçların sadece teknoloji sınıfında olması, kullanımda çoğ u zaman diğer sınıflarla çakışmalara sebebiyet veriyor Ö7:Sınıflar ve laboratuarlar bütün etlikleri aynı anda yapmamıza imkan sağ lamıyor. Mesela, deney yaparken aynı anda bilgisayardan bir ş eyler gösteremiyoruz. Bunun için bilgisayar laboratuarına gitmemiz gerekli, ders sırasında da oradan oraya taşınmak olmuyor Ö10: Sınıf ortamı teknolojik araçların kullanımında yeterli değil, çoğu zaman elektrik kesintileri olduğunda dersin akış ı engelleniyor. Sınırlı sayıda bilgisayar olmasından dolayı teknoloji sınıfında derslerin çakış ması bu tür çalışmalar yapmamızı engelledi Tablo 3 e göre, bazı retmenler tv, video ve tepegöz gibi teknolojik araçların güncelliğini yitirdiğ inden dolayı bu araçların derslerde kullanımını gerekli görmediklerini belirtmişlerdir. Ö3: Çok gerekli olduğunu düşünmediğ im için tepegözü kullanmıyorum. Eğ er bir resim göstereceksem ya tahtaya çiziyorum ya bilgisayardan yada kitaptan gösteriyorum Ö2: Tepegöz ve televizyonu az kullanıyorum, çünkü bunların yerini bilgisayar ve projektör aldı Ö6: Televizyon ve tepegöz önceki yıllarda eğ- faaliyetlerinin vazgeçilmezi olmasına rağ men projeksiyonun et kullanımı nedeniyle artık fazlaca kullanılmamaktadır Ö7: Ders saatlerinin yetersizliğ inden dolayı tüm etliklerde teknolojik araçları kullanamıyorum Ö1: İnternet erişim hızı yava ş olduğ undan ders içinde bağ lantı kurulması zaman kaybına neden olabiliyor. Yeni programdaki ders içi etlikler oldukça zaman alıyor Ö8: Zaman azlığ ı en büyük problemlerden biri, teknolojik araçları derste kullanabilecek ş ekilde hazır hale getirmek çok vakit alıyor retmenler yeni programdaki etliklerde yeterli aracın olmaması, kendilerinin ve rencilerin bu araçları kullanmadaki yetersizlikleri ve fiziki ortamın her zaman elveriş li olmaması gibi nedenlerden dolayı teknolojik araçları az kullanmak zorunda kalmakta ya da hiç kullanmamaktadır. Bu tür sorunlar da derste zaman kaybına neden olmaktadır. Başaran (2005) tarafından yapılan çalış ma fiziki ortamın ve araç gereç yetersizliğ inin teknolojik araçların kullanımını etkileyen en önemli nedenlerden biri olduğ unu ortaya koymuştur. Çünkü, retmenler bu araçları derste kullanırken ortaya çıkan sorunları çözebilmek için yeterli bilgiye sahip olmadıklarından dolayı zaman kaybetmektedirler. Bu durum daha sonraki derslerde teknolojik araçları kullanmaya yönelik tutumlarını olumsuz yönde etkileyebilir. Literatürdeki çalışmalarda araç eksikliği, fiziki ortam, retmen ve renciden kaynaklanan problemlerle ilgili benzer bulgulara rastlanmıştır (Akkoyunlu, 2002; İşman, 2002; Çağ ıltay, Çağıltay ve Ercil, 1998; Çağ ıltay vd., 2001; Kaya vd., 2007). Bilgisayar ve İ nterneti Kullanma Becerileri ve Amaçlarına İliş Bulgular Çalışmaya katılan bilgisayar ve interneti kullanma becerileri ve amaçlarına yönelik verdiğ i cevaplar kodlanarak Tablo 4 ve Tablo 5 de verilmiştir. Tablo 4. Bilgisayar ve İ nterneti Kullanma Becerileri Zayıf Orta İyi Bilgisayar kullanma becerisi İnternet becerisi Çalışmaya katılan çoğ u bilgisayar ve interneti kullanma becerilerinin iyi düzeyde olduğ unu belirtmesine rağmen yaklaş ık yarısı da teknolojik araçları kullanmama ya da az kullanmalarının kendi yetersizliklerinden kaynaklandığını ifade etmiştir. Bu durum hizmet öncesi ve hizmet içi eğ leri esnasında teknolojik araçların kullanımına yönelik yeterli düzeyde eğ almamalarından kaynaklanabilir. Tablo 3 e göre, retmenler okullarında fen ve teknoloji derslerindeki etliklerde teknolojik araç kullanımının fazla zaman alıcı olduğunu belirtmiştir. 51

5 Tablo 5. Bilgisayar ve İ nterneti Kullanma Amaçları KATILIMCILAR Ö1 Ö2 onanimasy Video retmenler bilgisayar ve internetten sunu, etlik ve video gibi kaynakları sağ lamak amacıyla faydalandıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca doküman hazırlama, bilgi paylaş ımı, iletişim, araş tırma yapma ve mesleki bilgilere ulaş ma gibi amaçlarla da bilgisayar ve interneti kullandıklarını ifade etmişlerdir. Literatürde bilgisayar ve internetin iletiş im, araş tırma ve ders notu hazırlama amaçlı kullanımı ile ilgili benzer bulgular mevcuttur (Seferoğlu, 2005). Etliklerin Teknolojik Araçları Kullanmaya Yönlendirmesine İliş Bulgular Yeni fen ve teknoloji programındaki etliklerin retmeni ve rencileri teknolojik araçları kullanmaya yönlendirmesi ile ilgili mülakat bulguları aşağıda verilmiş tir. ifadeleri araş tırmaya yönlendirme, güncel geliş melerin takibi, ödevlerin yapılması ve sunulması ve merak uyandırma şeklinde kodlanmıştır. retmenler programdaki etliklerin hem retmeni hem de rencileri araştırmaya yönlendirdiğ i için teknolojik araçların kullanımını zorunlu hale getirdiğ ini belirtmektedir. Ö1: Yeni programın rencileri sürekli araş tırmaya yönlendirmesi rencilerin özellikle internete yönelimlerini ve bilgisayar kullanımını artırıyor Ö8: rencilerin bilgiye birinci elden kendilerinin ulaş ması gerekliliği teknoloji kullanımını gerekli kılıyor retmenler fen ve teknoloji dersi ile ilgili güncel geliş melerin takip edilmesi açısından programın retmen ve rencileri teknolojik araçları kullanmaya yönlendirdiğ ini belirtmektedir. Ö1: Yeni program güncel gelişmelere daha fazla yer ayırdığ ı için mecburen teknolojik araçlarla karşı karşıya gelmekteyiz. Ö11: Teknolojik geliş melere paralel olarak mecburi bir şekilde teknolojik araçların kullanımı zorunlu oluyor çoğu yeni programdaki araş tırma ve performans görevleri ile ilgili ödevlerin yapılması ve sunulması aşamasında rencilerin teknolojik araçları kullanmasının gerekli olduğu görüşündedir. Resim Sunu Kaynak Sağlama YazılımCd / Ö3 Ö4 Program Deney Ö5 Etlik Dökuman Soru Doküman Hazırlama Ö6 Ö7 Ö8 Ö9 Ö10 Ö11 Ö12 SorularıSınav Resmi Evrak Ö1: Proje, performans görevleri ve bunların sunumlarının yapılmasında rencileri teknolojik araçları kullanmaya yönlendirmektedir... Ö6: renciler derse hazırlıklı gelmek için çalış malar yapmakta ve bu esnada teknolojik araçlardan faydalanmaktalar retmenler önceki programa kıyasla yeni programdaki etliklerde daha fazla teknolojik araç kullanılmasının rencilerde ilgi ve merak uyandırdığ ını belirtmektedir. Ö5: renci, derste teknolojik araçlar kullanıldığ ında daha meraklı oluyor ve dersi daha ilgiyle izliyor Ö10: Konuların slayt gösterileri ve animasyonlarla sunulması rencilerde derse karşı istek oluşturuyor retmenler önceki programa kıyasla yeni programdaki etliklerin teknolojik araçları kullanmaya yönlendirdiğ ini belirtmelerine rağ men programda etliklere ayrılan zamanın kısıtlı olmasının bu araçların kullanımını olumsuz yönde etkilediğini de ifade etmişlerdir. Hizmet İçi Eğ Seminerlerinin Yeterliliğ ine İliş Bulgular yeni fen ve teknoloji programındaki etlikleri uygularken teknolojik araçları kullanma ile ilgili hizmet içi eğ seminerlerinin yeterliliğine iliş mülakat bulguları Tablo 6 da verilmiştir. Tablo 6. Hizmet İçi Eğ Seminerlerinin Yeterliliğine İliş Görüşleri Hizmet İçi Eğ Kişi sayısı Semineri Yeterli 1 Yeterli değil 11 Tablo 6 ya göre, retmenler teknolojik araç kullanılması ile ilgili verilen hizmet içi eğ seminerlerinin ve çalış malarının yeterli düzeyde olmadığını belirtmiştir. Ayrıca retmenler bu seminerlerin uygulamadan çok teori ağırlıklı olduğ unu ve seminer içeriklerinin teknolojinin önemi ve teknolojik araç kullanmanın faydalarından öteye gitmediğ ini düşünmektedirler. Bu bulgu retmenlere verilen teknolojik araçların kullanımına yönelik hizmet içi eğ seminerlerinin Bilgi Payla ş ım İ leti ş im Ara ş tırma Yapma Mesleki Bilgilere Ula ş ma

6 istenilen düzeyde olmadığını ve beklentileri karşılamadığ ını göstermektedir. ifadelerinden bazıları şöyledir: Ö1: Bu tür kurslar yapılıyor, fakat içerik açısından yeterli değil, ders içinde nasıl daha etkili kullanılacağ ına yönelik değil Ö7: Kesinlikle yetersiz buluyorum, genelde teorik bilgi verildiğ i için faydalı olmuyor. Teknolojinin faydalarından bahsetmek yerine bizzat teknolojiyi nasıl kullanabilirize yönelik bilgiler verilmeli Ö10: Teknolojik araçları kullanma ile ilgili yapılan çalışmaların yeni programı karş ılayacak yeterlilikte olduğunu düş ünmüyorum. Bazı seminerlerde yeteri kadar uygulama yapılmadığı için kurs amacına ulaşmamaktadır SONUÇLAR ve ÖNERİLER Çalışmada, teknolojik araçların okullarda yeterli olduğ u, ancak Fen ve Teknoloji in çoğunluğ unun derslerinde bu teknolojik araçları kullanabilme noktasında problem yaşadıkları belirlenmiştir. Bu çalışma, yeni programı uygularken teknolojik araç kullanımı ile ilgili zamanın sınırlı olması, kendilerini ve rencileri teknolojik araçları kullanma konusunda yetersiz görmeleri, eğ yazılımlarının azlığ ı nedeniyle derslerin yürütülmesinde sorun yaş adıklarını ortaya koymaktadır. Kaya vd. (2007) tarafından yapılan bir çalışmada eğ yazılımlarının güncelliğini yitirdiği ve yeterli olmadığı belirtilmiş tir. Ayrıca, teknolojik araç kullanmaya yönelik yapılan hizmet içi eğ seminerlerinin, ihtiyaçlarını gidermede yetersiz olduğu, çalışmada ortaya çıkan baş ka bir sonuçtur. Bu sonuca göre, kendini yetersiz hisseden retmenlere teknolojik araçların kullanımına yönelik düzenlenen hizmet içi eğ seminerlerinin sayısının arttırılması ve okullarda görevli bilgisayar formatör in diğ er retmenlere yardımcı olmaları hususunda düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Bununla birlikte yeni fen ve teknoloji programına yönelik eğ yazılımları geliş tirilebilir. Ayrıca çalış mada düzenlenen seminerlerin uygulamadan çok teori ağırlıklı olduğ u ve seminer içeriklerinin çok genel olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle hizmet içi eğ seminerlerinin teknolojik araçların özellikle fen ve teknoloji dersindeki etkili kullanımına yönelik olarak düzenlenmesi ve içeriğinde aktif rol alacağ ı uygulamaların yer alması önerilmektedir. Literatürde, hizmet içi eğ lerin yetersizliği ile ilgili çalış malar da bu sonucu desteklemektedir (Çağıltay, Çağ ıltay ve Ercil, 1998; Bedük, 1997; Bayrakçı ve Süngü, 2007). Son olarak çalış mada yeni programın retmen ve rencileri teknolojik araçları kullanmaya yönlendirdiğ i ancak programda etliklere ayrılan zamanın az olmasının bu araçların derslerde kullanımını olumsuz etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. KAYNAKLAR Akkoyunlu, B. (2002). Educational Technology in Turkey: Past, Present and Future, Educational Media International. 39(2), Akkoyunlu, B. (2002). Ögretmenlerın Internet Kullanımı ve Bu Konudaki Ögretmen Görüş leri. Hacettepe Üniversitesi Eğ Fakültesi Dergisi, 1-8. Baggot, L. & Wright B. (1996). The Use of Interactive Video in Teaching About Cell Division. Journal of Biological Education, 30(1). Başaran, M. (2005). Sınıf retmeni Adaylarının Bilgi Okuryazarlıklarının Değ erlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğ Fakültesi Dergisi, 25(3), Bayrakçı, M. & Süngü, H. (2007). Hizmetiçi Eğinde İnteraktif Uygulamalar: Japonya ve Türkiye Örnekleri. 16. Ulusal Eğ Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül, Tokat. Bedük, A.E. (1997). Okullarda Hizmetiçi Eğ Planlaması Yapabilmeli ve Uygulamalıdır. Milli Eğ, 133, 7-8. Çağıltay,K., Çakıroğlu, J., Çağıltay, N. & Çakıroğ lu, E. (2001). de Bilgisayar Kullanımına İliş retmen Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğ Fakültesi Dergisi, 21(19-28). Çağıltay, K., Çağ ıltay, N. & Ercil, Y. (1998). Bilgisayar Destekli Eğe Eleştirel Bir Bakı ş. IV. Türkiye de İnternet Konferansı, İstanbul. Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giri ş. Genişletilmi ş 3.Baskı, Celepler Matbaacılık, Trabzon. Demirel, Ö. (2002). Planlamadan Değ erlendirmeye retme Sanatı. Pegem A Yayıncılık, Ankara. Ely. D., Blair, P., Lichvar, P., Tyksinski, D. & Martinez, M. (1996). Trends in Educational Technology 1995 (ED396717). Syracuse, NY: ERIC Clearinghouse on Information and Technology. Goldworthy, A. (2000). Teaching Students How to İ nvestigate. Paper Presented at the Annual Meeting of Science Conference. Nicosia. Cyprus. Hunt, N.P. & Bohlin, R.M. (1993). Teacher Education Students Attitudes Toward Using Computers. Journal of Research on Computing in Education, 25(4), İşman, A. & Eskicumalı, A. (2000). Eğ de Plânlama ve Değ erlendirme. Değişim Yayınları, Adapazarı. İşman A. (2002). Sakarya İli in Eğ Teknolojileri Yönündeki Yeterlilikleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology TOJET,1(1). Jimoyiannis, A. & Komis, V. (2001) Computer Simulations in Physics Teaching and Learning: A Case Study on Students Understanding of Trajectory Motion. Computer and Education, 36, Jonassen, D. & Reeves, T. (1996). Learning with Technology: Using Computers as Cognitive Tools. In D.H. Jonassen (E.d), Hand Book of Research on Educational Communications and Technology. (pp ). New York: Macmillan. Kaya, E. (2001). Ortade Biyoloji inin Yapı ve Sorunları (Erzurum Örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Kaya, Ş., Kurfallı, H., Avşar, T. & Aksüt, M. (2007). Eğ Yazılımlarının Değerlendirilmesi. 16. Ulusal Eğ Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül, Tokat. Kirschhner, P. & Selinger, M. (2003). The State of Affairs of Teacher Education with Respect to Information and Communications Technology, Technology. Pedagogy and Education, 12(1) Kyprianou, K., Loizidou, P., Charalambous, P., Matsikaris, C. & Yiannakis, I. (1995) First Steps to Science.

7 Nicosia: Curriculum Development Unit of Science. Ministry of Education and Civilization. Kwok-Wing, L. (1993) Teachers as Facilitators in a Computer-Supported Learning Environment. Journal of Information Technology for Teacher Education, 2, 2. Leask, M. & Pachler, N. (1999). Learning to Teach Using ICT in the Secondary School. London: Routledge. Marcinkiewicz, H.R. (1993). Computers and Teachers: Factors İ nfluencing Computer Use in the Clasroom, Journal of Research on Computing in Education, 26(2), Means, B. (1994). Using Technology to Advance Educational Goals in B.Means (Ed), Technology and Education Reform: The Reality Behind to Promise (pp.1-22.). Jossey-Bass Publishers, San Fransisco. Norton, P. & Gonzales, C. (1998). Regional Educatrş ional Technology Assistance Initiative-Phase II: Evaluating a Model for Statewide Profesional Development. Journal of Research on Computing in Education, 31(1) Seferoğlu, S. (2005). İ kög Ögin Bilgisayara Yönelik Öz-Yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalış ma. Eurasian Journal of Educational Research, 19, Sünbül, A.M. (1998). Stratejilerinin renci Eriş i ve Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamı ş Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Webb, L. (1997) Investigating Science in Mcfarlane, A. Information Technology and Authentic Learning. Realising the Potential of Computers in the Primary Classroom.London: Routledge. Yıldırım, A. & Şimş ek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seç Yayıncılık, Ankara.