H.Cem ÇELİKÖZ, SMMM AB Hibe Denetçisi, İzleme Uzmanı

Transkript

1 H.Cem ÇELİKÖZ, SMMM AB Hibe Denetçisi, İzleme Uzmanı

2 FİNANSAL RİSK NEDİR? PROJE belirli bir AMAÇ için belirli bir AMAÇ için amaca uygun ve önceden belirlenmiş bir SÜRE içinde mevcut yada dış kaynaklardan sağlanan BÜTÇE ile... gerçekleştirilen her türlü AKTİVİTE bütünüdür.

3 FİNANSAL RİSK NEDİR?...SONUÇ???...

4 FİNANSAL RİSK NEDİR?...SONUÇ???...

5 FİNANSAL RİSK NEDİR? Uygulamak yetmez İzlemeli ve geri beslemeliyiz

6 TANIM... FİNANSAL RİSK NEDİR? Finansal risk; proje kapsamındaki aktivitelerin yarattığı finansal sonuçların; amaca göre, aksiyon plana göre, bütçeye göre, uygunluk ve yeterliliklerinin, önceden belirlenmiş kaynaklar çerçevesinde kabul edilirlik ( eligibility ) durumunun objektif kanıtlar ile ortaya konmasında ortaya çıkabilecek hatalar toplamıdır.

7 FİNANSAL RİSKİN KAYNAKLARI 1. Hibe Kontratı Hibe sağlayıcısı tarafından hibenin kullanımına ilişkin Genel ve Özel şartların belirlendiği sözleşmelerdir. 2. Yerel Yasal Düzenlemeler T.C. Sınırları dahilinde yapılan tüm finansal ve sosyal aktiviteler yerel mevzuata tabidir. 3. Uluslararası Düzenlemeler - Hibe Sağlayıcısı uluslararası organizasyonların yürüttüğü hibe programlarının sağlıklı ve efektif bir şekilde yürütülebilmesi için ilgili ülke devletiyle yapılan anlaşmalar ile bu anlaşmalar çerçevesinde yürürlüğe konan teşvik ve muafiyetlere ilişkin düzenlemelerdir. (Örneğin; KDV muafiyeti )

8 FİNANSAL RİSKİN KAPSAMI 1. Bütçe Yönetimi 2. Nakit Yönetimi 3. Envanter Yönetimi 4. Muhasebe Kayıt ve Arşiv Sistemi 5. İç Kontrol Sistemi 6. Raporlama Sistemi 7. Satınalma ve Ücretlendirme Uygulamaları 8. Yasal Mevzuata Uygunluk 9. Diğer Finansal Konular

9 FİNANSAL RİSKİN KAPSAMI Bütçe Riski 1. Gerçekleşenler, bütçelenen tutarlara uygun mu? 2. Herhangi bir değişiklik yapılmış mı? 3. Bütçe kodlarına uygun dağılımda Harcama Listesi mevcut mu? 4. Değişiklik var ise; Aynı ana bütçe kalemi altında ise, ana bütçe tutarının %15 ini aşmamak şartına uyulmuş mu? Hibe sağlayıcısı bilgilendirilmiş mi? Ana başlıkları değişen bütçe kalemleri için yada %15 sınırını aşanlar için EK SÖZLEŞME ( Addendum ) imzalanmış mı?

10 FİNANSAL RİSKİN KAPSAMI İnsan Kaynakları 1. İstihdam edilen kişiler, Aksiyon Planı ndaki tanımlamalara uygun mu? Özgeçmişleri görev tanımı ile uyumlu mu? 2. Alınacak hizmete uygun sözleşme imzalanmış mı? (serbest meslek sözleşmesi/iş sözleşmesi) 3. Ücretlendirme belgeleri tam ve birbirleriyle tutarlı mı? (zaman çizelgeleri, bordrolar, serbest meslek makbuzu, fatura) 4. Bütçedeki birimler ile sözleşme ve ücret hesaplamaları tutarlı mı? (ücret/saat, günlük, aylık, uygulama v.s.) 5. İşlemlerden kaynaklanan vergiler beyan edilip ödenmiş mi? (stopaj/sigorta primi) 6. Ödemeler belirgin mi? Yerel mevzuat hükümlerine uygun mu? 7. Tanımlama > Sözleşme > Zaman Çizelgeleri > Bordrolama > Ödeme zincirinde boşluk var mı?

11 FİNANSAL RİSKİN KAPSAMI Seyahatler 1. Seyahatler, Aksiyon Planı ndaki tanımlamalara uygun mu? 2. Bütçede tanımlanmış mı? 3. Katılımcılar, seyahatin amacına uygun kişiler mi? 4. Birimler bütçe ile uygun mu? (Direkt gider/harcırah) 5. Harcırah uygulaması var ise hibe sağlayıcı tarafından yayımlanan tarifeye uygun mu? 6. Seyahat giderlerine ilişkin geçerli belgeler sağlanmış mı? (Fatura, bilet, biniş kartı) 7. Harcırah metodu uygulanmış ise, aynı seyahate ilişkin iaşe ve/veya ibate harcamalarına ilişkin belge var mı? 8. Ödemeler usulüne uygun ve belirgin mi? 9. Yurtiçi uygulamalarda KDV muafiyeti uygulanmış mı? Uygulanmamış ise, harcama tutarı olarak KDV hariç tutar dikkate alınmış mı?

12 FİNANSAL RİSKİN KAPSAMI Seminer ve Eğitimler 1. Seminer/eğitim içeriği, Aksiyon Planı na uygun mu? 2. Bütçede tanımlanmış mı? 3. Eğitimciler ile sözleşme imzalanmış mı? 4. Birimler bütçe ile uygun mu? (ücret/eğitim, saat) 5. Eğitimcilerin zaman çizelgeleri aktivite ile uyumlu mu? 6. Eğitim/seminer amaç, uygulama ve sonuçlarına ilişkin Eğitim/Seminer Raporu Proje Koordinatörü ne sunulmuş ve aktivite kabul edilmiş mi? 7. Eğitim/seminer katılımcıları Katılımcı Listesi ni imzalamış mı?

13 FİNANSAL RİSKİN KAPSAMI Emtia/Hizmet Alımı 1. Satınalma konusu emtia/hizmet, Aksiyon Planı ile uygun mu? 2. Bütçede tanımlanmış mı? 3. PraG çerçevesinde, uygun prosedür uygulanmış mı? (tek teklif, üçlü teklif, yerel açık ihale, ulusal açık ihale, uluslararası açık ihale) 4. İhale varsa, Değerlendirme Komitesi oluşturulmuş mu? 5. Sözleşmeler ihale/teklif şartlarına uygun mu? 6. Kesin Kabul Prosedürleri uygulanmakta mı? 7. Menşe Belgesi (emtia alımları) var mı? 8. Fatura, sözleşme şartlarına uygun mu? 9. KDV muafiyeti uygulanmakta mı? 10. Ödemeye ilişkin belgeler tevsik niteliğini haiz mi? 11. Emtialar kaydî ve fiziki olarak envanterde mi? 12. Görünürlük yeterliliği sağlanmış mı?

14 FİNANSAL RİSKİN KAPSAMI Endirekt ve Diğer Giderler 1. Projenin yürütülmesi sırasında oluşan ve ayrıca bütçelenmemiş kırtasiye, posta, çeviri, sarf malzemesi, yemek, taksi gibi giderlerin dahil edilebileceği ve toplam kabul edilebilir giderlerin %7 kadarı ile sınırlı bir rezervdir. 2. Genel belgeleme, muhasebeleştirme ve iç kontrol unsurlarını tamamını ihtiva eder. 3. Amaç ve aktiviteye uygunluk esası geçerlidir.

15 FİNANSAL RİSK > DENETİM! 1. İzleme Kapsamında Finansal Denetim - Önleyici 2. Proje Sonrası Soruşturma Denetimleri Hesap Soran İzleme Kapsamında Finansal Denetim, Proje Sonrası Soruşturma Denetimi ne karşı hesap verilebilir ve şeffaf bir finansal ortam sağlamak için risk minimizasyonu amacıyla sürdürülen denetim faaliyetleridir.

16 FİNANSAL RİSK > DENETİM! Denetim Sonrası İzleme niteliği taşıyan finansal denetim faaliyeti sonrasında finansal denetim sonuçları faaliyet izleme ve değerlendirme sonuçları ile birlikte bir bütün olarak değerlendirilir: 1. Kapanış toplantısı ile; denetim sonucunda elde edilen tespitlerin hibe kullanıcısı ile paylaşılarak tespit konularının çözümleri hakkında öneri ve görüşlerin karşılıklı değerlendirilmesi, 2. Hibe faydalanıcısının ve Hibe sağlayıcısının gelecekteki uygulamalar için işbirliğinin artırılması ve hataları en aza indirecek ortak bir iletişim ortamının sağlanması, 3. Bu yolla Proje Sonrası Denetim de sorgulanacak olan anlaşılır, güvenilir, karşılaştırılabilir bir finansal veri ortamının sağlanması.

17 FİNANSAL RİSK YÖNETİMİ Sonuçlar 1. Başarılı projeler; uygulamaların teknik ve finansal sonuçlarının kontrolünü ve değerlendirmesini gerektirir. Kontrol ve değerlendirme şeffaf ve hesap verilebilirliği optimize edilmiş bir finansal bilgi sistemi ve iç kontrol sistemi ile mümkündür. 2. Hibe konusu projenin amaçlarına ulaşıp ulaşmaması finansal değerlendirmenin sonuçları üzerinde tek başına etkili değildir. 3. Başarılı proje yönetimi aktivite ve finans yönetiminin sinerjisine bağlıdır. 4. Her amacına ulaşan proje finansal açıdan kabul edilebilir sayılamayacağı gibi, amacına ulaşamayan her proje de finansal olarak kabul edilemez değildir.

18 FİNANSAL DENETİM Sözün Özü Eğer gerçeği gerçekten bilmek istiyorsan, yaşamında bir kez olsun bütün şeyler hakkında şüphe et. RENE DECARTES

19