HASTA BAKIMININ ORGANİZASYONU. Öğr. Gör. Sultan TÜRKMEN KESKİN

Transkript

1 HASTA BAKIMININ ORGANİZASYONU Öğr. Gör. Sultan TÜRKMEN KESKİN

2 İyi bir hasta bakım organizasyonu oluşturulması, - Hemşirelik bakım kalitesini arttırır, - Hasta bakım maliyetini azaltır. Bir serviste hasta bakımının organizasyonunu servis sorumlu hemşiresi (SSH) yapar.

3 Hasta bakım organizasyonunun belirlenmesinde Hastaların bakım gereksinimleri Kurum kültürü Hastanenin hemşirelik bakım felsefesi Hemşire ve personel sayısı Hemşirelerin bilgi, beceri ve tecrübeleri Hastaların günlük hemşirelik bakım süresi Hastaların profili Bakım için gerekli malzeme temin edilme durumu önemlidir.

4 Bakım organizasyonunun amacı, - Belirli gruptaki hastaların bakım gereksinimlerini değerlendirme - Hemşirelik bakım planı oluşturma - Bakım planını uygulama - Sonuçları değerlendirmeyi içerir.

5

6 Hasta Bakımı Organizasyon Yöntemleri 1. Fonksiyonel Hemşirelik: Serviste yapılması gereken işlerin serviste çalışan hemşireler arasında paylaşılarak yapılmasıdır. Serviste bulunan hastaların ihtiyaçları görevler halinde parçalara ayrılmıştır.

7 Fonksiyonel Hemşirelik SSH(servis sorumlu hemşiresi) Vital Bulgular Hasta Hijyeni Tedavi Yatış Çıkış Hasta Hasta Hasta Hasta Hasta

8 Görevler, hemşireler arasında aldıkları eğitim seviyelerine göre, servis sorumlu hemşiresinin belirlediği işler doğrultusunda paylaştırılır. Hasta bakımı parçalara ayrıldığı için bir hastanın bakımından sorumlu tek kişi yoktur.

9 Fonksiyonel hemşirelik bakımının avantajları, - Ekonomik bir yöntem - İşlerin zamanında yapılması - Çalışan hemşirelerin kontrolünün kolay olması

10 Fonksiyonel hemşirelik bakımının dezavantajları - Bakımın kesintiye uğraması - Sürekli ve bütüncül hasta bakımı sağlanamaması - İletişime fazla zaman ayrılmaması - Olumsuz sonuçlarda sorumluluk alınmasında sorunlar yaşanması

11 2. Ekip Hemşireliği: Görevlerin paylaşıldığı bir ekip, bir grup hastaya bütüncül hasta bakımı verir. Ekibin hasta sayısı ve çalıştıkları bölgenin belirlenmesinde; benzer tanıdaki hastaların birbirine yakınlık durumu, hasta oranı, bakım gereksinimleri önemlidir. Hematoloji hastaları, aspirasyon yapılan hastalar, femur fraktürü olan hastalar, yoğun bakım hastaları gibi.

12 SSH Ekip Lideri Ekip Lideri Ekip Lideri 2-4 hemşire 2-4 hemşire 2-4 hemşire 1 hasta bakıcı 1 hasta bakıcı 1 hasta bakıcı Hastalar Hastalar Hastalar Ekip Hemşireliği

13 Ekip lideri, bakımın planlanması,planların geliştirilmesi, sorunların çözümlenmesi, vaka tartışmalarının yönetimi, hekim ve diğer sağlık personeliyle koordinasyonun sağlanmasından görevlidir. Servis sorumlu hemşire ise ekip liderine danışmanlık yapar, gerekli malzemeyi temin eder ve hasta bakımını değerlendirmek amacıyla sık sık vizit yapar. Grup içi iletişim ve koordinasyon önemlidir.

14 Ekip hemşireliğinin avantajları Demokratik liderlik vardır Ekip üyelerine hasta bakımında otonomi verilmektedir Üyelerin bilgi ve becerilerini sergileyebilmeleri iş doyumunu arttırır Yapılan işlerin sonucundan ekip olarak sorumluluk alırlar Hastaların bakım gereksinimleri birden çok hemşire tarafından değerlendirilir. Uzmanlık gerektirmeyen uygulamalar için daha az eğitimli personel kullanılabilmektedir.

15 Ekip hemşireliğinin dezavantajları Ekip liderinin iyi bir mesleki bilgi ve iletişime sahip olmaması ekip içi işleyişi bozar Vaka toplantılarının yapılamaması, iletişimin kesintiye uğramasına, sorumluluklarda belirsizliğe ve bakımda hatalara neden olabilmektedir. Aynı tür hastaya bakmak zamandan tasarruf sağlar ancak iş yükünde eşitsizliğe neden olabilir. Rol karmaşası ve çatışma

16 3. Holistik Hasta Bakımı: Bir hemşirenin bir veya birden fazla hastanın her açıdan bakımından sorumlu olmasıdır. Holistik hasta bakımında, bir vardiya boyunca sorumluluğundaki hastalara doğrudan hasta, ailesi,hekimi ve diğer sağlık personeliyle bakım planını uygulanmasıdır.

17 Holistik hasta bakımı SSH Hemşire Hemşire Hastalar Hastalar

18 Sıklıkla dahili ve cerrahi yoğun bakım gibi yoğun hemşirelik bakımı gereksinimi olan hastaların bulunduğu servislerde tercih edilir. Ayrıca evde bakım hemşireleri de bu modeli kullanırlar.

19 Holistik bakımın avantajları Hastaya sürekli holistik ve uzman hemşirelik bakımı sunulmakta İletişim daha kolay olmakta Hemşirelere otonomi ve sorumluluk vermekte

20 Holistik bakımın dezavantajı Hemşirenin ekstra başka işler yaparak bakım maliyetlerini arttırması Hasta her vardiyada farklı hemşirelik bakım yaklaşımı alabilmektedir. Hasta paylaşımı sırasında bakım ihtiyacı fazla olan hastaların bir hemşireye devredilmesi bakımda etkinlik ve verimliliği olumsuz etkiler Verilen bakımın hemşirenin bilgi ve becerisi ile sınırlı olması

21 4. Primer Hemşirelik: Bakımından sorumlu olduğu hastaların servise kabulünden, taburcu oluncaya kadar geçen süre boyunca 24 saat sorumluluk taşır. Ancak primer hemşire çalışmadığı saatler için hastanın bakım planını hazırlamakla yükümlüdür. Hastanede çalışmadığı saatlerde hastaların bakımı yardımcı hemşireler tarafından, planlanan bakım doğrultusunda yapılır.

22 Primer hemşirelik Primer hemşire/yardımcı hemşire Yardımcı hemşire Yardımcı hemşire Hasta grubu Hasta grubu Hasta grubu

23 Primer hemşirenin hastalarına bakım veren yardımcı hemşire aynı zamanda servisteki diğer hastaların primer hemşiresi olarak çalışmaktadır.

24 Primer hemşirelik bakımının avantajları Kanıta dayalı profesyonel hemşirelik bilgisi ve holistik bakıma odaklı çalışma söz konusudur. Bir hastadan 24 saat bir hemşirenin sorumlu olması hasta, hemşire ve hekim memnuniyetini arttırmaktadır. Primer hemşirelik modelinde hemşireler merkezkaç yöntemi kullanırlar.

25 Primer hemşirelik bakımının dezavantajları Yardımcı hemşirenin primer hemşireden direktif almak istememesi Primer hemşirenin bulunmadığı zamanlarda bakımı kontrol edememesi Primer hemşirenin bulunmadığı zamanlarda yardımcı hemşirenin yaptıklarından sorumlu olması

26 5. Uygulama Ortaklığı/Bakım İlişkisi: Ekip hemşireliği ile holistik hasta bakım yönteminin birlikte uygulanmasıdır. Kıdemli ve kıdemsiz hemşireler (ya da hasta bakıcı) arasındaki ortaklıkta kıdemli hemşire belirli hasta bakım uygulamalarında yer alırken, daha az komplike hemşirelik uygulamalarını ise daha az kıdemli hemşireye delege eder.

27 Uygula ortaklığı/bakım ikilisi Uzman Hemşire Yeni Mezun Hemşire Hasta Grubu

28 Uygulama ortaklığı, hasta bakım maliyetlerini azaltırken, hasta bakım sonuçları açısından daha etkin ve verimli olarak tanımlanmıştır. Daha az personel ile daha doyum verici çalışma söz konusudur. Uygulama ortaklığı modelinin dezavantajları ise, kıdemsiz hemşire sayısının kıdemli hemşire sayısı ile orantılı olmaması ve kıdemli hemşirelerin uygun olmayan işleri de kıdemsiz hemşirelere devretmeleridir.

29 6. Farklılaştırılmış Hemşirelik Uygulamaları: Hemşirelerin eğitim, deneyim ve becerilerine göre rol ve işlevlerine odaklanarak, hemşire iş gücünden maximum fayda sağlamayı amaçlar. Hemşirelerin görevleri bilgi ve becerileriyle ilişkili rol ve sorumluluklarına göre belirlenir.

30 Farklılaştırılmış hemşirelik uygulamalarında iki model kullanılır. Bunlar; Eğitim modeli, hemşirelerin eğitim düzeylerine göre görev, yetki ve rollerinin ayrılmasıdır. Yeterlilik modelinde ise, hemşireleri uygulama seviyelerine göre sınıflandırır. Yeni mezun hemşire, yetkin hemşire, beceri sahibi hemşire ve uzman hemşire gibi

31 7. Vaka Yönetimi (Case Management): Vaka yönetimi (VY), ayrı ayrı uygulayıcılar tarafından verilen hizmetin bir vaka yöneticisi tarafından profesyonel olarak organize edildiği bir sağlık bakım hizmeti sunum sistemidir. Hastaların ana tanılarına göre kanıta dayalı multidisipliner bakım haritalarından (klinik yol) yararlanılır. Örneğin, onkoloji hastaları, transplantasyon hastaları, bypass yapılan hastalar gibi belirli hasta gruplarına göre yapılır.

32 Süreç vaka yöneticisi tarafından organize edilir. Hekim, hemşire, sosyal hizmet uzmanı ya da sağlık ekibinin herhangi bir üyesi vaka yöneticisi olabilir. Ancak vaka yöneticisinin klinik bakım, kurumsal dinamikler, finans sistemleri ve toplum kaynakları gibi konularda bilgili ve eğitimli olması önerilmektedir.

33 Bir hasta grubunun vaka yöneticisi olarak seçilmesinde o hasta grubundan yatan hasta sayısının ve sıklığının fazla olması, hastalığın akut ve hızlı gelişiyor olması, bakım maliyetlerinin yüksek olması ve yüksek risk grubu olması önerilmektedir.

34 Bir klinik yolda hastaya yönelik girişimler, hasta sonuçları, medikal tanıları, klinik izlem ve uygulamalar için belli zaman süreleri, muhtemel hastanede kalış süresi gibi konular yer alır. Klinik yollarla hastada belirli bir zaman sürecinde mevcut veya olası hemşirelik tanısının izlenmesi mümkündür.

35 Vaka yönetiminin başarıya ulaşmasında, 1. Nitelikli bir vaka yöneticisinin seçilmesi 2. İyi bir iletişim ve işbirliğinin sağlanması 3. Farklılıkların analizinde kalite adımlarının uygulanması 4. O hastalık grubu için iyi bir klinik yol veya bakım haritası hazırlanması 5. Kurumun ekibi yönetsel ve kaynak açısından desteklemesi önemlidir.

36 Bir veya daha fazla kişi vaka yöneticisi olabilir. Vaka yöneticisi yürüteceği vaka ile ilgili eğitim ve deneyime sahip olmalı Vaka yöneticisinin vakası bulunur. Vaka yöneticisi direkt hasta bakımı uygulamaz ancak gerekli olursa bakıma refakat ederek denetler.

37 Vaka yönetimi ile bakım komplikasyonları ve maliyet azalırken,, Kalite ve sağlık ekibi arasındaki işbirliği artmaktadır.