SALİSİLATLAR: Savunma ve daha fazlası.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SALİSİLATLAR: Savunma ve daha fazlası."

Transkript

1 LİSİLATLAR: Savunma ve daha fazlası

2 Salisilatlar Bitki hormonları ve ağrı kesiciler Salisilik asit Asetilsalisilik asit ASPİRİN İsmi beyaz söğüt ten (Salix alba) gelmektedir Spiraea (çayır melikesi) Photo credits: Geaugagrrl; Sten Porse

3 Aspirin insanlarda nasıl çalışır? Siklo-oksigenaz Temel etkisi prostaglandin üretimini sınırlamaktır. Prostaglandinler Prostaglandinler birçok etkisi olan, lipid türevli sinyal molekül ailesidir. Ağrı Ateş İltihap Azalan trombosit yapışması Kalp krizi, felç ve belki de kanserden korunma! Image courtesy cytochrome c, artfavor

4 Salisilik asit viral siğiller, akne ve güneşin verdiği hasarların tedavisinde kullanılır yüksek konsatrasyondaki etkisini cildin dış katmanlarını kaldırarak gösterir. dan önce dan sonra

5 Salisilatlar, bitkilerde nasıl çalışır? Sinyal(patojen, UV ışığı) Artan üretimi Bitkilerde ve hayvanlarda nın etkileri bağlantılı değildir. Bitkiler, prostaglandinleri yapmaz ve epidermisleri oldukça farklıdır. Patojenin tetiklediği genlerin anlatımı VUNMA Stres cevapları Gelişimsel cevaplar Bitkilerde, nın temel etkisi gen anlatımının değişmesidir.

6 Mikroorganizmalar, (yarı) biyotrofik ya da nekrotrofik tir. Biyotroflar ya da yarıbiyotroflar, konağı (hemen)öldürmeden, konak dokularında yaşayabilir. Toxin Hücreler arası boşlukta Pseudomonas syringae Bestwick, C.S., Brown, I.R., Bennett, M., and Mansfield, J.W. (1997). Localization of hydrogen peroxide accumulation during the hypersensitive reaction of lettuce cells to Pseudomonas syringae pv phaseolicola. Plant Cell 9:

7 Salisilatlar, biyotrofik patojenlere karşı bitki savunmasında yer alırlar. İlk olarak, böcekler ve nekrotroflar jasmonat üretimini ve biyotroflar salisilat üretimini tetikler. Jasmonatlar Transkripsiyonel cevaplar Salisilatlar

8 Salisilat araştırmalarının tarihçesi Hipokrat, ~ 2400 yıl önce ağrıyı kesmek için söğüt kullanılmasını söylemiştir. Hiçbirşey uygulanmayan alan uygulanmış 1979 da, White, asipirin (ya da ) uygulanan bir yaprağın, tütün mozik virüsüne (TMV) karşı dirençli olduğunu göstermiştir se, endojen nın, Arum zambak çiçeklerinde ısı üretiminden sorumlu olduğu gösterilmiştir da, nın savunma cevaplarında endojen bir sinyal olarak görev yaptığı gösterilmiştir. National Library of Medicine; Raskin, I. (1992). Salicylate, a new plant hormone. Plant Physiol. 99:

9 Bitkilerde, ve hastalık çalışmalarında kullanılan araçlar Pathogen growth rate Patojen enfeksiyonu ya da uygulaması, PATHOGENESIS- RELATED GENE1 (PR-1) anlatımını tetikler PR-1 anlatımı (enfeksiyondan sonraki günler) analogları uygulanışı patojen büyümesini yavaşlatır Tripan mavisi, bitki dokularındaki mantar yapılarını, ölü ya da hasarlı bitki hücrelerini boyar. Cao, H., Bowling, S.A., Gordon, A.S., and Dong, X. (1994). Characterization of an Arabidopsis mutant that is nonresponsive to inducers of systemic acquired resistance. Plant Cell 6: Rusterucci, C., Aviv, D.H., Holt, B.F., III, Dangl, J.L., and Parker, J.E. (2001). The disease resistance signaling components EDS1 and PAD4 are essential regulators of the cell death pathway controlled by LSD1 in Arabidopsis. Plant Cell 13: Delaney, T.P., Uknes, S., Vernooij, B., Friedrich, L., Weymann, K., Negrotto, D., Gaffney, T., Gut-Rella, M., Kessmann, H., Ward, E. and Ryals, J. (1994). A central role of salicylic acid in plant disease resistance. Science. 266: reprinted with permission of AAAS. Gorlach, J., Volrath, S., Knauf-Beiter, G., Hengy, G., Beckhove, U., Kogel, K.H., Oostendorp, M., Staub, T., Ward, E., Kessmann, H., and Ryals, J. (1996). Benzothiadiazole, a novel class of inducers of systemic acquired resistance, activates gene expression and disease resistance in wheat. Plant Cell 8:

10 NahG tarafından kodlanan bakteriyel enzimler, yı katekol (catechol) bileşiğine hidrolizler. -kusurlu bitkiler genetik olarak tanımlanamadan önce, NahG anlatımı, nın rollerini araştırmak için kullanılırdı. Kontrol NahG-anlatımı yapan bitki NahG tarafından kodlanan salisilat hidroksilaz katekol Çok etkili olmasına karşın, katekolün özgünlüğü ve etkinliği hakkındaki endişeler, araştırıcıların şimdi diğer metotları tercih etmelerine sebep olmuştur. From Delaney, T.P., Uknes, S., Vernooij, B., Friedrich, L., Weymann, K., Negrotto, D., Gaffney, T., Gut-Rella, M., Kessmann, H., Ward, E. and Ryals, J. (1994). A central role of salicylic acid in plant disease resistance. Science. 266: , reprinted with permission from AAAS.

11 Ders İçeriği Sentez, Birleşme ve Taşınma Algılama ve Sinyalizasyon NPR1, transkripsiyonel ve kromatin etkileri Bitkide meydana gelen tüm süreçlerde salisilatlar Patojen cevapları Diğer işlevler Algılama, lokal ve sistemik cevaplar local ve JA arasındaki crosstalk Abiyotik stres Termogenez (Vücudun metabolik hızı arttırarak veya titreyerek ekstra ısı enerjisi üretebilme reaksiyonu) Image credit: Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885, Gera, Germany

12 Sentez, Birleşme ve Taşınma

13 En çok, chorismic (krismik) asitten sentezlenir Reprinted from Métraux, J.-P. (2002). Recent breakthroughs in the study of salicylic acid biosynthesis. Trends in Plant Science 7: with permission from Elsevier.

14 Birçok bitkide, patojene maruz kalma ICS1 i düzenler ICS1 anlatımı, patojenlerin saldırılarıyla artar ICS1 PR1 PR1, nın tetiklediği patojene cevap genidir. Reprinted by permission from Macmillan Publishers Ltd. Wildermuth, M.C., Dewdney, J., Wu, G., and Ausubel, F.M. (2001). Isochorismate synthase is required to synthesize salicylic acid for plant defence. Nature 414: copyright 2001.

15 ICS1 mutantlarında sentezi engellenmiştir ve hastalığa karşı duyarlıdır. Serbest ve bağlı birikiminde azalma Col-0 sid2 ve eds16, ICS1 mutantları sid2 Hyaloperonospora arabidopsidis patojeninin büyümesi Nawrath, C. and Metraux, J.-P. (1999). Salicylic acid induction deficient mutants of Arabidopsis express PR-2 and PR-5 and accumulate high levels of camalexin after pathogen inoculation. Plant Cell. 11:

16 sentezi, pozitif ve negatif faktörler ile kontrol edilir. Transkripsiyon faktörlerinin, ICS1 anlatımını aktive ettikleri ya da baskıladıkları tespit edilmiştir. Patojen enfeksiyonu, UV ışığı, ozon ve abiyotik stresler, birikimini arttırır. Ozon uygulaması Sharma, Y.K., León, J., Raskin, I., and Davis, K.R. (1996). Ozone-induced responses in Arabidopsis thaliana: the role of salicylic acid in the accumulation of defense-related transcripts and induced resistance. Proc. Natl. Acad. Sci. U 93: , copyright 1996, National Academy of Sciences U.

17 , değiştirilir, aktif ve inaktif bileşikler ile birleştirilir. Salicyloyl glucose ester Salicylic acid O-βglucoside Methyl salicylate Methyl salicylate O-βglucoside Used with permission from Vlot, A.C., Dempsey, D.M.A., and Klessig, D.F. (2009). Salicylic acid, a multifaceted hormone to combat disease. Annu. Rev. Phytopath. 47: , permission conveyed through Copyright Clearance Center, Inc..

18 , kloroplastlarda sentezlenir, sitoplazmada birleşme ve vakuolde ayrım reaksiyonları gerçekleşir plastid ICS SGE G -glucose G (Salicylic acid O-β-glucoside) Me -glucose SGE (Salicyloyl glucose ester)

19 Me, patojenlere cevap olarak birikir. LEAF 3 Me CH 3 Me 3 Yaprak 3, 0. zamanda tütün mozaik virüsü ile aşılanır. Me seviyeleri, patojen enfeksiyonunda artar Seskar, M., Shulaev, V., and Raskin, I. (1998). Endogenous methyl salicylate in pathogen-inoculated tobacco plants. Plant Physiol. 116: ; Shulaev, V., Leon, J., and Raskin, I. (1995). Is salicylic acid a translocated signal of systemic acquired resistance in tobacco? Plant Cell 7:

20 ME sistemik taşınan şeklinde olabilir LEAF 3 Me CH 3 Me 3 8 ve Me, bitişik bir yaprakta (yaprak 8) tespit edilmiştir. Me LEAF 8 Seskar, M., Shulaev, V., and Raskin, I. (1998). Endogenous methyl salicylate in pathogen-inoculated tobacco plants. Plant Physiol. 116: ; Shulaev, V., Leon, J., and Raskin, I. (1995). Is salicylic acid a translocated signal of systemic acquired resistance in tobacco? Plant Cell 7:

21 birikiminin düzenlenişi ICS1 Genetik çalışmalar sonucu tespit edilen sinyallerin bazıları sentezi için patojen algılaması ile ilişkilidir.

22 eds1 mutantı, hastalık duyarlılığında artış göstermiştir. Yabani tip: Patojen büyümesi, bitki savunması sonunda engellendi. Wild-type eds1 eds1: Bitki cevap veremez ve patojen büyümesi kontrol edilemez. Parker, J.E., Holub, E.B., Frost, L.N., Falk, A., Gunn, N.D., and Daniels, M.J. (1996). Characterization of eds1, a mutation in Arabidopsis suppressing resistance to Peronospora parasitica specified by several different RPP genes. Plant Cell 8:

23 eds1 mutantında PR1 gen anlatımı yapılmaz ama but yardım eder. Patojenin algılanması Yabani tip EDS1 eds1 Patojen tarafından PR1 indüksiyonu yok Savunma cevabı Falk, A., Feys, B.J., Frost, L.N., Jones, J.D.G., Daniels, M.J., and Parker, J.E. (1999). EDS1, an essential component of R gene-mediated disease resistance in Arabidopsis has homology to eukaryotic lipases. Proc. Natl. Acad. Sci. U 96: copyright 1999 National Academy of Sciences U.

24 EDS1 ve PAD4, lipaza benzer proteinler ile ilişkilidir. pad4 mutantı birikiminde kusurludur. Patojenin algılanması Patojenin algılanması Diğer genler, patojenin tetiklediği birikimi için gereklidir. EDS1 / PAD4 / G101 NDR1 Savunma cevabı Reprinted by permission from Macmillan Publishers Inc (EMBO) Feys, B.J., Moisan, L.J., Newman, M.-A., and Parker, J.E. (2001). Direct interaction between the Arabidopsis disease resistance signaling proteins, EDS1 and PAD4. EMBO J 20: Zhou, N., Tootle, T.L., Tsui, F., Klessig, D.F., and Glazebrook, J. (1998). PAD4 functions upstream from salicylic acid to control defense responses in Arabidopsis. Plant Cell 10:

25 sentezinin düzenlenişi PAD4 / EDS1/ G101 NDR1 ICS1

26 Sentez, değişim ve birikimi-özet birikimi, ICS1 anlatımı ile ilişkilidir. ICS1 transkripsiyonunu kontrol eden transkripsiyon faktörleri tanımlanmıştır. sentezi için gerekli diğer faktörler tespit edilmiş ve onlatın moleküler işlevleri araştırılmaktadır., depo için diğer bileşikler ile birleşir ve taşınma için Me formuna dönüştürülür. Image credit: Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz 1885, Gera, Germany

27 Algılama ve Siyalizasyon Patojenler, transkripsiyonda büyük ölçüde değişik oluşumunu tetikler. NPR1, bu cevapta bir anahtardır. Reseptör? NPR1 NPR1 monomerizasyonu ve nükelusa giriş NPR1 PR Transkripsiyonun un düzenlenişi

28 Aranıyor reseptörü Birçok bağlanma proteini tanımlanmıştır. Several -binding proteins have been identified. Hiçbiri geleneksel anlamda bir reseptör gibi gözükmüyor., katalaz ve askorbik peroksidaza bağlanır ve onları inhibe eder, H 2 O 2 ve diğer reaktif oksijen türlerinin oluşur. katalaz 2 H 2 O 2 2 H 2 O + O 2 BP2, bir Me esterazdır ve ürünü olan ile inhibe edilir. Me BP2

29 Birçok gen ya cevap verir: İlk genler sinyali arttırır İlk ICS1 EDS1 PAD4 NPR1 Several WRKYs (transkripsiyon faktörleri) Patojen algılanması EDS1 / PAD4 ICS1 Sonra PR-1 PR-5 BGL2 NIMIN1 ATNUDT6 FRK1 Several WRKYs (transkripsiyon faktörleri) NPR1 Transkripsiyon cevabı Adapted from van den Burg, H.A., and Takken, F.L.W. (2009). Does chromatin remodeling mark systemic acquired resistance? Trends Plant Sci. 14:

30 NPR1, nın aracılık ettiği cevaplarının temel aktivatördür. Yabani tip npr1 (aka nim1) NPR1, savunma cevapları için gereklidir ve sinyal aktarımının merkezdir. Bitkiler ile tedavi edildi ve sonraki üç gün boyunca mantar patojenine (Hyaloperonospora arabidopsidis) direnmiştir. Delaney, T.P., Friedrich, L., and Ryals, J.A. (1995). Arabidopsis signal transduction mutant defective in chemically and biologically induced disease resistance. Proc. Natl. Acad. Sci. U 92: copyright 1995 National Academy of Sciences U.

31 NPR1 savunmada gereklidir İşlev kaybı: daha duyarlı Yabani tip npr1 İşlev kazanma: daha dirençli NPR1 Pseudomonas syringae enfeksiyonu PR gen anlatımı Direnç Bgl2-GUS (PR gen) anlatımı Reprinted from Cao, H., Glazebrook, J., Clarke, J.D., Volko, S., and Dong, X. (1997). The Arabidopsis NPR1 gene that controls systemic acquired resistance encodes a novel protein containing ankyrin repeats. Cell 88: with permission from Elsevier; Cao, H., Li, X., and Dong, X. (1998). Generation of broad-spectrum disease resistance by overexpression of an essential regulatory gene in systemic acquired resistance. Proc. Natl. Acad. Sci. U 95: copyright National Academy of Sciences, U.

32 NPR1, redoks-duyarlı sisteinler aracılığı ile oligomerize hale gelir. SS Oksidasyon Redüksiyon SH HS birikimi, çevreyi redükte eder (indirger) bu durum, multimerik NPR1 i monomerize eder. NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 Monomerik NPR1, nükleusa girer (burada GFP-işaretlidir) Kinkema, M., Fan, W., and Dong, X. (2000). Nuclear localization of NPR1 is required for activation of PR gene expression. Plant Cell 12:

33 Nükleusta, nın aktive ettiği NPR1, transkripsiyonu arttırır. yokken ve NPR1 aktifken, negatif düzenleyiciler savunma genlerini baskılar yok varlığında ve nüklustaki NPR1 aktifken, pozitif düzenleyiciler savunma genlerini aktifleştirir. + NPR1 -WRKYs -TGAs +WRKYs +TGAs +TGAs

34 NPR1, TGA transkripsiyon faktörlerine bağlanır ve DNA bağlanmasını arttırır. NPR1 +TGAs NPR1 +TGAs TGA2 nin DNA ya bağlanması nı NPR2 arttırır. Arabidopsis genomu, 10 TGA factörü kodlar. Savunma genleri için bazıları pozitif bazıları negatif düzenleyicidir. -TGAs -TGAs Maya ikili hibrit metodu, NPR1/ TGA etkileşimini gösterir Bağlı DNA Serbest DNA +TGAs +TGAs Zhang, Y., Fan, W., Kinkema, M., Li, X., and Dong, X. (1999). Interaction of NPR1 with basic leucine zipper protein transcription factors that bind sequences required for salicylic acid induction of the PR-1 gene. Proc. Natl. Acad. Sci. U 96: ; Despres, C., DeLong, C., Glaze, S., Liu, E., and Fobert, P.R. (2000). The Arabidopsis NPR1/NIM1 protein enhances the DNA binding activity of a subgroup of the TGA family of bzip transcription factors. Plant Cell 12:

35 TGA2, transkripsiyonda hem aktivatör hem de baskılayıcıdır. / NPR1 NPR1 NPR1 nin TGA2 ya bağlanması, onun baskılayıcı domenini maskeler ve transkripsiyonu arttırır. Boyle, P., Le Su, E., Rochon, A., Shearer, H.L., Murmu, J., Chu, J.Y., Fobert, P.R., and Despres, C. (2009). The BTB/POZ domain of the Arabidopsis disease resistance protein NPR1 interacts with the repression domain of TGA2 to negate its function. Plant Cell 21:

36 WRKY, transkripsiyon faktörlerinin oluşturduğu büyük bir ailedir. Arabidopsis te 74 WRKY ve çeltikte 90 WRKY vardır. Birçoğu savunma sinyalizasyonunda görev alır. Bazıları tanskripsiyonu arttırır ve bazıları baskılar. -WRKY WRKY nin tetiklediği genler: NPR1 ve ICS1 sinyalin çoğalması! +WRKY ICS1 NPR1 NPR1 +WRKY

37 WRKY, maydanoz hücre kültürlerinde tanımlanmıştır WRKY transkripsiyon faktörleri, PR1 gen anlatımını aktive eder WRKY = Trp-Arg-Lys-Tyr Interaction of elicitor-induced DNA-binding proteins with elicitor response elements in the promoters of parsley PR1 genes. P J Rushton, J T Torres, M Parniske, P Wernert, K Hahlbrock, and I E Somssich EMBO J October 15; 15(20):

38 WRKY transkripsiyon faktör etkileşimleri karmaşıktır. Transkripsiyon faktörlerinin bu büyük ailesi, savunmada görevli birçok genin anlatımını kontrol eder. Bazıları aktive ederken bazıları baskılar. Reprinted from Eulgem, T., and Somssich, I.E. (2007). Networks of WRKY transcription factors in defense signaling. Curr. Opin. Plant Biol. 10: with permission from Elsevier.

39 MLA direnç proteini negatif etkili WRKY inhibe eder Arpa, patojeni algıladığı zaman, MLA proteini nükleusa girer ve PR genlerini aktifleşitirmek için baskılayıcı WRKY inhibe eder. Shen, Q.-H., Saijo, Y., Mauch, S., Biskup, C., Bieri, S., Keller, B., Seki, H., Ülker, B., Somssich, I.E., and Schulze-Lefert, P. (2007). Nuclear activity of MLA immune receptors links isolate-specific and basal disease-resistance responses. Science 315: Reprinted with permssion from AAAS.

40 PR-1 promotörü, kromatini değiştirir Transkripsiyonu aktifleştiren histon değişimleri, uygulaması ile arttırılmıştır. yok: Gene KAPALI + + var: Gene AÇIK Mosher, R.A., Durrant, W.E., Wang, D., Song, J., and Dong, X. (2006). A comprehensive structure-function analysis of Arabidopsis SNI1 defines essential regions and transcriptional repressor activity. Plant Cell 18:

41 Histon deasetilaz aktivitesi, patojen cevabı ile ilişkilidir. had19-3 WT HDA19-OE Daha az dirençli Daha fazla dirençli HDA19 Histon deasetilasyonu kromatin yapısının kapanmasına ve genlerin inaktivasyonuna sebep olur. HDA19 WKRY -WRKY PR-1 HDA19, baskılayıcı WRKY yi kodlayan geni kapatır ve PR-1 anlatımını arttırır. Kim, K.-C., Lai, Z., Fan, B., and Chen, Z. (2008). Arabidopsis WRKY38 and WRKY62 transcription factors interact with histone deacetylase 19 in basal defense. Plant Cell 20:

42 Sni1; npr1 baskılar sni1 mutantında, indükleyici olmayan koşullarda PR-1 genlerinin her zaman anlatımı yapılır npr1 = PR anlatımı yok npr1sni1 = npr1 baskılayıcısı = PR anlatımı Li, X., Zhang, Y., Clarke, J.D., Li, Y. and Dong, X. (1999). Identification and cloning of a negative regulator of systemic acquired resistance, SNI1, through a screen for suppressors of npr1-1. Cell. 98: Wang, S., Durrant, W.E., Song, J., Spivey, N.W., and Dong, X. (2010). Arabidopsis BRCA2 and RAD51 proteins are specifically involved in defense gene transcription during plant immune responses. Proc. Natl. Acad. Sci. U 107:

43 İndükleyici olmayan koşullarda SNI1, düşük seviyede anlatım yapmaya devam eder. Aktif histon markırları, sni1 işlev kaybı olan mutantlarda artmıştır yok : Gene KAPALI SNI var: Gen AÇIK e AÇIK WT WT sni1 sni1 SNI1, kromatinin yeniden modellenmesini inhibe eder. Mosher, R.A., Durrant, W.E., Wang, D., Song, J., and Dong, X. (2006). A comprehensive structure-function analysis of Arabidopsis SNI1 defines essential regions and transcriptional repressor activity. Plant Cell 18:

44 Ssn3; sni1 baskılayıcısıdır, BRCA2 kodlar, tümör baskılayıcısıdır npr1 = PR anlatımı yok npr1sni1 = npr1 baskılayıcısı = PR anlatımı npr1sni1ssn3= sni1 baskılayıcısı = PR anlatımı yok Bu bilgiler; kromatinin yeniden modellenmesi, transkripsiyon ve DNA onarımı arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarır. Li, X., Zhang, Y., Clarke, J.D., Li, Y. and Dong, X. (1999). Identification and cloning of a negative regulator of systemic acquired resistance, SNI1, through a screen for suppressors of npr1-1. Cell. 98: Wang, S., Durrant, W.E., Song, J., Spivey, N.W., and Dong, X. (2010). Arabidopsis BRCA2 and RAD51 proteins are specifically involved in defense gene transcription during plant immune responses. Proc. Natl. Acad. Sci. U 107:

45 Birçok faktör, savunmadaki gen anlatımının kontrolüne katkıda bulunur YOK + NPR1 NPR1 NPR1 +TGAs SNI1 NPR1 -TGAs SNI1 -WRKY +WRKY +TGAs +TGAs

46 Sinyalizasyon düzenlenişi - Özet Tam olarak bilinmiyor Tam olarak bilinmiyor Aktive olan histon markırları +WRKY -WRKY DNA rekombinasyonu/ onarım? Kesarwani, M., Yoo, J. and Dong, X. (2007). Genetic interactions of TGA transcription factors in the regulation of pathogenesis-related genes and disease resistance in Arabidopsis. Plant Physiol. 144:

47 Salisilatlar ve tüm bitki fizyolojisi Patojenlere cevap Tanıma Lokal ve aşırı duyarlı cevap Sistemik kazanılmış dayanıklılık Crosstalk Diğer işlevler Abiyotik stres Termogenez

48 Fiziksel bariyerleri mikroorganzimaların girişini engeller. Fiziksel bariyerler (kutikül ve hücre duvarı) patojenleri hücre dışında tutar. Bazı patojenler, yaralar ya da stomadan içeri girer.

49 Tetiklenen Bağışıklık Patojen-ilişkili moleküler bileşikler (PAMPs), flajella ve kütikül gibi yerlerde korunmuştur. Onlar, hücre dışında PPR (bileşik tanıma reseptörleri) olarak adlandırılan reseptörler tarafından algılanır. PAMP-bağışıklığı tetikler Savunma cevapları PAMP algılanışı, sentezini ve savunma gen anlatımını tetiklerbu durum, PAMP tarafından tetiklenen bağışıklık (PTI) olarak adlandırılır

50 Bazı patojenler, PTI nın üstesinden hücre içerisine efektörleri salgılayarak gelir. Efektörler, savunma cevabını geçersiz kılar. Savunma Cevapları

51 R-proteinleri, efektörleri tanır ve and cevabı tetikler Efektör- bağışıklığı tetikler R-proteinleri, efektörü doğrudan tanır ya da efektörün konak hedefini değiştirir (dolaylı olarak)- sonuçta savunma cevapları artar Savunma cevapları

52 Patojenin tetiklediği sinyalizasyonunua genel bakış-pti 1. PAMP, PRR ler tarafından algılanır. PAD4 / EDS1 ICS1 2. ICS1 aktivasyonu ve artan sentezi NPR1 NPR1 3. NPR1 monomerizasyonu ve nükleusa giriş

53 Patojenin tetiklediği sinyalizasyonunua genel bakış ET1 efektör R proteini NPR1 NPR1 4. Efektörlerin doğrudan ya da R- proteinleri tarafından dolaylı olarak tespiti ve artan sentezi

54 Salisilatlar lokal ve sistemik direncin vazgeçilmez sinyalleridir bakımından kusurlu bitkiler; lokal, aşırı duyarlı cevaplar (HR-hypersensitive responses) ve sistemik kazanılmış dirençte (Rsystemic acquired resistance) yetersizdir. Hareketli sinyal HR R

55 Lokal cevaplar aşırı duyarlı cevap Patojenin algılanması lokal aşırı duyarlı cevabı tetikler. Bu cevap, oksidatif patlama, duvarın sağlamlaşması, PR genlerinin indüklenmesi ve hücre ölümünü içerir. Duvarı sağlamlaştırma ROS birikimi Hücre ölümü, PR genlerinin tetiklenmesi

56 Aşırı duyarlı cevap (Hypersensitive response- HR), patojenleri ölü hücreler içinde tutar. HR, enfekte olmuş hücreleri öldürür ve hücreler onların etrafını sarar. Böylece patojenlerin yayılmasını engenir. Image credit: Nicolle Rager Fuller, National Science Foundation

57 Sistemik kazanılmış direnç, TMV ile enfekte tütünde tanımlanmıştır. Bu bitki TMV ile daha önceden aşılanmamış ve TMV ile aşılanan yerlerde yaralar görülüyor. Bu deney, sistemik sinyalizasyonu gösterir. Bu bitkinin daha önceden alt üç yaprağı TMV ile aşılanmış. 7 gün sonra üst iki yaprağa aşılama yapılmıştır. Üst yapraklarda küçük yaralar gözlenmiştir ve bu durum artan direnç cevabını göstermektedir. Reprinted from Ross, A.F. (1961). Systemic acquired resistance induced by localized virus infections in plants. Virology 14: with permission from Elsevier.

58 Salisilik asit seviyeleri floem de ve sistemik yapraklarda artar Enfekte olan yapraklarda seviyeleri artmıştır (kontrol enfekte olmamış yapraklar) Enfekte ve systemik yapraklarda, artar. Métraux, J.P., Signer, H., Ryals, J., Ward, E., Wyss-Benz, M., Gaudin, J., Raschdorf, K., Schmid, E., Blum, W., and Inverardi, B. (1990). Increase in salicylic acid at the onset of systemic acquired resistance in cucumber. Science 250: ; Malamy, J., Carr, J.P., Klessig, D.F., and Raskin, I. (1990). Salicylic acid: A likely endogenous signal in the resistance response of tobacco to viral infection. Science 250: Reprinted with permission from AAAS.

59 Aşılama çalışmaları, nın kendi kendine hareket eden bir sinyal olmadığın göstermektedir. NahG anlatımı yapan bitkiler yı yıkar ve onun birikimini engeller. X: kontrol N: NahG Anaç yapraklar TMV ile aşılanmış ve sonra aşılana üst yapraklar TMV ye direnç gösterir. Sağlıklı aşılanan yapraklarında R görülür ve aşılanan yapraklarda hareketli sinyal üretildiği anlamına gelir. Vernooij, B., Friedrich, L., Morse, A., Reist, R., Kolditz-Jawhar, R., Ward, E., Uknes, S., Kessmann, H., and Ryals, J. (1994). Salicylic acid is not the translocated signal responsible for inducing systemic acquired resistance but is required in signal transduction. Plant Cell 6:

60 Anaç yapraklar, yı biriktiremiez ama hareketli bri sinyal üretir. Aşılanan kontroller Deneysel aşılama WT NahG Bu sonuç, nın hareketli bir sinyal olmadığını destekler Bu sonuç, sistemik yapraklarda birikimi için R ın gerekli olduğunu gösterir. Vernooij, B., Friedrich, L., Morse, A., Reist, R., Kolditz-Jawhar, R., Ward, E., Uknes, S., Kessmann, H., and Ryals, J. (1994). Salicylic acid is not the translocated signal responsible for inducing systemic acquired resistance but Is required in signal transduction. Plant Cell 6:

61 Me uygulaması R ı tetikleyebilir R yok Alt yapraklarına Me uygulanan bitkilerin üst yapraklarında R gelişimi gözlenmiştir. Me R From Park, S.-W., Kaimoyo, E., Kumar, D., Mosher, S., and Klessig, D.F. (2007). Methyl salicylate is a critical mobile signal for plant systemic acquired resistance. Science 318: Reprinted with permission from AAAS.

62 Aşılama çalışmaları, Me nın sisitemik bir sinyal olduğunu destekler MT BP2 Me CH 3 metil transferaz (MT) yı metiller bağlanma proteini 2 (BP2), Me dan metil grubu koparır Aşılalama, yabani tipler ve MTsusturulan bitkiler arasında yapılmıştır. MT-susturulan bitkiler, Me üretemez. From Park, S.-W., Kaimoyo, E., Kumar, D., Mosher, S., and Klessig, D.F. (2007). Methyl salicylate is a critical mobile signal for plant systemic acquired resistance. Science 318: Reprinted with permission from AAAS.

63 Aşılama çalışmaları, Me nın sisitemik bir sinyal olduğunu destekler Kontrol aşılama MT (bu sebeple Me), R için gereklidir. Deneysal aşılama W: yabani tip S: MT-susturulan MT Me MT (bu sebeple Me), enfeksiyonlu yapraklarda gereklidir ama sistematik değildir. From Park, S.-W., Kaimoyo, E., Kumar, D., Mosher, S., and Klessig, D.F. (2007). Methyl salicylate is a critical mobile signal for plant systemic acquired resistance. Science 318: Reprinted with permission from AAAS.

64 R işlevi için BP2 gereklidir BP2 Me Kontrol aşılama Deneysel aşılama BP2-susturulan bitkiler Me yı ya çeviremez. W: Yabani tip S: BP2-susturulan R için, sistemik bölgede Me nın ya dönüşmesi gereklidir. From Park, S.-W., Kaimoyo, E., Kumar, D., Mosher, S., and Klessig, D.F. (2007). Methyl salicylate is a critical mobile signal for plant systemic acquired resistance. Science 318: Reprinted with permission from AAAS.

65 Yapılan çalışmalar, Me nın sistemik bir sinyal olarak rol oynadığını gösterir. BP2 MT Me Me Savunma sinyalizasyonu Me nın enfekte yapraklarda üretildiği, floem aracılığıyla yer değiştirdiği ve sistemik dokularda ya dönüştüğü düşünülmektedir. From Park, S.-W., Kaimoyo, E., Kumar, D., Mosher, S., and Klessig, D.F. (2007). Methyl salicylate is a critical mobile signal for plant systemic acquired resistance. Science 318: Reprinted with permission from AAAS.

66 Sistemik İmmun Cevap (NSF sayesinde) Image credit: Zina Deretsky NSF

67 Diğer hareketli sinyaller WT dir1-1 Systemik Lokal dir1-1 mutantı, normal lokal cevabı verir ana sistemik cevap oluşmaz dir1-1 mutantı sinyal üretemez ve cevap oluşturamaz Mutant yaprağındaki salgıda PR-1 tetikleyici sinyal yok Yabani tip sinyale mutantlar cevap verir WT dir1-1 Reprinted by permission from Macmillan Publishers Ltd. Maldonado, A.M., Doerner, P., Dixon, R.A., Lamb, C.J., and Cameron, R.K. (2002). A putative lipid transfer protein involved in systemic resistance signalling in Arabidopsis. Nature 419: , copyright 2002.

68 Azelaik asit veküçük lipidler, hareketi sinyal adaylarıdır DIR1, bir yağ transfer proteini (LTP) kodlar ve bazı R-kusurlu bitkiler yağ üretiminde de eksiktir. Azelaik asit uygulaması (siyah bar) direnci lokal ve sistematik olarak tetikler. Enfekte yapraklarda, hareketli bir lipid/ltp bileşiği oluşabilir. Jung, H.W., Tschaplinski, T.J., Wang, L., Glazebrook, J. and Greenberg, J.T. (2009). Priming in systemic plant immunity. Science. 324: reprinted with permssion from AAAS.

69 Me and yağ sinyali arasındaki ilişki lipid Son yapılan çalışmalar, metil transferaz anlatımının DIR1 tarafından negatif olarak düzenlendiğini göstermektedir. Bu durumda; Me ile DIR1/yağ sinyali (burada XY ile gösterilmişitir) arasında bir bağlantı olduğu düşünülmektedir. Liu, P.-P., von Dahl, C.C., Park, S.-W., and Klessig, D.F. (February 10, 2011) Interconnection between methyl salicylate and lipid-based long-distance signaling of systemic acquired resistance in Arabidopsis and tobacco. Plant Physiol /pp

70 Özet Sistemik dirençte birçok sinyal rol oynar ; R işlevi için sistemik dokularda gereklidir ama but hareketli sinyallerin doğası tam olarak anlaşılmamıştır. AzA Me Me R Birden fazla sinyalin R a katkıda bulunması da muhtemeldir. AzA Me XY DIR1, yağlar

71 Savunma sinyalizasyonunda Crosstalk Jasmonatlar Salisilatlar

72 nın eksojen olarak uygulanışı, bir herbivorun başarısını arttırır. Trichoplusia ni herbivoru etkisi ile artar ve MeJA ile inhibe edilir. Cui, J., Bahrami, A.K., Pringle, E.G., Hernandez-Guzman, G., Bender, C.L., Pierce, N.E., and Ausubel, F.M. (2005). Pseudomonas syringae manipulates systemic plant defenses against pathogens and herbivores. Proc. Natl. Acad. Sci. U 102: copyright 2005 National Academy of Sciences U.

73 Koromatin JA cevaplarını tetikler ve cevaplarını baskılar JA Koronatin üreten bakteri Koronatin, JA yı çok iyi taklit eder. Koronatin üretimi, onu üreten bakterinin patojenliği ile artar. Savunma

74 NPR1ve WRKY70, ve JA yolaklarının kesiştiği düğümlerdir NPR1 ve WRKY70, JA cevaplarını engeller ama cevapları için gereklidir. +WRKY Spoel, S.H., Koornneef, A., Claessens, S.M.C., Korzelius, J.P., Van Pelt, J.A., Mueller, M.J., Buchala, A.J., Metraux, J.-P., Brown, R., Kazan, K., Van Loon, L.C., Dong, X., and Pieterse, C.M.J. (2003). NPR1 modulates cross-talk between salicylate- and jasmonate-dependent defense pathways through a novel function in the cytosol. Plant Cell 15:

75 Diğer -aracılı cevaplar

76 , abiyotik strese cevap olarak birikir Isı, UV, oksidatif stres, biyotik ya da abiyotik stres Savunma Gen anlatımı ROS Hücre hasarı ve ölüm Stres, ROS birikimine neden olur. ROS ve savunma genlerini tetiklemek için birlikte çalışır., doğrudan ve dolaylı olarak antioksidan özelliklere sahiptir ve dokuları oksidatif hasardan korur.

77 Zambaklarda ısı üretimi Helicodiceros muscivorus üzerinde kurt sineği Titan arum (Amorphophallus titanum) Bazı zambaklar, çürüyen et gibi kokar ve kurt sineklerini ve leş yiyenleri çeker-döllenmede görev alırlar. Onlar, kokuyu taşımak için ısı üretir ve çürümüş bir cesedi taklit eder. Photo credit: U.S. Botanic Garden

78 birikimi, ısı üretimini sağlar Eksojen uygulaması, izole edilen dokularda ısı üretimini tetikler. Raskin, I., Turner, I.M. and Melander, W.R. (1989). Regulation of heat production in the inflorescences of an Arum lily by endogenous salicylic acid. Proc. Natl. Acad. Sci. U 86:

79 Mitokondriyal işleve müdahale edilerek ısı üretilir. Birçok termogenik bitki, alternatif oksidaz (AOX) anlatımını arttırır. Termal görüntü Zambakta (Sauromatum guttatum) AOX proteinin ve mrna miktarındaki artış Dracunculus vulgaris Ito, K. and Seymour, R.S. (2005). Expression of uncoupling protein and alternative oxidase depends on lipid or carbohydrate substrates in thermogenic plants. Biology Letters. 1: Rhoads, D.M., and McIntosh, L. (1992). Salicylic acid regulation of respiration in higher plants: Alternative oxidase expression. Plant Cell 4:

80 Mitokondrideki ısı üretimi, alternatif oksidaz (AOX) sayesinde olur Glukoz H + H + Glukoz H + H + ATP ADP ATP ADP Normalde, mitokondride elektron transportu ile ATP sentezi birlikte olur. AOX, elektronları çeker ve onların depo enerjisini ısıya çevirir.

81 AOX, savunma-cevap genlerince farklı şekilde düzenlenir EDS1 / PAD4 / Arabidopsis te, AOX anlatımı, NahG bitkilerinde azalmıştır ama pad4 or npr1 azalma yoktur. Bunun sonucunda anlatımın farklı savunma genleri (BCS1 ve PR1) ile gerçekleştiği düşünülmektedir. NPR1 AOX Savunma cevabı Ho, L.H.M., Giraud, E., Uggalla, V., Lister, R., Clifton, R., Glen, A., Thirkettle-Watts, D., Van Aken, O. and Whelan, J. (2008). Identification of regulatory pathways controlling gene expression of stress-responsive mitochondrial proteins in Arabidopsis. Plant Physiol. 147:

82 Devam eden çalışmalar birikiminin düzenlenmesi ROS ICS1 Patojenler ve stres birikimini tetikler ama anlaşılmayan birçok konu vardır. EDS1/PAD4/G101 ve NDR1, biyokimyasal fonksiyonları nelerdir?? ICS1 anlatımını ne kontrol eder? birleşimlerinde ne rol oynar?

83 Devam eden çalışmalar- savunma transkriptomun düzenlenişi reseptörü nedir? Hücresel redüklenme sinyallerini nasıl taşır? NO + NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 NPR1 -WRKYs -TGAs +WRKYs +TGAs +TGAs SNI1 SNI1, transkripsiyonu nasıl baskılar ve BRCA2 nin transkripsiyonel ve kromozomal cevaplardaki rolü nedir? sinyalizasyonu ve cevabında görevli diğer genler nelerdir?

84 Devam eden çalışmalar- Sisitemik sinyaller ve sinyalizasyon Sistemik kazanılmış direnç diğer sinyaller nelerdir? Ne kadar bilgi iletilir;? Uzun sürelerde direnç nasıl devam ettirilir? Hareketli sinyal R Lokal cevap nın rolü nedir? Aşırı cevaplarda redox rolü nedir? HR

85 Niçin önemli? Kıtlık, asla son bulmayacak bir tehdit. Her ülkedeki her bitki patojen enfeksiyonuna karşı duyarlıdır. Bitki savunmasındam salisilatların rollerini anlamak epidemik hastalıklara karşı hazır olmamızı sağlar. Bitki yetiştiricileri, buğday pası hastalığına karşı bitkilere dirençlilik kazandırıyor, Kenya Kıtlık Anıtı, Dublin Photo credit: David Hansen, University of Minnesota

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)

PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen

Detaylı

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres nedir? Olumsuz koşullara karşı canlıların vermiş oldukları tepkiye stres denir. Olumsuz çevre koşulları bitkilerde strese neden olur. «Biyolojik Stres»: Yetişme

Detaylı

ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ

ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE

Detaylı

TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ

TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ İ.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Moleküler Biyoloji ve Genetik TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ Merve YILMAZER 2601120219 İÇERİK Kromatin ve nükleozom yapısı Transkripsiyon aşamasında

Detaylı

DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ

DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ Düşük sıcaklık stresi iki kısımda incelenir. Üşüme Stresi Donma stresi Düşük sıcaklık bitkilerde nekrozis, solma, doku yıkımı, esmerleşme, büyüme azalışı ve çimlenme düşüşü gibi etkiler

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı

8. KONU: VİRAL KOMPONENTLERİN BİYOLOJİK FONKSİYONU Kodlama: Her virüs kendine özgü proteini oluşturmakla birlikte, proteinde nükleik asidi için

8. KONU: VİRAL KOMPONENTLERİN BİYOLOJİK FONKSİYONU Kodlama: Her virüs kendine özgü proteini oluşturmakla birlikte, proteinde nükleik asidi için 8. KONU: VİRAL KOMPONENTLERİN BİYOLOJİK FONKSİYONU Kodlama: Her virüs kendine özgü proteini oluşturmakla birlikte, proteinde nükleik asidi için koruyucu kalkan görevi görmektedir. Protein kendi kendine

Detaylı

Bitki Savunma Sistemlerinde Hormonal Sinyal Moleküller ve Çapraz-İletişimleri

Bitki Savunma Sistemlerinde Hormonal Sinyal Moleküller ve Çapraz-İletişimleri Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Journal of Arts and Sciences Sayõ: 3 / Mayõs 2005 Bitki Savunma Sistemlerinde Hormonal Sinyal Moleküller ve Çapraz-İletişimleri Lale YILDIZ AKTAŞ * - Avni GÜVEN

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #21 1) Aşağıda bazı dönüşüm tepkimeleri gösterilmiştir. a 2) Enzimlerin çalışma hızına etki eden faktörlerle ilgili; RH RH ADP + Pi ATP I II b Buna göre a ve b yönlerindeki değişimlerle

Detaylı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM)

MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) TRANSKRİPSİYONU (ÖKARYOTİK) STOPLAZMA DNA Transkripsiyon hnrna RNA nın işlenmesi mrna G AAA Eksport G AAA NÜKLEUS TRANSKRİPSİYONU (PROKARYOTİK) Stoplazma

Detaylı

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara

Detaylı

TRANSLASYON ve PROTEİNLER

TRANSLASYON ve PROTEİNLER TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya

Detaylı

2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur.

2. Kanun- Enerji dönüşümü sırasında bir miktar kullanılabilir kullanılamayan enerji ısı olarak kaybolur. Enerji Dönüşümleri Enerji Enerji; bir maddeyi taşıma veya değiştirme kapasitesi anlamına gelir. Enerji : Enerji bir formdan diğerine dönüştürülebilir. Kimyasal enerji ;moleküllerinin kimyasal bağlarının

Detaylı

Kanser Tedavisi: Günümüz

Kanser Tedavisi: Günümüz KANSER TEDAVİSİNDE MOLEKÜLER HEDEFLER Doç. Dr. Işık G. YULUĞ Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü yulug@fen.bilkent.edu.tr Kanser Tedavisi: Günümüz Geleneksel sitotoksik ilaçlar ve

Detaylı

Bitkiler, Uyaranlar, Hormonlar

Bitkiler, Uyaranlar, Hormonlar Bitkiler, Uyaranlar, Hormonlar Fitomorfogenez Fototropizmalar Gravitropizma Tigmotropizma ve Thigmonasti. Turgor Hareketleri Dormansi Ekstrem temperatürlere dayanıklılık Bitki hormonları 1 Fitomorfogenez

Detaylı

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi

Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13 Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi

Detaylı

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)! HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü

Detaylı

Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları

Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları Serbest radikallerin yapısında, çoğunlukla oksijen yer almaktadır. (reaktif oksijen türleri=ros) ROS oksijen içeren, küçük ve oldukça reaktif moleküllerdir.

Detaylı

Serbest radikal. yörüngelerinde) eşleşmemiş tek. gösteren, nötr ya da iyonize tüm atom veya moleküllere denir.

Serbest radikal. yörüngelerinde) eşleşmemiş tek. gösteren, nötr ya da iyonize tüm atom veya moleküllere denir. Superoxide Dismutase Hazırlayanlar: Funda İLHAN (050559017) Ebru KORKMAZ (050559021) Mehtap BİRKAN (050559008) Nihan BAŞARAN (050559007) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi GAZİ İ ÜNİVERSİTESİİ

Detaylı

KÖK BAKTERĐLERĐ TARAFINDAN KONUKÇU BĐTKĐDE HASTALIKLARA KARŞI SĐSTEMĐK DAYANIKLILIĞIN UYARILMASI

KÖK BAKTERĐLERĐ TARAFINDAN KONUKÇU BĐTKĐDE HASTALIKLARA KARŞI SĐSTEMĐK DAYANIKLILIĞIN UYARILMASI ANADOLU, J. of AARI 15 (1) 2005, 84-100 MARA KÖK BAKTERĐLERĐ TARAFINDAN KONUKÇU BĐTKĐDE HASTALIKLARA KARŞI SĐSTEMĐK DAYANIKLILIĞIN UYARILMASI Emek ASLAN Hatice ÖZAKTAN Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Detaylı

HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ

HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini

Detaylı

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA

6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 6. BÖLÜM MİKROBİYAL METABOLİZMA 1 METABOLİZMA Hücrede meydana gelen tüm reaksiyonlara denir Anabolizma: Basit moleküllerden kompleks moleküllerin sentezlendiği enerji gerektiren reaksiyonlardır X+Y+ENERJİ

Detaylı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı LİPOPROTEİN METABOLİZMASI Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Lipoprotein Nedir? 1- Lipidler Hidrofobik lipidler çekirdekte (Trigliserit, Kolesterol esterleri)

Detaylı

MİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN

MİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN MİTOKONDRİ Doç.. Dr. Mehmet GÜVENG Hemen hemen bütün b ökaryotik hücrelerde ve ökaryotik mikroorganizmalarda bulunur. Eritrositlerde, bakterilerde ve yeşil alglerde mitokondri yoktur. Şekilleri (küremsi

Detaylı

DNA Tamiri ve Rekombinasyonu

DNA Tamiri ve Rekombinasyonu DNA Tamiri ve Rekombinasyonu Bitkilerdeki 3 genom UV ve radyosyonun diğer formları, kimyasallar, ve diğer streslerle (örneğin oksidatif, ısı vb.) devamlı hasar görür. Bazı proteinler onarımda ve rekombinasyonda

Detaylı

Arpada Hastalıklara Bağlı Olmayan Yaprak Lekeleri

Arpada Hastalıklara Bağlı Olmayan Yaprak Lekeleri Arpada Hastalıklara Bağlı Olmayan Yaprak Lekeleri Hastalığa bağlı olmayan bu yaprak lekeleri, genelde yaprağın sadece bir tarafında fark edilebilmektedir. Nadiren klorozlarla çevrili olurlar ve renk değişimleri

Detaylı

Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol)

Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) hücre solunumu Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. (ΔG=-686 kcal/mol) C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 CO 2 + 6 H 2 0 + enerji (ATP + ısı) Hücre solunumu karbonhidratlar, yağlar ve protein

Detaylı

HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI

HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI Receptörler İntrasellüler hidrofobik(llipofilik)ligandlara baglananlar Nükleer hormon reseptörleri Guanylate siklaz(nitrikoksid receptor) Hücre yüzey hidrofilik ligandlara

Detaylı

İnsan Mikrobiyom Projesi. Prof. Dr. Tanıl Kocagöz

İnsan Mikrobiyom Projesi. Prof. Dr. Tanıl Kocagöz İnsan Mikrobiyom Projesi Prof. Dr. Tanıl Kocagöz Human Microbiome Project İnsan Mikrobiyom Projesi (İMP) 2007 yılında NIH tarafından başlatıldı 300 gönüllünün 5 vücut bölgesinden değişik zamanlarda, toplam

Detaylı

Doç.Dr.Erdal BALCAN 1

Doç.Dr.Erdal BALCAN 1 www2.bayar.edu.tr/biyoloji/erdal.balcan E.Coli gibi bakteriler kısa yaşam süreleri içinde çeşitli çevresel koşullarla karşılaşırlar (ortam ile etkileşimleri fazla). Bakteriler ve diğer prokaryotlar evrimsel

Detaylı

Transforming growth factor ß. Sinyal molekülleri, reseptör ve ko-reseptörler C. elegans tan insana kadar korunmuştur.

Transforming growth factor ß. Sinyal molekülleri, reseptör ve ko-reseptörler C. elegans tan insana kadar korunmuştur. Transforming growth factor ß Hem omurgalılarda hem de omurgasızlarda gelişimin düzenlenmesinde önemli işlevleri vardır. Sinyal molekülleri, reseptör ve ko-reseptörler C. elegans tan insana kadar korunmuştur.

Detaylı

Adaptif İmmünoterapi. Prof.Dr.Ender Terzioğlu Akdeniz Üniversitesi Antalya

Adaptif İmmünoterapi. Prof.Dr.Ender Terzioğlu Akdeniz Üniversitesi Antalya Adaptif İmmünoterapi Prof.Dr.Ender Terzioğlu Akdeniz Üniversitesi Antalya Adaptif immünoterapi İmmün Sistemin kanser oluşumunda koruyucu rolü daha iyi anlaşılmıştır. Monoklonal antikor teknolojisi, Tümör

Detaylı

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi 1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık

Detaylı

Stres Yanıtı ve Gen Anlatımı. Bitkiler hareketsiz olduklarından strese yanıt vermeleri gerekir.

Stres Yanıtı ve Gen Anlatımı. Bitkiler hareketsiz olduklarından strese yanıt vermeleri gerekir. Stres Yanıtı ve Gen Anlatımı Bitkiler hareketsiz olduklarından strese yanıt vermeleri gerekir. İklime Uyum Evrimsel adaptasyonlar bir organizmanın belli bir nişe katılmasını sağlayan değişikliklerdir.

Detaylı

PROJE ADI: BİTKİLERDE AŞILAMA

PROJE ADI: BİTKİLERDE AŞILAMA PROJE ADI: BİTKİLERDE AŞILAMA REHBER ÖĞRETMEN: ADALET DOĞAROĞLU PROJEYİ HAZIRLIYANLAR: NAZLI GÖNÜLŞEN DENİZ TOSUN SEVGİN ÖZER ERDEM CAN KEREMCAN ERASLAN 0 İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR...1 GİRİŞ...2 1. BİTKİ AKTİVATÖRLERİ...3

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2

11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 11. SINIF KONU ANLATIMI 2 ATP-2 Fotosentez ve kemosentez reaksiyonları hem endergonik hem ekzergonik reaksiyonlardır. ATP molekülü ile hücrenin endergonik ve ekzergonik reaksiyonları arasında enerji transferini

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları

Detaylı

24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ

24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ 24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ Radyasyona aşırı duyarlı bazı hücreler kullanılarak hücresel radyasyon cevabının genetik kontrolü ile ilgili önemli bilgiler sağlanmıştır.bu hücreler genellikle

Detaylı

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik

Detaylı

RİBOZOM YAPI, FONKSİYON BİYOSENTEZİ

RİBOZOM YAPI, FONKSİYON BİYOSENTEZİ RİBOZOM YAPI, FONKSİYON VE BİYOSENTEZİ Ribozom Palade adlı araştırıcı tarafından elektron mikroskop ile tanımlanmıştır. Viruslar hariç tüm canlılarda bulunan bir membranla çevrili olmayan organellerdir.

Detaylı

Docosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition

Docosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition Docosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition DUYGU PELİSTER - 20130701008 İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP Tamamı karbon ( C ) elementi taşıyan moleküllerden oluşan bir gruptur. Doğal organik bileşikler canlı vücudunda sentezlenir. Ancak günümüzde birçok organik bileşik ( vitamin, hormon, antibiyotik vb. )

Detaylı

Bitki Fizyolojisi. 6. Hafta

Bitki Fizyolojisi. 6. Hafta Bitki Fizyolojisi 6. Hafta 1 Fotosentezin karanlık tepkimelerinde karbondioksit özümlemesi; 1. C 3 bitkilerinde (Calvin-Benson mekanizması ile), 2. C 4 bitkilerinde (Hatch-Slack mekanizması ile), 3. KAM

Detaylı

MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ

MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ Sait Murat Doğan, A. Pınar Erçetin, Zekiye Altun, Duygu Dursun, Safiye Aktaş Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, İzmir Slayt 1 / 14 Meme Kanseri

Detaylı

I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık

I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık Fagositik hücreler (makrofajlar, mast hücreleri) Kompleman sistemi(direkt bakteri hücre membranı parçalayarak diğer immün sistem hücrelerin bunlara atak yapmasına

Detaylı

Transkripsiyon ve Transkripsiyonun Düzenlenmesi

Transkripsiyon ve Transkripsiyonun Düzenlenmesi MBG 505 BAKTERİ GENETİĞİ Transkripsiyon ve Transkripsiyonun Düzenlenmesi Emrah ÖZÇELİK Ribonükleik asit (RNA) 3 tip RNA Mesajcı RNA (mrna) (genetik seviyede) Transfer RNA (trna) Ribozomal RNA (rrna) (fonksiyonel

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 11. Sınıf 1) Oksijenli solunumda, oksijen molekülleri, I. Oksidatif fosforilasyon II. Glikoliz II. Krebs Evrelerinden hangilerinde kullanılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C)

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI

ADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI ADIM ADIM YGS LYS 177. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI Hastalık yapıcı organizmalara karşı vücudun gösterdiği dirence bağışıklık

Detaylı

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU 13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 55. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-15 VİRÜSLER

ADIM ADIM YGS-LYS 55. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-15 VİRÜSLER ADIM ADIM YGS-LYS 55. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-15 VİRÜSLER Virüsler Hücresel yapı da dahil olmak üzere canlıların ortak özelliklerini göstermeyen canlılardır. Prokaryotlardan daha küçüklerdir.

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ STRES KOŞULLARINA DAYANIKLILIK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ 25.02.2 TARIMSAL BİYOTEKNOLOJİ BÖLÜMÜ Yrd. Doç. Dr. YILMAZ BİTKİLERDE STRES Çevresel koşullardaki herhangi bir farklılık (stres)

Detaylı

TRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ

TRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ TRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ TRANSLASYON Translasyonda nükleik asit kullanılır fakat son ürün bir nükleik asit değil proteindir. Translasyon mekanizması 4 ana bileşenden oluşmaktadır: 1. mrnalar 2. trnalar

Detaylı

GLİKOJEN METABOLİZMASI

GLİKOJEN METABOLİZMASI METABOLİZMASI DİLDAR KONUKOĞLU TIBBİ BİYOKİMYA 8.4.2015 DİLDAR KONUKOĞLU 1 YAPISI Alfa-[1,6] glikozid Alfa- [1-4] glikozid bağı yapısal olarak D-glukozdan oluşmuş dallanmış yapı gösteren homopolisakkarittir.

Detaylı

İMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı?

İMMUNİZASYON. Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? İMMUNİZASYON Bir bireye bağışıklık kazandırma! Bireyin yaşı? İmmunolojik olarak erişkin mi? Maternal antikor? Konak antijene duyarlı mı? Sağlıklı mı? Canlıya antijen verdikten belli bir süre sonra, o canlıda

Detaylı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

LİPOPROTEİN METABOLİZMASI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı LİPOPROTEİN METABOLİZMASI Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Lipoprotein Nedir? 1- Lipidler Hidrofobik lipidler çekirdekte (Trigliserit, Kolesterol esterleri)

Detaylı

Bitkilerde C3, C4 ve CAM Mekanizmaları, Farkları ve Üstünlükleri

Bitkilerde C3, C4 ve CAM Mekanizmaları, Farkları ve Üstünlükleri Bitkilerde C3, C4 ve CAM Mekanizmaları, Farkları ve Üstünlükleri Bitkilerde C3 Yolu Calvin döngüsünün ilk tanımlanabilir ürünü 3-C lu PGA molekülü olduğu için bu metabolik yol C 3 yolu olarak adlandırılır.

Detaylı

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir.

Solunumda organik bileşikler karbondioksite yükseltgenir ve absorbe edilen oksijen ise suya indirgenir. Solunum bütün aktif hücrelerde oksijenin absorbe edilmesi ve buna eşdeğer miktarda karbondioksitin salınması şeklinde sürekli olarak devam eden bir prosestir. Solunumda organik bileşikler karbondioksite

Detaylı

RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri

RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA (Ribonükleik Asit) Nükleik asitler, Friedrich Miescher tara2ndan 1869'da keşfedildi. İl=haplı bandajlardan izole edilen bu maddeye nüklein adını

Detaylı

Kloroplast ve Mitokondrilere protein hedeflemesi

Kloroplast ve Mitokondrilere protein hedeflemesi Kloroplast ve Mitokondrilere protein hedeflemesi Sitoplazmadan kloroplast ve mitokondrilere proteinler nasıl hedeflenirler? Memranlarda nasıl geçerler? İki tip sitosolik ribozom vardır. Serbest ve bağlı.

Detaylı

5.111 Ders Özeti #12. Konular: I. Oktet kuralından sapmalar

5.111 Ders Özeti #12. Konular: I. Oktet kuralından sapmalar 5.111 Ders Özeti #12 Bugün için okuma: Bölüm 2.9 (3. Baskıda 2.10), Bölüm 2.10 (3. Baskıda 2.11), Bölüm 2.11 (3. Baskıda 2.12), Bölüm 2.3 (3. Baskıda 2.1), Bölüm 2.12 (3. Baskıda 2.13). Ders #13 için okuma:

Detaylı

Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü ANTİOKSİDANLAR

Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü ANTİOKSİDANLAR Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü ANTİOKSİDANLAR ANTİOKSİDANLAR Aktif oksijen türevleri (ROS) normal metabolizma sırasında vücudumuzun ürettiği yan ürünlerdir. Ancak bazı dış kaynaklardan da serbest

Detaylı

JASMONATES JASMONATLAR

JASMONATES JASMONATLAR JASMONATES JASMONATLAR Bitkiler ortak bir hedefe sahip birçok düşman tarafından kuşatılır... Bu hedef onları yemektir Böcekler Bacteri Nematodes Mantar Oomycetes Photo by Gilbert Ahlstrand courtesy USDA,

Detaylı

Kanatlı. Broilerlerde Göz Damlası Yolu ile Verilen Newcastle Aşılamasında DIAMOND XPC nin Immun Yanıtına Etkisi

Kanatlı. Broilerlerde Göz Damlası Yolu ile Verilen Newcastle Aşılamasında DIAMOND XPC nin Immun Yanıtına Etkisi Broilerlerde Göz Damlası Yolu ile Verilen Newcastle Aşılamasında DIAMOND XPC nin Immun Yanıtına Etkisi KONU İLGİ Bağışıklık Sistemi Broilerlerde Göz Damlası Yolu ile Verilen Newcastle Aşılamasında DIAMOND

Detaylı

RNAi Teknolojisinin Deneysel Aşamaları ve Tedavideki Geleceği

RNAi Teknolojisinin Deneysel Aşamaları ve Tedavideki Geleceği RNAi Teknolojisinin Deneysel Aşamaları ve Tedavideki Geleceği sirna Doç.Dr. Metiner Tosun EÜ Eczacılık Fakültesi Farmakoloji AD Trabzon Ekim 07 Geleneksel ilaç geliştirme fazları: Doğrusal süreç 1-5 yıl

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) DOĞRU YANLIŞ SORULARI Depo yağlar iç organları basınç ve darbelerden korur. Steroitler hücre zarının yapısına katılır ve geçirgenliğini artırır.

Detaylı

Wnt/β-katenin Yolağı

Wnt/β-katenin Yolağı Wnt/β-katenin Yolağı Wnt/β-katenin Yolağı Memeli canlılarda oldukça korunmuş ve gelişim için oldukça önemli olan bir yolak7r. Drosophila da yapılan gene>k çalışmalar sırasında keşfedilmiş>r. Özellikle

Detaylı

Doğadaki Enerji Akışı

Doğadaki Enerji Akışı Doğadaki Enerji Akışı Güneş enerjisi Kimyasal enerjisi ATP Fotosentez olayı ile enerjisi Hareket enerjisi Isı enerjisi ATP Enerjinin Temel Molekülü ATP + H 2 O ADP + H 2 O ADP + Pi + 7300 kalori AMP +

Detaylı

Hücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir.

Hücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir. DERS: BİYOLOJİ KONU: C.T.B(Vitaminler e Nükleik Asitler) VİTAMİNLER Bitkiler ihtiyaç duydukları bütün vitaminleri üretip, insanlar ise bir kısmını hazır alır. Özellikleri: Yapıcı, onarıcı, düzenleyicidirler.

Detaylı

Chapter 10. Summary (Turkish)-Özet

Chapter 10. Summary (Turkish)-Özet Chapter 10 Summary (Turkish)-Özet Özet Vücuda alınan enerjinin harcanandan fazla olması durumunda ortaya çıkan obezite, günümüzde tüm dünyada araştırılan sağlık sorunlarından birisidir. Obezitenin görülme

Detaylı

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX! Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

Detaylı

Mustafa EMREM

Mustafa EMREM Mustafa EMREM 162161022 Bakterilerdeki transformasyonun ilk kanıtları İngiliz bilim adamı Frederick Griffith tarafından elde edilmiştir. Genetik materyal aktarımı Dikey Gen Transferi ebeveyn ile yavru

Detaylı

Poly A Kuyruğu. Turns over (recycles) in cytoplasm Poli A-bağlayan protein: PAB1 sitoplazmada, PAB2 nukleusta bulunur.

Poly A Kuyruğu. Turns over (recycles) in cytoplasm Poli A-bağlayan protein: PAB1 sitoplazmada, PAB2 nukleusta bulunur. Poly A Kuyruğu Turns over (recycles) in cytoplasm Poli A-bağlayan protein: PAB1 sitoplazmada, PAB2 nukleusta bulunur. Bitkiler 2 PAB geninden daha fazla gen içerirler; bazıları dokuya özgün anlatım gösterir.

Detaylı

Tanımlamalar PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON. Protein sentezi ;translasyon. mrna ; Genetik şifre 1/30/2012. Prof Dr.Dildar Konukoğlu

Tanımlamalar PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON. Protein sentezi ;translasyon. mrna ; Genetik şifre 1/30/2012. Prof Dr.Dildar Konukoğlu PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON Prof Dr.Dildar Konukoğlu DNA SENTEZİ DNA DNA RNA sentezi DNA mrna Protein sentezi mrna Protein Tanımlamalar Replikasyon Replikasyon Transkripsiyon Transkripsiyon Translasyon

Detaylı

2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları

2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları B) RADYASYON UYGULAMALARI Radyasyon = enerji yayılması 1)Elektromanyetik radyasyon. UV, X ve γ ışınları 2)Subatomik parçacıklardan oluşan radyasyon. α, β ışınları İyonizan ışınların canlı hücreler üzerine

Detaylı

İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR

İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR HÜCRE İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR ANLAMINA GELEN HÜCRE DEMİŞTİR.ANCAK HÜCRE BİLİMİNİN

Detaylı

İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar

İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar Aysun Manisalıgil, Ayşegül Yurt Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Medikal Fizik Anabilim Dalı Hücre ve Moleküller

Detaylı

BİTKİLERDE BÜYÜME-GELİŞME VE STRES KAVRAMI

BİTKİLERDE BÜYÜME-GELİŞME VE STRES KAVRAMI BÖLÜM 1 BİTKİLERDE BÜYÜME-GELİŞME VE STRES KAVRAMI 1. Bitkilerde Büyüme ve Gelişme Bitkilerin en önemli özellikleri, tomurcuk ve kök ucunda bulunan apikal meristemlerinin sürekli aktif olması sayesinde

Detaylı

GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ

GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Gen Ekspresyonun Kontrolü Kontrol genellikle transkripsiyon başlangıç düzeyinde gerçekleşir. Transkripsiyonda düzenleyici proteinler tarafından

Detaylı

2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI

2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 2006 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 1. BÖLÜM 1. I. Adaptasyon II. Mutasyon III. Kalıtsal varyasyon Bir populasyondaki bireyler, yukarıdakilerden hangilerini "doğal seçilim ile kazanır? D) I veii E)

Detaylı

BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA

BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA ESER ELEMENTLER İnsan vücudunda en yüksek oranda bulunan element oksijendir. İkincisi ise karbondur. İnsan vücudunun kütlesinin %99 u sadece 6 elementten meydana gelir. Bunlar:

Detaylı

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER

Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER * Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER *Bitki nüklear, mitokondriyal ve kloroplast DNA'ları *Burada yer alan bugünkü bilgilerimizin çoğu, moleküler evrim mekanizması ve oranları kullanılarak

Detaylı

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar

Detaylı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ ve GENETİĞİN UYGULAMALARI

MOLEKÜLER BİYOLOJİ ve GENETİĞİN UYGULAMALARI MOLEKÜLER BİYOLOJİ ve GENETİĞİN UYGULAMALARI 4. Ders Gen anlatımının düzenlenmesi ve Epigenetik Doç. Dr. Aslıhan TEMEL İ.Ü. Fen Fak. Moleküler Biyoloji ve Genetik 1 Genotip + genetik etkileşimler + çevre

Detaylı

Hücresel İmmünite Dicle Güç

Hücresel İmmünite Dicle Güç Hücresel İmmünite Dicle Güç dguc@hacettepe.edu.tr kekik imus Kalbe yakınlığı ve Esrarengiz hale Ruhun oturduğu yer Ruh cesaret yiğitlik Yunanlı Hekim MS 1.yy Kalp, pankreas, timus imus yaşla küçülür (timik

Detaylı

Bütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom

Bütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Bütün hücrelerin olmazsa olmazları Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Hücre Ökaryotik hücre Nukleus var Zarla çevrili organeller var Genellikle prokaryotik hücreye oranla daha büyüktür. Ökaryotlardaki

Detaylı

Bitkide Fosfor. Aktif alım açısından bitki tür ve çeşitleri arasında farklılıklar vardır

Bitkide Fosfor. Aktif alım açısından bitki tür ve çeşitleri arasında farklılıklar vardır Fosfor alımı ve taşınımı Kök hücreleri ve > Bitkide Fosfor ksilem özsuyunun P kapsamı > toprak çözeltisinin P kapsamı (100-1000 kat) P alımı aktif alım şeklinde gerçekleşir Aktif alım açısından bitki tür

Detaylı

Normal Mikrop Florası. Prof.Dr.Cumhur Özkuyumcu

Normal Mikrop Florası. Prof.Dr.Cumhur Özkuyumcu Normal Mikrop Florası Prof.Dr.Cumhur Özkuyumcu Vücudun Normal Florası İnsan vücudunun çeşitli bölgelerinde bulunan, insana zarar vermeksizin hatta bazı yararlar sağlayan mikroorganizma topluluklarına vücudun

Detaylı

«DM Patogenezinde unutulan riskler» Endokrin Bozucular & Çevresel Etkenler

«DM Patogenezinde unutulan riskler» Endokrin Bozucular & Çevresel Etkenler «DM Patogenezinde unutulan riskler» Endokrin Bozucular & Çevresel Etkenler Dr. Özlem ÜSTAY TARÇIN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Başkent Üniversitesi İstanbul Hastanesi Endokrin Bozucular Endokrin

Detaylı

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI Dr. Vedat Evren Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Vücut sıvıları değişik kompartmanlarda dağılmış Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Bu kompartmanlarda iyonlar ve diğer çözünmüş

Detaylı

LİPOPROTEİNLER. Lipoproteinler; Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı. stabilize edilmeleri gerekir. kanda lipidleri taşıyan özel

LİPOPROTEİNLER. Lipoproteinler; Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı. stabilize edilmeleri gerekir. kanda lipidleri taşıyan özel LİPOPROTEİNLER LİPOPROTEİNLER Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı olarak çözündüklerinden, taşınmaları için stabilize edilmeleri gerekir. Lipoproteinler; komplekslerdir. kanda lipidleri taşıyan

Detaylı

Suyun Fizikokimyasal Özellikleri

Suyun Fizikokimyasal Özellikleri Suyun Fizikokimyasal Özellikleri Su bitkinin yaşamında yaşamsal bir rol oynar. Bitki tarafından yapılan her gram başına organik madde için kökler tarafından 500 gr su alınır. Bu su, bitkinin bir ucundan

Detaylı

Normal değerler laboratuarlar arası değişiklik gösterebilir. Kompleman seviyesini arttıran hastalıklar nelerdir?

Normal değerler laboratuarlar arası değişiklik gösterebilir. Kompleman seviyesini arttıran hastalıklar nelerdir? KOMPLEMAN C3 ve C4 Complement components; C3; C4; Kompleman 9 proteinden oluşan immün sistemin önemli bir parçasıdır. C3 kompleman sisteminin 3. proteinidir. C3 ve C4 en sık bakılan kompleman proteinleridir.

Detaylı

DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016)

DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016) DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU (2015-2016) DERS SAATİ DERS ADI DERS KONUSU DERSİ VEREN ÖĞRETİM ÜYESİ 4. DK 1. Hafta 07 Aralık Pazartesi Mikrobiyoloji Mikrobiyolojinin tarihçesi ve mikroorganizmalara genel

Detaylı

Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri.

Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri. Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri www.plantcell.org/cgi/doi/10.1105/tpc.110.tt0110b Epigenetik modifikasyonlarla çalışma yöntemleri DNA metilasyonu bisülfit dizileme TTCGCCGACTAA TTCGCCGAuTAA

Detaylı

OKSİJENLİ SOLUNUM

OKSİJENLİ SOLUNUM 1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H

Detaylı

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip

Detaylı

MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015

MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 Canlıların prokaryot ve ökoaryot olma özelliğini hücre komponentlerinden hangisi belirler? MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 B. Stoplazmik membran C. Golgi membranı D. Nükleer membran E. Endoplazmik retikulum

Detaylı