YÜKSEK LİSANS TEZİ BİYOLOJİ

Transkript

1 DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ ENTOMOLOJİ MÜZESİNDEKİ TEKE BÖCEKLERİ (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) ÜZERİNE PRIONINAE, LEPTURINAE, DORCADIONINAE VE LAMIINAE İTİBARIYLA TAKSONOMİK VE FAUNİSTİK ARAŞTIRMALAR Naciye CİHAN YÜKSEK LİSANS TEZİ BİYOLOJİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HAZİRAN 2013 ANKARA

2 TEZ BİLDİRİMİ Tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada bana ait olmayan her türlü kaynağa eksiksiz atıf yapıldığını bildiririm. NACİYE CİHAN

3 Naciye CİHAN tarafından hazırlanan DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ ENTOMOLOJİ MÜZESİNDEKİ TEKE BÖCEKLERİ (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) ÜZERİNE PRIONINAE, LEPTURINAE, DORCADIONINAE VE LAMIINAE İTİBARIYLA TAKSONOMİK VE FAUNİSTİK ARAŞTIRMALAR adlı bu tezin Yüksek Lisans Tezi olarak uygun olduğunu onaylarım. Doç. Dr. Hüseyin ÖZDİKMEN. Tez Danışmanı, Biyoloji Anabilim Dalı Bu çalışma, jürimiz tarafından oy birliği ile Biyoloji Anabilim Dalında Yüksek Lisans tezi olarak kabul edilmiştir. Prof. Dr. Suat KIYAK Biyoloji Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi. Doç. Dr. Hüseyin ÖZDİKMEN Biyoloji Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi. Doç. Dr. Ayla TÜZÜN Biyoloji Anabilim Dalı, Ankara Üniversitesi. Tez Savunma Tarihi: 05/06/2013 Bu tez ile G.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu Yüksek Lisans derecesini onamıştır. Prof. Dr. Şeref SAĞIROĞLU Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü.

4 iv DOĞU AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ ENTOMOLOJİ MÜZESİNDEKİ TEKE BÖCEKLERİ (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) ÜZERİNE PRIONINAE, LEPTURINAE, DORCADIONINAE VE LAMIINAE İTİBARIYLA TAKSONOMİK VE FAUNİSTİK ARAŞTIRMALAR (Yüksek Lisans Tezi) Naciye CİHAN GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Haziran 2013 ÖZET Bu çalışma Türkiye nin en zengin 5 Teke Böceği alt familyasından 4 tanesi olan Prioninae, Lepturinae, Dorcadioninae ve Lamiinae alt familyaları bilgisine yeni katkılar sunmaktadır. Bu çalışma için örnekler yılları boyunca Adana, Balıkesir, Bolu, Düzce, İçel, Kahramanmaraş, Karaman, Muğla, Niğde ve Osmaniye illerindeki farklı lokalitelerden toplanmıştır. Çalışma sonucunda Türkiye den toplam 4 alt familyadan 19 tribusa ait 37 cins ve 58 tür (bunların 25 tanesi alt tür seviyesindedir) tespit edilmiştir. Çalışmadaki örnekler arasından yakın zamanda Özdikmen & Aytar, 2012 tarafından tanımlanmış bilim dünyası için bir yeni tür olan Mallosia nonnigra nın holotipi mevcuttur. Bunlar arasında bir tür bu çalışma ile Türkiye den ikinci defa kayıt edilmektedir. İki tür Türkiye nin güneyi için ilk kayıttır. Ayrıca, 4 tür İç Anadolu Bölgesi, 6 tür Akdeniz Bölgesi ve 3 tür ise Doğu Akdeniz Bölgesi için ilk defa kayıt edilmektedir. Dahası, toplam 45 tür (8 Adana, 4 Balıkesir, 14 İçel, 3 Kahramanmaraş, 10 Niğde ve 6 Osmaniye için olmak üzere) Türkiye deki çeşitli iller için ilk kayıtlardır. Buna ilaveten, bu çalışmada incelenen

5 v taksonların yaklaşık %15 i Türkiye için endemik olan taksonlardan oluşmaktadır. Bilim Kodu : Anahtar Kelimeler : Coleoptera, Cerambycidae, yeni veriler, yeni kayıtlar,türkiye Sayfa Adedi : 225 Tez yöneticisi : Doç. Dr. Hüseyin ÖZDİKMEN

6 vi TAXONOMICAL AND FAUNISTICAL RESEARCHES ON LONGHORNED BEETLES (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) BY PRIONINAE, LEPTURINAE, DORCADIONINAE AND LAMIINAE IN ENTOMOLOGY MUSEUM OF EASTERN MEDITERRANEAN FORESTRY RESEARCH INSTITUTE (M. Sc. Thesis ) Naciye CİHAN GAZİ UNIVERSITY GRADUATE SCHOOL OF NATURAL AND APPLIED SCIENCE June 2013 ABSTRACT The present work presents new contributions to the knowledge of the subfamilies Prioninae, Lepturinae, Dorcadioninae and Lamiinae that are 4 of 5 richest subfamilies in terms of diversity among cerambycids, of Turkey. The specimens for this study were collected over various years ( ) from different localities in Adana, Balıkesir, Bolu, Düzce, İçel, Kahramanmaraş, Karaman, Muğla, Niğde and Osmaniye provinces in Turkey. As a result of the work, a total of 58 species (25 of them into subspecies level) belonging to 37 genera of 19 tribes of 4 subfamilies were determined from Turkey. The present work includes the holotype of recently described species Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012 in the present specimens. One species of them is recorded from Turkey for the second time. Two species of them are the first record for Southern Turkey. Also, four species for Central Anatolian Region, six species for Mediterranean Region and three species for Eastern Mediterranean Region are recorded for the first time. Moreover, a total of fourty-five species are the first record for various provinces (8 for Adana, 4 for Balıkesir, 14 for İçel, 3 for Kahramanmaraş, 10 for Niğde, 6 for Osmaniye) in

7 vii Turkey. Furthermore, about 15% of the examined taxa in the present work comprise of endemic taxa for Turkey. Science Code : Key Words : Coleoptera, Cerambycidae, new data, new records,turkey Page Number : 225 Adviser : Assoc. Prof. Dr. Hüseyin ÖZDİKMEN

8 viii TEŞEKKÜR Çalışmalarım sırasında her türlü bilimsel, maddi ve manevi desteği ve tecrübesiyle yanımda olan çok kıymetli hocam Doç. Dr. Hüseyin ÖZDİKMEN e; ilerlediğim yolda beni yalnız bırakmayan ve maddi-manevi desteklerini hiçbir zaman eksik etmeyen aileme; beni evlatlarından ayırmayan ve varlıklarıyla her zaman mutluluk duyduğum çok değerli Yılmaz-Sündüs KAYA ailesine; her zaman yanımda olan canım yol arkadaşlarım Gamze KAYA, Tülay OSKAY, Hüseyin ÖZBEK, Nihal ŞAMLI, N. Nur TOPÇU ve Kübra Canan YILDIZ a sonsuz teşekkür ederim. Ayrıca müzesindeki örneklerin çalışılmasına izin veren Yüksek Orman Mühendisi Fatih AYTAR a teşekkür ederim.

9 ix İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET...iv ABSTRACT...vi TEŞEKKÜR....viii İÇİNDEKİLER....ix ŞEKİLLERİN LİSTESİ......x RESİMLERİN LİSTESİ....xi HARİTALARIN LİSTESİ...xiv 1.GİRİŞ MATERYAL VE METOT BULGULAR Alt Familya Prioninae Alt Familya Lepturinae Alt Familya Dorcadioninae Alt Familya Lamiinae SONUÇLAR. 185 KAYNAKLAR. 214 ÖZGEÇMİŞ..225

10 x ŞEKİLLERİN LİSTESİ Şekil Sayfa Şekil 4.1. İncelenen alt familyalar itibarıyla türlerin fenolojik dağılımları..193 Şekil 4.2. Prioninae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları Şekil 4.3. Lepturinae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları.196 Şekil 4.4. Dorcadioninae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları..197 Şekil 4.5. Lamiinae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları Şekil 4.6. İncelenen Cerambycidae türlerinin genel fenolojik durumu 200 Şekil 4.7. Çalışılan örnekler arasından feromon tuzağıyla yakalanan örneklerin yüzde dağılımı.201 Şekil 4.8. Çalışmada incelenen taksonların korotip dağılımları Şekil 4.9. Prioninae üyelerinin korotip dağılımı Şekil Lepturinae üyelerinin korotip dağılımı Şekil Dorcadioninae üyelerinin korotip dağılımı. 208 Şekil Lamiinae üyelerinin korotip dağılımı.210

11 xi Resim RESİMLERİN LİSTESİ Sayfa Resim 2.1. Funnel tipi feromon tuzağı...16 Resim 3.1. Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854) Resim 3.2. Prinobius myardi atropos Chevrolat, Resim 3.3. Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838) Resim 3.4. Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) 27 Resim 3.5. Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855)...29 Resim 3.6. Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856) 32 Resim 3.7. Prionus coriarius (Linnaeus, 1758)..35 Resim 3.8. Rhamnusium bicolor bicolor (Schrank, 1781).38 Resim 3.9. Rhamnusium testaceipenne Pic, Resim Rhagium syriacum Pic, Resim Rhagium inquisitor fortipes Reitter, Resim Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758)..48 Resim Cortodera omophloides Holzschuh, Resim Vadonia soror tauricola Holzschuh, Resim Pseudovadonia livida livida (Fabricius, 1777)...55 Resim Anoplodera rufipes rufipes (Schaller, 1783)..59 Resim Stictoleptura cordigera cordigera (Fuessly, 1775) 62 Resim Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891) 66 Resim Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982) 68 Resim Anastrangalia dubia dubia (Scopoli, 1763)...70 Resim Anastrangalia montana montana (Mulsant & Rey, 1863) 74

12 xii Resim Sayfa Resim Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760).76 Resim Pedostrangalia adaliae Reitter, Resim Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863)...80 Resim Judolia erratica erratica (Dalman, 1817).84 Resim Leptura quadrifasciata quadrifasciata Linnaeus, Resim Rutpela maculata maculata (Poda, 1761)..91 Resim Carlandrea syriaca (Pic, 1891)..94 Resim Stenurella bifasciata nigrosuturalis (Reitter, 1895)...96 Resim Stenurella septempunctata latenigra (Pic, 1915) Resim Dorcadion saulcyi saulcyi Thomson, Resim Dorcadion scabricolle caramanicum K. Daniel & J. Daniel, Resim Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775) Resim Monochamus galloprovincialis tauricola Pic, Resim Morimus orientalis Reitter, Resim Niphona picticornis Mulsant, Resim Pogonocherus perroudi perroudi Mulsant, Resim Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758).128 Resim Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792)..131 Resim Leiopus nebulosus nebulosus (Linnaeus, 1758) Resim Tetrops praeustus anatolicus Özdikmen & Turgut, Resim Saperda quercus ocellata Abeille de Perrin, Resim Oxylia argentata languida (Ménétriés, 1839)..141 Resim Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar,

13 xiii Resim Sayfa Resim Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884).146 Resim Phytoecia hirsutula hirsutula (Frölich, 1793)..149 Resim Phytoecia humeralis caneri Özdikmen & Turgut, Resim Phytoecia puncticollis puncticollis Faldermann, Resim Phytoecia merkli Ganglbauer, Resim Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, Resim Phytoecia geniculata Mulsant, Resim Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763)..165 Resim Calamobius filum (Rossi, 1790) Resim Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817) Resim Agapanthia kindermanni Pic, Resim Agapanthia lateralis Ganglbauer, Resim Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) 181 Resim Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi,

14 xiv Harita HARİTALARIN LİSTESİ Sayfa Harita 3.1. Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854) ün Türkiye yayılışı Harita 3.2. Prinobius myardi Mulsant, 1842 nin Türkiye yayılışı...22 Harita 3.3. Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838) in Türkiye yayılışı...25 Harita 3.4. Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) ün Türkiye yayılışı..28 Harita 3.5. Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855) in Türkiye yayılışı...31 Harita 3.6. Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856) nın Türkiye yayılışı.33 Harita 3.7. Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) in Türkiye yayılışı.36 Harita 3.8. Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781) in Türkiye yayılışı 39 Harita 3.9. Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897 nin Türkiye yayılışı. 40 Harita Rhagium syriacum Pic, 1892 nin Türkiye yayılışı 43 Harita Rhagium inquistor (Linnaeus, 1758) in Türkiye yayılışı..47 Harita Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758) in Türkiye yayılışı.50 Harita Cortodera omophloides Holzschuh, 1975 in Türkiye yayılışı.52 Harita Vadonia soror Holzschuh, 1981 in Türkiye yayılışı.54 Harita Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777) nin Türkiye yayılışı..58 Harita Anoplodera rufipes (Schaller, 1783) ün Türkiye yayılışı 61 Harita Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775) in Türkiye yayılışı.64 Harita Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891) in Türkiye yayılışı 67 Harita Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982) nin Türkiye yayılışı. 69 Harita Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763) ün Türkiye yayılışı 72 Harita Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863) ün Türkiye yayılışı...75 Harita Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760) ın Türkiye yayılışı.77

15 xv Harita Sayfa Harita Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885 in Türkiye yayılışı 79 Harita Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863) ün Türkiye yayılışı 82 Harita Judolia erratica (Dalman, 1817) nin Türkiye yayılışı.86 Harita Leptura quadrifasciata Linnaeus, 1758 in Türkiye yayılışı..89 Harita Rutpela maculata (Poda, 1761) in Türkiye yayılışı..93 Harita Carlandrea syriaca (Pic, 1891) in Türkiye yayılışı.95 Harita Stenurella bifasciata (Müller, 1776) nın Türkiye yayılışı Harita Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) nin Türkiye yayılışı Harita Dorcadion saulcyi Thomson, 1865 in Türkiye yayılışı Harita Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817) nin Türkiye yayılışı..108 Harita Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775) nin Türkiye yayılışı.114 Harita Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795) in Türkiye yayılışı.118 Harita Morimus orientalis Reitter, 1894 ün Türkiye yayılışı.121 Harita Niphona picticornis Mulsant, 1839 un Türkiye yayılışı..124 Harita Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 un Türkiye yayılışı Harita Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) in Türkiye yayılışı 129 Harita Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792) nin Türkiye yayılışı 132 Harita Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758) in Türkiye yayılışı 135 Harita Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) in Türkiye yayılışı.138 Harita Saperda quercus Charpentier, 1825 in Türkiye yayılışı..140 Harita Oxylia argentata (Ménétriés, 1832) nin Türkiye yayılışı 143 Harita Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012 nin Türkiye yayılışı.145 Harita Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884) ün Türkiye yayılışı 148 Harita Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793) ün Türkiye yayılışı 150

16 xvi Harita Sayfa Harita Phytoecia humeralis (Waltl, 1838) in Türkiye yayılışı Harita Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837 nin Türkiye yayılışı..156 Harita Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884 ün Türkiye yayılışı.158 Harita Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858 in Türkiye yayılışı 161 Harita Phytoecia geniculata Mulsant, 1862 nin Türkiye yayılışı Harita Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763) ün Türkiye yayılışı.168 Harita Calamobius filum (Rossi, 1790) ın Türkiye yayılışı Harita Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817) nin Türkiye yayılışı Harita Agapanthia kindermanni Pic, 1905 in Türkiye yayılışı Harita Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884 ün Türkiye yayılışı Harita Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) nin Türkiye yayılışı.184 Harita Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 un Türkiye yayılışı..186

17 1 1. GİRİŞ Cerambycidae familyası, Coleoptera (Kın Kanatlılar) takımının en çok türü bulunan önemli gruplarından biridir. Bilinen Coleoptera takımı türlerinin hemen hemen %10'unu teşkil eder. Yeryüzünde bugüne değin yaklaşık türü saptanmıştır [Winkler, ]. Bilindiği gibi, kıtasal özelliklere sahip olan Türkiye, hem birçok taksonun kökeni hem de jeolojik ve iklimsel değişikliklerden etkilenen canlılar için bir refigiumdur. [Demirsoy, 2002]. Böylece yurdumuz Dünya daki herhangi bir kara parçasından çok daha fazla biyolojik öneme sahiptir. Tüm dünyada görüldüğü gibi, geçmişte Türkiye'de de meydana gelen değişimlerden en çok etkilenen canlılar olan böcekler arasında inanılmaz bir çeşitlilik ortaya çıkmıştır. Türkiye iklimsel özellikleri ve arazi yapısı açısından çok kısa mesafelerde değişebilen bir kıtasal özellik göstermektedir [Demirsoy, 2002, Özdikmen, 2012a]. İlerleyen yıllarda çok daha büyük bir sayıya ulaşmasını beklediğimiz Türkiye Cerambycoidea faunası en son yapılan çalışmalara göre, toplamda 824 tür grubu takson (721 tür ve 103 alt tür) içerir [Özdikmen, 2012b]. Cerambycidae, Coleoptera takımının, Polyphaga alt takımında diğer iki familya (Chrysomelidae ve Bruchidae) ile birlikte, Pseudotetramera, Phytophaga, Chrysomeloidea ve Cerambycoidea gibi değişik üst familyalar altında incelenmiştir. Bu üç familyanın belli başlı ortak özellikleri; tarsusun pseudotetramer (yalancı 4 segmentli) ya da cryptopentamer (gizli 5 segmentli) oluşu, antenlerin filiform yapısı ve hepsinin hem larval hem de ergin evrede bitkilerle beslenmesidir [Gül-Zümreoğlu, 1975]. Genellikle çoğu yazar bu önemli grup için Chrysomeloidea Latreille, 1802 olarak tek bir üst familya adı kullanmayı tercih ederler. Böylece Chrysomeloidea 7 familyadan oluşur. Lawrence ve ark. (1999) na göre bu familyalar Vesperidae, Oxypeltidae,

18 2 Disteniidae, Cerambycidae, Megalopodidae, Orsodacnidae ve Chrysomelidae dir. Löbl & Smetana (2010) da ise; Cerambycidae (Vesperinae, Disteniinae dahil), Megalopodidae, Orsodacnidae ve Chrysomelidae şeklinde 4 familya olarak belirtilmiştir. Buna uygun olarak, Bouchard ve ark. (2011) en son katalogda Cerambycoidea Latreille, 1802 ve Chrysomeloidea Latreille, 1802 olarak iki üst familya kullanmak yerine bu grup için Chrysomeloidea Latreille, 1802 şeklinde tek bir üst familya kullanmıştır. Bununla birlikte, böceklerde varolan büyük morfolojik çeşitlilikler farklı kademelerde cins üstü taksonların çoğalmasına izin vermektedir. Reid (1995) belirtmektedir ki; Chrysomeloidea cerambycid ve chrysomelid soyu olmak üzere iki grup olarak ayırt edilebilmektedir. Bu yüzden, bu grubun üst familya aşaması için Cerambycoidea Latreille, 1802 ve Chrysomeloidea Latreille, 1802 olarak iki isim kullanması tercih edilmektedir. Duruma uygun olarak, üst familya Cerambycoidea Latreille, 1802 hali hazırda Cerambycidae Latreille, 1802; Disteniidae Thomson, 1861; Oxypeltidae Lacordaire, 1868 ve Vesperidae Mulsant, 1839 olmak üzere 4 familya içerir. Bunlardan sadece Cerambycidae Latreille, 1802 ve Vesperidae Mulsant, 1839 Türkiye de temsil edilmektedir [Özdikmen, 2012c]. Özdikmen (2012c) e göre, familyanın günümüzde kabul edilen sistematik durumu şöyledir: Alem (Regnum) : Animalia Şube (Phylum) : Arthropoda Sınıf (Classis) : Insecta Takım (Ordo) : Coleoptera Alt takım (Subordo) : Polyphaga Üst familya (Superfamilia) : Cerambycoidea Familya (Familia): Cerambycidae Özdikmen, 2012c ye göre, Cerambycoidea üst familyası Türkiye için iki familya on iki alt familya olarak aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir; Üst familya : Cerambycoidea Latreille, 1802

19 3 Familya: Vesperidae Mulsant, 1839 Alt familya: Vesperinae Mulsant, 1839 Familya: Cerambycidae Latreille, 1802 Alt familya: Prioninae Latreille, 1802 Alt familya: Lepturinae Latreille, 1802 Alt familya: Necydalinae Latreille, 1825 Alt familya: Aseminae Thomson, 1861 Alt familya: Saphaninae Gistel, 1848 Alt familya: Spondylidinae Audinet-Serville, 1832 Alt familya: Dorcasominae Lacordaire, 1868 Alt familya: Cerambycinae Latreille, 1802 Alt familya: Stenopterinae Gistel, 1848 Alt familya: Dorcadioninae Swainson, 1840 Alt familya: Lamiinae Latreille, 1825 Cerambycidae familyası büyük yapılıdan (Batocera rufomaculata da mm) küçük boylara (Tetrops praeusta da 4-5 mm) kadar değişen çeşitli türleri içerir. İnce, uzun ya da genişlemiş olmak üzere çok çeşitli vücut tiplerine sahiptirler. Yine, metalik renkler de dahil olmak üzere çok çeşitli renklenme özelliklerine sahiptirler. İyi derecede gelişmiş uzun antenleriyle tanınırlar. Her ne kadar yurdumuzda çalışıldığı ilk yıllarda Almanca isminin çevirisinden dolayı Teke böcekleri olarak bilinse de Cerambycid tabiri İtalyanca ve Fransızca olup uzun antenli böcekler anlamına gelir [Lodos, 1998; Jenis, 2001; Bense, 1995]. Cerambycidae familyası üyelerinin genel özellikleri aşağıda verildiği gibidir [Bense, 1995; Lodos, 1998; Jenis, 2001]. Vücut genel olarak; baş (cephalon = caput), göğüs (toraks) ve karın (abdomen) olmak üzere üç kısımdan oluşur. Baş; prognat ya da subhipognat olup büyük ve serbesttir. Yuvarlak, oval ya da konik şekillerde olabilir. Bazı gruplarda gözlerin arkasında çukurlaşmıştır. Nispeten büyük olan gözleri antenlerin kaidelerini

20 4 çevrelemiştir. Gözler; çoğunlukla iç kenarda bulunan bir girinti ile kuvvetli bir şekilde çentikli, böbrek biçimli ya da tamamen bölünmüş şekillidir. Anten; segmentlidir. Yapı ve boy bakımından oldukça değişkendir. Çoğunlukla filiform yapıdadır, basit ya da serrat olabilir. Bazılarında vücuttan kısa, değişken boyda ya da vücudun iki katından fazla uzunluktadır. Ağız parçaları kesici-çiğneyici tipte olup, mandibullar, maksiller, labrum, labium ve palpuslardan oluşur. Bu parçalar, taksonomik açıdan önemli özelliklere sahiptirler. Mandibullar, klipeusun yanlarına birer eklemle bağlı, büyük, kuvvetli dişli yapılardır. Bazılarında aşırı genişlemiş boynuz benzeri yapılar şekline dönüşmüştür. Palpus maksillaris, maksillaya bağlı 5 segmentli bir yapıdır. İyi gelişmiş, zayıf ya da genişlemiş olabilir. Özellikle palpus maksillarisin balta benzeri, kürek benzeri, ucu kesik ya da sivri olması önemli taksonomik özelliklerdendir. Palpus labialis ise labiuma bağlı üç segmentli bir yapıdır. Taksonomik açıdan çok önemli özellikler taşımaz. Göğüs (toraks); vücudun baştan sonra gelen, abdomen ile baş arasına yerleşmiş bölümüdür. Protoraks, mezotoraks ve metatoraks olarak adlandırılan üç segment taşır. Protoraksın üst yüzeyinin hemen hemen tamamı üstten bakıldığında görülür ve pronotum olarak adlandırılır. Mezotoraksın ise dorsal yüzeyinin küçük bir parçası görülür ve skutellum olarak adlandırılır. Protoraksın alt kısmında yer alan skleritine prosternum, mezotoraksın alt skleritine mezosternum, metatoraksın alt kısmında yer alan skleritine ise metasternum denir. Prosternumun bir parçası ön bacak koksaları arasına uzanır ve prosternal çıkıntı olarak adlandırılır. Bu yapı taksonomik açıdan oldukça önemli özellikler taşır. Ayrıca bu sternumun lateralinde de 2 sklerit bulunur. Mezosternumun dorso-lateralinde mezoepisternit, bunun üstünde ise mezoepimeron bulunur. Prosternumun lateralindeki skleritler kaynaşmış olduklarından ayırt edilemezler. Protoraks, mezotoraks ve metatoraksdan birer çift bacak çıkar. Mezotoraks ve metatoraksdan da birer çift kanat çıkar. Kın kanatlar, mezotoraksdan çıkan derimsi, parşömen benzeri ya da sert, düz, parlak, noktalı, nasırlı, kırışık,

21 5 çizgili, skulpturlu (yüzey şekilli), spinli (dikenli), kısmen ya da tamamen pullarla ya da tüylerle kaplı yapılardır. Bu yapılar kın kanatlıların çoğunda elitra (tekili: elitron) olarak adlandırılırlar. Çok kuvvetli bir şekilde sklerotize olduğundan vücudun üst kısmını (mezotoraks, metatoraks ve abdomeni) örter. Bazı gruplarda abdomenin ucu açıkta kalabilir. Gövdenin iki yanında vücudu örten bu yapılar orta kısmında uzunlamasına bir hat boyunca birleşirler. Bu birleşme hattı elitra suturu olarak isimlendirilir. Elitra kitinleşmiş bir kanat yapısı olup uçma esnasında kullanılmaz. Ancak uçuşta yön tayininde dümen vazifesi görür. Vücut üzerinde kapalı tutulduğunda ise bir korunak olarak görev yapar. Zar kanatlar; metatoraksdan çıkan yapılardır. Böcek dinlenme halindeyken elitranın altında katlanmış halde bulunurlar. Elitra gibi kuvvetli şekilde sklerotize olmamışlardır ve zar yapısındadırlar. Uçma sırasında kullanılan kanat çifti bunlardır. Damarlanması alt familya ve cins gibi taksonların ayırt edilmesi için elverişlidir. Fakat tür teşhisinde kullanılmaz. Cerambycidae familyası üyeleri, her bir göğüs segmentinde birer çift olmak üzere üç çift bacak taşır. Her bir bacak koksa, trokanter, femur, tibia ve tarsus kısımlarından oluşur. Bacaklar ait oldukları segmentte bulunan koksal çukurlar içine koksaları ile tutunurlar. Koksalar çok değişik yapılarda olabilir. Bazı gruplarda (Prioninae) ön koksalar enine, bazılarında (Cerambycinae) küresel ya da bazı gruplarda (Lepturinae, Necydalinae) konik ya da koni benzeri şekilde gelişmişlerdir. Koksadan sonra femurun üst kısmında küçük bir segment olan trokanter bulunur. Femur, bacağın en kuvvetli parçasıdır. Femurdan sonra gelen segment tibia ise en ince ve uzun parçadır. Tibiadan çıkan mahmuz adı verilen yapılar yani tibial mahmuzlar küçükten büyüğe kadar çok çeşitli boylarda olabilir. Tarsus olarak adlandırılan en son kısım ise gerçekte beş segmentli bir yapıdır. Üçüncü segment iki lobludur. Dördüncü segment ise çok küçüktür ve üçüncü segmentin lobları arasına sıkıştığından çoğu zaman kolayca fark edilemez ve tarsuslar dört segmentliymiş gibi görünür (pseudotetramer yapı). Beşinci segment, üçüncü segmentin lobları arasından çıkar ve tırnakları taşır. Tırnaklar güçlü yapıdadırlar. Çoğu zaman dış kısımlarında birbirlerinden ayrı olarak bir çift

22 6 şeklindedirler. Bazen dış kısımlarında bitişik olabilirler ya da tamamen birleşip tek ve enli bir yapı kazanabilirler. Her tırnak basit, çentikli ya da çatallı yapıda olabilir. Bacaklar, genel olarak değişken renklerde, boylarda, ince, uzun, spinli yapıda, tamamen ya da kısmen tüylerle kaplı ve çeşitli tiplerde olabilirler. Bu çeşitlilikleri nedeniyle sistematik açıdan çok büyük öneme sahiptirler. Abdomen, geniş yapıdadır ve çoğu zaman elitra altında gizlenmiştir. Genel olarak on segmentten oluşur. Dokuz ve onuncu segmentler çok küçük ve sekizinci segmentin içine girdiğinden dıştan görünmez. Sekizinci abdomen segmenti de teleskobik olarak yedinci abdomen segmentinin içine girer ve dinlenme anında yedinci segment içinde gizlenir. Bu nedenle abdomen yedi segmentli gibi görünür. Erkek ve dişilerde dokuzuncu abdomen segmenti değişik yapılıştadır. Bu segment eşey organlarını taşıdığından genital segment diye isimlendirilir. Abdomenin elitra tarafından tamamen ya da kısmen örtülmesi son derece önemli bir taksonomik özelliktir. Ventralde görülebilen 5 ya da 6 sternit taşır. Ayrıca dişilerin posterior segmentleri yumurta bırakabilmek için kaynaşmış ve uzamış bir yapıda (ovipozitör şeklinde) olabilir. Abdomenin dorsalden görülebilen son segmentine pigidium denir. Cerambycidae familyası türlerinde eşey organları, cinsler hatta türler arasında bile farklılık gösterdiğinden tüm familya üyeleri için geçerli olabilecek bir yapı belirtmek oldukça zordur. Erkek eşey organı fallik yapı gösterir. Bu yapıyı, tüp şeklindeki aedeagus ve çeşitli şekillerde gelişmiş olan phallobase ve paramerler meydana getirir. Sekizinci abdomen segmentinin türlere göre değişik şekiller göstermesi ve dokuzuncu abdomen segmenti ile de yakından ilgili olması yönünden genital segment ile ilişkisi önemlidir. Aedeagus, spermlerin dişiye iletilmesinde işlev gören kısımdır. Paramerler ise çiftleşme sırasında dişiyi kavramaya yarayan kısımlardır. Aedeagus ve paramerlerin durumu türlerin ayrımı için çok önemli taksonomik karakterlerdir. Aedeagusun apeksi sivri, düz ya da şişkin olabilir. Yine paramerler de balta ya da bıçak gibi değişik şekillerde olabilirler. Dişide sistematik açıdan önemli olan kısım, spermlerin depolandığı spermateka kısmıdır. Spermateka da aedeagus gibi türler arasında bile çok farklılık gösteren ve tür ayrımında çok önemli olan taksonomik karakterlerden biridir.

23 7 Cerambycidae familyasının çoğu üyesi, vücutlarının farklı bölgelerinde, elitra, bacaklar, pronotum ve baş üzerinde çeşitli sıklıkta ve özellikte kıllar taşıyabilir. Bu yapılar ince, kalın, kısa ya da uzun olabilir. Yine bu kıllar siyah, beyaz, sarımsı, kahverengimsi, gümüşi, kırmızımsı gibi çok değişik renklerdedir ve vücudun farklı bölgelerinde değişik sıklıklarda bulunabilirler. Elitra ya da pronotum üzerinde çeşitli renklerde noktalar, bantlar, çizgiler ve desenler oluşturabilirler. Kılların vücut yüzeyindeki dağılımı, sıklığı, büyüklüğü ve rengi taksonomik açıdan göz önüne alınan çok önemli karakterlerdir. Özellikle tür ve cins ayrımında sıklıkla kullanılır. Spondylidinae alt familyasında ön tibianın dış kenarı dişli ve apeksi diken şeklindedir. Prioninae de ise pronotumun yan kenarlarının dişler ve dikenler taşıması çok önemli bir özelliktir. Bu yapılar Tragosoma cinsinde olduğu gibi bir, Prionus cinsinde olduğu gibi üç ya da başka gruplarda daha fazla sayıda olabilir. Dikenlerin daha kalın ve ucu sivri olanlarına mahmuz adı verilir. Bu yapılar özellikle tibia üzerinde yer alır ki, bu tibial mahmuzlar da taksonomik açıdan önemli karakterlerdir. Bununla birlikte bazı gruplarda femurların iç ya da dış kenarlarında küçük dişçikler bulunabilir. Taksonomik açıdan çok önemli bir değere sahip olan yüzey yapısı, bu familya için de son derece önemli bir karakterdir. Yüzey yapısı pronotum, elitra ve başta farklı şekillerde olabilir. Pronotumda kırışıklıklar, çöküntü, yükselti ve tüberkül gibi yapılar olabilir. Çöküntülerin küçük çukurcuklar şeklinde olanları nokta diye ifade edilebilir. Bu noktalar sık, dağınık, kaba, seyrek, ince veya sıralı olabilir. Noktaların arası kırışıklıklar taşıyabilir. Yükselti ve tüberküller küçük, büyük ya da törpü benzeri pürüzlü bir yüzeye sahip olabilir. Elitra da boyuna ve enine basıklıklar, çöküntü ve kaburga (karina) benzeri yapılar taşıyabilir. Kırışıklıklar ağ benzeri yapıda olabilir. Elitra üzerindeki kaburgaların sayısı da oldukça önemlidir. Baş da yine kırışıklıklar ve noktalar taşıyabilir. Baş, pronotum ve elitra bütün yapıları taşıyabileceği gibi yüzey yapısı bakımından son derece sade de olabilir. Cerambycidae familyası üyelerinin tamamı bitkisel maddelerle beslenirler. Ksilofag

24 8 (Xylophagous = odunla beslenen) ve fitofag (phytophagous = otsu bitkilerle beslenen) türler olarak ikiye ayrılırlar. Lamiinae alt familyasında çok sayıda tür otsu bitkilerle beslenirler. Bazı türler monofag olmakla birlikte (örneğin; Saperda punctata Ulmus ta, Xylotrechus nusticus Populus, Salix ve Betula da, Saperda populnea Populus ve Salix de) bazıları çok farklı ağaç türlerinde fitofagtırlar. Çoğu parlak renkli türler çiçekler üzerinde beslenirler. Lepturinae nin çoğu cinsi ve Cerambycinae nin birkaç üyesi çiçekleri ziyaret ederek çiçek ve polenle beslenirler. Erginlerin bazıları beslenmeyebilir ya da canlı yapraklarla, kabuk, polen ve mantarlarla beslenirler. Larvalar bitkinin tamamıyla veya özellikle kökleriyle, gövdeleriyle, büyük dalları ya da kozalaklarıyla beslenirler. Hem ölü hem de canlı dokularda delik açarak beslenirler ya da beslenmeleri epidermal tabakalar, ağacın özü ve özsuyu ile sınırlanmış da olabilir. Pseudovadonia livida nın larvasında özel bir beslenme şekli bulunur. Bu larvalar toprakta yaşarlar. Toprakta fungal hiflerle beslenirler. Dorcadion cinsi larvaları da köklerle beslenirler. Ksilofag larvaların çoğu konukçu bitkilerine iyi adapte olmuşlardır. Bu larvalar genellikle bitkinin kökleri, gövdeleri, dalları, yaprak sapları ve sürgünleri gibi belirli alanlarını (ağaç kabuğu, kabuk ve odun arasında, odunda) istila ederler. Çiftleşme ve ovipozisyonu (yumurta bırakma) seçilen bir konukçuda gerçekleşen ve konukçu ağaçların sadece belirli bölgelerinde yaşayan Cerambycidae familyası üyelerinde larvalar sürekli olmamakla birlikte ağaçların belirli bölgelerini istila ederler. Ve bu bölgeler türlere göre farklılık gösterir. Örneğin Clytus tropicus ve Ropalopus spinicornus türleri sadece ağaçların tepelerinde yaşarlar. Bu familyanın çoğu üyesinde çiçekler, çiftleşmenin gerçekleştiği buluşma noktalarıdır. Konukçu bitkiler de eşlerin buluşma yerleridir. Saperda carcharias gibi bazı türler eşlerini bulmak için ağaçların uç noktalarının çevresinde sürü halinde toplanırlar. Ksilofag türlerde yumurtalar genelllikle ovipozitör yardımıyla bırakılır. Tek tek veya yumurtalar grup halinde ağaç kabukları altına ya da ağaçtaki çatlaklara bırakılır. Lamiinae alt familyasında birkaç tür kuluçkaya yatar. Monochamus cinsinde dişi ağacı kemirerek bir çukur açar ve sadece bir yumurtayı bu çukura bırakır. Kompleks

25 9 bir olay ince sürgünlerde yaşayan Oberea ve Saperda cinslerinde görülür. Saperda populnea da dişi ağaç kabuğu altını yumurtayı biriktirebileceği şekilde hazırlar. Burada yumurtalar biriktirilir ve larva şişlik benzeri bir gal içinde gelişir. Otsu (herbaceous) bitkilerde gelişen türlerde, dişi önce bitki sapı dokularının içini kazarak bir çukur açar ve sonra buraya bir yumurta bırakır. Yumurta bırakıldıktan sonra çukur salgılarla kapatılır. Cerambycidae familyası türlerinin yumurtaları uzunca, elipzoidaldir. Diğer bir deyişle, ince-uzun, silindirik veya uçları yuvarlağımsıdır. Renk çoğu zaman beyaz, bazen sarımsı, grimsi veya açık kahverengidir. Döllenmeden sonra dişi keskin sivri mandibulalarıyla yumurtayı konukçu bitkinin dokuları içine sokmak için ağaçta bir yarık açar ve yumurtayı sivri ovipozitörü ile buraya yerleştirir. Yumurta, konukçunun yumurta bırakılmak için öldürülen kısımlarına ya da canlı sürgünlerine bırakılır. Odunlar içindeki larva tünelleri kesitlerde daireseldir. Bazı türler ince dalların kabuğunu soyarak halka yapar ve yumurtalarını soyulmuş bantlar üzerine bırakırlar. Yumurtaların açılması için geçen süre sıcaklık ve neme bağlıdır. Bu müddet ortalama olarak 14 gündür. Sorauer (1954), bu sürenin 12 ile 15 gün arasında değiştiğini kaydetmektedir. Ergin olana kadar birkaç larva dönemi geçirir. Yumurtadan çıkan larvalar bulundukları yerleri oyarak beslenmeye başlar. Konukçu bitkinin ince-uzun dallarında, kuru ve pullu kabuklarında, kalın dal veya gövdelerinde ve köklerinde tüneller açarak beslenirler. Larvaların kabukta açtıkları galeriler düzensiz, odundakiler ise düz veya odun damarlarına göre çok az meyillidir. Larva evresi böcek türüne ve konukçu bitkinin durumuna bağlı olarak bir yıldan birkaç yıla kadar uzayabilir. Genellikle, kabuk altında galeri açanlarda bu müddet bir yıl, odundakilerde ise iki ile dört yıl arasında değişir. Bununla beraber, larva dönemleri yıl arasında olanlar da vardır [Gül-Zümreoğlu, 1975]. Larvalar eucephalic (gerçek bir başa sahip) tır. Oligopod dan apod a kadar bacak çeşidine sahiptir. Vücutları uzamış olup, silindirikten iyice basığa kadar dorsoventral olarak değişiklik gösterir. Vücut beyaz sarımsı veya nadiren grimsi renklidir. Genellikle kitinleşmemiş yani yumuşaktır. Protoraksın bazı kısımları sizri uçlu bazı

26 10 türler için kuyruk armatürü ve bazı galeriler içinde destek amaçlı özelleşmiş özel sklerotize yapılar (örneğin mikroskobik kütikular dikenlerle kaplı alanlar) bulunur. Abdomen en azından dorsal kısmında ambulatory ampullae denen geri çekilebilir özellikteki dışa çıkık hareket yapılarına sahiptir [Svacha, P. & Danilevsky, M. L., 1987]. Baş, sklerotize olmuş ventral bölge (gula) ve dorsal kısmının protoraks içerisine çekilmesi nedeniyle prognattır. Cranium dorso-ventral olarak hafifden kuvvetliye kadar değişen ölçülerde yassılaşmış olup, protoraks içerisine en azından kısmen geri çekilmiştir (bazı Lepturinae ve Laminae lerde sadece biraz olacak şekilde). Laminae lerde genişliğinden az çok daha uzun olup, diğer alt familyalarda hemen hemen kareden belirgin olarak enineye kadar değişir [Svacha, P. & Danilevsky, M. L., 1987]. Larval durum genellikle iki ya da üç yıl sürer. Olgunlaşan larva, kabuk altında, odun içinde, otsu bitkilerin gövde veya kök boğazlarında, toprakta pupa olur. Pupa yuvaları, larvanın oyarken meydana getirdiği oyuntu talaşları ile hazırlanır. Bazı türlerde pupa yuvası bir kireç tabakası ile örtülüdür. Pupa durumu bazılarında larva tarafından yapılan bir oyuk içinde geçirilir. Bu oyuk larvanın yaptığı bir ağaç tıpayla kapalı bir oda şeklindedir. Bazılarında larva ağaç kabuğunu halka şeklinde soyarak kendi etrafını çevirir ve pupa dönemine geçmeden önce ağaç kabuğunun altına geçer. Pupa dönemi larva döneminden daha kısadır. Birkaç gün ya da birkaç hafta sürebilir. Bazı durumlarda ortalama olarak üç, dört veya altı hafta uzayabilir [Gül-Zümreoğlu, 1975]. Cerambycidae familyası pupa tipi diğer coleopteralardaki Pupa libera olup, bir dereceye kadar ergine benzer. Vücut üyeleri, kanat ve anten gibi organlar vücutta serbest olarak bulunur. Dıştan bütün organlar görülür. Renkleri krem, süt-beyaz ve balmumu arasında değişir. Portakal veya kahverengi olanları da vardır. Antenlerin, bacakların hatta elitranın şekilleri pupa derisi altında kolayca görülebilir [Gül- Zümreoğlu, 1975].

27 11 Pupa dönemi sonunda ergin, larvanın oyarken hazırlamış olduğu delikten dışarı çıkar. Erginlerin çıkış delikleri elips şeklindedir. Bununla beraber, çıkış delikleri yuvarlak olan türler de vardır. Bunlar genellikle vücut yapıları yuvarlak olan türlerde görülür [Gül-Zümreoğlu, 1975]. Ergin döneminin uzunluğunu tesbit etmek ise oldukça güçtür. Çünkü birçok palearktik bölge türleri zamanlarının bir kısmını ergin olarak pupa yuvaları içinde geçirir. Bu durum ergin devreyi en azından yedi ay uzatır. Örneğin; Cerambyx, Purpuricenus, Phytoecia türleri sonbaharda veya yaz aylarına doğru pupa olur ve ılık hava nedeniyle vaktinden önce ergine dönüşür. Fakat kışın yaşama yeteneğinde olmadıkları için pupa yuvalarında gelecek bahara kadar beklerler. Bununla beraber, ilkbaharda pupa olan türler hemen çıkar ve ancak altı hafta veya bir ay yaşarlar. Bu durumlar dışında ergin devrenin uzunluğu genel olarak 8-15 gün arasında değişir (Balachowsky, 1962). Erkekler dişilerden daha önce ergin olur. Ergin döneme geçen dişiler de erginleştikten bir, iki gün sonra çiftleşmeye başlayabilir. Çiftleşme birkaç defa tekrarlanabilir [Gül-Zümreoğlu, 1975]. Cerambycidae familyası türleri kışı larva halinde geçirir. Ömür uzunluğu Duffy (1952)'ye göre normal koşullar altında ortalama olarak iki, üç yıldır. Bazı küçük türler ise gelişmelerini daha kısa zamanda tamamlarlar. Familya türlerinin döl sayısı da ömür uzunluğuna bağlı olarak değişir. Genellikle döl sayısı yılda bir veya birkaç yılda birdir [Gül-Zümreoğlu, 1975]. Cerambycidae familyası türleri, gerek orman, gerekse meyve ağaçlarında önemli zararlar meydana getirirler. Erginlerin meydana getirdikleri zararlar, larvalarınkinin yanında önemsiz kalır. Çünkü erginler kabuk, gövde ve kökleri kemirerek, yaprakları yiyerek ve buralara yumurtalarını bırakarak zararlı olurlar. Bu familya türlerinin erginleri konukçu bitkinin çiçeklerinde, kabuk ve gövdelerinde, yapraklarında, meyvelerinde, çam koza ve iğne yapraklarında ve köklerinde beslenirler. Bazı türler ise örneğin; Aromia gibi kokulu bitkiler üzerinde gıdalanırlar. Bir kısım türler mantarlarla beslendikleri halde bir kısmı da ergin devreleri süresince hiç beslenmez örneğin; Stromatium fulvum ve belki de Hylotrupes bajulus [Gül- Zümreoğlu, 1975].

28 12 Teke böceklerinin larvaları düşmanlarına karşı konukçu bitkiler içinde korunurken erginler çeşitli savunma yöntemleri geliştirmişlerdir. Çiçeklerde ya da korunmasız saplar üzerinde dolaşan türlerin predatörler (yırtıcılar) tarafından avlanmaları kolaydır. Bunların çoğu, düşmanlarından korunabilmek için, eşek arısı ya da yaban arısı gibi sokabilen böceklerin uyarıcı desenlerini taklit ederler (mimikri). Örneğin, kırmızımsı kahverengi ve sarı uyarıcı desenler taşıyan Paraplagionotus floralis te olduğu gibi bu adaptasyon aynı zaman da mimikri için de güzel bir örnektir. Bazı türler titreşimlere ya da yansımalara çok duyarlıdırlar. Zemin üzerine uzanırlar, bacaklarını ve antenlerini içeri çekerler ve ölü taklidi yaparlar (Thanatosis). Bazıları hızlı bir şekilde kaçma yeteneğine sahiptirler. Krepuskular (alacakaranlıkta aktif olan) ve nokturnal (gece aktif olan) türler gün boyunca genellikle ağaç kabukları altında, ağaçlardaki tüneller içinde ya da yıkılmış ağaçların altında saklanırlar ve sadece karanlık çöktüğünde ortaya çıkarlar. Çoğunun ağaç dalları üzerinde hareketsiz kalma alışkanlığı vardır. Bu durum sırasında ağaç dallarına çok iyi tutunurlar. Fakat yakalandıkları zaman protoraks ve mezotorakslarını birbirine sürterek kızgın bir gıcırdama sesi çıkarırlar. Cerambycidae familyasında bütün türlerinin bitkiler ile beslenmesi ve kültür bitkisi zararlısı olması, onları, tarım ve orman entomolojisinin önemli bir konusu durumuna getirmiştir. Buna karşın, adı geçen familyanın taksonomi, biyoloji ve ekolojisi üzerinde yapılan araştırmalar ne yazık ki yetersizdir. Bu konuda yurdumuzda programlı faunistik bir çalışmanın yapıldığını söylemek de olanaksızdır. Yapılan çalışmaların çoğu Türkiye de sadece bazı lokal alanlara ait liste bilgisi içeren ya da orman ağaçları ve kültür bitkileri zararlıları içinde incelenmiş türleri kapsayan çalışmalardır. Türkiye faunası ile ilgili çalışmalar özellikle geçtiğimiz yüzyılda yapılmıştır. Bu çalışmalardan bir kısmı sadece lokal faunistik liste, diğer bir kısmı ise taksonomik niteliklidir. Lodos (1998), ülkemizde bulunan Cerambycidae familyasına ait türleri, lokalite bilgisi içermeden liste halinde vermiştir. Bu liste, Cerambycidae familyasına ait 584 taksonu içermektedir. Fakat ne yazık ki listede pek çok sinonim isim verilmiş durumdadır. Bu da listede verilen takson sayısının gerçekte daha az olduğunu

29 13 göstermektedir. Bununla birlikte, Özdikmen (2012b) de ise Türkiye Cerambycoidea faunasının son durumu toplamda 824 tür grubu takson (721 tür ve 103 alt tür) şeklinde verilmiştir. Bu son durum bizlere göstermektedir ki; Dünyada sahip olduğu konumu ve iklimsel özellikleri dolayısıyla çok zengin bir floraya ve dolayısıyla bu familya üyeleri için zengin bir besin bitkisi çeşitliliğine sahip olan ülkemizde, faunistik zenginliğin tespit edilmesi ayrı bir öneme sahiptir. Tüm bunların ışığı altında ülkemizde Cerambycoidea faunası ile ilgili çalışmaların yetersiz olması bu konunun çalışma konusu olarak seçilmesinde etkili olmuştur.

30 14 2. MATERYAL VE METOT Bu çalışmada yılları arasında Adana, İçel, Kahramanmaraş ve Osmaniye (Doğu Akdeniz Bölgesi), Niğde ve Karaman (İç Anadolu Bölgesi), Bolu ve Düzce (Batı Karadeniz Bölgesi), Balıkesir (Marmara Bölgesi), Muğla (Ege Bölgesi) ililerinin çeşitli lokalitelerinden toplanmış ve Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Entomoloji Müzesi nde depolanmış Cerambycidae familyasına ait örnekler incelenmiştir. Arazi çalışmaları Yüksek Orman Mühendisi Fatih Aytar tarafından yapılmıştır. Toplamalar atrap kullanılarak süpürme tekniği ile ve funnel tipi feromon tuzakları kullanılarak yapılmıştır (Resim 2.1). Toplam örnek sayısı 982 dir. Bunlardan 583 tanesi (yaklaşık %60 ı) feromon tuzakları sayesinde yakalanmıştır. Laboratuvara getirilen bu örnekler müze materyali tarzında hazırlanmış ve koleksiyon kutularında muhafaza edilmişlerdir. Ayrıca incelenen örnekler arasında örneklerin büyük bir çoğunluğunu (yaklaşık % 60 nı) teşkil eden örneklerin müzeleme işlemi Gazi Üniversitesinde tarafımdan gerçekleştirilmiştir. Örnekler literatürden [Bense 1995; Sama 2002 gibi] ve elimizdeki daha önce teşhis edilmiş olan örneklerle karşılaştırma yapılarak teşhis edilmiştir. Bu çalışmada veriler metin içerisinde her takson için Orijinal kombinasyon, Tip lokalite, Sinonim, İncelenen materyal, Fenoloji, Biyoloji, Genel morfoloji, Türkiye yayılışı, Dünya yayılışı, Korotip ve Yorumlar konu başlıkları altında verilmiştir. Alt türleri olan türler için alt tür isimleri Yorumlar başlığı altında belirtilerek değerlendirilmiştir. Orijinal kombinasyon sadece kombinasyonu değişen türler için verilmiştir. Her bir tür için Tip lokalite bilgisi sunulmuştur. Sinonim başlığı altında türe ait tüm bilinen sinonim isimler verilmiştir. İncelenen materyal başlığı altında, incelenen türlere ait bu çalışmada elde edilen lokalite bilgileri verilmiştir.

31 15 Fenoloji başlığı altında türün bu çalışmada verilen yakalanma zamanı belirtilmiştir. Biyoloji başlığı altında incelenen türün konukçu bitkisi, larval gelişim safhaları, pupa evresi ve ergin bireyin uçuş periyotlarına dair bilgiler veriliştir. Genel morfoloji başlığı altında türün morfolojik olarak tanımı yapılmış olup, makroskobik ve mikroskobik özellikleri de verilmiştir. Bunlara ilaveten her bir tür için habitus fotoğrafları Leica MZ 16 stereomikroskop kullanılarak çekilmiş ve metin içerisinde sunulmuştur. Türkiye yayılışı başlığı altında daha önce yapılmış çalışmalarda yer alan kayıtlar belirtilmiştir ve bu bilgilere ve bu çalışmada elde edilen verilere uygun olarak türün Türkiye yayılış haritası verilmiştir. Dünya yayılışı başlığı altında ise her bir ilgili taksonun dünyadaki yayılışı literatüre göre verilmiştir [Löbl & Smetana, 2010]. Korotip başlığı altında ise Taglianti ve ark. (1999) nın yaptığı korotip sınıflandırmasına göre türün yayılış tipi verilmiştir. Yorumlar kısmında ise her bir türün eğer varsa sahip olduğu bütün alt türler verilerek faunistik ve zoocoğrafik olarak ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiş ve bu çalışmada incelenen örnek veya örneklerin hangi alt tür olduğu nedeniyle birlikte açıklanmıştır. Ayrıca türün endemizm durumu ve bu çalışma sonucunda tesbit edilen yeni kayıtlar da bu bölümde belirtilmiştir.

32 Resim 2.1. Funnel tipi feromon tuzağı 16

33 17 3. BULGULAR Familya CERAMBYCIDAE Alt Familya PRIONINAE Tribus ERGATINI Cins Callergates Lameere, 1904 [Tip tür: Ergates gaillardoti Chevrolat, 1854] Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854) Orijinal kombinasyon: Ergates gaillardoti Chevrolat, 1854 Tip lokalite: Saida (İsrail) Sinonim: akbesianus Pic, 1900 (Ergates) İncelenen materyal: Adana: Karaisalı, Yenigözleğen, 10.VIII.2010, Pinus nigra, 1 örnek; Mersin: Anamur, Sarıyayla, 21.VI.2005, Pinus brutia, 2 örnek; Mut, Alahan, 19.VI.2008, Pinus brutia, 1 örnek; Silifke, 19.VI.2008, Pinus brutia, 1 örnek; Tarsus, Ayvalı, 22.VI.2008, Pinus nigra, 1 örnek; Karakayak, 28.VII.2008, Pinus nigra, 1 örnek; Çamlıyayla, İledin Tepe, 28.VII.2008, Pinus nigra, 1 örnek; Kuyuluk Depo, 10.VII.2010, Pinus nigra, 2 örnek; Erdemli, Hacıalanı, 30.VI.2011, Pinus nigra, 1 örnek. Fenoloji: Haziran-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Pinus spp. gibi koniferlerdir. Türkiye den örnekleri ergin ve larva olarak Pinus brutia ve Pinus pinea dan kaydedilmiştir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ve tepelerde ( m arasında) sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Yaşam döngüsü en az 3

34 18 yıldır. Kışı larva olarak geçirirler. Larval yaşamlarını konukçu bitkilerinin ölü, çürüyen gövdelerinde ve kütüklerinde geçirirler. Pupa evresi bahar ve yaz aylarında odun içindedir. Erginleri muhtemelen krepuskular ve nokturnaldir Mayıs-Agustos arası görülürler [Demelt, 1963; Svacha & Danilevsky, 1987; Adlbauer, 1988; Jenis, 2001; Database of Özdikmen, 2012; Hoskovec & Rejzek, 2012; Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012]. Resim 3.1. Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854) Genel morfoloji: Boy 60 mm. Vücut koyu kahverengi ve siyahtır. Baş ve pronotum siyah, elytra koyu kahverengidir. Pronotumun yan kenarları irili ufaklı 7 adet diken taşır. Antenler ve bacaklar koyu kahverengidir; scutellum siyah olup tüy taşımaz. Elytra apeksde her bir elytronun iç köşesinde birer diken taşır (Resim 3.1). Türkiye yayılışı: Antalya: Bey Dağları, Kumköy, Adana: Karataş [Demelt, 1963]; İçel: Namrun [Svacha & Danilevsky, 1986]; Antalya, Adana [Öymen, 1987];

35 19 Antalya: Alanya (Güzelbağ), Adana: Kozan (Feke) [Adlbauer, 1988]; Türkiye [Lodos, 1998; Sama & Rapuzzi, 2000]; Antalya: Alanya (Cırlasun köprü, Çayarası yaylası-sarımut köprüsü) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Aydın: Yenihisar, Adana: (Çukurova Üniv. Balcalı kampüsü), Muğla: Köyceğiz [Özdikmen, 2006]; Antalya: Manavgat (Demirciler köy) [Özdikmen & Demir, 2006]; Hatay: Nurdağları, Dörtyol un doğusu [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.1). Dünya yayılışı: Avrupa (Rodos ve Samos adaları), Türkiye, Suriye, Kıbrıs, Lübnan, Kuzey Africa (Mısır). Korotip: E-Mediterranean. Yorumlar: Türkiye nin sadece güney kısımlarında olmak üzere oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Harita 3.1. Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854) nin Türkiye yayılışı Tribus MACROTOMINI Cins Prinobius Mulsant, 1842 [Tip tür: Prinobius myardi Mulsant, 1842] Prinobius myardi Mulsant, 1842 Tip lokalite: Vallée d Albatesco (Corsica)

36 20 Sinonimler: abscisus Gilmour, 1954 (Macrotoma); cedri Marseul, 1856; germari Mulsant, 1846; goudotii Chevrolat, 1859; lethifer Fairmaire, 1859; scutellaris Germar, 1817 (Prionus) İncelenen materyal: İçel: Mut, 24.IV.2006, Prunus armeniaca odunundan, 2 örnek; Sadiye, 28.VII.2008, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Aslanköy, 10.VI.2010, 1 örnek. Fenoloji: Nisan-Temmuz. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Quercus, Fraxinus, Pyrus, Acer, Alnus, Morus, Olea, Citrus, Populus, Platanus, Salix, Prunus, Robinia, Pistacia, Salix gibi çoğu yaprak döken ve nadiren Pinus, Cedrus, Picea gibi koniferlerdir. Bununla birlikte genellikle Quercus türlerinden kaydedilmiştir. Türkiye den örnekleri ergin ve larva olarak Quercus cerris, Quercus ilex, Quercus suber, Fraxinus dimorpha, Prunus armeniaca, Morus alba ve Picea orientalis, Cedrus libani, Pinus brutia dan kaydedilmiştir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ve tepelerde ( m arasında) sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Yaşam döngüsü birkaç yıldır. Kışı larva olarak geçirirler. Larval yaşamlarını canlı ya da ölü yaprak döken konukçu bitkilerinin ölü gövdelerinin çürüyen odunlarında ya da konukçu bitkilerinin ölü, çürüyen gövdelerinde ve ayrıca köklerinde geçirirler. Pupa evresi bahar ve yaz aylarında odun içindedir. Erginleri krepuskular ve nokturnaldir, Haziran-Eylül arası görülürler [Bodenheimer, 1958; Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963; Ekici, 1971; Tosun, 1975; Gül-Zümreoğlu, 1975; Villiers, 1978; Öymen, 1987; Svacha & Danilevsky, 1987; Adlbauer, 1992; Bense, 1995; Yüksel, 1996; Alkan, 2000; Jenis, 2001; Vives, 2000, 2001; Sama, 2002; Database of Özdikmen, 2012; Hoskovec & Rejzek, 2012].

37 21 Resim 3.2. Prinobius myardi atropos Chevrolat, 1854 Genel morfoloji: Boy mm. Vücut koyu kahverengi ve siyahtır. Baş ve pronotum daha koyu kahverengi, elytra kahverengidir. Pronotumun yan kenarlarda her posterior köşede en az bir tane olacak şekilde irili ufaklı diken taşır; bu köşelerdekiler hariç diğer dikenler tırtıklı bir yapı oluştrmuştur. Scutellum siyah olup tüy taşımaz. Antenler ve bacaklar koyu kahverengidir. Elytra apeksde diken taşımaz (Resim 3.2). Türkiye yayılışı: Adana: Dörtyol Macrotoma scutellaris olarak [Bodenheimer, 1958]; İstanbul: Polonezköy Macrotoma scutellaris olarak [Demelt & Alkan, 1962]; İzmir: Kuşadası, İstanbul: Polonezköy Macrotoma scutellaris olarak [Demelt, 1963]; Türkiye [Villiers, 1967; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Sama & Rapuzzi, 2000; Sama, 2002]; İzmir: Bornova, Aydın: Kuşadası Macrotoma scutellaris olarak [Gül- Zümreoğlu, 1972]; İzmir: Kuşadası / Bornova Macrotoma scutellaris [Gül-

38 22 Zümreoğlu, 1975]; Adana, İstanbul, İzmir, Ege Bölgesi [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Kastamonu Macrotoma scutellaris olarak [Sama, 1982];? Çanakkale: İn-Dağı [Sama, 1982]; İstanbul: Alem Dağı / Şile [Öymen, 1987]; Adana, İzmir, İstanbul, Macrotoma scutellaris olarak [Öymen, 1987]; Muğla: Marmaris, Adana: Karataş Prinobius scutelleris olarak [Adlbauer, 1992]; İstanbul, Adana, İzmir. [Lodos, 1998]; Artvin: Şavşat, Trabzon: Maçka, Burdur: Bucak, Antalya: Kemer / Kaş-Gürsu / Çakırlar, Aydın: [Dilek - Ekici, 1971; Öymen, 1987; Tosun, 1975; Yüksel, 1996 (Ex. Alkan, 2000]; Antalya: Beldibi / Manavgat / Serik, İçel: Erdemli, Muğla: Merkez, Tokat: Merkez [Tozlu ve ark., 2002]; Antalya: Alanya (Çayarası yaylası- Sarımut köprüsü) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Muğla: Marmaris / Aktur, Kahramanmaraş: Türkoğlu [Malmusi & Saltini, 2005]; Çanakkale: Gökçeada [Özdikmen & Demir, 2006] (Harita 3.2). Dünya yayılışı: Güney Avrupa (Portekiz den Kırım a kadar), Kuzey Afrika (Cezayir, Fas, Libya, Tunus), Kafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran, Suriye, Lübnan, Ürdün. Korotip: W-Palaearctic ya da Turano-Europeo-Mediterranean Harita 3.2. Prinobius myardi Mulsant, 1842 nin Türkiye yayılışı Yorumlar: Bu çalışmadaki incelenen örnekler P. myardi atropos Chevrolat, 1854 alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt tür ile temsil edilmektedir. Bunlar: Sadece Türkiye nin güney kısımlarında yayılan P. myardi atropos Chevrolat, 1854 ve Türkiye nin diğer kısımlarında yayılış gösteren P. myardi slamorum Danilevsky, 2013 dür. Diğer alt türler; P. myardi gaubilii Chevrolat, 1859 sadece Kuzey

39 23 Afrika da, P. myardi proksi Sláma, 1982 sadece Girit adasında ve nominatif alt tür olan P. myardi myardi Mulsant, 1842 ise sadece Batı Avrupa da (Portekiz, İspanya ve Fransa) yayılış göstermektedir. Tribus REMPHANINI Cins Rhaesus Motschulsky, 1875 [Tip tür: Rhaesus persicus Motschulsky, 1875 = Prionus serricollis Motschulsky,1838] Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838) Orijinal kombinasyon: Prionus serricollis Motschulsky, 1838 Tip lokalite: Gürcistan Sinonim: persicus Motschulsky, 1875; robustus Heyden, 1844 (Aulacopus). İncelenen materyal: Adana: Karaisalı, Yedigözleğen, 10.VIII.2010, 1 örnek; İçel: Silifke, 19.VI.2008, 1 örnek; Mut, Alahan, 19.VI.2008, 1 örnek; Tarsus, Ayvalı, 22.VI.2008, 1 örnek; Çamlıyayla, İledin tepe, 28.VII.2008, 1 örnek; Karakoyak, 28.VII.2008, 1 örnek; Erdemli, Karahıdırlı, 30.VI.2011, 1 örnek; Tarsus, Yenice yolu, 10.VII.2011, ışık tuzağı, 1 örnek; Tarsus, Karabucak, 16.VIII.2011, ışık tuzağı, 2 örnek. Fenoloji: Haziran-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Fagus, Celtis, Platanus, Quercus, Castanea, Tilia, Juglans, Salix, Morus, Liquidambar gibi çoğu yaprak döken ağaç olmak üzere ve istisna olarak Pinus dur. Türkiye den örnekleri ergin ve larva olarak Juglans regia, Liquidambar orientalis, Platanus orientalis, Morus alba ve Pinus brutia, Pinus nigra dan kaydedilmiştir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ( m arasında) sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Yaşam döngüsü en az 3 yıldır. Kışı muhtemelen larva olarak geçirirler. Larval yaşamlarını

40 24 konukçu bitkilerinin düşmüş ya da dik duran büyük gövdelerinin çürüyen odunlarında geçirirler. Pupa evresi bahar ve yaz aylarında odun içindedir. Erginleri krepuskular ve nokturnaldir, Mayıs-Agustos arası görülürler [Demelt, 1963; Acatay, 1971; Gül-Zümreoğlu, 1975; Erdem, 1977; Çanakçıoğlu, 1983; Öymen, 1987; Svacha & Danilevsky, 1987; Adlbauer, 1988; Bense, 1995; Bahadıroğlu, Agras & Salman, 2009; Database of Özdikmen, 2012; Hoskovec & Rejzek, 2012]. Resim 3.3. Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838) Genel Morfoloji: Boy mm. Vücut kırmızımsı-kahverengi ya da siyahtır; başta geniş mandibullar yer alır. Pronotumun enine genişlemiş ve yan kenarı tırtıklıdır, her yeri küçük iğnelerle kuşatılmıştır. Erkeklerde elitra pürüzsüz ve ışıltılıdır. Elitralar da kosta bulunmaz. Anten dipten siyah uca doğru rengi açılmaktadır, ince ve orta uzunluktadır. Anten segmentleri kılsızdır (Resim 3.3).

41 25 Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Bilecik [Bodemeyer, 1906]; İstanbul: Polonezköy, Antalya: Alanya [Demelt, 1963]; Antalya: Toros Dağları (Elmalı) [Villiers, 1967]; Muğla: Fethiye [Acatay, 1971]; İzmir: Bornova [Gül-Zümreoğlu, 1972]; İzmir: Bornova / Kemalpaşa, Denizli: Tavas [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Bilecik, İstanbul, Antalya: Alanya, İzmir, Denizli, Muğla [Erdem & Çanakçıoğlu, 1977; Çanakçıoğlu, 1983; Çanakçıoğlu & Mol, 1998]; Türkiye [Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Önder ve ark., 1987; Miroshnikov, 1998a]; Antalya: Alanya [Svacha & Danilevsky, 1986]; Muğla: Marmaris [Öymen, 1987]; Antalya: Alanya / Bambus Kamp [Adlbauer, 1988]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) [Althoff & Danilevsky, 1997]; Kahramanmaraş [Kanat, 1998]; İstanbul: Polonezköy, Muğla, Antalya: Alanya [Lodos, 1998]; Adana: Balcalı / Karataş, Antalya: Merkez / Çaltıcak / Finike (Turunçova) / Serik, Burdur: Merkez, Hatay: Merkez / İskenderun (Cırtıman), İçel: Erdemli / Tarsus, Konya: Akşehir, Osmaniye: Kadirli (Kabayar) [Tozlu ve ark., 2002]; İçel: Erdemli (Karahasanlı köy) [Özdikmen, 2006]; Düzce, Antalya: Manavgat [Özdikmen, 2007]; Osmaniye: Çona Köyü/ Issızca Köyü/Karaçay [Bahadıroğlu, Agras & Salman, 2009]; Osmaniye: Bahçe yolu, Çona köyü [Özdikmen, Güven & Gören, 2010] (Harita 3.3). Dünya yayılışı: Avrupa (Balkanlar), Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran, Suriye. Korotip: Turano-Mediterranean (Irano-Mediterranean + Balkano- Anatolian). Yorumlar: Bu tür özellikle Türkiye nin batı yarısında olacak şekilde oldukça geniş bir yayılış göstermektedir. Harita 3.3. Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838) nin Türkiye yayılışı

42 26 Tribus AEGOSOMATINI Cins Aegosoma Audinet-Serville, 1832 [Tip tür: Cerambyx scabricornis Scopoli, 1763] Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) Orijinal kombinasyon: Cerambyx scabricornis Scopoli, 1763 Tip lokalite: Carniola media (Slovenya) İncelenen materyal: İçel: Merkez, Toroslar, Aslanköy, 26.VIII.2005, 1 örnek; Niğde: Alihoca, 07.VIII.2011, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Salix, Populus, Acer, Quercus, Alnus, Fagus, Ulmus, Morus, Aesculus, Carpinus, Castanea, Malus, Juglans, Prunus, Celtis, Hedera, Fraxinus, Platanus, Tilia gibi çoğu yaprak döken ağaçtır. Bununla birlikte, Populus ve Salix türlerini tercih eder. Türkiye den örnekleri ergin ve larva olarak Populus nigra, Salix nigra, Fagus orientalis dan kaydedilmiştir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ve tepelerde ( m arasında) sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Yaşam döngüsü en az 3 yıldır. Kışı larva olarak geçirirler. Larval yaşamlarını canlı ya da ölü yaprak döken konukçu bitkilerinin ölü gövdelerinde, düşmüş ya da dik duran nemli çürüyen odunda ve sıklıkla canlı bitkilerin ölü kısımlarında geçirirler. Pupa evresi bahar ve yaz aylarında odun içindedir. Erginleri nokturnaldir, Mayıs-Eylül arası görülürler [Sekendiz, 1974; Villiers, 1978; Öymen, 1987; Svacha & Danilevsky, 1987; Adlbauer, 1992; Bense, 1995; Jenis, 2001; Vives, 2000, 2001; Sama, 2002; Özdikmen & Şahin, 2006; Database of Özdikmen, 2012; Hoskovec & Rejzek, 2012; Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012].

43 27 Resim 3.4. Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) Genel morfoloji: Boy mm. Vücut genel olarak kahverengidir. Baş ve pronotum, elytradan daha sık olmak üzere ince, sık, sarımsı zemin tüylenmesine sahiptir. Elytra üzerinde her bir elytronda ikişer tane olmak üzere az çok belirgin kaburgalar bulunur. 3. Anten segmenti en uzun segment olup iç kenarında dişler taşır. Bacaklar koyu kahverengi olup incedir, tarsusa doğru sıklaşan, sarımsı zemin tüylenmesine sahiptir (Resim 3.4). Türkiye yayılışı: Türkiye [Winkler, ; Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1986; Althoff & Danilevsky, 1997; Lodos, 1998; Sama, 2002; Özdikmen, 2006]; Konya: Beyşehir [Sekendiz, 1974]; İstanbul: Belgrat Ormanları [Öymen, 1987]; Kahramanmaraş: Andırın Megopis scabricornis olarak [Adlbauer, 1992]; Antalya: Merkez, Gümüşhane : Torul, Isparta: Eğirdir (Ağıl) [Tozlu ve ark., 2002]; Antalya: Alanya (Çayarası yaylası-sarımut

44 28 köprüsü) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Balıkesir: Manyas Kuş Cenneti [Özdikmen & Şahin, 2006]; Samsun: Çarşamba, Türkiye [Özdikmen & Demir, 2006]; Van: Tatvan, Bartın: İnkum, Antalya: Termessos Milli Parkı, Karabük: Safranbolu (Bulak köy) [Özdikmen, 2007]; Ankara: Kayaş ( Bayındır Barajı ) [Özdikmen ve ark., 2009]. Osmaniye: Bahçe / Zorkun yolu / Fenk yaylası [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]. Hatay: Nurdağları [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.4). Dünya yayılışı: Avrupa nin büyük kısmı (İspanya dan Rusya nın Avrupa kısımlarına kadar),?çin, Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran. Korotip: Turano-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen geniş bir yayılışa sahiptir. İçel ve Niğde illeri için yeni kayıttır. Harita 3.4. Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) nin Türkiye yayılışı Tribus PRIONINI Cins Mesoprionus Jakovlev, 1887 [Tip tür: Mesoprionus angustatus Jakovlev, 1887] Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855) Orijinal kombinasyon: Prionus besicanus Fairmaire, 1855 Tip lokalite: Baie de Bésika dans le Bosphore" (Türkiye: İstanbul) Sinonim: batelkai Sláma, 1996 (Prionus); tangerianus Sláma, 1996 (Prionus)

45 29 İncelenen materyal: İçel: Anamur, Abanos, 23.VI.2005, atrapla, 1 örnek; Silifke, 19.VI.2008, 1 örnek; Tarsus, Ayvalı, 22.VI.2009, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, 28.VII.2011, feromon tuzağı, 1 örnek Niğde: Çiftehan, 09.VI.2008, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Haziran-Temmuz. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün biyolojisi çok iyi bilinmemektedir. Konukçu bitkileri Platanus, Ficus, Olea gibi yaprak döken ağaçlardır. Türkiye den örnekleri Ficus carica, Olea europaea dan kaydedilmiştir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ve tepelerde ( m arasında) sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Yaşam döngüsü 2-3 yıldır. Larval yaşamlarını konukçu bitkilerin köklerinde geçirirler. Pupa evresini muhtemelen toprakta geçirir. Erginleri muhtemelen nokturnaldir, Haziran-Agustos arası görülürler [İyriboz, 1940; Bodenheimer, 1948; Demelt, 1963; İren & Ahmed, 1973; Gül-Zümreoğlu, 1975; Öymen, 1987; Svacha & Danilevsky, 1987; Bense, 1995; Database of Özdikmen, 2012]. Resim 3.5. Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855)

46 30 Genel morfoloji: Boy mm. Vücut genel olarak siyah-kahverengidir. Baş ve pronotum siyahtır. Pronotum dikdörtgenimsi, kaidede boyu eninden daha uzun ve yüzeysel ince noktalıdır. Elytra koyu kahverengi-siyah renkli, derimsi görünüme sahip olup, yüzeysel noktalar ve kırışıklıklar taşır. Antenler siyahtır, ilk iki segment hariç uç kısımda segmentler yanlardan genişlemiştir. Mandibullar iridir. Bacaklar genel olarak koyu kahverengidir. Tarsus segmentleri daha açık renklidir. Bacaklar ince, sarımsı zemin tüylenmesine sahiptir. Abdomen kahverengi olup ince, sarımsı zemin tüyleri taşır (Resim 3.5). Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez Prionus besicanus olarak (Pic, 1897); Anadolu Prionus besicanus olarak (Semenov, 1900); Türkiye nin Avrupa kısmı (Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya)) ve Anadolu (Winkler, ); Türkiye (İyriboz, 1938, 1940; Bodenheimer, 1958; Svacha & Danilevsky, 1986; Sama & Rapuzzi, 2000); İstanbul: Polonezköy, İzmir: Dikili, Makaron, Uşak, Antalya: Kaş (Demelt, 1963); İzmir: Ödemiş (Bozdağ), Bornova, Dikili (Gül-Zümreoğlu, 1972); Batı Anadolu (İren & Ahmed, 1973); İzmir: Bergama, Dikili, Makaron, Urla, Bornova, Çeşme, Denizli: Çal, Hançalar (Gül-Zümreoğlu, 1975); Kütahya: Simav, Çanakkale: İntepe (Sama, 1982); Nevşehir: Göreme Prionus besicanus olarak (Adlbauer, 1988); Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) (Althoff & Danilevsky, 1997); İstanbul: Polonezköy, Aegean Region (Lodos, 1998); Adana, Antalya, Bilecik, Burdur, Çanakkale, Erzurum, İçel, Kayseri, Kilis, Konya, Muğla, İstanbul, İzmir, Kütahya, Nevşehir (Tozlu ve ark., 2002); Burdur: Bucak (Özdikmen & Şahin, 2005); Bursa: Uludağ (Malmusi & Saltini, 2005); Erzincan: Kemaliye, Bursa: Çalı köy (Özdikmen, 2006); Kırıkkale: Sulakyurt (Özdere), Antalya: Manavgat (Demirciler köy), Ankara: Kalecik (Yeşildere) (Özdikmen & Demir, 2006) (Harita 3.5). Dünya yayılışı: Avrupa (Balkanlar), Kıbrıs, Orta Doğu (Suriye, Lübnan, Ürdün), Türkiye. Korotip: Turano-Mediterranean (Balkano-Anatolian) ya da E-Mediterranean (NE- Mediterranean + Palestino-Taurian).

47 31 Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen geniş bir yayılışa sahiptir. Niğde ili için yeni kayıttır. Harita 3.5. Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855) nın Türkiye yayılışı Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856) Orijinal kombinasyon: Prionus lefebvrei Marseul, 1856 Tip lokalite: Suriye İncelenen materyal: Adana: Feke, 29.VII.2010, atrapla, 1 örnek; İçel: Tarsus, Karabucak, 17.IV.2003, ışık tuzağı, 1 örnek; Gülnar, Büyükeceli, 28.VI.2003, atrapla, 1 örnek; Tarsus, Ayvalı, 22.VI.2009, 2 örnek. Fenoloji: Nisan-Temmuz. Biyoloji: Bu türün biyolojisi çok iyi bilinmemektedir, fakat muhtemelen M. besikanus a benzerlik gösterir. Konukçu bitkisi bilinmemektedir. Yaşam döngüsü 2-3 yıldır. Erginleri muhtemelen nokturnaldir, Haziran-Agustos arası görülürler [Database of Özdikmen, 2012; Hoskovec & Rejzek, 2012].

48 32 Resim 3.6. Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856) Genel morfoloji: Boy mm. Vücut koyu kahverengi ve siyahtır. Pronotumun yan kenarlarda her arterior ve mediandakiler daha güçlü ve uzamış olup; arterior, median ve posterior köşede birer tane diken taşır. Scutellum siyah olup tüy taşımaz. Antenler ve bacaklar koyu kahverengidir. Elytra apeksde iç kısımlarda birer tane diken taşır. Antenler erkekte ilk üç anten segmentinin dış tarafı distal uçta güçlü serrat anten yapısı gözlenir (Resim 3.6). Türkiye yayılışı: Anatolia [Lorenc, 2006]; Kahramanmaraş: Pazarcık [Özdikmen & Turgut, 2009] (Harita 3.6). Dünya yayılışı: Orta Doğu (Suriye, İsrail, Lübnan, Ürdün), Türkiye. Korotip: SW-Asiatic (Palestino-Taurian)

49 33 Yorumlar: Bu tür Türkiye de sadece güney kısımdan bilinmektedir. Adana ve İçel illeri için yeni kayıttır. Harita 3.6. Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856) nın Türkiye yayılışı Cins Prionus Geoffroy, 1762 [Tip tür: Cerambyx coriarius Linnaeus, 1758] Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) Orijinal kombinasyon: Cerambyx coriarius Linnaeus, 1758 Tip lokalite: İsveç Sinonim: burdajewiczi Bodemeyer, 1927; prionus DeGeer, 1775 (Cerambyx); schaufussi Jakovlev, 1887; tridentatus Linnaeus, 1758 (Scarabaeus); vicinus Jakovlev, İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2008, atrapla, 2 örnek; Tufanbeyli, 29.VII.2010, atrapla, 2 örnek; Karaisalı, 10.VIII.2010, 1 örnek; İçel: Çamlıyayla, Büklüboyun, 23.VII.2002, yaban gülü üzerinden atrapla, 1 örnek; Tarsus, Karabucak, 16.IV.2003, ışık tuzağı, 1 örnek; Gülnar, Büyükeceli, 28.VI.2003, atrapla, 1 örnek; Aydıncık, 03.VI.2004, 1 örnek; Bozyazı, Kozağacı, 23.VI.2005 ve 27.VI.2006, atrapla, 2 örnek; Anamur, Armutkırı, Abanos, 27.VI.2006, atrapla, 1 örnek; Çamlıyayla, İledin tepe, 11.VII.2006, atrapla, 1 örnek; Mut, Alahan, 19.VI.2008, atrapla, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, 28.VII.2011, feromon tuzağı, 2 örnek; Erdemli, Hacıalanı, 25.VIII.2011, feromon tuzağı, 1 örnek; Kahramanmaraş: Göksun, Çardak,

50 34 29.VI.2009, Quercus cerris, 1 örnek; Niğde: Çiftehan, 09.VI.2008, Salix sp., 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, 11.VII.2006, feromon tuzağı, 3 örnek. Fenoloji: Nisan-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Pinus, Picea, Abies, Cedrus gibi koniferler ve Quercus, Fagus, Alnus, Castanea, Malus, Salix, Fraxinus, Betula, Ulmus, Corylus, Carpinus, Acacia, Cerasus gibi yaprak döken ağaçlardır. Türkiye den örnekleri ergin ve larva olarak Pinus brutia, Picea orientalis, Cedrus libani ve Corylus avellana, Malus sylvestris, Cerasus avium, Cerasus vulgaris dan kaydedilmiştir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ve tepelerde ( m arasında) sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Yaşam döngüsü en az 3 yıldır. Kışı larva olarak geçirirler. Larvalar neredeyse sadece toprak altında, nadiren yer seviyesinin üstünde beslenirler. Larvalar konukçu bitkinin ölü, çürümüş odunda özellikle ölü gövdenin tabanında ve köklerinde yaşarlar. Pupa evresini baharın sonlarında ve yazın başlangıcında toprakta (bir kokon içinde) geçirirler. Erginleri krepuskular ve nokturnaldir, Haziran-Eylül arası görülürler [Schimitschek, 1944; Ekici, 1971; Tosun, 1975; Erdem, 1977; Villiers, 1978; Öymen, 1987; Cherepanov, 1990; Bense, 1995; Yüksel, 1996; Lodos, 1998; Kanat, 1998; Vives, 2000, 2001; Jenis, 2001; Sama, 2002; Bahadıroğlu, Agras & Salman, 2009; Database of Özdikmen, 2012; Hoskovec & Rejzek, 2012]. Genel morfoloji: Boy mm. Vücut kahverengi ya da siyahımsıdır. Başta belirgin mandibullar bulunur. Pronotum yassıdır, kenarlarında üç adet geniş diken yer alır. Elitra mattır, biraz kıvrımlıdır. Baş subvertikaldir. Antenler mandibulanın tabanına sokulmuştur. Antenler kısa ya da orta uzunluktadır. Genellikle protoraksın kaidesini geçer. Anten segmentleri kılsızdır. Erkeklerde dişilere göre daha sağlamdır Ağız parçalarını oluşturan mandibula geniş olup, molar dişleri ve kıllı kenarları körelmiştir. Labrum, epistoma ile birleşir. Maksillanın iç kısmındaki loblar görülmeyecek kadar küçülmüştür. Palpi uçları kesiktir. Ligula geniş ve kitinsel yapılıştadır. Submentum, koksalar arasına doğru uzanmaz. Protoraksın yan kenarları kalkan gibi kıvrıktır. Bu kenarlar genellikle dikenli veya dişlidir. Mesotoraksda

51 35 stridulatory plate (ses çıkarma sahası) yoktur. Ön koksalar geniş olup boşlukları dışa açılır. Ön tibialar bütündür. Tarsuslar beş segmentli oldukları halde dörtlü gibi görünür. Zira çok küçük olan dördüncü tarsus segmenti iki parçaya ayrılmış olan, üçüncü segmentin parçaları arasına sıkışmıştır. Elitra yüzeyi, düz veya damarlı olabilir. Arka kanatların anal bölgesinde kapalı hücre bulunur. 2 A2 damarı yoktur veya çok küçük kalmıştır (Resim 3.7). Resim 3.7. Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) Türkiye yayılışı: Türkiye [Semenov, 1900; Acatay, 1948, 1961, 1968; Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1986; Önder ve ark., 1987; Althoff & Danilevsky, 1997; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Sinop: Ayancık [Schimitschek, 1944]; Burdur : Bucak [Ekici, 1971]; Antalya: Kemer (Beldibi) / Kaş (Gürsu) / Çakırlar ormanı [Tosun, 1975]; Sinop: Ayancık, Trabzon, Antalya

52 36 [Erdem & Çanakçıoğlu, 1977; Çanakçıoğlu, 1983]; Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Kampüsü [Sekendiz, 1981]; Aydın: Dilek Yarımadası Milli Parkı [Öymen, 1987]; Trabzon : Maçka (Meryemana Ormanları), Artvin: Şavşat (Yayla, Kocabey) / Şavşat (Veliköy, Karagöl Ormanları) [Yüksel, 1996]; Kahramanmaraş [Kanat, 1998]; Antalya, Aydın, Trabzon, Sinop [Çanakçıoğlu & Mol, 1998]; Artvin : Hopa, Rize: Merkez / Fındıklı / Pazar, Trabzon: Yeşilova [Tozlu ve ark., 2002]; Antalya: Kaş (Sinekçi köy, Sinekçi Beli), Türkiye, Kırklareli: İğneada-Saka gölü (Sivriler köy) / Demirköy [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Hatay: Hassa (Söğütler) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Artvin: Hopa, Trabzon [Malmusi & Saltini, 2005]; Kahramanmaraş: Pazarcık (Bağdınısağır Mahallesi) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Ankara: Kızılcahamam (Çamkoru), Balıkesir: Erdek, Kocaeli: Kerpe / İzmit [Özdikmen & Şahin, 2006]; Bolu: Abant, Kırıkkale: Sulakyurt (Özdere) [Özdikmen & Demir, 2006]; Kastamonu: Küre Ağılı yolu, Artvin [Özdikmen, 2007]. Osmaniye: Karaçay/ Çona Köyü / Issızca Köyü [Bahadıroğlu, Agras & Salman, 2009]; Osmaniye: Çiftmazı/ Kent ormanı/ Zorkun yolu, Fenk yaylası/ Mitisin yaylası [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]. Bolu: Gölcük [Özdikmen, 2011b]; Karabük [Mert Yardibi, 2011] (Harita 3.7). Dünya yayılışı: Avrupa nın tamamı, Kuzey Afrika (Tunus, Cezayir), Sibirya, Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran. Korotip: Sibero-European + Turano-Europeo-Mediterranean. Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen geniş bir yayılışa sahiptir. Adana, İçel ve Niğde illeri için yeni kayıttır. Harita 3.7. Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) nın Türkiye yayılışı

53 37 Alt Familya LEPTURINAE Tribus RHAMNUSIINI Cins Rhamnusium Latreille, 1829 [Tip tür: Callidium salicis Fabricius, 1787 = Cerambyx bicolor Schrank, 1781] Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781) Orijinal kombinasyon: Cerambyx bicolor bicolor Schrank, 1781 Tip lokalite: Vienna (Avusturya) Sinonim: ambustum Heyden, 1877; atripenne Bedel, 1897; aubei Pic, 1929; capitale Pic, 1898; etruscum Rossi, 1790 (Rhagium); glaucopterum Schaller, 1783 (Cerambyx); gracilicorne Théry, 1895; humerale Bedel, 1897; inapicale Pic, 1901; rubroviolaceum Geoffroy, 1785 (Cerambyx); ruficolle Herbst, 1784 (Stenocorus) rufotestaceum Pic, 1913; salicis Fabricius, 1787 (Callidium); schrankii Laicharting, 1784 (Rhagium) İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Güzeloluk, 28.VII.2011, Quercus infectoria, 1 örnek. Fenoloji: Temmuz. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Quercus, Aesculus, Castanea, Salix, Ulmus,, Fagus, Acer, Tilia, Juglans, Prunus ve Platanus gibi yaprak döken ağaçlardır, bunlar arasında çok sıklıkla Populus da rastlanır. Larvaları daima canlı gövdenin ölü kısımlarını özellikle çürüyen yara izlerindeki canlı dokularla iletişim halinde olan ölü odunla beslenir. Yaşam döngüsü en az 3 yıl, pupa baharda odun içinde oluşur. Mayıs-Ağustos aylarında ergin halde konukçu bitkilerinde bulunurlar.

54 38 Genelde krepuskular ve nokturnaldır, nadiren çiçek üzerindedirler [Bense, 1995; Svacha & Danilevsky, 1989]. Resim 3.8. Rhamnusium bicolor bicolor (Schrank, 1781) Genel morfoloji: Boy mm. Baş, pronotum, bacaklar ve antenler kırmızımsı sarı ya da turuncu, bazen az çok siyah, nadiren tamamen siyahtır. Ayrıca elitrada kırmızımsı sarı ya da turuncu bazen tamamen ya da kısmen mavi siyahtır. Antenler kısa ya da orta boyludur (Resim 3.8). Türkiye yayılışı: Muğla: Fethiye [Cebeci & Özdikmen, 2010]. Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı (Portekiz den Rusya nın Avrupa kısımlarına kadar), Türkiye. Korotip: European. Yorumlar: Bu çalışmadaki örnek nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de sadece nominatif alt tür ile temsil edilmektedir. İçel ili ve Akdeniz Bölgesi için yeni kayıt olup, dolayısıyla Türkiye den de ikinci kez kaydedilmektedir.

55 39 Harita 3.8. Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781) nın Türkiye yayılışı Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897 Tip lokalite: Kafkasya Sinonim: anatolicum Pic, 1901; obscuripes Pic, 1903; rufotibiale Pic, 1917 İncelenen materyal: İçel: Anamur, Abanoz yolu, 23.VI.2005, Quercus cerris, 1 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün biyolojisi çok iyi bilinmemekle birlikte R. bicolor a benzer ve konukçu bitkisi Carpinus olarak kaydedilmiştir [Svacha & Danilevsky, 1989]. Genel morfoloji: Boy mm. Baş, pronotum, bacaklar ve antenler kırmızımsı sarı ya da turuncudur. Pronotumun her iki kenarında küt birer diken bulunur; Pronotum diski çıplak ve median hatta bir çöküntü mevcuttur. Antenler kısa ya da orta boyludur (Resim 3.9).

56 40 Resim 3.9. Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897 Türkiye yayılışı: Türkiye [Lobanov et al., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Svacha &Danilevsky, 1988]; Ankara: Çubuk [Demelt, 1963]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) R. testaceipenne v. obscrupes olarak [Winkler, ] (Harita 3.9). Dünya yayılışı: Avrupa (Kırım), Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, Suriye, İran. Korotip: Turanian (Ponto-Caspian). Yorumlar: Bu tür İçel ili ve Akdeniz Bölgesi için yeni kayıttır. Harita 9. Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897 nın Türkiye yayılışı

57 41 Tribus RHAGIINI Cins Rhagium Fabricius, 1775 [Tip tür: Cerambyx inquisitor Linnaeus, 1758] Alt cins Megarhagium Reitter, 1913 [Tip tür: Cerambyx sycophanta Schrank, 1781] Rhagium syriacum Pic, 1892 Tip lokalite: Hatay: Amanos Dağları (Türkiye) İncelenen materyal: İçel: Gülnar, Daşdüştü, 24.V.2006 ve 20.VI.2006, Quercus sp., 2 örnek; Niğde: Alihoca, 06.VI.2008, Quercus ithaburensis odunu, 1 örnek. Fenoloji: Mayıs-Haziran. Biyoloji: Gelişimi pek bilinmemektedir. Bununla birlikte muhtemelen R. inquisitor daki gibidir. Genel morfoloji: Boy mm. Baş, pronotum ve elitra sarı tüylerle kaplıdır. Pronotumun her iki yanında birer diken bulnur. Elitra sarımsı kahverengi, her elitronda üç enine siyah kalın bant bulunur. Arka kanatları iyi gelişmiş elitra altında saklanmıştır. Gözler yuvarlak ya da emarginattır. Şakaklar gözlerden daha kısadır. Anten kırmızımsı kahverengi ve kısadır. Bacaklar kırmızımsı kahverengi olup tüm femurların poksimalinde ve tibiaların distal kısımlarında siyahlıklar vardır (Resim 3.10).

58 42 Resim Rhagium syriacum Pic, 1892 Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez tip lokalite olarak [Pic, 1892]; Türkiye [Lodos, 1998; Sama, 2002; Sama & Löbl in Löbl & Smetana, 2010] (Harita 3.10). Dünya yayılışı: Türkiye, Suriye. Korotip: SW-Asiatic (Syro-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de sadece güney kısımlarda bir yayılışa sahiptir. İçel ve Niğde illeri için, dolayısıyla da böylece İç Anadolu Bölgesi için yeni kayıttır.

59 43 Harita Rhagium syriacum Pic, 1892 nın Türkiye yayılışı Alt Cins Rhagium Fabricius, 1775 [Tip tür: Cerambyx inquisitor Linnaeus, 1758] Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758) Orijinal kombinasyon: Cerambyx inquisitor Linnaeus, 1758 Tip lokalite: Avrupa Sinonim: americanum Podaný, 1964; boreale Casey, 1913; canadense Podaný, 1964; cariniventre Casey, 1913; crassipes Casey, 1913; exile Gmelin, 1790; fortipes Reitter, 1898; indagator Fabricius, 1787; iberonis Ericson, 1916; investigator Mulsant, 1839; lineatum Olivier, 1795 (Stenocorus); mexicanum Casey, 1913; minutum Fabricius, 1787; montanum Casey, 1913; nigrum Podaný, 1978; nubecula Bergsträsser, 1778 (Cerambyx); parvicorne Casey, 1913; quadricostatum Podaný, 1964; sudeticum Plavilstshikov, 1915; thoracicum Casey, İncelenen materyal: Adana: Hadimiye, 25.IV.2001, Abies cilicica, 1 örnek; Armutluoğlu, 25.IV.2001, Abies cilicica, 2 örnek; Pozantı, Gülek, Yılan vadisi, 31.III.2005, Abies cilicica, 5 örnek; Feke, Süphandere, 25.IV.2009, Abies cilicica, 1 örnek; İçel: Bozyazı, Kozağacı, 27.III.2005, Abies cilicica, 1 örnek; Mut, Kravga köyü, 18.V.2005 ve 20.V.2005, Abies cilicica, 2 örnek; Anamur, Abanos, 21.VI.2006, Abies cilicica, 1 örnek; Çocakdere, 27.VI.2006, Abies cilicica, 1 örnek; Silifke, Kırobası, 10.VII.2006, Abies cilicica, 1 örnek; Kahramanmaraş: Andırın,

60 44 Akifiye, 27.VII.2010, Abies cilicica, 1 örnek; Andırın, Başkonuş, 27.VII.2010, Abies cilicica, 1 örnek; Niğde: Tekneçukuru, 25.IV.2001, Abies cilicica, 1 örnek; Alihoca, 25.IV.2001, Abies cilicica, 1 örnek; Ulukışla, Darboğaz, 25.IV.2001, Abies cilicica, 1 örnek; Alihoca, V-VII.2007, feromon tuzağı, 39 örnek; Osmaniye: Karatepe, 10.X.2005, pupadan, Abies cilicica, 1 örnek; Karatepe, 20.VI.2006, Abies cilicica, 1 örnek. Fenoloji: Mart-Ekim. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu tür konukçu bitki olarak Pinus, Picea, Abies, Larix gibi koniferleri tercih eder, bunların yanısıra Quercus, Fagus, Betula gibi yaprak döken ağaçlarda da bulunabilir. Larvaları ölü ağaç gövdelerin kabukları ve kütüklerin altında beslenir. Pupal hücre özellikle koniferlerde eğer kabuk altında ise nadiren uzun odun fibrilleriyle çevrelenmiştir. Yaşam döngüsü 2 yıl, pupaları kabuk altında, pupal hücreleri oval ve talaşla çevrilidir. Erginler Nisan-Haziran aylarında konukçu bitkilerinde ortaya çıkarlar, çok nadir çiçeklerde bulunur [Bense, 1995; Svacha & Danilevsky, 1989]. Genel morfoloji: Boy mm. Protoraksın alt tarafı, ön kenarın hemen arkasında, kesilmiş veya deliklidir. Lateral görünümde koksal eklemin önünde belirgin bir çıkıntı vardır. Pronotumda keskin bir diken bulunur. Prosternum uzun bir çıkıntı ile ön koksa arasındadır ve bunların ilerisine uzanır. Elitra tipik olarak kırmızımsı gri üç dikey kostalıdır. Baş ve pronotum gri tüylerle kaplıdır. Her elitronda üç dikey kosta bulunur. İki düzensiz tipik olarak kırmızımsı gri, siyah, çapraz çizgiler ve siyah noktalar bulunur. Arka kanatları iyi gelişmiş elitra altında saklanmıştır. Gözler yuvarlak ya da emarginattır. Şakaklar gözlerden daha kısadır. Anten kısadır. Bacaklarda da yoğun tüylenme görülür (Resim 3.11).

61 45 Resim Rhagium inquisitor fortipes Reitter, 1898 Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez R. inquisitor fortipes (Plavilstshikov, 1915) olarak [Podany, 1964]; Bolu: Abant, Ankara: Kızılcahamam [Alkan, 1946]; Sinop: Ayancık, Kastamonu: Daday, Trabzon: Meryemana ormanı / Hamsiköy [Schimitschek, 1944]; Türkiye [Acatay, 1948, 1961, 1963, 1968; Lobanov ve ark., 1981; Önder ve ark., 1987; Althoff & Danilevsky, 1997]; Sinop: Ayancık (Duduncuk-Yemişli yolu), Kastamonu: Küre / Araç / Daday, Bolu: Abant (Karakuz ormanı, Demircikırığı) / Abant (Küçükalan ve Küçüksu ormanları), Gerede / Mudurnu, Sakarya: Karasu, Düzce: Sakarca yaylası civarı / Gökçeağaçsuyu / Çiçekli (Gölcekdüz) / Samandere (Kapanca) / Öküzovası (Karaküner ormanı civarı) [Defne, 1954]; Bursa: Uludağ (Kirazlıyayla) [Çanakçıoğlu, 1956]; Ankara: Kızılcahamam [Demelt, 1967]; Burdur: Bucak (Sobya ve Karlık ormanı), Antalya: Akseki (Emirhasanbeli) / Elmalı (Avlanbeli ormanları) [Tosun, 1975]; Rize: İkizdere ormanları, Trabzon: Of ormanları [Sekendiz, 1981];?Türkiye R. inquisitor stshukini

62 46 Semenov, 1897 olarak [Lobanov ve ark., 1981]; Kastamonu: Ilgaz Dağı [Sama, 1982]; Trabzon: Of / Meryemana / Hamsiköy, Sinop: Merkez / Ayancık, Rize: Merkez, Kastamonu: Merkez / Daday / Küre / Araç, Bolu: Merkez / Gerede / Mudurnu, Düzce: Merkez, Sakarya: Karasu, Bursa: Uludağ, Antalya: Akseki / Elmalı, Burdur: Bucak [Çanakçıoğlu, 1983]; İstanbul: Bahçeköy, Bursa: İnegöl [Öymen, 1987]; Rize: İkizdere, Trabzon: Of / Maçka (Meryemana Araştırma Ormanı) [Sekendiz, 1981]; Antalya: Akseki (Merkez ve Irmasan geçidi), Amasya: Taşova (Borabay gölü), Kastamonu: Ballıdağ geçidi, Daday [Adlbauer, 1992]; Artvin: Şavşat, (Meydancık, Papart / Veliköy, Karagöl / Akdamla, Çarlıpınar / Merkez, Carat ve Çiftehanlar odun depoları / Veliköy, Çilgölü), Ardanuç (Tepedüzü ve Meydanlar odun deposu), Borçka (Cankurtaran ve Camili, Düzenli köyü ve Gürcistan sınırı), Taşlıca, Ordu: Çambaşı (Tekmezar ve İkidere), Giresun: Kemerköprü (Keçilik) / Bulancak (Paşakonağı) / Espiye (Ekindere), Gümüşhane: Karanlıkdere, [Yüksel, 1996]; İstanbul, Kastamonu, Sinop, Trabzon, Rize, Bursa, Antalya [Lodos, 1998]; Rize: İkizdere, Artvin: Ardanuç (Tepedüzü / Karlı / Urut) [Alkan, 2000]; Kars: Sarıkamış [Tozlu, 2001a]; Erzurum: Üniversite Kampüsü, Kars: Sarıkamış [Tozlu ve ark., 2002]; Erzurum: Oltu / Şenkaya [Yıldırım ve ark., 1998 (Ex. Tozlu ve ark., 2002)]; Artvin: Merkez, Şavşat, Yusufeli R. inquisitor stshukini Semenov, 1897 olarak [Tozlu ve ark., 2002]; Güney-doğu Anadolu R. inquisitor fortipes (Sama, 2002) olarak; Karabük: Büyükdüz Araştırma Ormanı [Özdikmen & Şahin, 2006]. Artvin: Karagöl [Özdikmen, 2007]; Karabük [Mert Yardibi, 2011]; Giresun: Eğribel geçidi-kümbet yaylası [Özdikmen & Turgut, 2010e]; Bolu: Abant, Yedigöller, Bolu Dağı, Akçaalan [Özdikmen, 2011b]; Kütahya: Murat Dağı Kaplıcalar mevkii [Y Şenyüz ile kişisel iletişim, 2012]; İçel: Çamlıyayla R. inquisitor fortipes [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] olarak. Düzce: Ganaj [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b] (Harita 3.11). Dünya yayılışı: Avrupa nın tamamı, Kuzey Afrika (Tunus, Cezayir), Sibirya, Uzak Doğu Rusya, Moğolistan, Çin, Japonya, Kafkasya, Türkiye, Kuzey Amerika (Kanada, Amerika, Meksika). Korotip: Holarctic.

63 47 Yorumlar: Bu tür Adana, Kahramanmaraş, Niğde ve Osmaniye illeri için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler R. inquisitor fortipes alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de üç alt tür ile temsil edilmektedir. Bunlar: Sadece Türkiye nin güneyinde yayılış gösteren R. inquisitor fortipes Reitter, 1898; sadece Türkiye nin Kuzey Doğu kısımlarında yayılan R. inquisitor schtschukini Semenov, 1898 ve Türkiye nin diğer kısımlarında yayılış gösteren nominatif alt türdür. Türün diğer alt türleri olan R. inquisitor cedri Reymond, 1953 sadece İspanya ve Fas ta, R. inquisitor rugipenne Reitter, 1898 ise sadece Sibirya, Uzak Doğu Rusya ve Çin de yayılmaktadır. Harita Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758) nın Türkiye yayılışı Cins Dinoptera Mulsant, 1863 [Tip tür:leptura collaris Linnaeus, 1758] Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758) Orijinal kombinasyon: Leptura collaris Linnaeus, 1758 Tip lokalite: Avrupa Sinonim: carneola Schrank, 1798 (Leptura); concolor Ganglbauer, 1888; morio Fabricius, 1792 (Leptura); nigricollis Mulsant, 1839 (Pachyta); ruficollis DeGeer, 1775 (Leptura); sylvestris Geoffroy, 1785 (Leptura).

64 48 İncelenen materyal: İçel: Çamlıyayla, Cehennemdere, V.2006, Umbellifera, 7 örnek; Tarsus, Gülek, 28.V.2006, atrapla, 1 örnek; Çamlıyayla, Değirmendere, 29.IV.2009, Umbellifera, 4 örnek. Fenoloji: Nisan-Mayıs. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Quercus, Populus, Castanea, Populus, Acer, Cornus, Fraxinus, Euonymus, Pyrus ve Malus gibi yaprak döken ağaçlardır. Larvaları düşen dalların çok gevşek kabukları altında, açıktaki ölü köklerde ve ince gövdelerde, bazen de diğer kabuk böceklerinin galerilerin de beslenir. Yaşam döngüsü 2 yıl, olgun larvalar toprakta kışı uykuda geçirir (hibernasyon) ve pupa evresini baharda geçirir. Erginler Mayıs-Ağustos aylarında ortaya çıkarlar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995; Svacha & Danilevsky, 1989]. Resim Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758) Genel morfoloji: Boy 8-10 mm. Baş siyahtır. Pronotum turuncu, küçük noktalı, dik, sarımsı tüylüdür. Pronotum ve elitra metalik parlaklık taşır. Elitra koyu lacivert olup,

65 49 küçük, çok sık olmayan noktalıdır ve dik, uzun, sarımsı tüylüdür. Tüyler kaidede siyah tüylerle karışık olarak bulunur. Anten siyah olup, boyu vücudun yarısını geçer. İlk dört segment yarı dik, siyah, sık tüylü olup, diğer segmentler ince zemin tüylüdür. Bacaklar siyah olup, sık, yarı dik, siyah tüylüdür. Abdomen turuncu olup, yanlarda ince, beyazımsı, seyrek tüylüdür (Resim 3.12). Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Isparta: Eğirdir, İstanbul: Polonezköy Acmeops collaris olarak [Demelt & Alkan, 1962]; Isparta: Eğirdir, İstanbul: Polonezköy, Ankara: Işık Dağı, İçel: Namrun [Demelt, 1963]; Rize: Sivrikaya D. Collaris nigricollis Muls. olarak [Villiers, 1967]; Amasya [Gfeller, 1972]; Çankırı: Işık Dağı [Tuatay ve ark., 1972]; Türkiye [Lobanov ve ark., 1981; Svacha & Danilevsky, 1988; Althoff & Danilevsky, 1997; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Rize: Ilıca (Ayder) D. Collaris nigricollis Muls. olarak [Sama, 1982]; Rize: Gündoğdu, Erzurum: Aşkale civarı [Öymen, 1987]; İçel: Çamlıyayla, Kastamonu: Masruf geçidi / Yaralıgöz (Devrekani) / Ballıdağ geçidi (Daday) [Adlbauer, 1992]; Artvin: Yusufeli (Altıparmak), Erzurum: İspir (Madenköprübaşı) / Oltu (Sütkans) / Uzundere (Dikyar) / Şelale [Tozlu ve ark., 2002; Kocaeli: İzmit (Yuvacık, Servetiye Camii köyü, Cami mahallesi, Beşkayalar Milli Parkı) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Çankırı: Işık Dağı, İçel: Bolkar Dağı (Namrun) [Özdikmen ve ark., 2005]; Ankara: Kızılcahamam (Aköz köyü) [Özdikmen, 2006]; Karabük: Safranbolu, (Mencilis Mağarası civarı, Bulak köyü, Bağ Evleri mevkii), Kastamonu: Küre Dağları nın güneyi (Yaylagözü geçidi) / Küre Ağılı yolu [Özdikmen, 2007]; Antalya: Alanya, Konya: Derebucak [Turgut & Özdikmen, 2010]; Osmaniye: Zorkun yolu (Çiftmazı), Boğaz yaylası [Özdikmen ve ark., 2010]; Bolu: Abant, Mudurnu-Göynük yolu, Yeniçağa-Mengen yolu, Mengen [Özdikmen, 2011b]; Tunceli: Pülümür, İçel: Çamlıyayla, Hatay: Nur Dağları [Sama ve ark., 2012]. Düzce: Çavuşur yaylası [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b] (Harita 3.12). Dünya yayılışı: Avrupa nın neredeyse tamamı, Sibirya, Çin, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, İran. Korotip: Sibero-European.

66 50 Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen geniş bir yayılışa sahiptir. Harita Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758) nın Türkiye yayılışı Cins Cortodera Mulsant, 1863 [Tip tür: Grammoptera spinosula Mulsant, 1839 = Leptura humeralis Schaller, 1783] Cortodera omophloides Holzschuh, 1975 Tip lokalite: Türkiye: İçel İncelenen materyal: İçel: Gülnar, Kayrak, 18.V.2006, atrapla, 1 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, 14.VI.2006, atrapla, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 14.VI.2006, çiçek üzerinden, 1 örnek. Fenoloji: Mayıs-Haziran. Biyoloji: Bilinmiyor.

67 51 Resim Cortodera omophloides Holzschuh, 1975 Genel morfoloji: Boy 8-11 mm. Baş, pronotum, antenler siyahtır. Baş dağınık, beyazımsı, dik, yatık tüylüdür. Pronotum dik, sarımsı, sık tüylü olup, sık noktalıdır. Elitra kırmızımsı kahverengi olup, kaidede dik, apekse doğru yarı yatık, sarımsı, uzun tüylüdür ve pronotumdan daha belirgin ve düzenli noktalıdır. Ön bacaklar femur ve tibia kırmızımsı kahverengi, orta ve arka bacaklar siyah olup, sadece femurun kaide kısımları kırmızımsı kahverengidir; tüm bacaklar sarı tüylüdür. Antenler siyah olup, ilk üç anten segmenti elitra rengindedir (Resim 3.13). Türkiye yayılışı: İçel: Kilikya Torosları (Namrun, Tekir) tip lokalite olarak [Holzschuh, 1975a]; İçel: Erdemli, Fındıkpınarı [Adlbauer, 1988]; Türkiye [Lodos, 1998; Sama & Löbl in Löbl & Smetana, 2010] (Harita 3.13). Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian.

68 52 Yorumlar: Bu endemik tür sadece Türkiye nin güney kısımlarında bulunmaktadır. Osmaniye ili için yeni kayıttır. Harita Cortodera omophloides Holzschuh, 1975 nın Türkiye yayılışı Tribus LEPTURINI Cins Vadonia Mulsant, 1863 [Tip tür: Leptura unipunctata Fabricius, 1787] Vadonia soror Holzschuh, 1981 Tip lokalite: Türkiye: Denizli İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Karahıdırlı, 16.VI.2008, çiçek üzerinden, 1 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy mm. Baş, pronotum, bacak ve antenler tamamen siyahtır. Baş ve pronotum kısa, dik ve siyah tüylüdür. Elitranın anterior 2/3 lik kısmı kırmızımsı kahverengi olup apeksi siyahtır. Her bir elitronun kırmızımsı kahverengi kısmının tam ortasında birer siyah leke bulunur. Elitral sutur boyunca uzanan siyah bir bant vardır bu bant elitronların dış kısmındada devam eder. Elitra tüylenmesi dik, sarı ve sıktır. Tüm bacaklar ve antenler siyahtır (Resim 3.14).

69 53 Resim Vadonia soror tauricola Holzschuh, 1993 Türkiye yayılışı: Denizli: Pamukkale [Holzschuh, 1981]; İçel: Silifke (Gülnar) ve Kuzucubelen [Adlbauer, 1988]; İçel: Aydıncık [Holzschuh, 1993]; Antalya ssp. tauricola olarak [Hoskovec & Rejzek, 2013] (Harita 3.14). Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian. Yorumlar: Bu endemik tür sadece Türkiye nin güney kısımlarında bulunmaktadır. Bu çalışmada incelenen örnek, bu türün doğu alt türü olan V. soror tauricola Holzschuh, 1993 e aittir. Nominatif alt tür daha batıda bir yayılış göstermektedir.

70 54 Harita Vadonia soror tauricola Holzschuh, 1993 nın Türkiye yayılışı Cins Pseudovadonia Lobanov, Danilevsky & Murzin, 1981 [Tip tür: Leptura livida Fabricius, 1777] Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777) Orijinal kombinasyon: Leptura livida Fabricius, 1777 Tip lokalite: Kiel (Almanya) Sinonim: corallipes Reitter, 1894 (Leptura); pastinacae Panzer, 1795 (Leptura). İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2008, çiçek üzerinden, 2 örnek; Feke, Süphandere, 14.VII.2009, 1 örnek; Karaisalı, 10.VIII.2010, çiçek üzerinden, 1 örnek; Karaisalı- Yedigözleğen, 10.VIII.2010, çiçek üzerinden, 1 örnek; İçel: Anamur, Abanoz yolu, 23.VI.2005, 2 örnek; Çamlıyayla, Cehennemdere, 28.V.2006, 1 örnek; Çamlıyayla, Pamukluk, 11.VI.2006, çiçek üzerinden, 2 örnek; Merkez, Toroslar,Ayvagediği,14-16.VI.2006, çiçek üzerimden, 3 örnek; Merkez, Toroslar, Aslanköy, 16.VI.2006, çiçek üzerenden, 1 örnek; Tarsus- Yalamık, 09.VII.2007, çiçek üzerinden, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, 30.VI.2009, çiçek üzerenden, 1 örnek; Silifke, Değirmendere, 29.IV.2009, atrapla, 1 örnek; Erdemli, Hacıalan, 27.V.2011, çiçek üzerinden, 1 örnek; Kahramanmaraş: Göksun- Çardak, 29.VI.2009, Sambucus sp., 1 örnek; Niğde: Alihoca, 15.V.2010, atrapla, 1 örnek; Alihoca, 06.VI.2010, atrapla, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe- Toroslar, 15.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek; Karatepe- Toroslar, 16.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek.

71 55 Fenoloji: Nisan-Ağustos. Biyoloji: Bu türün gelişimi topraktadır. Larvaları bir fungus olan Marasmius oreades (Bolt.) in miselleri tarafından istila edilen alt tabakasında yaşar. Besinleri muhtemelen kök parçaları ve ayrıca humus içerir. Yaşam döngüsü 2 yıl, pupa evresini; toprak yüzeyine yakın yerlerde pupal hücresinde bahar aylarında geçirir. Erginler Mayıs-Ağustos aylarında ortaya çıkarlar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Resim Pseudovadonia livida livida (Fabricius, 1777) Genel morfoloji: Boy 6-8 mm. Baş, pronotum, antenler ve bacaklar koyu siyahtır. Baş dağınık, beyazımsı, dik, yatık tüylüdür. Pronotum dik, sarımsı, sık tüylü olup, iri, sık noktalıdır. Elitra kırmızımsı kahverengi olup, kaidede dik, apekse doğru yarı yatık, sarımsı, uzun tüylüdür ve pronotumdan daha seyrek, yüzeysel noktalıdır. Bacaklar siyah olup, uzun, sarımsı, yarı dik, sık tüylüdür. Antenler siyah olup, ilk altı

72 56 anten segmenti uzun, siyah, yarı yatık tüylü, diğer segmentler ince zemin tüylüdür (Resim 3.15). Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; İstanbul: Alem Dağı [Bodemeyer, 1906]; Amasya, Gümüşhane: Torul, Bayburt ve Erzurum: Kop Dağı Leptura livida pecta olarak [Villiers, 1959]; İstanbul: Polonez köy / Alem Dağı / Beykoz / Anadoluhisarı / Çengelköy, İzmir: civarı Merkez / Kemalpaşa / Efes / Bergama, Antalya: civarı Merkez / Belkıs (Aspendos, Cumali) / Antitoros Dağları (Bey Dağları / Korkuteli) / Alanya ve civarı, Isparta: Eğirdir ve civarı Leptura livida m. pecta olarak [Demelt & Alkan, 1962]; Ankara [Villiers, 1967]; Ankara [Tuatay ve ark., 1972]; Türkiye [Demelt, 1963; Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Althoff & Danilevsky, 1997; Lodos, 1998; Sama & Rapuzzi, 2000; Sama, 2002]; Türkiye P. livida pecta olarak [Daniel, 1891; Demelt, 1963; Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985]; Giresun: Kümbet [Sama, 1982]; Ankara: Kalecik [Öymen, 1987]; Antalya: Kemer / Kumluca (Yeniceköy) / Termessos / Manavgat-Sorgun, İçel: Erdemli (Aslanlı), Osmaniye: Nurdağı geçidi Pseudovadonia livida pecta olarak [Adlbauer, 1988]; Antalya: Arapsuyu, Artvin: Ardanuç (Akarsu) / Şavşat (Çayağzı) / Çalmaşur (Karagöl) / Yusufeli (Sarıgöl), Bayburt: Maden, Bilecik: Merkez, Erzincan: Ballıköy / Kemaliye, Erzurum: Merkez (Palveöken) / Ilıca (Atlıkonak) / İspir / Oltu (Sütkans) / Pazaryolu (Gölyurt geçidi) / Şenkaya (Turnalı) / Tortum (Aşağı Meydanlar), Kars: Sarıkamış (Akkurt) / Karakurt (Şeytangeçmez) [Tozlu ve ark., 2002]; Isparta: Yalvaç (Bağkonak, Sultan Dağları), Uşak: Ulubey (Ovacık köyü, Gökgöz tepesi), Gümüşhane: Kelkit (Günyurdu köyü) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Ankara: Merkez / Çubuk (Karagöl), Kars: Sarıkamış, Isparta: Gölcük (Çakıören) [Özdikmen ve ark., 2005]; Manisa: Turgutlu Çardağı (Aysekisi tepesi / Domunludeve vadisi), İzmir: Menderes (Efem çukuru köyü), Kocaeli: İzmit (Ballıkayalar Milli Parkı / Beşkayalar Milli Parkı), Osmaniye: Zorkun yaylası yolu (Olukbaşı mevkii) / Yarpuz yolu (Karataş mevkii) / Bahçe (Yaylalar köyü), Gaziantep: Nurdağı (Kazdere köyü yaylası) / Kuşçubeli geçidi, Hatay: Hassa (Zeytinoba köyü, Aktepe) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Antalya: Irmasan geçidi, Artvin: Şavşat-Çam geçidi, Bolu: Abant, Bursa: Uludağ / Merkez, Çankırı: Çerkeş, Kırklareli: Demirköy, Hatay: Yayladağı, İçel: Erdemli-Güzeloluk / Güzeloluk /

73 57 Silifke (Ortagören-Mut), Rize: İkizdere, Samsun: Kavak (Hacılar geçidi) [Malmusi & Saltini, 2005]; Adıyaman: Nemrut Dağı, Artvin: Şavşat-Çam geçidi, Bitlis: Güroymak, Erzurum: İspir-Çamlıkaya / İspir, Kars: Sarıkamış, Rize: Artvin-Şavşat / Şavşat-Çam geçidi P. livida desbrochersi (Pic, 1891) olarak [Malmusi & Saltini, 2005]; Ankara: Beytepe [Özdikmen & Demir, 2006]; Ankara: Kızılcahamam (Güvem / Yenimahalle köyü / Bel tepesi), Niğde: Altunhisar-Çiftlik yolu (Çiftlik girişi) [Özdikmen, 2006]; Karabük: Safranbolu (Bulak köyü, Mencilis Mağarası civarı, Bağ Evleri mevkii, Gürleyik Milli Parkı) / Eflani Pınarbaşı, Kastamonu: Küre / Ağılı Azdavay yolu (Yumacık köyü) / Azdavay / Azdavay Pınarbaşı / Pınarbaşı Azdavay yolu (Karafasıl köyü) / Azdavay (Ballıdağ Yaban Hayatı Koruma Sahası) / Küre (Masruf geçidi civarı) / Küre Seydiler yolu (Masruf geçidi) / Pınarözü / Yaralıgöz geçidi / Dipsiz Göl Milli Parkı / Ilgaz Kastamonu yolu (Kadın Çayırı köyü) / Tosya (Ilgaz) / Hanönü civarı / Doğanyurt-Şenpazar yolu / Daday-Araç / Araç-Kurşunlu (Boyalı), Bolu: Mengen ( Devrek Mengen), Bartın: Kalecik köyü, Artvin: Karagöl, [Özdikmen, 2007]; Ankara: Beytepe, Bağlum, Şereflikoçhisar (Gülhöyük), İncek [Özdikmen ve ark., 2009]; Antalya: Gündoğmuş, Seydişehir- Antalya yolu, Akseki (Murtiçi-Güzelsu, Irmasan, Mahmutlu köyü civarı, Güçlüköy civarı, Güzelsu köyü), Akseki-Güzelsu, İbradı (Merkez, Başlar köyü civarı), Gevenli geçidi civarı, Karapınar, Alanya (Keşbelen yaylası, Gökbel yaylası), İbradı- Derebucak yolu, Konya: Taşkent (Ilıcapınar), Beyşehir-Akseki yolu (Huğlu civarı), İbradı-Derebucak yolu, Beyşehir-Akseki yolu (Uğurlu civarı), Derebucak (Tekebeli geçidi civarı), Hadim (Beyreli, Korualan civarı) [Turgut & Özdikmen, 2010]; Gaziantep: Akbez (Gülpınarı yaylası), Hatay: Belen girişi (Çakallı), Osmaniye: Zorkun yolu (Çiftmazı, Fenk yaylası), Hasanbeyli (Kalecikli köyü), Karaçay, Akyar köyü, Yarpuz yolu (Yukarı Haraz yaylası) [Özdikmen ve ark., 2010]; Bolu: Kıbrıscık-Seben yolu, Karacasu civarı, Abant, Gerede, Gerede-Mengen, Mudurnu- Abant yolu, Aynalı köyü geçidi, At yaylası geçidi, Abant-Dereceören civarı, Bolu- Seben yolu, Kıbrıscık-Seben yolu, Yeniçağa, Gökçesu-Mengen yolu, Mengen, Yedigöller, Gölcük yolu, Akçaalan-Abant yolu [Özdikmen, 2011b]; Kırklareli: Madra deresi köprüsü civarı, Demirköy, İslambeyli [Y. Şenyüz ile kişisel iletişim, 2012]; Pseudovadonia livida livida olarak: Hatay: Şenköy güneyi, Ordu: Akkuş,

74 58 Pseudovadonia livida desbrochersi olarak: Bitlis: Güroymak [Sama ve ark., 2012] (Harita 3.15). Dünya yayılışı: Avrupa nın tamamı, Sibirya, Çin, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, İran, Lübnan, Suriye, İsrail. Korotip: Sibero-European + E-Mediterranean (Palaestino-Taurian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılışa sahiptir. Bununla birlikte çalışmada verilen örnekler Adana ve Kahramanmaraş illeri için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de üç alt tür ile temsil edilmektedir. P. livida bicarinata (N. Arnold, 1869) ve P. livida desbrochersi (Pic, 1891) sadece Türkiye nin doğu kısımlarında yayılış göstermekte iken, nominatif alt tür ise Türkiye nin diğer kısımlarında bir yayılışa sahiptir. Bu türün diğer bir alt türü olan P. livida pecta (K. Daniel & J. Daniel, 1891) ise İtalya için endemiktir. Harita Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777) nın Türkiye yayılışı Cins Anoplodera Mulsant, 1839 [Tip tür: Leptura sexguttata Fabricius, 1775] Anoplodera rufipes (Schaller, 1783) Orijinal kombinasyon: Leptura rufipes Schaller, 1783 Tip lokalite: Almanya

75 59 Sinonim: atra Fabricius, 1775 (Leptura); fuscipes Mulsant, 1839; medea Pic, 1909 (Leptura); rufiventris Tournier, 1872 (Leptura) ; villosa Schoenherr, 1817 (Leptura). İncelenen materyal: Balıkesir: Kazdağı, 08.VI.2011,Cistus creticus, 1 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişimi tam olarak bilinmemektedir. Larvaları Quercus, Fagus, Betula gibi yaprak döken ağaçların kuru dallarında bulunur. Erginler Mayıs-Haziran aylarında, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Resim Anoplodera rufipes rufipes (Schaller, 1783) Genel morfoloji: Boy 7-12 mm. Baş, pronotum, elitra ve antenler siyah; bacaklar çoğunlukla kırmızı, nadiren tamamen siyah; antenler orta boyludur. Elitra siyah, gümüş rengi tüylerle kaplıdır. Humeral bölge noktalaması kabadır (Resim 3.16).

76 60 Türkiye yayılışı: Ankara: Kızılcahamam [Demelt, 1963, 1967]; Erzurum ve Rize arası: İspir, İkizdere [Villiers, 1967]; Gümüşhane: Torul [Gfeller, 1972]; Türkiye [Lobanov et al., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Alkan, 2000; Sama, 2002]; Rize: Ilıca (Ayder), Ordu: Mesudiye (Gölköy) [Sama, 1982]; Trabzon: Maçka [Öymen, 1987]; İçel: Erdemli [Adlbauer, 1988]; Bursa: Uludağ [Tauzin, 2000]; güney Türkiye A. rufipes lucidipes Sama, 1999 olarak [Sama, 2002]; Bingöl: Kuruku geçidi, Bolu: Abant [Malmusi & Saltini, 2005]; İçel: Erdemli- Güzeloluk, Erzurum: İspir A. rufipes lucidipes olarak [Malmusi & Saltini, 2005]; Düzce: Beyköy [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b] (Harita 3.16). Dünya yayılışı: Avrupa (İspanya dan Rusya ve Kazakistan nın Avrupa kısımlarına kadar), Sibirya, Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran. Korotip: Sibero-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Bununla birlikte çalışmada verilen örnek Balıkesir ili için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de üç alt tür ile temsil edilmektedir. A. rufipes lucidipes Sama, 1999 sadece Türkiye nin güney kısımlarında, A. rufipes ventralis Heyden, 1886 sadece Türkiye nin doğu kısımlarında yayılış göstermekte iken, nominatif alt tür ise Türkiye nin diğer kısımlarında bir yayılışa sahiptir. Bu türün diğer alt türleri olan A. rufipes izzilloi Sama, 1999 İtalya için, A. rufipes krueperi (Ganglbauer, 1882) Yunanistan için endemik alt türler iken, A. rufipes astrabadensis Pic, 1900 sadece Azerbaycan ve İran da yayılış göstermektedir.

77 61 Harita Anoplodera rufipes (Schaller, 1783) nın Türkiye yayılışı Cins Stictoleptura Casey, 1924 [Tip tür: Leptura cribripennis LeConte, 1859] Alt cins Stictoleptura Casey, 1924 [Tip tür: Leptura cribripennis LeConte, 1859] Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775) Orijinal kombinasyon: Leptura cordigera Fuessly, 1775 Tip lokalite: İsviçre Sinonim: auricollis Chobaut, 1895 (Leptura); epipleuralis Schaefer, 1932 (Leptura); hastata Sulzer, 1776 (Leptura); immaculata Ragusa, 1889 (Leptura) ; inhastata Pic, 1902 (Leptura) ; lamed Geoffroy, 1785 (Stenocorus). İncelenen materyal: Adana: Karaisalı, 10.VIII.2011, Quercus infectoria odunu, 1 örnek; Balıkesir: Kazdağı, VI.2011, Cistus creticus, 2 örnek; İçel: Anamur, Kızılcakaya, 02.VI.2004, atrapla, 1 örnek; Anamur, Sarıyayla, 26.VI.2005, atrapla, 1 örnek; Gülnar, Aydıncık yolu, 14.VII.2010, Quercus cerris odunu, 1 örnek; Kahramanmaraş: Andırın, Akifiye, 27.VII.2010, çiçek üzerinden, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 27.VI.2006, feromon tuzağı, 1 örnek. Fenoloji: Haziran-Ağustos.

78 62 Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişimi tam olarak bilinmemektedir. Muhtemelen Quercus, Fagus, Castanea gibi yaprak döken ağaçların ve meyve ağaçların çürümüş odunlarında bulunur. Erginler Haziran-Ağustos aylarında ortaya çıkarlar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995; Svacha & Danilevsky, 1989]. Resim Stictoleptura cordigera cordigera (Fuessly, 1775) Genel morfoloji: Boy mm. Baş ve pronotum siyahtır. Baş sarımsı, uzun tüylü, pronotum ise siyah, yarı yatık sık tüylü ve sık ve derin noktalıdır. Elytra kiremit kırmızısı olup, orta bölgenin biraz yukarısından başlayan kalp benzeri siyah bir leke taşır, lekenin alt ucu sutur boyunca uzayarak apeksde bulunan siyah leke ile birleşir. Elytra sarımsı, yatık, ince tüylüdür. Bacaklar siyah olup, sık, yarı yatık, siyah tüylüdür. Antenler siyah olup, kısa, yatık, siyah tüylüdür. Abdomen siyah olup, orta

79 63 segmentler yan kısımlarda kırmızılık taşır ve sarımsı, ince, yatık zemin tüylüdür (Resim 3.17). Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Türkiye [Winkler, ; Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Althoff &Danilevsky, 1997; Sama & Rapuzzi, 2000; Sama, 2002]; Gümüşhane: Torul [Villiers, 1959]; İzmir: Efes, İstanbul: Polonezköy, Antalya: Alanya [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; İstanbul, Tekirdağ: 24 km Malkara-İnecik, Hatay: Amanos Dağları (Nurdağı geçidi), İçel: Alata [Villiers, 1967]; Tunceli: Merkez / Ovacık [Fuchs et Breuning, 1971]; İzmir: Gümüldür, Denizli [Tuatay ve ark., 1972]; Denizli: Buldan, Muğla: Milas, İzmir: Kemalpaşa [Gül-Zümreoğlu, 1972]; İzmir: Karaburun (Balıkova) / Kemalpaşa / Bergama (Şakran) / Tire, Denizli: Buldan [Gül- Zümreoğlu, 1975]; İstanbul: Alemdağ (Reşadiye) [Sama, 1982]; İstanbul: Belgrad Ormanı, İzmir: Selçuk, Osmaniye: Merkez [Öymen, 1987]; Antalya: Alanya, İçel: Anamur / Erdemli [Adlbauer, 1988]; İstanbul, Manisa, İzmir, Denizli, İçel, Antalya [Lodos, 1998]; Adıyaman [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Antalya: Elmalı [Tauzin, 2000]; Artvin: Yusufeli, Balıkesir: Erdek / Merkez, Bingöl: Solhan (Buğlan geçidi), Erzurum: Uzundere (Dikyar), Kocaeli: İzmit (Gölcük), Konya: Güneysınır (Gürağaç), Yalova: Merkez [Tozlu ve ark., 2002]; Güney Batı Türkiye S. Cordigera anojaensis Slama, 1982 olarak [Sama, 2002]; Antalya: Kemer (Olimpos Dağı) / Kaş (Gömbe, Sinekçi köyü, Sinekçibeli) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Denizli, Adıyaman: Besni (Şambayat), Bingöl: Solhan (Şerefmeydanı) [Özdikmen ve ark., 2005]; Kocaeli: İzmit (Ballıkayalar Milli Parkı / Beşkayalar Milli Parkı Osmaniye: Zorkun yaylası yolu (Olukbaşı mevkii) / Yarpuz / Yarpuz yolu (Karataş mevkii), Kahramanmaraş: Türkoğlu (Kaledibi köyü), Gaziantep: Kuşçubeli geçidi, Hatay: Hassa (Akbez, Geneluşağı köyü) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Bitlis: Güroymak, Bolu: Gerede, Bursa: Uludağ, Çanakkale: Curu Dağı, Denizli: Kazıkbeli geçidi, Kırklareli: Demirköy / İslambeyli, İçel: Ortagören-Mut, İzmir: Selçuk (Mereyemana), Muş: Buğlan geçidi [Malmusi & Saltini, 2005]; Nevşehir: Avanos, Aksaray: Ortaköy (Hocaveli köyü) [Özdikmen, 2006]; Ankara: Beytepe [Özdikmen & Demir, 2006]; Kahramanmaraş: Nurhak (Nurhak-Malatya yolu, Tatlar) / Pazarcık (Aksu köprüsü / Sakarkaya köyü (Kısık civarı / Göynük civarı) / Sakarkaya

80 64 Çağlayancerit yolu) / Göksun (Mehmetbey) / Çağlayancerit (Ç.Cerit-Bozlar yolu, Aksu) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Balıkesir: Susurluk [Özdikmen & Şahin, 2006]; Niğde: Akdağ (Çomarlı, Çukurbağ köyü, Emni vadisi), Bursa: Çalı köyü, Edirne: Sırpsındığı (Bahçedere mevkii) [Özdikmen, 2007]; Ankara: Beytepe, Bağlum [Özdikmen ve ark., 2009]; Antalya: İbradı, Gevenli geçidi civarı, Akseki (Ceceler köyü), Alanya (Karapınar köyü, Dikmetaş yaylası), Konya: Beyşehir- Akseki yolu [Turgut & Özdikmen, 2010]; Osmaniye: Hasanbeyli, Zorkun yolu (Fenk yaylası, Çiftmazı, Ürün yaylası, Yukarı Haraz yaylası), Cebel yolu (Çürükarmut yaylası), Yarpuz yolu [Özdikmen ve ark., 2010]; Bingöl: km doğu, Bitlis: Güroymak, Muş: Buğlan geçidi, Tunceli: Pülümür civarı [Sama ve ark., 2012] (Harita 3.17). Dünya yayılışı: Güney ve Güney-Doğu Avrupa (İspanya dan Kırım a kadar), Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran, Suriye, Lübnan, Irak, İsrail. Korotip: Turano-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılışa sahiptir. Bununla birlikte çalışmada verilen örnekler Adana ili için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt tür ile temsil edilmektedir. S. cordigera anojaensis Sláma, 1982 sadece Türkiye nin batı kısımlarında ve Girit adasında yayılış göstermekte iken, nominatif alt tür ise Türkiye nin diğer kısımlarında yayılışa sahiptir. Bu türün diğer alt türü olan S. cordigera illyrica (G. Müller, 1948) asıl olarak sadece Balkanlar da yayılış göstermektedir. Harita Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775) nın Türkiye yayılışı

81 65 Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891) Orijinal kombinasyon: Leptura excisipes Daniel & Daniel, 1891 Tip lokalite: Cilician Taurus (Türkiye:?İçel) İncelenen materyal: Adana: Feke, Süphandere, 14.VII.2009, çiçek üzerinden, 2 örnek; Karaisalı, 10.VIII.2010, çiçek üzerinden, 2 örnek; İçel: Anamur, Abanoz yolu, 23.VI.2005, çiçek üzerinden, 2 örnek; Çamlıyayla, Pamukluk, 11.VI.2006, çiçek üzerinden, 2 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, 14.VI.2006, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Aslanköy, 10.VI.2010, 2 örnek; Niğde: Ali hoca, 06.VI.2010, atrapla, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 16.VI.2006, Sambucus sp., 3 örnek; Karatepe, Toroslar, 14.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek. Fenoloji: Haziran-Ağustos. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy mm. Baş ve pronotum siyahtır; oldukça uzun dağınık sarımsı beyaz tüylerle kaplıdır; sık, derin ve belirgin noktalıdır. Elitra sarımsı kahverengi; sık, düzenli ve derin noktalı; dik sarımsı beyaz tüylerle kaplıdır. Anten ve bacaklar tamamen siyahtır. Bacaklarda dik yoğun sarımsı beyaz tüyler vardır. Antenlerde dik, sık ve siyah tüyler bulunur (Resim 3.18).

82 66 Resim Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891) Türkiye yayılışı: Anatolia: Taurus [Winkler, ]; Antalya: Antitoros ve Bey Dağları [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; Adana: Tekir, Kozan, Himmetli, Antalya: Kemer, Manavgat, Taşağıl, Alanya, Güzelbağ, Akseki, İçel: Silifke (Gülnar), Kuzucubelen, Erdemli, Niğde: Çiftehan [Adlbauer, 1988]; Türkiye [Lodos, 1998]; İçel: Kuzucubelen [Tauzin, 2000]; Balıkesir [Tozlu et al., 2002]; İçel: Erdemli- Güzeloluk [Malmusi & Saltini, 2005]; Osmaniye: Hasanbeyli, İçel: Çamlıyayla civarı, Aydınlar civarı [kişisel iletişim J. Kurzawa, 2006]; Antalya: Akseki-Manavgat yolu (Gündoğmuş kavşağı), Gündoğmuş, Murtiçi-Güzelsu, Akseki-Güzelsu, İbradı, Akseki (Irmasan), Alanya (Karapınar köyü), Akseki (Mahmutlu, Güçlüköy, Murtiçi-Güzelsu, Güzelsu) [Özdikmen & Turgut, 2010]; Osmaniye: Kalecik-Hasanbeyli yolu [Özdikmen, Güven & Gören, 2010] (Harita 3.18).

83 67 Dünya yayılışı: Türkiye, Suriye. Korotip: SW-Asiatic (Syro-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye nin güney ve batı kısımlarında muhtemelen oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Harita Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891) nın Türkiye yayılışı Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982) Orijinal kombinasyon: Brachyleptura sambucicola Holzschuh, 1982 Tip lokalite: Kilik. Taurus, Vili. Mersin, Namrun (Türkiye: İçel: Namrun) İncelenen materyal: İçel: Anamur, Abanoz yolu, 23.VI.2005, Sambucus sp., 1 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, 14.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek; Merkez, Ayvagediği, Toroslar, 16.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek; Çamlıyayla, Pamukluk, 11.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek; Merkez, Ayvagediği, Toroslar, 14.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek; Central, Ayvagediği, Toroslar, 15.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek; Merkez, Toroslar, Aslanköy, 10.VI.2010, Sambucus sp., 1 örnek; Kahramanmaraş: Göksun, Çardak, 29.VI.2009, Sambucus sp., 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 14.VI.2006, Sambucus sp., 2 örnek; Karatepe, Toroslar, 15.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek; Karatepe, Toroslar, 16.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek.

84 68 Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Bilinmiyor. Resim Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982) Genel morfoloji: Boy mm. Baş ve pronotum siyahtır; dik sarımsı beyaz tüylerle kaplıdır; sık, derin ve belirgin noktalıdır. Elitra kırmızımsı kahverengi; sık, düzenli ve yüzeysel noktalı; dik, yoğun ve sarımsı beyaz tüylerle kaplıdır. Elitranın apeksi siyahtır. Anten ve bacaklar tamamen siyahtır. Bacaklarda dik sarımsı beyaz tüyler vardır. Antenlerde yatık ve seyrek siyah tüyler bulunur (Resim 3.19). Türkiye yayılışı: İçel: Tarsus (Çamlıyayla) [Adlbauer, 1988]; Kahramanmaraş: Merkez (Yenicekale yolu) ve Andırın (Parmaksız yaylası) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Türkiye [Sama & Löbl in Löbl & Smetana, 2010] (Harita 3.19).

85 69 Dünya yayılışı: Türkiye, Suriye. Korotip: SW-Asiatic (Syro-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de sadece güney kısımlarda bir yayılışa sahiptir. Osmaniye ili için yeni kayıttır. Harita Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982) nin Türkiye yayılışı Cins Anastrangalia Casey, 1924 [Tip tür: Leptura sanguinea LeConte, 1859] Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763) Orijinal kombinasyon: Leptura dubia Scopoli, 1763 Tip lokalite: Slovenya Sinonim: atrovittata Pic, 1941 (Leptura); basinotata Pic, 1932 (Leptura); birubronotata Pic, 1941 (Leptura); birubrosignata Pic, 1941 (Leptura); chamomillae Fabricius, 1801 (Leptura); cincta Fabricius, 1801(Leptura); circascutellaris Pic, 1945 (Leptura); curierensis Pic, 1945 (Leptura); curtelineata Pic, 1941; dereensis Pic, 1932 (Leptura); graeca Pic, 1932 (Leptura); inbasalis Pic, 1917 (Leptura); limbata Laicharting, 1784 (Leptura) ; luctuosa Mulsant, 1839 (Leptura); notata Olivier, 1795(Leptura); planeti Pic, 1945; starcki Schilsky, 1892(Leptura); triangulifera Reitter, 1898 (Leptura).

86 70 İncelenen materyal: Adana: Karaisalı, 10.VIII.2010, atrapla, 1 örnek; İçel: Erdemli, Hacıalanı, 27.V.2011, feromon tuzağı, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 10.VI.2010, Carduus sp., 1 örnek. Fenoloji: Mayıs-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişimi konukçu bitkileri olan Picea, Pinus, Abies gibi coniferlerdedir. Larvaları; ölü, çok nemli olmayan, özellikle henüz devrilmemiş ağaçların yüksek bölgelerinde ve dallarında, nadiren kütüklerde ve düşmüş odunlarda beslenir. Pupa evresi bahar ve yaz aylarında odun içerisindedir. Yaşam döngüsü en az 2 yıl, pupa baharda odun içinde oluşur. Erginler Haziran- Ağustos aylarında ortaya çıkar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995; Svacha & Danilevsky, 1989]. Resim Anastrangalia dubia dubia (Scopoli, 1763)

87 71 Genel morfoloji: Boy 8-11 mm. Baş ve pronotum siyah olup, dik, çok uzun, sık, sarımsı tüylüdür ve derin, sık, düzgün noktalıdır. Elitra açık kahverengi olup, sarı, yarı yatık, sık tüylüdür ve suturda çok ince siyah bir çizgi ile apeksde ince bir siyah leke taşır. Elitra pronotumdan daha küçük ve seyrek noktalıdır. Bacaklar ve antenler siyahtır. Bacaklar sarı, uzun, sık, yarı dik tüylüdür. Abdomen siyah olup, yanlarda daha sık olmak üzere beyaz, ince, zemin tüylenmesine sahiptir (Resim 3.20). Türkiye yayılışı: Bolu: Abant-Sakarca Yaylası civarı (Sinekli Yaylası) Leptura dubia a. Chamomillae F. ve Leptura dubia a. limbata Laich. olarak [Defne, 1954]; Zigana Dağları (?Trabzon), Gümüşhane: Torul, Kuzeydoğu Türkiye [Villiers, 1959]; Zigana Dağları (?Trabzon veya?gümüşhane), Zonguldak: Safranbolu [Villiers, 1967]; Türkiye [Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Jenis, 2001; Sama, 2002; Özdikmen & Şahin, 2006]; Rize: İkizdere Ormanları, Pazar (Ilıca Ormanları) [Sekendiz, 1981); Artvin: Şavşat, Rize: Ilıca (Ayder), Sinop: Dranaz Dağı [Sama, 1982]; Kastamonu-Çankırı yolu Leptura dubia olarak [Öymen, 1987]; Tokat: Topçam Dağı, Kastamonu: Masruf Geçidi (Küre), Ballıdağ Geçidi (Daday), Rize: Ovitdağı Geçidi (İkizdere) [Adlbauer, 1992]; Trabzon: Maçka (Meryemana), Artvin: Atila (Soçidibi), Borçka (Camili, Düzenli Köyü Ormanları), Şavşat (Carat Orman Deposu), Rize: Dereköy, Giresun: Kulakkaya Orman Deposu, Espiye (Ekindere Orman Deposu) [Yüksel, 1996]; Kars, Doğu Anadolu Bölgesi [Lodos, 1998]; Gümüşhane: İran ın kuzeyi [Tauzin, 2000]; Artvin: Kafkasör [Alkan, 2000]; Artvin: Merkez, Yusufeli, Muğla: Fethiye (Yassıca Ada), Rize: Çamlıhemşin (Ayder) [Tozlu ve ark., 2002]; Türkiye A. dubia distincta (Tournier, 1872) olarak [Sama, 2002]; Yozgat: Akdağmağdeni (Yukarı Çulhalı Köyü) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Kırşehir: Mucur, Nevşehir: Avanos [Özdikmen ve ark., 2005]; Osmaniye: Yarpuz yolu (Karataş mevkii) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Rize: Çamlıhemşin (Çat Köyü civarı), Çat-Elevit yolu, Verçenik Atmeydanı girişi, Çat ve Meydan Köyleri arası, Çatdüzü, Elevit Yaylası, Karabük: Safranbolu (Bulak Köyü), Gürleyik Milli Parkı, Safranbolu-Eflani yolu (Örencik Köyü), Eflani- Pınarbaşı, Çorum: Kargı (Göletdere, Karagöl Köyü), Kastamonu: Küre, Pınarbaşı- Azdavay yolu (Karafasıl Köyü), Azdavay (Ballıdağ Yaban Hayatı Koruma Sahası),

88 72 Küre-Seydiler yolu (Masruf Geçidi), Yaralıgöz Geçidi, Tosya-Kastamonu yolu, Ilgaz Geçidi, Ilgaz Kastamonu yolu (Kadın Çayırı Köyü), Bartın: Gürleyik, Artvin: Karagöl (Guretba Gölü), Afyon: Akdağ (Oktur Yaylası) [Özdikmen, 2007]; Konya: Derebucak (Tekebeli geçidine 1 km) [Turgut & Özdikmen, 2010]; Osmaniye: Hasanbeyli (Kalecikli köyü) [Özdikmen ve ark., 2010]; Karabük [Mert Yardibi, 2011]; Bolu: Karacasu / Abant/ Gerede-Mengen/ Gökçesu-Mengen yolu / Mudurnu- Göynük yolu / Meyitler geçidi / Abant- Dereceören civarı / Mengen-Yedigöller yolu / Akçaalan-Abant yolu / Atyaylası/ Saba yolu [Özdikmen, 2011b]; Eskişehir T.D.: Uluçayır- Çobanlar Yaylası Arası [Kütahya, Y. Şenyüz, 2012 Kişisel İletişim] (Harita 3.20). Dünya yayılışı: Güney ve Doğu Avrupa, Kuzey Afrika (Cezayir), Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, İran. Korotip: Turano-Europeo-Mediterranean. Yorumlar: Bu tür Türkiye de oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Bununla birlikte çalışmada verilen örnekler Adana, Balıkesir ve İçel illeri için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt tür ile temsil edilmektedir. A. dubia melanota (Faldermann, 1837) sadece Türkiye nin kuzey doğu kısımlarında yayılış göstermekte iken, nominatif alt tür ise Türkiye nin diğer kısımlarında yayılışa sahiptir. Bu türün diğer alt türü olan A. dubia moreana (Pic, 1906) Yunanistan için endemiktir. Harita Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763) nın Türkiye yayılışı

89 73 Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863) Orijinal kombinasyon: Leptura montana montana Mulsant & Rey, 1863 Tip lokalite: Kıbrıs Sinonim: bogasana Pic, 1932 (Leptura); claudiusi Pic, 1941(Leptura); juliae Pic, 1941 (Leptura); leuthneri Ganglbauer, 1886 (Leptura); mulsanti Pic, 1941 (Leptura); nigerrima Pic, 1892 (Leptura); pernigra Reitter, 1898 (Leptura); semiangustata Reitter, 1898 (Leptura); victoris Pic, 1941 (Leptura). İncelenen materyal: Adana: Feke, Buğlayan, 25.VI.2009, çiçek üzerinden, 2 örnek; Feke, Süphandere, 14.VII.2009, çiçek üzerinden, 1 örnek; İçel: Çamlıyayla, Cehennemdere, 28.V.2006, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Kızılkaya köyü (Çamlıyayla), 16.VI.2009, feromon tuzağı, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, 30.VI.2011, bitki üzerinden, 4 örnek. Fenoloji: Mayıs-Temmuz. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy mm. Erkek: Baş ve pronotum siyah olup, sarı, sık, yatık ve dik karışık tüylüdür. Elytra siyah olup, omuzlarda başlayıp yan kenarlarda elytranın yarısına kadar inen, suturda ise yaklaşık 1/6 sında son bulan kırmızımsı kahverengi leke taşır. Pronotum iri, sık noktalıdır. Elytra pronotumdan daha seyrek ve küçük noktalı olup, sarımsı, sık, yarı yatık tüylüdür. Bacaklar, abdomen ve antenler siyahtır (Resim 3.21).

90 74 Resim Anastrangalia montana montana (Mulsant & Rey, 1863) Türkiye yayılışı: Antalya: Antitoros [Demelt & Alkan, 1962]; Antalya: Bey Dağı, İçel: Namrun [Demelt, 1963]; Antalya: Taşağıl, İzmir: Çamlık geçidi, Adana: Kozan [Adlbauer, 1988]; İçel: Gülek (Toros Dağları) Ganglbauer, 1885, Hatay: Amanos Dağları (Akbez) [Pic, 1892], İçel: Çamlıyayla, Antalya: Çakıllı geçidi, İzmir ve Adana [Adlbauer, 1988; Sama, 1994]; Türkiye [Lodos, 1998]; Antalya: Perge (Gülek) [Tauzin, 2000]; Antalya: Finike (Alakır barajı) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Çanakkale: Kirazlı [Malmusi & Saltini, 2005]; Osmaniye: Yarpuz yolu (Karataş), Çulhalı köyü [Özdikmen & Demirel, 2005]; İçel: Mut-Silifke yolu [Özdikmen, 2006]; Antalya: Gündoğmuş, Seydişehir-Antalya yolu, Akseki (Bademli beli- Tekebeli) [Özdikmen & Turgut, 2010]; Osmaniye: Hınzırlı yaylası (Kalaycıbatıran), Yarpuz yolu (Yukarı Haraz yaylası, Mitisin yaylası), Zorkun yolu (Fenk yaylası), Zorkun-Karıncalı-Hassa yolu (Küllü yaylası) [Özdikmen et al., 2010] (Harita 3.21).

91 75 Dünya yayılışı: Yunanistan, Kıbrıs, Türkiye, Suriye. Korotip: E-Mediterranean (Palaestino-Cyprioto-Taurian + Aegean). Yorumlar: Bu tür Türkiye de güney ve batı kısımlarda oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de sadece nominatif alt tür ile temsil edilmektedir. Bu türün diğer alt türü olan A. montana steineri Sama, 1994 Girit adası için endemiktir. Harita Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863) nın Türkiye yayılışı Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760) Orijinal kombinasyon: Leptura sanguinolenta Linnaeus, 1760 Tip lokalite: İsveç Sinonim: bonaerensis Burmeister, 1865 (Leptura) ; ignita Geoffroy, 1785 (Leptura) ; melanura Ström, 1765 (Leptura) ;sandoeensis Palm, 1953 (Leptura) ;variabilis DeGeer, 1775 (Leptura). İncelenen materyal: Adana: Feke, Buğlayan, 25.VI.2009, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Haziran.

92 76 Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Picea, Pinus gibi koniferlerdir. Larvaları; nemli, kütüklerin çürümüş odunlarında, düşmüş gövdelerde ve kalın dallarda bulunur. Yaşam döngüsü muhtemelen 2 yıldır. Erginler Mayıs-Ağustos aylarında, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Resim Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760) Genel morfoloji: Boy mm. Baş ve pronotum siyah olup, pronotum yarı yatık, sarımsı tüylüdür ve pronotum diski ortada kubbeleşmiş olup yanlara doğru yassılaşmıştır. Elytra sarımsı kahverengi olup, apeksde siyah leke taşır ve sarımsı, yarı yatık tüylüdür. Bacaklar ve antenler siyahtır. Bacaklar ince, yarı yatık, zemin tüylüdür. Antenler ise siyah, yarı yatık tüyler taşır (Resim 3.22). Türkiye yayılışı: Batı Karadeniz Bölgesi [Defne, 1954]; Samsun: Çakıralan, Trabzon: Zigana dağları [Villiers, 1967]; Kars: Göle (Değirmenlidere), Giresun:

93 77 Kulakkaya (kesilmiş orman), Giresun: Kümbet, Sinop: Dranaz Dağı [Sama, 1982]; Gümüşhane: Torul [Öymen, 1987]; Türkiye [Svacha & Danilevsky, 1988; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Tokat: Yıldız Dağı (Almus, Teknecik), Amasya: Merzifon (Ortaköy, Suluova), Kastamonu: Ballıdağ geçidi (Daday) / Akkaya [Adlbauer, 1992]; Trabzon: Maçka (Meryemana, Mars), Artvin: Şavşat (Veliköy, Karagöl) / Atila (Soçidibi), Giresun: Kulakkaya Ormanı odun deposu [Yüksel, 1996]; Trabzon: Akçaabat, Artvin: Ardanuç [Alkan, 2000]; Kars: Sarıkamış [Tozlu, 2001a]; Erzurum: Oltu (Sütkans) / Şenkaya (Turnalı), Kars: Sarıkamış [Tozlu et al., 2002]; Ankara: Beynam Ormanı, Kayseri, Bolu: Mengen (Çorak, Kadirler) / Bolu Dağı [Özdikmen et al., 2005]; Yozgat: Akdağmağdeni (Akçakışla yolu) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Bolu: Abant / Gerede, Bursa: Uludağ, Sinop: [Malmusi & Saltini, 2005]; Ankara: Kızılcahamam (Çamkoru) [Özdikmen & Şahin, 2006]; Bolu: Meyitler geçidi/ Mengen-Yedigöller/ Akçaalan-Abant yolu [Özdikmen, 2011b]; Karabük [Mert Yardibi, 2011] (Harita 3.22). Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı, Sibirya, Kazakistan, Çin, Kafkasya, Türkiye. Korotip: Sibero-European or European. Yorumlar: Bu tür Adana ili ve Akdeniz Bölgesi için ve dolayısıyla da Türkiye nin güney yarısı için yeni kayıttır. Harita Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760) nın Türkiye yayılışı

94 78 Cins Pedostrangalia Sokolov, 1897 [Tip tür: Pedostrangalia kassjanovi Sokolov, 1897 = Leptura imberbis Menetries, 1832] Alt cins Neosphenalia Löbl, 2010 [Tip tür: Leptura verticalis Germar, 1822] Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885 Tip lokalite: Adalia, Lycian Taurus (Türkiye:?Antalya) İncelenen materyal: İçel: Gözne, Toroslar, 30.IV.2004, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Nisan. Biyoloji: Bilinmiyor. Resim Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885

95 79 Genel morfoloji: Boy 16,5 mm. Baş ve pronotum koyu kırzımsı kahverengi; yüzeysel sık noktalıdır. Elitra tamamen siyah; sık, düzenli ve yüzeysel noktalı; yatık, yoğun ve sarımsı sarımsı gri tüylerle kaplıdır. Antenler siyahtır ve sık, dik siyah tüylenmeye sahiptir. Bacaklarda tarsuslar hariç diğer kısımlar koyu kırmızımsı kahverengidir; yatık, sık sarı tüylüdür (Resim 3.23). Türkiye yayılışı: Türkiye [Winkler, ]; Antalya: Manavgat, Alanya [Demelt, 1963]; Antalya: Alanya [Adlbauer, 1988]. Dünya yayılışı: Kıbrıs, Türkiye. Korotip: E-Mediterranean (Palaestino-Cyprioto-Taurian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de sadece güney kısımlarda yayılmaktadır. İçel ili ve dolayısıyla Türkiye nin Doğu Akdeniz Bölgesi için yeni kayıttır. Harita Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885 nın Türkiye yayılışı Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863) Orijinal kombinasyon: Strangalia emmipoda Mulsant, 1863 Tip lokalite: Türkiye

96 80 Sinonim: adanensis Pic, 1917 (Strangalia); chehirensis Pic, 1933 (Strangalia); insuturata Pic, 1891 (Strangalia); jaegeri Fairmaire, 1866 (Leptura); perroudi Pic, 1933 (Strangalia); subsignata Pic, 1901(Strangalia); tambei Pic, 1917 (Strangalia). İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2008, 1 örnek; Karaisalı, 10.VIII.2010, çiçek üzerinden, 1 örnek; İçel: Mut, Dandi, 07.VI.2003, atrapla, 1 örnek; Anamur, Abanoz yolu, 23.VI.2005, Sambucus sp., 1 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, 14.VI.2006, atrapla, 2 örnek; Merkez, Toroslar, Ayvagediği, 14.VI.2006, 1 örnek; Silifke, Değirmendere, 29.VI.2009, atrapla, 2 örnek; Niğde: Alihoca, 15.IV.2006, atrapla, 1 örnek; Alihoca, 06.VI.2010, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Nisan-Ağustos. Biyoloji: Bilinmiyor. Resim Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863)

97 81 Genel morfoloji: Boy mm. Baş ve pronotum sık noktalıdır ve arka uçtaki köşeleri uzayarak sivrilmiştir. Elytra kırmızımsı kahverengi olup, suturda, apeksde ve her bir elytronun yan kenarlarında siyah lekelidir. Bacaklar baskın olarak kırmızı olup, tarsus segmentlerine doğru bacak rengi koyulaşır. Orta ve arka bacakta tibianın uç kısmı ile tarsuslar siyahtır, ön bacak ve orta bacağın femurları sarımsı tüylü orta bacağın tibia ve tarsusu ile arka bacaklar siyah tüylüdür. Arka bacakta siyah tüyler arasında seyrek sarı tüyler de görülür. Antenler siyahtır. Abdomen kırmızı olup segmentlerin kaideleri ile yan kenarları seyrek, ince, beyazımsı zemin tüylüdür (Resim 3.24). Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Niğde: Çamardı, Adana: Pozantı [Bodemeyer, 1900]; Asia Minor P. emmipoda a. adanensis Pic, 1917 olarak ve P. emmipoda a. tambei Pic, 1917 olarak [Winkler, ]; İzmir: Efes, Isparta: Eğirdir, Antalya: Antitoros (Bey Dağları) [Demelt & Alkan, 1962]; Antalya: Manavgat, Alanya, Bey Dağları, İzmir: Efes, Isparta: Eğirdir, İçel: Namrun [Demelt, 1963]; Niğde: Çiftehan [Villiers, 1967]; Adana: Misis, Muş, Hakkari: Çukurca, Yüksekova ve Şemdinli, Tunceli: Merkez, Ovacık, Bingöl: Kuruca, Elazığ: Hazar Gölü [Fuchs et Breuning, 1971]; Adana: Bolkar Dağları, Konya: Akşehir [Tuatay et al., 1972]; Türkiye [Lobanov et al., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Sama & Rapuzzi, 2000]; Manisa: Akhisar, Van: [Sama, 1982]; İzmir: Havran, Antalya: Yeni Karaman, Termessos, Alanya, İçel: Tarsus (Çamlıyayla), Silifke (Gülnar), Kuzucubelen, Erdemli, Osmaniye: Nurdağı geçidi, Kahramanmaraş, Adana: Kozan, Niğde: Çiftehan [Adlbauer, 1988]; İçel: Çamlıyayla [Sama, 1996]; Adıyaman: Karadut köyü [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Bitlis: Reşadiye [Tauzin, 2000]; Konya [Tozlu et al., 2002]; Konya: Taşkent (Gevne vadisi), Antalya: Finike, Alanya, Alakır Barajı, Beymelek, Gömbe, Kaş, Burdur: Bucak, Uşak: Ulubey (Ovacık köyü) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Kahramanmaraş: Kahramanmaraş- Andırın yolu, Göksun (Andırın-Göksun yolu) [Özdikmen & Okutaner, 2005]; Çanakkale: Kirazlı, Konya: Beyşehir, Hatay: Yayladağı, İçel: Erdemli-Güzeloluk, Güzeloluk, Malatya: Reşadiye geçidi [Malmusi & Saltini, 2005]; Konya: Akşehir,

98 82 İçel: Bulgar Dağı (Namrun), Hakkari: Çukurca [Özdikmen et al., 2005]; Manisa: Turgutlu Çardağı, Osmaniye: Zorkun yaylası yolu, Yarpuz girişi, Yeşil köy (Hasanbeyli), Gaziantep: Kuşçubeli geçidi, Hatay: Hassa (Akbez), İskenderun (Kozaklı köy) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Çanakkale: Kirazkı [Malmusi & Saltini, 2005]; Konya: Kulu [Özdikmen, 2006]; Osmaniye: Issızca Köyü/ Karaçay/ Çona köyü [Bahadıroğlu, Agras & Salman, 2009]; Hatay: Akbez, Gülpınarı yaylası/ Akbez, Güzeluşağı köyü / Osmaniye: Zorkun yolu, Çiftmazı Gölyeri/ Yarpuz yolu, Yukarı Haraz yaylası / Cebel yolu, Çürükarmut yaylası [Özdikmen, Güven &Gören, 2010]; Hatay: Dörtyol; Mersin: Çamlıyayla [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.24). Dünya yayılışı: Avrupa (Yunanistan, Bulgaristan), Türkiye,?Kafkasya, İran. Korotip: SW-Asiatic (Anatolo-Caucasian + Syro-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye nin özellikle güney yarısında geniş bir yayılış göstermektedir. Harita Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863) nın Türkiye yayılışı Cins Judolia Mulsant, 1863 [Tip tür: Leptura sexmaculata Linnaeus, 1758] Judolia erratica (Dalman, 1817)

99 83 Orijinal kombinasyon: Leptura erratica Dalman, 1817 Tip lokalite: Almanya Sinonim: akbesianus Pic, 1898; anticedivisus Pic, 1914 (Leptura); anticenotatus Pic, 1914 (Leptura); atroapicalis Pic, 1913 (Leptura); atrosuturalis Pic, 1915 (Leptura); eibesianus Pic, 1914 (Leptura); erythrurus Küster, 1848 (Pachyta); gasturius Pic, 1915 (Leptura); heyrovskyi Pic, 1924 (Leptura); hungaricus Pic, 1913 (Leptura); italicus Pic, 1916; kalavaritanus Pic, 1913 (Leptura); quinquepunctatus Pic, 1915 (Leptura); ragusai Pic, 1923; roberti Pic, 1915 (Leptura); rosinae Pic, 1914 (Leptura); rufoapicalis Pic, 1913(Leptura); rufonotatus Pic, 1913 (Leptura); russicus Pic, 1898; septemsignatus Küster, 1848 (Pachyta); siculus Pic, 1916; subapicalis Pic, 1914 (Leptura); testaceofasciatus Pic, 1913 (Leptura); unijunctus Pic, 1914 (Leptura). İncelenen materyal: Bolu: Şerifyük Ormanı, 22.VI.2011, çiçek üzerinden, 1 örnek; Düzce: Şelale, 21.VI.2011, çiçek üzerinden, 1 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Orman sakinidir. Larvaları Quercus, Acer, Betula, Corylus, Crataegus, Prunus gibi yaprak döken ağaçların köklerinin ölü odununda toprak altında gelişir. Pupa toprak içerisinde olur. Erginler Mayıs-Ağustos aylarında, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy 8-14 mm. Baş, pronotum, antenler ve bacaklar siyahtır. Elitra kırmızımsı kahverengi olup, omuzların altında, orta bölümün biraz altında ve apeksde olmak üzere bazen birleşerek üç tane enine şerit oluşturan siyah desenlenme taşır ve sutur bölgesi siyahtır. Pronotum ve elitra küçük noktalı olup, ince, sarımsı, yatık tüylüdür. Bacaklar siyah olup, sarımsı, parlak, yatık tüyler taşır. Abdomen siyah olup, abdomen segmentleri ince, sık, beyaz tüylüdür (Resim 3.25).

100 84 Resim Judolia erratica erratica (Dalman, 1817) Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez Judolia erratica olarak [Fairmaire, 1884]; Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Bilecik Judolia erratica var. erythrura ve Judolia erratica var. rosinae olarak [Bodemeyer, 1906]; Anadolu [Winkler, ; Sama, 2002]; Anadolu Pachytodes erraticus ssp. rosinae Pic, 1901 olarak [Winkler, ]; Gümüşhane: Torul, Zigana Dağları (?Trabzon): Pontik Alpler, Amasya [Villiers, 1959]; İstanbul: Polonez köy, Isparta Judolia erratica olarak [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; Zonguldak: Safranbolu [Villiers, 1967]; Elazığ: Hazar gölü judolia erratica olarak; Tunceli: Ovacık P. erraticus anticedivisa Pic olarak [Fuchs & Breuning, 1971]; Isparta (Tuatay ve ark., 1972); İzmir: Agamemnun Judolia erratica olarak [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Erzurum ve civarı Judolia erratica olarak [Özbek, 1978]; Türkiye [Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Althoff & Danilevsky, 1997; Jenis, 2001]; Sinop: Dranaz Dağı, Tokat: Almus, Artvin: Ardanuç, İstanbul: Alemdağ (Reşadiye), Çorum: Boğazkale, Bolu: Konuralp den Akçakoca ya kadar, Trabzon: Maçka (Sümela),

101 85 Kastamonu [Sama, 1982]; Hatay: Dörtyol civarı [Öymen, 1987]; Tokat: Mezra / Topçam Dağı / Yakacık (Gökdere), Amasya: Merzifon, Kastamonu: Merkez / Yaralıgöz (Devrekani) / Ballıdağ geçidi (Daday) / Ilgaz geçidi (Tosya), Erzurum: Aşkale, Sivas: Yıldızeli, Tunceli: Pülümür, Antalya: Akseki [Adlbauer, 1992]; İstanbul, Bilecik, İzmir, Isparta, Gaziantep, Artvin [Lodos, 1998]; Samsun: Ladik, Bitlis: Reşadiye, Gümüşhane, Kastamonu: Yaralıgöz [Tauzin, 2000]; Erzincan: Ballıköy, Erzurum: Aşkale / Hacıhamza / Oltu (Başaklı) / Şenkaya (Turnalı), Kars: Sarıkamış (Akkurt), Konya: Güneysınır (Gürağaç) [Tozlu ve ark., 2002]; Antalya: Finike (Alakır barajı), Sivas: Yıldızeli (Cumhuriyet köyü), Gümüşhane: Kelkit (Günyurdu), Kırklareli: İğneada (Saka gölü, Sivriler köyü), Yozgat: Yozgat Milli Parkı / Akdağmağdeni (Oluközü yaylası) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Isparta, Çankırı, Kastamonu: Merkez / İnebolu, Zonguldak, Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya): Istranca Dağları (Verica vadisi), Ankara: Kızılcahamam (Soğuksu Milli Parkı) [Özdikmen ve ark., 2005]; Kocaeli: İzmit (Beşkayalar Milli Parkı / Ballıkayalar Milli Parkı), Manisa: Turgutlu Çardağı (Aysekisi tepesi / Domunludeve vadisi), İzmir: Menderes (Efemçukuru köyü), Yozgat: Akdağmadeni (Oluközü yaylası / Akçakışla) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Amasya: Aydınca (İnegöl Dağı), Artvin: Şavşat-Çam geçidi / Artvin-Yusufeli, Bolu: Abant, Bursa: Uludağ, Erzurum: İspir, Kırklareli: Demirköy, Kocaeli, Muş: Buğlan Dağı, Rize: İkizdere, Samsun: Kavak (Hacılar geçidi) [Malmusi & Saltini, 2005]; Ankara: Kızılcahamam (Işık Dağı, Yukarı Çanlı köyü) [Özdikmen & Demir, 2006]; Ankara: Kızılcahamam (Işık Dağı / Güvem / Yenimahalle köyü / Yasin köyü / Yukarı Çanlı [Özdikmen, 2006]; Karabük: Safranbolu (Mencilis Mağarası civarı, Bulak köyü, Bağ Evleri, Gürleyik Milli Parkı,) / Safranbolu Eflani yolu (Örencik köyü) / Eflani Pınarbaşı, Çorum: Kargı (Göletdere, Karagöl köyü) / Akçakese Pınarbaşı yolu, Bolu: Devrek (Dorukhan geçidi), Bartın: Kalecik köyü (Orta Mahalle çıkışı) / Gürleyik, Kastamonu: Küre Dağları Milli Parkı (Kerte köyü) / Pınarbaşı Azdavay yolu (Karafasıl köyü) / Pınarbaşı Azdavay yolu (Suğla yaylası) / Azdavay (Ballıdağ Yaban Hayatı Koruma Sahası), Küre Seydiler yolu (Masruf geçidi) / Yaralıgöz geçidi / Tosya Kastamonu yolu (Tosya çıkışı) / Dipsiz Göl Milli Parkı / Yaralıgöz / Şenpazar-Azdavay yolu (Yumacık köyü), Afyon: Akdağ (Boztepe) [Özdikmen,

102 ]; Ankara: Bağlum [Özdikmen ve ark., 2009]; Konya: Tekebeli geçidi civarı, Bozkır-Hadim yolu (Söğüt ve Dereiçi civarı), Hadim (Korualan), Antalya: Alanya (Karapınar köyü) [Turgut & Özdikmen, 2010]; Bolu: Karacasu civarı, Gerede- Mengen, Hacıayaz geçidi, Aynalı köy geçidi, Abant-Dereceören civarı, Bolu-Seben yolu, Mengen-Yedigöller, Yeniçağa-Mengen yolu, Yedigöller, Akçaalan-Abant yolu, Abant, Mudurnu-Göynük yolu, Seben civarı, Gölcük yolu [Özdikmen, 2011b]; Bitlis: Güroymak, Elazığ: Huruca geçidi, Erzincan: Kızıldağı geçidi civarı, Muş: Buğlan geçidi, Tokat: Çamiçi, Almus, Tunceli: Pülümür [Sama ve ark., 2012]. Düzce: Hasanlar Barajı/ Kalıcı Konutlar, Nalbantoğlu/ Yayla köyü, Boğaziçi/ Beyköy, Samandere Şelale yolu/ Samandere köyü/ Düzce-Güzeldere şelale yolu/ Güzeldere köyü, Hamamönü / Hacı Yakup köyü/ Odayeri yaylası [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b] (Harita 3.25). Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı, Sibirya, Rusya, Çin, Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran, Suriye. Korotip: Sibero-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılışa sahiptir. Harita Judolia erratica (Dalman, 1817) nin Türkiye yayılışı Cins Leptura Linnaeus, 1758 [Tip tür: Leptura quadrifasciata Linnaeus, 1758]

103 87 Lepruta quadrifasciata Linnaeus, 1758 Tip lokalite: Avrupa Sinonim: amanusensis Pic, 1955; apicalis Curtis, 1831; apicata Stephens, 1839; guillemoti Desbrochers des Loges, 1895 (Stenura); lividosa G. Schmidt, 1951 (Strangalia) ; martialis Pic, 1941(Strangalia) ; melgunowi Jakobson, 1896 (Strangalia) ; mosquensis Pic, 1915 (Strangalia) ; notatipennis Pic, 1897; octomaculata DeGeer, 1775; quadripustulata Fabricius, 1792; suramensis Pic, 1915 (Strangalia). İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Sorgun yolu, 28.VII.2011, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Temmuz. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri özellikle yumuşak odunlu Quercus, Populus, Betula, Salix, Corylus, Alnus ve Fagus gibi yaprak döken ağaçlardır, ama ayrıca Picea ve Pinus gibi koniferlerden de kaydedilmiştir. Larvaları çürük kütüklerin ölü odunlarında ve düşmüş nemli gövdelerde ve dallarda bulunur. Yaşam döngüsü en az 3 yıl, pupa baharda odun içinde oluşur. Erginler Haziran- Ağustos aylarında ortaya çıkarlar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995; Svacha & Danilevsky, 1989]. Genel morfoloji: Boy mm. Baş, pronotum ve bacaklar siyah; elitra çeşitli desenlere sahip, tipik olarak siyah üzerinde suturla kesilen 4 enine sarı çizgiye sahiptir. Orta boy antenler erkekte siyah, dişide apekse doğru sarımsı kahverengidir. Pronotum tek tip sarımtırak ya da grimsi tüylerle kaplıdır (Resim 3.26).

104 88 Resim Leptura quadrifasciata quadrifasciata Linnaeus, 1758 Türkiye yayılışı: Türkiye [Acatay, 1948, 1961, 1968; Lobanov et al., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Althoff & Danilevsky, 1997; Lodos, 1998; Sama, 2002]; İstanbul [Villiers, 1967]; Trabzon: Yeşilbük köyü (Yenikapı) [Sekendiz, 1981]; Türkiye L. quadrifasciata caucasica Plavilstshikov, 1924 olarak [Lobanov et al., 1981]; Trabzon: Maçka (Sümela), Kastamonu, Sivas: Çamlıbel geçidi [Sama, 1982]; İstanbul: Şile [Öymen, 1987]; Kars: Sarıkamış [Tozlu, 2001b]; Artvin: Borçka (Karagöl) / Yusufeli (Sarıgöl), Giresun: Merkez, Kars: Sarıkamış, Rize: Çamlıhemşin (Ayder) [Tozlu et al., 2002]; Bolu: Akçakoca Dağları, Rize: İkizdere L. quadrifasciata caucasica Plavilstshikov, 1924 olarak [Malmusi & Saltini, 2005] (Harita 3.26). Dünya yayılışı: Avrupa nın tamamı, Sibirya, Uzak Doğu Rusya, Mogolistan, Çin, Japonya, Kafkasya, Türkiye, İran.

105 89 Korotip: Sibero-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de özellikle kuzey kısımlarda oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Bu çalışmada incelenen örnek nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt türle temsil edilmektedir. L. quadrifasciata lederi Ganglbauer, 1882 sadece Türkiye nin kuzey doğu kısımlarında yayılış göstermekte iken, nominatif alt tür Türkiye nin diğer kısımlarında yayılmaktadır. Çalışmada verilen örnek İçel ili ve Akdeniz Bölgesi, ve dolayısıyla da Türkiye nin güneyi için yeni kayıttır. Harita Leptura quadrifasciata Linnaeus, 1758 nın Türkiye yayılışı Cins Rutpela Nakani & Ohbayashi, 1957 [Tip tür: Leptura maculata Poda, 1761] Rutpela maculata (Poda, 1761) Orijinal kombinasyon: Leptura maculata Poda, 1761 Tip lokalite: Graz (Avusturya) Sinonim: alsatica Pic, 1906 (Leptura); armata Herbst, 1784 (Leptura); bifenestrata Pic, 1933(Strangalia); binotata Mulsant, 1839(Strangalia); calcarata Olivier, 1790 (Leptura); dayremi Pic, 1904(Strangalia); discoininterrupta Pic, 1945 (Strangalia); disconotata Pic, 1908 (Leptura); dromensis Pic, 1945 (Strangalia); elongata DeGeer, 1775 (Leptura); externepunctata Mulsant, 1839 (Strangalia); fasciata Scopoli, 1763

106 90 (Leptura); impunctata Mulsant, 1839 (Strangalia); kricheldorffi Wagner, 1928 (Leptura); nicodi Pic, 1933 (Strangalia); nigrofasciata V. Petagna, 1792 (Leptura); pacifica Pic, 1945 (Strangalia); punctatofasciata Mulsant, 1839 (Strangalia); quinquemaculata Gmelin, 1790 (Leptura); rubea Geoffroy, 1785 (Stenocorus); scopoliana Laicharting, 1784 (Leptura); sinuata Fabricius, 1792 (Leptura); subspinosa Fabricius, 1792 (Leptura); undulata Mulsant, 1839 (Strangalia). İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2008, atrapla, 1 örnek; Karaisalı, 10.VIII.2010, Rubus sp., 2 örnek; Balıkesir: Kazdağı, 13.VI.2011, Cistus creticus, 1 örnek; İçel: Çamlıyayla, Cehennemdere, 27.V.2006, atrapla, 1 örnek; Çamlıyayla, Pamukluk, 11.VI.2006, Rubus sp., 2 örnek; Erdemli, Karahıdırlı, 27.V.2011, Rubus sp., 2 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 14.VI.2006, Rubus sp., 4 örnek. Fenoloji: Mayıs-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Quercus, Crataegus, Euonymus, Carpinus, Castanea, Populus, Betula, Salix, Corylus, Alnus, Sarothamnus, Sambucus nigra ve Fagus ve ara sıra Picea, Pinus ve Abies gibi koniferlerde de bulunur. Larvaları daha ince gövdelerin çürümüş beyaz odun ve dalların içinde, ayrıca toprağa yakın nemli çürümüş odunla beslenenler kütüklerde ve köklerde bulunur. Yaşam döngüsü 2 ya da 3 yıl, pupa baharda ya da yaz başlarında odun içinde oluşur. Erginler Mayıs-Ağustos aylarında ortaya çıkarlar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995].

107 91 Resim Rutpela maculata maculata (Poda, 1761) Genel morfoloji: Boy mm. İri sağlam yapılı böceklerdir. Baş ve pronotum siyah olup, küçük noktalı ve ince, sarımsı tüylüdür. Elitra sarımsı kahverengi olup, sutur ve apeks siyahtır. Elitra üzerinde bazen enine kalın şerit oluşturan siyah desenler taşır. Elitra sarı, yatık, düzgün sıralanmış, parlak tüylere sahiptir. Antenler sarımsı kahverengi olup, bazı örneklerde tamamen siyah, bazılarında ise segmentler uç kısımdan itibaren yarısına kadar siyah diğer yarıda ise sarımsı kahverengidir. Bacaklar sarımsı kahvrengi olup, tarsuslar koyulaşmıştır ve ön femurun kaide kısmı, arka femurun kaide kısmı ile apeksden itibaren yarısı ve arka tibianın uç kısmı siyahtır. Bacaklar sarımsı, parlak tüyler taşır. Abdomen dişide baskın olarak siyah olup kaideden itibaren ilk üç segment kalın sarı şeritler taşır. İlk segment ise tamamen sarıdır. Erkekte abdomen koyu kahverengidir. Segmentler orta kısımlarında koyu kırmızılık taşırlar (Resim 3.27).

108 92 Türkiye yayılışı: Sinop: Ayancık çevresi [Schimitschek, 1944]; Zigana Dağları (?Trabzon) [Villiers, 1959]; İstanbul: Polonezköy Strangalia maculata olarak [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; Balıkesir: Gönen, Çanakkale: Biga [Gfeller, 1972]; Türkiye [Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Sama, 2002]; Trabzon: Maçka (Sümela), Kastamonu, Sivas: Çamlıbel Geçidi [Sama, 1982]; İstanbul: Bahçeköy Strangalia maculata olarak [Öymen, 1987]; Tokat: Mezra, Amasya: Merzifon (Ortaköy, Suluova), Kastamonu: Masruf Geçidi (Küre), Tunceli: Pülümür, Rize: Ovitdağı Geçidi (İkizdere) [Adlbauer, 1992]; Holotip: Antalya: Irmasan Geçidi R. maculata irmasanica Sama, 1996 nın tip lokalitesi olarak ve Akseki [Sama, 1996a]; Hatay: Akbez, İçel: Namrun (Bolkar Dağları) [Sama, 1996a]; İstanbul, Artvin, Van ın kuzey kesimleri, Doğu Anadolu Bölgesi [Lodos, 1998]; Trabzon: Maçka [Alkan, 2000]; Artvin: Şavşat (Karagöl), Yusufeli, Balıkesir: Erdek, Bingöl: Merkez, Trabzon: Beşikdüzü (Türkelli) [Tozlu ve ark., 2002]; Artvin: Şavşat, Bolu: Abant, Bursa: Uludağ, Çanakkale: Kirazlı, Kırklareli: Demirkoy, Malatya: Reşadiye Geçidi, Muş: Buğlan Geçidi, Rize: İkizdere, Şavşat-Çam Geçidi, Samsun: Kavak (Hacılar Geçidi) [Malmusi & Saltini, 2005]; Çankırı, Kastamonu [Özdikmen ve ark., 2005]; Artvin: Yusufeli (Barhal yolu), Kocaeli: İzmit (Beşkayalar Milli Parkı), Osmaniye: Zorkun yolu (Olukbaşı mevkii), Yarpuz yolu (Karataş mevkii), Hatay: Dörtyol (Topaktaş Yaylası) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Kocaeli: İzmit [Özdikmen & Şahin, 2006]; Adana: Pozantı (Karataş), Rize: Merkez [Özdikmen & Demir, 2006]. Rize: Çamlıhemşin (Çat Köyü civarı), Verçenik Atameydanı girişi, Elevit Yaylası, Meydan Köyü, Kastamonu: Azdavay Pınarbaşı, Karafasıl Köyü, Suğla Yaylası, Azdavay (Ballıdağ Yaban Hayatı Koruma Sahası), Küre Seydiler yolu (Masruf Geçidi), Yaralıgöz Geçidi, Daday, Daday Araç yolu, Karabük: Safranbolu (Gürleyik Milli Parkı), Akçakese Pınarbaşı yolu [Özdikmen, 2007]; Osmaniye: Küllü-Islahiye yolu (Hınzırlı yaylası), Zorkun yolu (Çiftmazı Gölyeri), Yarpuz yolu (Yukarı Haraz yaylası) [Özdikmen ve ark., 2010]; Konya: Derebucak (Tekebeli geçidi civarı) [Turgut & Özdikmen, 2010]; Hatay: Nurdağları, Muş: Buğlan geçidi, Tokat: Çamiçi, Almus, Tunceli: Pülümür civarı [Sama ve ark., 2012]; Kırıkkale: Sulakyurt-Balışeyh

109 93 yolu (Sulakyurt a 3 km kala), Sulakyurt girişi, Kösedurak-Sulakyurt yolu (Sulakyurt a 5 km kala) [Özdikmen ve ark., 2012] (Harita 3.27). Dünya yayılışı: Avrupa nın tamamı, Kafkasya, Transkafkasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran, Suriye. Korotip: European + SW-Asiatic. Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılışa sahiptir. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Bu tür Türkiye de üç alt türle temsil edilmektedir. R. maculata irmasanica Sama, 1996 sadece Türkiye nin güneyinden (Antalya) bilinmekte iken, R. maculata manca (Schaufuss, 1863) ve nominatif alt tür Türkiye nin diğer kısımlarında yayılmaktadır. Son iki alt tür, R. maculata manca da erkeklerde arka tibiaların tamamen siyah olması ile kolaylıkla ayırt edilebilmektedir. Harita Rutpela maculata (Poda, 1761) nın Türkiye yayılışı Cins Carlandrea Sama & Rapuzzi, 1999 [Tip tür: Strangalia syriaca Pic, 1891] Carlandrea syriaca (Pic, 1891) Orijinal kombinasyon: Strangalia syriaca Pic, 1891 Tip lokalite: Hatay: Akbez (Türkiye)

110 94 İncelenen materyal: Niğde: Alihoca, 07.VIII.2011, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Ağustos. Biyoloji: Bilinmiyor. Resim Carlandrea syriaca (Pic, 1891) Genel morfoloji: Boy mm. Baş, pronotum, elitra, bacaklar ve antenler tamamen siyahtır. Baş, pronotum noktalaması elitraya göre daha derin, düzenli ve belirgindir; elitra sık, ince noktalı; yatık, sık siyah tüyler vardır. Bacaklarda yatık sert ve kısa tüyler vardır. Antenlerde de siyah yatık tüyler olup; ikinci anten segmenti kırmızımsı kahverengidir (Resim 3.28). Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Antalya: Antitoros (Bey Dağları) [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; Tunceli: Ovacık [Fuchs & Breuning, 1971]; İçel: Erdemli [Adlbauer, 1988]; Türkiye [Lodos, 1998; Sama & Löbl in Löbl &

111 95 Smetana, 2010]; Muş: Buğlan geçidi; Bingöl [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.28). Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian. Yorumlar: Bu endemik tür özellikle Türkiye nin güneyinde yayılmaktadır. Niğde ili ve Türkiye nin İç Anadolu Bölgesi için yeni kayıttır. Harita Carlandrea syriaca (Pic, 1891) nın Türkiye yayılışı Cins Stenurella Villiers, 1974 [Tip tür: Leptura melanura Linnaeus, 1758] Stenurella bifasciata (Müller, 1776) Orijinal kombinasyon: Leptura bifasciata Müller, 1776 Tip lokalite: Danimarka Sinonim: albarracina Wagner, 1927 (Leptura) ; cruciata Olivier, 1795 (Leptura) ; immaculata Pic, 1889 (Strangalia); nigriventris Pic, 1891(Strangalia); sedakovi Mannerheim, 1852 (Stenura); ustulata Laicharting, 1784 (Leptura).

112 96 İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2008, çiçek üzerinden, 1 örnek; Feke, Buğlayan, 25.VI.2009, 1 örnek; Feke, Süphandere, 14.VII.2009, çiçek üzerinden, 1 örnek; Karaisalı, Yedigözleyen, 10.VIII.2010, çiçek üzerinden, 1 örnek; İçel: Erdemli, Sorgun yolu, 30.IV.2003, atrapla, 1 örnek; Mut, Dandi, 07.VI.2003, atrapla, 1 örnek; Gözne, 14.VI.2005, 1 örnek; Anamur, Abanoz yolu, 23.VI.2005, çiçek üzerinden, 1 örnek; Anamur, Sarıyayla, 26.VI.2005, Cistus cretiscus, 2 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, 14.VI.2006, çiçek üzerinden, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Kızılkaya köyü, 16.VI.2009, Cistus cretistus, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, feromon tuzağı, 14.VII.2011, 1 örnek, 28.VII.2011, 7 örnek, 11.VIII.2011, 4 örnek; Erdemli, Güzeloluk, 28.VII.2011, Cistus cretistus, 1 örnek; Kahramanmaraş: Göksun, Çardak, 29.VI.2009, Sambucus sp., 2 örnek; Andırın, Akifiye, 27.VII.2010, atrapla, 1 örnek; Niğde: Alihoca, 15.V.2004, atrapla, 1 örnek; Alihoca, 06.VI.2010, çiçek üzerinden, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 15.VI.2006, Sambucus sp., 1 örnek. Fenoloji: Nisan-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişimi tam olarak bilinmemektedir. Yaprak döken Ulmus, Rosa, muhtemelen ayrıca Betula ve koniferlerde Pinus ve muhtemelen Abies odunlarında bulunur. Larvalar, kuru dallarda, küçük kütüklerde ve gövde tabanında bulunur. Erginler Haziran-Eylül aylarında ortaya çıkarlar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy 7-11 mm. Baş ve pronotum siyah olup, küçük, çok sık olmayan noktalıdır ve ince, yatık, sarımsı tüylüdür. Elytra koyu kırmızımsı kahverengi olup, sutur ve apeks siyahtır, suturdaki bu siyahlık dişide median kısımda baklava dilimi şeklinde genişler. Bu leke bazen apeksde bulunan siyah leke ile birleşir. Elitra tüylenmesi uzun, yatık ve sarıdır. Antenler ve bacaklar siyahtır. Abdomen kırmızımsı kahverengi olup son segmentin uç kısmı siyahtır (Resim 3.29).

113 97 Resim Stenurella bifasciata nigrosuturalis (Reitter, 1895) Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Bursa: İnegöl (Gürsu Ormanı, Samson) [Çanakçıoğlu, 1956]; Amasya, Gümüşhane: Torul [Villiers, 1959]; Antalya: Merkez yakınları [Demelt & Alkan, 1962]; İzmir: Kemalpaşa, Antalya: Merkez / Alanya [Demelt, 1963]; Erzurum: Azort [Villiers, 1967]; Kocaeli, Yalova [Gfeller, 1972]; İzmir: Urla [Gül-Zümreoğlu, 1972]; İzmir: Urla / Bergama (Kozak / Şakran) / Kemalpaşa, Muğla: Milas (Gölcük) [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Türkiye [Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Bolu: Konuralp - Akçakoca / Abant, Manisa: Akçakertik, Kastamonu [Sama, 1982]; İzmir: Efes [Öymen, 1987]; Antalya: Kemer / Manavgat, İçel: Anamur [Adlbauer, 1988]; Bitlis: Reşadiye [Tauzin, 2000]; Artvin: Merkez / Ardanuç (Akarsu) / Şavşat (Çayağzı) / Yusufeli (Altıparmak) / Demirkent / Sarıgöl, Bilecik: Merkez, Bingöl: Solhan (Buğlan geçidi), Erzincan: Merkez (Ballıköy) / Kemaliye (Sandıklı), Erzurum: Oltu (Başaklı) / Çamlıbel / Sütkans / Şenkaya (Akşar)

114 98 / Turnalı / Uzundere (Öşvank), Konya: Ereğli, Rize: İkizdere (Ovitdağı geçidi), Trabzon: Beşikdüzü (Türkelli) [Tozlu ve ark., 2002]; Antalya: Alanya (Mahmutlar) / Finike (Alakır Barajı) / Kaş (Gömbe, Sinekçi köyü, Sinekçibeli), Konya: Akşehir (Engelli köyü) / Taşkent (Beyreli köyü, Gevne ovası), Afyon: Sultandağı (Sultan Dağları), Uşak: Ulubey (Ovacık köyü, Gökgöz tepesi), Yozgat: Akdağmağdeni (Oluközü yaylası / Akçakışla yolu) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Kastamonu: İnebolu / Merkez, Bolu: Merkez / Mengen, İzmir: Kemalpaşa, Artvin: Suluböcükhane / Kafkasör, Nevşehir: Gülşehir, Burdur: Ağlasun, Ankara: Kızılcahamam (Soğuksu Milli Parkı) [Özdikmen ve ark., 2005]; Kocaeli: İzmit (Beşkayalar Milli Parkı), Manisa: Turgutlu (Çardağı, Aysekisi tepesi) / Turgutlu Çardağı, Osmaniye: Zorkun yaylası / Zorkun yaylası yolu (Ürün yaylası / Olukbaşı ) / Yarpuz / Yarpuz yolu (Karataş) / Bahçe (Buğdaycık köyü) / Ömerli köyü (Asar yaylası) / Düziçi yolu dönüşü / Düziçi (Karasi köyü / Berka Barajı / Çotlu köyü çıkışı, Kahramanmaraş: Sumaklı köyü / Türkoğlu (Doluca köyü / Kaledibi köyü), Gaziantep: Nurdağı (Kazdere köyünün yaylası) / Kuşçubeli geçidi, Hatay: Hassa (Akbez, Geneluşağı köyü / Zeytinoba köyü) / Kırıkhan (Ceylanlı köyünün yaylası) / Belen (Güzelyayla) / İskenderun (Kozaklı köyü) / Antakya (Seldiren köyü) / Dörtyol (Yahyalı yaylası), Artvin: Merkez, Aksaray: Sarıyahşi (Sipahiler köyü) / Ağaçören, Nevşehir: Ürgüp yolu (Uçhisar yolu dönüşü), Yozgat: Akdağmağdeni (Oluközü yaylası / Akçakışla / Başçatak köyü / Yukarı Çulhalı-Başçatak arası / Tekkegüneyi köyü [Özdikmen & Demirel, 2005]; Ankara, Bolu: Abant, Bursa: Uludağ, Çanakkale: Koru Dağı, Çankırı: Eskipazar, Kırklareli: Demirköy, Samsun: Kavak (Hacılar geçidi), Zoguldak: Karadere Eğerci [Malmusi & Saltini, 2005]; Kahramanmaraş: Kahramanmaraş-Andırın yolu (Körsülü Köprüsü civarı / Başkonuş Ormanı) / Kahramanmaraş-Göksun yolu (Tekir girişi) / Andırın Çokak yolu (Çınar / Parmaksız yaylası / Akifiye) / Andırın (Çokak-Geben yolu, İtoğlu / Andırın-Geben yolu) / Göksun (Mehmetbey) / Pazarcık (Osmandede köyü) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Ankara: Kızılcahamam (Merkez / Işık Dağı / Yeni Barajın güneyi / Güvem / Yasin köyü / Bel in zirvesi / Yukarı Çanlı), Nevşehir: Avanos, Adana: Pozantı (Fındıklı girişi / Pozantı, Tekir yaylası), Kayseri: Yahyalı (Derebağı, Şelale) [Özdikmen, 2006]; Osmaniye: Zorkun yolu, Hasanbeyli, Karaçay, Küllü yaylası,

115 99 Karacalar köyü, Çiftmazı, Kazmaca köyü, Çürükarmut yaylası, Yarpuz yolu, Ürün yaylası S. bifasciata nigrosuturalis olarak [Özdikmen, Güven ve Gören, 2010]; Bolu: Kıbrıscık-Seben yolu, Karacasu civarı, Gerede-Mengen arası, Mudurnu- Göynük yolu, İkizler yaylası-abant yolu, Göynük yolu, Sünnet gölü civarı, Hacıayaz geçidi, Karapınar köyü civarı, Atyaylası geçidi, Aynalı köyü geçidi, Meyitler geçidi, Mengen-Yedigöller yolu, Mengen-Yedigöller, Yedigöller civarı, Akçaalan-Abant yolu, Atyaylası yolu, Abant yolu [Özdikmen, 2011b]; Antalya: Kemer (Beldibi civarı), Isparta: Isparta-Sidre S. bifasciata safronovi olarak [Danilevsky, 2011]; Kırıkkale: Sulakyurt civarı, Sofular civarı, Kulaksız civarı, Çelebi civarı S. bifasciata nigrosuturalis olarak [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012a]; Düzce: Efteni gölü, Hasanlar-Yığılca yolu, Çınarlı köyü, Kalıcı konutlar yolu, Nalbantoğlu mesire alanı, Konuralp, Yayla köyü, Akçakoca limancık, Çilimli ilçesi girişi, Şerefiye mahallesi, Şön şelalesi yolu, Beyköy samandere şelalesi yolu, Samandere köyü, Samandere şelalesi, Hasanlar köyü, Düzce-Yığılca yolu, Beçi köyü, Güzeldere köyü, Güzeldere şelalesi çevresi, Hamamönü mahallesi, Kent ormanı girişi [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b]; Karabük [Yardibi & Tozlu, 2013] (Harita 3.29). Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı, Sibirya, Transkafkasya, Moğolistan, Uzak Doğu, Çin, Japonya, Kafkasya, Türkiye, İran, Irak, Lübnan, Suriye. Korotip: Sibero-European + SW-Asiatic. Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılışa sahiptir. Bununla birlikte Niğde ili için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler S. bifasciata nigrosuturalis (Reitter, 1895) alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de üç alt tür ile temsil edilmektedir. S. bifasciata nigrosuturalis (Reitter, 1895) sadece Türkiye nin güneyinde, S. bifasciata limbiventris (Reitter, 1898) sadece Türkiye nin kuzey doğu kısımlarında yayılış göstermekte iken, nominatif alt tür ise Türkiye nin diğer kısımlarında yayılışa sahiptir. Bu türün diğer alt türleri olan S. bifasciata intermedia Holzschuh, 2006 Balkanlar da yayılırken, S. bifasciata lanceolata (Mulsant & Rey, 1863) ise sadece Fransa ve İspanya da yayılmaktadır.

116 100 Harita Stenurella bifasciata nigrosuturalis (Reitter, 1895) nın Türkiye yayılışı Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) Orijinal kombinasyon: Leptura septempunctata Fabricius, 1792 Tip lokalite: Macaristan Sinonim: atrosuturalis Pic, 1915 (Leptura); corcyrica Pic, 1915 (Strangalia); dobiachi Pic, 1916 (Strangalia); gasturica Pic, 1915 (Leptura); holtzi Pic, 1916 (Strangalia); montandoni Pic, 1915 (Strangalia); notaticollis Pic, 1915 (Strangalia); pallidicolor Pic, 1915 (Strangalia); roberti Pic, 1915 (Leptura); rubronotata Pic, 1916 (Strangalia); semireducta Pic, 1915 (Strangalia); suturata Reiche & Saulcy, 1858 (Strangalia); velebitica Pic, 1916 (Strangalia). İncelenen materyal: Balıkesir: Kazdağı, VI.2011, Cistus creticus, 6 örnek; Bolu: Şerifyük ormanı, 23.VI.2011, çiçek üzerinden, 1 örnek; Düzce: Şelale, 21.VI.2011, çiçek üzerinden, 5 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişimi tam olarak bilinmemektedir. Muhtemelen konukçu bitkileri yaprak döken ağaçlardan Corylus ve Carpius tur. Larvalar, düşmüş beyaz çürük dallar içinde yaşar. Yaşam döngüsü en az 2 yıldır.

117 101 Erginler Mayıs-Ağustos aylarında ortaya çıkarlar, çiçekler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Resim Stenurella septempunctata latenigra (Pic, 1915) Genel morfoloji: Boy 8-12 mm. Baş daima aynı tarzda turuncu bir verteksle siyah ya da turuncu; pronotum turuncu veya az ya da çok siyahımsı; elitra turuncu, çeşitli koyu renk noktalar ve enine çizgilerle desenlenmiş; bacaklar tamamen ya da kısmen kırmızımsı ya da sarı renklidir. Antenler orta boyludur (Resim 3.30). Türkiye yayılışı: Asia Minor: Strangalia septempunctata ab. suturata Reiche, 1858 olarak [Winkler, ]; İstanbul: Büyükdere (Belgrad Ormanı) Strangalia septempunctata var. inconstans olarak [Schimitschek, 1944]; Gümüşhane: Torul, Zigana Dağları (?Trabzon): Pontic Alpler, Amasya [Villiers, 1959]; İstanbul: Polonezköy Strangalia septempunctata anatolica olarak [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; Amasya, Rize: Fındıklı [Villiers, 1967]; Kocaeli: İzmit, Yalova [Gfeller, 1972]; İzmir: Kemalpaşa (Ovacık) [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Türkiye

118 102 [Lobanov ve ark., 1981; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Svacha & Danilevsky, 1988; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Bolu: Konuralp - Akçakoca, Amasya: Borabay gölü, Artvin: Şavşat [Sama, 1982]; Tokat: Mezra / Yakacık (Gökdere) [Adlbauer, 1992]; Kastamonu: Masruf geçidi (Küre) / Ballıdağ geçidi (Daday) / Akaya S. septempunctata anatolica (Heyrovský, 1961) olarak [Adlbauer, 1992]; Gümüşhane, Artvin: Yusufeli, Samsun: Ladik [Tauzin, 2000]; Artvin: Yusufeli (Altıparmak), Bilecik: Merkez, Erzurum: Oltu (Sütkans) / Şenkaya (Turnalı) / Uzundere (Dikyar), Rize: Çamlıhemşin (Ayder), Trabzon: Beşikdüzü (Türkelli) [Tozlu ve ark., 2002]; Yozgat: Akdağmağdeni (Oluközü yaylası) [Özdikmen & Çağlar, 2004]; Kastamonu, Zonguldak, Artvin: Kafkasör / Salledi [Özdikmen ve ark., 2005]; Kocaeli: İzmit (Ballıkayalar Milli Parkı / Beşkayalar Milli Parkı), Artvin [Özdikmen & Demirel, 2005]; Artvin: Artvin-Şavşat, Bolu: Abant, Bursa: Uludağ, Çanakkale: Kirazlı, Erzurum: İspir, Kırklareli: Demirköy, Rize: İkizdere, Samsun: Kavak (Hacılar geçidi), Zoguldak: Karadere - Eğerci S. septempunctata anatolica (Heyrovský, 1961) olarak [Malmusi & Saltini, 2005]; Ankara: Azapderesi [Özdikmen & Demir, 2006]; Ankara: Kızılcahamam (Merkez / Işık Dağı / Güvem) [Özdikmen, 2006]. Kırıkkale: Sulakyurt girişi [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012a]; Düzce: Hasanlar Barajı, Hasanlar-Yığılca yolu; Aydın köyü-yığılca arası; Kalıcı Konutlar, Nalbantoğlu; Çilimli, Şön şelalesi yolu; Beyköy, Samandere şelalesi yolu; Samandere köyü; Düzce-Güzeldere şelale yolu, Güzeldere ye 7 km kala, Güzeldere köyü; Hamamönü; Hacı Yakup köyü; Kent ormanı kavşağı, Yığılca-Düzce yolu S. septempunctata latenigra olarak [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b] (Harita 3.30). Dünya yayılışı: Avrupa nın doğusu, Kafkasa, Transkafrasya, Yakın Doğu, Türkiye, İran,?Filistin. Korotip: Turano-European (Ponto-Pannonian + Turano-Sarmato-Pannonian) + Turano-Mediterranean (Turano-Apenninian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de özellikle kuzeyde geniş bir yayılışa sahiptir. Bununla birlikte Balıkesir ili için yeni kayıttır. Çalışmada incelenen örnekler S. septempunctata latenigra (Pic, 1915) alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de

119 103 sadece bu alt türle temsil edilmektedir. Nominatif alt tür ise Avrupa da yayılış göstermektedir. Harita Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) nin Türkiye yayılışı Alt Familya DORCADIONINAE Tribus DORCADIONINI Cins Dorcadion Dalman, 1817 [Tip tür: Cerambyx glycyrrhizae Pallas, 1773] Alt cins Cribridorcadion Pic, 1901 [Tip tür: Dorcadion mniszechi Kraatz, 1873] Dorcadion saulcyi Thomson, 1865 Tip lokalite: Suriye (yanlış bilgi, kuşkusuz Türkiye) Sinonim: adanense Pic, 1904; fenestratum Pic, 1895; simile Kraatz, 1884; subelongatum Pic, 1931 İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Sorgun yolu, 30.IV.2003, 1 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, V.2003, 1 örnek.

120 104 Fenoloji: Nisan-Mayıs. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy 10,5 mm. Baş ve pronotum siyahtır. Baş verteksin ortasında ince bir yarık taşır. Bu yarığın etrafı ve gözlerin çevresi gözlerin çevresinde daha sık olmak üzere sık beyaz tüylerle kaplıdır. Pronotumun yan kenarlarının ortasında birer diken bulunur. Elytra siyah olup siyah ve beyaz tüylerin oluşturduğu desenlenmelere sahiptir. Siyah tüyler elytranın zeminini tamamen kaplarken beyaz tüyler desenlenme oluşturur. Beyaz tüyler suturun etrafında ve humeral bölgeden apekse kadar inerek uzunlanmasına şeritler oluşturur. Her bir elitronda apekse doğru uçtan birleşen iki humeral band olmak üzere toplam dört beyaz band bulunur. İnce bir presutural bant mevcuttur. Bacaklar kahverengi olup ince, beyazımsı sarı, yatık tüylere sahiptir. İlk anten segmenti koyu kahverengi olup diğer segmentler siyahtır. Abdomen siyahtır ve segmentlerin yan kenarlarında daha sık olmak üzere sarımsı, ince tüylere sahiptir (Resim 3.31). Resim Dorcadion saulcyi saulcyi Thomson, 1865

121 105 Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez D. destinoi olarak [Fairmaire, 1884]; Türkiye: İçel D. saulcyi v. javeti olarak [Ganglbauer, 1884; Aurivillius, 1921]; Malatya D. simile olarak [Ganglbauer, 1886; Aurivillius, 1921]; Hatay: Akbez D. destinoi olarak [Ganglbauer, 1886; Aurivillius, 1921]; Adana D. destinoi v. adanense olarak [Aurivillius, 1921]; Anatolia D. saulcyi v. javeti olarak [Winkler, ]; Adana D. destinoi v. adanense Pic, 1905 olarak [Winkler, ]; Malatya D. simile olarak [Kraatz, 1884]; Anatolia D. saulcyi v. simile olarak [Winkler, ]; Kilikya: İçel: Gülek, Malatya [Breuning, 1962]; Hatay: İskenderun, Osmaniye: Hasanbeyli [Demelt, 1963]; Osmaniye: Hasanbeyli, Amanos Dağları D. saulcyi javeti olarak [Fuchs et Breuning, 1971]; Osmaniye: Hasanbeyli, Amanos Dağları D. saulcyi fenestratum olarak [Fuchs et Breuning, 1971]; Osmaniye: Toprakkale, Hatay: Antakya (Yayladağı) [Braun, 1978]; Anatolia [Önalp, 1990]; Hatay: Akbez, Amanos Dağları D. saulcyi javeti olarak [Önalp, 1990]; Hatay: Akbez, Adana D. destinoi olarak [Önalp, 1990]; Hatay: Antakya (Harbiye) [Adlbauer, 1992]; Türkiye [Lodos, 1998]; Türkiye D. destinoi olarak [Lodos, 1998]; Gaziantep: İslahiye [Özdikmen ve ark., 2005]; Anatolia [Danilevsky in Löbl & Smetana, 2010)] Hatay: İskenderun, Sakıtlı yaylası [Özdikmen, Güven & Gören, 2010] (Harita 3.31). Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian. Yorumlar: Bu tür Türkiye de sadece güneyde bir yayılışa sahiptir. Çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Diğer alt tür olan D. saulcyi javeti Kraatz, 1873 sadece Hatay ilinden bilinmektedir.

122 106 Harita Dorcadion saulcyi Thomson, 1865 in Türkiye yayılışı Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817) Orijinal kombinasyon: Lamia scabricolle scabricolle Dalman, 1817 Tip lokalite: Gürcistan (yanlış bilgi) Sinonim: lutescens Kraatz, 1873; micheli Pic, 1948; modestum Tournier, İncelenen materyal: İçel: Tarsus, Melemez, 28.III.2006, ot üzerinden, 1 örnek. Fenoloji: Mart. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy 13 mm. Baş ve pronotum siyahtır. Baş verteksin ortasında ince bir yarık taşır. Bu yarığın etrafı ve gözlerin çevresi gözlerin çevresinde daha sık olmak üzere sık beyaz tüylerle kaplıdır. Pronotum üzeri pütürüklü yüzey yapısına sahip olup pronotumun yan kenarlarının ortasında birer diken bulunur. Elytra siyah olup siyah, ve beyaz tüylerin oluşturduğu desenlenmelere sahiptir. Siyah tüyler elytranın zeminini tamamen kaplarken beyaz tüyler desenlenme oluşturur. Beyaz tüyler suturun etrafında ve humeral bölgeden apekse kadar inerek uzunlanmasına şeritler oluşturur. Bacaklar kahverengi olup ince, beyazımsı sarı, yatık tüylere sahiptir. İlk anten segmenti koyu kahverengi olup diğer segmentler siyahtır. Abdomen siyahtır ve segmentlerin yan kenarlarında daha sık olmak üzere sarımsı, ince tüylere sahiptir (Resim 3.32).

123 107 Resim Dorcadion scabricolle caramanicum K. Daniel & J. Daniel, 1903 Türkiye yayılışı: Malatya [Heyden,1888]; Konya: Akşehir (Sultan Dağları) [Bodemeyer, 1900]; Antalya: Toros dağları, Niğde: Çamardı D. s. v. caramanicum olarak [Bodemeyer, 1900]; Niğde: Çamardı D. scabricolle v. caramanicum olarak [Aurivillius, 1921]; Anatolia D. scabricolle v. caramanicum olarak [Winkler, ]; Kuzey Doğu Türkiye [Plavilstshikov, 1958]; Kilikya Torosları D. s. caramanicum Daniel, 1903 olarak; Niğde: Bolkar Dağları-Maden (=Çamardı) D. s. m. bulghardaghense Breuning, 1946 olarak; Kastamonu D. s. paphlagonicum Breuning, 1962 olarak, D. s. m. subbasalireductum Breuning, 1962, D. s. m. humeralibivittatum Breuning, 1962; Balıkesir D. s. balikesirense Breuning, 1962 [Breuning, 1962]; Konya : Akşehir [Demelt, 1963]; Sivas: Zara, Çorum: Boğazkale [Perissinotto & Luchini, 1966]; Erzurum [Breuning et Villiers, 1967]; Bursa: Uludağ D. s. m. corpulentum olarak [Breuning et Villiers, 1967]; Bursa: Uludağ D. scabricolle balikesirense olarak [Breuning et Villiers, 1967]; Van: Özalp D. s. m. corpulentum [Fuchs et Breuning, 1971]; Yozgat: Merkez [Fuchs et Breuning, 1971];

124 108 Van: Kuzgunkİran D. s. paphlagonicum olarak [Fuchs et Breuning, 1971]; Malatya: Arguvan [Gfeller, 1972]; Konya: Akşehir [Tuatay ve ark., 1972]; Konya: Akşehir (Cankurtaran), Kayseri: Bakırdağı, Ankara: Merkez / Kızılcahamam (Merkez / Güvem), Çorum: Yazılıkaya, Yozgat, İçel: Sertavul geçidi, Kahramanmaraş: Göksun / Elbistan, Adana: Saimbeyli / Tufanbeyli, Bilecik: Söğüt [Braun, 1978]; Balıkesir, Bursa, Uşak, Isparta, Ankara, Kastamonu, İçel, Kayseri, Kahramanmaraş, Erzurum, Van, Ağrı, Ardahan [Braun, 1978]; Erzurum [Özbek, 1978]; Konya: Sertavul geçidi, Gümüşhane: Köse [Sama, 1982]; Türkiye [Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Özdikmen, 2006]; Erzurum: İspir, Ankara: Güvem [Adlbauer, 1988]; Konya: Akşehir / Sultandağ, Ankara: Merkez / Gölbaşı / Çal Dağı / Hüseyin Gazi Dağı, Erzurum, Van, Kars: Merkez / Kağızman, Niğde: Bulgar-Maden (Çamardı), Afyon: Emirdağ [Önalp, 1990]; Yozgat: Yozgat çam ormanları, Erzincan: Çayırlı (Başköy), Sivas: Tahtıkement köy, Gümüşhane: Kelkit (Akdağ), Yozgat: Yozgat Milli Parkı [Özdikmen & Hasbenli, 2004a]; Konya: Akşehir [Özdikmen ve ark., 2005]; Ankara: Çal Dağı [Özdikmen & Demir, 2006]; Kahramanmaraş: Göksun (Merkez / Küçüksu yaylası / Korkmaz) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Ankara: Ayaş, Kızılcahamam (Işık Dağı) [Özdikmen ve ark., 2009]; Anadolu [Danilevsky in Löbl & Smetana, 2010]; Sivas: Zara nın 20 km doğusunda yanyol; Beypınarı; Tunceli: Pülümür ün 15 km. kuzeyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012]; Kütahya, T.D Gölcükmevkii [Kütahya, Yakup Şenyüz ile kişisel iletişim, 2012] (Harita 3.32). Dünya yayılışı: Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, İran. Korotip: SW-Asiatic (Anatolo-Caucasian + Irano-Caucasian + Irano-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılışa sahiptir. Çalışmada incelenen örnek D. scabricolle caramanicum K. Daniel & J. Daniel, 1903 alt türüne aittir. Bu tür Türkiye de beş alt türle temsil edilmektedir. Bunlar: D. scabricolle balikesirense Breuning, 1962 sadece Balıkesir ili ve civarından, D. scabricolle uludaghicum Breuning, 1970 sadece Bursa ili ve civarından, D. scabricolle paphlagonicum Breuning, 1962 Batı Karadeniz Bölgesi nden, D. scabricolle caramanicum K. Daniel & J. Daniel, 1903 İç Anadolu ve güney kısımlardan bilinmekte iken, nominatif alt tür Türkiye nin diğer kısımlarında yayılış göstermektedir. Bu türün bilinen diğer alt

125 109 türleri olan D. scabricolle elisabethpolicum Suvorov, 1915, D. scabricolle nakhiczevanum Danilevsky, 1999 ve D. scabricolle paiz Danilevsky, 1999 Azerbaycan için, D. scabricolle sevangense Reitter, 1889 Ermenistan için, D. scabricolle subcorpulentum Breuning, 1946 İran için endemik alt türlerdir. D. scabricolle corpulentum Ménétriés, 1832 alt türü ise sadece Azerbaycan ve İran da yayılış göstermektedir. Harita Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817) nın Türkiye yayılışı Alt Familya LAMIINAE Tribus BATOCERINI Cins Batocera Dejean, 1835 [Tip tür: Cerambyx rubus Linnaeus, 1758] Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775) Orijinal kombinasyon: Cerambyx rufomaculatus DeGeer, 1775 Tip lokalite: Bilinmiyor. Sinonim: cruentata Gmelin, 1790 (Cerambyx); diana Nonfried, İncelenen materyal: Osmaniye: Karatepe, 27.VII.2011, Ficus carica odunundan, 1 örnek. Fenoloji: Temmuz.

126 110 Biyoloji: Türün biyolojisi oldukça iyi bilinmektedir. Erginleri mm boyda, maksimum mm genişliktedir. Anten boyu mm arasında değişir. Türkiye de bulunan en büyük teke böceğidir. Ergin grimsi-kahverenkli olup, thorax ve abdomenin kenarı boyunca sarı renkli bir bant taşır. Pronotum 2 adet böbrek şekilli kırmızı benek bulunur. Yumurta beyaz renklidir. 6.0 X 2.5 mm boyutundadır. Larvalar, koyu kahverenkli olan baş ve açık kahverenkli olan thorax kısmı hariç olmak üzere tümüyle beyaz renklidirler. Tam gelişmiş larva 85 mm boyda, prothorax da 20 mm genişliğinde olur. Pupa beyaz renkli olup, mm boydadır. Güneydoğu Asya (Oriental Bölge) orijinli tropik bir tür olan Kırmızı Benekli Teke Böceği, esas olarak Güney Çin, Malezya, Hindistan, Pakistan, Seylan, Madagaskar, Mouritius Adası ve Doğu Afrika da bulunur ların sonunda İsrail e, 1957 yılında Ürdün de, 1959 yılında da Lübnan ve Filistin e ve daha sonrasında buradan da Suriye, Irak ve Türkiye ye ulaşmıştır. Tozlu & Özbek (2000) e göre bu böcek Türkiye ye 1970 li yıllarda (Hatay: Dörtyol) girmiştir. Bugün için Türkiye de sadece Akdeniz bölgesinden (Hatay, Osmaniye, Adana, İçel, Antalya) çeşitli yazarlar tarafından İncir ağaçlarından kayıt edilmiş durumdadır. B. rufomaculata hem canlı hem de ölü ağaçlarda zarar yapan polifag bir türdür. Bununla birlikte genellikle yeni istila edilmiş canlı ağaçları tercih eder. Bazen de tamamen sağlıklı ağaçlara saldırır. Kırmızı Benekli Teke Böceği nin tüm yayılış alanı boyunca üzerinde beslendiği konukçu bitkiler değişir. Bununla birlikte Mango ve İncir en çok tercih edilen konukçu bitkilerdir. Kırmızı Benekli Teke Böceği Karayib lerde Ficus türlerine saldırmış ve onları öldürmüştür. Avidov & Harpaz (1969) a göre, B. rufomaculata İsrail e 1940 lı yılların sonunda girmiştir ve bu ülkede özellikle incirler olmak üzere Mango ve Avokado bitkilerinde ağır hasarlara sebep olmuştur. Doğu Akdeniz ülkelerinde esas olarak İncir ağaçlarında zarar yapar. Vinson (1962) Mouritius Adası nda ana konukçunun Mango olduğunu belirtmiştir. Ayrıca Spondias cytherea, S. dulcis, Artocarpus integrifoliuse, A. integer ve Ceiba caseariae de bu türü kayıt etmiştir. Mango ve İncir, Kırmızı Benekli Teke Böceği nin temel yayılış alanlarında, Hindistan ve Güneydoğu Asya nın tamamında ana konukçu bitkilerdir. Bununla birlikte, Kauçuk (Hevea brasiliensis) ve Dyera

127 111 costulata gibi diğer birçok konukçu bitkisinin de olduğu bilinmektedir. Duffy (1968) yaklaşık 50 kadar konukçu bitkisinin olduğunu belirtmiştir. Kırmızı Benekli Teke Böceği bunun yanı sıra, Kerala da (Hindistan) Anacardium spp. ve yine Hindistan da Morus spp. üzerinde kayıt edilmiş durumdadır (Gnanaharan ve ark., 1985; Butani, 1978; Sharma & Tara, 1986). Primer Konukçu Bitkiler: Artocarpus heterophyllus, Anacardium occidentale, Ceiba pentandra, Dyera costulata, Ficus carica (İncir), Hevea brasiliensis (Kauçuk Ağaçları), Mangifera indica (Mango), Morus spp. (Dut), Spondias spp.. Sekonder Konukçu Bitkiler: Persea americana (Avokado). Yabani Konukçu Bitkiler: Ficus spp.. Kırmızı Benekli Teke Böceği bitkilerde hasat sonrası ve vejetatif büyüme safhasında zarar yapar. Bitkilerin gövde, kök ve büyüme noktalarında hasara neden olur. Erginler Mayıs-Ağustos ayları esnasında ortaya çıkarlar ve yaklaşık 4 ay kadar yaşarlar. Erginler geceleri uçarlar ve uzun mesafelere uçabilme yeteneğine sahiptirler. Gece ışığa gelirler. Uçan böceklerin vızıltısı insan kulağı vasıtasıyla rahatlıkla duyulabilir. Gündüzleri genellikle bir delik içerisinde saklanırlar ve ağaç kabukları içinde, dalların birleşme yerlerinde veya yer seviyesine yakın gövdeler üzerinde ses çıkarırlar. Böcekler genç dalların, büyüme noktalarının ve hatta küçük meyvelerin kabuklarını kemirirler. Dişi 7 haftalık yumurta bırakma süresi esnasında ortalama olarak 250 yumurta bırakır (maksimum 356 yumurta). Her bir yumurta, ağaç kabuğu içinde dişi tarafından kesilmiş 25 mm uzunluğunda, hilal şekilli bir yarık içinde olur. Yumurta bırakıldıktan sonra dişi, eklenti bezlerinden salgılanan bir salgı ile küçük kabuk parçalarını yapıştırır ve bununla yarığı doldurur. Larva 9-10 gün sonra yumurtadan çıkar ve floeme geçer. Burada 3 ay kadar beslenir ve yaşar. Boyu mm olur. Bu periyod esnasında tek bir larva cm 2 lik bir alanı yer. Larva daha sonra odun özüne girer ve pupa oluncaya kadar beslenmeye devam eder. Zaman zaman larva içinde bulunduğu galeriden kırmızımsı-kahverenkli bir döküntüyü dışarı atar. Bu

128 112 döküntü zemine düşer ve ağacın tabanında birikir. Eğer birkaç larva aynı ağaçta bu işi yaparsa, bu takdirde döküntülerden oluşan talaş benzeri yığınlar uzaktan kolaylıkla görülebilir. Larval safha yaklaşık 280 günde, prepupal + pupal safha ise yaklaşık olarak günde tamamlanır. Yani yumurtadan ergine tüm gelişim yaklaşık 1 yıl kadar sürer. Hindistan da bu süre 6 aya kadar inebilmektedir. Erginler bir delikten dışarı çıkarlar. Bu delikler yaklaşık 20 mm çapta olur. Dışarı çıkan erginler 4 ay kadar yaşarlar. Larvalar yaşlı ağaçların gövdelerinde ya da çapı 80 mm den daha fazla olan dallarında gelişirler. Böcekler yeni istila ettikleri ağaçların odununa yumurtlamayı tercih ederler. Bu nedenle ağaçlar zamanla zayıflar ve 2-3 yıl sonrasında ölürler. Birkaç larva (5-6 adet) yer seviyesinden aynı yükseklikte olan aynı gövdeyi istila ederlerse, 2-3 ay içerisinde ağacı öldürebilirler. Eğer larvalar ağacın gövde ve dallarında değişik yüksekliklerde bulunurlarsa, 0 zaman gövde ve dallar çok zayıfladıkları için şiddetli rüzgarlarda kırılır veya devrilir. B. rufomaculata bugüne kadar Türkiye de konukçu bitki olarak sadece İncir den tespit edilmiştir. Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775), Türkiye ye büyük olasılıkla (belirtilen gözlemlere göre) Suriye üzerinden Hatay ili yoluyla 1970 li yıllarda girmiştir. Tozlu & Özbek (2000) in 1982 yılına ait olan Adana kaydı da bu gerçekliği doğrular niteliktedir. Lodos (1998) da, bu türün Türkiye nin güneyinde Hatay, Adana ve İçel illerinde bulunabileceğini belirtmiş olup, Tozlu & Özbek (2000) bu türü Türkiye için yeni kayıt olarak vermiştir. Türkiye deki kayıtlarından da anlaşılacağı üzere B. rufomaculata bugün için Antalya iline kadar yayılmış durumdadır. Türün 1950 gibi ilk olarak İsrail de tespitinden bu yana yaklaşık yılda Türkiye ye ulaştığı, son 30 yıl içinde de Antalya iline kadar yayılışını genişlettiği açıkça anlaşılmaktadır. Buradan yapılacak basit bir hesapla türün tedbir alınmadığı takdirde en geç önümüzdeki yıl içerisinde Türkiye de incirin asıl üretim alanı olan Ege ve hatta Marmara Bölgesine (Bursa iline) kadar yayılışını genişletmesi çok büyük bir olasılıktır.

129 113 Resim Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775) Genel morfoloji: Boy 52 mm. Baş, pronotum, elitra, bacaklar ve anten siyahtır. Baş; anten ve göz çevresinde yoğunlaşan çok kısa sarı tüylüdür. Pronotumun her iki kenarında orta kısımda birer diken bulunur; pronotal diskte birleşmeyen iki tane yoğun turuncu tüylerden oluşan leke bulunur; pronotum tüylenmesi sarımsı beyaz kısa, yer yer sık tüyler taşır ve pronotumda belirgin enine kırışıklıklar vardır. Scutellum üçgenimsi posterior kısmında kısa, yoğun, beyaz tüylüdür. Elitra sarı, kısa, yoğun, kadifemsi tüylenmiş; humeral kısımlarda posteriora doğru küçülen iri, yuvarlak, düzenli noktalar vardır; humeral bölgede uzamış birer diken bulunur; her elitronun apeksinde içe bakan kısımlarda uzamış birer diken bulunur. Bacaklarda kısa, yoğun, sarımsı beyaz tüylerle kaplı olup tibianın proksimal kısımlarında bu tüyler turuncumsudur; Tarsusları güçlü bir çift tırnak taşırlar. Antenler kısa, seyrek, sarımsı beyaz renkte tüylü; üçüncü anten segmenti iç kısımlarında kısa, küt, çok sayıda, boyuna hizalanmış dikenler bulunur (Resin 3.33).

130 114 Türkiye yayılışı: Hatay, Adana, İçel [Lodos, 1998]; Adana : Yumurtalık, Kozan, Osmaniye : Kadirli, Hatay: İskenderun (Gedik, Merkez), İçel : Silifke [Tozlu & Özbek, 2000]; Türkiye [Sama & Rapuzzi, 2000; Özbek, 2002]; Hatay : Dörtyol, Osmaniye, Adana, İçel, Antalya, Akdeniz Bölgesi [Özbek & Tozlu, 2000]; Adana, Antalya, Hatay, İçel, Osmaniye [Tozlu ve ark., 2003]; İçel : Merkez (Karaduvar), Ataç yolu (Karaduvar) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Hatay: İskenderun (Sarımazı) [Özdikmen & Şahin, 2006]; Hatay: İskenderun (Karayılan) [Özdikmen, 2006]; Hatay: Arsus [Özdikmen & Demir, 2006]; İçel : Erdemli, Osmaniye : Merkez (Fakıuşağı köy, Rahime Hatun), Kanlıgeçit köy [Özdikmen, 2006]; Osmaniye : Fakıuşağı köy [Özdikmen ve ark., 2010]; Osmaniye: Çona Köyü, Karaçay, Issızca Köyü, Merkez, Çona Köyü [Bahadıroğlu, Agras & Salman, 2009]; Osmaniye prov.: Fakıuşağı köyü [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; İçel: Silifke, Atayurt mahallesi [Kütahya, Yakup Şenyüz 2012 kişisel iletişim] (Harita 3.33). Harita Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775) nın Türkiye yayılışı Dünya yayılışı: Türkiye, Suriye, Lübnan, Ürdün, İsrail, Pakistan, Hindistan, Çin, Komor, Umman, Yemen, Africa, Madagaskar ve çevresindeki adalar (St. Thomas, Maurice Adası, St. Croix, Seychelles, Reunion Adası, Mascarene Adası), Andaman & Nicobar Adası, Barbados, British Virgin Adaları, İran. Korotip: Afrotropico-Indo-Mediterranean + Neotropic + Oriental. Yorumlar: Bu tür Türkiye de sadece güney kısımlarda bir yayılışa sahiptir.

131 115 Tribus MONOCHAMINI Cins Monochamus Dejean, 1821 [Tip tür: Cerambyx sutor Linnaeus, 1758] Alt cins Monochamus Dejean, 1821 [Tip tür: Cerambyx sutor Linnaeus, 1758] Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795) Orijinal kombinasyon: Cerambyx galloprovincialis Olivier, 1795 Tip lokalite: Gallia (Fransa) Sinonim: lignator Krynicki, 1832; nitidior Abeille de Perrin, 1870 (Monohammus); parendeli Théry, 1891 (Monohammus); sibiricus Pic, 1908 (Monochammus); subrufopubens Pic, 1912; unifasciatus Pic, 1905 (Monochammus) İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2009, atrapla, 1 örnek; Pozantı, 03.VIII.2010, Pinus brutia odunundan, 1 örnek; Karaisalı, 10.VIII.2010, feromon tuzağı, 1 örnek; Balıkesir: Kazdağı, 12.VI.2011, 1 örnek; İçel: Mezitli, Kuyuluk, 06.IV.2003, feromon tuzağı, 1 örnek; Silifke, 28.VI.2003, orman deposu, atrap, 2 örnek; Bozyazı, Kozağacı, 23.VI.2005, Pinus nigra, 1 örnek; Anamur, Abanoz, 23.VI.2005, 1 örnek; Aydıncık, 23.VI.2005, Pinus nigra, 1 örnek; Mut, Merkez, 24.IV.2006, Pinus brutia, 1 örnek; Gözne, 11.VI.2006, feromon tuzağı, 1 örnek; Çamlıyayla, İledin tepe, 11.VII.2006, Pinus nigra, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Ayvagediği, 12.VII.2006, feromon tuzağı, 1 örnek; Mut, Alahan, 19.VI.2008, Pinus brutia, 2 örnek; Tarsus, Ayvalı, 22.VI.2008, atrapla, 1 örnek; Mezitli, Fındıkpınarı, 21.IV.2010, Pinus nigra odunundan, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, feromon tuzağı, 30.VI.2011, 6 örnek, 14.VII.2011, 8 örnek, 28.VII.2011, 13 örnek, 11.VIII.2011, 1 örnek, 22.VIII.2011, 1 örnek, 25.VIII.2011, 6 örnek, 28.VIII.2011, 2 örnek, 22.IX.2011, 4 örnek, 06.X.2011, 2 örnek, 20.X.2011, 1 örnek, 04.XI.2011, 2 örnek, 08.XI.2011, 15 örnek; Kahramanmaraş: Göksun, Çardak, 29.VI.2009 ve 30.VI.2009, Pinus nigra odunu, 2 örnek; Niğde: Alihoca, 07.VIII.2011, Pinus nigra odunundan, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 11.VII.2006 ve 27.VII.2011, Pinus halepensis odunundan, 1 örnek.

132 116 Fenoloji: Nisan-Kasım. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu tür çeşitli Pinus türleri içerisinde gelişir. Larvalar kabuk altında ve ölü odunda ya da yeni ölmüş ince gövdelerde, dallarda ve ağacın zirvesinde beslenir. Yaşam döngüsü genelde bir yıldır. Pupa baharda odun içinde oluşur. Erginler Haziran-Eylül aylarında konukçu bitkinin odununda ve yeşil kabuk ve iğneler üzerinde beslenenleri çalılıklarda bulunur [Bense, 1995]. Resim Monochamus galloprovincialis tauricola Pic, 1912 Genel morfoloji: Boy mm. Baş siyah zeminlidir, fronsda sarı renklidir. Anten siyah renklidir, uzunluğu vücut boyunu geçer, anten segmentlerin çıkış bölgelerinde açık gridir. Pronotum siyah zeminlidir, yan kenarlarda diken şeklinde çıkıntı bulunur. Scutellum sarıdır. Elitra siyahtır, orta kısma doğru sarı desenlenme görülür. Bacaklar siyahtır ve eklemlere yakın bölgelerde açık gridir (Resim 3.34).

133 117 Türkiye yayılışı: Türkiye M. galloprovincialis a. tauricola Pic, 1912 olarak [Winkler, ]; Trabzon: Meryemana Ormanı M. galloprovincialis var. tauricola Pic, 1912 olarak [Schimitschek, 1944]; Kars: Sarıkamış (Zigar dere) [Erdem, 1947]; Türkiye M. galloprovincialis pistor (Germar, 1818) olarak [Acatay, 1948, 1961, 1968]; Antalya: Merkez M. galloprovincialis v. tauricola Pic, 1912 [Demelt & Alkan, 1962]; Antalya: Merkez, Bey Dağı M. galloprovincialis ssp. pistor v. tauricola Pic, 1912 olarak [Demelt, 1963]; Türkiye [Acatay, 1963; Erdem, 1968; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Önder ve ark., 1987; Özdikmen ve ark., 2005; Özdikmen & Demirel, 2005]; Antalya: Akseki-Cevizli (Urlupelit mevkii), Dağbucağı mevkii, Isparta: Eğridir (Çamyol Ormanı), Denizli: Çameli (Karabayır mevkii) [Tosun, 1975]; Denizli, Antalya: Akseki, Isparta: Eğirdir, Trabzon, Artvin, Akdeniz Bölgesi, Doğu Karadeniz Bölgesi [Erdem & Çanakçıoğlu, 1977; Çanakçıoğlu, 1983]; Artvin: Saçinka [Sekendiz, 1981]; Artvin: Atilla Ormanı [Öymen, 1987]; İçel: Anamur, Antalya: Kumluca, Artvin: Altıparmak [Adlbauer, 1992]; Artvin: Şavşat (Karagöl Ormanları, Carat Orman Deposu, Veliköy (Çilgölü)), Yusufeli (Dereiçi Ormanları), Ardanuç (Meydanlar Orman Deposu, Atila Orman Deposu, Ordu: Mesudiye (Topçam, Gebeme Orman Deposu) M. galloprovincialis pistor (Germar, 1818) olarak [Yüksel, 1996]; Kastamonu, Isparta, Denizli, Muğla, Adana, Antalya, Trabzon, Artvin [Lodos, 1998]; Artvin: Şavşat (Karagöl), Kafkasör, Ardanuç (Tosunlu) [Alkan, 2000]; Kars: Sarıkamış [Tozlu, 2001a]; Güney Türkiye M. galloprovincialis tauricola Pic, 1912 olarak [Hellrigl, 1971; Sama, 2002]; Antalya: Merkez, Artvin: Merkez, Şavşat, Yusufeli (Altıparmak), Kars: Sarıkamış, Sinop: Dikmen M. galloprovincialis pistor (Germar, 1818) olarak [Tozlu ve ark., 2003]; Aydın: Söke (Davutlar), Bolu: Mengen (Elemenler) [Özdikmen ve ark., 2005]; Bursa: Mustafa Kemal Paşa (Sarnıç) [Özdikmen & Şahin, 2006]; Antalya: Akseki (Yarpuz civarı), Konya: Taşkent (Avşar kasabası) [Turgut & Özdikmen, 2010]; Antalya: Akseki, Yarpuz civarı, Konya: Taşkent: Avşar kasabası [Özdikmen & Turgut, 2010]; Bolu: Mudurnu-Göynük, Göynük e 20 km kala; Aladağ [Özdikmen, 2011]; Karabük [Mert Yardibi, 2011]; Tokat: Çamiçi, Niksar ın kuzeyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.34).

134 118 Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı, Kuzey Afrika (Fas, Cezayir, Tunus), Sibirya,?Uzak Doğu Rusya, Kazakistan, Moğolistan, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, Ürdün. Korotip: Sibero-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılışa sahiptir. Bununla birlikte çalışmada verilen örnekler Balıkesir, Kahramanmaraş, Niğde ve Osmaniye illeri için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler Monochamus galloprovincialis tauricola Pic, 1912 alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de sadece bu alt türle temsil edilmektedir. Bu türün bilinen diğer alt türleri olan M. galloprovincialis cinerascens Motschulsky, 1860 sadece Rusya, Sibirya, Çin ve Moğolistan da, M. galloprovincialis pistor (Germar, 1818) sadece Avrupa da yayılmakta iken, nominatif alt tür ise sadece Kuzey Afrika ve İber yarımadası nda yayılış göstermektedir. Harita Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795) in Türkiye yayılışı Tribus LAMIINI Cins Morimus Brullé, 1832 [Tip tür: Lamia lugubris Fabricius, 1792 = Cerambyx asper Sulzer, 1776] Morimus orientalis Reitter, 1894 Tip lokalite: Anatolia (Türkiye)

135 119 İncelenen materyal: İçel: Merkez, 2002, 1 örnek. Fenoloji: Haziran Biyoloji: Bilinmiyor. Fakat muhtemelen cinsin diğer üyelerine benzer. Yani bu tür de bir orman sakinidir. Hem yaprak döken hem de koniferler üzerinde gelişebilir. Erginlerine Mart-Kasım ayları arasında zemin üzerinde veya odun kütükleri üzerinde rastlanabilir [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy mm. Baş siyah, çok ince, grimsi zemin tüylü; derin, düzensiz çukurlar taşır. Gözler koyu kahverengi siyah renkli, derin çentikli ve dorsali incedir. Mandibullar siyah, pütürlü, apeksi pütürsüz, ucu sivridir. Palpus maksillarisin son segmenti uzamıştır. Antenler siyah ince koyu kahverengi zemin tüylü. 3. anten segmentinden itibaren her segmentin kaidesinde küçük çukurcuklar var. Pronotum siyah, yan kenarlarında sivri diken şeklinde çıkıntılar var. Pronotum uzun, siyah pürüzsüzdür. Pronotumun apeksi ve kaidesinin altından sıralı, sık, sarı tüyler mevcuttur. Çok ince, grimsi zemin tüylüdür. Elitra siyah zeminli, ince grimsi beyaz zemin tüylü; kaidede daha iri olmak üzere boncuk şeklinde kabartılar var. Ayrıca her elitronda orta bölümün üst ve alt bölgelerinde yerleşmiş olarak bulunan, siyah kadifemsi tüylerden oluşmuş iki adet leke bulunur. Elitranın apeksine doğru yatık, sık, sarı tüyler bulunur. Bacaklar siyah ince koyu kahverengi zemin tüylüdür. Scutellum, sık, sarı tüylerle kaplıdır. Abdomen siyah, ince, koyu kahverengi, zemin tüylüdür (Resim 3.35).

136 120 Resim Morimus orientalis Reitter, 1894 Türkiye yayılışı: Sakarya: Sapanca (Gökdağ) [Bodemeyer, 1900]; İstanbul: Alem Dağı, Sakarya: Sapanca (Gökdağ) [Bodemeyer, 1906]; Anadolu ve Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) [Winkler, ]; İstanbul: Polonezköy, Alem Dağları [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963; İren & Ahmed, 1973]; Erzurum ve civarı [Özbek, 1978]; Türkiye [Lodos, 1998]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) ve Kuzey-batı Anadolu [Sama, 2002]; Kuzey Türkiye [Tozlu ve ark., 2003]; Bolu: Advan köyü [Özdikmen, 2011b]; Bolu: Merkez [Okutaner, Özdikmen, Yüksel & Koçak, 2011b]; Düzce: Beyköy odun deposu, Samandere şelale yolu; Kalıcı Konutlar; Odayeri yaylası; Ganaj; Güzeldere şelale civarı, [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b]. Ayrıca Morimus funereus olarak verilen kayıtlar: Kocaeli: İzmit, Kırklareli: İğneada / Demirköy [Sekendiz, 1974]; Çanakkale: Kirazlı, Antalya: Akseki (Irmasan geçidi), Tokat: Topçam Dağı, Amasya: Merzifon, Düzce: Akçakoca [Adlbauer, 1992]; Türkiye [Lodos, 1998]; Bilecik: Merkez, Bursa: Uludağ [Tozlu ve

137 121 ark., 2003]; Bolu: Mengen (Kadısusuz köyü), Kırklareli: İğneada [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Ankara: Merkez, Hacıkadın [Özdikmen ve ark., 2005]; Kocaeli: İzmit [Özdikmen & Demirel, 2005]; Ankara: Kızılcahamam, Beypazarı [Özdikmen & Demir, 2006]; Ankara: Kızılcahamam, Burdur: Bucak, Bartın [Özdikmen & Şahin, 2006]; Bartın: İnkum, Ankara: Güdül, Eskişehir: Karaçoban köyü, Karabük: Safranbolu, Eflani, Bolu: Hızırbaba Tekkesi köyü [Özdikmen, 2007] (Harita 3.35). Dünya yayılışı: Avrupa (Bulgaristan, Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya)), Anadolu. Korotip: Turano-Mediterranean (Balkano-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen geniş bir yayılışa sahiptir. İçel ili ve Türkiye nin Doğu Akdeniz Bölgesi için yeni kayıttır. Eski kayıtlardaki M. funereus kayıtları bu türe ait olmalıdır. Çünkü Löbl & Smetana (2010) a göre M. funereus Türkiye de bulunmamaktadır. Harita Morimus orientalis Reitter, 1894 nın Türkiye yayılışı Tribus PTEROPLIINI Cins Niphona Mulsant, 1839 [Tip tür: Niphona picticornis Mulsant, 1839] Alt cins Niphona Mulsant, 1839 [Tip tür: Niphona picticornis Mulsant, 1839] Niphona picticornis Mulsant, 1839

138 122 Tip lokalite: Fransa İncelenen materyal: Adana: Karaisalı, 10.VIII.2010, Spartium junceum odunundan, 1 örnek; İçel: Erdemli, sahil, 01.VII.2006, Pistacia lentiscus odunundan, 1 örnek; Tarsus, Melemez, 22.III.2007, Rosmarinus officinalis, 1 örnek; Tarsus, Melemez, 25.VI.2007, Rosmarinus officinalis odunundan, 1 örnek; Silifke, orman deposu, 19.VI.2008, Ficus carica odunundan, 1 örnek; Tarsus, Dörtler, 26.V.2009, Spartium junceum odunundan, 1 örnek; Musalı, 10.IV.2010, Pistacia terebinthus odunundan, 1 örnek. Fenoloji: Mart-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Quercus ilex, Q. suber, Castanea, Ficus, Spartium, Pistacia, Robinia, Ulmus, Punica granatun, Morus, Calycotome, Sambucus, Laurus, Cercis, Euphorbia dendroides, Rhamnus, Phoenix, Prunus ve Genista gibi yaprak döken ağaçlar ve nadiren Pinus gibi koniferlerdir. Larvaları; ölü gövdeler ve dallar içinde beslenir. Erginler Nisan-Ekim aylarında konukçu bitkilerinde bulunurlar [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy mm. Vücut sarımsı kahverengi ve beyazımsı gri tüylerle kaplıdır. Baş ve pronotum baskın olarak sarımsı kahverengi, birkaç beyaz noktaya sahip; elitra sarımsı kahverengi, humerusun arkasında enine beyazımsı gri çizgi ve ortanın arkasında beyazımsı gri tüylerle ince uzun çentikli bir çizgiye sahiptir. Bacaklar ve antenler kahverengi, beyaz noktalara sahiptir. Antenler orta boylu ya da uzundur (Resim 3.36).

139 123 Resim Niphona picticornis Mulsant, 1839 Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Fairmaire, 1884; Pic, 1892]; Türkiye [İyriboz, 1940; Bodenheimer, 1941, 1958; İren & Ahmed, 1973; Sama & Löbl in Löbl & Smetana, 2010]; Antalya: Manavgat [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; İçel: Erdemli, Kahramanmaraş: Andırın, Antalya: Alanya [Adlbauer, 1988]; Antalya: Manavgat, İçel den Muğla ya kadar: Dalaman [Lodos, 1998]; Bütün Akdeniz Bölgesi [Sama, 2002]; Antalya [Tozlu ve ark., 2003]; Muğla: Fethiye (Günlüklü) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Osmaniye: Issızca Köyü, Çona köyü [Bahadıroğlu, Agras & Salman, 2009]; Yüzeğir [Mersin, Gülay Hanım, 2012 Kişisel iletişim] (Harita 3.36). Dünya yayılışı: Türkiye, Suriye, İsrail, Lübnan. Korotip: Mediterranean. Yorumlar: Bu tür Türkiye de sadece güney kısımlarda bir yayılış göstermektedir. Adana ili için yeni kayıttır.

140 124 Harita Niphona picticornis Mulsant, 1839 nın Türkiye yayılışı Tribus POGONOCHERINI Cins Pogonocherus Dejean, 1821 [Tip tür: Cerambyx hispidus Linnaeus, 1758] Alt cins Pogonocherus Dejean, 1821 [Tip tür: Cerambyx hispidus Linnaeus, 1758] Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 Tip lokalite: Fransa Sinonim: vaulogeri Pic, 1927 İncelenen materyal: İçel: Merkez, Akdeniz, Kızılbağ, Toroslar, 10.X.2005, Pinus nigra, 4 örnek; Anamur, 10.X.2005, Pinus brutia odunundan, 2 örnek; Anamur, 12.X.2005, Pinus brutia odunundan, 2 örnek; Merkez, Akdeniz, Kızılbağ, Toroslar, 22.X.2005, Pinus brutia, 3 örnek; Mezitli, Davultepe, 20.XII.2005, Pinus brutia, 2 örnek; Mut, Alahan, XI.2009, 2 örneks; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 29.XI.2011, Pinus halepensis, 2 örnek. Fenoloji: Ekim-Aralık (Laboratuvarda). Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişimi konukçu bitkileri olan Pinus halepensis, P. nigra, P. pinea, P. pinaster, P. sylvestris, P. laricio, P. maritima, P. salzmanni gibi Pinus türleridir. Larvaları ölü kabuklar ve ya ölü dallar altında beslenir, pupa

141 125 odun içinde oluşur. Erginler pupal hücrelerde kışı geçirir ve Nisan-Ağustos aylarında da ortaya çıkar, konukçu bitkiler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy 6-8 mm. Baş ve pronotum az ya da çok yoğun açık kahverengi ve beyazımsı gri tüylü; pronotum diski çıplak bir orta nokta ve kenarda iki küçük parlak yükseltiye sahiptir. Pronotumun kenarları çoğunlukla yoğun beyazımsı gri tüylü; elitra arkası iki renkli scutellum sarımsı kahverengiden koyu kırmızımsı kahverengiye kadar lekelidir. Her elitranın ortanın önündeki kısmı beyazımsı gri tüylerden enine eğik çizgiye sahiptir ve arkaya doğru kahverengi, gri lekeli, iç kosta açık sarımsı kahverengi ve gri tüylerle, ve çoğunlukla enine olarak hizalanmış 3 ya da 4 siyah tuftla kaplıdır. Tibia ve tarsuslar değişken olarak beyaz ve kahverengi bölmelere sahiptir. Antenler kırmızımsı kahverengi sarımsı kahverengine kadar renklenir, anten segmentlerinin tabanı 3 den 11 e kadar açık renkli tüylerden oluşan küçük halkalara sahiptir; antenler uzundur (Resim 3.37). Resim Pogonocherus perroudi perroudi Mulsant, 1839

142 126 Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Fairmaire, 1884]; İstanbul: Halkalı [Schimitschek, 1944]; İzmir: Bornova [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Çanakkale: Bayramiç [Öymen, 1987]; İçel: Anamur [Adlbauer, 1988]; İzmir, İstanbul [Lodos, 1998]; Kars: Sarıkamış [Tozlu, 2001a]; Anadolu [Sama, 2002]; Kars: Sarıkamış [Tozlu ve ark., 2003]; Karabük : Büyükdüz Araştırma Ormanı [Özdikmen & Şahin, 2006] (Harita 3.37). Dünya yayılışı: Güney Avrupa (İspanya dan Kırım a kadar), Kuzey Afrika (Tunus, Cezayir), Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, Kıbrıs, İsrail. Korotip: Mediterranean. Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Çalışmada verilen örnekler Osmaniye ili için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de sadece nominatif alt türle temsil edilmektedir. Bu türün diğer alt türü olan P. perroudi brevipilosus Holzschuh, 1993 Girit e endemiktir. Harita Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 un Türkiye yayılışı Tribus ACANTHOCININI Cins Acanthocinus Dejean, 1821 [Tip tür: Cerambyx aedilis Linnaeus, 1758] Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758)

143 127 Orijinal kombinasyon: Cerambyx aedilis Linnaeus, 1758 Tip lokalite: Avrupa Sinonim: dongbeiensis Z. Wang, 2003; marmoratus Villers, 1789 (Cerambyx); montanus Audinet-Serville, 1835; obliteratus Pic, İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Hacıalanı, 27.V.2001, Pinus nigra, 1 örnek; Tarsus, Gölek, 31.III.2005, Pinus brutia, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, feromon tuzağı, 30.VI.2011, 6 örnek, 14.VII.2011, 8 örnek, 28.VII.2011, 12 örnek, 11.VIII.2011, 1 örnek, 22.VIII.2011, 1 örnek, 25.VIII.2011, 6 örnek, 28.VIII.2011, 2 örnek, 22.IX.2011, 4 örnek, 06.X.2011, 2 örnek, 20.X.2011, 1 örnek, 04.XI.2011, 2 örnek, 08.XI.2011, 15 örnek. Fenoloji: Mart-Kasım. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişim evrelerini koniferlerde özellikle Pinus türlerinde, ayrıca nadiren Abies, Salix ve Larix te geçirirler. Larvalar ölü kütüklerin kabukları altında, köklerde ve gövdelerde beslenir. Yaşam döngüsü 1 ya da 2 yıldır, pupa evresini sonbaharda kabuk altında ya da diri odun içinde geçirir. Erginler pupal hücrelerde kışı geçirir ve Mart-Ekim aylarında da ortaya çıkar, konukçu bitkiler üzerinde bulunur [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy mm. Baş kırmızımsı kahverenklidir, üzerinde gri seyrek tüyler bulunur. Pronotum diskinde orta çizginin karşısında dört tane yuvarlak şekilli enine sıralı sarı tüyler bulunur. Elitrada az miktarda siyah kıllar vardır ve iki ya da daha az elitranın orta kısmının karşısında ve altında koyu renkli enine şerit görülür. Ovipositor görülür. Antenler çok uzundur. Birinci anten segmenti genelde kırmızımsı kahverenklidir. Üçüncü segmentten yedinci segmente kadar segment kaideleri kırmızımsı kahverengi, uç kısımları ise siyahımsı kahverengidir (Resim 3.38).

144 128 Resim Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) Türkiye yayılışı: Ankara: Kızılcahamam, Bolu: Abant [Alkan, 1946]; Kastamonu: Daday (Karkalmaz) [Schimitschek, 1944]; Türkiye [Acatay, 1948, 1961, 1963, 1968; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Önder ve ark., 1987; Sama, 2002; Özdikmen, 2006; Özdikmen & Şahin, 2006]; Kastamonu: Daday / Merkez, Eskişehir, Balıkesir: Dursunbey, Bursa: Orhaneli (Karıncalı ormanı) (Çanakçıoğlu, 1956); İzmir: Bornova [Demelt, 1963]; Kütahya: Gediz [Breuning et Villiers, 1967]; Kastamonu: Daday, Eskişehir, Balıkesir: Dursunbey [Erdem, 1968]; Karabük: Büyükdüz Araştırma Ormanı [Besçeli, 1969]; İzmir: Bornova [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Antalya: Akseki- Cevizli (Urlupelit ormanı) / Nebiler ormanı / Korkuteli (Hacıbekar ormanı), Denizli: Çameli (Karabayır), Isparta: Eğridir (Sarıidrisler ormanı) [Tosun, 1975]; İzmir,

145 129 Kastamonu, Bursa, Eskişehir, Denizli, Antalya: Akseki, Isparta: Eğirdir, Gümüşhane, Balıkesir: Dursunbey [Erdem & Çanakçıoğlu, 1977; Çanakçıoğlu, 1983]; Erzurum ve civarı [Özbek, 1978]; Gümüşhane: Torul [Sekendiz, 1981]; Balıkesir: Dursunbey [Öymen, 1987]; Tokat: Yıldız Dağı (Almus, Teknecik) / Topçam Dağı, Amasya: Borabay gölü (Taşova), Sinop: Boyabat (Diranaz geçidi [Adlbauer, 1992]; Artvin: Ardanuç (Meydanlar odun deposu) / Şavşat (Carat odun deposu) [Yüksel, 1996]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) [Althoff & Danilevsky, 1997]; Bursa, İzmir, Denizli, Muğla, Eskişehir, Kastamonu, Gümüşhane, Antalya [Lodos, 1998]; Giresun: Espiye (Karadoğa odun deposu) [Alkan, 2000]; Kars: Sarıkamış [Tozlu, 2001a]; Bilecik: Merkez, Bolu: Abant, Çanakkale: Pazarköy, Erzurum: Üniversite Kampüsü / Oltu, Kars: Sarıkamış [Tozlu ve ark., 2003]; Ankara: Demetevler [Özdikmen & Demir, 2006]; Ankara: Beytepe, Çanakkale: Çanakkale Üniversitesi Kampüsü [Özdikmen, 2007]; Bolu: Mudurnu-Göynük [Özdikmen, 2011b]; Düzce: Beçi köyü [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b]; Kütahya [Kütahya, Y. Şenyüz, 2012 Kişisel iletişim] (Harita 3.38). Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı, Sibirya, Uzak Doğu Rusya, Moğolistan, Çin, Kore, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye. Korotip: Sibero-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. İçel ili ve Türkiye nin Doğu Akdeniz Bölgesi için yeni kayıttır. Harita Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) nın Türkiye yayılışı

146 130 Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792) Orijinal kombinasyon: Cerambyx griseus Fabricius, 1792 Tip lokalite: Almanya Sinonim: nebulosus Sulzer, 1761(Cerambyx); novaki Tippmann, 1952; obscurus Pic, İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2008, Pinus brutia, 1 örnek; Karaisalı, 10.VIII.2010, Pinus brutia, 2 örnek; İçel: Gülnar, Büyükeceli, 28.V.2003, feromon tuzağı, 1 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, 30.IV.2003, Pinus brutia, 1 örnek; Bozyazı, Kozağacı, 23.VI.2005, Pinus nigra, 1 örnek; Anamur, Sarıyayla, 26.VI.2005, Pinus brutia, 1 örnek; Merkez, Akdeniz, Kızılbağ, 18.V.2005, Pinus nigra, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Aslanköy, 10.VI.2006, Pinus nigra, 3 örnek; Çamlıyayla, Pamukluk, 11.VI.2006, Pinus brutia, 1 örnek; Çamlıyayla, İledin tepe, 11.VI.2006, Pinus nigra, 1 örnek; Tarsus, Melemez, 22.III.2007, feromon tuzağı, 1 örnek; Silifke, 19.VI.2008, orman deposu (feromon tuzağı), 1 örnek; Mut, Alahan, 2009, feromon tuzağı, 3 örnek; Silifke, Değirmendere, 29.IV.2009, Pinus brutia, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Kızılkaya köyü, 10.VI.2009, Pinus brutia, 1 örnek; Yenişehir, Değirmençay, 04.IV.2009, feromon tuzağı, 1 örnek; Mezitli, Cemilli, 25.III.2010, Pinus brutia, 1 örnek; Mezitli, Pelitkonağı, 25.III.2010, Pinus brutia, 1 örnek; Mezitli, Kuyuluk, 25.III.2010, Pinus brutia, 1 örnek; Tarsus, Çokak, 02.V.2010, Pinus brutia, 1 örnek; Erdemli, Hacıalanı, feromon tuzağı, 30.VI.2011, 51 örnek, 14.VII.2011, 63 örnek, 20.VII.2011, 4 örnek, 28.VII.2011, 45 örnek, VIII.2011, 20 örnek, 11.VIII.2011, 28 örnek, 25.VIII.2011, 89 örnek, 28.VIII.2011, 8 örnek, 08.IX.2011, 55 örnek, 22.IX.2011, 20 örnek, 06.X.2011, 1 örnek; Osmaniye: Karatepe, Toroslar, 14.VI.2006, Pinus brutia, 1 örnek; Karatepe, Toroslar, 18.III.2012, Pinus halepensis, 1 örnek. Fenoloji: Mart-Ağustos. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişim evrelerini koniferlerde genellikle Pinus, ayrıca Picea ve Abies te geçirirler. Larvalar ölü kabukların altında ve en az 3 cm çapında ölü dallarda ve köklerde beslenir. Yaşam döngüsü 1 ya da 2 yıldır, pupa

147 131 evresini baharda diri odun içinde geçirir. Erginler Nisan-Ağustos aylarında da ortaya çıkar, crepuscular ve nocturnaldir, konukçu bitkiler üzerinde bulunurlar, ayrıca ışıkla yakalanabilirler [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy 9-12 mm. Vücut koyu kahverenkli veya kırmızımsı kahverenkli, verteksde ve pronotum üzerinde sarımsı kahverenklidir. Vücut beyazımsı gri ve siyahımsı kahverenkli benekli tüylüdür. Elitranın ortası enine açık renkli şerit bulundurur, dikeyde ise koyu kahverenkli benekler görülür. Açık renk şeridin altında ve karşısında koyu kahverenkli enine şerit görülür. Elitra apeksi koyu kahverengi şerit taşır. Pronotum ve elitra kaidesi kırmızımsı kahverenkli tüylüdür. Tibia ve tarsus gri ve siyah renkte yatay bant içerir. Anten çok uzundur ve siyahımsı kahverengidir. Birinci ve üçüncü anten segmentlerinden on birinci segmente kadar segment kaideleri beyazımsı gri renkte tüylenme gösterir (Resim 3.39). Resim Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792)

148 132 Türkiye yayılışı: Bursa: Orhaneli (Karıncalı ormanı) [Çanakçıoğlu, 1956]; İçel: Namrun Acanthocinus griseus ssp. novaki Tippm. olarak [Demelt, 1967]; İzmir: Bornova, Denizli: Kale [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Antalya: Manavgat / Taşağıl / Kaş / Sütleğen ( Sinekçibeli) / Akseki (Murtiçi) / Nebiler ormanı [Tosun, 1975]; Trabzon: Sürmene (Santa ormanları) [Sekendiz, 1981]; Adana, İzmir, Antalya, Trabzon, Bursa, Denizli [Erdem & Çanakçıoğlu, 1977]; Bursa: Orhaneli [Çanakçıoğlu, 1956]; Muğla: Yılanlı [Öymen, 1987]; İçel: Anamur, Hatay: Antakya (Tekkepınar) [Adlbauer, 1992]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) [Althoff & Danilevsky, 1997]; İzmir, Manisa, Denizli, Adana [Lodos, 1998]; Trabzon: Akçaabat [Alkan, 2000]; Anadolu [Sama, 2002]; Adana: Kozan, Erzurum: Oltu (Sütkans) [Tozlu ve ark., 2003]; Bursa: Karacabey, Edirne: Enez, Bursa: Mustafa Kemal Paşa / Sarnıç, Kocaeli: İzmit / Gebze / Ovacık, Kocaeli: İzmit / Karatepe, Kocaeli: Kerpe, [Özdikmen & Şahin, 2005]; Bolu: Mengen Orman Müdürlüğü [Özdikmen, 2011b] (Harita 3.39). Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı, Sibirya,?Moğolistan,?Çin, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, Kıbrıs. Korotip: Sibero-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Osmaniye ili için yeni kayıttır. Harita Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792) nin Türkiye yayılışı

149 133 Cins Leiopus Audinet-Serville, 1835 [Tip tür: Cerambyx nebulosus Linnaeus, 1758] Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758) Orijinal kombinasyon: Cerambyx nebulosus nebulosus Linnaeus, 1758 Tip lokalite: Belirtilmemiş. Muhtemelen İsveç. Sinonim: bifasciatus Goeze, 1777 (Cerambyx); dissimilis Pic, 1889; fasciatus Villers, 1789 (Cerambyx) ; insulanus Sláma, 1985 ; monilis Geoffroy, 1785 (Cerambyx); siculus Pic, 1924 ; taeniatus Gmelin, 1790 (Cerambyx) ; unifasciatus Pic, İncelenen materyal: İçel: Çamlıyayla, Sebil, 13.IV.2010, Prunus avium, 3 örnek; Niğde: Alihoca, 06.VI.2009, Prunus avium, 17 örnek. Fenoloji: Nisan-Haziran. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün konukçu bitkileri Quercus, Carpinus, Ulmus, Fagus, Populus, Acer, Juglans, Betula, Salix, Ostrya, Corylus, Rhamnus, Tilia, Alnus, Ficus, Sorbus, Sambucus, Robinia, Cornus, Prunus ve meyve ağaçları gibi yaprak döken ağaçlardır ve ayrıca nadiren Picea ve Abies koniferlerde de olabilir. Larvaları ölü dalların ve ine gövdelerin kabukları altında beslenir. Yaşam döngüsü 1 ya da 2 yıl, pupa evresini baharda kabuk altında ya da sap içinde geçirirler. Erginler Mayıs-Temmuz aylarında ortaya çıkarlar, konukçu bitkilerinde bulunur [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy 6-10 mm. Baş gri ve sarımsı tüylerle kaplı olup siyahımsı kahverengidir. Pronotum siyahımsı kahverengi, ön ve arka kenarlar kırmızımsı kahverengi olup; pronotum tüylenmesi gri küçük lekeler oluşturur. Elitranın bazal çeyreği kırmızımsı kahverengiden, siyahımsı kahverengine kadar değişir ve gri ya da açık kırmızı tüylerle noktalanmıştır, bunların hemen arkasında biraz daha geniş yuvarlanmış koyu kahverengi lekeler vardır. Elitra ortasının arka kısmında sıklıkla suturda kesilen düzensiz koyu kahverengi şerite sahiptir; elitranın apikal üçüncü

150 134 kısmında gri ya da kırmızımsı gri çok sayıda koyu renk lekeler bulunur. Bacaklar çoğunlukla siyahımsı kahverengi; ve antenler uzundur (Resim 3.40). Resim Leiopus nebulosus nebulosus (Linnaeus, 1758) Türkiye yayılışı: İstanbul: Belgrad Ormanı Leiopus nebulosus a. dissimilis olarak [Acatay, 1943]; İstanbul: Belgrad Ormanı / Bahçeköy [Schimitschek, 1944]; Türkiye [Acatay, 1948, 1961, 1968; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Artvin: Saçinka Ormanları [Sekendiz, 1981]; İstanbul: Belgrad Ormanı [Öymen, 1987]; Tokat: Topçam Dağı [Adlbauer, 1992]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) [Althoff & Danilevsky, 1997]; Kırşehir; Isparta: Gölcük [Özdikmen et al., 2005] (Harita 3.40). Dünya yayılışı: Avrupa nın tamamı, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye. Korotip: European.

151 135 Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Çalışmada verilen örnekler İçel ve Niğde illeri, dolayısıyla da Türkiye nin Doğu Akdeniz ve İç Anadolu Bölgesi için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt türle temsil edilmektedir. Bunlardan L. nebulosus caucasicus (Ganglbauer, 1887) sadece Türkiye nin kuzey doğu kısımlarında yayılış göstermektedir. Harita Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758) in Türkiye yayılışı Tribus TETROPINI Cins Tetrops Stephens, 1829 [Tip tür: Leptura praeusta Linnaeus, 1758] Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) Orijinal kombinasyon: Leptura praeustus Linnaeus, 1758 Tip lokalite: Avrupa Sinonim: inapicalis Pic, 1891; pilosus Geoffroy, 1785 (Leptura); ustulatus Hagenbach, 1822 (Saperda). İncelenen materyal: İçel: Çamlıyayla, Pınarlıbük, Erguvan, 30.X III.2008, Cerris siliquastrum, 15 örnek. Fenoloji: Mart-Ekim.

152 136 Biyoloji: Orman sakinidir. Bu tür gelişimini çoğunlukla Rosaceae (Crataegus, Rosa, Pyrus, Malus, Prunus, Mespilus) de, ve ayrıca Quercus, Tilia, Ulmus, Populus, Euonymus ve Rhamnus gibi diğer yaprak döken türlerde de geçirirler. Larvalar ince dalların içinde ve kabuklarının altında beslenir. Yaşam döngüsü 1 ya da 2 yıl, pupa baharda sap kısımlarında gelişir. Erginler Mayıs-Temmuz aylarında ortaya çıkar ve konukçu bitkilerin sap ve yapraklarında bulunurlar [Bense, 1995]. Resim Tetrops praeustus anatolicus Özdikmen & Turgut, 2008 Genel morfoloji: Boy 3-6 mm. Baş ve pronotum siyahtır. Elitra sarıdan sarımsı kahverengiye kadar değişir, elitranın en azından büyük bir kısmı açık renklidir. Ayrıca elitra apical kısımda siyah bir leke taşır. Ön bacaklar bu alttürde tamamen sarı değildir, orta ve arka bacaklar tipik olarak koyu kahverengiden siyaha kadar değişir, bazen tüm bacaklar sarı olabilir. Antenler siyah ve orta boyludur (Resim 3.41).

153 137 Türkiye yayılışı: Sakarya: Sapanca, Niğde: Çamardı, Antalya: Toros Dağları [Bodemeyer, 1900]; Anadolu: Ankara T. praeustus v. angorensis olarak [Winkler, ]; İstanbul: Polonezköy [Demelt, 1963]; Çorum: İskilip Tetrops praeustus angorensis olarak [Breuning & Villiers, 1967]; Ankara: Kızılcahamam [Gfeller, 1972]; Sinop: Dranaz Dağları [Sama, 1982]; Türkiye [Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Çorum: İskilip [Öymen, 1987]; Bilecik [Adlbauer, 1988]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) [Althoff & Danilevsky, 1997]; Samsun, İçel [Özdikmen ve ark., 2005]; Ankara: Sereflikoçhisar-Evren arası [Özdikmen, 2006]; İçel [Özdikmen ve ark., 2005]; Antalya: Alanya-Taşkent ve Karapınar- Sarımut arası, Konya: Beyreli yakınları, Hadim, Bozkır, Sorkun, Beyşehir-Akseki yolu ve Dere, Osmaniye: Zorkun [Özdikmen & Turgut, 2008]; Antalya: Alanya- Taşkent: Karapınar köyü çıkışı; Alanya: Karapınar-Sarımut; Konya: Hadim-Alanya yolu; Hadim: Küçüklü köyü; Bozkır: Üçpınar köyü; Bozkır: Sorkun kasabası; Beyşehir-Akseki yolu: Huğlu civarı; Bozkır: Dere T. p. anatolicus olarak [Özdikmen & Turgut, 2010]; Hatay: Şenköy ün 4 km güneyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.41). Dünya yayılışı: Avrupa nın tamamı, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, Moğolistan, Suriye, İran, Kuzey Afrika (Cezayir), Kuzey Amerika (Kanada). Korotip: Palearctic. Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Çalışmada verilen örnekler T. praeustus anatolicus Özdikmen & Turgut, 2008 alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de üç alt türle temsil edilmektedir. T. praeustus angorensis Pic, 1918 sadece Ankara ve civarından, T. praeustus anatolicus Özdikmen & Turgut, 2008 sadece Türkiye nin güney kısımlarından bilinmekte iken, nominatif alt tür Türkiye nin diğer kısımlarında yayılış göstermektedir. Bu türün diğer alt türü olan T. praeustus algiricus Chobaut, 1894 ise Cezayir e endemiktir.

154 138 Harita Tetrops praeustus Özdikmen & Turgut, 2008 in Türkiye yayılışı Tribus SAPERDINI Cins Saperda Fabricius, 1775 [Tip tür: Cerambyx carcharias Linnaeus, 1758] Alt cins Compsidia Mulsant, 1839 [Tip tür: Cerambyx populneus Linnaeus, 1758] Saperda quercus Charpentier, 1825 Tip lokalite: Macaristan İncelenen materyal: İçel: Gülnar, Kaynak, 18.V.2006, Quercus cerris, 1 örnek. Fenoloji: Mayıs. Biyoloji: Orman sakinidir. Bu türün gelişimi tam olarak bilinmemektedir. Larvalar Quercus içinde beslenirler. Ayrıca erginleri Acanthus üzerinde bulunur [Bense, 1995].

155 139 Resim Saperda quercus ocellata Abeille de Perrin, 1895 Genel morfoloji: Boy 8 mm. Baş ve pronotum siyahtır. Başta verteks üzerinde dört adet ince uzunlanmasına çizgi bulunur. Pronotum ise ortadaki daha az belirgin olmak üzere bir tane ortada iki tane yanlarda olmak üzere üç sarı uzunlamasına çizgiye sahiptir. Elytra çok koyu mavimsi siyah olup her bir elytron üç tane büyük sarı leke taşır. Elytra zemini dağınık olarak yayılmış grimsi tüylerle kaplıdır. Bacaklar ve antenler siyahtır. Bacaklar sarımsı sık, uzun ve yatık tüylere sahiptir. Abdomen siyah olup sarı, yatık ve uzun tüylerle kaplıdır (Resim 3.42). Türkiye yayılışı: İçel: Namrun S. quercus ocellata olarak [Demelt, 1967]; Adana: Tekir, Osmaniye: Nurdağı geçidi, Kahramanmaraş: Andırın S. quercus ocellata olarak [Adlbauer, 1988]; Trakya [Althoff & Danilevsky, 1997]; Türkiye [Lodos, 1998; Jenis, 2001]; Adıyaman: Karadut köyü civarı S. quercus ocellata olarak

156 140 [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Antalya: Akseki-Manavgat yolu (Gündoğmuş kavşağı) S. quercus ocellata olarak [Özdikmen & Turgut, 2010] (Harita 3.42). Dünya yayılışı: Avrupa (asıl olarak Balkanlar), Türkiye, Suriye, Ürdün. Korotip: E-Mediterranean or Turano-Mediterranean (Balkano-Anatolian) + E- Mediterranean (Palaestino-Taurian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen bilinenden çok daha geniş bir yayılış alanına sahiptir. Çalışmada verilen örnek S. quercus ocellata Abeille de Perrin, 1895 alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt tür ile temsil edilmektedir. S. quercus ocellata Abeille de Perrin, 1895 sadece Türkiye nin güney kısımlarında yayılmaktadır. Nominatif alt tür ise Trakya ve muhtemelen kuzey batı Anadolu kısımlarında bir yayılışa sahiptir. Harita Saperda quercus ocellata Abeille de Perrin, 1895 in Türkiye yayılışı Tribus PHYTOECIINI Cins Oxylia Mulsant, 1862 [Tip tür: Phytoecia languida Ménétriés, 1839] Oxylia argentata (Ménétriés, 1832) Orijinal kombinasyon: Saperda argentata Ménétriés, 1832 Tip lokalite: Zouvant (Güney Azerbaycan)

157 141 İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Güney köyü, 15.IV.2008, Caduus sp. kökünden, 1 örnek. Fenoloji: Nisan. Biyoloji: Az bilinmektedir. Larvalar muhtemelen otsu bitkilerin (örneğin Labiatae: Echium) köklerinde beslenir. Erginlerine Nisan-Haziran aylarında rastlanır [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy 13,5-16 mm. Baş ve pronotum siyahtır. Pronotum ortada ve yanlarda birer tane olmak üzere üç adet sarımsı tüylerden oluşmuş şerit taşır. Elytra siyah olup düzgün, iri ve sık noktalıdır; sarımsı, sık, kaidede dik apekse doğru yatık tüyler taşır. Bacaklar ve antenler siyahtır. Bacaklar sarı ve sık tüylerle kaplıdır. İlk anten segmenti tek düze sarımsı tüylerle kaplıdır. Diğer segmentler kaideden itibaren uçtaki şişkin kısma kadar sarımsı, ince ve sık tüylerle kaplıdır. Antenler siyahtır. İlk anten segmentinin iç kısımları turuncudur. Abdomen siyahtır ve sarı, sık tüylerle kaplıdır (Resim 3.43). Resim Oxylia argentata languida (Ménétriés, 1839)

158 142 Türkiye yayılışı: Türkiye [Winkler, ; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Özdikmen, 2006]; İçel: Bolkar Dağları [Villiers, 1959]; Ankara: Elmadağ, Yozgat [Breuning et Villiers, 1967]; Niğde: Çiftehan, İçel: Namrun (Bolkar Dağları) [Demelt, 1967]; Elazığ : Harput [Fuchs et Breuning, 1971]; Çorum [Gfeller, 1972]; Erzurum [Özbek, 1978]; Kırıkkale, Konya: Beyşehir [Adlbauer, 1988]; Adıyaman: Karadut köy civarı [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Antalya: İrmasan geçidi [Rejzek ve ark., 2001]; Ağrı: Balıklıgöl, Artvin: Ardanuç (Akarsu) / Bayburt (Maden), Bitlis: Merkez, Diyarbakır: Silvan, Erzincan: Üzümlü (Bayırbağ), Erzurum: Üniversite Kampüsü / Dutçu / Ocak / Aşkale (Kop Dağı) / Hınıs / Narman (Araköy) / Oltu (Başaklı) / Çamlıbel / Sütkans / Pasinler / Şenkaya (Penek) / Timurkışla / Turnalı / Tortum (Pehlivanlı) / Uzundere (Dikyar), Gümüşhane: Merkez, Kars: Sarıkamış (Karakurt, Şeytangeçmez), Konya: Güneysınır (Gürağaç) [Tozlu ve ark., 2003]; Kastamonu : Araç (Merkez), Isparta: Yalvaç (Sücüllü-Yalvaç Barajı arası), Yozgat: Akdağmağdeni (Akçakışla yolu / Yukarı Çulhalı köy) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Hatay: İskenderun (Güzelyayla yolu) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Niğde: Bor- Altunhisar, Ankara: Kızılcahamam (Aköz köy) [Özdikmen, 2006]; Bingöl: 30/36. km Bingöl ün doğusu; Tunceli: 14. km Tunceli nin güneyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012]; Kahramanmaraş-Andız yolu [Kütahya, Yakup Bey 2012 Kişisel iletişim] (Harita 3.43). Dünya yayılışı: Avrupa (Kırım), Kafkasya, Armenia, Azerbaijan, Yakın Doğu, Türkiye, İran. Korotip: SW-Asiatic (Anatolo-Caucasian + Irano-Caucasian + Irano-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen geniş bir yayılış alanına sahiptir. Çalışmada verilen örnek Oxylia argentata languida (Ménétriés, 1839) alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt tür ile temsil edilmektedir. Oxylia argentata languida (Ménétriés, 1839) sadece Türkiye nin güney kısımlarında yayılmaktadır. Nominatif alt tür ise Türkiye nin diğer kısımlarında yayılış göstermektedir.

159 143 Harita Oxylia argentata (Ménétriés, 1832) nin Türkiye yayılışı Cins Mallosia Mulsant, 1862 [Tip tür: Saperda graeca Sturm, 1843] Alt cins Anatolomallosia Özdikmen & Aytar, 2012 [Tip tür: Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012] Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012 Tip lokalite: İçel: Erdemli (Türkiye) İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Sorgun yolu, 30.IV.2003, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Nisan. Biyoloji: Bilinmiyor.

160 144 Resim Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012 Genel morfoloji: Vücut boyu (mandibuldan pygidiuma kadar): mm (holotip dişi): Vücut örtüsü kırmızı kahverengidir. Baş, kırmızı kahverengi renklenmiş clypeus ve labrum hariç, koyu kahverengi ya da neredeyse siyahtır. Frons çok yoğun kirli sarı, çoğunlukla recumbent ve nadiren dik tüylerle örtülüdür. Verteks kaba bir şekilde düzensiz olarak noktalanmıştır ama noktalar elitral noktalardan daha küçüktür. Antenler güçlü, neredeyse tamamen kırmızı kahverengi, recumbent kirli sarı ya da altın sarısı tüylerle kaplıdır; ilk segment üçüncü segmentten daha uzundur. Pronotum oldukça yoğun, disk üzerinde kirli sarı, kenarlarda beyazımsı sarı tüylerle kaplıdır; disk bazal kısmında oldukça seyrek tüylüdür, böylece bu kısımda yüzey görülebilir, koyu kahverengi göz benzeri iki leke ortanın her yanındaki kırışıklıklar yükselmiştir ve orta hattaki bazal kenarında bir tane daha leke ve diğerlerine göre daha küçüktür; pronotal noktalar seyrek ve ince, özellikle elitra ve başın noktalamasından çok daha küçüktür. Scutellum kenarlardaki kırmızı kahverengi çıplak dar kısımlar hariç yoğun olarak beyazımsı sarı tüylerle kaplıdır, noktalaması

161 145 çok ince pronotumdaki gibidir. Elitra kabaca ve derin noktalamaya sahiptir özellikle bazal kısım, herhangi bir yerinde tüylenme yoktur; her elitron üç tane boyuna karina derin noktalar tarafından kesintiye uğramıştır ve disktedi beyaz tüylerle kaplı üç tane geniş boyuna bant (humeral, dorsal ve presutural), üçüncü boyuna karina ve lateral kenar arasındaki lateral kısımlar kirli sarı ya da altın sarısı tüylerle tamamen kaplıdır, lateral kısım üstten görülebilir çoğu parçalar için ve disk üzerindeki geniş boyuna çizgiler elitral apeksten önce kaynaşmıştır ve noktalar (apekstekine göre kaidedeki belirgin oranda daha büyük) tarafından kesilmiştir. Sutur siyahtır. Bacaklar femur ve tibia seyrek olarak kirli sarı tüylerle kaplıdır (Resim 3.44). Türkiye yayılışı: İçel: Erdemli (Sorgun yolu) (Özdikmen & Aytar, 2012) (Harita 3.44). Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian. Yorumlar: Bu endemik tür Özdikmen & Aytar (2012) de bu örnekten (holotip ) tanımlanmıştır. Harita Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012 nin Türkiye yayılışı Cins Coptosia Fairmaire, 1864 [Tip tür: Phytoecia languida Fairmaire, 1864 = Phytoecia albovittigera Heyden, 1863] Alt cins Coptosia Fairmaire, 1864

162 146 [Tip tür: Phytoecia languida Fairmaire, 1864 = Phytoecia albovittigera Heyden, 1863] Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884) Orijinal kombinasyon: Phytoecia bithynensis Ganglbauer, 1884 Tip lokalite: Bursa (Türkiye) Sinonim: amasina Pic, 1949; conjuncta Pic, 1901; latevittata Breuning, 1963; limbata Pic, 1949; piciana Jakovlev, 1924 (Phytoecia); trilinea Pic, 1892 (Phytoecia); trilineata Pic, 1892 (Phytoecia) İncelenen materyal: Niğde: Ali hoca, 06.VI.2008, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Bilinmiyor. Resim Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884)

163 147 Genel morfoloji: Boy 9-11 mm. Baş ve pronotum siyahtır. Baş dik, siyahımsı tüylüdür. Pronotum sarı tüylerin sıklaşmasıyla oluşmuş bir adet ortada ve yanlarda olmak üzere üç adet sarı şerit taşır. Elytra siyah olup apekse doğru yanlarda kırmızılık taşır. Ayrıca elytrada beyaz tüylerin sıklaşarak oluşturduğu sutur boyunca uzanan ince bir beyaz şerit bulunur. Bunun yanı sıra elytra dik, uzun, siyah tüylere sahiptir. Bacaklar kahverengi olup sarımsı, sık, yatık ve dik tüylerle kaplıdır. Antenler koyu kahverengidir ve dik uzun tüyler taşır. Abdomen siyahtır; sarı sık, yatık tüylerle kaplıdır (Resim 3.45). Türkiye yayılışı: Bursa [Ganglbauer, 1884]; Bilecik [Bodemeyer, 1906]; Türkiye [Winkler, ; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998]; İzmir: Bergama [Demelt & Alkan, 1962]; Adana: Kozan, Isparta: Eğirdir, İçel: Çamlıyayla, İzmir: Bergama [Demelt, 1963]; Osmaniye: Nurdağı geçidi [Adlbauer, 1988]; Adıyaman: Karadut köyü civarı [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Elazığ: Gözeli, Adıyaman: Nemrut Dağı (Karadut civarı) [Rejzek ve ark., 2001]; Diyarbakır, Erzurum, Muş [Tozlu ve ark., 2003]; Hatay: Antakya, Saint Pierre Kilisesi civarı [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Antalya: İbradı,; İbradı-Akseki yolu; Konya: Hadim; Bozkır: Yalnızca köyü [Özdikmen & Turgut, 2010d]; Sivas: Beypınarı; Erzincan: Kızıldağı geçidi; Tunceli: Pülümür ün 15 km kuzeyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.45). Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian. Yorumlar: Bu endemik tür oldukça geniş bir yayılış alanına sahiptir. Buna karşın Niğde ili ve Türkiye nin İç Anadolu Bölgesi için yeni kayıttır.

164 148 Harita Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884) ün Türkiye yayılışı Cins Phytoecia Dejean, 1835 [Tip tür: Cerambyx cylindricus Linnaeus, 1758] Alt cins Pilemia Fairmaire, 1864 [Tip tür: Phytoecia tigrina Mulsant, 1851] Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793) Orijinal kombinasyon: Saperda hirsutula Frölich, 1793 Tip lokalite: Avusturya Sinonim: androsensis Breuning, 1963 (Oxylia); atomaria Townson, 1797 (Saperda); ciliciae Breuning, 1951 (Phytoecia); hladilorum Holzschuh, 2006; holosericea Faldermann, 1837 (Saperda); holosericea Ganglbauer, 1884 (Phytoecia); holtzi Pic, 1952; obsoleta Ganglbauer, 1889; tournieri Pic, İncelenen materyal: İçel: Tarsus- Karabucak, 17.IV.2008, ışık tuzağı, 1 örnek; Gülnar, Gezende, 13.VII.2011, 1 örnek. Fenoloji: Nisan-Temmuz. Biyoloji: Bu türün konukçu bitkileri genellikle otsu bitkilerdir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ve tepelerde sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Larvaları Stachys recta nın kökünde ve saplarında, ayrıca Phlomis tuberosa da yaşar. Nisan-Temmuz arası görülürler [ Jenis, 2001].

165 149 Genel morfoloji: Boy 7-13 mm. Baş ve pronotum siyahtır. Baş dik, sarımsı ve sık tüylüdür. Pronotum sık, sarımsı, yatık tüylü olup tüyler ortada ve yanlarda sıklaşarak sarı uzunlamasına üç adet şerit oluştur. Elytra siyahtır. Dağınık yerleşmiş sarımsı tüylerle kaplı olup iri, dağınık ve derin noktalıdır. Bacaklar sarı, çok sık ve yatık tüylerle kaplıdır. Abdomen siyahtır ve sarı, sık tüylerle kaplıdır (Resim 3.46). Resim Phytoecia hirsutula hirsutula (Frölich, 1793) Türkiye yayılışı: Konya: Meram [Bodemeyer, 1900]; Bilecik [Bodemeyer, 1906]; Türkiye [Winkler, ; Lodos, 1998; Sama & Rapuzzi, 2000; Sama, 2002]; İzmir: Bergama [Demelt & Alkan, 1962]; İzmir: Pergamon, İçel: Namrun [Demelt, 1963]; Erzurum [Breuning et Villiers, 1967]; Erzurum ve civarı [Özbek, 1978]; Antalya [Demelt, 1961; Öymen, 1987]; İçel: Erdemli [Adlbauer, 1988]; Adıyaman: Nemrut Dağı [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Hakkari [Rejzek ve ark., 2001]; Bayburt: Maden, Erzurum: Akdağ / Çat / Ilıca (Atlıkonak) / İspir (Madenköprübaşı) / Oltu /

166 150 Pasinler (Çalıyazı) / Şenkaya (Hoşköy) / Turnalı / Tortum (Söğütlü), Kars: Sarıkamış (Karakurt, Şeytangeçmez) [Tozlu ve ark., 2003]; Isparta: Yalvaç (Bağkonak, Sultan Dağları) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Afyon: Ermen vadisi [Özdikmen, 2007]; Osmaniye: Boğaz yaylası; Zorkun yolu, Çiftmazı [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Antalya: Alanya: Keşbelen yaylası; Akseki: Mahmutlu köyü civarı; Akseki: Çukurköy-Mahmutlu; İbradı-Akseki yolu; Konya: Gencek- Derebucak [Özdikmen & Turgut, 2010d]; Şırnak: Meşindağı geçidi; Tunceli: Tunceli nin 40 km batısı (Ovacik yolu) [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.46). Dünya yayılışı: Avrupa (Balkanlar ve doğu Avrupa kısmı), Batı Sibirya, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, Suriye, İsrail, Lübnan, Ürdün, İran. Korotip: Sibero-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de oldukça geniş bir yayılış alanına sahiptir. Çalışmada incelenen örnekler nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de sadece nominatif alt tür ile temsil edilmektedir. Türün bilinen diğer alt türleri olan P. hirsutula moreana Breuning, 1943 Yunanistan a endemik olup, P. hirsutula homoiesthes (Ganglbauer, 1888) ise sadece İran ve Türkmenistan da yayılış göstermektedir. Harita Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793) ün Türkiye yayılışı

167 151 Alt cins Helladia Fairmaire, 1864 [Tip tür: Saperda flavescens Brullé, 1832] Phytoecia humeralis (Waltl, 1838) Orijinal kombinasyon: Saperda humeralis Waltl, 1838 Tip lokalite: Türkiye Sinonim: frontalis Chevrolat, 1882; mersinensis Pic, 1900 (Helladia); scapularis Chevrolat, 1882; scapulata Mulsant, İncelenen materyal: İçel: Tarsus, Karabucak, 06.IV.2011, Carduus sp., 3 örnek. Fenoloji: Nisan. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy 8,5-9,5 mm. Baş, pronotum ve elytra siyahtır. Baş gözlerin iç kenarlarında sık, kırmızımsı turuncu tüyler taşır. Pronotum diskinin ortasında iri, altıgenimsi kırmızı bir leke taşır. Ayrıca elytradan daha ince, sık noktalıdır. Elytra humeral bölümde kırmızı leke taşır; Pronotumdan daha iri noktalı olup kısa ve dik tüylüdür. Ön bacaklar turuncu olup kaideden itibaren yarısı ile orta ve arka bacaklar siyahtır. Tüm bacaklar sık, yatık, sarımsı tüylüdür. Antenler siyahtır. Abdomen siyah olup son abdomen segmentinin kaideden itibaren yarısı turuncudur (Resim 3.47).

168 152 Resim Phytoecia humeralis caneri Özdikmen & Turgut, 2010 Türkiye yayılışı: Türkiye: Saperda humeralis in tip lokalitesi olarak [Waltl, 1838]; Konya: Meram [Bodemeyer, 1900]; Türkiye [Winkler, ; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Sama & Rapuzzi, 2000]; İzmir: Bornova / Efes [Demelt & Alkan, 1962]; Amasya, Edirne [Breuning et Villiers, 1967]; Hakkari: Yüksekova, Hatay: Yenişehir / Antakya (Reyhanlı) [Fuchs et Breuning, 1971]; İzmir: Bornova, Eskişehir [Gül-Zümreoğlu, 1972]; Eskişehir, İçel: Anamur [Ex. Gül- Zümreoğlu, 1975]; Ankara: Eymir gölü, Isparta: Kovada, İzmir: Bornova (Doğanlar köyü) / Tire / Gümüşsu / Kuşadası / Menemen (Aliağa) / Torbalı (Pamukyazı) / Selçuk (Efes), Denizli: Merkez / Buldan / Sarayköy, Manisa: Salihli (Gökköy), Aydın: Nazilli [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Konya: Beyşehir, Adana: Misis, Hatay: Topboğazı,Osmaniye: Fevzipaşa, Burdur: Bucak, İçel: Silifke (Mut) [Adlbauer, 1988]; Adıyaman: Karadut köyü civarı [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Antalya: Gündoğmuş / Perge civarı, İçel: Namrunkale (Çamlıyayla, Sebil köyü) [Rejzek ve

169 153 ark., 2001]; Manisa: Muradiye [Tezcan & Rejzek, 2002]; Adana: Merkez, Diyarbakır: Silvan [Tozlu ve ark., 2003]; Uşak: Ulubey (Ovacık köyü, Gökgöz tepesi) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Hatay: İskenderun (Topboğazı), İzmir: Kuşadası / Bornova (Doğanlar) / Merkez / Torbalı, Manisa: Salihli [Özdikmen ve ark., 2005]; Niğde: Çamardı (Dikilitaş), Kahramanmaraş: Çakalçullu [Özdikmen & Demirel, 2005]; Ankara: Şereflikoçhisar, Aksaray: Ankara çıkışı (Ekecik çayı), Niğde: Araplı-Höyük arası [Özdikmen, 2006]; Kahramanmaraş: Göksun (Mehmetbey köprüsü civarı / Küçüksu köyü, Göcük yaylası) / Elbistan (Elbistan- Taşburun yolu, Taşoluk / Karaelbistan, Cumhuriyet) / Ekinözü / Afşin (Tanır, Yeşiloba, Karasalgan) / Pazarcık (Şahintepe köyü / Büyük Nacar / Armutlu köyü / Sakarkaya köyü / Evri-Karahöyük yolu / Evri (Küçükcennetpınarı)) / Merkez (Kavaklı) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Gaziantep: Akbez (Gülpınarı yaylası), Fevzipaşa İslahiye yolu [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Antalya: Akseki- Manavgat yolu, Güzelsu köyü, Mahmutlu köyü civarı, Hatay: Kırıkhan Belen yolu (Kıcı), Kırıkhan civarı, Serinyol, Alahan kalesi, Akbez, Gaziantep: Fevzipaşa Islahiye yolu [Özdikmen & Turgut, 2010]; Osmaniye: Yaylalık-Türkoğlu yolu, Çiftmazı, Yarpuz, Hasanbeyli, Toprakkale, Kızlaç köyü, Hatay: Kırıkhan Belen yolu (Kıcı), Kırıkhan civarı, Hassa Kırıkhan yolu, Serinyol, Alahan kalesi, Akbez, Gülpınarı yaylası, Hüseyinli köyü, Üzengili köyü, Gaziantep: Fevzipaşa Islahiye yolu P. humeralis caneri olarak [Özdikmen & Turgut, 2010]; Siirt: Eruh un 7 km güney-doğusu [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.47). Dünya yayılışı: Avrupa (Yunanistan), Kafkasya, Türkiye, İran, Suriye. Korotip: E-Mediterranean (Palaestino-Cyprioto-Taurian + NE-Mediterranean). Yorumlar: Bu tür Türkiye de oldukça geniş bir yayılış alanına sahiptir. Çalışmada verilen örnekler P. humeralis caneri Özdikmen & Turgut, 2010 alt türüne aittir. Çünkü bu tür Türkiye de iki alt tür ile temsil edilmektedir. P. humeralis caneri Özdikmen & Turgut, 2010 sadece Türkiye nin güney kısımlarında yayılmaktadır. Nominatif alt tür ise Türkiye nin diğer kısımlarında yayılış göstermektedir. Türün

170 154 bilinen diğer alt türü olan P. humeralis insignata Chevrolat, 1854 ise sadece Suriye, İsrail, Ürdün ve Lübnan da yayılmaktadır. Harita Phytoecia humeralis (Waltl, 1838) in Türkiye yayılışı Alt Cins Musaria Thomson, 1864 [Tip tür: Leptura affinis Harrer, 1784]] Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837 Tip lokalite: Transkafkasya Sinonim: aladaghensis Reitter, 1906; diversicollis Pic, 1917 (Musaria); gamborenis Pic, 1917 (Musaria); heydeni Pic, 1952; mardiniensis Heyden, 1894; octopunctata Pic, 1952; persica Ganglbauer, 1884; quinquepuncticollis Pic, 1952; trimaculata Pic, 1917(Musaria); trinotaticollis Pic, 1952; turcica Pic, 1952 (Musaria); verticeuninotata Pic, İncelenen materyal: İçel: Değirmençay, 04.IV.2008, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Nisan. Biyoloji: Bilinmiyor.

171 155 Resim Phytoecia puncticollis puncticollis Faldermann, 1837 Genel morfoloji: Boy mm. Baş ve pronotum kırmızımsı kahverengi olup çok sayıda siyah leke ve çok seyrek dik siyah tüy taşır. Baş, pronotum ve elitra belirgin ve aynı tip noktalamaya sahiptir. Scutellum uzun beyazımsı sarı, sık tüylüdür. Elitra siyah, sarımsı gri, kısa, yatık tüylenmiştir. Bacaklar kırmızımsı kahverengi; ön femurların kaidesi siyah renklenmiş; diğerlerinde femurlarda hem kaide hemde son kısmı tibiayla birleşme noktası ve orta kısım hariç siyahtır. Tarsuslar tamamen siyahtır. Bacaklar kısa, sarı tüylü olup arka tibiaların son kısmında daha yoğun ve uzun sarı tüylüdür. Orta ve arka tibiaların son kısımları siyahtır. Antenler siyah, segmentlerin orta kısımlarında belirgin kırmızımsı kahverengi kısımlar taşır (Resim 3.48).

172 156 Türkiye yayılışı: Malatya [Heyden,1888]; Türkiye [Winkler, ; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998]; Taurus Musaria puncticollis v. trimaculata olarak [Winkler, ]; Van: Özalp, Kuzgunkıran, Hakkari: Yüksekova, Tunceli: Merkez, Bingöl: Kuruca M. puncticollis persica olarak [Fuchs et Breuning, 1971]; Bitlis: Reşadiye M. puncticollis persica olarak [Sama, 1982]; Van: Kuzgunkıran geçidi, Bitlis: Tatvan civarı [Rejzek ve ark., 2001]; Erzincan, Erzurum, Diyarbakır [Tozlu ve ark., 2003]; Erzincan güneyi, Tunceli: Merkez güneyi, Ovacık civarı, Hakkari: Kolbaşı, Çukurca civarı, Bağışlı civarı [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.48). Harita Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837 nin Türkiye yayılışı Dünya yayılışı: Kafkasya, Transkafkasya, Türkmenistan, Türkiye, Irak, İran. Korotip: SW-Asiatic (Anatolo-Caucasian + Irano-Caucasian + Irano-Anatolian) + Turano-Caucasian. Yorumlar: Bu tür Türkiye de doğu kısımlarda oldukça geniş bir yayılış alanına sahiptir. Çalışmada verilen örnek İçel ili ve dolayısıyla Türkiye nin Akdeniz Bölgesi için yeni kayıttır. Bu çalışmada incelenen örnek nominatif alt türe aittir. Çünkü bu tür Türkiye de sadece nominatif alt türle temsil edilmektedir. Türün bilinen diğer alt türü olan P. puncticollis stygia Ganglbauer, 1884 ise sadece İran ve Türkmenistan da yayılmaktadır.

173 157 Alt Cins Neomusaria Plavilstshikov, 1928 [Tip tür: Saperda balcanica Frivaldszky, 1835] Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884 Tip lokalite: Cilician Taurus (Türkiye) İncelenen materyal: Niğde: Alihoca, 20.VI.2007, 24.VI.2008, 06.VI.2010, 13.VI.2010, Salvia aucheri var. aucheri, 8 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji:Bilinmiyor. Resim Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884 Genel morfoloji: Boy 7-10 mm. Baş, pronotum ve elitra siyahtır. Baş gözlerin iç kenarlarında ortada birleşmeyen sık, sarı yatık tüyler taşır. Pronotum diskinin orta hattı boyunca scutellumdaki tüylerle birleşen uzanan uzun, çok sık turuncumsu sarı

174 158 tüylerden oluşan bir bant taşır. Elitra siyah; sarı, sık ve yatık tüylerle kaplıdır. Bacaklar kırmızımsı kahverengi; tüm femurların kaidesi siyah renklenmiş; tarsuslar tamamen siyahtır. Bacaklar kısa, sarı tüylü olup arka tibiaların son kısmında daha yoğun ve uzun sarı tüylüdür. Orta ve arka tibiaların son kısımları siyahtır. Antenler siyahtır. Abdomen yoğun yatık ve uzun sarı tüylerle kaplıdır (Resim 3.49). Türkiye yayılışı: İçel: Gülek [Ganglbauer, 1884]; Anadolu ve Trakya [Winkler, ]; Niğde: Çiftehan, İçel: Namrun Phytoecia merkli m. alepensis olarak [Demelt, 1967]; Eskişehir, Osmaniye: Nurdağı geçidi, Niğde: Çiftehan [Adlbauer, 1988]; İçel: Gülek, Amasya, Adana -inapicalis olarak [Sama, 1993]; Türkiye [Lodos, 1998]; Adıyaman: Nemrut Dağı [Rejzek & Hoskovec, 1999]; Niğde: Çiftehan (Alihoca), Osmaniye: Hasanbeyli civarı (Nurdağı geçidi), Adıyaman: Nemrut Dağı (Karadut civarı), İçel: Erdemli [Rejzek ve ark., 2001]; Konya [Tozlu ve ark., 2003]; Ankara: Çal Dağı, Kızılcahamam (Soğuksu Milli Parkı) [Özdikmen & Demir, 2006]; Osmaniye: Zorkun yolu, Çiftmazı [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Tunceli: Pülümür ün güneyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.49). Dünya yayılışı: Suriye, Türkiye. Korotip: SW-Asiatic (Syro-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen oldukça geniş bir yayılışa sahiptir. Harita Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884 ün Türkiye yayılışı.

175 159 Alt Cins Phytoecia Dejean, 1835 [Tip tür: Cerambyx cylindricus Linnaeus, 1758] Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858 Tip lokalite: Caramanie (Türkiye: Karaman) Sinonim: annulifera Pic, 1900; longicollis A. Costa, 1878; macilenta Mulsant & Wachanru, 1863; puncticollis Mulsant & Wachanru, İncelenen materyal: İçel: Merkez, Toroslar, Yeniköy, 21.V.2009, atrapla, 3 örnek. Fenoloji: Mayıs. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy 6,5-7,5 mm. Baş, pronotum ve elitra siyahtır; sık, belirgin ve düzenli noktalamaya sahiptir. Baş ve pronotum seyrek ve dik; elitra yatık, sık grimsi beyaz tüylerle kalıdır; scutellum aynı renk fakat daha uzun tüylenmiştir. Tüm femurların sadece apikal üçte biri siyah; ön bacaklar hariç diğerlerinde femurların posterior kısmıyla birlikte tibialar tamamen siyahtır. Bütün tarsuslar siyahtır. Bacaklar sarı tüylüdür. Antenler siyahtır (Resim 3.50).

176 160 Resim Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858 Türkiye yayılışı: Hatay, Akbez [Fairmaire, 1884; Pic, 1892]; Konya: Akşehir, Niğde: Çamardı, Adana: Pozantı [Bodemeyer, 1900]; Türkiye [Winkler, ; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Sama & Rapuzzi, 2000]; İzmir: Bornova [Demelt & Alkan, 1962]; Osmaniye: Bahçe [Adlbauer, 1988]; Hatay [Tozlu ve ark., 2003]; Diyarbakır: Lice [Özdikmen ve ark., 2005]; Mardin: Arıçlı nın 6 km doğusu; Hatay: Şenköy ün 4 km güneyi; İçel: Çamlıyayla; Tunceli: Tunceli nin 14 km güneyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.50). Dünya yayılışı: Kafkasya, Türkiye, Kıbrıs, Suriye, İsrail, Lübnan, Irak, İran. Korotip: SW-Asiatic (Anatolo-Caucasian + Irano-Caucasian + Irano-Anatolian + Plestino-Taurian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de güney kısımlarda muhtemelen oldukça geniş bir yayılışa sahiptir.

177 161 Harita Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858 in Türkiye yayılışı Phytoecia geniculata Mulsant, 1862 Tip lokalite: Yunanistan ve Türkiye ( İstanbul ) Sinonim: fuscicornis Mulsant & Rey, 1863; ingeniculata T. Pic, 1900; nazarena Reiche, 1877; orientalis Kraatz, 1871; palaestina Pic, İncelenen materyal: İçel: Tarsus, Karabucak, 16.IV.2009, Carduus sp., 2 örnek; Tarsus, Hal, 22.IV.2009, 1 örnek; Celebili, 21.V.2009, atrapla, 1 örnek; Yenişehir, 25.III.2010, Carduus sp., 3 örnek; Tarsus, Karabucak, 06.IV.2011, Carduus sp., 11 örnek; Erdemli, Sorgun yolu, 28.VII.2011, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Mart-Temmuz. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy 8-10 mm. Baş, pronotum ve elitra siyahımsı mavi; alın beyazımsı gri ya da sarımsı gri tüylerle kaplıdır. Pronotumun arka kenarına yakın az ya da çok belirgin bir orta nokta ve scutellum beyazımsı gri ya da sarımsı beyaz tüylüdür. Elitra seyrek olarak gri ya da sarımsı kahverengi tüylere sahiptir. Ön femurun sadece apikal üçte biri kırmızımsı sarı; ön tibia koyu uçla birlikte neredeyse daima aynı tarzda kırmızımsı sarı; tüm tarsuslar siyahtır. Antenler uzun, siyahımsı kahverengidir (Resim 3.51).

178 162 Resim Phytoecia geniculata Mulsant, 1862 Türkiye yayılışı: İstanbul [Mulsant, 1862]; Hatay, Akbes [Pic, 1892]; Bilecik [Bodemeyer, 1900]; Trakya [Winkler, ]; Anadolu P. geniculata fuscicornis olarak [Winkler, ]; İstanbul: Çengelköy [Demelt & Alkan, 1962]; Edirne, Bursa: Karacabey [Breuning et Villiers, 1967]; Hatay: Antakya (Reyhanlı) [Fuchs et Breuning, 1971]; İstanbul: Çengelköy, Gaziantep [Gül- Zümreoğlu, 1975]; İzmir: Selçuk / Menemen / Kemalpaşa / Tire, Aydın: İncirliova, Denizli: Sarayköy, Manisa: Üçpınar [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Burdur: Bucak, Osmaniye: Nurdağı geçidi [Adlbauer, 1988]; Türkiye [Lodos, 1998]; Antalya: Perge civarı [Rejzek ve ark., 2001]; İçel: Merkez [Tozlu ve ark., 2003]; Adana, Manisa: Salihli / Üçpınar, İzmir: Menemen [Özdikmen ve ark., 2005]; Hatay: İskenderun (Güzelyayla yolu) / Samandağı (Büyükkaya deresi, Fidanlı, Uzunbağ), Osmaniye: Düziçi [Özdikmen & Demirel, 2005]; Ankara: Gölbaşı (Örencik köyü) [Özdikmen & Demir, 2006]; Kahramanmaraş: Körsülü köprüsü civarı, Pazarcık, Merkez (Karbasan köyü civarı), Başkonuş ormanı [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Kastamonu: Kanlıabat köyü [Özdikmen, 2007]; Osmaniye: Kumarlı-Kazmaca; Yarpuz girişi; Gaziantep: Akbez, Gülpınarı yaylası; Hatay: Dörtyol, Kuzuculu [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Kırıkkale: Sulakyurt girişi [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012a];

179 163 Hatay: Şenköy ün 4 km güneyi; Siirt: Meşindağı geçidi 10 km kuzeyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.51). Dünya yayılışı: Avrupa (Bulgaristan, Yunanistan, Trakya), Türkiye, Kıbrıs, İsrail, Lübnan, Ürdün, Irak, İran. Korotip: Turano-Mediterranean (Turano-Balkan). Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen bilinenden çok daha geniş bir yayılışa sahiptir. Harita Phytoecia geniculata Mulsant, 1862 nin Türkiye yayılışı Alt Cins Opsilia Mulsant, 1862 [Tip tür: Opsilia flavicans Mulsant, 1862 = Leptura coerulescens Scopoli, 1763] Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763) Orijinal kombinasyon: Leptura coerulescens Scopoli, 1763 Tip lokalite: Slovenya Sinonim: aeruginosa Mulsant, 1839 (Phytoecia); chlorizans Chevrolat, 1860 (Phytoecia); cobaltina Chevrolat, 1860 (Phytoecia); cretensis Breuning, 1947 (Phytoecia); echii Chevrolat, 1860 (Phytoecia); estrelana Pic, 1930 (Opsilia); flavescens Mulsant, 1843 (Phytoecia); flavicans Mulsant, 1862 (Opsilia); grisescens Chevrolat, 1860: (Phytoecia); incerta Mulsant, 1862 (Phytoecia); nigrita Nedelkow,

180 (Phytoecia); obscura Brisout de Barneville, 1863(Phytoecia); subcoerulea Geoffroy, 1785 (Leptura) ; tienschanica Fuchs, 1965; virescens Fabricius, 1782 (Saperda); viridiuscula Goeze, 1777 (Leptura). İncelenen materyal: Adana: Feke, Kayadibi köyü, 16.IV.2009, Echium sp. kökünden, 1 örnek; Pozantı, 09.VI.2008, atrapla, 1 örnek; Pozantı, Şekerpınarı, 25.V.2009, atrapla, 1 örnek; İçel: Gözne, 04.V.2009, 1 örnek; Mut, Alahan, 17.V.2009, Echium sp. kökünden, 1 örnek; Gülnar, Köseçobanlı 22.V.2009, Echium sp. kökünden, 1 örnek; Tarsus, Karabucak, 06.IV.2011, 1 örnek; Silifke, Kırobası, 16.V.2011, Echium sp. kökünden, 1 örnek; Kahramanmaraş: Göksun, Çardak, 12.IV.2010, Echium sp. kökünden, 1 örnek; Karaman: Sertavul geçidi, 11.V.2009, Echium sp., 1 örnek; Niğde: Alihoca, 24.V.2011, Echium sp. kökünden, 1 örnek. Fenoloji: Nisan-Haziran. Biyoloji: Bu türün konukçu bitkileri genellikle otsu bitkilerdir. Bu türün erginleri ve larvaları ovalarda ve tepelerde sadece konukçu bitkilerinden elde edilebilirler. Larvaları Boraginaceae familyası üyelerin saplarında, ayrıca step habitatlarda yaşar. Kışı pupa olarak geçirirler. Mayıs-Temmuz arası görülürler [ Jenis, 2001]. Genel morfoloji: Boy 7,5-11,5 mm. Baş, pronotum ve elytra siyah olup çok sık, yeşilimsi gri tüylüdür. Pronotumdaki tüyler orta kısımda ve yanlarda sıklaşarak üç adet uzunlamasına şerit oluştururlar. Elytra pronotumdan daha iri noktalıdır. Bacaklar siyah olup yeşilimsi gri tüylerle kaplıdır. Antenler ve abdomen siyah olup abdomen sık, yeşilimsi gri tüylerle kaplıdır (Resim 3.52).

181 165 Resim Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763) Türkiye yayılışı: Konya: Zanapa [Bodemeyer, 1906]; Türkiye [Winkler, ; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Sama & Rapuzzi, 2000; Sama, 2002]; Adana: Toros Dağları (Pozantı, Bolkar Dağları) [Villiers, 1959]; İstanbul: Polonezköy, Alem Dağı, Beykoz, Anadoluhisarı, Çengelköy, İzmir: Merkez, Kemalpaşa, Efes, Bergama, Antalya: Merkez, Belkıs (Aspendos, Cumali), Antitoros Dağları (Bey Dağları, Korkuteli), Alanya ve civarı, Isparta: Eğirdir ve civarı [Demelt & Alkan, 1962]; Çorum: İskilip, Ankara: Çubuk, Samsun: Havza, Amasya [Breuning et Villiers, 1967]; Adana: Çallıdağı, Ankara: Çubuk Opsilia coerulescens grisescens olarak [Breuning et Villiers, 1967]; Malatya: Arguvan, Çorum, Amasya, Bursa: Karacabey, Erzurum [Gfeller, 1972]; Adana, Konya: Akşehir, Karaman [Tuatay ve ark., 1972]; Isparta, Ankara, İzmir, Denizli, Muğla, Manisa [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Erzurum ve civarı [Özbek, 1978]; Erzurum ve civarı Opsilia coerulescens grisescens olarak [Özbek, 1978]; Bolu: Abant, Sinop: Dranaz Dağı, Kastamonu [Sama, 1982]; Kırklareli: Dereköy [Öymen, 1987]; İzmir: Efes, Nevşehir: Göreme, Aydın: Karacasu, Antalya: Alanya, İçel: Tarsus (Çamlıyayla), Güzeloluk, Osmaniye:

182 166 Nurdağı geçidi, Niğde: Çiftehan [Adlbauer, 1988]; Trakya [Althoff & Danilevsky, 1997]; Adıyaman: Karadut köyü civarı [Rejzek & Hoskovec, 1999]; İçel: Arslanköy [Rejzek ve ark., 2001]; Antalya: Arapsuyu, Ardahan: Merkez, Artvin: Merkez (Ormanlı), Ardanuç (Akarsu), Şavşat, Bayburt: Maden, Diyarbakır: Silvan, Erzincan: Merkez (Bahçe), Üzümlü, Bayırbağ, Erzurum: Üniversite Kampüsü, Aşkale (Sinanoğlu), Ilıca (Kandilli), İspir (Madenköprübaşı), Oltu, Başaklı, Çamlıbel, Sarısaz, Olur (Coşkunlar), Pasinler, Büyükdere, Çalıyazı, Şenkaya (Turnalı), Yayla, Tortum (Söğütlü), Kars: Sarıkamış, Akkurt, Karakurt (Şeytangeçmez), Konya: Çumra, Güneysınır (Gürağaç), Sivas: Türkeşlik, Trabzon: Merkez [Tozlu ve ark., 2003]; Isparta: Sütçüler (Yeşildere), Eğirdir (Kovada Milli Parkı, Eğirdir ve Gelendost arası), Yalvaç (Sultan Dağları), Antalya: Alanya (Çayarası ve Cırlasun arası), Kaş (Gömbe, Sinekçibeli), Konya: Taşkent (Beyreli köyü), Burdur: Bucak (Çamlık köyü), Yozgat: Akdağmağdeni (Yukarı Çulhalı köyü), Gümüşhane: Kelkit (Günyurdu köyü) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Gaziantep: Islahiye (Yağızlar köyü, Altınüzüm), Nurdağı (Belpınar köyü), Artvin: Yusufeli (Kılıçkaya-Yusufeli arası, Yeseli tepesi, Çevreli köyü), Aksaray: Ağaçören, Gülağaç (Kızılkaya köyü), Kırşehir: Mucur yolu (Maliye ormanı, Yeşilyurt yolu), Nevşehir: Avanos (Özkaynak yolu) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Konya: Akşehir, Merkez, Bozkır (Ulupınar), Adana, Ankara: Merkez, Eymir, Çubuk, Ayaş (Ilıca, Sirkeli), Kazan, Isparta: Uluborlu, Karaman: Dilheyan, Nevşehir: Avanos, Hacıbektaş, Bolu: Mudurnu, Çankırı: Eldivan, Eskişehir: Sarıcakaya (Mayıslar çiftliği) [Özdikmen ve ark., 2005]; Ankara: Kızılcahamam (Soğuksu Milli Parkı, Salin köyü, Yenimahalle) [Özdikmen & Demir, 2006]; Nevşehir: Avanos, Ankara: Kızılcahamam (Aköz köyü, Yukarı Çanlı, Güvem), Aksaray: Hasan Dağı (Aşağı Dikmen köyü), Doğantepe (Yalnızağaç), Gülağaç (Kızılkaya, Aşıklı Höyük), Ağaçören (Yeşilşabanlı, Velipınarı), Aksaray-Ulukışla yolu, Konya: Cihanbeyli (Karatepe), Kulu, Ereğli civarı, Niğde: Ulukışla-Altunhisar yolu, Bor-Altunhisar, Bor (Üstünkaya), Fertek, Sazlıca, Niğde-Bor yolu, Ulukışla civarı, Kayseri-Niğde girişi, Çamardı (Bademdere- Elmalı, Merkez), Ulukışla çıkışı, Kayseri: Yahyalı (İlyaslı, Derebağı, Şelale mevkii, Senirköy), Adana: Pozantı-Mersin yolu, İçel: Mut-Karaman yolu (Değirmenbaşı, Gökçeören) [Özdikmen, 2006]; Kahramanmaraş: Ekinözü (Merkez, Alpınar köyü).

183 167 Afşin (Tanır-Afşin yolu, Tanır, Emirli, Gerger), Göksun (Küçüksu köyü, Göcük yaylası, Göksun-Çardak yolu, Kocaahmet köyü), Tekir, Andırın-Çokak yolu [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Zonguldak: Yedigöller Devrek arası, Kastamonu: Kastamonu Araç yolu, Darıbükü köyü, Tosya Ilgaz geçidi, Yumacık köyü, Uzunçam köyü, Ilgaz-Tosya yolu, Kastamonu-İnebolu yolu, Doğanyurt-Dağyurdu arası, Daday, Akılçalmaz köyü, Araç civarı, Bolu: Bolu-Gerede yolu (Susuz Kınık köyü), Gerede otoyolu girişi, Gerede Karabük yolu (Dikmen ve Sungur köyleri), Mengen girişi, Çorum: Kargı (Gölet yaylası), Sinop: Ayancık (Akgöl), Çankırı: Boyalı-Kurşunlu arası [Özdikmen, 2007]; Antalya: Güzelbağ-Alanya: Güzelbağ çıkışı; Alanya: Güzelbağ; İbradı-Akseki yolu; Akseki: Güzelsu köyü; İbradı: Başlar köyü civarı; Konya: Seydişehir e 10 km kala, Akçalar; İbradı-Derebucak yolu: Derebucak a 12 km kala; Beyşehir-Akseki yolu: Huğlu; İbradı-Derebucak yolu: Yalnızca; Bozkır: Dere kasabası; Hadim-Alanya yolu: Alanya ya 70 km kala; Bozkır; Derebucak; Gencek- Derebucak; Bozkır-Hadim yolu: Hadim a 22 km kala; Bozkır: Yalnızca köyü civarı; Ahırlı: Aliçerçi köyü civarı [Özdikmen & Turgut, 2010d]; Bolu: Kıbrıscık-Seben yolu; Abant-Dereceören ecivarı; Mudurnu-Göynük yolu, Sünnet gölü civarı; Meyitler geçidi; Göynük-Mudurnu road girişi, Atyaylası geçidi, Sarılar köyü çıkışı; Abant-Dereceören civarı; Kıbrıscık-Seben yolu, Seben e 10 km kala; Yeniçağa; Abant, [Özdikmen, 2011b); Kırıkkale: Balışeyh-Kırıkkale yolu, Balışeyh e 15 km kala; Sulakyurt-Balışeyh yolu; Rafineri; Kopullukaya civarı; Çerikli-Balışeyh yolu; Delice yi 5 km geçe; Bedesten girişi; Kulaksız-Sulakyurt yolu; Sulakyurt Balışeyh yolu, [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012a]; Erzincan: Tunceli nin 12 km batısı yanyol; Kızıldağı geçidi; Mersin: Çamlıyayla; Tunceli: [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012]; Düzce: Beçi köyü; Aydın köyü çıkışı, Yığılca yolu; Kaynaşlı girişi (Beresteönü; Hasanlar Barajı, Hasanlar-Yığılca yolu; Hasanlar Barajı; Samandere köyü; Beyköy, Samandere şelale yolu; Samandere şelale; Hasanlar Hasanlar Barajı, Hasanlar köyü; Kent ormanı kavşağı, Düzce-Yığılca yolu, [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012b]; Kütahya simav nadar çam, Kırklareli Demirköy, Kütahya porsuk çayı; Antalya: Olimpos [Kütahya, Y. Şenyüz, 2012 Kişisel iletişim] (Harita 3.52).

184 168 Dünya yayılışı: Avrupa nın büyük kısmı, Kafkasya, Transkafkasya, Batı Sibirya, Kazakistan, Çin, Tacikistan, Özbekistan, Kırgızistan, Kuzey Afrika, Türkiye, Suriye, İsrail, Ürdün, Lübnan, Irak, İran. Korotip: Palaearctic. Yorumlar: Bu tür Türkiye nin muhtemelen tamamında olacak şekilde geniş bir yayılış alanına sahiptir. Harita Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763) ün Türkiye yayılışı Tribus AGAPANTHIINI Cins Calamobius Guérin-Méneville, 1847 [Tip tür: Saperda gracilis Creutzer, 1799 = Saperda filum Rossi, 1790] Calamobius filum (Rossi, 1790) Orijinal kombinasyon: Saperda filum Rossi, 1790 Tip lokalite: Etrusca (İtalya: Tuscany) Sinonim: decoloripes Pic, 1945 ; gracilis Creutzer, 1799 (Saperda) ; hirtus Fabricius, 1792 (Saperda) ; magnini Pic, 1931 ; marginellus Fabricius, 1801 (Saperda) ; tenuis Blanco-Fernández, 1859 (Saperda). İncelenen materyal: Adana: Pozantı, 09.VI.2008, Poaceae, atrapla, 1 örnek; İçel: Gülnar, 12.VII.2011, 5 örnek; Gülnar, 13.VII.2011, 4 örnek; Silifke, Değirmendere, IV.2009, Sorgium halepense kökünden, 3 örnek; Erdemli, Karahıdırlı,

185 V.2011, Poaceae, atrapla, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Kızılkaya, 16.VI.2009, Poaceae, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Kızılkaya, VI.2009, Avena sterilis kökünden, 1 örnek; Muğla: Fethiye, 25.V.2010, Poaceae, 1 örnek; Osmaniye: Nurdağı, 16.IX.2011, 1 örnek. Fenoloji: Nisan-Haziran. Biyoloji: Bu tür gelişimini Hedysarum coronarium, Hordeum, Triticum gibi çimlerde geçirirler. Larvalar tabanına doğru çimlerin yapraklarında beslenirler ve pupalaşma toprağın hemen üzerinde yaprakların içindedir. Erginler Nisan-Temmuz aylarında da ortaya çıkar, konukçu bitkiler üzerinde bulunurlar [Bense, 1995]. Genel morfoloji: Boy 7-12,5 mm. Tüm vücut siyahtır. Başta verteks üzerinde ortada sıklaşan tüylerin oluşturduğu, çok belirgin olmayan bir çizgi bulunur. Pronotumda ise ortada ve yanlarda uzunlamasına yerleşmiş üç adet şerit bulunur. Elytra dağınık yayılımış, yatık, sarımsı tüyler taşır. Bacaklar siyah olup beyazımsı tüylerle kaplıdır. Anten siyah olup çok uzun ve incedir. Abdomen siyah beyazımsı tüylerle kaplıdır. Tüyler segmentlerin uç kısımlarında daha sıklaşmıştır (Resim 3.53).

186 170 Resim Calamobius filum (Rossi, 1790) Türkiye yayılışı: İstanbul: Çengelköy [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; Muğla: Bodrum (Karatoprak) [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Kocaeli: İzmit (Hereke) [Sama, 1982]; Türkiye [Danilevsky & Miroshnikov, 1985]; Osmaniye: Nurdağı geçidi [Adlbauer, 1988]; Türkiye: Marmara Bölgesi [Althoff & Danilevsky, 1997]; İstanbul, Bursa, Çanakkale : Gökçeada, Muğla [Lodos, 1998]; Anadolu [Sama & Rapuzzi, 2000; Sama, 2002]; Isparta: Eğirdir (Akbelenli-Sütçüler, Aşağı Gökdere), Antalya: Kemer (Olimpos Dağı), Burdur: Bucak (Çamlık köyü) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Kahramanmaraş: Göksun (Saraycık köyü, Kireçköy, Göksun- Çardak yolu), Püren geçidi, Kahramanmaraş-Andırın yolu (Körsülü köprüsü civarı, Karbasan köyü civarı), Pazarcık (Kocalar köyü, Armutlu köyü), Kahramanmaraş- Kavaklı yolu, Sütçü İmam Üniversitesi Kampüsü, Türkoğlu (Araplar köyü) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Bolu: Kaynaşlı, Sakarya: Sapanca [Özdikmen ve ark., 2005]; Hatay: İskenderun (Gediksaray, Güzelyayla yolu), Samandağı (Çevlik Taş Mezarlığı, Fidanlı), İskenderun-Belen (Atik yayla), Kırıkhan (Alabeyli köyü), Hassa (Sögüt köyü yolu), Gaziantep: Nurdağı (Karaburçlu köyü girişi), Manisa: Turgutlu Çardağı (Aysekisi tepesi), İzmir: Menderes (Efemçukuru köyü) [Özdikmen

187 171 & Demirel, 2005]; Ankara: Kızılcahamam (Güvem: Yenimahalle, Aköz köyü) [Özdikmen & Demir, 2006]; Adana: Pozantı-Mersin yolu, İçel: Fındıkpınarı, Silifke- Uzuncaburç yolu [Özdikmen, 2006]; İçel: Çamlıyayla civarı, Şanlıurfa: Halfeti; Osmaniye: Kesmeburun köy (Hierapolis), Kalecik-Hasanbeyli yolu, Karaçay, Bahçe (Merkez, Kızlaç köyü), Zorkun yolu (Çiftmazı), Akyar köyü, Bahçe-İnderesi yolu, Yarpuz yolu (Orman Deposu civarı), Osmaniye-Gaziantep yolu 5. km, Toprakkale, Issızca köyü, Hatay: Samandağı (Nekropol), Kuzuculu, Akbez, Erzin-kaplıcalar, Dörtyol-Yeniyurt, Belen, Belen girişi (Çakallı), Güzeluşağı köyü, Gaziantep: Akbez (Gülpınarı yaylası), Fevzipaşa-İslahiye yolu 1. km, Kilis- Gaziantep yolu (Oğuzeli dönüşü), Kilis: Hassa Kilis yolu (Hisar köyü, Gözkaya köyü) [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Antalya: Alanya-Taşkent (Karapınar köyü çıkışı), Alanya (Şıhlar köyü yaylası, Karapınar köyü, Dikmetaş yaylası), Gündoğmuş, Akseki-Manavgat yolu (Gündoğmuş dönüşü), İbradı-Akseki yolu, İbradı (Merkez, Başlar köyü civarı), Konya: Hadim-Bozkır yolu (Yazdamı köyü civarı), Gencek- Derebucak, Derebucak, Taşkent-Alanya (Çayarası), [Özdikmen & Turgut, 2010]; İçel: Çamlıyayla, Tunceli: Tunceli nin güneyi 14. km [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012]; Antalya: Olimpos [Y. Şenyüz ile kişisel iletişim, 2012] (Harita 3.53). Dünya yayılışı: Avrupa, Kafkasya, Türkiye, Kıbrıs, İran, İsrail, Ürdün, Lübnan, Suriye, Kuzey Afrika (Cezayir, Fas, Tunus). Korotip: W-Plaearctic. Yorumlar: Bu tür Türkiye de özellikle batı yarıda olmak üzere oldukça geniş bir yayılış alanına sahiptir.

188 172 Harita Calamobius filum (Rossi, 1790) ın Türkiye yayılışı Cins Agapanthia Audinet-Serville, 1835 [Tip tür: Cerambyx cardui Linnaeus, 1767] Alt cins: Synthapsia Pesarini & Sabbadini, 2004 [Tip tür: Saperda kirbyi Gyllenhal, 1817] Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817) Orijinal kombinasyon: Saperda kirbyi Gyllenhal, 1817 Tip lokalite: Lusitania (Portekiz, muhtemelen hatalı lokalite) Sinonim: latipennis Mulsant, 1862; zawadskyi Fairmaire, İncelenen materyal: İçel: Gülnar, Köseçobanlı, 07.V.2012, Carduus, 1 örnek. Fenoloji: Mayıs. Biyoloji: Bu tür gelişimini Verbascum (V. lychnitis, nigrum, sinuatum,chaixi, thapsus) türlerinde geçirirler. Larvalar bitki saplarının içinde beslenirler. Erginler Nisan-Temmuz aylarında da ortaya çıkar, konukçu bitkilerin sap ve yapraklarında bulunurlar [Bense, 1995].

189 173 Resim Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817) Genel morfoloji: Boy mm. Tüm vücut siyahtır. Başın ön kısmı grimsi sarı tüylerle kaplıdır; verteks üzerinde boyuna uzanmış bir şerit taşır. Pronotumda 3 tane boyuna band ve scutellum yoğun sarı tüylerle kaplıdır. Pronotumdaki şeritler arası seyrek, dik tüylerle; kaba ve yoğun bir noktalamaya sahiptir. Elitra tüylenmesi sarımsı kahverengidir. Vücudun alt tarafı ve bacaklar grimsi sarı tüylerle kaplıdır. Antenler uzun, ilk anten segmenti siyah, dış kenarı tüysüz ya da sarı seyrek tüylenmeye sahiptir. Üçüncü segmentin 2/3 si ve 4. segmentten 12. ye kadar tüm segmentlerin bazal yarısı kırmızımsıdır ve sarı tüylerle kaplıdır ve segmentlerin herbirin apeksi siyah, 3 ve 4. segmentlerin bu kısmında siyah tüylerin oluşturduğu tuftlar vardır (Resim 3.54). Türkiye yayılışı: Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Bilecik [Bodemeyer, 1906]; Anatolia [Aurivillius, 1921]; Adana: Toros Dağları, Pozantı, Bolkar Dağları [Villiers, 1959]; İzmir: Efes [Demelt & Alkan, 1962; Demelt, 1963]; İçel: Alata [Breuning et Villiers, 1967]; Konya: Akşehir [Tuatay et al., 1972]; Ankara: Karagöl, İzmir: Selçuk (Efes) [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Niğde: Carayad geçidi [Sama, 1982]; Türkiye [Danilevsky

190 174 & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998; Sama, 2002]; Bursa: Karacabey, İçel: Kuzucubelen [Öymen, 1987]; Edirne, Bursa: Uludağ, Bilecik, İzmir, Eskişehir, Ankara: Kızılcahamam (Azapderesi), Gölbaşı (Fen Lisesi), Isparta: Eğirdir, Konya: Akşehir, Kayseri: Merkez, Yeşilhisar, Amasya, Niğde: Çamardı (Bulgar-Maden), İçel: Çamalan, Toros Dağları, Adana: Cilicia, Kahramanmaraş, Bitlis, Van. [Önalp, 1988]; Burdur: Sagalassos, İçel: Erdemli, Osmaniye: Nurdağı geçidi, Niğde: Çiftehan [Adlbauer, 1988]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya): Marmara Bölgesi [Althoff & Danilevsky, 1997]; Adana, Bingöl, Bursa, Erzincan, Erzurum, Kars, Tokat [Tozlu et al., 2003]; Antalya: Kemer (Olimpos Dağı), Gömbe (Sütleğen, Sinekçibeli geçidi), Burdur: Bucak (Çamlık köyü), Isparta: Yalvaç (Sultan Dağları.), Yarıkkaya köyü, Afyon: Sultandağı (Sultan Dağları) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Niğde: Şıhlar, Ankara: Kızılcahamam, Isparta, Siirt [Özdikmen et al., 2005]; Manisa: Turgutlu Çardağı (Aysekisi tepesi), Kocaeli: İzmit (Beşkayalar Milli Parkı), Kırşehir: Boztepe yolu [Özdikmen & Demirel, 2005]; Adana: Pozantı, Ankara: Çal Dağı [Özdikmen & Demir, 2006]; Konya: Ayrancı (Dikenlidere), Osmaniye: Zorkun, Aksaray: Aşağı-Yukarı Dikmen arası, Niğde: Ulukışla-Pozantı çıkışı, İçel: Silifke- Kırobası yolu, Adana: Pozantı-Mersin yolu [Özdikmen, 2006]; Çorum: Kargı (Karagöl köyü) [Özdikmen, 2007]; Antalya: Gündoğmuş, Akseki (Güzelsu köyü), İbradı (Merkez, Başlar köyü), Konya: Bozkır (Yalnızca), Gencek- Derebucak, Hadim (Korualan kasabası civarı) [Turgut & Ozdikmen, 2010]; Bolu: Dereceören-Akçaalan arası (Abant), Göynük-Mudurnu yolu girişi Yeniçağa-Mengen yolu, Abant yolu, Abant civarı [Özdikmen, 2011]; Kırıkkale: Delice yi 5 km geçe, Hacılar-Küreboğazı köyü yolu [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012]; Erzincan: Tunceli nin 12 km batısı yanyol, Kızıldağı geçidi; Tunceli nin 40 km batısı (Ovacık yolu), Pülümür ün 16 km güneyi, Pülümür ün 15 km kuzeyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.54). Dünya yayılışı: Güney ve Doğu Avrupa, Orta Asya, Kazakistan, Kafkasya, Transkafkasya, Türkiye, İran, Suriye, İsrail. Korotip: Turano-European. Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılış alanına sahiptir.

191 175 Harita Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817) nin Türkiye yayılışı Alt cins Epoptes Gistel, 1857 [Tip tür: Lamia asphodeli Latreille, 1804] Agapanthia kindermanni Pic, 1905 Tip lokalite: Suriye (Hatay: Amanos Dağları) Sinonim: amicula Holzschuh, İncelenen materyal: Içel: Erdemli, Güney köyü, 14.IV.2008, Carduus sp. kökünden, 1 örnek. Fenoloji: Nisan. Biyoloji: Bilinmiyor.

192 176 Resim Agapanthia kindermanni Pic, 1905 Genel morfoloji: Boy mm. Tüm vücut siyahtır. Baş verteksde ortada sarı tüylerin oluşturduğu bir şerit taşır. Pronotumda ortada ve yanlarda uzunlamasına yerleşmiş üç adet, sarı şerit bulunur. Scutellum sık, sarı tüylerle kaplıdır. Elytra yoğun tek düze uzun, sarı tüyler taşır. Elytranın yan kenarları pronotumdaki şeritin devamı olan sarı bir şerit taşır. Elitral noktalama derin ve belirgindir. Bacaklar siyah olup yatık, sık, sarı tüylerle kaplıdır. Anten siyah olup 3. segmentin kaideden itibaren 2/3 lük kısmı, diğer segmentlerin ise yarısı turuncumsu sarı renklidir (Resim 3.55). Türkiye yayılışı: Hatay [Pic, 1905]; Adana: Tekir, İçel: Namrun (Çamlıyayla) A. amicula (Holzschuh, 1989) nın tip lokalitesi olarak; Adana: Kozan, Feke [Adlbauer, 1992]; Türkiye [Sama & Löbl in Löbl & Smetana, 2010]; Osmaniye: Kalecik- Hasanbeyli yolu [Özdikmen ve ark., 2010] (Harita 3.55).

193 177 Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian. Yorumlar: Bu endemik tür sadece Türkiye nin güney kısımlarından bilinmektedir. Harita Agapanthia kindermanni Pic, 1905 nın Türkiye yayılışı Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884 Tip lokalite: İstanbul (Türkiye) Sinonim: orientalis Pic, 1901; bilateralis Pic, İncelenen materyal: Içel: Çamlıyayla, Dikenlioluk, 27.VI.2006, Carduus sp. kökünden, 1 örnek. Fenoloji: Haziran. Biyoloji: Bilinmiyor.

194 178 Resim Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884 Genel morfoloji: Boy mm. Tüm vücut siyahtır. Baş verteksde ortada sarı tüylerin oluşturduğu bir şerit taşır. Ayrıca dik, uzun ve siyah tüylere sahiptir. Pronotumda ortada ve yanlarda uzunlamasına yerleşmiş üç adet, sarı şerit bulunur. Scutellum sık, sarı tüylerle kaplıdır. Elytra yoğun tek düze kısa, sarı tüyler taşır. Elytranın yan kenarları pronotumdaki şeritin devamı olan sarı bir şerit taşır. Bacaklar siyah olup yatık, sık, sarı tüylerle kaplıdır. Anten siyah olup 3. segmentin kaideden itibaren 2/3 lük kısmı, diğer segmentlerin ise yarısı turuncu renklidir. 1. ve 2. anten segmenti uzun, siyah tüylü olup diğer 3. anten segmenti kaidede, diğer segmentler ise turuncu renkli kısımlarda beyaz tüyler taşır. Abdomen siyah olup sık, uzun, dağınık, sarı tüylerle kaplıdır (Resim 3.56).

195 179 Türkiye yayılışı: İstanbul [Ganglbauer, 1884] tip lokalite olarak; Hatay: Akbez [Pic, 1892]; Antalya: Toros Dağı), Niğde: Çamardı, Konya [Bodemeyer, 1900]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya) ve Anadolu [Aurivillius, 1921]; Anadolu A. lateralis a. orientalis olarak [Winkler, ]; Ağrı: Kuzey Doğu Ararat, İçel: Toros Dağları (Bolkar Dağı) [Villiers, 1959]; İstanbul: Polonezköy, Beykoz, Anadoluhisarı, Çengelköy, İzmir: Merkez yakını, Kemalpaşa, Efes, Bergama, Antalya: Merkez yakını, Belkıs (Aspendos, Cumali), Antitoros Dağları (Bey Dağları, Korkuteli), Alanya ve yakını, Isparta: Eğirdir ve yakını [Demelt & Alkan, 1962]; İstanbul [Demelt, 1963]; Türkiye [Fuchs et Breuning, 1971; Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Lodos, 1998]; Konya: Akşehir [Tuatay ve ark., 1972]; Amasya [Gfeller, 1972]; Konya: Beyşehir, Ankara: Kızılcahamam, Çanakkale: İntepe, Antalya: Kemer, Patara, Afyon: Dinar, İzmir: Çamlık geçidi, Niğde: Çiftehan, İçel: Güzeloluk, Erdemli, Silifke [Adlbauer, 1988]; İstanbul, Bilecik, Isparta: Merkez, Eğirdir/Taurus, Tokat, Amasya, Ankara: Merkez, Gölbaşı, Baraj, Ayaş Beli, Kızılcahamam (Kargasekmez), Azapderesi, Elmadağ, Beynam Ormanı, Nevşehir, Konya: Alaşehir, Antalya [Önalp, 1989]; Türkiye nin Avrupa kısmı (Trakya): Marmara Bölgesi [Althoff & Danilevsky, 1997]; Zonguldak: Çaycuma-Safranbolu yolu (Ahmet Usta Geçidi), Antalya: Alanya (Demirtaş, Mahmutlar), Kalkan, Isparta: Başkonak (Yalvaç yolu), Isparta-Burdur yolu, Eğirdir (Aşağı Gökdere), Yalvaç (Kuyucak köyü, Çetince küçük kasaba, Sultan Dağları), Keçiborlu (Yeditepe), Afyon: Sultandağı (Sultan Dağları) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Konya: Akşehir, Ilgın, Kırşehir: Merkez, Arapzun, Ankara: Merkez, Elmadağ, Kızılcahamam, Eymir Gölü, Akyurt, Çankırı: Çerkeş, Merkez, Karaman, Isparta: Eğirdir, Merkez, Eskişehir: Sarıcakaya [Özdikmen ve ark., 2005]; Kahramanmaraş: Afşin (Tanır) [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Manisa: Turgutlu Çardağı (Aysekisi tepesi) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Ankara: Çal Dağı, METU, Beştepe, Kızılcahamam (Soğuksu Milli Parkı), Kayaş (Bayındır Barajı civarı), Beytepe, A.O.Ç., Antalya: Kemer, [Özdikmen & Demir, 2006]; Ankara: Çal Dağı, Kızılcahamam (Işık Dağı, Güvem, Aköz köyü), Şereflikoçhisar, Şereflikoçhisar-Evren yolu, Kayaş (Bayındır Baraji), Aksaray: Nevşehir-Aksaray girişi, Eskil (Eşmekaya), Konya : Kulu, Niğde: Çamardı (Bademdere-Elmalı), Ulukışla çıkışı, İçel: Silifke-Kırobası yolu [Özdikmen,

196 ]; İçel: Aydınlar civarı [J. Kurzawa ile Kişisel İletişim 2006]; Muğla: Dalyan, Manisa: Gürdeş (Akhisar yolu 5. km), Tekirdağ: Malkara (Yenidibek köyü - Kalealtı), Afyon: Selkisaray, Karabük: Safranbolu (Hızar Yanı, Bulak köyü, Konarı köyü); Bolu: Gerede otoban girişi, Gerede Karabük yolu (Koçumlar köyü girişi), Yeniçağa, Kastamonu: Tosya girişi, Küre Dağlarının güneyi (Yaylagözü geçidi), Kastamonu-Ayancık yolu, Daday, Daday-Araç yolu, Çorum: Kargı (Gölet yaylası civarı), Çankırı: Kurşunlu-Boyalı yolu [Özdikmen, 2007]; Ankara : A.O.Ç., Bayındır Barajı civarı, Beytepe, Bağlum, Şereflikoçhisar (Gülhöyük), İncek [Özdikmen, Turgut, Güzel, 2009]; Antalya: Güzelbağ-Alanya (Güzelbağ çıkışı), Konya: Derebucak, Bozkır-Hadim yolu (Hadim e 22 km kala), Bozkır (Bayboğan köyü civarı, Kuruçay köyü, Yalnızca köyü civarı), Akseki (Güzelsu köyü) [Turgut & Ozdikmen, 2010]; Osmaniye: Kesmeburun köyü (Kastabala Kalesi), Gaziantep: Nurdağı-İslahiye [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Kırıkkale: Kırıkkale sınırı (Elmadağ-Kırıkkale yolu), Rafineri, Kalecik-Çankırı dönüşü (Elmadağ-Kırıkkale yolu), Bedesten girişine 1 km kala, Hacılar-Küreboğazı köy yolu (Küreboğazı 1 km kala) [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012]; Erzincan: Kızıldağı geçidi, Sivas: Zara kavşağının güneyine 7 km kala [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012]; Edirne: Havsa köyü, Antalya: Olimpos, Kütahya: Felent havzası [Y Şenyüz ile kişisel iletişim, 2012] (Harita 3.56). Dünya yayılışı: Türkiye. Korotip: Anatolian. Yorumlar: Bu endemik tür Türkiye de geniş bir yayılış alanına sahiptir. Harita Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884 nın Türkiye yayılışı

197 181 Alt Cins Agapanthia Audinet-Serville, 1835 [Tip tür: Cerambyx cardui Linnaeus, 1767] Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) Orijinal kombinasyon: Saperda suturalis Fabricius, 1787 Tip lokalite: Europa australis (Fransa: Montpellier) Sinonim: annulata Fabricius, 1792 (Saperda); ruficornis Pic, 1918; rufofemoralis Pic, 1946; subacutalis Chevrolat, 1882; velox Gistel, İncelenen materyal: İçel: Erdemli, Güzeloluk, 31.V.2002, atrapla, 1 örnek; Silifke, Merkez, 26.IV.2006, Urtica sp. kökünden, 1 örnek; Merkez, Toroslar, Kızılkaya, 17.VI.2009, Avena sterilis, 1 örnek. Fenoloji: Nisan-Haziran. Biyoloji: Bilinmiyor. Resim Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787)

198 182 Genel morfoloji: Boy 6-14 mm.. Tüm vücut siyahtır. Baş verteksde ortada sarı tüylerin oluşturduğu bir şerit taşır. Ayrıca dik, uzun ve siyah tüylere sahiptir. Pronotumda ortada ve yanlarda uzunlamasına yerleşmiş üç adet, sarı şerit bulunur. Scutellum sık, sarı tüylerle kaplıdır. Elytra seyrek apekse doğru yoğunlaşan sarı tüyler taşır. Elytranın yan kenarları pronotumdaki şeritin devamı olan sarı bir şerit taşır. Elitral noktalama ince ve yüzeyseldir. Bacaklar siyah olup yatık, sık, sarı tüylerle kaplıdır. Anten siyah olup 1. ve 2. tamamen siyah tüylü, 3. segmentten başlayarak diğer tüm segementlerin kaideden itibaren ilk yarısı gri tüylerle kaplıdır (Resim 3.57). Türkiye yayılışı: İstanbul: Alem Dağı [Bodemeyer, 1906]; İstanbul: Çengelköy, İzmir: Efes [Demelt & Alkan, 1962]; Ankara: Çubuk [Breuning et Villiers, 1967]; Hatay: Arsuz (Yenişehir), Antakya (Reyhanlı), Osmaniye: Toprakkale, Adana: Misis [Fuchs et Breuning, 1971]; Aydın [Tuatay ve ark., 1972]; Bursa: Karacabey [Gfeller, 1972]; Osmaniye, Hatay: Antakya, Siirt, İzmir: Gümüşsu, Bergama (Merkez, Şakran), Dikili, Menemen (Merkez, Aliağa), Narlıdere, Urla, Kuşadası, Torbalı, Bornova, Denizli: Merkez, Sarayköy, Çanakkale: Lapseki, Aydın: Kuyucak, Germencik [Gül-Zümreoğlu, 1975]; Türkiye [Danilevsky & Miroshnikov, 1985; Sama & Rapuzzi, 2000]; Adana: Misis, İçel: Erdemli (Kızkalesi), Antalya: Manavgat (Şelale), Burdur: Bucak [Adlbauer, 1988]; İstanbul: Merkez, Belgrad ormanı, Alem Dağı, Bursa: Uludağ, Kocaeli: İzmit, İzmir, Ankara: Çubuk Barajı-I, Gölbaşı (Kepekli Boğazı), Ayaş Beli, Konya, İçel: Mut, Adana: Cilicia, Kars: Tuzluca [Önalp, 1989]; Trakya A. cardui pannonica olarak [Althoff & Danilevsky, 1997]; Edirne, İstanbul, Kırklareli, Çanakkale: Gökçeada, Manisa, İzmir, Denizli, Aydın, Adana, Hatay: Antakya, Elazığ, Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi [Lodos, 1998]; Adana: Balcalı, Ceyhan, Antalya: Kumluca, Artvin: Merkez (Ormanlı), Ardanuç (Akarsu), Şavşat (Çayağzı), Bayburt: Maden, Bilecik: Merkez, Bingöl: Solhan (Buğlan geçidi), Çanakkale: Merkez, Diyarbakır: Silvan, Erzincan: Merkez (Bahçe), Üzümlü, Bayırbağ, Erzurum: Aşkale (Kop Dağı), Ilıca (Eğerti), İspir (Madenköprübaşı), Narman (Beyler), Oltu, Karakaban, Çamlıbel, Pasinler, Çalıyazı, Pazar yolu, Kartal yaylası, Şenkaya (İçmesuyu), Ormanlı, Hatay: Erzin, İskenderun (Sarımazı), Rize: Çamlıhemşin (Ayder), Sivas: Merkez, Türkeşlik, Ümranlı

199 183 (Kızıldağ) [Tozlu ve ark., 2003]; Antalya: Isparta yolu, Muğla: Datça (Merkez, Kızlan köyü), Gümüşhane: Kelkit (Güllüce köyü) [Özdikmen & Hasbenli, 2004]; Aydın, Adana, Hatay: İskenderun (Merkez, Esentepe), İzmir: Kuşadası, Menemen, Merkez, Torbalı, Osmaniye, Aydın: Kuyucak, Eskişehir: Merkez (Çavlum), Ankara: Ayaş (İlhan, İlyakut, Ilıca), Merkez, Bağlum, Beypazarı, Kırşehir: Kaman, Çankırı: Korgun, Eldivan [Özdikmen ve ark., 2005]; Hatay: İskenderun (Güzelyayla yolu, Kurtbağı köyü), Samandağı (Büyükkaya deresi, Fidanlı, Uzunbağ), İskenderun-Belen (Atik yaylası), Kırıkhan (Alabeyli köyü), Hassa (Akbez, Zeytinoba köyü), Belen (Müftüler köyü), Osmaniye: Nohutköy, Düziçi, Zorkun yaylası yolu (Ürün yaylası) [Özdikmen & Demirel, 2005]; Adana: Pozantı, Ankara: Sincan (Mülk, Ayaş Dağı) [Özdikmen & Demir, 2006]; Ankara: Kızılcahamam (Güvem, Aköz köyü), Adana: Pozantı-Mersin yolu [Özdikmen, 2006]; Kahramanmaraş: Afşin (Çardak-Afşin yolu), Pazarcık (Aksu köprüsü, Şahintepe köyü, Armutlu köyü), Kahramanmaraş-Kavaklı yolu (Kavaklı girişi), Türkoğlu (Kılılı), Göksun (Kamışcık köyü), Merkez [Özdikmen & Okutaner, 2006]; Kastamonu: Ilgaz-Tosya yolu, Hanönü-Kastamonu yolu [Özdikmen, 2007]; Antalya: İbradı-Akseki yolu; İbradı,; Konya: Seydişehir- Antalya [Özdikmen & Turgut, 2010d]; Osmaniye: Kalecik-Hasanbeyli yolu; Zorkun yolu, Çiftmazı; Karaçay; Kesmeburun köyü, Castabala (Hierapolis; Bahçe,; Osmaniye-Gaziantep yolu 5.km; Bıçakçı köyü; Kesmeburun köyü, Castabala kalesi; Hasanbeyli; Hatay: Samandağı, Lahit (Nekropol), Dor; Kuzuculu; Akbez; Kuzuculu; Belen; Belen girişi, Çakallı; Erzin-kaplıcalar; Gaziantep: Kilis-Gaziantep yolu, Oğuzeli kavşağı; Fevzipaşa-İslahiye yolu; Kilis: Hassa Kilis yolu, Deliosmanlı köyü, [Özdikmen, Güven & Gören, 2010]; Kırıkkale: Kalecik-Çankırı kavşağı, Elmadağ-Kırıkkale yolu; Bedesten girişine 1 km kala; Konur kasabası; Kırıkkale- Balışeyh yolu, Balışeyh e 15 km kala; Kulaksız-Sulakyurt yolu, Sulakyurt a 10 km kala; Kulaksız çıkışı, Sulakyurt yolu, Sulakyurt a 20 km kala; Sulakyurt Balışeyh yolu, Sulakyurt a 3 km kala; Kıyıhalil-İnce köyü girişi, Çankırı sınırı [Özdikmen, Mercan & Tunç, 2012a]; Erzincan: Kızıldağı geçidi; Hakkari: Bağışlı nın 12 km kuzeyi; Hatay: Şenköy ün 4 km güneyi; Malatya: Malatya nın 10 km doğusu ; Mersin: Çamlıyayla; Tunceli: Tunceli nin 14 km güneyi; Pülümür ün 15 km kuzeyi [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.57).

200 184 Dünya yayılışı: Avrupa, Kafkasya, Türkiye, Kıbrıs, Ortadoğu, İran, Kuzey Afrika (Cezayir, Kanarya Adaları, Libya, Fas, Tunus). Korotip: Mediterranean. Yorumlar: Bu tür Türkiye de geniş bir yayılış alanına sahiptir. Harita Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) nin Türkiye yayılışı Alt Cins Smaragdula Pesarini & Sabbadini, 2004 [Tip tür: Saperda violacea Fabricius, 1775] Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 Tip lokalite: İçel, Adana, Tokat, Erzurum, Gaziantep, Kars, Ansarya Dağı güneyi (Türkiye ve Suriye) İncelenen materyal: Adana: Karaisalı, 10.VIII. 2010, atrapla, 1 örnek; Içel: Erdemli, Sorgun yolu, 10.VI.2006, atrapla, 1 örnek. Fenoloji: Haziran-Ağustos. Biyoloji: Bilinmiyor. Genel morfoloji: Boy 8-12 mm. Baş, pronutum, elitra, bacaklar ve antenler parlak metalik yeşil-mavi renkidir. Baş ve pronotumda uzun dik gri tüylü; sık, derin düzenli

201 185 noktalıdır. Pronotum elitradan dardır ve silindirik şekillidir. Madibullar siyahtır. Scutellum uzun, sarımsı beyaz sık tüylüdür. Elitra dik, seyrek grimsi siyah tüylenme vardır; noktalaması pronotuma göre daha derin, sık ve düzenlidir. Bacaklarda dağınık, sık, uzun ve sarımsı beyaz tüylere sahiptir. Antenlerde dik, seyrek grimsi siyah tüyler taşır (Resim 3.58). Resim Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 Türkiye yayılışı: İçel: Çamalan, Namrun, Çamlıyayla, Güney Pozantı, Sarıkavak, Adana: Nur Dağları (Hasanbeyli), Pozantı, Tokat: 6 km N Niksar, Merkez, Erzurum: Erzurum civarı, Kuzey-Batı Aşkale, Gaziantep: Nur Dağı geçidi, Kars: 14 km Güney Sarıkamış, Suriye: Jebel Ansarya mer. (passo E-SE Jablah) tip lokalite olarak [Sama, Rapuzzi & Kairuz, 2010]; Erzincan: Kızıldağı geçidi, İçel: Çamlıyayla, Tunceli: Tunceli nin güneyi 14. km [Sama, Rapuzzi & Özdikmen, 2012] (Harita 3.58).

202 186 Dünya yayılışı: Türkiye, Suriye. Korotip: SW-Asiatic (Syro-Anatolian). Yorumlar: Bu tür Türkiye de muhtemelen bilinenden çok daha geniş bir yaylış alanına sahiptir. Harita Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 un Türkiye yayılışı

203 SONUÇLAR Bu çalışma ile Türkiye den Cerambycidae familyasına ait toplam 4 alt familyadan 19 tribusa ait 37 cins ve 58 tür tespit edilmiş ve değerlendirilmiştir. [Prioninae alt familyasından 7 tür: Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854); Prinobius myardi Mulsant, 1842; Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838); Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763); Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855); Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856) ve Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) olmak üzere; Lepturinae alt familyasından 23 tür: Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781); Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897; Rhagium syriacum Pic, 1892; Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758); Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758); Cortodera omophloides Holzschuh, 1975; Vadonia soror Holzschuh, 1981; Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777); Anoplodera rufipes (Schaller, 1783); Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775); Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891); Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982); Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763); Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863); Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760); Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885; Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863); Judolia erratica (Dalman, 1817); Lepruta quadrifasciata Linnaeus, 1758; Rutpela maculata (Poda, 1761); Carlandrea syriaca (Pic, 1891); Stenurella bifasciata (Müller, 1776) ve Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) olmak üzere; Dorcadioninae alt familyasından 2 tür: Dorcadion saulcyi Thomson, 1865 ve Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817) olmak üzere; Lamiinae alt familyasından 26 tür: Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775); Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795); Morimus orientalis Reitter, 1894; Niphona picticornis Mulsant, 1839; Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839; Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758); Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792); Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758); Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758); Saperda quercus Charpentier, 1825; Oxylia argentata (Ménétriés, 1832); Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012; Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884); Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793); Phytoecia humeralis (Waltl, 1838); Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837; Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884; Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858; Phytoecia geniculata Mulsant, 1862; Phytoecia coerulescens

204 188 (Scopoli, 1763); Calamobius filum (Rossi, 1790); Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817); Agapanthia kindermanni Pic, 1905; Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884; Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) ve Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 olmak üzere]. Yapılan değerlendirmeler sonucunda bu türlerden 25 tanesinin alt tür seviyesinde oldukları tespit edilmiştir. Bunlar: Prioninae alt familyasından Prinobius myardi atropos Chevrolat, 1854; Lepturinae alt familyasından Rhamnusium bicolor bicolor (Schrank, 1781); Rhagium inquisitor inquisitor (Linnaeus, 1758); Vadonia soror tauricola Holzschuh, 1993; Pseudovadonia livida livida (Fabricius, 1777); Anoplodera rufipes rufipes (Schaller, 1783); Stictoleptura cordigera cordigera (Fuessly, 1775); Anastrangalia dubia dubia (Scopoli, 1763); Anastrangalia montana montana (Mulsant & Rey, 1863); Judolia erratica erratica (Dalman, 1817); Leptura quadrifasciata quadrifasciata Linnaeus, 1758; Rutpela maculata maculata (Poda, 1761); Stenurella bifasciata nigrosuturalis (Reitter, 1895); Stenurella septempunctata latenigra (Pic, 1915); Dorcadioninae alt familyasından Dorcadion saulcyi saulcyi Thomson, 1865; Dorcadion scabricolle caramanicum K. Daniel & J. Daniel, 1903; Lamiinae alt familyasından Monochamus galloprovincialis tauricola Pic, 1912; Pogonocherus perroudi perroudi Mulsant, 1839; Leiopus nebulosus nebulosus (Linnaeus, 1758); Tetrops praeustus anatolicus Özdikmen & Turgut, 2008; Saperda quercus ocellata Abeille de Perrin, 1895; Oxylia argentata languida (Ménétriés, 1839); Phytoecia hirsutula hirsutula (Frölich, 1793); Phytoecia humeralis caneri Özdikmen & Turgut, 2010 ve Phytoecia puncticollis puncticollis Faldermann, 1837) dir. Çalışmadaki örnekler arasından bir tür Türkiye den bu çalışma ile ikinci defa kayıt edilmektedir: Lepturinae: Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781) olarak. Yine çalışmadaki örnekler arasından iki tür Türkiye nin güneyi için ilk kayıttır: Lepturinae: Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760) ve Leptura quadrifasciata Linnaeus, 1758 olmak üzere.

205 189 Ayrıca, 4 tür İç Anadolu Bölgesi için yeni kayıttır: Lepturinae: Rhagium syriacum Pic, 1892; Carlandrea syriaca (Pic, 1891); Lamiinae: Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758) ve Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884) olarak. 6 tür Akdeniz Bölgesi için yeni kayıttır: Lepturinae: Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781); Rhamnusium testaceipenne Pic,1897; Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760); Leptura quadrifasciata Linnaeus, 1758; Carlandrea syriaca (Pic, 1891) ve Lamiinae: Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837 olarak. 3 tür ise Doğu Akdeniz Bölgesi için ilk defa kayıt edilmektedir: Lepturinae: Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885; Lamiinae: Morimus orientalis Reitter, 1894 ve Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) olmak üzere. Dahası, toplam 48 tür Türkiye deki çeşitli iller için ilk kayıtlardır. Bunlardan 8 i Adana ili için: Prioninae: Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856); Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Lepturinae: Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758); Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777); Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775); Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763); Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760) ve Lamiinae: Niphona picticornis Mulsant, ü Balıkesir ili için: Lepturinae: Anoplodera rufipes (Schaller, 1783); Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763); Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) ve Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795). 14 ü İçel ili için: Prioninae: Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763); Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856); Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Lepturinae: Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781); Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897; Rhagium syriacum Pic, 1892; Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763); Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885; Leptura quadrifasciata Linnaeus, 1758; Lamiinae: Morimus orientalis Reitter, 1894; Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758); Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758); Phytoecia humeralis (Waltl, 1838); Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837.

206 190 3 ü Kahramanmaraş ili için: Lepturinae: Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758); Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777) ve Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795). 10 u Niğde ili için: Prioninae: Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763); Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855); Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Lepturinae: Rhagium syriacum Pic, 1892; Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758); Carlandrea syriaca (Pic, 1891); Stenurella bifasciata (Müller, 1776); Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795); Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758) ve Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884). 6 sı Osmaniye ili için: Lepturinae: Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758); Cortodera omophloides Holzschuh, 1975; Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982); Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795); Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 ve Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792) olmak üzere. Diğer taraftan, bu çalışmada incelenen türler fenolojik olarak değerlendirildiğinde: 7 türün Mart ayında [Lepturinae: Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758); Dorcadioninae: Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817); Lamiinae: Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758), Phytoecia geniculata Mulsant, 1862 olmak üzere], 24 türün Nisan ayında [Prioninae: Prinobius myardi Mulsant, 1842, Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Lepturinae: Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758), Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885, Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863), Stenurella bifasciata (Müller, 1776); Dorcadioninae: Dorcadion saulcyi Thomson, 1865; Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758), Oxylia argentata (Ménétriés, 1832), Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012, Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793),

207 191 Phytoecia humeralis (Waltl, 1838), Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837, Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763), Calamobius filum (Rossi, 1790), Agapanthia kindermanni Pic, 1905, Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) olmak üzere], 19 türün Mayıs ayında [Lepturinae: Rhagium syriacum Pic, 1892, Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758), Cortodera omophloides Holzschuh, 1975, Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763), Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863), Rutpela maculata (Poda, 1761); Dorcadioninae: Dorcadion saulcyi Thomson, 1865; Lamiinae: Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Saperda quercus Charpentier, 1825, Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858, Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763), Calamobius filum (Rossi, 1790), Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817), Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) olmak üzere], 37 türün Haziran ayında [Prioninae: Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854), Prinobius myardi Mulsant, 1842, Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838), Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855), Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Lepturinae: Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897, Rhagium syriacum Pic, 1892, Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Cortodera omophloides Holzschuh, 1975, Vadonia soror Holzschuh, 1981, Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Anoplodera rufipes (Schaller, 1783), Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775), Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891), Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982), Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763), Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863), Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760), Rutpela maculata (Poda, 1761), Stenurella bifasciata (Müller, 1776), Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792); Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Morimus orientalis Reitter, 1894, Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758),

208 192 Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884), Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884, Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763), Calamobius filum (Rossi, 1790), Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884, Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787), Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 olmak üzere], 22 türün Temmuz ayında [Prioninae: Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854), Prinobius myardi Mulsant, 1842, Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838), Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855), Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Lepturinae: Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781), Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775), Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891), Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863), Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863), Lepruta quadrifasciata Linnaeus, 1758, Stenurella bifasciata (Müller, 1776); Lamiinae: Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775), Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793), Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Calamobius filum (Rossi, 1790) olmak üzere], 17 türün Ağustos ayında [Prioninae: Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854), Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838), Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Lepturinae: Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775), Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891), Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763), Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863), Rutpela maculata (Poda, 1761); Carlandrea syriaca (Pic, 1891), Stenurella bifasciata (Müller, 1776); Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 olmak üzere],

209 193 3 türün Eylül ayında [Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) olmak üzere], 6 türün Ekim ayında [Lepturinae: Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758); Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) olmak üzere], 3 türün ise Kasım ayında [Lamiinae: Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) olmak üzere], Ve 1 türün Aralık ayında [Lamiinae: Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 olmak üzere] toplandığı tesbit edilmiştir (Şekil 4.1) KASIM EKİM EYLÜL AĞUSTOS TEMMUZ HAZİRAN MAYIS NİSAN MART Prioninae, Lepturinae, Dorcadioninae ve Lamiinae türlerinin fenolojik dağılımları Tür sayısı Şekil 4.1. İncelenen alt familyalar itibarıyla türlerin fenolojik dağılımları

210 194 Alt familyalar itibarıyla fenolojik dağılım ise şu şekildedir. Prioninae alt familyasında: 3 tür Nisan ayında [Prinobius myardi Mulsant, 1842, Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) olmak üzere], 6 tür Haziran ayında [Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854), Prinobius myardi Mulsant, 1842, Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838), Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855), Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) olmak üzere], 6 tür Temmuz ayında [Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854), Prinobius myardi Mulsant, 1842, Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838), Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855), Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) olmak üzere], 4 tür Ağustos ayında [Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854), Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838), Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763), Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) olmak üzere] toplanmıştır (Şekil 4.2). Şekil 4.2. Prioninae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları

211 195 Lepturinae alt familyasında: 1 tür Mart ayında [Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758) olmak üzere], 6 tür Nisan ayında [Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758), Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885, Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863), Stenurella bifasciata (Müller, 1776) olmak üzere], 8 tür Mayıs ayında [Rhagium syriacum Pic, 1892, Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758), Cortodera omophloides Holzschuh, 1975, Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763), Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863), Rutpela maculata (Poda, 1761) olmak üzere], 16 tür Haziran ayında [Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897, Rhagium syriacum Pic, 1892, Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Cortodera omophloides Holzschuh, 1975, Vadonia soror Holzschuh, 1981, Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Anoplodera rufipes (Schaller, 1783), Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775), Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891), Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982), Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763), Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863), Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760), Rutpela maculata (Poda, 1761), Stenurella bifasciata (Müller, 1776), Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) olmak üzere], 9 tür Temmuz ayında [Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781), Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775), Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891), Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863), Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863), Lepruta quadrifasciata Linnaeus, 1758, Stenurella bifasciata (Müller, 1776) olmak üzere], 8 tür Ağustos ayında [Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777), Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775), Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891),

212 196 Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763), Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863), Rutpela maculata (Poda, 1761); Carlandrea syriaca (Pic, 1891), Stenurella bifasciata (Müller, 1776) olmak üzere], 1 tür Ekim ayında [Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758) olmak üzere] toplandığı tesbit edilmiştir (Şekil 4.3). Şekil 4.3. Lepturinae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları Dorcadioninae alt familyasında: 1 tür Mart ayında [Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817) olmak üzere], 1 tür Nisan ayında [Dorcadion saulcyi Thomson, 1865 olmak üzere], 1 tür Mayıs ayında [Dorcadion saulcyi Thomson, 1865 olmak üzere] toplanmıştır (Şekil 4.4).

213 197 1,2 Dorcadioninae alt familyası üyelerinin fenolojik dağılımı 1 0,8 0,6 0,4 Tür sayısı 0,2 0 Şekil 4.4. Dorcadioninae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları Lamiinae alt familyasında: 5 tür Mart ayında [Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758), Phytoecia geniculata Mulsant, 1862 olmak üzere], 14 tür Nisan ayında [Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758), Oxylia argentata (Ménétriés, 1832), Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012, Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793), Phytoecia humeralis (Waltl, 1838), Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837, Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763), Calamobius filum (Rossi, 1790), Agapanthia kindermanni Pic, 1905, Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) olmak üzere], 10 tür Mayıs ayında [Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Saperda quercus

214 198 Charpentier, 1825, Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858, Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763), Calamobius filum (Rossi, 1790), Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817), Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) olmak üzere], 15 tür Haziran ayında [Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Morimus orientalis Reitter, 1894, Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758), Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884), Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884, Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763), Calamobius filum (Rossi, 1790), Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884, Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787), Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 olmak üzere], 8 tür Temmuz ayında [Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775), Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793), Phytoecia geniculata Mulsant, 1862, Calamobius filum (Rossi, 1790) olmak üzere], 5 tür Ağustos ayında [Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Niphona picticornis Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 olmak üzere], 3 tür Eylül ayında [Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) olmak üzere], 5 tür Ekim ayında [Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758), Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792), Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) olmak üzere],

215 199 3 tür Kasım ayında [Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839, Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) olmak üzere], Ve 1 tür ise Aralık ayında [Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 olmak üzere] toplanmıştır (Şekil 4.5) Şekil 4.5. Lamiinae alt familyasına ait türlerin fenolojik dağılımları Yapılan bu fenolojik değerlendirme sonucunda incelenen dört alt familya hakkında dikkat çeken durumlar ise şunlardır (Şekil 4.6): Prioninae alt familyası üyeleri yıl içerisinde ilk görünüş itibarıyla en geç ortaya çıkanlardır. Bununla birlikte bu familya üyelerine Eylül ayına kadar rastlanmaktadır. Dorcadioninae alt familyası üyeleri ise yıl içerisinde ilk görünüş itibarıyla en erken ortaya çıkan ve en erken ortadan kalkanlardır. Yalnızca Mart ayından Haziran ayına kadar rastlanmaktadırlar.

216 200 Lepturinae ve Lamiinae alt familyaları üyelerine ise tüm sezon boyunca rastlanılmaktadır. Şekil 4.6. İncelenen Cerambycidae türlerinin genel fenolojik durumu Son olarak bu çalışmada tesbit edilen 58 türden 10 tür ve toplam 982 örnekten 583 tanesi (yaklaşık %60 ı) feromon tuzağıyla yakalanmıştır. Prioninae alt familyasına ait Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855) ve Prionus coriarius (Linnaeus, 1758) türlerinden 7 örnek; Lepturinae alt familyasından Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758), Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775), Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763), Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863) ve Stenurella bifasciata (Müller, 1776) türlerinden 54 örnek ve Lamiinae alt familyasına ait Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795), Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) ve Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792) türlerinden ise toplam 522 örnek feromon tuzağıyla yakalanan örneklerdir (Şekil 4.7) Bu durum feromon tuzakları ile yapılan toplamaların örnek sayısı açısından verimli olduğunu ve fakat tür sayısı açısından ise yeterli verimliliğe sahip olmadığını ortaya koymaktadır.

217 201 Şekil 4.7. Çalışılan örnekler arasından feromon tuzağıyla yakalanan örneklerin yüzde dağılımı Zoocoğrafik olarak bu çalışmada incelenen örnekler için belirlenmiş olan korotipler, tür sayısı en fazla olandan en az olana doğru şu şekilde sıralanabilir: Toplam 12 tür Sibero-European korotipe sahiptir: Prionus coriarius (Linnaeus, 1758); Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758); Anoplodera rufipes (Schaller, 1783); Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777); Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760); Judolia erratica (Dalman, 1817); Lepruta quadrifasciata Linnaeus, 1758; Stenurella bifasciata (Müller, 1776); Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795); Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758); Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792) ve Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793). Toplam 11 tür SW-Asiatic korotipe sahiptir: Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856); Rhagium syriacum Pic, 1892; Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891); Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982); Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863); Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817); Oxylia argentata (Ménétriés, 1832); Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837; Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884; Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858 ve Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010.

218 202 Toplam 8 tür Anatolian korotipe sahiptir, yani Türkiye için endemik türlerdir: Cortodera omophloides Holzschuh, 1975; Vadonia soror Holzschuh, 1981; Carlandrea syriaca (Pic, 1891); Dorcadion saulcyi Thomson, 1865; Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012; Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884); Agapanthia kindermanni Pic, 1905 ve Agapanthia lateralis Ganglbauer, Toplam 5 tür E-Mediterranean korotipe sahiptir: Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854); Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863); Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885; Saperda quercus Charpentier, 1825 ve Phytoecia humeralis (Waltl, 1838). Toplam 4 tür Turano-European korotipe sahiptir: Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763); Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775); Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) ve Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817). Toplam 4 tür Turano-Mediterranean korotipe sahiptir: Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838); Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855); Morimus orientalis Reitter, 1894 ve Phytoecia geniculata Mulsant, Toplam 3 tür European korotipe sahiptir: Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781); Rutpela maculata (Poda, 1761) ve Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758). Toplam 3 tür Mediterranean korotipe sahiptir: Niphona picticornis Mulsant, 1839; Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 ve Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787). Toplam 2 tür Palaearctic korotipe sahiptir: Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) ve Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763). Toplam 2 tür W-Palaearctic korotipe sahiptir: Prinobius myardi Mulsant, 1842 ve Calamobius filum (Rossi, 1790). 1 tür Afrotropico-Indo-Mediterranean + Neotropic + Oriental korotipe sahiptir: Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775). 1 tür Holarctic korotipe sahiptir: Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758).

219 203 1 tür Turanian korotipe sahiptir: Rhamnusium testaceipenne Pic, tür Turano-Europeo-Mediterranean korotipe sahiptir: Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763). Aşağıda verilen grafikte bu çalışmada incelenen taksonlara ait belirlenen korotiplere göre türlerin dağılımları % olarak verilmiştir (Şekil 4.8). Şekil 4.8. Çalışmada incelenen taksonlara ait belirlenen korotiplere göre türlerin dağılımları Yukarıda verilen bilgiler ve grafikten açıkça anlaşılacağı gibi, bu çalışmada incelenen türler itibarıyla baskın korotip Sibero-European (Sibirya-Avrupa) dır. Bir başka değişle, bu çalışmada incelenen taksonların % 21 i (1/5 i) Sibero- European korotipe sahip türlerden oluşmaktadır.

220 204 Bunu SW-Asiatic (Güney-Batı Asya) korotipine sahip olan taksonlar izler. Bir başka değişle, bu çalışmada incelenen taksonların % 19 u (yaklaşık 1/5 i) da SW- Asiatic korotipe sahip türlerden oluşmaktadır. Anatolian (Anadolu lu) korotipe sahip olan yani Türkiye için endemik olan türler de faunanın kompozisyonuna önemli bir katkı sağlamaktadır. Bir başka değişle, bu çalışmada incelenen taksonların % 14 ü (yaklaşık 1/7 si) Anatolian korotipe sahip türlerden oluşmaktadır. Bu temel 3 korotip toplam olarak faunanın % 54 ünü teşkil etmektedirler. Bunların yanı sıra faunanın kompozisyonuna başta Mediterranean (Akdeniz) korotipe sahip olan türler olmak üzere, Turanian (Turan) ve European (Avrupa) korotiplere sahip olan türler de katkı sağlamaktadırlar. Aşağıda verilen grafiklerde bu çalışmada incelenen taksonlara ait belirlenen korotiplere göre türlerin dağılımları alt familyalar itibarıyla % olarak verilmiştir. Alt Familya PRIONINAE Korotip: Turano-Mediterranean (Irano-Mediterranean + Balkano- Anatolian). Rhaesus serricollis (Motschulsky, 1838) Mesoprionus besikanus (Fairmaire, 1855) Korotip: E-Mediterranean. Callergates gaillardoti (Chevrolat, 1854) Korotip: Sibero-European Prionus coriarius (Linnaeus, 1758)

221 205 Korotip: SW-Asiatic (Palestino-Taurian) Mesoprionus lefebvrei (Marseul, 1856) Korotip: Turano-European. Aegosoma scabricorne (Scopoli, 1763) Korotip: W-Palaearctic Prinobius myardi Mulsant, 1842 Şekil 4.9. Prioninae üyelerinin korotip dağılımları Yukarıda verilen grafikten açıkça anlaşılacağı gibi, bu çalışmada incelenen türler itibarıyla Prioninae alt familyası üyelerinin hemen tamamı farklı korotiplere sahiptir (Şekil 4.9). Alt Familya LEPTURINAE Korotip: Sibero-European. Dinoptera collaris (Linnaeus, 1758) Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777) Anoplodera rufipes (Schaller, 1783) Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1760)

222 206 Judolia erratica (Dalman, 1817) Lepruta quadrifasciata Linnaeus, 1758 Stenurella bifasciata (Müller, 1776) Korotip: SW-Asiatic (Syro-Anatolian). Rhagium syriacum Pic, 1892 Stictoleptura excisipes (Daniel & Daniel, 1891) Stictoleptura sambucicola (Holzschuh, 1982) Pedostrangalia emmipoda (Mulsant, 1863) Korotip: Anatolian. Cortodera omophloides Holzschuh, 1975 Vadonia soror Holzschuh, 1981 Carlandrea syriaca (Pic, 1891) Korotip: E-Mediterranean (Palaestino-Cyprioto-Taurian + Aegean). Anastrangalia montana (Mulsant & Rey, 1863) Pedostrangalia adaliae Reitter, 1885 Korotip: European. Rhamnusium bicolor (Schrank, 1781) Rutpela maculata (Poda, 1761) Korotip: Turano-European. Stictoleptura cordigera (Fuessly, 1775) Stenurella septempunctata (Fabricius, 1792) Korotip: Holarctic. Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758) Korotip: Turanian (Ponto-Caspian). Rhamnusium testaceipenne Pic, 1897

223 207 Korotip: Turano-Europeo-Mediterranean. Anastrangalia dubia (Scopoli, 1763) Şekil Lepturinae üyelerinin korotip dağılımları Yukarıda verilen grafikten açıkça anlaşılacağı gibi, bu çalışmada incelenen türler itibarıyla Lepturinae alt familyası üyelerinin korotip dağılımları yukarıda verilen genel yorumlarla uyum göstermektedir. Bir başka değimle, Lepturinae üyeleri itibarıyla da baskın korotip Sibero-European dır. Bunu SW-Asiatic korotipine sahip olan taksonlar izler. Anatolian korotipe sahip olan türler de faunanın kompozisyonuna önemli bir katkı sağlamaktadır (Şekil 4.10). Alt Familya DORCADIONINAE Korotip: Anatolian. Dorcadion saulcyi Thomson, 1865 Korotip: SW-Asiatic (Anatolo-Caucasian + Irano-Caucasian + Irano-Anatolian). Dorcadion scabricolle (Dalman, 1817)

224 208 Şekil Dorcadioninae üyelerinin korotip dağılımları Yukarıda verilen grafikten açıkça anlaşılacağı gibi, bu çalışmada incelenen türler itibarıyla Dorcadioninae alt familyası üyelerinin tamamı farklı korotiplere sahiptir. Bu zengin tür çeşitliliğine sahip alt familyanın bu çalışmada sadece 2 tür ile temsil edilmesi nedeniyle sağlıklı bir zoocoğrafik değerlendirme ne yazık ki mümkün olamamaktadır. Bu eksiklik alt familya üyelerinin orman sakini olmamaları dolayısıyla toplamadaki yetersizlikten kaynaklanmaktadır (Şekil 4.11). Alt Familya LAMIINAE Korotip: SW-Asiatic (Anatolo-Caucasian + Irano-Caucasian + Irano-Anatolian). Oxylia argentata (Ménétriés, 1832) Phytoecia puncticollis Faldermann, 1837 Phytoecia merkli Ganglbauer, 1884 Phytoecia croceipes Reiche & Saulcy, 1858 Agapanthia pesarinii Sama & Rapuzzi, 2010 Korotip: Anatolian. Mallosia nonnigra Özdikmen & Aytar, 2012 Coptosia bithynensis (Ganglbauer, 1884)

225 209 Agapanthia kindermanni Pic, 1905 Agapanthia lateralis Ganglbauer, 1884 Korotip: Sibero-European. Monochamus galloprovincialis (Olivier, 1795) Acanthocinus aedilis (Linnaeus, 1758) Acanthocinus griseus (Fabricius, 1792) Phytoecia hirsutula (Frölich, 1793) Korotip: Mediterranean. Niphona picticornis Mulsant, 1839 Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 Agapanthia suturalis (Fabricius, 1787) Korotip: E-Mediterranean Saperda quercus Charpentier, 1825 Phytoecia humeralis (Waltl, 1838) Korotip: Palearctic. Tetrops praeustus (Linnaeus, 1758) Phytoecia coerulescens (Scopoli, 1763) Korotip: Turano-Mediterranean (Balkano-Anatolian). Morimus orientalis Reitter, 1894 Phytoecia geniculata Mulsant, 1862 Korotip: Afrotropico-Indo-Mediterranean + Neotropic + Oriental. Batocera rufomaculata (DeGeer, 1775) Korotip: European. Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758)

226 210 Korotip: Turano-European. Agapanthia kirbyi (Gyllenhal, 1817) Korotip: W-Plaearctic. Calamobius filum (Rossi, 1790) Şekil Lamiinae üyelerinin korotip dağılımları Yukarıda verilen grafikten açıkça anlaşılacağı gibi, bu çalışmada incelenen türler itibarıyla Lamiinae alt familyası üyelerinin korotip dağılımları yukarıda verilen genel yorumlarla dolaylı olarak uyum göstermektedir. Bir başka değimle, Lamiinae üyeleri itibarıyla da baskın korotip SW-Asiatic dir. Bunu Anatolian ve Sibero- European korotiplerine sahip olan taksonlar izler (Şekil 4.12). Bu çalışmada incelenen tüm taksonlar aşağıda liste halinde verilmiştir: