UZAY İKLİM KOŞULLARININ İYONOSFERİK TOPLAM ELEKTRON İÇERİĞİ (TEC) DEĞİŞİMLERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI
|
|
- Belgin Karakaya
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 UZAY İKLİM KOŞULLARININ İYONOSFERİK TOPLAM ELEKTRON İÇERİĞİ (TEC) DEĞİŞİMLERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI MUSTAFA ULUKAVAK, MUALLA YALÇINKAYA Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü, 61080, Trabzon. Harran Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü, 63300,Şanlıurfa.
2 SUNU AKIŞI I- Çalışmanın Amacı II- Uzay İklim Koşullarının Meydana Gelişi Foto-iyonizasyon Jeomanyetik Alan III- Uzay İklim Koşulları Güneş Aktivitesi İndisleri Jeomanyetik Fırtına ve Jeomanyetik Aktivite İndisleri Manyetik Alan İndisleri Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı İndisleri IV- Çift Frekanslı GPS Sinyalleri İle TEC Modelleme Düşey Toplam Elektron İçeriği (VTEC) VTEC Değişimlerinin Analizi V- Uygulama Çalışma Bölgesi Verilerin Elde Edilmesi Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi VTEC Değişimleri, Güvenirlikleri ve Analizleri VTEC Değişimleri ve Uzay İklim Koşulları Değerlendirilmesi VI- Sonuçlar
3 I- Çalışmanın Amacı İyonosfer tabakasında bulunan serbest elektronlar, GPS sinyalleri bu bölgeyi geçerken faz ölçülerini hızlandırır kod ölçülerini de yavaşlatır. Bu nedenle ölçülen kod ve faz ölçülerinde olması gerekenden daha farklı sonuçlar ortaya çıkarırlar. İyonosferdeki gecikme, iyonosferdeki toplam elektron miktarına (TEC) bağlı olup GPS sinyal yolu boyunca birim yüzeydeki (m 2 ) elektron sayısının fonksiyonu olarak hesaplanır. TEC zamana, mevsime, coğrafi konuma ve büyük ölçüde uzay iklim koşullarına bağlı olarak değişim gösterir (Satirapod, 2002). Çalışmanın Amacı: Uzay iklim koşullarının iyonosferde meydana getirdiği değişimlerinin, iyonosferik TEC anomalilerine etkilerini araştırmaktır.
4 II- Uzay İklim Koşullarının Meydana Gelişi
5 II- Uzay İklim Koşullarının Meydana Gelişi Uzay iklim koşulları: Güneş in Dünya ya ışıma veya parçacık akısı etkisiyle meydana getirdiği değişimlerdir.
6 II- Uzay İklim Koşullarının Meydana Gelişi Foto-İyonizasyon: Güneş ten gelen fotonların, iyonosferde meydana getirdiği değişim. Güneş ten yayılan aşırı mor ötesi (EUV) ışınlar ve X-Işınları pozitif yüklü iyonların nötr atomlara ve moleküllere çarparak negatif yüklü serbest elektronların (Ratcliffe 1972; Zolesi ve Cander, 2014)
7 II- Uzay İklim Koşullarının Meydana Gelişi Jeomanyetik Alan: Dünya nın nikel ve demirden oluşan sıvı metalik iç çekirdeğinin, yine Dünya nın iç kuvvetlerinin hareketine bağlı dönmesinden kaynaklı dinamo etkisiyle meydana gelmektedir. Teorikte olması gereken manyetosfer şekli Güneş ten gelen parçacıkların etkisiyle manyetik alan çizgilerinin değişimi
8 II- Uzay İklim Koşullarının Meydana Gelişi Jeomanyetik Alan: Sadece Dünya nın iyonosferini etkilemekle kalmayıp aynı zamanda Güneş ten gelen enerji yüklü parçacıklar ile Dünya nın etrafındaki manyetik alan çizgilerini de yönlendiren yapıdadır. Parçacıklar; Kuzey ve Güney kutupları arasında salınarak manyetik alan çizgilerinin etrafında dönme hareketi gerçekleştirirler. YÜZÜK AKIMI (Ring Current) Bu harekete ek olarak elektron ve protonlar birbirlerine zıt ve boylamlar yönünde hareket ederler.
9 III- Uzay İklim Koşulları Güneş Aktivitesi İndisleri 1-Güneş Akısı İndisi (F10.7) (SFI- Solar Flux Index) 2- Aşırı Morötesi Akısı İndisi (EUV- Extreme Ultraviolet Flux Index) Jeomanyetik Fırtına ve Jeomanyetik Aktivite İndisleri 1- Jeomanyetik Fırtına İndisi (Kp) 2- Jeomanyetik Aktivite İndisi (Dst) Manyetik Alan İndisleri 1- Manyetik Alan İndisleri (Bx, By ve Bz) Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı İndisleri 1- Proton Yoğunluğu (Np/cm3) 2- Parçacık Akısı
10 III- Uzay İklim Koşulları Güneş Aktivitesi İndisleri 1- Güneş Akısı İndisi (SFI- Solar Flux Index) (F10.7) Güneş akısı indisi, uzay iklim koşullarının karakterize edilmesinde kullanılan, 10.7 cm (2800 MHz) dalga boyunda meydana gelen ışıma miktarını ifade eden indistir. Güneş akısı indisi (F10.7), Güneşten yayılan UV ve X-ışınlarının miktarının ölçülmesine imkân sağlayarak Güneş aktivitelerinin iyonosferde meydana getirdiği değişimlerin araştırılmasında kullanılır. Vitinsky ve diğ. (1986), Bruevich ve diğ. (2014) ve Coley ve diğ. (2014) e göre iki farklı ölçeği: sfu dan küçük olduğu anlar zayıf güneş aktivitesi sfu dan büyük olduğu anlar ise yüksek güneş aktivitesi
11 III- Uzay İklim Koşulları Güneş Aktivitesi İndisleri 2- Aşırı Morötesi Akısı İndisi (EUV- Extreme Ultraviolet Flux Index) Aşırı Morötesi (EUV), Güneş radyasyonunun nm dalga boyundaki elektromanyetik spektrumunu kapsar. Bu yüksek enerjili parçacıklar üst atmosferi etkiler ve burada emilerek iyonosfer tabakasını sadece ısıtmakla kalmayıp iyonizasyonunun da gerçekleşmesini sağlar. Güneş EUV İzleme, Solar Heliospheric Observatory (SOHO) uydusu tarafından nm ve 0,1-50 nm dalga boylarındaki bantlarda 1996 yılından beri yapılmaktadır (Judge ve diğ. 1998). Güneş akısı indisi (F10.7) ile EUV indisi değişimleri arasında doğru orantı bulunmaktadır. Bu iki indisin değişimi iyonosferik TEC anomalilerini aynı oranda etkiler (Liu et al. 2009).
12 III- Uzay İklim Koşulları Jeomanyetik Fırtına ve Jeomanyetik Aktivite İndisleri 1- Jeomanyetik Fırtına İndisi (Kp) Uzay iklim koşullarının karakterize edilmesinde kullanılan ve Dünya nın manyetik alanının ve jeomanyetik değişimlerin belirlenmesinde, ikaz ve uyarılarının duyurulmasında kullanışlı bir indistir (Zolesi ve Cander, 2014). Dünya üzerinde 13 manyetometre istasyondan alınan manyetik aktivite değişim ölçüleri değerlendirilerek, jeomanyetik fırtınanın büyüklüğünü belirlemede kullanılan indistir. Kp- nt Jeomanyetik Fırtına Etkisi İndisi Aktif Yok Çok Sakin Aktivite Sakin Aktivite Tedirgin Aktivite Faal Aktivite Küçük Fırtına Büyük Fırtına Şiddetli Fırtına Çok Şiddetli Fırtına 9 >500 Uç, aşırı Fırtına
13 III- Uzay İklim Koşulları Jeomanyetik Fırtına ve Jeomanyetik Aktivite İndisleri 2- Jeomanyetik Aktivite İndisi (Dst) Uzay iklim koşullarının karakterize edilmesinde kullanılır. Jeomanyetik fırtınanın ortaya çıkma sürecinin takip edilmesinde kullanılır. (Cahyadi 2014; Zolesi ve Cander, 2014). Ekvatoral bölgede meydana gelen manyetik akım değişimlerini tanımlayan indistir. Ekvatoral bölgelere yerleştirilmiş manyetometreler tarafından ölçülürler. Dst indisi sınır değerleri, Loewe ve Prölss (1997) de beş farklı ölçekte daha sonra Kamide v.d. (1998), Rozhnoi v.d. (2004) ve Contadakis v.d. (2012) de üç farklı ölçekte sınıflandırılmıştır. Dst- İndisi (nt) Dst min Dst min Dst min Dst min Dst min Jeomanyetik Aktivite Etkisi Sakin Zayıf Fırtına Hafif Fırtına Kuvvetli Fırtına Yoğun Fırtına
14 III- Uzay İklim Koşulları Manyetik Alan İndisleri 1- Manyetik Alan İndisleri (Bx, By ve Bz) Güneş in ve Dünya nın jeosantrik solar manyetosferik koordinat sistemindeki konumu: (Bx ve By) yörünge düzlemine paralel, (Bz) yörünge düzlemine diktir. Bz bileşeni sakin gün koşullarında kuzey yönünde iken manyetik fırtınanın başlangıç fazında güneye döner ve fırtına gerçekleşir (Abraha 2014; Zolesi v.d. 2014). Genellikle manyetik bozulmalarda By azalır ve bu aşağı yönlü kaymalarda azalmaya sebep olur pozitif faz gerçekleşir. Şiddetli bozulmalarda By de aşağı yönlü kaymalarda artış gözlemlenir ve bununla birlikte fırtınanın negatif fazı ortaya çıkar B- İndisi (nt) Dst- İndisi (nt) Manyetik Aktivite Etkisi Yoğun Fırtına Tedirgin Fırtına Hafif Fırtına
15 III- Uzay İklim Koşulları Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı İndisleri 1- Proton Yoğunluğu (Np/cm3) Enerji yüklü güneş parçacıkları oluşturduğu radyasyon fırtınalarının etkileri proton yoğunluğu ile incelenebilir. Bu fırtınalar yüksek frekanslı sinyal iletişimini etkilerler. Proton yoğunluğu (Np/cm 3 ), santimetreküplük hacimden geçen proton sayısını göstermektedir. Protonlar Dünya nın manyetik alanı tarafından yönlendirilirler ve üst atmosferde kuzey ve güney kutuplarda çarpışırlar. Hızlı hareket eden protonlar iyonosferin D-katmanında genişleme yaparlar ve yüksek enlemlerde yüksek frekanslı sinyal iletişimini kesintiye uğratırlar. Auroral etkiler sırasında azalan elektronlar diğer tabakalarda artar ve sinyal iletiminde aksamalar (parazitler) oluştururlar. Yapılan araştırmalar sonucu, 15 proton/cm 3 değerinden büyük olan proton yoğunluğu indisi değerleri aktif uzay iklim koşulu olarak değerlendirilmiştir (Khatarkar v.d ve Dashora v.d. 2009).
16 III- Uzay İklim Koşulları Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı İndisleri 2- Parçacık Akısı Güneş ten çıkan enerji yüklü parçacıklar, Güneş patlamaları esnasında hızlanırlar. Güneş patlamaları ve gezegenler arası manyetik alanın etkileriyle enerji yüklü parçacıkların yayılımları gerçekleşir (Smart ve Shea 1993). Enerji yüklü parçacıklar altı enerji eşiğinde (1, 2, 4, 10, 30 ve 60 MeV) değerlendirilir. (MeV, milyon elektro volt birimini tanımlar ve yüklü parçacıkların enerji birimidir.) Parçacık akısı biriminde (pfu) protonların enerji miktarını gösterir. Proton yoğunluğunun ani pik yapan değişimleri diğer indislerde olduğu gibi iyonosferik parametrelerde değişimlere sebep olmaktadır.
17 IV- Çift Frekanslı GPS Sinyalleri ile TEC Modelleme
18 IV- Çift Frekanslı GPS Sinyalleri ile VTEC Modelleme Düşey Toplam Elektron İçeriği (VTEC) Üst atmosferde meydana gelen değişimler GPS gözlemlerinden elde edilen VTEC değişimleri ile analiz edilebilir. İyonosferik VTEC değişimleri kod (P) ve taşıyıcı faz (Φ) gözlemlerinin geometriden bağımsız doğrusal kombinasyonu ile elde edilir. Psoydo-mesafe ölçülerinin geometriden bağımsız doğrusal kombinasyonu (P4), P1 kod ölçülerinin P2 kod ölçülerinden çıkarılması sonucunda elde edilir (Schaer, 1999). DCB değerleri de STEC değerlerinden elde edilir. STEC u m n = 1 A f 1 2 f 2 2 f 2 2 f 1 2 [P m 4,u n DCB m + DCB u ] (1) f 1 ve f 2 : GPS uydularından yayınlanan L1 ve L2 taşıyıcı sinyallerine ait frekanslar A = m 3 /s 2 STEC u m m uydusu ile u alıcısı arasındaki eğik toplam elektron içeriğini TECU DCB m, DCB u : psoydo-mesafe ölçüleri için uydu ve alıcıların diferansiyel kod farkları n : bir ölçü yayındaki toplam örnek sayısı (Komjathy, 1997; Liao, 2000; Leick, 2004; Dach v.d., 2007; Jin v.d., 2012)
19 IV- Çift Frekanslı GPS Sinyalleri ile TEC Modelleme Düşey Toplam Elektron İçeriği (VTEC) VTEC değişimleri (Klobuchar, 1986), ince-tabaka iyonosfer modeline göre M z m n = STEC u m n VTEC u m n (2) z m n : alıcı ile uydu arasındaki zenit açısıdır. M z izdüşüm fonksiyonu ise M z = 1 cos z = 1 1 sin 2 z R, sin z = sin(αz) (3) R+H z : uydudan alıcıya gelen sinyal yolunun iyonosfer tabakasında deldiği noktadaki (IPP) zenit açısı R: dünyanın yarıçapı ( km), α= iyileştirilmiş ince-tabaka izdüşüm fonksiyonunun ölçek faktörü H: iyonosferik ince tabakanın yüksekliği (350 km) (Mannucci v.d., 1993; Schaer, 1999)
20 IV- Çift Frekanslı GPS Sinyalleri ile TEC Modelleme Düşey Toplam Elektron İçeriği (VTEC) Kalibre edilmiş STEC değerlerini belirlemek için, Eşitlik (1) kullanılarak her bir uydu yayından ilgili alıcıya ve uyduya ait kestirilen DCB değerleri elimine edilir. VTEC değerleri, Eşitlik (2) kullanılarak her bir uydu yayı boyunca hesaplanır. Bu çalışmada saatlik VTEC değerleri, her bir istasyon üzerindeki IPP noktaları ve bu noktalardaki kalibre edilmiş VTEC değerlerine ikinci dereceden polinomal yüzey uydurularak elde edilmiştir (Durmaz ve Karslioglu, 2014): VTEC φ IPP, s IPP 2 = a 0 + a 1 φ IPP + a 2 s IPP + a 3 φ IPP 2 + a 4 φ IPP s IPP + a 5 s IPP (4) φ IPP ve s IPP : Güneş sabit referans sisteminde IPP lerin küresel koordinatları a 0, a 1, a 2, a 3, a 4 ve a 5 : polinomal yüzey katsayıları İstasyon üstü saatlik VTEC değişimleri, elde edilen polinomal yüzey katsayıları ve her bir istasyonun güneş sabit küresel koordinat sistemindeki konumları ile Eşitlik (4) kullanılarak elde edilir.
21 IV- Çift Frekanslı GPS Sinyalleri ile TEC Modelleme VTEC Değişimlerinin Analizi Uzay iklim koşullarının etkilediği VTEC anomalileri çeyrekler arası hareketli ortanca (MM) yöntemine göre hesaplanabilir (Liu v.d., 2009). Bu yöntemde önce alt çeyrek (LQ) ve üst çeyrek (UQ) değerleri belirlenir. VTEC değerleri ortalaması (m) ve standart sapması (σ) olan normal dağılımda kabul edilerek MM, LQ ve UQ değerleri m ve 1.34σ güven aralığında belirlenmiş olur (Klotz ve Johnson, 1983). Alt sınır (LB) değerleri LB=MM 1.5(MM LQ) Üst sınır (UB) değerleri UB=MM+1.5(UQ MM) Pozitif anomaliler üst sınırın üzerinde ve negatif anomaliler alt sınırın altında kalan saatlik VTEC değerleri ile elde edilir. Bir gün içerisinde bulunan anomalilerin üçte birinden fazlası sınır değerlerden yüksek veya düşük ise o gün anormal gün olarak kabul edilir (Liu v.d., 2009).
22 V- Uygulama
23 V- Uygulama Çalışma Bölgesi AVRUPA Orta-Enlem (Kuzey Yarı Küre) TÜRKİYE BUCU: Bükreş- Romanya GRAZ: Graz- Avusturya ORID: Ohri- Makedonya PENC: Penç- Macaristan UZHL: Ujgorod- Ukrayna ZIMM: Zimervald- İsviçre
24 1- Verilerin Elde Edilmesi a) İyonosferik VTEC Değişimi Belirleme Verileri GPS Gözlemleri GNSS istasyonlarının RINEX dosya formatındaki verileri, Kabuk Dinamikleri Verisi ve Bilgi Sistemi (CDDIS) GNSS veri ve ürünleri arşivinden (ftp://cddis.gsfc.nasa.gov) MATLAB ortamında hazırlanan yazılımla indirilmiştir. Bernese v5.0 yazılımı kullanılarak yumuşatma algoritması RINEX dosyalarındaki tüm gözlemlere uygulanmıştır.
25 1- Verilerin Elde Edilmesi a) İyonosferik VTEC Değişimi Belirleme Verileri Hassas Uydu Yörüngeleri Hassas uydu yörünge koordinatları SP3 uzantılı dosyalarda IGS tarafından saatlik olarak, (ftp://ftp.igs.org/pub/product/) adresinden MATLAB ortamında hazırlanan yazılımla indirilmiştir. SP3 dosyalarının, GNSS alıcılarının RINEX dosyasında gördüğü GPS uydularının isimlerine göre eşleştirerek bulduğu uyduların yörünge koordinatları M_DCB yazılımı (Jin vd. 2012) kullanılarak ayrıştırılarak kaydedilmiştir.
26 1- Verilerin Elde Edilmesi a) İyonosferik VTEC Değişimi Belirleme Verileri IONEX Dosyaları Uydulara ait DCBs değerleri, Uluslararası Analiz Merkezleri (IGS, ESA, CODE, JPL, vd.) tarafından saatlik olarak IONEX formatında ftp://igs.ensg.ign.fr/pub/igs/products/ionosphere/ adresinden MATLAB ortamında hazırlanan yazılımla indirilmiştir. GPS uydularına ait DCBs verileri, GNSS alıcılarının RINEX dosyasında gördüğü GPS uydularının isimlerine göre eşleştirerek IONEX dosyalarından M_DCB yazılımı (Jin vd. 2012) kullanılarak kaydedilmiştir.
27 1- Verilerin Elde Edilmesi b) Uzay İklim Koşulu Verileri
28 1- Verilerin Elde Edilmesi b) Uzay İklim Koşulu Verileri Güneş aktivitesi indis (F10.7; EUV 26-34nm ve EUV.1-50nm) değerleri Güney Kaliforniya Üniversitesi Uzay Bilimleri Merkezi ne ait ( internet ara yüzünden günlük çözünürlüklü olarak indirilmiştir.
29 1- Verilerin Elde Edilmesi b) Uzay İklim Koşulu Verileri - Jeomanyetik fırtına indisi (Kp) ve jeomanyetik aktivite indisi (Dst), - manyetik alan indisleri (Bx, By, Bz), - plazma yoğunluğu (N P /cm 3 ) ve parçacık akısı (>1Mev, >2Mev, >4Mev, >10Mev, >30Mev, >60Mev) indis değerleri, Nasa Goddard Uzay Uçuş Merkezi nin Uzay Fiziği Veri Tesisi ne ait ( internet ara yüzünden saatlik çözünürlüklü olarak alınmıştır.
30 2- Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi Güneş aktivitesi İndislerinin Değişimleri (F10.7, EUV 26-34nm ve EUV 1-50nm) F10.7 Güneş Akısı İndisi: 150 sfu dan küçük olduğu anlar zayıf güneş aktivitesi, 150 sfu dan büyük olduğu anlar yüksek güneş aktivitesi olarak değerlendirildi. EUV Güneş Akısı İndisi: Bu indisin pik yaptığı günler değerlendirildi.
31 2- Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi Jeomanyetik Fırtına ve Jeomanyetik Aktivite İndislerinin (Kp, Dst) Değişimi Kp- indisi: 0 ile 9 arasında değişen indis değerleri olarak değerlendirildi. Dst- indisi: Dst>-50nT (Zayıf Fırtına), -50nT>Dst>-100nT (Hafif Fırtına), -100nT>Dst (Kuvvetli Fırtına) arasında değişen indis değerleri olarak değerlendirildi.
32 2- Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi Manyetik Alan İndis (Bx, By, Bz) Değişimleri B x,y,z indisi: Ölçeği, B x,y,z <-3nT (Zayıf Fırtına), B x,y,z <-5nT (Hafif Fırtına), B x,y,z <- 10nT (Kuvvetli Fırtına) ve B x,y,z >3nT (Zayıf Fırtına), B x,y,z >5nT (Hafif Fırtına), B x,y,z >10nT (Kuvvetli Fırtına) arasında değişen indis değerleri olarak değerlendirildi.
33 2- Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi Proton Yoğunluğu ve Parçacık Akısı İndislerinin Değişimi Proton Yoğunluğu İndisi: Ölçeği, 15 proton/cm 3 üzerinde meydana gelen değişimlerin aktivite olarak B x,y,z <-5nT (Hafif Fırtına) olduğu periyotlardaki değişimlerine göre değerlendirilmiştir. Parçacık Akısı İndisi: Bu indisin ani pik yaptığı değerler incelenmiştir.
34 3/1 3/2 3/3 3/4 3/5 3/6 3/7 3/8 3/9 3/10 3/11 3/12 3/13 3/14 3/15 3/16 3/17 3/18 3/19 3/20 3/21 3/22 3/23 3/24 3/25 3/26 3/27 3/28 3/29 3/30 3/31 Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı Manyetik Alan J.F. ve J.A. Güneş Aktivitesi 3/1 3/2 3/3 3/4 3/5 3/6 3/7 3/8 3/9 3/10 3/11 3/12 3/13 3/14 3/15 3/16 3/17 3/18 3/19 3/20 3/21 3/22 3/23 3/24 3/25 3/26 3/27 3/28 3/29 3/30 3/31 Yıl: 2015 Yıl: Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi Uzay İklim Koşullarına Ait İndis Değişimlerinin Birlikte Değerlendirilmesi Zaman (Ay/Gün) F EUV (.1-50 nm) EUV (26-34 nm) Kp Dst (nt) Bx (nt) By (nt) Bz (nt) Prot. Yoğ. (N/cm3) Prot. Akıs. (>1Mev) Prot. Akıs. (>2Mev) Prot. Akıs. (>4Mev) Prot. Akıs. (>10Mev) Prot. Akıs. (>30Mev) Prot. Akıs. (>60Mev) Zaman (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) Mart S S S S
35 4/1 4/2 4/3 4/4 4/5 4/6 4/7 4/8 4/9 4/10 4/11 4/12 4/13 4/14 4/15 4/16 4/17 4/18 4/19 4/20 4/21 4/22 4/23 4/24 4/25 4/26 4/27 4/28 4/29 4/30 Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı Manyetik Alan JF ve JA Güneş Aktivitesi 4/1 4/2 4/3 4/4 4/5 4/6 4/7 4/8 4/9 4/10 4/11 4/12 4/13 4/14 4/15 4/16 4/17 4/18 4/19 4/20 4/21 4/22 4/23 4/24 4/25 4/26 4/27 4/28 4/29 4/30 Yıl: Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi Zaman (Ay/Gün) F EUV (.1-50 nm) EUV (26-34 nm) Kp Dst (nt) Bx (nt) By (nt) Bz (nt) Prot. Yoğ. (N/cm3) Prot. Akıs. (>1Mev) Prot. Akıs. (>2Mev) Prot. Akıs. (>4Mev) Prot. Akıs. (>10Mev) Prot. Akıs. (>30Mev) Prot. Akıs. (>60Mev) Zaman Yıl: 2015 (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) Uzay İklim Koşullarına Ait İndis Değişimlerinin Birlikte Değerlendirilmesi Nisan S S S S S S S S S
36 5/1 5/2 5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 5/13 5/14 5/15 5/16 5/17 5/18 5/19 5/20 5/21 5/22 5/23 5/24 5/25 5/26 5/27 5/28 5/29 5/30 5/31 Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı Manyetik Alan J.F. Ve J.A. Güneş Aktivitesi 5/1 5/2 5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 5/13 5/14 5/15 5/16 5/17 5/18 5/19 5/20 5/21 5/22 5/23 5/24 5/25 5/26 5/27 5/28 5/29 5/30 5/31 Yıl: 2015 Yıl: Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi Zaman (Ay/Gün) F EUV (.1-50 nm) EUV (26-34 nm) Kp Dst (nt) + Bx (nt) By (nt) Bz (nt) Prot. Yoğ. (N/cm3) Prot. Akıs. (>1Mev) Prot. Akıs. (>2Mev) Prot. Akıs. (>4Mev) Prot. Akıs. (>10Mev) + Prot. Akıs. (>30Mev) + Prot. Akıs. (>60Mev) + Zaman (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) Uzay İklim Koşullarına Ait İndis Değişimlerinin Birlikte Değerlendirilmesi Mayıs S S S S S S
37 6/1 6/2 6/3 6/4 6/5 6/6 6/7 6/8 6/9 6/10 6/11 6/12 6/13 6/14 6/15 6/16 6/17 6/18 6/19 6/20 6/21 6/22 6/23 6/24 6/25 6/26 6/27 6/28 6/29 6/30 Plazma Yoğunluğu ve Parçacık Akısı Manyetik Alan J.F. Ve J.A. Güneş Aktivitesi 6/1 6/2 6/3 6/4 6/5 6/6 6/7 6/8 6/9 6/10 6/11 6/12 6/13 6/14 6/15 6/16 6/17 6/18 6/19 6/20 6/21 6/22 6/23 6/24 6/25 6/26 6/27 6/28 6/29 6/30 Yıl: 2015 Zaman (Ay/Gün) F EUV (.1-50 nm) Yıl: Uzay İklim Koşullarının Değerlendirilmesi EUV (26-34 nm) Kp Dst (nt) Bx (nt) By (nt) Bz (nt) Prot. Yoğ. (N/cm3) Prot. Akıs. (>1Mev) Prot. Akıs. (>2Mev) Prot. Akıs. (>4Mev) Prot. Akıs. (>10Mev) + Prot. Akıs. (>30Mev) Prot. Akıs. (>60Mev) Zaman (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) Uzay İklim Koşullarına Ait İndis Değişimlerinin Birlikte Değerlendirilmesi Haziran S S S S S S S S
38 3- VTEC Değişimleri, Güvenirlikleri ve Analizi VTEC Değişimleri BUCU GRAZ ORID PENC UZHL ZIMM VTEC değişimlerine 15 günlük hareketli ortanca istatistiksel analiz yöntemi uygulandığında ortaya çıkan anomalilerin 1/3 ünden fazlası (>8saat/gün) pozitif veya negatif anomali olarak değerlendirilir. VTEC Negatif Anomali UB LB Pozitif Anomali MM
39 TEC Farklarının RMS Değerleri 3- VTEC Değişimleri, Güvenirlikleri ve Analizi 02/14 02/21 02/28 03/07 03/14 03/21 03/28 04/04 04/11 04/18 04/25 05/02 05/09 05/16 05/23 05/30 06/06 06/13 06/20 06/27 VTEC Değişimlerinin Güvenirliği İstasyon VTEC kestirimlerinin güvenilirliğini kontrol etmek için, IGS son IONEX dosyalarında bulunan istasyon üstü GIM-TEC değerleri kestirilen istasyon üstü VTEC değerleri ile karşılaştırılmıştır. IGS in GIM-TEC haritalarının doğruluğu 2-8 TECU aralığında UZHL BUCU GRAZ ORID PENC ZIMM Zaman (Ay/ Gün)
40 İyonosferik VTEC Değişimleri 3/1 3/2 3/3 3/4 3/5 3/6 3/7 3/8 3/9 3/10 3/11 3/12 3/13 3/14 3/15 3/16 3/17 3/18 3/19 3/20 3/21 3/22 3/23 3/24 3/25 3/26 3/27 3/28 3/29 3/30 3/31 4- VTEC Değişimleri ve Uzay İklim Koşulları Değerlendirilmesi MART Yıl: 2015 Zaman (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) S S S S BUCU ZIMM UZHL PENC ORID GRAZ Mart pozitif anomaliler: Güneş Aktivitesi ve Manyetik Alan 7 Mart pozitif anomali: Güneş aktivitesi, Jeomanyetik Fırtına ve Manyetik Alan 17 Mart pozitif anomali: Jeomanyetik fırtınanın başlangıç evresi, Manyetik Alan ile Proton Yoğunluğu ve Parçacık Akısında 18, 19 ve 20 Mart negatif anomaliler: Jeomanyetik Fırtına sonrası iyonosferik aktivitenin toparlanma sürecinde gerçekleşen etkilerdir. 28 Mart pozitif anomaliler: Güneş Aktivitesi ve Manyetik Alan
41 İyonosferik VTEC Değişimleri 4/1 4/2 4/3 4/4 4/5 4/6 4/7 4/8 4/9 4/10 4/11 4/12 4/13 4/14 4/15 4/16 4/17 4/18 4/19 4/20 4/21 4/22 4/23 4/24 4/25 4/26 4/27 4/28 4/29 4/30 4- VTEC Değişimleri ve Uzay İklim Koşulları Değerlendirilmesi NİSAN Yıl: 2015 Zaman (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) S S S S S S S S S BUCU ZIMM UZHL PENC ORID GRAZ ve 14 Nisan pozitif anomaliler: Jeomanyetik Fırtına, Manyetik Alan ve Proton Yoğunluğu 11 Nisan negatif anomaliler: Jeomanyetik Fırtına sonrası toparlanma sürecine giren iyonosferik aktivitenin gerçekleştirdiği etkiler 12 Nisan negatif anomali: Sakin uzay iklim koşulunda gerçekleşmiş, farklı etkilerden kaynaklı olabileceği ve araştırılması gerektiği düşünülmektedir 15 Nisan negatif anomaliler: Güneş Aktivitesi, Jeomanyetik Fırtına, Manyetik Alan ve Proton Yoğunluğu 16 Nisan negatif anomaliler: Güneş Aktivitesi, Jeomanyetik Fırtına ve Manyetik Alan 29 Nisan negatif anomaliler: Manyetik Alan ve Proton Yoğunluğu
42 İyonosferik VTEC Değişimleri 5/1 5/2 5/3 5/4 5/5 5/6 5/7 5/8 5/9 5/10 5/11 5/12 5/13 5/14 5/15 5/16 5/17 5/18 5/19 5/20 5/21 5/22 5/23 5/24 5/25 5/26 5/27 5/28 5/29 5/30 5/31 4- VTEC Değişimleri ve Uzay İklim Koşulları Değerlendirilmesi MAYIS Yıl: 2015 Zaman (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) S S S S S S BUCU ZIMM UZHL PENC ORID GRAZ Mayıs negatif anomaliler: Manyetik Alan ve Proton Yoğunluğu 15, 16 Mayıs pozitif anomaliler: Sakin uzay iklim koşulunda gerçekleşmiş, farklı etkilerden kaynaklı olabileceği ve araştırılması gerektiği düşünülmektedir. 17 Mayıs pozitif anomali: Manyetik Alan 25 Mayıs negatif anomaliler: Sakin uzay iklim koşulunda gerçekleşmiş, farklı etkilerden kaynaklı olabileceği ve araştırılması gerektiği düşünülmektedir. 26 Mayıs negatif anomali: Güneş Aktivitesi, Manyetik Alan ve Proton Yoğunluğu 27 Mayıs negatif anomali: Güneş Aktivitesi, Manyetik Alan
43 İyonosferik VTEC Değişimleri 6/1 6/2 6/3 6/4 6/5 6/6 6/7 6/8 6/9 6/10 6/11 6/12 6/13 6/14 6/15 6/16 6/17 6/18 6/19 6/20 6/21 6/22 6/23 6/24 6/25 6/26 6/27 6/28 6/29 6/30 4- VTEC Değişimleri ve Uzay İklim Koşulları Değerlendirilmesi HAZİRAN Yıl: 2015 Zaman (Ay/Gün) Uzay İklim Koşulları Kararı (S: Sakin Gün) S S S S S S S S S BUCU ZIMM UZHL PENC ORID GRAZ Haziran pozitif anomaliler: Güneş Aktivitesi, Manyetik Alan ve Proton Yoğunluğu 14 Haziran pozitif anomaliler: Jeomanyetik Fırtına ve Manyetik Alan 19 Haziran negatif anomaliler: Sakin uzay iklim koşulunda gerçekleşmiş, farklı etkilerden kaynaklı olabileceği ve araştırılması gerektiği düşünülmektedir. 23 Haziran pozitif anomaliler: Jeomanyetik Fırtına, Manyetik Alan ve Proton Yoğunluğu 24, 29 Haziran negatif anomali: Manyetik Alan 25, 26 Haziran negatif anomaliler: Güneş Aktivitesi, Jeomanyetik Fırtına ve Manyetik Alan
44 VI- Sonuçlar Orta kuşakta (Avrupa), Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran 2015 aylarını kapsayan zamanda yapılan araştırmada: Uzay iklim koşullarının, istasyon üstü VTEC değişimlerinde anormal değişimlere neden olduğu belirlenmiştir. Uzay iklim koşullarının etkisiyle oluşan VTEC anomaliler pozitif ve negatif değerler olarak belirlenmiştir. Uzay iklim koşullarından, Güneş Aktivitesi, Jeomanyetik Fırtına ve Manyetik Alan değişimlerinin TEC değişimlerine etkileri daha çok; Proton Yoğunluğu ve Parçacık Akısı değişimlerinin etkisi ise daha az görülmüştür.
45 VI- Sonuçlar Çalışmada incelenen uzay iklim koşullarının görülmediği sakin günlerde de VTEC anomalileri belirlenmiştir. Bu anomalilerin farklı etkilerden kaynaklı olabileceği düşünülmektedir. Farklı etkilerden kaynaklanan muhtemel anomaliler için uzak iklim koşullarına ait diğer indis değerleri (Proton sıcaklığı, proton akısı hızı, farklı enlem ve boylamdaki göre akı yoğunluğu, auroral elektrojet, vd.) gelecek çalışmalarda incelenecektir. VTEC anomalileri ile uzay iklim koşulları arasındaki ilişkinin Dünya genelinde daha iyi ortaya koyabilmek için farklı kuşaklarda (yüksek enlem bölgeleri ve ekvatoral kuşaklar) ve farklı mevsimlerde de araştırılmaların yapılması gerektiği düşünülmektedir.
46 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER
İyonosfer TEİ Hesabında Yeni Bir Ağırlık Fonksiyonu Yaklaşımı
İyonosfer TEİ Hesabında Yeni Bir Ağırlık Fonksiyonu Yaklaşımı *Araş. Gör. Erman Şentürk Yrd. Doç.Dr. Murat Selim Çepni Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü 5-7 Kasım 2014
Detaylıİyonosfer TEİ Hesabında Uydu Alıcı Bağıl Geometrisine Uygun Yeni Bir Ağırlık Fonksiyonu Wgeo
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25 28 Mart 2015, Ankara. İyonosfer TEİ Hesabında Uydu Alıcı Bağıl Geometrisine Uygun Yeni Bir Ağırlık Fonksiyonu
DetaylıKUTUP IŞINIMI AURORA. www.astrofotograf.com
KUTUP IŞINIMI AURORA www.astrofotograf.com Kutup ışıkları, ya da aurora, genellikle kutup bölgelerinde görülen bir gece ışımasıdır. Aurora, gökyüzündeki doğal ışık görüntüleridir. Genelde gece görülen
DetaylıİSTENEN DÖNEM İÇİN DÜZENLİ İYONOSFERİK TOPLAM ELEKTRON İÇERİK TAHMİNİ-DTEİ
İSTENEN DÖNEM İÇİN DÜZENLİ İYONOSFERİK TOPLAM ELEKTRON İÇERİK TAHMİNİ-DTEİ Prof Dr Feza Arıkan, Hacettepe Üniversitesi, Ankara arikan@hacettepeedutr İÇERİK GİRİŞ GPS SİNYALLERİNİN ÖNİŞLEMESİ TOPLAM ELEKTRON
DetaylıGÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi
GÜNEŞİMİZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Genel Özellikleri Çapı ~ 700000 km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin 333000 katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.4 g/cm
DetaylıTUSAGA-AKTİF CORS İSTASYONLARININ YER DEĞİŞİKLİĞİNİN AĞ BAZLI RTK ÖLÇÜMLERİNE ETKİSİ. Sermet Öğütcü, İbrahim Kalaycı Necmettin Erbakan Üniversitesi
TUSAGA-AKTİF CORS İSTASYONLARININ YER DEĞİŞİKLİĞİNİN AĞ BAZLI RTK ÖLÇÜMLERİNE ETKİSİ Sermet Öğütcü, İbrahim Kalaycı Necmettin Erbakan Üniversitesi ÇALIŞMA BÖLGESİ ÖLÇÜMLER Konya Aksaray-Cihanbeyli-Yunak
DetaylıYer Manyetik Alanının Kökeni. 1.İç manyetik alan (Ana manyetik alan) 2.Dış manyetik alan 3.Kabuksal manyetik alan (anomaliler)
Manyetik Yöntemi Yer Manyetik Alanının Kökeni 1.İç manyetik alan (Ana manyetik alan) 2.Dış manyetik alan 3.Kabuksal manyetik alan (anomaliler) 1.İç manyetik alan (Ana manyetik alan) 2.Dış manyetik alan
DetaylıGNSS Teknikleri ve Uygulamaları
GNSS Teknikleri ve Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Sefa YALVAÇ Gümüşhane, 2017 Gümüşhane Üniversitesi, 2017 Versiyon: 2017.0 Bölüm-1 Tarihçe Tarih boyunca insanlar, Neredeyim? Nereye gidiyorum? sorularına cevap
DetaylıBölüm 7. Mavi Bilye: YER
Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük
DetaylıGPS Nedir? Nasıl Çalışır?
GPS Nedir? Nasıl Çalışır? Atalarımız kaybolmamak için çok ekstrem ölçümler kullanmak zorunda kalmışlardır. Anıtlar dikerek yerler işaretlenmiş, zahmetli haritalar çizilmiş ve gökyüzündeki yıldızların yerlerine
DetaylıTUSAGA-AKTİF istasyonları koordinat ve koordinat değişimlerinin yılları GNSS verilerinden yararla belirlenmesi ve uygulamada kullanılması
TÜRKİYE ULUSAL JEODEZİ KOMİSYONU 2017 YILI BİLİMSEL TOPLANTISI SABİT GNSS İSTASYONLARI UYGULAMALARI TUSAGA-AKTİF istasyonları koordinat ve koordinat değişimlerinin 2009-2017 yılları GNSS verilerinden yararla
DetaylıBize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011
Bize En Yakın Yıldız GÜNEŞ Defne Üçer 30 Nisan 2011 Sayılar sayılar Güneş Kütlesi = 300.000 Dünya Kütlesi Güneş çapı = 110 Dünya çapı Güneş yoğunluğu = Dünya yoğunluğu/4 Güneş Uzaklık= 1 Astronomik Birim
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki
DetaylıBir Yıldız Sisteminde Canlılığın Oluşması İçin Gereken Etmenler
Bir Yıldız Sisteminde Canlılığın Oluşması İçin Gereken Etmenler Bilinen yaşamın yalnızca Dünya da oluşarak, başka gezegen ve yıldız sistemlerinde oluşmamış olmasının birçok nedeni var. Bu yalnızca Dünya
DetaylıKONUM BELİRLEME YÖNTEMLERİ
KONUM BELİRLEME YÖNTEMLERİ SUNUM ÖZETİ GPS Nedir? DGPS ve RTK Kavramları VRS Nedir? VRS Nasıl Çalışır? VRS de Modellenmesi Gereken Hata Kaynakları Sonuç ve Öneriler ANTALYA AKHİSAR MİHALIÇÇIK EŞME YUNAK
DetaylıTheory Tajik (Tajikistan)
Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)
DetaylıARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi
Koordinat sistemleri Coğrafik objelerin haritaya aktarılması, objelerin detaylarına ait koordinatların düzleme aktarılması ile oluşur. Koordinat sistemleri kendi içlerinde kartezyen koordinat sistemi,
DetaylıHARİTA DAİRESİ BAŞKANLIĞI. İSTANBUL TKBM HİZMET İÇİ EĞİTİM Temel Jeodezi ve GNSS
HİZMET İÇİ EĞİTİM MART 2015 İSTANBUL TAPU VE KADASTRO II.BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ SUNUM PLANI 1- Jeodezi 2- Koordinat sistemleri 3- GNSS 3 JEODEZİ Jeodezi; Yeryuvarının şekil, boyut, ve gravite alanı ile zamana
DetaylıA A A A A A A A A A A
S 2 FİZİ TESTİ. Bu testte 0 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Fizik Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.. Aşağıdakilerden hangisi momentum birimidir? joule joule A) B) newton saniye weber
DetaylıDr. Fatih AY. Tel:
Dr. Fatih AY Tel: 0 388 225 22 55 ayfatih@nigde.edu.tr Güneş Sabiti (The Solar Constant) ve Atmosfer Dışı Işınımın Değişimi Güneş Açıları Atmosfer Dışında Yatay Düzleme Gelen Güneş Işınımı 2 Bu bölümde
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki
DetaylıManyetizma. Manyetik alan çizgileri, çizim. Manyetik malzeme türleri. Manyetik alanlar. BÖLÜM 29 Manyetik alanlar
ÖLÜM 29 Manyetik alanlar Manyetik alan Akım taşıyan bir iletkene etkiyen manyetik kuvvet Düzgün bir manyetik alan içerisindeki akım ilmeğine etkiyen tork Yüklü bir parçacığın düzgün bir manyetik alan içerisindeki
DetaylıBüyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri
7 Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 225 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktur. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde bulunamazlar. Fotonlar
DetaylıGÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU
GÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU Güneş ışınımı değişik dalga boylarında yayılır. Yayılan bu dalga boylarının sıralı görünümü de güneş spektrumu olarak isimlendirilir. Tam olarak ifade edilecek olursa;
DetaylıKATILARIN ATOMIK DÜZENI Kristal Düzlemleri, Dogrulari ve Yönleri
Kristal Düzlemleri, Dogrulari ve Yönleri Bölüm İçeriği Kristal malzemelerin Özeliklerinin Belirlenmesi. Kristal Geometri! Kristal Yapı Doğruları! Doğrusal atom Yoğunluğu! Kristal Düzlemler! Kristal Düzlemlerin
DetaylıİKLİM ELEMANLARI SICAKLIK
İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,
DetaylıMETEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı
METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu
DetaylıALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ
ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ Spektroskopiye Giriş Yrd. Doç. Dr. Gökçe MEREY SPEKTROSKOPİ Işın-madde etkileşmesini inceleyen bilim dalına spektroskopi denir. Spektroskopi, Bir örnekteki atom, molekül veya iyonların
DetaylıElektromanyetik Dalgalar. Test 1 in Çözümleri
38 Elektromanyetik Dalgalar 1 Test 1 in Çözümleri 1. Radyo dalgaları elektronların titreşiminden doğan elektromanyetik dalgalar olup ışık hızıyla hareket eder. Radyo dalgalarının titreşim frekansı ışık
DetaylıBölüm 7. Mavi Bilye: YER
Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük
DetaylıAST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI
AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI Öğrenci Numarası: I. / II. Öğretim: Adı Soyadı: İmza: HAFTA 02 1. KONU: KOORDİNAT SİSTEMLERİ 2. İÇERİK Küresel Koordinat Sistemleri Coğrafi Koordinat
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMLI
12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Etkinlik A nın Yanıtları 1. Elektromanyetik spektrum şekildeki gibidir.
DetaylıProton, Nötron, Elektron
Atomun Yapısı Atom Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir. Farklı yüklere sahip bu parçacıklar birbirini etkileyerek bir arada bulunur ve atomu oluşturur. Atomda bulunan yükler negatif ve
Detaylı31.10.2014. CEV 361 CBS ve UA. Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri. Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli
CEV 361 CBS ve UA Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli 1 Yerin Şekli Ekvator çapı: 12756 km Kuzey kutuptan güney kutuba çap: 12714 km
DetaylıProf. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü
101537 RADYASYON FİZİĞİ Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü TEMEL KAVRAMLAR Radyasyon, Elektromanyetik Dalga, Uyarılma ve İyonlaşma, peryodik cetvel radyoaktif bozunum
DetaylıARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi
Koordinat sistemleri Coğrafik objelerin haritaya aktarılması, objelerin detaylarına ait koordinatların düzleme aktarılması ile oluşur. Koordinat sistemleri kendi içlerinde kartezyen koordinat sistemi,
DetaylıŞekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri
2. Alternatif Akım =AC (Alternating Current) Değeri ve yönü zamana göre belirli bir düzen içerisinde değişen akıma AC denir. En çok bilinen AC dalga biçimi Sinüs dalgasıdır. Bununla birlikte farklı uygulamalarda
DetaylıSU Lise Yaz Okulu 2. Ders, biraz (baya) fizik. Dalgalar Elektromanyetik Dalgalar Kuantum mekaniği Tayf Karacisim ışıması
SU Lise Yaz Okulu 2. Ders, biraz (baya) fizik Dalgalar Elektromanyetik Dalgalar Kuantum mekaniği Tayf Karacisim ışıması Dalga Nedir Enerji taşıyan bir değişimin bir yöne doğru taşınmasına dalga denir.
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMLI
12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Testin 1 in Çözümleri 1. B manyetik alanı sabit v hızıyla hareket ederken,
DetaylıELEKTRİKSEL POTANSİYEL
ELEKTRİKSEL POTANSİYEL Elektriksel Potansiyel Enerji Elektriksel potansiyel enerji kavramına geçmeden önce Fizik-1 dersinizde görmüş olduğunuz iş, potansiyel enerji ve enerjinin korunumu kavramları ile
DetaylıCOĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI
COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini
DetaylıCEV 361 CBS ve UA. Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri. Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN Yerin Şekli
CEV 361 CBS ve UA Koordinat ve Projeksiyon Sistemleri Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Yerin Şekli 1 Yerin Şekli Ekvator çapı: 12756 km Kuzey kutuptan güney kutuba çap: 12714
DetaylıDÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI
0 DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI Dünya güneşten koptuktan sonra, kendi ekseni etrafında dönerken, meydana gelen kuvvetle; ekvator kısmı şişkince, kutuplardan basık kendine özgü şeklini almıştır. Bu şekle
DetaylıQ27.1 Yüklü bir parçacık manyetik alanfda hareket ediyorsa, parçacığa etki eden manyetik kuvvetin yönü?
Q27.1 Yüklü bir parçacık manyetik alanfda hareket ediyorsa, parçacığa etki eden manyetik kuvvetin yönü? A. Manyetik Alan doğrultusunda. B. Manyetik Alan doğrultusuna zıt. C. Manyetik Alan doğrultusuna
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Atomsal yapı İçerik Temel kavramlar Atom modeli Elektron düzeni Periyodik sistem 2 Temel kavramlar Bütün maddeler kimyasal elementlerden oluşur.
DetaylıAmerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.
Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu
DetaylıGPS-TEC YÖNTEMİNDE KALİTE ÖLÇÜTÜ QUALITY CRITERIA FOR GPS/TEC METHOD
GPS-TEC YÖNTEMİNDE KALİTE ÖLÇÜTÜ E. ŞENTÜRK 1, M.S. ÇEPNİ 2 1 Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Harita Mühendisliği Bölümü, Kocaeli, erman.senturk@kocaeli.edu.tr 2 Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik
DetaylıAST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI
AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI Öğrenci Numarası: I. / II. Öğretim: Adı Soyadı: İmza: HAFTA 08 1. KONU: TAYFSAL GÖZLEM 1 2. İÇERİK Doppler Etkisi Kirchhoff Yasaları Karacisim Işınımı
DetaylıTUSAGA-AKTİF GPS AĞ VERİLERİ İLE BÖLGESEL İYONOSFERİK MODELİN OLUŞTURULMASI
T.C GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TUSAGA-AKTİF GPS AĞ VERİLERİ İLE BÖLGESEL İYONOSFERİK MODELİN OLUŞTURULMASI Hacı Bahadır ATEŞ YÜKSEK LİSANS TEZİ JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ
DetaylıNötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar
Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Termal nötronlar (0.025 ev) Orta enerjili nötronlar (0.5-10 kev) Hızlı nötronlar (10 kev-10 MeV) Çok hızlı nötronlar (10 MeV in üzerinde)
DetaylıHavacılık Meteorolojisi Ders Notları. 3. Atmosferin tabakaları
Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 3. Atmosferin tabakaları Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü
DetaylıTEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR
www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1305-631X Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (2) 47-52 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Global Konum Belirlemede Hata Kaynakları Saffet ERDOĞAN, Mevlüt GÜLLÜ,
DetaylıBAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ
Güneş Günü Sempozyumu 99-28 Kayseri, 2-27 Haziran 1999 BAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ Hüsamettin BULUT Çukurova Üni. Müh.
DetaylıHareket halindeki elektrik yüklerinin oluşturduğu bir sistem düşünelim. Belirli bir bölgede net bir yük akışı olduğunda, akımın mevcut olduğu
Akım ve Direnç Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız tartışmalar durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik yüklerinin hareket halinde olduğu durumları inceleyeceğiz.
DetaylıBağıl Konum Belirleme. GPS ile Konum Belirleme
Mutlak Konum Belirleme Bağıl Konum Belirleme GPS ile Konum Belirleme büroda değerlendirme (post-prosessing) gerçek zamanlı (real-time) statik hızlı statik kinematik DGPS (kod) gerçek zamanlı kinematik
DetaylıİYONOSFERİK DEĞİŞİM VE DEPREM İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR DENEME: VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ
İYONOSFERİK DEĞİŞİM VE DEPREM İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR DENEME: VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ MURAT SELİM ÇEPNİ -1, ERMAN ŞENTÜRK -2 ÖZET Bu çalışmada deprem dönemlerinde görülen jeomanyetik aktivitelerin iyonosfer tabakasındaki
DetaylıUBT Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim:
UBT 306 - Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim: 1. (a) (5) Radyoaktivite nedir, tanımlayınız? Bir radyoizotopun aktivitesi (A), izotopun birim zamandaki
DetaylıKüresel Konumlama Sistemi Yrd. Doç. Dr. Okan Yıldız Yrd. Doç. Dr. Mustafa Dihkan Öğr.Gör.Dr. Deniztan Ulutaş
Küresel Konumlama Sistemi Yrd. Doç. Dr. Okan Yıldız Yrd. Doç. Dr. Mustafa Dihkan Öğr.Gör.Dr. Deniztan Ulutaş Ölçme Bilgisi Ders Notları 2015-2016 Bahar Yarıyılı Golabal Positioning System(GPS) Nedir? Küresel
DetaylıİYONOSFERDEKİ TOPLAM ELEKTRON YOĞUNLUĞU HESABINDA KALİTE İRDELEMESİ
İYONOSFERDEKİ TOPLAM ELEKTRON YOĞUNLUĞU HESABINDA KALİTE İRDELEMESİ Erman ŞENTÜRK senturkerman@hotmail.com Murat Selim ÇEPNİ mscepni@yahoo.com Kocaeli Üniversitesi Harita Mühendisliği Bölümü Prof.Dr.Ergün
Detaylıtayf kara cisim ışınımına
13. ÇİZGİ OLUŞUMU Yıldızın iç kısımlarından atmosfere doğru akan ışınım, dalga boyunun yaklaşık olarak sürekli bir fonksiyonudur. Çünkü iç bölgede sıcaklık gradyenti (eğimi) küçüktür ve madde ile ışınım
DetaylıBölüm 24 Gauss Yasası
Bölüm 24 Gauss Yasası Elektrik Akısı Gauss Yasası Gauss Yasasının Yüklü Yalıtkanlara Uygulanması Elektrostatik Dengedeki İletkenler Öğr. Gör. Dr. Mehmet Tarakçı http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/ Elektrik
DetaylıGPS Hata Kaynakları GPS hataları, gürültü (noise; karışıklık, tesadüfi hata), sapma (bias; kayıklık) ve kaba hatanın (blunder) bir tertibinden oluşur.
GPS Hata Kaynakları GPS hataları, gürültü (noise; karışıklık, tesadüfi hata), sapma (bias; kayıklık) ve kaba hatanın (blunder) bir tertibinden oluşur. GPS Hata Kaynakları Gürültü hatası, PRN kod gürültüsü
DetaylıBİYOLOLOJİK MALZEMENİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK
BİYOLOLOJİK MALZEMENİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ PROF. DR. AHMET ÇOLAK SÜRTÜNME Sürtünme katsayısının bilinmesi mühendislikte makina tasarımı ile ilgili çalışmalarda büyük önem taşımaktadır. Herhangi bir otun
DetaylıFotovoltaik Teknoloji
Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 5: Fotovoltaik Hücre Karakteristikleri Fotovoltaik Hücrede Enerji Dönüşümü Fotovoltaik Hücre Parametreleri I-V İlişkisi Yük Çizgisi Kısa Devre Akımı Açık Devre Voltajı MPP (Maximum
DetaylıGENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM
GENEL KİMYA ATOMUN ELEKTRON YAPISI Bohr atom modelinde elektronun bulunduğu yer için yörünge tanımlaması kullanılırken, kuantum mekaniğinde bunun yerine orbital tanımlaması kullanılır. Orbital, elektronun
DetaylıFiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar.
Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar Manyetik Alan Manyetik Alan Çizgileri Manyetik Alan İçinde Hareket Eden Elektrik Yükü Akım Taşıyan Bir İletken Üzerine Etki Manyetik Kuvvet http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/
DetaylıBÖLÜM I GİRİŞ (1.1) y(t) veya y(x) T veya λ. a t veya x. Şekil 1.1 Dalga. a genlik, T peryod (veya λ dalga boyu)
BÖLÜM I GİRİŞ 1.1 Sinyal Bir sistemin durum ve davranış bilgilerini taşıyan, bir veya daha fazla değişken ile tanımlanan bir fonksiyon olup veri işlemde dalga olarak adlandırılır. Bir dalga, genliği, dalga
DetaylıJeodezi
1 Jeodezi 5 2 Jeodezik Eğri Elipsoid Üstünde Düşey Kesitler Elipsoid yüzünde P 1 noktasındaki normalle P 2 noktasından geçen düşey düzlem, P 2 deki yüzey normalini içermez ve aynı şekilde P 2 de yüzey
DetaylıDEMOCRİTUS. Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur.
ATOM TEORİLERİ DEMOCRİTUS DEMOCRİTUS Atom hakkında ilk görüş M.Ö. 400 lü yıllarda Yunanlı filozof Democritus tarafından ortaya konmuştur. Democritus, maddenin taneciklerden oluştuğunu savunmuş ve bu taneciklere
DetaylıThe Physics of Particle Accelerators - Klaus Wille (1.3.5-1.3.6-1.3.7)
- Klaus Wille (1.3.5-1.3.6-1.3.7) 2 Temmuz 2012 HF Çalışma Topluluğu İçerik 1.3.5 - Doğrusal Hızlandırıcılar 1 1.3.5 - Doğrusal Hızlandırıcılar 2 3 Doğrusal Hızlandırıcılar Tüm elektrostatik hızlandırıcılar
DetaylıHİPPARCOS KATALOĞUNDAKİ ALGOL YILDIZLARININ KİNEMATİĞİ. T. Özdemir *, A. İskender * * İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü
HİPPARCOS KATALOĞUNDAKİ ALGOL YILDIZLARININ KİNEMATİĞİ T. Özdemir *, A. İskender * * İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Algol tipi sistemler (klasik algol) *Örten çift yıldız sistemi
DetaylıEKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ_devam. Serap Ak
EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ_devam http://star-www.st-and.ac.uk/~fv/webnotes/chapter5.htm http://star-www.st-and.ac.uk/~fv/webnotes/chapter4.htm Gök küresinde bulunan önemli yıldızların ekvatoral koordinatları
DetaylıITAP Fizik Olimpiyat Okulu 2011 Seçme Sınavı
ITAP Fizik Olimpiyat Okulu 11 Seçme Sınavı 1. Dikey yönde atılan bir taş hareketin son saniyesinde tüm yolun yarısını geçmektedir. Buna göre taşın uçuş süresinin en fazla olması için taşın zeminden ne
Detaylı2-MANYETIK ALANLAR İÇİN GAUSS YASASI
2-MANYETIK ALANLAR İÇİN GAUSS YASASI Elektrik yükleri yani pozitif ve negatif yükler birbirlerinden ayrı ve izole halde düşünülebilirler. Bu durum, Kuzey ve güney manyetik kutuplar için de söz konusu olabilir
DetaylıUydu Yörüngelerine Giriş
Uydu Yörüngelerine Giriş Niçin Uydular Dolanıyor? Merkezcil kuvvet ile çekim kuvveti t ye bağlı değişim göstermezse yörünge dairesel olur. Eğer hız biraz fazla veya az ise, yani t ye bağlı değişiyorsa
DetaylıDEV GEZEGENLER. Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur.
DEV GEZEGENLER DEV GEZEGENLER Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur. Bunlar sırasıyla Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenleridir. Bunların kütle ve yarıçapları yersel
DetaylıBAHAR YARIYILI FİZİK 2 DERSİ. Doç. Dr. Hakan YAKUT. Fizik Bölümü
2015-2016 BAHAR YARIYILI FİZİK 2 DERSİ Doç. Dr. Hakan YAKUT SAÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Ofis: FEF A Blok, 3. Kat, Oda No: 812, İş tel.: 6092 (+90 264 295 6092) BÖLÜM 7 MANYETİK ALANLAR 2 İÇERİK
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıATOM ATOMUN YAPISI 7. S I N I F S U N U M U. Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir.
ATO YAP Atomu oluşturan parçacıklar farklı yüklere sahiptir Atomda bulunan yükler; negatif yükler ve pozitif yüklerdir Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir Atomu oluşturan
DetaylıElektromanyetik Dalgalar. Test 1 in Çözümleri
35 Elektromanyetik Dalgalar 1 Test 1 in Çözümleri 4. 1. Radyo dalgaları elektronların titreşiminden doğan elektromanyetik dalgalar olup ışık hızıyla hareket eder. Radyo dalgalarının titreşim rekansı ışık
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
DetaylıTest. Yerküre nin Şekli ve Hareketleri BÖLÜM 4
Yerküre nin Şekli ve Hareketleri 1. Dünya ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden yanlış olan hangisidir? A) Dünya, ekseni etrafındaki bir turluk dönüş hareketini 24 saatte tamamlar. B) Dünya ekseni etrafındaki
DetaylıREGIONAL IMAGING OF IONOSPHERE CRITICAL PARAMETERS
İYONKÜRE KRİTİK PARAMETRELERİNİN BÖLGESEL OLARAK GÖRÜNTÜLENMESİ REGIONAL IMAGING OF IONOSPHERE CRITICAL PARAMETERS ONUR ÇİLİBAŞ Yrd. Doç. Dr. UMUT SEZEN Tez Danışmanı Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü
DetaylıGÖKYÜZÜNDE HARKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009
GÖKYÜZÜNDE HARKET Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009 GÖKYÜZÜ YIL BOYUNCA NASIL DEĞİ İYOR? Sakarya 1 OCAK 2008 22:00 Sakarya 1 UBAT 2008 22:00 Sakarya 1
DetaylıTOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER
TOPOGRAFİK, JEOLOJİK HARİTALAR JEOLOJİK KESİTLER Dersin ipuçları Harita bilgisi Ölçek kavramı Topografya haritaları ve kesitleri Jeoloji haritaları ve kesitleri Jeolojik kesitlerin yorumları Harita, yeryüzünün
DetaylıZeus tarafından yazıldı. Cumartesi, 09 Ekim :27 - Son Güncelleme Cumartesi, 09 Ekim :53
Yazı İçerik Sıcaklık Nedir? Sıcaklığın Özellikleri Sıcaklığın Ölçülmesi Sıcaklık Değişimi Sıcaklık Birimleri Mutlak Sıcaklık Sıcaklık ve ısı Sıcaklık ıskalası Sıcaklık ölçülmesi Yeryüzünün Farklı Isınması
DetaylıEKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ
EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ Dünya nın yüzeyi üzerindeki bir noktayı belirlemek için enlem ve boylam sistemini kullanıyoruz. Gök küresi üzerinde de Dünya nın kutuplarına ve ekvatoruna dayandırılan ekvatoral
DetaylıHarici Fotoelektrik etki ve Planck sabiti deney seti
Deneyin Temeli Harici Fotoelektrik etki ve Planck sabiti deney seti Fotoelektrik etki modern fiziğin gelişimindeki anahtar deneylerden birisidir. Filaman lambadan çıkan beyaz ışık ızgaralı spektrometre
DetaylıGÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM
GÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM Prof. Dr. Olcay KINCAY GÜNEŞ AÇILARI GİRİŞ Güneş ışınları ile dünya üzerindeki yüzeyler arasında belirli açılar vardır. Bu açılar hakkında bilgi edinilerek güneş enerjisinden en
DetaylıLazer-obje (hedef) etkileşimi-yüzey eğim ve pürüzlülüğü
Lazer-obje (hedef) etkileşimi-yüzey eğim ve pürüzlülüğü Ölçülen düşey mesafe yüzeyin eğimi ve pürüzlülüğüne bağlıdır. Soldaki iki şekil için, sağ şekilden dönen eko daha geniş olduğundan ölçülen mesafe
DetaylıGPS SİNYALLERİ İLE KONUM BELİRLEMEDE İYONOSFERİK ETKİLERİN İNCELENMESİ
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GPS SİNYALLERİ İLE KONUM BELİRLEMEDE İYONOSFERİK ETKİLERİN İNCELENMESİ Fizikçi Olcay GÜMRÜKCÜ FBE Fizik Anabilim Dalında Hazırlanan YÜKSEK LİSANS TEZİ
DetaylıManyetik Alanlar. Benzer bir durum hareketli yükler içinde geçerli olup bu yüklerin etrafını elektrik alana ek olarak bir manyetik alan sarmaktadır.
Manyetik Alanlar Manyetik Alanlar Duran ya da hareket eden yüklü parçacığın etrafını bir elektrik alanın sardığı biliyoruz. Hatta elektrik alan konusunda şu sonuç oraya konulmuştur. Durgun bir deneme yükü
DetaylıFen ve Mühendislik Bilimleri için Fizik
Fen ve Mühendislik Bilimleri için Fizik Giriş Fizik Temel Bilimlerin Amacı Doğanın işleyişinde görev alan temel kanunları anlamak. Diğer fen ve mühendislik bilimleri için temel hazırlamaktır. Temelde gerekli
DetaylıKATI CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ
KATI CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ Bu bölümde, düzlemsel kinematik, veya bir rijit cismin düzlemsel hareketinin geometrisi incelenecektir. Bu inceleme, dişli, kam ve makinelerin yaptığı birçok işlemde
DetaylıJEOİD ve JEOİD BELİRLEME
JEOİD ve JEOİD BELİRLEME İÇİNDEKİLER GİRİŞ JEODEZİDE YÜKSEKLİK SİSTEMLERİ Jeopotansiyel Yükseklikler (C) Dinamik Yükseklikler (H D ) Normal Yükseklik (H N ) Elipsoidal Yükseklik Ortometrik Yükseklik Atmosferik
DetaylıGÜNEY YARIM KÜRESİ İÇİN ŞEKİL
GÜNEY YARIM KÜRESİ İÇİN ŞEKİL Bu şekilde, gözlemcinin zeniti bundan önceki şekillerdeki gibi yerleştirilir. Bu halde gök ufku şekildeki gibi olur. Güney yarım kürede Q güney kutbu ufkun üzerindedir. O
DetaylıNötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır.
ATOM ve YAPISI Elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Atom Numarası Bir elementin unda bulunan proton sayısıdır. Protonlar (+) yüklü olduklarından pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü
DetaylıMEVSİMLER VE İKLİM A. MEVSİMLERİN OLUŞUMU
MEVSİMLER VE İKLİM Ülkemizde hepimizinde bildiği gibi dört mevsim yaşanmaktadır. Bu mevsimler ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimleridir. Peki ilkokuldan beri özellikleriyle beraber öğrendiğimiz bu mevsimler
Detaylı