Yaşlıda Konstipasyon ve Fonksiyonel Dispepsi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yaşlıda Konstipasyon ve Fonksiyonel Dispepsi"

Transkript

1 DERLEME Yaşlıda Konstipasyon ve Fonksiyonel Dispepsi Aslı TUFAN, a Sibel AKIN b a İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul b Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kayseri Yazışma Adresi/Correspondence: Aslı TUFAN İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul, TÜRKİYE aslitufan@yahoo.com ÖZET Konstipasyon geriatrik populasyonda sindirim sistemiyle ilgili görülen en sık yakınmadır. Yaşlının hayat kalitesini bozmakta ve önemli oranda ekonomik kayba yol açmaktadır. Fonksiyonel dispepsi geniş bir ayırıcı tanı ve heterojen patofizyolojiye sahip sık görülen bir semptomdur. Yaşlıda %24,4 oranında saptanmaktadır. Çoğu hastada tanısal testlerle altta yatan organik bir patoloji tespit edilememektedir. Bu derlemede yaşlıda fonksiyonel dispepsi ve konstipasyonun klinik yönlerine ve tedavisine yaklaşımdan bahsedilecektir. Anah tar Ke li me ler: Geriatri; konstipasyon; dispepsi ABS TRACT Constipation is a common gastrointestinal complaint in older adults. It has a major impact on healthcare costs and affects health-related quality of life. Functional dyspepsia is a common symptom with an extensive differential diagnosis and a heterogeneous pathophysiology. It occurs in approximately 24.4 percent in the older adult. Most of patients have functional (idiopathic or nonulcer) dyspepsia with no underlying cause identified during diagnostic evaluation. In this review we will mention an overview of the clinical aspects and treatment of functional dyspepsia and constipation in the older adult. Key Words: Geriatrics; constipation; dyspepsia :95-9 Copyright 2015 by Türkiye Klinikleri YAŞLIDA KONSTİPASYON VE TEDAVİSİ onstipasyon geriatrik populasyonda sindirim sistemiyle ilgili görülen en sık yakınmadır. Yaşlının hayat kalitesini bozmakta ve önemli oranda ekonomik kayba (hastane yatışı, sık hekime başvurma, ileri tetkik) yol açmaktadır. 1,2 Konstipasyon hasta ve hekim tarafında farklı şekillerde tanımlanabilir. Bu sebeple en sık kullanılan tanımlama Roma III kriterleridir. 3 Tanı koyarken bu kriterlerin son 12 ayda ve birbirini takip eden en az üç ay boyunca görülmüş olması önemlidir. Tanıma göre; 1. Aşağıdakilerden en az iki veya daha fazlasının bulunması: Dışkılamaların en az %25 inde ıkınma, fazla gayret gösterme Dışkılamaların en az %25 inde topak veya sert dışkılama 95

2 Dışkılamaların en az %25 inde tam boşalamama hissi Dışkılamaların en az %25 inde anorektal tıkanıklık hissinin oluşması Dışkılamaların en az %25 inde el yardımıyla kolaylık sağlayarak dışkılama zorunluluğunda olunması Haftada üçten daha az sayıda dışkılama 2. Laksatif kullanmadan nadiren yumuşak dışkılama yapılabilmesi 3. Konstipasyonun hakim olduğu irritabl barsak sendromu (K-İBS) için aranılan kriterlerin yetersiz olması şartları aranmalıdır. EPİDEMİYOLOJİ VE RİSK FAKTÖRLERİ Yaşlı popülasyonda konstipasyon prevalansı tam olarak belirlenememekle birlikte çalışmalardan elde edilen verilere göre %24-50 arasında seyretmektedir. 4,5 Risk faktörleri içinde ileri yaşın yanı sıra, kadın cinsiyet, fiziksel inaktivite, düşük sosyoekonomik düzey, çoklu ilaç kullanımı ve depresyon yer almaktadır. 6,7 PATOFİZYOLOJİ Yaşlıda konstipasyon primer kolorektal disfonsiyon ya da sekonder sebeplere bağlı olabilir. Genelde etiyoloji multifaktöryaldir. Sekonder sebepler içinde endokrin-metabolik hastalıklar (diabetes mellitus, hipotiroidizm, hiperkalsemi, kronik böbrek yetmezliği, panhipopituitarizm, hipermagnezemi), nörolojik hastalıklar (Spinal kord hasarı, parkinson hastalığı, parapleji, otonomik nöropati, demans, serebrovasküler hastalık), miyojenik hastalıklar (miyotonik distrofi, dermatomiyozit, skleroderma, amiloidoz) ve ilaçlar (opiyatlar, antihipertansif ajanlar, trisiklik antidepresanlar, demir preparatları, antiepileptik ajanlar, antiparkinson ilaçlar) yeralır DEĞERLENDİRME İlk aşamada sekonder sebepleri ayırt etmek gerekmektedir. Bu da hikaye, fizik muayene, laboratuvar ve görüntüleme testleri ile yapılır. Hikayede en önemlisi kabızlığın süresi ve özelliğidir. Alarm semptomlarına dikkat edilmelidir. Bu hasta grubu hematokezya, kilo kaybı, ailesinde barsak kanseri ya da inflamatuvar barsak hastalığı öyküsü olan, anemisi, dışkıda gizli kan testi pozitif veya akut başlangıçlı kabızlığı olanlardır. Özellikle yaşlı hastalarda kabızlığa neden olabilecek ilaçlar ve organik hastalıklar dışlanmalıdır. Psikososyal problemler (sosyal izolasyon, immobilite, malnütrisyon, bağımlılık) sorgulanmalıdır. 11,12 Fizik muayenede karın muayenesi ve rektal tuşe çok yardımcıdır. Rektal tuşe ile dışkı, lezyon, kitle, anal fissur, hemoroid, sfinter tonusu, erkekte prostat değerlendirmesi, kadında posterior vajinal kitleler saptanabilir. Laboratuvar testlerinden tam kan sayımı, serum glukoz, kreatinin, kalsiyum ve tiroid stimulan hormon (TSH); hematokezya, kilo kaybı, aile öyküsü, anemisi olanlardan istenmelidir. Kolonoskopi; anemi, rektal kanama, pozitif GGK (gaitada gizli kan), obstrüktif semptomları, ani konstipasyon öyküsü, kilo kaybı, dışkı şeklinde değişiklik ve rektal prolapsusu olan hastalarda yapılmalıdır. 50 yaşın üzerinde ve daha önce hiç kolon kanseri taraması yapılmayan hastalara da kolonoskopi yapılmalıdır. 13 TEDAVİ İlk basamakta hayat tarzı değişikleri ve diyetin düzenlenmesi gelir. Hastalar egzersiz, sıvı ve lifli ürünler alımının artırılması konusunda eğitilmelidir. Dışkılama eğitimi eğer hastanın bilişsel fonksiyonları uygunsa çok değerlidir. Hastalara yemek sonrası kolonik motilitenin arttığı belirtilerek yemek sonrası dışkılamaya çalışmaları önerilmelidir. Özellikle sabahları kolonik motor aktivitenin en yüksek olduğu belirtilmelidir. Ayrıca hastalara genellikle yemeklerden yarım saat sonra dışkılamaya çıkmaları söylenmelidir, fakat beş dakikadan daha uzun süre zorlamamaları gerekmektedir. 14 Fiber (lif) birçok doğal besin maddesinde ve beslenme ürününde bulunur. Diyette önerilen lif miktarı gram/gündür. Yüksek lifli diyet sonrası su alımı da önerilmektedir. Yüksek oranlarda lif alımının şişkinlik şikayetini arttıracağı konusunda hastalar bilgilendirilmelidir. Lif alımına az miktarlarla başlanıp zamanla artırılarak etkinlik ve uyum sağlanabilir. 15 Farmakolojik tedavide yer alan laksatifler yaşlının hikayesi, eşlik eden komorbiditeleri, ilaç etkileşimi ve yan etkileri düşünülerek seçilmelidir. 16 Dışkı kitlesi oluşturucu laksatifler, Psilyum (metamucil), metilselüloz (citrucel), kalsiyum polikarbofil (fibercon) ve buğday dekstran (benefiber) bu grupta yer 96

3 alır. Suyu emip dışkı kitlesini arttırarak laksatif etkilerini gösterirler. Bu laksatifler dışkılama sıklığını arttırırlar. Yan etkileri azdır. Yeterli suyla alınmazlarsa etki göstermezler. 13 Ozmotik laksatifler dışkı kitlesi oluşturan laksatiflere yanıt vermeyenlerde kullanılmalıdır. Az emildiklerinden intestinal lümende osmotik gradiyent oluştururlar, intestinal su salınımına sebep olur ve böylece dışkı sıklığını arttırırlar. Polietilen glikol (PEG), 17 g/gün yaşlıda tolere edilir. Laktuloz, dışkı sıklığını arttırır, konstipasyon semptomlarını azaltır ve özellikle yaşlılarda diğer laksatiflere olan ihtiyacı azaltır. Gaz şikayetine sebep olabilir. Sorbitol de yaşlıda tercih edilebilir. Salin laksatifleri hipermagnezemiye yol açması sebebiyle yaşlıda dikkatli kullanılmalıdır Stimülan laksatifler intestinal mukozadaki elektrolit transportunu değiştirerek etki gösterirler. Ayrıca intestinal motor aktiviteyi, kolondaki myenterik aktiviteyi uyararak ve peristaltik kontraksiyonları arttırılar. Bisakodil ve senna yaşlıda tolere edilir. Fakat uzun dönem güvenlik çalışmaları yoktur. 19,20 Dışkı yumuşatıcılar ve lavmanlardan gliserin veya bisadokil li ürünler tercih edilir. Fitiller dışkıyı yumuşatırlar ve özellikle obstrüktif tip konstipasyonta etkindirler. 21 Klinik faydaları sınırlıdır. Fekal tıkaç varlığında öncelikli lavman ile boşaltıcı tedavi yapılabilir. Sodyum fosfatlı lavmanlar yaşlıda hipotansiyon, volum kaybı, hiperfosfatemi, hipo-hiperkalemi, metabolik asidoz, renal yetmezlik ve QT uzaması yapabileceğinden kullanılmamalıdır. 22 Lubiproston, lokal etki gösteren bisiklik yağ asidi yapısında barsak epitelyum hücrelerinin apikal membranında bulunan tip 2 klor kanallarının aktivatörüdür ve su ile sodyumum pasif diffüzyonu sonucu klordan zengin intestinal sıvı sekresyonunu arttırır. 23 Diğer tedavi yaklaşımlarına dirençli konstipasyonda yaşlıda kullanılabilir. Linaklotid, guanilat siklaz-c reseptör agonisti olup intestinal sıvı sekresyonunu artırarak ve pasajı hızlandırarak etki gösterir. FDA onayı almasına rağmen yaşlıda bu tedavinin uzun dönem risk ve faydaları bilinmemektedir. 24 Opioid antagonistleri, alvimopan ve metilnaltrekson; narkotik ilişkili konstipasyon ya da paralitik ileus tedavisinde kullanılabilir. Bu ilaçlar kan beyin bariyerini geçmezler ve dolayısıyla opioidlerin analjezik etkilerini ortadan kaldırmazlar. Fakat yaşlıda kullanımına ait çalışmalar yetersizdir. 5-Hidroksitriptamin reseptör (5-HT4) agonistleri, prukaloprid barsakların peristaltizmini arttıran diğer nörotransmiterleri salgılatırlar. 65 yaş üstü hastalarda 2 mg tolere edilebildiğine ait çalışmalar mevcuttur. 25,26 Biyofeedback pelvik taban disfonksiyonu ve ciddi kabızlığı olanlarda iyi bir alternatif tedavidir. Fakat etkinliği yaşlının mental durumu ve kapasitesi ile orantılıdır. 27 Rektumda fekal tıkacı olan hastalarda eğer gerekliyse el yardımıyla bu tıkaçlar çıkartılmalıdır. Sonrasında lavmanla dışkı yumuşatılıp rektum kayganlaştırılır. Eğer bunlarla da temizlenemezse lokal anesteziyle anal kanal ve pelvik taban kasları rahatlatılarak, karın masajıyla tıkaçların dışarıya çıkarılması sağlanabilir. Tıkaç temizleme işleminden sonra üç güne kadar hergün lavman uygulanıp, sonrasında gün aşırı sorbitol, laktuloz ya da PEG içerikli solüsyonlarla devam edilir. Hastalar yemeklerin kolonik motiliteyi arttıcı etkisinden faydalanmak üzere yemek sonrası tuvalete gitmeleri konusunda bilgilendirilmelidir. Eğer iki gün boyunca yine hiç dışkı çıkışı olmazsa fekal tıkaçı önlemek için bisadokil ya da gliserinli fitiller veya lavmanlar da kullanılabilir. YAŞLIDA FONKSİYONEL DİSPEPSİ TEDAVİSİ Fonksiyonel dispepsi (FD), endoskopik tetkiklerin dahi yapıldığı ve altta yatan organik bir patolojinin tespit edilemediği son altı ayın üç ayında mevcut olan üst gastrointestinal sisteme ait olduğu düşünülen postprandiyal dolgunluk, erken doyma, epigastrik ağrı ve yanma gibi bir ya da daha fazla semptom ve semptomların birlikteliğidir. 28 Klinik pratikte sık karşılaştığımız bu patoloji kadınlarda daha sıktır ve yaşla birlikte prevalansı artar; yaş aralığında %7,7 iken 65 yaş üstünde %24,4 e kadar yükselmektedir. 29 Bu bölümde fonksiyonel dispepside akılcı ilaç kullanımından bahsedilecektir. DİYET VE YAŞAM ŞEKLİ DEĞİŞİKLİKLERİ Diyetteki değişiklikler ile birçok hastada semptomatik iyileşme görülebilmektedir. Küçük porsiyonlu öğünler postprandiyal semptomları azaltabileceğinden hastalara az ve sık yemeleri tavsiye edilmelidir. Yağlı gıdaların, aşırı alkol ve kahve tüketimi semptomları agreve edebildiğinden bu tür gıdaların alımından kaçınılmalıdır. Dispeptik yakınmalara neden olabilecek gıdalar ile ilgili tavsiyeler sistematik çalışmalara dayanmamaktadır. Ancak hastaya kendisine rahatsızlık verecek yiyecek ve içeceklerden uzak durması konusunda bilgi verilmelidir. 97

4 FARMAKOLOJİK TEDAVİLER Hafif ve aralıklı semptomları olan hastalara kısa süreli tedaviler önerilirken, ciddi ve sürekli semptomları olan hastalara genel olarak kronik tedavi verilmesi önerilir. 1. Antisekretuvar Ajanlar Son yıllarda yayınlanan 10 randomize kontrollü çalışmanın değerlendirildiği bir meta-analizde proton pompa inhibitörlerinin (PPİ) (%34) plasebodan (%25) üstün olduğu tespit edilmiştir. Bir FD li hastayı tedavi etmek için ilaç verilmesi gereken hasta sayısı (number needed to treat; NNT) 10 dur. Ayrıca, yarı doz ile tam doz PPİ verilmesi arasında istatistiksel fark bulunmamıştır. 30 Reflü benzeri dispepsi veya epigastrik ağrısı olan hastalar H2 Reseptör Antagonisti (ranitidin veya nizatidin 150 mg, simetidin 400 mg, famotidin 20 mg) günde iki doz veya PPİ (omeprazol veya rabeprazol 20 mg, lansoprazol 30 mg, pantoprazol veya esomeprazol 40 mg) günde tek doz uygulanması fayda sağlayabilir. Yanıt veren olgular aralıklı olarak, semptomatik dönemlerde 2-4 hafta tedavi edilmelidir. 2. Prokinetik Ajanlar Gastrointesitinal kanalda yiyeceklerin geçişini hızlandırarak etki ederler. Metoklopramid en eski ve yaygın kullanılan bir ajandır. Santral ve periferal dopamin-2 (D2) antagonisti, gastrokinetik ve antiemetik etkilidir. Günde üç doz 10 mg olarak verilir. Kan-beyin bariyerini geçebildiği için kırılgan yaşlılarda daha belirgin olmak üzere SSS yan etkileri ve tardiv diskinezinin dahil olduğu ekstrapramidal belirtilere neden olması sebebi ile Beers Kriter lerine göre yaşlılarda kullanımından sakınılması gereken ilaçlar arasında yer almaktadır. 31 Prokinetik ajanlarla yapılan küçük çalışmaların meta-analizi sisaprid ve domperidonun plaseboya göre %40 daha üstün olduğunu göstermiştir. Sisaprid üretici firma tarafından QT uzaması ve kardiyak aritmilere neden olabilmesi nedeniyle piyasadan çekilmiştir. Domperidon birçok ülkede kolaylıkla temin edilebilmesine rağmen ABD de kullanımı onaylanmamıştır. Domperidon, santral etkisi olmaksızın periferal etkili dopamin antagonistidir. Alt özofagus sfinkter basıncını ve antroduodenal motiliteyi artırır. Cochrane meta-analiz sonuçlarına göre mg günde üç doz uygulamayla dispeptik semptomları iyileştirmede plaseboya göre daha üstün bulunmuştur Antidepresanlar Antidepresanlar psikiyatrik etkilerinden bağımsız olarak uykuyu düzeltmeleri, visseral duyarlılığı azaltmaları nedeniyle etkilidirler. Düşük doz antidepresan ajan kullanımı belirgin anksiyete ve depresyon bulgusu olmamasına rağmen düşünülmelidir. Düşük doz trisiklik antidepresanlar (TSA) tercih edilmektedir. Nortriptilin veya desipramin mg/gün başlanıp yavaş bir şekilde mg/gün dozuna çıkılabilir. Ancak TSA lar antikolinerjik etkilerinin fazla olması, sedasyon yapmaları ve ortostatik hipotansiyona sebep olmalarından ötürü yaşlılarda sakınılmalıdır. 31 Serotonin geri alım inhibitörlerinin kendileri dispepsi nedeni olabileceğinden FD tedavisinde daha az kullanılmaktadır H. pylori Eradikasyon Tedavisi FD li hastalarda H. pylori eradikasyon tedavisinin semptomlarda iyileşme yaptığına dair bulgu saptamamıştır. Bu nedenle FD li hastalarda H. pylori rutin tarama ve tedavisi önerilmemektedir. Non-invaziv testlerle H. pylori pozitif bulunan hastalarda ampirik eradikasyon tedavisi önerilmektedir. H. pylori eradikasyonu: On iki çalışmanın değerlendirildiği bir Cochrane derlemesinde eradikasyon sağlanan grupta fonksiyonel dispepside iyileşme 3-12 aylık bir periyotta %37 iken, plaseboda %29 bulunmuştur. H. pylori eradikasyonundan küçük bir hasta grubu fayda sağlamış olup, NNT 17 olarak hesaplanmıştır

5 1. Glia A, Lindberg G. Quality of life in patients with different types of functional constipation. Scand J Gastroenterol 1997;32(11): Koloski NA, Jones M, Wai R, Gill RS, Byles J, Talley NJ. Impact of persistent constipation on health-related quality of life and mortality in older community-dwelling women. Am J Gastroenterol 2013;108(7): Drossman DA, Sandler RS, McKee DC, Lovitz AJ. Bowel patterns among subjects not seeking health care. Use of a questionnaire to identify a population with bowel dysfunction. Gastroenterology 1982;83(3): Talley NJ, O'Keefe EA, Zinsmeister AR, Melton LJ 3rd. Prevalence of gastrointestinal symptoms in the elderly: a population-based study. Gastroenterology 1992;102(3): Talley NJ, Fleming KC, Evans JM, O'Keefe EA, Weaver AL, Zinsmeister AR, et al. Constipation in an elderly community: a study of prevalence and potential risk factors. Am J Gastroenterol 1996;91(1): Everhart JE, Go VL, Johannes RS, Fitzsimmons SC, Roth HP, White LR. A longitudinal survey of self-reported bowel habits in the United States. Dig Dis Sci 1989;34(8): Stewart WF, Liberman JN, Sandler RS, Woods MS, Stemhagen A, Chee E, et al. Epidemiology of constipation (EPOC) study in the United States: relation of clinical subtypes to sociodemographic features. Am J Gastroenterol 1999;94(12): Towers AL, Burgio KL, Locher JL, Merkel IS, Safaeian M, Wald A. Constipation in the elderly: influence of dietary, psychological, and physiological factors. J Am Geriatr Soc 1994;42(7): Whitehead W, Wald A, Diamant N, Enck P, Pemberton JH, Rao SS. Functional disorders of the anus and rectum. Gut 1999;45 Suppl 2:II Rao SS, Welcher KD, Leistikow JS. Obstructive defecation: a failure of rectoanal coordination. Am J Gastroenterol 1998;93(7): Bouras EP, Tangalos EG. Chronic constipation in the elderly. Gastroenterol Clin North Am 2009;38(3): Iovino P, Chiarioni G, Bilancio G, Cirillo M, Mekjavic IB, Pisot R, et al. New onset of constipation during long-term physical inactivity: KAYNAKLAR a proof-of-concept study on the immobility-induced bowel changes. PLoS One 2013; 8(8):e American College of Gastroenterology Chronic Constipation Task Force. An evidence-based approach to the management of chronic constipation in North America. Am J Gastroenterol 2005;100 Suppl 1:S Rao SS. Constipation: evaluation and treatment of colonic and anorectal motility disorders. Gastrointest Endosc Clin N Am 2009;19(1):117-39, vii. 15. Gallagher P, O'Mahony D. Constipation in old age. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2009; 23(6): Locke GR 3rd, Pemberton JH, Phillips SF. American Gastroenterological Association Medical Position Statement: guidelines on constipation. Gastroenterology 2000;119(6): Attar A, Lémann M, Ferguson A, Halphen M, Boutron MC, Flourié B, et al. Comparison of a low dose polyethylene glycol electrolyte solution with lactulose for treatment of chronic constipation. Gut 1999;44(2): Lederle FA, Busch DL, Mattox KM, West MJ, Aske DM. Cost-effective treatment of constipation in the elderly: a randomized doubleblind comparison of sorbitol and lactulose. Am J Med 1990;89(5): Passmore AP, Davies KW, Flanagan PG, Stoker C, Scott MG. A comparison of Agiolax and lactulose in elderly patients with chronic constipation. Pharmacology 1993;47 Suppl 1: Kamm MA, Mueller-Lissner S, Wald A, Richter E, Swallow R, Gessner U. Oral bisacodyl is effective and well-tolerated in patients with chronic constipation. Clin Gastroenterol Hepatol 2011;9(7): Ramkumar D, Rao SS. Efficacy and safety of traditional medical therapies for chronic constipation: systematic review. Am J Gastroenterol 2005;100(4): Ori Y, Rozen-Zvi B, Chagnac A, Herman M, Zingerman B, Atar E, et al. Fatalities and severe metabolic disorders associated with the use of sodium phosphate enemas: a single center's experience. Arch Intern Med 2012;172(3): Rao SS, Go JT. Update on the management of constipation in the elderly: new treatment options. Clin Interv Aging 2010;5: Lembo AJ, Schneier HA, Shiff SJ, Kurtz CB, MacDougall JE, Jia XD, et al. Two randomized trials of linaclotide for chronic constipation. N Engl J Med 2011;365(6): Quigley EM, Vandeplassche L, Kerstens R, Ausma J. Clinical trial: the efficacy, impact on quality of life, and safety and tolerability of prucalopride in severe chronic constipation-- a 12-week, randomized, double-blind, placebo-controlled study. Aliment Pharmacol Ther 2009;29(3): Müller-Lissner S, Rykx A, Kerstens R, Vandeplassche L. A double-blind, placebo-controlled study of prucalopride in elderly patients with chronic constipation. Neurogastroenterol Motil 2010;22(9):991-8, e Rao SS, Seaton K, Miller M, Brown K, Nygaard I, Stumbo P, et al. Randomized controlled trial of biofeedback, sham feedback, and standard therapy for dyssynergic defecation. Clin Gastroenterol Hepatol 2007;5(3): Talley NJ, Ruff K, Jiang X, Jung HK. The Rome III Classification of dyspepsia: will it help research? Dig Dis 2008;26(3): Piessevaux H, De winter B, Louis E, Muls V, De looze D, Pelckmans P, et al. Dyspeptic symptoms in the general population: a factorand cluster analysis of symptom groupings. Neurogastroenterol Motil 2009;21(4): Moayyedi P, Soo S, Deeks J, Delaney B, Innes M, Forman D. Pharmacological interventions for non-ulcer dyspepsia. Cochrane Database Syst Rev 2006;(4):CD American Geriatrics Society updated Beers Criteria for potentially inappropriate medication use in older adults. American Geriatrics Society 2012 Beers Criteria Update Expert Panel. J Am Geriatr Soc 2012;60(4): Van Zanten SJ, Jones MJ, Verlinden M, Talley NJ. Efficacy of cisapride and domperidone in functional dyspepsia: a meta-analysis. Am J Gastroenterol 2001;96(3): Hojo M, Miwa H, Yokoyama T, Ohkusa T, Nagahara A, Kawabe M, et al. Treatment of functional dyspepsia with antianxiety or antidepressive agents: systematic review. J Gastroenterol 2005;40(11): Moayyedi P, Soo S, Deeks J. Eradication of helicobacter pylori for non-ulcerdyspepsia. Cochrane Database Syst Rev 2006;(2): CD

Kabızlık (Konstipasyon) Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK

Kabızlık (Konstipasyon) Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK Kabızlık (Konstipasyon) Prof.Dr.Ömer ŞENTÜRK Tanım: Rome-II Tanı Kriterleri Son 6 ay içerisinde en az 3 ay (aralıklı veya sürekli) aşağıdaki semptomlardan 2 veya daha fazlasının olmasıdır. **Haftada 2

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 10 Ağustos 2018 Cuma

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 10 Ağustos 2018 Cuma Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 10 Ağustos 2018 Cuma İnt. Dr. Muhammed Türk Olgu 4 yaş, 10 aylık kız hasta Yaklaşık bir yıldır

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı 7 y, ~ 1 yıldır karın ağrısı Göbek çevresinde Haftada

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Dispepsi, GIS Problemler. Dr. Başol Canbakan

Diyaliz Hastalarında Dispepsi, GIS Problemler. Dr. Başol Canbakan Diyaliz Hastalarında Dispepsi, GIS Problemler Dr. Başol Canbakan Giriş ve Tanımlar Dispeptik semptomların değerlendirilmesi Dispepsinin yaşam kalitesi ve beslenme üzerine etkisi Helicobacter pylori ve

Detaylı

Fonksiyonel Dispepside Kombinasyon Tedaviler

Fonksiyonel Dispepside Kombinasyon Tedaviler güncel gastroenteroloji 20/4 Fonksiyonel Dispepside Kombinasyon Tedaviler Taylan KAV Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gastroenteroloji Bilim Dalı, Ankara GİRİŞ Dispepsi üst gastrointestinal (Gİ) sistemin

Detaylı

AKUT VE KRONİK KONSTIPASYON. Dr. Semih Sözen KEAH Acil Tıp Kliniği

AKUT VE KRONİK KONSTIPASYON. Dr. Semih Sözen KEAH Acil Tıp Kliniği AKUT VE KRONİK KONSTIPASYON Dr. Semih Sözen KEAH Acil Tıp Kliniği Giriş Konstipasyon ABD de hasta morbiditesi etkileyen olağanüstü yaygın bir nedendir,yaklaşık olarak 1.7 milyon çocuk ve 33 milyon yetişkini

Detaylı

Konstipasyon toplumda sık görülmesi ve yaşam kalitesini

Konstipasyon toplumda sık görülmesi ve yaşam kalitesini güncel gastroenteroloji 19/2 Kronik İdiyopatik Konstipasyonda Tedavi: Etyopatogenez Yol Gösterir mi? Rukiye VARDAR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı, Ankara Konstipasyon toplumda

Detaylı

Peptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı

Peptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı Peptik Ülser Kanamasında Tedavi Yaklaşımı Plasebo? H 2 RA? PPİ? H.pilori eradikasyonu? Endoskopik tedavi? Prof.Dr. Ömer ŞENTÜRK 1 2 Her 100 000 yatıştan 10-50 üst gis kanama En sık neden p.ülser Mortalite

Detaylı

KONSTİPASYON (KABIZLIK)

KONSTİPASYON (KABIZLIK) KONSTİPASYON (KABIZLIK) Hazırlayan Doç. Dr. Sabire Yurtsever Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğretim Üyesi KONSTİPASYON (KABIZLIK) NEDİR? Konstipasyon, dışkının kuru ve sert olması, barsak boşaltımının

Detaylı

Normal? alanlar 2 kez dışkılar.

Normal? alanlar 2 kez dışkılar. Çocuklarda kabızlık Dr. Yeşim Öztürk Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenterolojisi BD, Çocuk Metabolizma Hastalıkları Ünitesi, İzmir Normal? Yenidoğan: İlk dışkı çıkışı: Term yenidoğanlarda

Detaylı

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi

Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Yaşlılarda Dirençli Anksiyete Bozukluklarının Tanı ve Tedavisi Dr. Berker Duman Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD, Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi BD Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 23 Şubat 2017 Cuma. Dr.

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 23 Şubat 2017 Cuma. Dr. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Polikliniği Olgu Sunumu 23 Şubat 2017 Cuma Dr. Fatih Kilci Ço uk Sağlığı ve Hastalıkları Polikli iği Olgu Sunumu Dr.

Detaylı

Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması

Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması 6. ULUDAĞ NÖROLOJİ GÜNLERİ Mart 2011 - BURSA Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması Dr. Aslı Tuncer Kurne Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöropatik Ağrı -Tanım Somatosensorial sistemi

Detaylı

Akut Karın Ağrısı. Emin Ünüvar. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. eminu@istanbul.edu.tr

Akut Karın Ağrısı. Emin Ünüvar. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. eminu@istanbul.edu.tr Akut Karın Ağrısı Emin Ünüvar İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı eminu@istanbul.edu.tr 28.07. Acil ve Yoğun Bakım Kongresi 1 AKUT Karın ağrısı Çocuklarda karın ağrısı

Detaylı

İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE KRONİK İNTERİOR ATEŞE BAĞLI KABIZLIKTA AKUPUNKTUR TEDAVİSİ

İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE KRONİK İNTERİOR ATEŞE BAĞLI KABIZLIKTA AKUPUNKTUR TEDAVİSİ İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE DERLEME / REVIEW Kanat Tayfun 1 1 Bağcılar Eğitim Araştırma Hastanesi, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Merkezi, İstanbul KRONİK

Detaylı

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada

Detaylı

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Magnezyum (Mg ++ ) MAGNEZYUM, KLOR VE METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Dr Ali Erhan NOKAY AÜTF Acil Tıp AD 2009 Büyük kısmı intraselüler yerleşimlidir Normal serum düzeyi: 1.5-2,5 meq/l Hücre içinde meydana gelen

Detaylı

Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM

Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans

Detaylı

Mental sağlığın korunmasında etkili faktörler. Prof. Dr. Zeynep Oşar Siva İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Mental sağlığın korunmasında etkili faktörler. Prof. Dr. Zeynep Oşar Siva İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Mental sağlığın korunmasında etkili faktörler Prof. Dr. Zeynep Oşar Siva İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Diyabetlilerin önemli bir kısmında bulunan psikolojik bozukluklar çoğu zaman gözardı edilmekte ve

Detaylı

Yaşlılıkta Kabızlık ve Tedavisi

Yaşlılıkta Kabızlık ve Tedavisi güncel gastroenteroloji 22/1 Yaşlılıkta Kabızlık ve Tedavisi Fehmi ATEŞ Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı, Mersin, İçel GİRİŞ Kabızlık yaygın görülen bir fonksiyonel gastrointestinal

Detaylı

Uzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu?

Uzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu? Uzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu? Prof. Dr. Rahmi ONUR Marmara Üniversitesi Üroloji Anabilim Dalı İstanbul AAM ANTİMUSKARİNİK AJANLAR KANIT Antikolinerjik ilaçları

Detaylı

Çocuklarda fonksiyonel barsak hastalığı. Functional bowel disease in infancy and childhood

Çocuklarda fonksiyonel barsak hastalığı. Functional bowel disease in infancy and childhood Çocuklarda fonksiyonel barsak hastalığı Functional bowel disease in infancy and childhood Yaşar Doğan*, Sabahat Çakmak**, Tülay Erkan***, Fügen Çullu Çokuğraş****, Tufan Kutlu**** (*) İstanbul Üniversitesi

Detaylı

Kabızlık, genel popülasyonda sindirim sistemiyle ilgili

Kabızlık, genel popülasyonda sindirim sistemiyle ilgili güncel gastroenteroloji 18/1 Kronik Konstipasyona Güncel Yaklaşım Göksel BENGİ 1, Mustafa YALÇIN 2, Hale AKPINAR 2 Ağrı Devlet Hastanesi, 1 Gastroenteroloji Kliniği, Ağrı Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

Çocuklarda Mesane Disfonksiyonunda Tanısal Yaklaşım ve Tedavi

Çocuklarda Mesane Disfonksiyonunda Tanısal Yaklaşım ve Tedavi Çocuklarda Mesane Disfonksiyonunda Tanısal Yaklaşım ve Tedavi Dr. NURDAN YILDIZ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi T.N.A-12 y kız hasta Doğum tarihi: 03.01.2006 Başvuru tarihi: Haziran

Detaylı

Kabızlık, genel popülasyonda sindirim sistemiyle ilgili

Kabızlık, genel popülasyonda sindirim sistemiyle ilgili güncel gastroenteroloji 18/2 Kronik Konstipasyona Güncel Yaklaşım Göksel BENGİ 1, Mustafa YALÇIN 2, Hale AKPINAR 2 Ağrı Devlet Hastanesi, 1 Gastroenteroloji Kliniği, Ağrı Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

Konstipasyon. Dr. Uğur SUNGURTEKİN. Pamukkale Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı

Konstipasyon. Dr. Uğur SUNGURTEKİN. Pamukkale Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Konstipasyon Dr. Uğur SUNGURTEKİN Pamukkale Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Bende kabızlık var! Tuvaletimi çok sert yapıyorum Tuvaletimi ancak 2 günde bir yapabiliyorum Tuvaletimi yaptıktan sonra

Detaylı

Gastroduodenal fonksiyon bozukluklarına (disorders-düzensizlik)

Gastroduodenal fonksiyon bozukluklarına (disorders-düzensizlik) güncel gastroenteroloji 21/1 Roma IV-2016, Dispepsi Tedavisine Yaklaşım Ali ÖZDEN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gastroenteroloji Ana Bilim Dalı (Emekli Öğretim Üyesi), Ankara Gastroduodenal Rahatsızlıklar

Detaylı

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Bir ARB Olarak Olmesartan Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı PatenT (Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension

Detaylı

Dahiliye Konsültasyonu için Altın Öneriler: En Sık Görülen On Olgu Örneği Asıl Deniz alt Güney başlık Duman stilini düzenlemek için tıklatın Marmara

Dahiliye Konsültasyonu için Altın Öneriler: En Sık Görülen On Olgu Örneği Asıl Deniz alt Güney başlık Duman stilini düzenlemek için tıklatın Marmara Dahiliye Konsültasyonu için Altın Öneriler: En Sık Görülen On Olgu Örneği Asıl Deniz alt Güney başlık Duman stilini düzenlemek için tıklatın Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Olgu 1 28 yaşında erkek Ortopedi

Detaylı

Özgün Problem Çözme Becerileri

Özgün Problem Çözme Becerileri Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ

Detaylı

Fonksiyonel Konstipasyon

Fonksiyonel Konstipasyon Fonksiyonel Konstipasyon Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi, 2007, İZMİR Çocukluk Çağında Fonksiyonel Gastrointestinal

Detaylı

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD

Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal Yetmezlik Yapısal hasar Hipotalamus Hipofiz Adrenal

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

Migren hastasının tedavi öncesi değerlendirimi

Migren hastasının tedavi öncesi değerlendirimi Migren tedavisi Migren hastasının tedavi öncesi değerlendirimi Tanıyı doğrulama Genel-fiziki değerlendirme Migren ataklarının özellikleri! Tetik faktörler Atak fazları & semptomları en çok rahatsızlık

Detaylı

HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi

HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi Uzm. Dr. Sinem AKKAYA IŞIK Sultan Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi AIDS CMV; nadir ölümcül İlk vaka 1983 Etkili ART sıklık azalmakta, tedavi şansı

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

Genç erişkinlerde dispepsi yakınmasının yaşam kalitesine etkisi Dyspepsia and its effects on quality of life in young adults

Genç erişkinlerde dispepsi yakınmasının yaşam kalitesine etkisi Dyspepsia and its effects on quality of life in young adults Smyrna Tıp Dergisi 6 - Smyrna Tıp Dergisi Araştırma Makalesi Genç erişkinlerde dispepsi yakınmasının yaşam kalitesine etkisi Dyspepsia and its effects on quality of life in young adults Cihangir Özcan

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

ERKEN MOBİLİZASYON 27/04/16 YATAK İSTİRAHATİ/HAREKETSİZLİK EPİDEMİYOLOJİ

ERKEN MOBİLİZASYON 27/04/16 YATAK İSTİRAHATİ/HAREKETSİZLİK EPİDEMİYOLOJİ ERKEN MOBİLİZASYON Prof.Dr. Necati GÖKMEN DOKUZ EYLÜL ÜÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON AD YOĞUN BAKIM BİLİM DALI İZMİR Dinlenme Doğal tedavi mekanizması Yatak istirahati Uyku ile

Detaylı

Doripenem: Klinik Uygulamadaki Yeri

Doripenem: Klinik Uygulamadaki Yeri Doripenem: Klinik Uygulamadaki Yeri Prof. Dr. Haluk ERAKSOY İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Yeni Antimikrobik Sayısı Azalmaktadır

Detaylı

Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler

Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr Miraç Vural Keskinler Önce sentez DM ve MS Akılcı İlaç Kullanımı Oral antidiyabetik ajanlar İnsülin Glp-1 analogları Antihipertansif ilaçlar Hipolipidemik

Detaylı

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ

HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ AĞRI TANILAMA VE TEDAVİ FORMU Gördüğünüz Tabloda Kodlayın ve Resim Üzerinde Ağrı Yerini İşaretleyiniz Ağrı Değerlendirmesi: Ağrı / Rahatsızlık:

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

Kronik ürtikerde güncel tedaviler

Kronik ürtikerde güncel tedaviler Kronik ürtikerde güncel tedaviler Dr. Emek Kocatürk Göncü İstanbul Okmeydanı Eğitim Araştırma Hastanesi Sunum akışı EAACI/GALEN/EDF/WAO Ürtiker Kılavuzu Amerikan Allerji İmmunoloji Akademisi Ürtiker Kılavuzu

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindekipayı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 Akılcı İlaç Kullanımı;

Detaylı

4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet BAŞTEMİR, Doç. Dr. Selman ÜNVERDİ, Yrd. Doç. Dr.

4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet BAŞTEMİR, Doç. Dr. Selman ÜNVERDİ, Yrd. Doç. Dr. 4.SINIF İÇ HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI Öğretim Üyeleri: Prof. Dr. Mehmet BAŞTEMİR,, GRUP 1 Stajyer Öğrenciler için Haftalık Çalışma Programı* 1. Hafta (16-20 Ekim 2017) Saat 16 Ekim 2017 Pazartesi 17 Ekim

Detaylı

Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı

Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Doç. Dr. Betül ULUKOL AKBULUT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ateş Hipotalamik set-point in yükselmesi Çevre ısısının çok artması Ektodermal

Detaylı

Geriatrinin yeni kavramları

Geriatrinin yeni kavramları Geriatrinin yeni kavramları Fiziksel kırılganlık ve kas kütlesi kaybının (sarkopeni); nın engellilik (disabilite) ve otonomi kaybı gibi yaşla ilişkili durumların belirleyicisi olduğuna inanılmaktadır.

Detaylı

Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları. Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU

Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları. Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU ICSD-2 (International Classification of Sleep Disorders-version 2) 2005 Huzursuz bacaklar sendromu Uykuda periyodik hareket bozukluğu Uykuyla

Detaylı

Diyaliz hastalarında serebrovasküler olay:önleme ve tedavi. Nurol Arık

Diyaliz hastalarında serebrovasküler olay:önleme ve tedavi. Nurol Arık Diyaliz hastalarında serebrovasküler olay:önleme ve tedavi Nurol Arık Serebrovasküler hastalık/tanım İnme (Stroke) Geçici iskemik atak (TIA) Subaraknoid kanama Vasküler demans İskemik inme Geçici iskemik

Detaylı

Hemoroidal Hastalık, Anal Fissür, Kist Dermoid. Prof.Dr.Tayfun Karahasanoğlu

Hemoroidal Hastalık, Anal Fissür, Kist Dermoid. Prof.Dr.Tayfun Karahasanoğlu Hemoroidal Hastalık, Anal Fissür, Kist Dermoid Prof.Dr.Tayfun Karahasanoğlu 2006 Hemoroidal Hastalık Hemoroidal hastalık Eski Mısır, Yunan, Hindu, İbrani medeniyetlerinde İncil de sıkça adı geçmektedir

Detaylı

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI Kronik böbrek hastalığı-tanım Glomerül filtrasyon hızında (GFH=GFR) azalma olsun veya olmasın, böbrekte

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

Kronik Pankreatit. Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ

Kronik Pankreatit. Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ Kronik Pankreatit Prof. Dr.Ömer ŞENTÜRK KOÜ Gastroenteroloji, KOCAELİ Tanım Pankreasın endokrin ve ekzokrin yapılarının hasarı, fibröz doku gelişimi ile karakterize inflamatuvar bir olay Olay histolojik

Detaylı

ÇOCUKLARDA MESANE BARSAK DİSFONKSİYONU ÇOCUK ÜROLOJİSİ BAKIŞI. Dr. Selami Sözübir Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İstanbul

ÇOCUKLARDA MESANE BARSAK DİSFONKSİYONU ÇOCUK ÜROLOJİSİ BAKIŞI. Dr. Selami Sözübir Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İstanbul ÇOCUKLARDA MESANE BARSAK DİSFONKSİYONU ÇOCUK ÜROLOJİSİ BAKIŞI Dr. Selami Sözübir Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İstanbul MBD Herhangi bir alt üriner sistem semptomu ile birlikte barsak ile ilgili

Detaylı

Diyet Önerileri ve Etkisi

Diyet Önerileri ve Etkisi Akılcı Hipertansiyon Tedavisi Diyet Önerileri ve Etkisi Dr. Soner Duman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç ç Hastalıkları Anabilim Dalı 15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, 24-26 Nisan

Detaylı

Çocukta Kusma ve İshal

Çocukta Kusma ve İshal Tanım Çocukta Kusma ve İshal Dr. Hasan Kaya Acil Tıp AD Akut gastroenterit 24 saat içinde 3 ten fazla ya da anne sütü ile beslenen bebeklerde her zamankinden daha sık ve daha sulu dışkılamadır. Yenidoğan

Detaylı

Etkin madde: Her bir film kaplı tablette 500 mg; saflaştırılmış mikronize flavonoid fraksiyonu bulunmaktadır. Bir fraksiyon;

Etkin madde: Her bir film kaplı tablette 500 mg; saflaştırılmış mikronize flavonoid fraksiyonu bulunmaktadır. Bir fraksiyon; KULLANMA TALİMATI VARİDOS 450 mg/50 mg film kaplı tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir film kaplı tablette 500 mg; saflaştırılmış mikronize flavonoid fraksiyonu bulunmaktadır. Bir fraksiyon; Diosmin...450

Detaylı

Çocukluk dönemi kabızlık tedavisinde sennosid ve laktuloz etkinliklerinin karşılaştırılması

Çocukluk dönemi kabızlık tedavisinde sennosid ve laktuloz etkinliklerinin karşılaştırılması doi:10.5222/jtaps.2014.035 Araştırma Çocukluk dönemi kabızlık tedavisinde sennosid ve laktuloz etkinliklerinin karşılaştırılması Ufuk Şenel, Halil İbrahim Tanrıverdİ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi,

Detaylı

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya

Detaylı

TÜRKİYE DE MİDE KANSERLERİ SIKLIĞI, COĞRAFİ DAĞILIMI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ. Prof.Dr.Fikri İçli

TÜRKİYE DE MİDE KANSERLERİ SIKLIĞI, COĞRAFİ DAĞILIMI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ. Prof.Dr.Fikri İçli TÜRKİYE DE MİDE KANSERLERİ SIKLIĞI, COĞRAFİ DAĞILIMI VE KLİNİK ÖZELLİKLERİ Prof.Dr.Fikri İçli ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİNDE 1990 YILINDA GÖRÜLEN KANSERLERİN DAĞILIMI (PATOLOJİ KAYITLARI) Erkek 1898

Detaylı

Ağrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri

Ağrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri Ağrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri Zekeriya AKTÜRK Şifa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği AD 22 Mart 2016 zekeriya.akturk@sifa.edu.tr, http:aile.sifa.edu.tr 1 Sunum planı Akupunktur nedir? Akupunkturun

Detaylı

DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR?

DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR? DİSFONKSİYONEL İŞEME (İŞEME FONKSİYON BOZUKLUĞU) NEDİR? Tuvalet eğitimi döneminde, nörolojik olarak normal bazı çocuklarda yanlış edinilmiş işeme alışkanlıkları neticesinde ortaya çıkan işeme fazındaki

Detaylı

Konstipasyon toplumda oldukça sık görülen,

Konstipasyon toplumda oldukça sık görülen, Güncel Gastroenteroloji Konstipasyon Tan m ve Epidemiyolojisi Cansel TÜRKAY 1, Timuçin AYDO AN 2, Ali ÖZDEN 3 Fatih Üniversitesi T p Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dal 1, ç Hastal klar Anabilim Dal 2,

Detaylı

Sheet > > yılda 1 Yılda 1 Yılda yilda 1 Yılda 1 Yılda 1. varsa 20 yaşından. 1-2 yılda 1** 2 yılda 1**

Sheet > > yılda 1 Yılda 1 Yılda yilda 1 Yılda 1 Yılda 1. varsa 20 yaşından. 1-2 yılda 1** 2 yılda 1** KAN BASINCI KOLESTERO L DİYABET DİŞ GÖZ FİZİK MUAYENE KENDİ KENDİNE MEME VE MAMOGRAM PELVİK MUAYENE VE PAP SMEAR 18-39 40-64 >65 18-39 40-64 >65 3-5 Yılda 1 Yılda 1 3-5 yilda 1 Yılda 1 Yılda 1 5 * BMı>25

Detaylı

Prof.Dr. Oktay Ergene. Kardiyoloji Kliniği

Prof.Dr. Oktay Ergene. Kardiyoloji Kliniği Hipertrigliseridemii id i Tedavisi i Prof.Dr. Oktay Ergene İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği Hipertrigliseridemi Gelişimiş VLDL Chylomicron Liver Defective Lipolysis Remnants

Detaylı

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI

TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI TONSİLLOFARENJİT TANI VE TEDAVİ ALGORİTMASI Akut tonsillofarenjit veya çocukluk çağında daha sık karşılaşılan klinik tablosu ile tonsillit, farinks ve tonsil dokusunun inflamasyonudur ve doktora başvuruların

Detaylı

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN

Klinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN Klinikte Analjeziklerin Kullanımı Dr.Emine Nur TOZAN Analjezikler Hastaya uygulanacak ilk ağrı kontrol yöntemi analjeziklerin verilmesidir. İdeal bir analjezik Oral yoldan kullanıldığında etkili olabilmeli

Detaylı

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Dr. Ali Ayberk Beşen Başkent Üniversitesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Sitotoksik tedaviler herhangi

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. Ürünün İsmi. EUCARBON tablet. 2. Kalitatif ve Kantitatif Bileşimi. Etkin maddeler:

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. Ürünün İsmi. EUCARBON tablet. 2. Kalitatif ve Kantitatif Bileşimi. Etkin maddeler: KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. Ürünün İsmi EUCARBON tablet 2. Kalitatif ve Kantitatif Bileşimi Etkin maddeler: Bir tablette; 180,0 mg bitkisel kömür, 50,0 mg kükürt, 105,0 mg senne (sinameki) yaprağı tozu ve 25,0

Detaylı

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar

Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Vesile Altınyazar Psikiyatride Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Vesile Altınyazar Tüm dünyada ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki payı ortalama %24,9 Ülkemizde bu oran 2000 yılı için %33,5 DSÖ tahminlerine

Detaylı

Helicobacter pylori (+) functional dyspepsia

Helicobacter pylori (+) functional dyspepsia AKADEMİK GASTROENTEROLOJİ DERGİSİ, 2008; 7 (3): 160-167 ÖZGÜN ARAŞTIRMA Helikobakter pilori (+) fonksiyonel dispepside 7 ve 14 günlük pantoprazol temelli üçlü kombinasyon tedavisinin eradikasyona ve eradikasyonun

Detaylı

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013

İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK. ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İntern Dr. Özkan ERARSLAN ADRENAL YETERSİZLİK ADDİSON HASTALIĞI, BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ, SÜRRENAL YETMEZLİK Ekim 2013 İlk kez 1855 te Thomas Addison tarafından tanımlanmıştır Sıklığı milyonda 60-120

Detaylı

İLERİ EVRE KANSER HASTASINDA SIK GÖRÜLEN SEMPTOMLARDA HEMŞİRELİK BAKIMI

İLERİ EVRE KANSER HASTASINDA SIK GÖRÜLEN SEMPTOMLARDA HEMŞİRELİK BAKIMI İLERİ EVRE KANSER HASTASINDA SIK GÖRÜLEN SEMPTOMLARDA HEMŞİRELİK BAKIMI Prof. Dr. Gülbeyaz Can Ġstanbul Üniversitesi Florence Nightingale HemĢirelik Fakültesi Ġstanbul gulbeyaz@istanbul.edu.tr İleri Evre

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP C TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 0 Nisan 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP A TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 7 Kasım 0 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP D TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 09 Şubat 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Kronik Öksürük. Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı

Kronik Öksürük. Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Kronik Öksürük Dr. Kürşat Uzun N.E. Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Epidemiyoloji Polikliniklerde en sık 5. şikayet %88-100 neden saptanıyor Spesifik tedavi

Detaylı

Salı Anal fissür Yrd. Doç. Dr. Orhan ÇİMEN

Salı Anal fissür Yrd. Doç. Dr. Orhan ÇİMEN SABAH Servis Viziti Servis Viziti ÖĞLEDEN SONRA Beceri eğitimi Beceri Eğitimi CERRAHİ STAJ BLOĞU 1. HAFTA DERS PROGRAMI 11.12.2017 Tortikolis 12.12.2017 Anal fissür ÇİMEN 13.12.2017 Yenidoğanda intestinal

Detaylı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI

BİRİNCİ BASAMAKTA AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI BİRİNCİ BASAMAKTA AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI Doç. Dr. Ayşe Palanduz Aile Hekimliği Anabilim Dalı DERS PLANI TARİH DERS 07.09.2015 Sağlık Hizmetlerinin Basamaklandırılması ve Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 0-05 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 08 Eylül 0 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı KLİNİK BELİRTİ ve BULGULAR KOLERA Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Koleranın temel kliniği yoğun ishal ve kusma ile seyreden ve sonucunda gelişen

Detaylı

KEMOTERAPİYE BAĞLI BULANTI VE KUSMA. Prof Dr Deniz Yamaç Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji BD

KEMOTERAPİYE BAĞLI BULANTI VE KUSMA. Prof Dr Deniz Yamaç Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji BD KEMOTERAPİYE BAĞLI BULANTI VE KUSMA Prof Dr Deniz Yamaç Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Kemoterapiye bağlı bulantı/kusma hastanın yaşam kalitesini etkilediği gibi, devam edecek

Detaylı

PRİMER NOKTURNAL ENUREZİS TEDAVİSİ

PRİMER NOKTURNAL ENUREZİS TEDAVİSİ PRİMER NOKTURNAL ENUREZİS TEDAVİSİ Doç. Dr. Selçuk Yücel Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Plan 1. Ne Zaman Tedavi? 2. Konzervatif Tedavi 3. Birincil Basamak

Detaylı

KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİ

KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİ KOLONOSKOPİK TARAMA VE KOLONOSKOPİ KOLONOSKOPİ HAKKINDA ÖZET BİR REHBER OP. DR. ŞABAN BEYAZPINAR GENEL CERRAHİ UZMANI www.cerrahiklinik.com BU SUNUMDA KULLANILAN VERİLER, 2004 YILINDA YAPILAN DÜNYA CERRAHLAR

Detaylı

Acil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke

Acil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke Acil Serviste Akılcı Antibiyotik Kullanımının Temel İlkeleri Dr. A. Çağrı Büke Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 12/o4/2014 Akılcı antibiyotik kullanımı Antibiyotiklere

Detaylı

Spastik kolon; irritable barsak sendromu; IBS; İrritable kolon:

Spastik kolon; irritable barsak sendromu; IBS; İrritable kolon: SPASTİK KOLİT Spastik kolon; irritable barsak sendromu; IBS; İrritable kolon: Spastik kolit sık görülen bir barsak hastalığıdır. Kadınlarda erkeklerden 2 kat daha sık görülür, hastalık erişkin yaşların

Detaylı

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur?

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur? OVER KANSERİ Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over hücrelerinden kaynaklanan kanserdir. Kadınlarda yumurtalıklara over denir. Over ler döllenme için gerekli yumurtaların hazırlandığı ve kadın hormonlarının

Detaylı

YAŞLILIK DÖNEMİNDE İLAÇ KULLANIMI

YAŞLILIK DÖNEMİNDE İLAÇ KULLANIMI YAŞLILIK DÖNEMİNDE İLAÇ KULLANIMI Prof.Dr. Yeşim Gökçe KUTSAL -Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi -Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler

Detaylı

KOLOREKTAL KANSER. Prof. Dr. Ömer ŞENTÜRK

KOLOREKTAL KANSER. Prof. Dr. Ömer ŞENTÜRK KOLOREKTAL KANSER Prof. Dr. Ömer ŞENTÜRK Tanım En sık görülen 3.kanser Kanserden ölümlerde 2.sırada 80-90 milyon insan risk altında Gelişiminde iminde Genetik Değişiklikler iklikler Normal Kolon Hiperproliferatif

Detaylı

Sayın Meslektaşlarımız,

Sayın Meslektaşlarımız, 1 Sayın Meslektaşlarımız, Hepato Bilio Pankreatoloji Derneği tarafından 27 Nisan 01 Mayıs 2016 tarihleri arasında Antalya Gloria Hotel de düzenlenecek olan 13.Ulusal Hepato Gastroenteroloji Kongresi &

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 05-06 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 07 Eylül 05 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

Interventi di screening per i tumori intestinali in Galles

Interventi di screening per i tumori intestinali in Galles Interventi di screening per i tumori intestinali in Galles 3 www.bowelscreeningwales.org.uk Galler de yapılan Bağırsak Taraması nı Anlamak Bağırsak kanseri taraması neden yapılmalı? Bağırsak taraması bağırsak

Detaylı

Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk

Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk 62 y., kadın, emekli bankacı İzmir de oturuyor. Yakınması: Efor sonrası nefes darlığı, sabahları şiddetli olan ense ağrısı, yorgunluk Öykü: 12 yıldır hipertansif. İlaçlarını düzenli aldığını ve diyete

Detaylı

ASEMPTOMATİK HİPERÜRİSEMİYİ TEDAVİ EDELİM Mİ? Dr. Elif Arı Bakır Dr. Lütfi Kırdar Kartal EAH Nefroloji Kliniği

ASEMPTOMATİK HİPERÜRİSEMİYİ TEDAVİ EDELİM Mİ? Dr. Elif Arı Bakır Dr. Lütfi Kırdar Kartal EAH Nefroloji Kliniği ASEMPTOMATİK HİPERÜRİSEMİYİ TEDAVİ EDELİM Mİ? Dr. Elif Arı Bakır Dr. Lütfi Kırdar Kartal EAH Nefroloji Kliniği Asemptomatik Hiperürisemi Tanım: Serum ürik asit düzeyinin kristal depolanma hastalığı bulguları

Detaylı

Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın?

Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın? Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın? Dr. Beste Atasoy Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı & Sağlık Bakanlığı-Marmara Üniversitesi Pendik

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. CASODEX film tablet 28 tablet içeren ambalajda sunulmaktadır.

KULLANMA TALİMATI. CASODEX film tablet 28 tablet içeren ambalajda sunulmaktadır. KULLANMA TALİMATI CASODEX 50 mg film tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde : 50 mg bikalutamid Yardımcı maddeler: Laktoz monohidrat, magnezyum stearat, polividon, sodyum nişasta glikolat, metil hidroksi

Detaylı