AB KONSEYİ DÖNEM BAŞKANI ESTONYA

Transkript

1 AB KONSEYİ DÖNEM BAŞKANI ESTONYA Hazırlayan: Sıla Özsümer Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü AB ve Ulus. Org. Şefliği Uzman Yardımcısı

2 AB Dönem Başkanlığı nı Estonya Devraldı 1 Temmuz 2017 tarihi itibariyle Estonya Avrupa Birliği Konseyi Dönem Başkanlığı nı Malta dan devralmıştır. Avrupa Birliği Konseyi, AB nin yasama yetkisine sahip üç kurumundan bir tanesidir. Avrupa Parlamentosu ile birlikte AB nin yasa oluşturma ve müzakere sürecinde yer almaktadır. Aynı zamanda AB politikalarını koordine etmek konusunda da yetkilidir. Dönem Başkanlığı nın Estonya ya geçmesi ile birlikte Estonya 2017 yılı sonuna kadar Avrupa Konseyi nin gündemini belirleyecek ve sekretaryasını üstlenecektir. Bu kapsamda AB Konseyi nin gerçekleştireceği bütün toplantı ve çalışma gruplarını organize etme görevini yerine getirecektir. Dolayısıyla Estonya 2017 yılının son 6 ayında AB nin gündemini belirlemek konusunda önemli bir ayrıcalığa sahip olacaktır. Ek olarak Dönem Başkanı nın görevleri arasında AB Konseyi ni temsil etmek de bulunmaktadır. Dönem başkanlıkları her 6 ayda bir değişmekte, fakat arka arkaya dönem başkanlığı yapacak olan 3 üye devlet bir araya gelerek AB nezdinde gündeme getirilecek olan konuları ortaklaşa belirlemektedir. Ülkeler belirlenen öncelikleri oluşturdukları bireysel programlar aracılığıyla gündeme getirmektedir. Estonya, Bulgaristan ve Avusturya ile birlikte çalışacaktır. 1 Son dönemde İngiltere nin AB den ayrılma sürecinin başlaması, AB nin geleceği hakkında son dönemde yükselen belirsizlikler, küresel ekonomik sorunlar, terör ve mülteciler gibi önemli konular sebebiyle yoğun olan AB gündemi Estonya nın başkanlığını önemli hale getirmektedir. Estonya 1.3 milyon nüfusa sahip, AB nin en küçük üyelerinden bir tanesidir yılında AB ye üye olmuş ve 2011 yılında Euro Bölgesi ne girerek ortak para birimini kullanmaya başlamıştır. Temmuz Aralık 2017 tarihleri arasında Estonya ilk defa Dönem Başkanlığı görevini yürütecektir. Küçük bir ülke olmasına rağmen Estonya, Sovyetler Birliği nden ayrıldıktan sonra ekonomik, sosyal ve kurumsal olarak hızlı bir gelişim süreci izlemiştir. Estonya dünyadaki teknolojik ve dijital alanda en gelişmiş ülkelerden bir tanesidir. Dünyadaki en hızlı internet bağlantı hızına sahip ülkelerden bir tanesi olmasının yanı sıra Estonya da internet insan hakları arasında yer almaktadır. Vergi sisteminden oy kullanmaya kadar neredeyse bütün bürokratik işlemler dijital olarak gerçekleştirilmektedir. Ülke son derece gelişmiş dijital kamu hizmetlerinden ve teknolojiye olan toplumsal bağlılıktan dolayı e-estonya olarak tanımlanmaktadır. Ülkede son derece gelişmiş ve etkin bir vergi sistemi bulunmaktadır. Ayrıca yatırımcı ve girişimciler için kolaylaştırılmış uygulamalar vardır. Girişimciler için 18 dakikada şirket kurulumu, şirket, mülk ve hukuki kayıtları online olarak kontrol etmek gibi kolaylıklar bulunmaktadır. Girişimcilik ülkenin iş kültüründe son derece önemli bir yere sahiptir. Estonya kişi başı firma kurulumu sayısında Avrupa da birincidir. Yatırımı ve girişimciliği arttırmak üzerine kurulmuş bir vergi sistemi bulunmaktadır. Şirket karları sadece ortaklara dağıtılmaya başlandığı zaman vergilendirilmekte, şirkete yatırım olarak değerlendirildiğinde vergilendirilmemektedir. Bütün bu olumlu tarafları sebebiyle Estonya yüksek oranda yabancı yatırım almaktadır. Estonya ya en çok iletişim teknolojileri, hizmetler, sanayi makineleri, madeni eşya işleme ve elektronik alanında yatırım yapılmaktadır. Ülke iletişim teknolojileri ve hizmetler sektöründe bölgesel bir lider konumundadır. Ülke aynı zamanda Kuzey Avrupa da önemli bir jeopolitik konuma sahiptir. Estonya da 5 uluslararası liman, 4 serbest 1 Estonya Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığı Web sitesi: 1

3 ticaret bölgesi bulunmakta olup, ülke Avrupa nın en etkili tren yolu operatörü gibi özelliklere sahiptir. 2 Estonya nın Dönem Başkanlığı Sürecindeki Öncelikleri ve Programı Estonya Dönem Başkanlığı nı Denge Yolunda Birlik sloganı ile yürütecektir. Estonya Avrupa nın yaşamakta olduğu sorunları başarılı şekilde çözebilmek için bir araya gelmesini sağlayacak çok sayıda ortak noktaya sahip olduğunu belirtmiştir. Özellikle İngiltere nin AB den ayrılma kararı almasından sonra dönem başkanlığını yürütecek olan Estonya nın birlik ve beraberlik noktalarına sıkça değindiği yayınladığı dönem başkalığı dokümanlarında da görülmektedir. Estonya nın hazırlamış olduğu dönem başkanlığı programında Birlik in daha önce karşılaşmadığı sınavlar ile karşı karşıya olduğu, İngiltere nin ayrılma sürecini yürütürken aynı zamanda 27 üyeli bir AB ye geçişin de tamamlanması gerektiği belirtilmektedir. Bu noktada hem ekonomik hem de toplumsal olarak serbestliğin arttırılmasının önemli olduğunu aktarmıştır. Aynı zamanda güvenlik ve savunmanın da önemli konular olduğu hatırlatılmıştır. Bu kapsamda güvenlik ve savunma politikalarında Birlik içerisinde işbirliğinin arttırılması için çalışmalar yapılacağı belirtilmiştir. Dönem başkanı olarak Estonya nın amacının farklı bakış açıları, çıkarlar ve gelenekler arasında dengeyi bularak Avrupa vatandaşları için en iyi sonuca ulaşmak olduğunu açıklamıştır. Estonya tarafından dikkat çekilen husus; AB içerisinde bulunan ortak değerler kapsamında bir araya gelerek hem küresel hem de bölgesel sorunların çözümünde işbirliği yapılmasıdır. AB nin üzerine kurulduğu değerlerin korunması gerektiği dile getirilmektedir. Aynı zamanda ülkenin dijital ekonomi, vergi, inovasyon ve girişimcilik konusunda Avrupa ve küresel ekonomide önemli bir yere sahip olmasına istinaden bahsi geçen konuları da AB nin gündemine taşımayı hedeflediği görülmektedir. Bu kapsamda Estonya Başkanlık dönemi için 4 öncelik belirlemiştir: Serbest ve yenilikçi bir Avrupa ekonomisi Güvenli bir Avrupa Dijitalleşmiş bir Avrupa ve verilerin serbest dolaşımı Kapsayıcı ve sürdürülebilir bir Avrupa Serbest ve Yenilikçi Bir Avrupa Ekonomisi Yenilikçi ve serbest bir Avrupa ekonomisinin en önemli noktalarından bir tanesinin bilgi bazlı büyümeyi ve rekabetçiliği destekleyen bir iş çevresi olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda Estonya AB içerisinde var olan 4 özgürlüğü (malların, sermayenin, kişilerin ve hizmetlerin serbest dolaşımı) korumak ve geliştirmek üzerinde çalışmayı hedeflediğini belirtmiştir. AB içerisinde bilgiye dayalı ve rekabeti destekleyecek iş kollarının arttırılmasının dönem başkalığının amaçları arasında yer aldığını aktarmıştır. Yine AB içerisinde şirket kurulumunun ve hizmetler sunumunun mümkün olduğu kadar kolaylaştırılması ve üçüncü ülkeler ile serbest ticaret müzakerelerinin geliştirilmesini destekleyeceğini açıklamıştır. Şirketlere yeni fonlar yaratılması için 2 2

4 çalışmalar yapılacağını ve bankacılık sektörünün istikrarını desteklemeyi hedeflediklerini dile getirmiştir. AB içerisinde elektrik iç pazarı oluşturularak tüketicilerin güçlendirilmesinin amaçlandığı aktarmıştır. Yine enerji pazarında vergi kaçakçılığının önüne geçilmesi ve adil bir pazar düzenlemesi yapılmasının hedeflendiklerini belirtmiştir. Güvenli bir Avrupa AB nin kendi vatandaşlarını güvende tutabilmesi ve Birlik içerisinde istikrar, gelişim ve barışın desteklenmesi için küresel platformda birlik ve beraberliğin sağlanması gerektiğini belirtmiştir. Bu noktada Estonya, terörizme, organize suçlara, AB içerisinde ve sınırlarındaki tehditlere karşı olan mücadeleyi işbirliğini geliştirerek ve son teknoloji bilgi sistemlerini kullanarak mücadele edeceklerini belirtmiştir. Yine bu kapsamda devam etmekte olan mülteci krizi ile ilgili sorunların çözümünü ve Ortak Avrupa İltica Sistemi nde yenilikler yapılmasını AB nin gündemine alacaklarını aktarmıştır. Doğu Ortaklığı ilişkilerini güçlendirmenin ve desteklemenin AB güvenliği için öne çıkarılacak başka bir konu olduğunu dile getirmiştir. Aynı zamanda AB içerisinde güvenlik harcamalarının arttırılması ve AB ile NATO arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinin ana amaçlar arasında bulunduğunu belirtmiştir. Dijitalleşmiş bir Avrupa ve Verilerin Serbest Dolaşımı Avrupa nın teknolojik gelişmelere ayak uydurarak, gelişmelerden faydalanması gerektiği belirtmiştir. Vatandaşların, iş dünyasının ve hükümetlerin gelişmeler ile ortaya çıkan devamlı değişimlerden haberdar olması ve bunlardan fayda elde etmesinin önemine değinmiştir. Bu kapsamda Estonya dönem başkanlığında, tüketiciler, üreticiler ve iş dünyasının faydalanacağı şekilde sınırlar arası ticaret, e ticaret ve e hizmetlerin geliştirilmesi konusunda çalışmalar gündeme getirmeyi planladığını belirtmiştir. AB içerisinde modern ve güvenilir elektronik iletişimin desteklenmesi ve yenilikçi hizmetlerin arttırılması için uygun ortamın yaratılması konusunda çalışacaklarını aktarmıştır. Ayrıca sınır ötesi kamu hizmetlerinin günlük hayatta daha ulaşılır olmasını hedeflediklerini açıklamıştır. Kapsayıcı ve Sürdürülebilir bir Avrupa Estonya kapsayıcı ve sürdürülebilir bir Avrupa nın yüksek kaliteli eğitim, becerilerin gelişimi, istihdam ve hizmetlere ulaşım konularında herkes için eşit fırsat ilkesini desteklemesi gerektiğini belirtmiştir. Sürdürülebilir bir Avrupa için daha temiz bir çevre oluşturmanın önemli olduğu ve bu konuda çalışmalar yapılması gerektiğini dile getirmiştir. Bu öncelikler kapsamında Estonya işçilerin hareketliliğini ve kişilerin serbest dolaşımını desteklemek için var olan kuralların modernleştirilmesini, sosyal kapsama ve istihdam piyasasında eşit fırsatların sağlanması için çalışılmasını ve daha sürdürülebilir bir çevrenin güvenceye alınmasını hedeflediğini belirtmiştir. 3 3 Estonya Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığı Web sitesi 3

5 Estonya nın Dönem Başkanlığı nın Muhtemel Etkileri Estonya Türkiye nin AB üyeliğine olumlu bakan ülkelerden bir tanesidir. Aynı zamanda Estonya başkanlık dönemi boyunca AB nin genişlemesi ile ilgili konuları da gündeme getireceğini belirtmiştir. Geçtiğimiz günlerde Estonya tarafından düzenlenen ve Avrupa Birliği Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Selim Yenel in de katıldığı AB Konseyi Genişleme Çalışma Grubu (COELA) ile gerçekleştirilen gayri resmi toplantıda AB Bakanı Yardımcısı Matti Maasika Türkiye ile AB arasındaki diyaloğun devam ettirilmesi gerektiğini dile getirmiştir. 4 Özellikle son dönemde ülkemiz ile AB arasında devam eden gergin süreçte Türkiye nin üyeliğini destekleyen bir dönem başkanının olumlu etkileri olması beklenmektedir