Aylık Ekonomi ve Piyasalar Raporu. Mayıs 2015

Transkript

1 Aylık Ekonomi ve Piyasalar Raporu

2 GENEL GÖRÜNÜM Ekonomi Nisan ayı enflasyonu %1.6 ile beklentilerden yüksek gerçekleşti. (piyasa beklentisi %1.3 idi, GY beklentisi %1.6 idi). Böylece yıllık enflasyon da %7.9 a yükseldi. 4Ç14 de Türkiye, beklentilerin üzerinde, %2.6 büyüdü. Böylece, 2014 yılında %2.9 büyüdük (beklentimiz %2.5 seviyesindeydi) yılında büyümenin kaynağı net ihracattır (dış talep katkısı 1.8 puan) Dış ticaret açığı Mart ayında 6.2 milyar dolar oldu. Bu rakamlarla beraber yıllık cari açığımızın Mart ayında 44 milyar dolara doğru yükseleceğini hesaplıyoruz. Mart ta bütçe 6.8 milyar TL açık verirken, faiz dışı denge 0.7 milyar TL açık verdi. Yıl sonu OVP hedeflerine erişilmesi konusunda bir risk görmüyoruz. Finansal Piyasalar TCMB geçtiğimiz ay PPK toplantısında faizlerde değişikliğe gitmedi. TL yi destekleyici adımların atıldığı Nisan ayında TL cinsi zorunlu karşılıklara ödediği faizi 50 baz puan arttırırken, döviz depo faiz oranlarını düşürdü. USD/TL Nisan ayında tarihi yüksek seviyesi olan 2,7433 e kadar yükseldi. USD/TL kur hareketine bağlı olarak tahvil faizleri de yükselirken, gösterge tahvil %10,46 bileşik faiz ile Ekim 2014 ten bugüne kadarki en yüksek seviyesini gördü. Nisan ayı enflasyon oranın da beklentilerden yüksek çıkması, yurtiçi piyasalar için olumsuz bir gelişme olurken, 8 Mayıs ta açıklanan ABD tarım dışı istihdam değişimi verisinin beklentilerin hafif altında kalması yurtiçi piyasalara bir nebze de olsa nefes aldırdı. Bu ay TCMB PPK toplantısında faizlerde bir değişiklik beklemezken, yurtiçi piyasalar için ABD faiz artışının zamanlamasının önemi devam ediyor. Haziran ayının hala seçenekler arasında olduğu faiz artışı başlangıcı için bu ay gerçekleştirilecek ABD FOMC toplantısını takip edeceğiz. Nisan ayı verilerine göre 1Ç15 te %0.20 büyüyen ABD ekonomisi, 230bin kişi civarında yeni istihdam yaratmış. İstihdam piyasasındaki saatlik kazançlar %0.10 artış gösterirken, çekirdek enflasyon %0.20 olarak bir değişiklik göstermemiş durumda. Avrupa da ise ekonomik göstergeler en kötü geride mi kaldı sorusunu sormamıza yetecek cinsten. Negatif bölgeden %0.00 seviyesine yükselen enflasyon, toparlanan tüketici güven endeksleri, ECB ve AB komisyonuna dair yukarı yönlü revize edilen ekonomik projeksiyonlar Euro yu bir çok para birimine karşı desteklemişti. Yurt içerisinde enflasyonun yıllık bazda %7.90 a yükselmesi ve TCMB nin bağımsızlığına dair endişeler TL nin kendi ligindeki kurlar arasında olumsuz ayrışmasına yol açıyor. Bu noktada, ABD FED para politikası ve yaklaşan faiz artırımı düşünüldüğünde, TL de trend yaratacak ölçüde bir değerlenme beklemiyoruz. Yatırımcıların daha yüksek getiri arama eğiliminin Nisan ayında gelişmekte olan hisse piyasalarını ön plana çıkarması sonrasında, Mayıs ayında volatil bir ortamın etkili olduğu görülüyor. Bu ortamda Türk hisse piyasasındaki zayıflık sürerken, zayıf performansta seçim sonuçlarına ilişkin belirsizlikler de etkili olmaktadır. Bu açıdan yeni belirsizlik yaratmayacak seçim sonuçlarının BİST te kısa vadede destekleyici olması beklenebilir.

3 MAKROEKONOMİ Enflasyon Nisan ayı enflasyonu %1.6 ile beklentilerden yüksek gerçekleşti. (Piyasa beklentisi %1.3, GY beklentisi %1.6 idi) Yıllık enflasyon böylece %7.9 a yükseldi. Mayıs ve Haziran da %8.5 e yaklaşan bir enflasyon görme ihtimalimiz artmış durumda Çekirdekte ise sınırlı gevşeme var. Yıllık rakam önceki %7.1 seviyesinden %7 ye düşüyor. En olumsuz gelişme: Gıda fiyatlarında aylık %1.6 gibi ılımlı bir artış olmasına rağmen, giyim ayakkabıda mevsimsellik kaynaklı %12 artış var. Fakat esas sorun hizmet kalemlerindeki yüksek artışlar. Hizmet kalemlerindeki artışın devam ediyor olması enflasyonsun ilerleyen vadede düşüşünü zorlaştıran bir gelişme. Kurdaki geçişkenliğin devam ettiğini görüyoruz. Hatırlayacak olursak; beklentimiz geçen yıl TL de yaşanan değer kaybının enflasyona geçişinin bu yıl bu aylarda bitiyor olması ve enflasyonun düşüyor olması idi. Fakat TL de yine bu yıl başından beri yaşadığımız değer kaybı ile beraber görünüm bozuldu. Yine de 3Ç de gıda kaynaklı gevşeme olacağını hesaplıyoruz. Yıllık gıda fiyat artışı %14.5 çok yüksek şuan ki %7.9 luk enflasyonun 3.5 puanı yalnızca gıda kaynaklı. Bu yılın tamamında gıda fiyatları TCMB nin beklediği şekilde %14 lerden %9 lara gerilemez ise enflasyon düşmez. Şu anda manşet enflasyonda gıda kaynaklı fazladan puanlık yükseklik var. TCMB den bu ay hiçbir adım beklemiyoruz. Yıl sonuna kadar politika faizinde 50 baz puan daha bir indirim beklentimiz vardı. Bu beklentimiz tamamen gıda fiyatlarındaki seyre bağlı kalmış durumda. Gıda fiyatları düşmezse enflasyonun bu yıl düşmesini olası görmüyoruz. Yıl sonu enflasyon beklentimizi ise %7 olarak koruyoruz Diğer Otel-Lokanta Eğitim Eğlence-Kültür Haberleşme Ulaştırma Sağlık Ev Eşyası Konut-Kira Giyim-Ayakkabı Alkollü İç-Tüt Gıda-Alkolsüz Enflasyon Enflasyon (yıllık, %) TÜFE Yİ-ÜFE Enflasyon alt Kalemlerin katkısı (yıllık, puan)

4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3 2010Ç4 2011Ç1 2011Ç2 2011Ç3 2011Ç4 2012Ç1 2012Ç2 2012Ç3 2012Ç4 2013Ç1 2013Ç2 2013Ç3 2013Ç4 2014Ç1 2014Ç2 2014Ç3 2014Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3 2010Ç4 2011Ç1 2011Ç2 2011Ç3 2011Ç4 2012Ç1 2012Ç2 2012Ç3 2012Ç4 2013Ç1 2013Ç2 2013Ç3 2013Ç4 2014Ç1 2014Ç2 2014Ç3 2014Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3 2010Ç4 2011Ç1 2011Ç2 2011Ç3 2011Ç4 2012Ç1 2012Ç2 2012Ç3 2012Ç4 2013Ç1 2013Ç2 2013Ç3 2013Ç4 2014Ç1 2014Ç2 2014Ç3 2014Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 2009Ç4 2010Ç1 2010Ç2 2010Ç3 2010Ç4 2011Ç1 2011Ç2 2011Ç3 2011Ç4 2012Ç1 2012Ç2 2012Ç3 2012Ç4 2013Ç1 2013Ç2 2013Ç3 2013Ç4 2014Ç1 2014Ç2 2014Ç3 2014Ç4 MAKROEKONOMİ Büyüme 4Ç14 de Türkiye beklentilerin üzerinde yıllık bazda %2.6 büyüdü. Büyümeyi yukarı taşıyan etken ise stoklardı. Stok katkısı 1.4 puan. İç talep katkısı ise 1.6 puan. Dış talebin 0.4 puan azaltıcı etkisi var. Dolayısıyla manşet rakama bakıp Türkiye son çeyrekte beklentilerden daha iyi büyüdü demek hatalı olur son çeyrekte yıllık reel büyümeler; tüketim yıllık %2.2 büyürken, yatırımlar % 1 daralmış. Yatırımlardaki zayıflamanın kaynağı bu sefer kamu. Kamu yatırımları yıllık %7.3 daralırken, özel sektör %1 büyümüş. Son çeyrek verisiyle beraber, 2014 yılında Türkiye %2.9 büyümüş oldu (beklentimiz %2.5 seviyesindeydi) yılında 823 milyar dolar olan Türkiye ekonomisi 2014 yılında 800 milyar dolara geriledi (1.750 trl TL) yılında büyümenin kaynağı net ihracattır. Dış talep katkısı 1.8 puan, iç talep katkısı ise sadece 1.1 puan. Dolayısıyla Türkiye 2014 yılında net ihracattan, daha basit tabirle cari açığın azalıyor olmasından kaynaklanan bir büyüme gerçekleştirdi tamamında tüketim yıllık %1.8 artarken, yatırımlar %1.3 daralmış tamamında da kamu yatırımlarının daraldığını görüyoruz, yaklaşık %9. Özel sektör yatırımları ise %0.5 büyüyor. Üretim tarafına bakarsak 2014 ün tamamında tarım yıllık %1.9 daralırken, sanayi %3.5, hizmetler ise yine %4 büyüdü büyüme verisinin açıklanmasının ardından, 2015 büyüme beklentimizi de %4 ten %3.5 e revize ettik yılında iç talepten 3 puan katkı beklerken bunu 2.5 e düşürüyoruz. Dış Talebin katkısını ise 0 dan 1 puana çıkmasını beklerken, stok değişim katkısının 1 puandan 0 a inmesini öngörüyoruz (4) 8 (8) 4 (12) 0 (16) (4) (20) (8) (12) (16) (20) GSYH Büyümenin Kompozisyonu Büyümenin Kompozisyonu (katkı cinsinden, puan) iç talep dış talep stok değişim Büyümenin Kompozisyonu GSYH büyüme (katkı cinsinden, puan) iç talep dış talep stok değişim GSYH büyüme İç Talep Bileşenleri (katkı cinsinden, İç Talep yatırım +harcamalar) Bileşenleri İç Talep Bileşenleri (katkı cinsinden, yatırım +harcamalar) kamu kamu özel sektör özel sektör

5 MAKROEKONOMİ Dış Denge Dış ticaret açığı Mart ayında 6.2 milyar dolar oldu. Bu rakamlarla beraber yıllık cari açığımızın Mart ayında 44 milyar dolara doğru yükseleceğini hesaplıyoruz sonu 45.8 milyar dolar idi sonu cari açık beklentimiz 35 milyar dolar. İhracat geçen yıla kısayla %14 daralarak 12.6 milyar dolar olurken, ithalat yıllık %6 düşerek 18.7 milyar dolar oldu. İthalatta dikkat çeken en olumsuz gelişme, aramalı ve sermaye malı gibi ihracatımıza katkı sağlayan kalemlerin ithalatında %10 a yakın yıllık düşüş olurken, tüketim malı ithalatımız %12 artıyor. İthalattaki düşüşün büyük bir kısmının enerji kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz. Buna rağmen, enerji tarafında böyle bir katkı sağladığımız bir yılda, dış ticaret açığının geçen yılın üzerine çıkmış olması olumsuz. İhracat tarafında genele yayılmış bir düşüş söz konusu, otomotiv, plastik mamuller, demir çelik vs hepsinde belirgin düşüş var. Bu arada altın ihracatımız da yeniden yükselmeye başlamış durumda. İhracata dair şu hatırlatmayı yapmakta fayda var: en azından TL değer kaybetsin ihracatta avantajımız olsun görüşü Türkiye için geçerli değil. Çünkü ihracatınız ithalata bağlı. Kur artınca, ithalatınız da pahalanıyor dolayısıyla ihracatınızın dış pazarlarda ucuzlamasının yaratacağı etki nötrleniyor. (bugün olan bu) Üstelik bu sefer içerideki yatırım ve tüketimden de oluyorsunuz. Geçmiş veriye bakalım TL ne zaman değer kazanırsa ihracat performansımızda o denli iyi olmuştur. Çünkü bizim ihracatımız iç üretime değil, dışarıdan aldığımız ürüne bağlıdır. İçeride üretip dışarıda satan bir ekonomi değiliz. Öyle bir ekonomi olsak TL deki değer ihracat avantajı olarak geri dönerdi. Her ne kadar bu veri yıllık cari açığın Mart ayında artmasına işaret ediyor olsa da, oradaki düzeltmenin sonuna gelinmediğini düşünüyoruz. Cari açık tarafında bu yıl için 35 milyar dolar olan beklentimizi koruyoruz Dış Ticaret Performansı (%, Yıllık) Dış Ticaret Performansı (artış, yıllık) İhracat İthalat Cari Denge (12 Aylık, Milyar Dolar) Cari Denge (12 aylık, milyar dolar) Dış Ticaret Performansı (artış, yıllık)

6 MAKROEKONOMİ Bütçe Bütçe (Milyar, TL) Mart ta bütçe 6.8 milyar TL açık verirken, faiz dışı denge 0.7 milyar TL açık verdi. Mart ayı detaylara baktığımızda ise; bütçe gelirleri yıllık %3 artıyor. Vergi gelirlerinin ise yıllık %17 arttığını görüyoruz. İlk 3 aylık (1Ç15) döneme baktığımızda, bütçe 5.4 milyar TL açık verirken, faiz dışı fazla 12.7 milyar TL oldu. Bu dönemde harcamalardaki yıllık 12% artışa karşılık, gelirlerdeki yıllık artış %9 civarında. 1Ç15 de bütçeye dair 3 önemli gelişme var; 1) Vergi gelirleri ise %13 artarken, vergi dışı gelirler %18 oranında daralıyor - diğer çeşitli gelirler kalemindeki daralma etkili, 2) dahilde alınan katma değer vergisi yıllık bazda %9 artıyor, yani reel bazda minimal bir artış söz konusu 1Ç de ekonominin yavaşladığını gösteriyor, 3) faiz giderleri yıllık %30 artış gösteriyor. Yıl sonu OVP hedeflerine erişilmesi konusunda bir sıkıntı görmüyoruz: 2015 yılında bütçe açığının GSYH nin %1.1 ü (21 milyar TL) ve faiz dışı fazlanın da GSYH nin %1,7 i (33 milyar TL) olması bekleniyor. Bütçe (milyar TL) Mart Ocak-Mart Değ Değ. Harcamalar % % Faiz Hariç Harcama % % Personel Giderleri % % Mal ve Hizmet % % Cari Transferler % % Faiz Harcamaları % % Gelirler % % Genel Bütçe Gelirleri % % Vergi Gelirleri % % Vergi dışı Gelirler % % Bütçe Dengesi % % Faiz Dışı Denge % %

7 PİYASALAR Tahvil-Bono Piyasası: Gösterge tahvil faizi, beklentilerden yüksek çıkan enflasyon oranının da etkisiyle Ekim 2014 ten bugüne kadar ki en yüksek seviyesi olan %10,46 bileşik faize yükseldi. TCMB bu ay da para piyasasını sıkı tutarken, fonlama maliyeti %8,35 e yükseldi ve bankaların günlük BIST te kullandıkları likidite ihtiyacı arttı. Bu gelişmeler ve fonlama maliyetinin yükselmesi, kısa vadeli tahvil faizleri için olumsuz bir gelişme olurken, Mayıs ayı başında ABD de açıklanan ve beklentilerin hafif altında kalan ABD tarım dışı istihdam verisi yurtiçi tahvil piyasası için olumlu bir gelişme oldu. Veri sonrası faiz seviyeleri düşerken, gösterge tahvil %10 bileşik faizin altına geriledi. Yurtiçi uzun vadeli tahvil faizleri için ise kötü gelen ABD verisi ve Hazine nin gerçekleştirdiği başarılı ihaleler sonucunda faizlerde geri çekilmeler gerçekleşti. Bu gelişmelerle birlikte genel faiz seviyelerinde USD/TL kur seviyesinin yönünün etkili olmaya bu ay da devam edeceğini düşünüyoruz. Eurobond Piyasası: Geçtiğimiz ay Eurobond fiyatlarında ABD verilerinin etkisi gözlenirken, beklentilerden kötü gelen veriler ile CDS i 220 baz puanın altına geriledi. ABD 10 yıllık tahvil faizinin de %2.14 e gerilemesi Eurobondlar için olumlu bir gelişme olurken, 2030 vadeli USD cinsi Eurobond $175 fiyat seviyesindeki seyrini koruyor. Eurobond fiyatları için, bu ay gerçekleştirilecek olan FED FOMC toplantısı ve faiz kararını ABD faiz artış takvimi açısından yakından takip edeceğiz. Bu gelişmelerle birlikte USD cinsi Eurobondlarda tekrar alım yapmak için Türkiye 5 yıllık CDS seviyesini takip ediyoruz. CDS in 200 baz puanın altına gerilemesi durumunda uzun vadeli USD cinsi Eurobondlarda alım tarafında olacağız. Görece daha düşük riskli olan ve mevduata göre avantajlı seyreden 2025 ve 2026 vadeli USD cinsi Eurobondları alım için uygun bulmaya devam ediyoruz. Döviz Piyasaları: Nisan verilerine göre 1Ç14 de %0.20 büyüyen ABD ekonomisi, 230bin kişi civarında yeni istihdam yaratmış. Ekonomik göstergelerdeki yavaşlamayı, FED geçici olarak görürken, faiz artırımının takvimi konusunda ipucu vermemeye devam ediyor. Ancak bu yıl içerisinde bir faiz artırımı geleceğine dair beklentiler artarken, piyasadaki fiyatlamanın da o yöne kaydığını görüyoruz. Yurtiçinde makro görünümde ise sanayi üretimi verilerindeki toparlanma moral verse de, enflasyonun yıllık bazda %7.90 a yükselmesi ve TCMB nin bağımsızlığına dair endişeler TL nin kendi ligindeki kurlar arasında olumsuz ayrışmasına yol açıyor. ABD FED para politikası ve yaklaşan faiz artırımı düşünüldüğünde, TL de trend yaratacak ölçüde bir değerlenme bekleyemesek de, Mayıs ta görece daha az değer kaybeden bir TL göreceğimizi düşünüyoruz.

8 PİYASALAR Hisse Senedi Piyasası: Yatırımcıların daha yüksek getiri arama eğilimi Nisan ayında gelişmekte olan hisse piyasalarını ön plana çıkardı. MSCI Gelişmekte Olan Piyasalar endeksinin Çin, Rusya, Brezilya gibi ülkelerin katkılarıyla %5.5 primlendiği aylık periyotta MSCI Dünya endeksi ise %0.9 değer kazandı. Gelişmekte olan hisse piyasalarının olumlu ayrıştığı Nisan ayında Türk hisse piyasası %3 değer kazandı. Söz konusu ayda BİST te yabancı yatırımcılar 532 milyon$ lık hisse alışı gerçekleştirdi. FED Başkanı nın değerlemelere ilişkin açıklamaları hisse piyasalarında bir miktar baskı yaratsa da, ABD de açıklanan istihdam verilerinin içerisinde saatlik ücretlerin beklentilerin altında gerçekleşmesinin kısa vadede risk alma iştahına katkı sağladığı görülüyor. Kısa vadede artan iyimserlik açısından Yunanistan kaynaklı gelişmeler ve küresel tahvil piyasalarındaki hareketlilik şu aşamada potansiyel riskler olup, bu faktörlere ilişkin gelişmeler izlenecektir. Teknik anlamda ise BİST100 endeksinde etkili olan yükseliş denemeleri açısından 86,000-87,000 direnç aralığını takip ediyoruz. Söz konusu direnç bölgesinin aşılması halinde yıl içi test edilen yüksek seviyeye (91,805) yönelik eğilim oluşabilir. 83,000 ve 81,500 ise bu süreçte öne çıkabilecek destek bölgeler olup, 81,500-81,700 altındaki gerilemelerde kısa vadede yeniden volatilite artışı beklenebilir. Altın: Geçtiğimiz ay boyunca Yunanistan a dair korunan belirsizlikler altın fiyatlarını kısmen desteklese de artan tahvil getirilerinin değerli metallerin geneli için bir risk olduğunu ve fiyatlarda baskı yarattığını görüyoruz. ABD verileri ise şimdilik FED i yolundan ayıracak ölçüde bozuk değil. Bu sebeple de altın fiyatlarında anlamlı bir yükseliş göremiyoruz. Fiziki talebin yeteri kadar destekleyemediği altın fiyatlarında ay boyunca spekülatif yatırımcıların hatırı sayılır miktarda uzun kontrat kapattığını ve kısa pozisyon açtığını görüyor, borsa yatırım fonlarındaki erimeyi de altın aleyhine olarak yorumluyoruz. Petrol: Nisan ayında anlaşma sağlanan P5+1 ve İran arasındaki nükleer müzakereler, petrol fiyatlarında baskı yaratmazken, Suudi Arabistan Yemen gerginliği arz endişelerini gündeme getirmiş ve fiyatları desteklemiş idi. Mayıs ayının başı itibari ile sonlanan askeri operasyonun petrol fiyatlarındaki yükselişin bir kısmının realize edilmesine yol açmasını bekliyoruz. Küresel talep anlamında ise düşen ABD büyümesinin, Çin Merkez Bankası PBOC nin büyüme kaygıları ile faiz indirmesinin petrol fiyatlarını olumsuz etkilemesini bekliyoruz. Ay genelinde ise petrol fiyatlarında anlamlı bir trend beklemiyor, $70 etrafındaki yatay görünümün korunmasını bekliyoruz.

9 MAKROEKONOMİ VE PİYASA TAHMİNLERİ (T) USD/TL 1,78 2,13 2,34 2,67 EUR/TL 2,3534 2,93 2,83 2,72 EUR/USD 1,3194 1,37 1,21 1,02 Gösterge Tahvil (%, bileşik) 6,20% 10,10% 8,00% 8,00% Altın ($ / ons) BIST100 (*12 aylık beklenti) (T) Büyüme (reel, %) 2,20% 4,00% 2,90% 3,50% Cari Denge (mlr USD) -46,90-65,00-45,00 (T) -35,00 Enflasyon (Tüfe, %) 6,20% 7,4% 8,17% 7,00% Politika Faizi (%) 5,50% 4,50% 8,25% 7,00% Bütçe Dengesi (%, /GSYH) -2,10% -1,20% -1,40% -0,7%

10