Bahar. Derivasyon Tünel (ler) i. Baraj. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 3.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bahar. Derivasyon Tünel (ler) i. Baraj. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 3."

Erdem Kuş
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 05-06 Bahar Su Yapıları II Derivasyon Tesisleri Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü Bahar Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü

2 05-06 Bahar Derivasyon Tesisleri Batardolar Derivasyon Tünel(ler)i Derivasyon Tünel (ler) i Akarsu Mansap Batardosu Memba Batardosu Baraj Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Derivasyon Tesisleri Derivasyon Tünel (ler) i Akarsu Memba Batardosu Baraj Mansap Batardosu Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 4

3 05-06 Bahar Derivasyon Tesisleri Barajın inşasından sonra batardolar ya kaldırılır, ya da barajın tipine bağlı olarak memba batardosu baraj gövdesinin bir parçası olur Memba Batardosu Baraj Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Derivasyon Tesisleri Barajın inşasından sonra derivasyon tünellerinin su alma ağzı beton tıkaçla kapatılır ve su alma ağzı minimum işletme kotuna (ölü hacim üst kotuna) kadar yükseltilerek dipsavak veya güç tüneli olarak kullanılır. Su Alma Ağzı Beton Tıkaç Derivasyon Tüneli Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 6

Derivasyon tünelleri barajın inşaatı esnasında inşaat yerinin kurutulması için nehrin suyunu çevirmek amacıyla inşa edilir.

4 05-06 Bahar Derivasyon Tüneli Girişi ve Çıkışı (Deriner Barajı- Çoruh Nehri) Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Derivasyon tünelleri, Güç tünelleri ve Dipsavaklar Derivasyon tünelleri barajın inşaatı esnasında inşaat yerinin kurutulması için nehrin suyunu çevirmek amacıyla inşa edilir. Barajın inşasından sonra derivasyon tünelleri dipsavak veya güç tünelleri olarak hizmetine devam eder. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 8

5 05-06 Bahar Tasarım Aşamaları Tünel çapının belirlenmesi Tünel çapının optimizasyonu Hidrolik hesaplar Tünel boyutlarının belirlenmesi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Tasarım Aşamaları Tünel sayısı D min 3.00 m D max jeolojik formasyonlara bağlı Eğer tünel boyu 500 m den daha uzunsa inşaat kolaylığından dolayı tünel seçilebilir. Kurp var ise R/D 5 Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 0

6 05-06 Bahar Tasarım Aşamaları Tünel çapının optimizasyonu Debinin belirlenmesi Tünel çapının seçimi Kotların belirlenmesi Batardo boyutlarının belirlenmesi Tünel ve batardo maliyetlerinin belirlenmesi Yeni tünel çapının seçimi ve yukarıdaki adımların tekrarlanması Maliyet-çap eğrisinin çizilmesi Optimum çapın seçilmesi Tünel ve batardo maliyeti Optimum tünel çapı Tünel Çapı Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Tünel Çapının Optimizasyonu Tasarım Debisinin Tayini; Geniş bir vadiye ve yerleşim birimlerinin yakınına inşaat yapılacaksa; Q 5 Dar bir vadiye ve yerleşim birimlerinden uzakta bir yere inşaat yapılacaksa; Q 5 Yerleşim birimlerinin yakınında ve büyük taşkın debilerine sahip nehirler üzerine inşaat yapılacaksa; Q 50 Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü

7 05-06 Bahar Hidrolik Hesaplar 3 Q n Q H D L J L 4 Burada; i i i i ( ) i i 4/3 i i gai Ri Ai i = tünel sayısı = yersel kayıplar ( = h + h + h h 6 ) A R n Q J = tünel enkesit alanı = hidrolik yarıçap = Manning pürüzlülük katsayısı = debi = tünel eğimi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Hidrolik Hesaplar Eğer iki tünel varsa; D, L, Q, J, n Tünel II Mansap batardosu Akarsu Tünel I Memba batardosu D, L, Q, J, n Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 4

8 05-06 Bahar H H 3 Q n Q 3 Q n Q D L J L D L J L 4 4 ( ) 4/3 ( ) 4/3 ga R A ga R A Ln L n 4/3 4/3 g R g R A A 3 ( D D ) Q Q J L J L 0 4 C G E F Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar EQ FQ G C 0 Q QQ Q Q Q EQQ FQ GC 0 HGCEQ EF Q EQQ H0 / EQ E Q E F H Q E F Q Q V ; V V 4 m/ s ; V 4 m/ s A A Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 6

9 05-06 Bahar Yersel Kayıplar () Izgara Kaybı (h ); h K z v g A A K,45 0,45 N N z AT AT V N Q A N Burada; A N A T Q = Izgara net alanı (m²) = Toplam ızgara alanı (m²) = Debi (m³/s) Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Yersel Kayıplar () Giriş Ağzı Kaybı (h ); h K g V g K g = Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 8

10 05-06 Bahar Yersel Kayıplar () Yerel Kayıplar (h 3, h 5, h 8, h ve h 4 ) Daralma için; v v hckc g v v *, ve 90 arasında doğrusal olarak değişir K c < 0,0 90 0,50 Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Yersel Kayıplar () Genişleme için K e (KING, 954) K e (ROUS, 950) v v v v heke g Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 0

11 05-06 Bahar Yersel Kayıplar () Sürtünme kayıpları (h 4, h 9, h, h 5 ) Manning denklemi; V R J n /3 / V n J 4/3 R V n R g g hf JL L 4/3 v hf Kf g n L hf g 4/3 R K K f g R f n L 4/3 v g Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Yersel Kayıplar () Dirsek Kayıpları (h 6, h 0 ); h el K el v g K el = Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü

12 05-06 Bahar Yersel Kayıplar () Valf Kayıpları (h 3, h 6 ) h v K v v g K v 0.9 Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar Örnek Aşağıda verilen değerlere göre derivasyon tüneli için çap ve kotları belirleyiniz. Q = 00 m³/s o L = 444 m L = 33 m o n = 0.05 n = 0.05 o J = J = o = 0.40 = 0.40 Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 4

13 05-06 Bahar Çözüm Kabul; D = 8.00 m D = 8.00 m = 0.40 = 0.40 R D m R D m D 8.00 A 50.7 m A Q / EQ E Q E F H E F Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar QQQ QQQ E Ln g /3 4/3 R A 56.6 A A A A 56.6 F L n g /3 4/3 R A 56.6 Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 6

14 05-06 Bahar C 3 D D G JL JL H G C EQ Q Q EQ ( E Q ( E F) H) E F / / Q m³ / s Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü Bahar QQQ m³ / s Q Q / V.3 m/ s A 50.7 V m s A 50.7 V, V 4 m/ s 3 Q n Q H D L J L 4 i i i i i i 4/3 i i gai Ri Ai H / H 8.07m Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 8

Benzer belgeler

Bahar. Su Yapıları II Dolusavaklar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1

Bahar. Su Yapıları II Dolusavaklar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Su Yapıları II Dolusavaklar Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i