Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler Ocak 2013

Transkript

1 Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler Ocak 213 Dünya Küresel ekonominin 213 yılındaki seyrine ilişkin belirsizlikler varlığını korurken, Aralık ayı boyunca piyasaların odağında ABD deki mali uçurum endişesine ilişkin gelişmeler yer almış, yeni yılın ilk günlerinde ise harcama kesintilerinin 2 ay ertelenmesi kısa vade için endişeleri hafifletmiştir. ABD Merkez Bankası her ay gerçekleştirilen 4 milyar USD tutarındaki varlığa dayalı menkul kıymet alımına ek olarak 4 milyar USD tutarında hazine tahvili satın alınacağını açıklamıştır. Mali uçuruma ilişkin sürecin yarattığı belirsizliklere rağmen Fed in sağladığı desteğin de etkisiyle ABD de ekonomik aktivite ivme kazanmaktadır. Euro Alanı nda açıklanan veriler ekonomik aktivitedeki zayıf seyrin son çeyrekte de devam ettiğine yönelik görüşleri desteklemektedir. Avrupa Birliği maliye bakanlarının 12 Aralık taki toplantısında Avrupa bankacılık sektörünün denetimi konusunda Avrupa Merkez Bankası na (ECB) yetki tanınmasına olanak sağlayan düzenleme kabul edilmiştir. Yunanistan, mali yardım kapsamında aktarılan fonların bir bölümü ile 12 Aralık ta tahvil geri alım ihalesi gerçekleştirmiştir. Avrupa Merkez Bankası 212 ve 213 yıllarına ilişkin büyüme tahminlerini aşağı yönde revize etmiştir. Son dönemde açıklanan ihracat, sanayi üretimi ve perakende satış verileri Çin de iktisadi faaliyette tedrici bir iyileşmeye işaret etmektedir. Türkiye 211 yılının ilk çeyreğinden itibaren yıllık büyüme hızı yavaşlayan Türkiye ekonomisi, 212 yılının üçüncü çeyreğinde beklentilerin altında büyümüştür. Yılın üçüncü çeyreğinde büyüme net ihracat ile kamu harcamalarındaki artışın etkisiyle sürerken, Türkiye de ekonomik aktivitenin güçlü performans sergilediği dönemlerde büyümeye en yüksek katkıyı sağlayan özel sektör tüketim ve yatırım harcamaları bu dönemde bir önceki çeyrekte olduğu gibi ekonomiyi daraltıcı yönde etkilemiştir. Sanayi üretimi Ekim ayında beklentilerin altında kalmış, bir önceki yılın aynı ayına göre Eylül 29 dan bu yana en hızlı düşüşünü kaydetmiştir. Reel Kesim Güven Endeksi Aralık ayında 1 yıl aradan sonra ilk defa seviyesinin altına inmiştir. Endekste ün altındaki seviye reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığına işaret etmektedir. İstihdamdaki artışa karşılık işgücüne katılımın da artması nedeniyle Eylül ayında işsizlik oranı yükselmiştir. Dış ticaret açığı Kasım ayında beklentilerin üzerinde gerçekleşmiş, bu gelişmede, Mayıs ayından bu yana gerileme eğilimi sergileyen ithalatın yeniden artması etkili olmuştur. Cari açık Ekim ayında 2 milyar USD ile piyasa beklentilerine paralel açıklanmıştır. Böylece, yılın ilk ayındaki cari açık bir önceki yılın aynı dönemindeki milyar USD seviyesinden 41 milyar USD ye gerilemiştir. Kasım ayında merkezi yönetim bütçesi vergi gelirlerindeki belirgin artışa karşılık harcamalardaki artışın sınırlı tutulmasına bağlı olarak fazla vermiştir. Aralık'ta aylık TÜFE beklentiler paralelinde artış kaydetmiş, böylece yılsonunda TÜFE deki yıllık artış %,1 düzeyinde gerçekleşmiştir. TCMB 1 aydan sonra ilk defa politika faizini indirmiştir. İçindekiler Türkiye İş Bankası A.Ş. - İktisadi Araştırmalar Bölümü Dünya Ekonomisi 1 Türkiye Ekonomisi 3 Bankacılık Sektörü Grafikler 12 Tablolar 1 İzlem Erdem - Bölüm Müdürü izlem.erdem@isbank.com.tr Alper Gürler - Birim Müdürü alper.gurler@isbank.com.tr Kıvılcım Eraydın - Uzman kivilcim.eraydin@isbank.com.tr Erhan Gül - Uzman erhan.gul@isbank.com.tr Bora Çevik - Uzman Yrd. bora.cevik@isbank.com.tr Eren Demir - Uzman Yrd. eren.demir@isbank.com.tr Mustafa Kemal Gündoğdu - Uzman Yrd. kemal.gundogdu@isbank.com.tr Gamze Can - Uzman Yrd. gamze.can@isbank.com.tr

2 O-9 N-9 T-9 E-9 O- N-1 T-1 E- O-11 N-1 1 T-1 1 O- M- E- O- M- E- O-9 M-9 E-9 O- M-1 E- O-11 Dünya Ekonomisi ABD de mali uçurum ve borç tavanı gündemde... Küresel ekonominin 213 yılındaki seyrine ilişkin belirsizlikler varlığını korurken, 212 yılının son aylarında piyasaların odağında ABD deki mali uçurum endişesine ilişkin gelişmeler yer almıştır. Bu çerçevede, ABD de Ocak 213 te otomatik olarak devreye girerek vergi artışı ve kamu harcaması kesintilerine neden olacak mali uçurumun engellenmesi için politikacıların gerçekleştirdiği görüşmeler Aralık ayında piyasalara yön vermiş ve Başkan Obama nın belirlediği öncelikler doğrultusunda hazırlanan bütçe tasarısı yeni yılın ilk saatlerinde oylamaya sunulmuştur. Senato ve Temsilciler Meclisi'nde onaylanan plan, yıllık geliri 4. USD nin üzerinde olan kişilere ve 4. USD nin üzerinde olan ailelere yönelik vergi indirimlerinin kaldırılmasını, işsizlik yardımlarının devam ettirilmesini ve harcama kesintilerinin 2 aylığına ertelenmesini kapsamaktadır. Plan, %2'lik istihdam vergisi kesintisini ise sonlandırmaktadır. Öte yandan, ABD Hazine Bakanlığı nın ülkede yeni yılla birlikte kamu borç stokunun 1,4 trilyon USD lik tavan seviyesini aşacağına dikkat çekmesi mali politikalara yönelik devam eden tartışmalara yeni bir boyut kazandırmıştır. Hazine Bakanlığı alınacak ek tedbirler ile önümüzdeki dönemde ancak 2 milyar USD lik ek borçlanma imkanı sağlanabileceğini belirtmiştir. Söz konusu tavanın yükseltilebilmesi için kongreden onay çıkmaz ise aylık bazda yaklaşık milyar USD borçlanan ABD nin 213 yılının ilk çeyreğinde temerrüte düşebileceği belirtilmektedir. Mali uçurumun çözüm sürecinde Demokratların öne sürdüğü koşulları kabul etmek durumunda kalan Cumhuriyetçilerin, borç tavanının artırılmasına ilişkin görüşmelerde yeni bütçe düzenlemesi kararıyla birlikte ertelenen harcama kesintilerinin gerçekleşmesi için ısrarcı bir tavır sergileyeceği tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, söz konusu görüşmeler önümüzdeki dönemde küresel piyasalarda yakından takip edilecektir. FED den ekonomiye ilave destek... ABD Merkez Bankası nın (Fed) 12 Aralık ta gerçekleştirdiği para politikası toplantısının ardından yapılan açıklamada, enflasyon oranının %2,'i aşmaması ve enflasyon beklentilerinin kontrol altında kalması koşuluyla, işsizlik oranı %, düzeyine inene kadar politika faizinde bir değişikliğe gidilmeyeceği belirtilmiştir. Ayrıca, yeni bir parasal gevşeme imkanının devreye alındığı, bu çerçevede her ay gerçekleştirilen 4 milyar USD tutarındaki varlığa dayalı menkul kıymet alımına ek olarak 4 milyar USD tutarında hazine tahvili satın alınacağı ifade edilmiştir. Fed in makroekonomik göstergelere ilişkin tahminlerinde işsizlik oranının %, düzeyinin altına ancak 21 te inebileceğinin öngörülmesi, daha önce 214 yılsonuna kadar geçerli olacağı belirtilen düşük faiz uygulamasının uzatılacağına işaret etmektedir. ABD de ekonomik toparlanma ivme kazanıyor. 212 yılının son aylarında mali uçuruma ilişkin endişelerin yarattığı belirsizliklere rağmen Fed in sağladığı desteğin de etkisiyle ABD de ekonomik aktivitede canlanma işaretleri görülmektedir. Ülkede sanayi üretimi Aralık ayında %1,1 ile beklentilerin üzerinde artış kaydederken, imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) 4,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Sanayi üretiminin yaklaşık son iki yılın en hızlı artışını kaydetmesi ve PMI verisinin beklentilerin oldukça üzerinde gerçekleşmesi ülkedeki ekonomik görünüme ilişkin olumlu beklentileri güçlendirmiştir. Ayrıca, ABD de tüketici fiyatlarının aynı dönemde %,3 ile öngörülerin üzerinde gerilemesi, uygulanan genişletici para politikalarının enflasyon üzerinde henüz baskı oluşturmadığına işaret etmiştir. İşgücü piyasalarına ilişkin açıklanan son veriler de toparlanma eğiliminin devam ettiğini göstermiştir. Tarım dışı istihdam Kasım ayında 14. kişi ile beklentilerin üzerinde artış kaydederken, işsizlik oranı %, düzeyine gerilemiştir. 1 1 ABD Kamu Borç Stoku (trilyon USD) 1 14 Merkez Bankaları Aktifleri (2=) ABD Kamu Borç Stoku Borç Tavanı 9 BOJ EC B FED (sağ eksen) Kaynak: Reuters, Macrobond Ocak 213 1

3 Dünya Ekonomisi Euro Alanı nda zayıf görünüm devam ediyor. Euro Alanı nda açıklanan veriler ekonomik aktivitedeki zayıf seyrin 212 yılının son çeyreğinde de devam ettiğine işaret etmektedir. Euro Alanı nda Ekim ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %1,4, önceki yılın aynı ayına göre ise %3, gerilemiştir. Euro Alanı nda PMI verileri ise, hem imalat, hem hizmetler sektöründe yükselmesine karşılık halen eşik değer olan seviyesinin altında seyretmektedir. Bankacılık birliği düzenlemesi onaylandı. Avrupa Birliği maliye bakanlarının 12 Aralık taki toplantısında Avrupa bankacılık sektörünün denetimi konusunda Avrupa Merkez Bankası na (ECB) yetki tanınmasına olanak sağlayan düzenleme kabul edilmiştir. 214 ün ilk çeyreğinden itibaren uygulamaya geçecek düzenlemeye göre ECB ve ulusal denetim otoritelerinden oluşacak bir kurumun, bankacılık sektörünü denetleyici otorite olarak görev yapması planlanmaktadır. Yunanistan tahvillerini geri aldı. Yunanistan, mali yardım kapsamında aktarılan fonların bir bölümü ile 12 Aralık ta tahvil geri alım ihalesi gerçekleştirmiş, ihaleye toplamda 31, milyar EUR lik katılım sağlanmıştır. Böylece, Yunanistan elindeki milyar EUR tutarındaki kaynakla tahvillerini nominal değerinin oldukça altında bir seviyeden satın alarak, borçlarını net 2 milyar EUR civarında azaltmıştır. ECB toplantısı kararları... ECB, Aralık ta gerçekleştirdiği toplantısında %, olan politika faizinde değişikliğe gitmemiştir. ECB Başkanı Draghi, toplantının ardından yaptığı değerlendirmede, Euro Alanı nda ekonomik aktivitedeki zayıf seyrin 213 yılı başında da devam edeceğini belirtirken, 212 ve 213 yıllarına ilişkin büyüme tahminlerinin aşağı yönde revize edildiğini açıklamıştır. Ayrıca, Euro Alanı nda enflasyonun 212 yılı sonunda %2, düzeyinde gerçekleşeceğinin öngörüldüğünü ifade eden Draghi, 213 yılında ise enflasyonun %2 nin altına inmesinin beklendiğini vurgulamıştır. Bu çerçevede, Draghi ECB nin ekonomik aktiviteyi canlandırmaya yönelik para politikasının sürdürüleceğinin altını çizmiştir. Çin den olumlu veriler... Son dönemde açıklanan ihracat, sanayi üretimi ve perakende satış verileri Çin de iktisadi faaliyette tedrici bir iyileşmeye işaret etmektedir. Aralık ayına ilişkin PMI verilerinin de beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi, sanayi üretiminin ivme kazanmaya başladığını göstermektedir. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisine ilişkin olumlu veri açıklamaları küresel ekonomik toparlanmaya dair endişeleri bir miktar azaltmaktadır. EUR/USD paritesi Son dönemde mali uçuruma ilişkin endişeler Dolar ın baskı altında kalmasına neden olurken, Yunanistan ı mali darboğazdan kurtarmaya yönelik alınan kararlar Euro yu desteklemiştir. Ayrıca, Fed in uyguladığı teşvik programını genişletmesi ve düşük faiz uygulamasının süresinin uzatılacağına işaret etmesi de EUR/USD paritesinin son dönemde yükseliş eğilimine girmesine neden olmuştur. 31 Aralık itibarıyla EUR/USD paritesi 1,3194 düzeyinde gerçekleşmiştir. Emtia Piyasası Küresel ekonomik aktivitenin seyrine ilişkin beklentilerin olumsuz olması petrol talebi üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturmaktadır. Buna karşılık, Ortadoğu kaynaklı arz yönlü endişeler petrol fiyatlarındaki gerileme eğilimini sınırlandırmaktadır. 31 Aralık itibarıyla Brent türü ham petrolün varil fiyatı 111 USD düzeyinde gerçekleşmiştir. Kasım ayı genelinde yükseliş eğiliminde olan altın fiyatları ise, Aralık ayında özellikle mali uçuruma ilişkin endişeler nedeniyle aşağı yönlü bir seyir izlemiştir. Altın fiyatları 31 Aralık itibarıyla 1.4 USD/ons seviyesinde gerçekleşmiştir. 1,3 EUR/USD 1. Altın Fiyatları (USD/ons) 1,34 1,32 1, ,3 1. 1,2 1,2 1, ,22 1,2 1. 1,1 1. Kaynak: Reuters Ocak 213 2

4 -Ç1 -Ç3 -Ç1 -Ç3 9-Ç1 9-Ç3 -Ç1 -Ç3 11-Ç1 11-Ç3 12-Ç 1 12-Ç 3 Türkiye Ekonomisi Türkiye ekonomisinde büyüme beklentilerin altında yılının ilk çeyreğinden itibaren yıllık büyüme hızı yavaşlayan Türkiye ekonomisi, 212 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %1, oranında büyümüştür. Bu dönemde, yıllık büyüme %2, lık piyasa beklentisinin oldukça altında gerçekleşmiştir. TÜİK büyüme rakamlarını yılın ilk çeyreği için %3,3 ten %3,4 e, yılın ikinci çeyreği için ise %2,9 dan %3 e revize etmiştir. Böylece, 212 yılının ilk dokuz ayı itibarıyla büyüme bir önceki yılın aynı dönemine göre %2, seviyesinde gerçekleşmiştir. İnşaat sektöründe yavaşlama dikkat çekiyor. İktisadi faaliyet kollarına göre büyüme incelendiğinde, GSYH içinde en fazla ağırlığa sahip olan hizmetler sektörü ile sanayi sektöründeki gelişmelerin üçüncü çeyrekte büyümenin zayıf seyri üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Bir önceki yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında hizmetler sektöründe ekonomik aktivite %1,4 artarak büyümeye, puan katkı sağlamıştır. Aynı dönemde sanayi sektörü %1,, tarım sektörü %2,9 büyümüştür. Kriz sonrası dönemde oldukça güçlü bir büyüme performansı sergileyen inşaat sektöründe ise yıllık büyüme %,4 seviyesinde gerçekleşerek GSYH artışına çok sınırlı bir katkı sağlamıştır. Tüketim ve yatırım harcamalarında daralma... Harcamalar yöntemiyle GSYH incelendiğinde, yılın üçüncü çeyreğinde büyümenin net ihracat ile kamu harcamalarındaki artışın etkisiyle sürdüğü görülmektedir. İç ve dış talepteki dengelenme bu dönemde de devam etmiştir. Nitekim, yılın üçüncü çeyreğinde net ihracat büyümeye 3,4 puanlık katkı sağlarken, kamu harcamaları büyümeyi, puan artırıcı yönde desteklemiştir. Türkiye de ekonomik aktivitenin güçlü performans sergilediği dönemlerde büyümeye en yüksek katkıyı sağlayan özel sektör tüketim ve yatırım harcamaları ise bu dönemde bir önceki çeyrekte olduğu gibi ekonomiyi daraltıcı yönde etkilemiştir. Özel sektörün yatırım harcamaları yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %11,1 daralırken, özel tüketim harcamaları da %, oranında azalmıştır. Özellikle, özel sektör tüketim harcamalarının veri setinin açıklandığı döneminde, 21 ve 29 yıllarından sonra 212 nin yılın ilk üç çeyreğinde de daralmaya işaret etmesi dikkat çekmektedir. 213 de büyümenin ivme kazanacağını düşünüyoruz. 212 yılının son çeyreğinde ise, iç ve dış talep koşullarındaki dengelenmenin ivme kaybederek devam ettiği görülmekte, bu durum net ihracat kaleminin büyümeye desteğinin sürdüğünü göstermektedir. Bu çerçevede, Türkiye ekonomisinin 212 yılında %3-%3,2 bandında büyüyeceğini tahmin ediyoruz. Öte yandan, yurt dışı piyasalardaki nispeten zayıf talep koşulları, uluslararası faiz oranlarının düşük düzeyi, yurt içinde tahminlerin altında kalan büyüme verileri, kredi hacminin ılımlı seyri ve enflasyonun nispeten düşük düzeyi; TCMB nin ekonomik aktiviteyi desteklemek adına daha fazla tedbir alabileceğine işaret etmektedir. Nitekim, TCMB Aralık ayında politika faiz oranını 1 aydan sonra ilk defa indirmiştir. Bu çerçevede, büyümenin 213 yılının ilk yarısında bir miktar hızlanabileceğini düşünüyoruz GSYH ve Sektörlere Göre Katkı Puanı (*) bir önceki yılın aynı çeyreğine göre % değişim 1, Hizmetler İnşaat Sa nayi Tarım GSYH Harcamalar Yöntemiyle Katkı (% puan) Ç1 Ç2 Ç3 Ç4 Yıllık Ç1 Ç2 Ç3 İlk 9 Ay Tüketim 9,4,,2 1,,, -,2,,1 Özel,,,2 2,4,4 -,1 -, -,4 -,4 Kamu,,9,9 -,,,,4,4, Yatırım,,9 3,3,4 4,4,4-2,1-1, -1,2 Özel,, 3,3, 4,,3-1,9-2,2-1,3 Kamu,,, -, -,1,1 -,2,4,1 Stok Değişimi,4, -1, -,3 -,3-2,1 -, -,1 -,9 Net İhracat -, -,1, 3,2-1, 4,,9 3,4 4, İhracat 2,,1 2,4 1, 1, 2, 4, 2, 3, İthalat -, -,2-1, 1, -3, 1,9 1,1, 1,2 GSYH 12,1 9,1,4,, 3,4 3, 1, 2, Rakamlar yuvarlamalardan ötürü toplamı vermeyebilir. Kaynak: TÜİK Ocak 213 3

5 O-11 T-1 1 K-11 O-9 N-9 T-9 E-9 O- N-1 T-1 E- O-11 N-1 1 T-1 1 O-11 T-1 1 K-11 Türkiye Ekonomisi Ekim ayında sanayi üretimi beklentilerin oldukça altında gerçekleşti. Sanayi üretimi Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %, ile Eylül 29 dan bu yana en hızlı düşüşünü kaydetmiştir. Yaşanan sert düşüşte, ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın yanı sıra bir önceki yılın Ekim ayına göre iş günü sayısının daha az olması da etkili olmuştur. Nitekim, takvim etkisinden arındırıldığında sanayi üretimindeki azalış %,9 a gerilemektedir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde ise, imalat sanayini oluşturan toplam 24 sektörün 1 inde üretimin azaldığı görülmektedir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks de bir önceki aya göre %2, oranında daralmıştır. Reel Kesim Güven Endeksi nde gerileme... TCMB nin açıklamış olduğu verilere göre Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) Aralık ayında 1 yıl aradan sonra ilk defa seviyesinin altına inmiştir. Endekste ün altındaki seviye reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığına işaret etmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış endeksteki gerileme eğilimi de dikkat çekmektedir. Aralık ayında, imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO) da bir önceki yılın aynı ayına göre 1,9 puan gerileyerek %3, düzeyinde gerçekleşmiştir. Tüketici Güven Endeksi ise Kasım ayında bir önceki aya göre 3, puan artarak 9,2 seviyesine yükselmiştir. Mevcut düşük seviyesine rağmen, son dönemde Türkiye ekonomisine ilişkin öncü göstergelerin olumsuz görünümü dikkate alındığında tüketici güveninin hızlı artması piyasalarda olumlu karşılanmıştır. Eylül ayında işsizlik oranı yükseldi. Hanehalkı İşgücü Anketi ne göre son 1 yıllık dönemde, Türkiye de istihdam edilen kişi sayısı 23 bin kişi artarak 2, milyona ulaşmıştır. Bu dönemde, istihdam artışına en fazla katkıyı hizmetler sektörü sağlamıştır. Diğer sektörlerde ise istihdam artışının nispeten sınırlı düzeyde gerçekleştiği görülmektedir. İstihdamdaki artışa karşılık işgücüne katılımın da artması ise Eylül ayında işsizlik oranının bir önceki yılın aynı ayına göre,3 puan yükselerek %9,1 düzeyine çıkmasına neden olmuştur. Aynı dönemde, mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı da %9,4 düzeyinde gerçekleşmiştir Sanayi Üretim Endeksi (yıllık % değişim) Sa nayi Üretim Endeksi Takvim Etkilerinden Arındırılmış Endeks Güven Endeksleri Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi Mevsimsellikten Arındırılmış RKGE Kapasite Kullanım Oranı İşgücü Piyasaları Toplam İstihdam (sa ğ eksen) İşsizlik Oranı (milyon kişi) Kapasite Kullanım Oranı Mevsimsellikten Arındırılmış KKO Kaynak: TCMB,TÜİK Ocak 213 4

6 O-11 Ş-11 N-1 1 H-1 1 T-1 1 A-11 K-11 A-11 O-11 Ş-11 N-1 1 H-1 1 T-1 1 A-11 K-11 A-11 Türkiye Ekonomisi Kasım da ithalatta hızlı artış... Dış ticaret açığı Kasım ayında,2 milyar USD ile beklentilerin üzerinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, Mayıs ayından bu yana gerileme eğilimi sergileyen ithalatın yeniden artması etkili olmuştur. Aynı dönemde ihracat %24, lik artışla 13, milyar USD ye, ithalat %12, artışla 21 milyar USD ye yükselmiştir. Ekim ayında %,3 ile son üç yılın en yüksek seviyesine yükselen ihracatın ithalatı karşılama oranı ise Kasım ayında ithalat hacminde meydana gelen artışa bağlı olarak %,9 a gerilemiştir. Altın ihracatı ivme kaybediyor. Yılın ilk on bir ayında 12, milyar USD düzeyinde gerçekleşen altın ihracatı, Kasım ayında 34 milyon USD ile 212 yılı altın ihracatı ortalamasının (1,2 milyar USD) altında kalmıştır. Söz konusu ayda toplam altın ihracatının % si Birleşik Arap Emirlikleri ne gerçekleştirilmiştir. Aynı dönemde motorlu kara taşıtları ihracatı 1,4 milyar USD ile en yüksek ihracat yapılan kalem olurken, kıymetli taşlar ve metaller kalemi de 1,2 milyar USD ile ikinci sıradaki yerini korumuştur. Sermaye malı ithalatında artış... Geniş ekonomik sınıflandırmaya göre incelendiğinde, son sekiz aydır bir önceki yıl seviyelerini aşamayan sermaye malları ithalatında Kasım ayında kaydedilen artış yatırım harcamalarının son çeyrekte toparlanmaya başladığına işaret etmektedir. Ayrıca, tüketim malları ithalatındaki %12 lik artış da iç talebin canlanma eğilimine gireceğine ilişkin beklentileri güçlendirmiştir. İhracat kompozisyonu... Yılın ilk on bir ayında ihracatın ülke grubu kompozisyonuna bakıldığında, AB ülkelerinin ihracattaki payı %39, Yakın ve Ortadoğu ülkelerinin ihracattaki payı ise %2 düzeyinde gerçekleşmiştir. Altın hariç tutulduğunda ise, aynı oran AB ülkeleri için %42, Yakın ve Ortadoğu ülkeleri için %23 seviyesindedir İhracat İthalat Dış Ticaret (yıllık % değişim) Geniş Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İthalat* (*) bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Dış Tica ret Açığı (sa ğ eksen) Yatırım (serma ye) Malları Hammadde (ara malları) Tüketim Malları (milyar USD) O Ş M N M H T A E E K 4 Dış Ticaret Dengesi (milyar USD) Kasım Değişim Ocak-Kasım Değişim İhracat 11,1 13, 24, 122,4 14, 14,3 İthalat 1, 21, 12, 22,2 21, -1, Dış Ticaret Dengesi -, -,2 -, -9, -, -21, Karşılama Oranı 9,4,9 -, 4, - Kaynak: TCMB,TÜİK Ocak 213

7 Türkiye Ekonomisi Cari açık daralmaya devam ediyor. Cari işlemler açığı Ekim ayında 2 milyar USD ile piyasa beklentilerine paralel gerçekleşmiştir. Böylece, yılın ilk ayındaki cari açık bir önceki yılın aynı dönemindeki milyar USD seviyesinden 41 milyar USD ye gerilemiştir. 12 aylık kümülatif cari açık da 3 milyar USD düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu çerçevede, yılsonunda cari açığın GSYH ye oranının % nin altında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 212 yılı boyunca cari açıkta kaydedilen iyileşme büyük ölçüde dış ticaret açığındaki daralmadan kaynaklanmıştır. Ayrıca, hizmetler dengesi yılın ilk ayında geçtiğimiz yılın aynı döneminde kıyasla %1 lik artışla 19 milyar USD fazla vererek cari açıktaki daralmayı desteklemiştir. Portföy yatırımlarında güçlü seyir... Finansman tarafında, portföy yatırımlarında gözlenen güçlü seyrin Ekim ayında da devam ettiği dikkat çekmektedir. Özellikle, bankaların ve diğer sektörlerin uluslararası borçlanma piyasalarına erişiminin arttığı gözlenmektedir. Ekim ayında kaydedilen,9 milyar USD lik portföy yatırımının önemli bir kısmı bankaların ve diğer sektörlerin yurt dışında gerçekleştirdiği tahvil ihraçlarından kaynaklanmış; ay içerisinde bankalar 2,3 milyar USD, bankacılık dışı sektörler milyon USD tutarında yurt dışı tahvil ihracı gerçekleşmiştir. 213 yılında, Türkiye nin kredi notunun yatırım yapılabilir seviyeye yükseltilmesinin de katkısıyla, bankaların ve diğer sektörlerin uluslararası tahvil piyasasının sunduğu imkanlardan daha fazla yararlanacağı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, Ekim ayında yurt dışı yerleşiklerin devlet iç borçlanma piyasasına ilgisi devam etmiş ve bu kalemde de 1,4 milyar USD net portföy yatırımı kaydedilmiştir. Portföy yatırımlarındaki güçlü seyre rağmen, doğrudan yatırımlar görece zayıf seyrini sürdürmektedir. Ekim ayında kaydedilen 2 milyon USD giriş ile Ocak-Ekim döneminde toplam net doğrudan yatırımlar,2 milyar USD düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu miktar geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %3 daralmaya işaret etmektedir. TCMB rezervlerini artırıyor. Diğer yatırımlar kalemi incelendiğinde ise, bankaların ve diğer sektörlerin Ekim ayında net kredi geri ödeyicisi olduğu görülmektedir. Yurt dışı bankaların yurt içi bankalarda tuttuğu yabancı para mevduat Ekim ayında 2,1 milyar USD artmıştır. Cari açık düşüş kaydederken sermaye akımlarının güçlü seyrini sürdürmesi ise TCMB nin döviz rezervlerini artırmasına olanak vermektedir. TCMB nin rezerv varlıkları Ekim ayında 4, milyar USD artmıştır. Yılın ilk ayındaki artış ise 21 milyar USD ye ulaşmıştır. Ödemeler Dengesi (milyon USD) Ekim Ocak-Ekim % 12 Aylık Değişim Kümülatif Cari İşlemler Dengesi , Dış Ticaret Dengesi ,2 -.3 Hizmetler Dengesi ,2 2.2 Turizm (net) , Gelir Dengesi , -.4 Cari Transferler ,9 1.3 Sermaye ve Finans Hesapları , 4.44 Doğrudan Yatırımlar (net) ,. Portföy Yatırımları (net) , Hisse Senetleri Borç Senetleri , 29.3 Diğer Yatırımlar (net) , Varlıklar ,3 3.9 Efektif ve Mevduat ,.9 Yükümlülükler , 13.3 Krediler ,4.12 Bankacılık Sektörü , 219 Bankacılık Dışı Sektörler ,3. Mevduat Yurtdışı Bankalar Yabancı Para. 131,9. Türk Lirası Yurtdışı Kişiler , 3.32 Rezerv Varlıklar (net) , Net Hata ve Noksan ,9.3 Kaynak: TCMB Ocak 213

8 O-9 N-9 T-9 E-9 O- N-1 T-1 E- O-11 N-1 1 T-1 1 Türkiye Ekonomisi Bütçe Kasım ayında fazla verdi. Kasım ayında merkezi yönetim bütçesi vergi gelirlerindeki belirgin artışın yanı sıra harcamalardaki artışın sınırlı tutulmasına bağlı olarak,4 milyar TL tutarında fazla vermiştir. Böylece, 212 yılının ilk 11 ayı itibarıyla bütçe açığı 13,3 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Vergi gelirlerinde artış Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri ve Giderleri (12 aylık kümülatif, yıllık % değişim) Vergi gelirlerinde Ekim ayında yürürlüğe giren düzenlemelerle birlikte gözlenmeye başlanan artış, Kasım ayı bütçesinde daha belirgin hale gelmiştir. Kasım ayında vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre %13, oranında artış kaydederek 29, milyar TL ye yükselmiştir. - Gelirler Giderler Kamu harcamalarında sınırlı artış... Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,9 ile oldukça sınırlı bir artış kaydeden kamu harcamaları da bütçe dengesini olumlu yönde desteklemiştir. Yılın ilk on bir aylık döneminde ise 31, milyar TL ye ulaşan toplam kamu harcamaları bütçe hedefleriyle uyumlu bir görünüm sergilemektedir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, Kasım ayında personel giderlerinin %1, oranında artış gösterdiği, faiz dışı harcamalarda en büyük paya sahip cari transferlerin ise %1,3 oranında azaldığı görülmektedir Aylık Bütçe Dengesi (milyar TL) -2 Merkezi Yönetim Bütçesi (milyar TL) Kasım % Ocak-Kasım % Bütçe Gerç./ Değişim Değişim Hedefi Hedef Harcamalar 2,9 2,9 3,9 22,3 31, 1, 3,9 9, Faiz Harcamaları 3, 3, -1,4 41, 4, 14,,3 93, Faiz Dışı Harcamalar 23,4 24, 4, 231,3 21, 1,1 3, 9,1 Gelirler 29, 33,4 14,9 22, 34,4 11, 329, 92,3 Vergi Gelirleri 2, 29, 13, 234,1 2, 9,2 2, 92,1 Diğer Gelirler 3,1 3,9 2, 3, 4, 2, 2,2 93,4 Bütçe Dengesi 2,1,4 12,,4-13, ,1 3,2 Faiz Dışı Denge,,9, 41,4 33,4-19,4 29,1 114, Not: Rakamlar yuvarlamalardan ötürü toplamı vermeyebilir. Kaynak: Maliye Bakanlığı Ocak 213

9 Türkiye Ekonomisi Aralık ta TÜFE beklentilere paralel artış kaydetti. Aralık ayında bir önceki aya göre TÜFE %,3 oranında artarken, ÜFE %,12 oranında gerilemiştir. Beklentilere paralel gerçekleşen aylık TÜFE artışına bağlı olarak Aralık ayında TÜFE deki yıllık artış %,1 düzeyine gerilemiştir. Böylece, 212 yılının ilk yarısında çift haneli seviyelere yükselen yıllık TÜFE artışı, yılın son dört ayında hızlı bir düşüş kaydetmiştir. Aralık ayında aylık bazda gerileyen ÜFE de %2,4 ile son 3 ayın en düşük yıllık artışını gerçekleştirmiştir. Aralık ayında ÜFE beklentilerimiz paralelinde geriledi. Aralık ayında gıda ürünleri imalatı, ana metal sanayi ve tarım sektörü fiyatlarındaki gerileme aylık ÜFE nin düşüşünde etkili olmuştur. Diğer ulaşım araçları ve giyim eşyası imalatı sektörlerindeki fiyat artışları ise ÜFE deki gerilemeyi sınırlandırmıştır. Giyim ve ayakkabı ile ulaştırma fiyatlarındaki gerileme TÜFE nin seyrinde etkili oldu. Kasım ayında aylık bazda hızlı bir yükseliş kaydeden giyim ve ayakkabı grubundaki fiyatların Aralık ayında %1, oranında gerilemesi aylık enflasyona baz puan düşürücü yönde etkide bulunmuştur. Bu dönemde ulaştırma grubundaki fiyatların gerilemesi de TÜFE artışını sınırlandırmıştır. Öte yandan, mevsimsel faktörler nedeniyle Aralık ayında %1, oranında yükselen gıda fiyatları aylık enflasyona 39 baz puanlık artırıcı yönde etkide bulunmuştur. Çekirdek enflasyon göstergeleri yükseldi. Çekirdek enflasyon göstergeleri incelendiğinde, Aralık ayında mevsimlik ürünlerin enflasyonu artırıcı yönde etkilediği görülmektedir. Nitekim, mevsimlik ürünler hariç tutulduğunda aylık enflasyon artışı %,2 düzeyinde kalmaktadır. Öte yandan, enerji fiyatlarındaki düşüşün de TÜFE deki artışı sınırlandırdığı, enerji hariç tutulduğunda ise TÜFE deki aylık artışın %,4 seviyesine yükseldiği görülmektedir. TCMB tarafından yakından takip edilen ve 212 yılı genelinde gerileme eğiliminde olan özel kapsamlı TÜFE göstergelerindeki yıllık artışlar ise Aralık ayında sınırlı bir yükseliş kaydetmiştir. H ve I çekirdek enflasyon göstergelerindeki yıllık fiyat artışları sırasıyla %, ve %,1 oranında gerçekleşmiştir. Ocak ayında TÜFE ve ÜFE nin sırasıyla %, ve %,3 artmasını bekliyoruz. Ocak ayında giyim ve ayakkabı sektöründeki fiyatların gerilemeye devam edeceğini ancak, yeni yılla birlikte yürürlüğe giren vergi artışlarının TÜFE nin seyrinde etkili olacağını düşünüyoruz. Bu çerçevede, Ocak ayında TÜFE ve ÜFE nin sırasıyla %, ve %,3 oranında artış göstermesini bekliyoruz. Yıllık Enflasyon ÜFE TÜFE Ana Harcama Gruplarının Aylık Bazda TÜFE'ye Gıda ve alkolsüz içecekler Haberleşme Konut Lokanta ve oteller Ev eşyası Çeşitli mal ve hizmetler Sa ğlık Alkollü içecekler ve tütün Eğitim Eğlence ve kültür Ulaştırma Giyim ve ayakkabı 9 H Katkıları 2,4 (% puan) -,2,,2,4 Özel Kapsamlı TÜFE Göstergeleri I (yıllık % değişim) H: İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç endeks I: Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç endeks,1,,1 Kaynak: TÜİK Ocak 213

10 O- M- E- O- M- E- O-9 M-9 E-9 O- M-1 E- O-11 Türkiye Ekonomisi TCMB 1 aydan sonra ilk defa politika faizini indirdi. TCMB, 1 Aralık ta gerçekleştirdiği toplantısında politika faizi olan 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranını 2 baz puan indirerek %, seviyesine düşürmüştür. Toplantının ardından yapılan açıklamada, sermaye girişlerinin hızlandığı mevcut konjonktürde finansal istikrara dair riskleri dengelemek amacıyla bir yandan faiz oranlarının düşük tutulmasının diğer yandan makro ihtiyati tedbirlere devam edilmesinin yerinde olacağı belirtilmiştir. Ayrıca, önümüzdeki dönemde finansal istikrar açısından gerekli görülmesi halinde faiz koridorunda ölçülü bir ayarlamanın gündeme alınabileceği ifade edilmiştir. Öte yandan, küresel ekonomiye dair belirsizliklerin sürmesi nedeniyle para politikasında her iki yönde de esnekliğin korunmasının uygun olacağı belirtilmiştir. Bu doğrultuda, alınan tedbirlerin krediler, yurt içi talep ve enflasyon beklentileri üzerindeki etkilerinin dikkatle takip edileceği, TL fonlama miktarının gerekli görüldüğünde aşağı veya yukarı yönlü ayarlanacağı vurgulanmıştır. YP cinsi zorunlu karşılık oranları artırıldı. Ayrıca TCMB, yabancı para zorunlu karşılık oranlarını 1 yıl ve daha uzun vadeli mevduat ile 3 yıldan uzun vadeli diğer yükümlülükler haricinde kalan vadeler için, puan artırmıştır. Bu çerçevede, zorunlu karşılık oranlarının artırılması ile piyasadan yaklaşık milyon USD likidite çekileceği ve %,2 olan ağırlıklı ortalama YP zorunlu karşılık oranının %, seviyesinde gerçekleşeceği öngörülmüştür. TL zorunlu karşılıkların altın cinsinden tesis edilen bütün dilimlerine ilişkin rezerv opsiyonu katsayısı da,1 puan yükseltilmiştir. Yapılan değişiklik sonucunda, halen %9,4 olan söz konusu imkândan yararlanma oranının aynı seviyede kalması halinde, TCMB nin altın rezervlerinde yaklaşık milyon USD değerinde 1 ton artış olması beklenmektedir. Faiz Koridoru ve Politika Faizi Faiz Koridoru 1 Hafta V adeli Repo İhalesi Faiz Ora nı % TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti 12 ve Gösterge Tahvilin Bileşik Faizi 11 9 TCMB AOFM Gösterge Tahvil 4 Ocak 213 9

11 Bankacılık Sektörü Mevduat hacminde sınırlı yükseliş... BDDK tarafından yayımlanan Haftalık Bülten verilerine göre, 21 Aralık 212 itibarıyla toplam mevduat hacmi yılsonuna göre %, artışla milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, TP mevduat %12,4 oranında, YP mevduatın USD karşılığı %14 oranında artış kaydetmiştir. Krediler... Kredi hacmindeki artış trendi yılın son aylarında da devam etmektedir. 21 Aralık 212 itibarıyla toplam kredi hacmi artışı yılsonuna göre %14, oranında gerçekleşmiştir. Aynı dönemde, TP krediler %19,3 artarak milyar TL seviyesine yükselirken, YP krediler %9,2 oranında artarak 11 milyar USD ye ulaşmıştır. Kredi türleri itibarıyla incelendiğinde, tüketici kredilerinin toplam kredi hacmine paralel bir seyir izlediği görülmektedir. 211 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren bir önceki yılın aynı dönemine göre gerileme eğilimi sergileyen konut kredileri ise 212 yılının son çeyreğinde yeniden yükseliş eğilimine girmiştir. Öte yandan, bireysel kredi kartları hacminin yılsonuna göre %2,4 oranında artış kaydetmesi de dikkat çekmektedir. Takipteki alacaklar oranı yeniden geriliyor. Bankacılık sektörünün takipteki alacaklar oranı yılın ikinci yarısından itibaren iç talepteki zayıf seyrin etkilerinin ön plana çıkmasıyla birlikte yükseliş eğilimine girmiştir. Nitekim, takipteki alacaklar oranı Haziran 212 de gerilediği en düşük seviye olan %2, dan Kasım ayında %3 e yükselmiştir. Aralık ayında ise takipteki alacaklar oranının yeniden düşüş eğilimi sergilediği görülmektedir. Banka gruplarına göre incelendiğinde, özel bankalarda takipteki alacaklar oranının Aralık ayında düşme eğilimine girdiği, kamu bankalarında ise söz konusu orandaki artış eğiliminin son aylarda hız kaybettiği görülmektedir. 1 Menkul kıymet portföyü... Bankacılık sektörünün plasman tercihini kredilerden yana kullanmasına ve menkul kıymetler portföyünden gerçekleştirdiği satışlara bağlı olarak söz konusu portföy hacmindeki gerileme eğiliminin sürdüğü görülmektedir. 21 Aralık itibarıyla menkul kıymetler portföyü 211 yılsonuna göre %4,1 gerileyerek 23 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Emanet menkul kıymetler Aralık 212 itibarıyla bankaların emanetindeki menkul kıymetler portföyü yılsonuna göre %31, oranında artarak 21 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, yurt içi yerleşiklerin menkul kıymetler portföyü %12,1, yurt dışı yerleşiklerin portföyü ise %9 artış kaydetmiştir. Yabancı para net genel pozisyonu Aralık 212 itibarıyla bankacılık sektörünün yabancı para net genel pozisyonu (+) 4 milyon USD düzeyinde gerçekleşmiştir. Yabancı para net genel pozisyonu bilanço içi kalemlerde (-) 1.13 milyon USD, bilanço dışında ise (+) 1.41 milyon USD seviyesindedir. Toplam Kredi ve Mevduat Hacmi Mevduat Hacmi Kredi Hacmi (yılsonuna göre % değişim) Tüketici ve Konut Kredileri (yılsonuna göre % değişim) Konut Hariç Tüketici Kredileri Konut Kredileri 3,4 3,2 3, 2, 2, 2,4 2,2 Banka Türlerine Göre Takipteki Alacaklar Oranı Kamu Bankaları Özel Bankalar Sektör Yabancı Bankalar (sağ eksen), 4, 4, 4,4 4,2-1 2, 4, Ocak 213

12 Beklentiler Beklentiler... Gelişmiş ekonomilerde mevcut sorunların çözümüne ilişkin alınan tedbirler küresel piyasalardaki ekonomik görünümün nispeten olumlu yönde değişmesine olanak vermektedir. Gelişmekte olan ülkelerin de dış ticaret ve finansman kanalındaki sınırlı toparlanmayla birlikte nispeten olumlu bir performans sergileyeceği tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, 213 yılında küresel iktisadi faaliyetin 212 yılına kıyasla daha güçlü bir seyir izleyeceği öngörülmektedir. Son dönemde ABD de yürütülen bütçe görüşmelerine odaklanan küresel piyasalar önümüzdeki dönemde ülkede kamu borç stoku üst tavanının yükseltilmesine ilişkin gerçekleştirilecek müzakereleri yakından izleyecektir. Euro Alanı nda ise, son dönemde bankacılık birliğine yönelik bir yol haritasının oluşturulması önümüzdeki döneme ilişkin olumlu beklentileri desteklemektedir. Ayrıca 213 yılında, Avrupa İstikrar Mekanizması nın (ESM) daha etkin bir şekilde işlemeye başlayacağı ve bu çerçevede bölgede finansman koşullarında bir miktar iyileşme sağlanacağı öngörülmektedir. Öte yandan, Euro Alanı ülkelerinde yüksek kamu borç stokuna ilişkin yapısal sorunların devam etmesinin piyasalarda baskı unsuru olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir. Yurt içinde ise, iç ve dış talepteki dengelenmeye bağlı olarak cari açıkta gözlenen iyileşmeye ek olarak, enflasyonun düşük seyri ekonomideki kırılganlıkların göreli olarak azalmasını beraberinde getirmektedir. Ayrıca, iç talep koşullarındaki ivme kaybının devam etmesi TCMB nin ekonomiyi destekleyici yöndeki politikalarının ön plana çıkmasında etkili olmuştur. Önümüzdeki dönemde net ihracatın büyümeye katkısındaki azalışın özel tüketim ve yatırım harcamalarındaki artışla dengelenmesi ile birlikte Türkiye ekonomisinin 213 yılında görece daha hızlı bir büyüme kaydedeceği tahmin edilmektedir. Tahminlerimiz Büyüme 3,2 4, Cari Açık (Milyar USD) 3 3 Cari Açık/GSYH,,1 Enflasyon (G),2, DİBS Faiz* (G),,4 USD/TL (G) 1,2 1, EUR/TL (G) 2,31 2,23 (*) İhalelerde oluşan yıllık ortalama bileşik faiz (G) Gerçekleşme Kur, faiz ve enflasyon tahminleri dönem sonuna ilişkindir. Diğer Periyodik Yayınlarımız Piyasa Günlüğü Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni Bütün yayınlarımıza adresinden erişebilirsiniz. Ocak

13 A-11 K-11 A-11 -Ç1 -Ç3 -Ç1 -Ç3 9-Ç1 9-Ç3 -Ç1 -Ç3 11-Ç1 11-Ç3 12-Ç 1 12-Ç 3 -Ç1 -Ç3 -Ç1 -Ç3 9-Ç1 9-Ç3 -Ç1 -Ç3 11-Ç1 11-Ç3 12-Ç 1 12-Ç 3 Makroekonomik Göstergeler Büyüme 1 GSYH ve Sektörlere Göre Katkı Puanı Harcamalar Yöntemiyle Katkı Puanı 1 1, Hizmetler İnşaat Sa nayi Tarım GSYH Net İhracat Stok D eğişimi Yatırım Tüketim Sınai Üretim ve Kapasite Kullanım Oranı Sanayi Üretimi (yıllık % değişim), -, O Ş M N M H T A E E K A Dış Ticaret ve Ödemeler Dengesi İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı , O Ş M N M H T A E E K A 3, 3 2 Dış Ticaret (yıllık % değişim) (aylık) Cari Açık (milyar USD) Aylık 12 Aylık (12 aylık) 4 - İhracat İthalat 2 4 Enflasyon 3 2 TÜFE ÜFE Aylık Enflasyon 12 Yıllık Enflasyon ,3 -, TÜFE ÜFE,1 2,4 Ocak

14 A-11 K-11 A-11 K-11 A-11 Makroekonomik Göstergeler İşsizlik 13 İşgücü Piyasaları (milyon kişi) 2 İstihdam , 2 9 İşsizlik Oranı Tarım D ışı İşsizlik Ora nı 9, Döviz 2,2 2,1 Döviz Sepeti,*EUR+,*USD Reel Efektif Döviz Kuru 13, 2, ,2 2, 2, 9 RED K Gelişmekte Olan Ülkeler Bazlı Gelişmiş Ülkeler Bazlı 1,9 93, Risk Göstergeleri 4 Risk Primleri 2 VIX Endeksi EMBI+ EMBI+(TR) Faizler TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Gösterge Tahvilin Bileşik Faizi Ocak

15 O-1. Ş-1. N-1. H-1. T-1. K-1. O-1. Ş-1. N-1. H-1. T-1. K-1. O-1. Ş-1. N-1. H-1. T-1. K-1. O-1. Ş-1. N-1. H-1. T-1. K-1. O-1. Ş-1. N-1. H-1. T-1. K-1. Makroekonomik Göstergeler Bono-Tahvil 11 9 Hazine İhalelerinde Oluşan Ortalama Bileşik Faiz 3, 2, 2, 1, TL DİBS'lerin Beklenen Reel Getirisi 1,,,, -, -1, -,3 Beklenti Anketi ve Diğer Öncü Göstergeler Yılsonu GSYH Büyüme Beklentisi (milyar USD) Yılsonu Cari Açık Beklentisi 1,9 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, Yılsonu Dolar Kuru Beklentisi Yılsonu TÜFE Beklentisi Ay Sonrasının TÜFE Beklentisi, , Güven Endeksleri,,,4,2 9 9 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi 9,2 9,9 Ocak

16 Makroekonomik Göstergeler Büyüme Ç1 12-Ç2 12-Ç3 GSYH (milyar USD) 4, 42,1 1, 31, 4,2 Büyüme Oranı 4,, -4, 9,2, 3,4 3, 1, Enflasyon Eki.12 Kas.12 Ara.12 TÜFE (yıllık),4,1,,4,,,4,2 ÜFE (yıllık),9,1,9,9 13,3 2, 3, 2, İşgücü Piyasaları Ağu.12 Eyl.12 Eki.12 İşsizlik Oranı,2 11, 14, 11,9 9,,4, 9,1 İstihdam (milyon kişi) 2, 21,2 21,3 22, 24,1 2, 2,4 2, Döviz Kurları Eki.12 Kas.12 Ara.12 TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru 131, 114,9 11, 12, 9, 11,4 119,2 USD/TL 1,14 1,123 1, 1,4 1,9 1,92 1,9 1,2 EUR/TL 1,2 2,14 2,13 2,491 2,492 2,321 2,3 2,31 Döviz Sepeti 1,43 1,2 1,33 1,9 2,129 2,2 2,43 2,2 Dış Ticaret Dengesi (1) (milyar USD) Eyl.12 Eki.12 Kas.12 İhracat,3 132, 2,1 113,9 134,9 14,4 149, 12, İthalat 1,1 22, 14,9 1, 24, 23,1 23, 23,3 Dış Ticaret Dengesi -2, -9,9-3, -1, -,9 -, -,3-4,9 Karşılama Oranı 3,1,4 2, 1,4, 2, 3, 4,2 Ödemeler Dengesi (1) (milyar USD) Ağu.12 Eyl.12 Eki.12 Cari İşlemler Dengesi -3,4-41, -13,4-4, -, -9,4 -, -3,1 Sermaye ve Finans Hesapları 3,3 3,4 9,2 43,9, 2, 4, 4, Doğrudan Yatırımlar (net) 19,9 1,,9, 13, 11,,, Portföy Yatırımları (net), -,,2 1,1 22, 24, 31, 3,1 Rezerv Varlıklar -, 1,1 -,1-12, 1, -9,3-9,3-1, Net Hata ve Noksan 1,2 4,1 4,1 2, 11,4,,, Cari İşlemler Açığı/GSYH,9, 2,2,4 9, Bütçe Gerçekleşmeleri (2)(3) (milyar TL) Eyl.12 Eki.12 Kas.12 Harcamalar 24,1 22, 2,2 294,4 314, 2, 29, 31, Faiz Harcamaları 4,, 3,2 4,3 42,2 39, 43,3 4, Faiz Dışı Harcamalar 1,3 1,4 21, 24,1 22,4 21, 24, 21, Gelirler 19,4 29, 21, 24,3 29, 243, 21, 34,4 Vergi Gelirleri 12, 1,1 12,4 2, 23, 21,9 22,2 2, Bütçe Dengesi -13, -1,4-2, -4,1-1, -14,4-1, -13,3 Faiz Dışı Denge 3, 33,2,4,2 24,4 2,2 24, 33,4 Bütçe Dengesi/GSYH -2,1-2,3 -, -, -2, Merkezi Yönetim Borç Stoku (milyar USD) Ağu.12 Eyl.12 Eki.12 İç Borç Stoku 219,2 11, 219,2 22,2 19,2 213, 21,2 21,3 Dış Borç Stoku,1 9, 4,1,1 9,2 9,2, 1,1 Toplam Borç Stoku 2,3 21, 293,2 3,3 24,4 292,2 29,2 299,4 Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, Reuters (1) 12 aylık kümülatif (2) Yılbaşından itibaren kümülatif (3) Veriler Merkezi Yönetim Bütçesi ne göredir. Ocak 213 1

17 Bankacılık Genel Görünümü BDDK TARAFINDAN AÇIKLANAN AYLIK BÜLTEN VERİLERİNE GÖRE BANKACILIK SEKTÖRÜ (Milyar TL) Eyl.12 Eki.12 Değişim (1) AKTİF TOPLAMI 1, 32, 34,, 121, 13, 132, 9,1 Krediler 2, 3,4 392, 2,9 2,9,,2 12,1 TP Krediler 21, 22,1 2,2 33, 44,,, 1, Pay, 1,3 3,4 3, 1, 3, 3,9 - YP Krediler,,3 4,4 142,1 19,1 19, 199,, Pay 24, 2, 2, 2, 29, 2,3 2,1 - Takipteki Alacaklar,3 14,1 21,9 2, 19, 23, 23,4 23,2 Takipteki Alacaklar Oranı 3, 3,,3 3, 2, 2,9 3, - Menkul Değerler 14, 194, 22,9 2,9 2, 2,9 2,1-3,1 PASİF TOPLAMI 1, 32, 34,, 121, 13, 132, 9,1 Mevduat 3,9 44, 14, 1, 9, 3,,9, TP Mevduat 23, 294,1 341,4 433, 4, 492,, 9, Pay 4, 4,,3,3,1,,3 - YP Mevduat 12,4 1, 13,2 13, 23, 24, 24,9 4,4 Pay 3,4 3,3 33, 29, 33,9 33,3 32, - İhraç Edilen Menkul Kıymetler,,,1 3,1 1,4 33, 3,3 91,1 Bankalara Borçlar 1,4 92,,1 122,4 1,4 12,9 12, 3,1 Repodan Sağlanan Fonlar 2, 4,,, 9, 9,3 2,9-14, ÖZKAYNAKLAR TOPLAMI,9,4 1,9 134, 144, 1,1 12,9 19,3 Net Dönem Kârı/Zararı 14,9 13,4 2,2 22,1 19, 1,1 19,4 - RASYOLAR Krediler/Aktifler 49,1,2 4,1 2,2,1,, - Menkul Kıymet/Aktifler 2,3 2, 31, 2, 23,4 21,2 2, - Mevduat/Pasifler 1,4 2,1 1, 1,3,1,4, - Mevduat/Krediler 124,9 123, 131,1 11,3 1, 9, 9,1 - Sermaye Yeterliliği 1,9 1, 2, 19, 1, 1, 1,9 - (1) Yılsonuna göre % değişim Ocak 213 1

18 YASAL UYARI Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş. nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişisel görüş ve değerlendirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır.