(EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ)

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 18 Temmuz 2006 Haber Özetleri Irak Irak Meclis Başkanı Mahmut El-Meşhedani, dün Birleşmiş Milletler Irak Temsilcisi Eşref Kadi yle görüştü. Görüşmede, Irak ın ve Ortadoğu nun siyasi durumu konuşuldu. Ayrıca Lübnan a yapılan saldırıya karşı duyulan rahatsızlık dile getirildi. ( Irak Meclisi dün toplandı. Oturumun başında Mahmut El-Meşhedani ve iki yardımcısı, işleri olduğunu öne sürerek oturumdan çekildiler. Sonrasında, Irak Meclisi oturum başkanlığı için Zekiye Đsmail i seçti. Mahmudiye de yapılan saldırılara tepki gösteren El-Sadr ve Fazilet Partisi oturumdan çekildi. Yeni milletvekili seçilen Abdülzehra Hasan yemin ederek görevine başladı. Oturumun ikinci yarısında yeterli çoğunluğun sağlanamaması üzerine, toplantı 25 Temmuz tarihine (bugün) ertelendi. ( Irak başbakanı Nuri El-Maliki ABD Ticaret Bakanıyla bir araya geldi. Görüşmede, Irak ın ekonomisinin geleceği ve iki ülkenin ekonomik ilişkileri konuşuldu. Diğer taraftan, Irak Ticaret Bakanı Abdülfelah El-Sudani ve ABD li Bakan Ticari Yardımlaşma Anlaşması nı imzaladılar. ( Irak Savunma Bakanlığı yayınladığı iki bildiride Irak ın genelinde meydana gelen baskınlarda 25 teröristin öldürüldüğünü, 151 teröristin de tutuklandığını bildirdi. ( Göç ve Göçmenler Bakanlığı yayınladığı bildiride Irak ta zorla göç ettirilen ailelerin sayısının olduğunu duyurdu. Bu ailelere bakanlık tarafından gerekli maddi ve manevi yardımların yapıldığı bildirildi. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani dün, Đran ın Irak Büyükelçisi Hasan Kazimi Kummi yle bir araya geldi. Đki ülkenin ilişkilerinin görüşüldüğü toplantı sonrası Kummi, Talabani ye Đran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat tarafından gönderilen davet mektubunu iletti. (EL-SABAH GAZETESĐ) Yolsuzlukla Mücadele Heyeti nin Yargıcı, Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Genel Müdürü Adil El-Lami ve bazı kurul çalışanları hakkında idari yolsuzluk suçu nedeniyle tutuklama kararı çıkarıldığını bildirdi. ( 1

2 Necef e bağlı Küfe de bir çarşıda bomba yüklü bir araç bu sabah infilak etti. Olayda 15 kişinin öldüğü, onlarca kişinin yaralandığı bildirildi. (NĐNA HABER AJANSI) Bağdat ta, El-Sadr Grubu, El-Halisi Akımı, Müslüman Bilginler Heyeti ve 42 siyasi-dini şahsiyet bir araya gelerek Irak Kurucu Kongresi adında bir oluşum meydana getirdiler. Bu Kongre kurulur kurulmaz, ortaya yeni bir Ulusal Barış Projesi attı. Bu projenin dört ana başlığa dayandığı bildirildi: 1- Irak Kuzey den Güney e birlik içindedir, 2- Irak ın ırk ve mezhebe dayalı parçalanmasına ve Federalizme karşı olunmalı, 3- Direnişçiler tanınmalı ve Irak ın Arap-Đslam kimliği vurgulanmalı, 4- ABD askerlerinin çekilmesi için zaman belirlenmelidir. Bu kongrenin Genel Sekreterliği görevine El-Halisi Akımı Başkanı Şeyh Cevat El-Halisi nin getirildiği bildirildi. (EL-HAYAT GAZETESĐ) Kerkük te bulunan Kürt Asayişi yayınladığı bildiride, kentte El-Ansar El- Sünni ye bağlı bir grubun tutuklandığını bildirdi. Bu grup içinde Arap, Kürt ve Türkmenlerin de bulunduğu ifade edildi. (EL-ZAMAN GAZETESĐ) Kürt Bölge Hükümeti Başbakanı Necirvan Barzani ve Irak Đslam Devrimi Yüksek Konseyi Lideri Abdulaziz El-Hekim'in temsilcisi Ammar Hâkim, Kürt Bölgesi'nin, Irak'ın diğer bölgelerinin federal bir çatı altında toplanması için örnek teşkil ettiğini söyledi. Ammar Hâkim, Kürt Bölge Hükümeti Başbakanı Neçirvan Barzani, Erbil Valisi Nevzat Hadi, KYB Erbil 3.teşkilatı sorumlusu Sadi Ahmet Pire'nin de hazır bulunduğu, Erbil de yapımı tamamlanan ve "Ayetullah Muhsin Hekim" adıyla düzenlenen caddenin açılış törenine katıldı. ( Kerkük Vali Yardımcısı başkanlığında bir heyetin, Kerkük kentinin durumunu görüşmek üzere önceki gün başkent Bağdat a ulaştığı bildirildi. Irak Başbakan Yardımcısı Berham Salih le bir araya gelen heyet, Caferi hükümeti döneminde Kerkük kentinin hizmet projeleri için ayrılan ve daha sonra hükümet tarafından ödemesi durdurulan 28 milyon dolarlık yardım fonunun iadesi konusunda görüş alışverişi yapıldı. ( Irak'ın Mahmudiye kentinde pazar yerine düzenlenen saldırıda 56 kişinin öldüğü, 67 kişinin de yaralandığı bildirildi. Saldırıda bir ya da iki bomba yüklü aracın infilak etmesinin ardından silahlı kişilerin pazar yerindekilerin üzerine ateş açtıkları ve el bombası attıkları belirtildi. Saldırıda dükkânların, evlerin ve araçların yandığı da kaydedildi. Saldırganların kimliği konusunda ise farklı iddialar var. Belediye başkanı, saldırganların bir Şii mahallesinden kasaba merkezine gelerek saldırı düzenlediklerini söylerken, Yerel Konsey Başkanı, saldırganların, kasabanın kenar mahallelerinden birinde bir Şii ailesine saldırdıktan sonra kent merkezine gelip saldırı düzenleyen Sünniler olduğunu ileri sürdü. Bölgede hem Sünni hem de Şii militanların aktif olduğu belirtiliyor. Saldırının devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in Baas Partisini iktidara getiren 1968 tarihli askeri darbenin yıldönümüne denk geldiğine dikkat çekildi. Bu arada Şii din adamı Mukteda El Sadr'ın örgütünden Irak Meclisine seçilen 2

3 milletvekilleri, saldırı haberi üzerine meclis oturumunu topluca terk etti. Bu arada Irak'ın başkenti Bağdat civarındaki farklı bölgelerde, kurşunlanarak öldürülmüş 22 ceset bulunduğu bildirildi. (AA)(AFP)(REUTERS) Irak'ın Şii kenti Kufe'de, bu sabah patlayıcı yüklü araçla düzenlenen saldırıda ölü sayısı 59, yaralı sayısı 132 olarak açıklandı. Görgü tanıkları, başkent Bağdat'ın güneyindeki Kufe'de bir grup işçinin hedef alındığı saldırının ardından, kızgın bölge sakinleriyle güvenlik kuvvetleri arasında çatışma çıktığını söylediler. Çoğu Şii lideri Mukteda El Sadr'ın destekçisi olan bölge halkının, polise, ''Siz hainsiniz. Đşinizi yapmıyorsunuz. Amerikan ajanısınız'', diye bağırması dikkat çekti. (AA)(REUTERS) Iraklı Büyük Ayetullah Ali Sistani, dünyanın Đsrail'in Lübnan'a saldırısını durdurması çağrısında bulundu. Sistani yaptığı açıklamada, ''Bütün dünyanın bu aşikâr saldırganlığın devam etmesini durdurmak için harekete geçmesi gerekir, Đslam ümmeti de Lübnan halkıyla dayanışma göstermelidir'', dedi. Sistani, Lübnan dâhil bölge halkının uğradığı adaletsizliğin yapılanları destekleyen uluslararası politikalara karşı halkın öfkesini arttırdığını, bunun da gerginliği arttırdığını ve barışı engellediğini kaydetti. (AA)(AP) Irak'taki son Japon askerleri de ülkeyi terk ederek Kuveyt'e gitti. Japonya Savunma Bakanlığı, 220 kadar askerin Irak'ın güneyindeki Samava'dan C-130 tipi nakliye uçaklarıyla Kuveyt'teki Ali El Salim Hava Üssüne geldiğini açıkladı. Böylece Japonya Irak'taki 660 kadar askerinin tamamını çekmiş oldu. Kuveyt'e inen Japon askerlerinin bir hafta içinde ülkelerine döneceği belirtildi. (AA)(AP) Orta Doğu ABD Başkanı George W. Bush, G8 deklarasyonunun Ortadoğu'daki durumun sakinleşmesine yardım edeceğini söyledi. Rusya'nın ev sahipliğinde St. Petersburg'da düzenlenen Zirveye katılan Bush, buradaki basın açıklamasında, ''Đlk kez, gerçekten anlaşmazlığın kökenini açıkça ele almaya başladık'', ifadesini kullandı. Bush, Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, şunları söyledi: ''Suriye tarafından barındırılan ve cesaretlendirilen ve Đran tarafından finanse edilen Hizbullah barış ilerlemelerini durdurmak için bu eylemleri düzenleyendir. Bu şiddetin nedenlerini ele alarak durumu sükûnetle sonuçlandırabileceğimizi umuyorum.'' G8 deklarasyonu, şiddetin sorumluları olarak, ''aşırı unsurları ve bunları destekleyenleri'' kınıyor. (AA)(AFP) AB Komisyonu'nun Dış Đlişkilerden Sorumlu üyesi Benita Ferrero-Waldner, ''Hizbullah'ın, kaçırdığı askerleri bir an önce koşulsuz serbest bırakarak Đsrail'e saldırıları durdurmasını, Lübnan'da, BM Güvenlik Konseyi'nin Hizbullah'ın silahsızlandırılmasını öngören 1559 sayılı kararının uygulanmasını, Đsrail'in de Lübnan'a saldırılarına son vermesini ve tutukladığı Filistinli bakan ve milletvekillerini serbest bırakmasını istediklerini'' söyledi. AB dışişleri bakanlarını buluşturan Genel Đşler ve Dış ilişkiler Konseyi'nin ardından düzenlenen basın toplantısında, Ortadoğu'da son yılların ''en tehlikeli'' anının yaşandığını belirten Benita Ferrero-Waldner, saldırıların sona ermesi için çaba gösterdiklerini kaydetti. Ferrero-Waldner, ''Lübnan Başbakanı Fuad 3

4 Sinyora'nın arkasında durduklarının işaretini verdiklerini'' savundu. Bölgede BM barış gücüne ihtiyaç duyulduğunu belirten Ferrero-Waldner, özellikle Gazze şeridindeki Filistinliler'in de çok zor koşullar altında bulunduğuna dikkati çekti. Ortadoğu dörtlüsü tarafından Hamas hükümetini devre dışı bırakmak için oluşturulan uluslararası geçici mekanizma kanalıyla Filistinliler'e yardımları arttırdıklarını anlatan Ferrero-Waldner, AB Komisyonu'nun bugün aldığı 20 milyon Avro'luk gıda yardımını da hatırlatarak, Đsrail tarafından elektrik trafolarının yıkıldığı Gazze'de hastaneler ve su pompalarında kullanılacak jeneratörler için yakıt sağlamaya başladıklarını bildirdi. (AA) AB, zor şartlar altında hayatlarını sürdürmeye çalışan Filistinlilere gıda ve akaryakıt yardımı yapacağını açıkladı. AB Komisyonundan yapılan açıklamada, 20 milyon avro tutarındaki gıda yardımının 15 milyon avroluk diliminin BM'nin Filistinli Mültecilere Yardım Kurumu (UNRWA), kalanının Dünya Gıda Programı (WFP) kanalıyla kullandırılacağı belirtildi. Filistin'e elektrik sağlayan 6 trafonun Đsrail tarafından yıkılması nedeniyle su pompalama ve arıtma istasyonlarında kullanılmak üzere jeneratörler için yakıt sağlayacağını da duyuran AB, Filistinliler için bu yıl içinde bugüne kadar onayladığı yardımın miktarının 329 milyon avroya ulaştığını kaydetti. (AA) Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Đsrail'in Lübnan topraklarındaki saldırılarının amacından saptığını söyledi. Chirac, G-8 zirve toplantıları için bulunduğu Rusya'nın St. Petersburg kentinde düzenlediği basın toplantısında, Đsrail saldırılarını kınadı ve ateşkes amacıyla diyalog kurulması çağrısında bulundu. Saldırıların, ''dramatik bir durum'' yarattığını ifade eden Chirac, Lübnan'da sivillerin hedef olduğunu, Lübnan'ın altyapısının tekrar temelden yapılandırılmasının gerekeceğini söyledi. Chirac, ''Bu bahtsız halk, amacından sapmış şiddet eylemlerinin sonuçlarına katlanıyor'', diye konuştu. Bu arada Fransa Başbakanı Dominique de Villepin temaslarda bulunmak üzere Lübnan ın başkenti Beyrut a gitti. (AA)(AFP)(REUTERS) Đsrail Savunma Bakanı Amir Peretz, ülkesinin uluslararası sınıra sadece Lübnan ordusunun konuşlandırılmasını kabul edeceğini söyledi. Peretz, Đsrail radyosuna yaptığı açıklamada, ''Lübnan hükümeti sorumluluğunu üstlensin ve sınıra ordusunu konuşlandırsın. Đsrail'in bu bölgede bulunmasını kabul etmeye hazır olduğu tek unsur budur'', dedi. Đsrail ordusunun Hizbullah milislerinin sınır boyunca geri dönüşüne hoşgörü göstermeyeceğini belirten Peretz, ordunun kalıcı olmayacak; ancak şüpheli her durumda topçu ateşi açabilecek bir tampon bölge oluşturacağını doğruladı. (AA)(AFP) Hizbullah, Đsrail le ateşkesi yalnızca koşulsuz olarak kabul edeceğini ve Güney Lübnan'a ordunun yerleştirilmesinin Lübnan'a ait bir karar olduğunu bildirdi. Hizbullah'ın Merkezi Komite üyesi Abdullah Kassir, Đsrail'in sınır boyunca Lübnan ordusunun konuşlandırılması isteğiyle ilgili olarak da bu konunun Lübnan'da Martta başlayan diyalog çerçevesinde aydınlığa kavuşturulabileceğini söyledi. Taraflar arasında ateşkes sağlamaya çalışan Birleşmiş Milletler heyeti ise bu yönde bazı cesaret verici gelişmeler sağlandığını bildirdi. BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Siyasi Đşler Danışmanı Vijay Nambiar, ilk çabaların cesaret verici olduğunu belirterek, çabaların devamı çerçevesinde Đsrail'e gideceğini belirtti. (AA)(AFP) 4

5 Đsrail Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mark Regev, şu anda Lübnan'daki krize son vermek için askeri olmayan diplomatik bir çözümün elverişli olduğunu söyledi. Regev yaptığı açıklamada, ''Hizbullah ı etkisiz hale getirmek için askeri bir çözüm olmadığını biliyoruz. Çözüm diplomatik. Bu olayda Đsrail'in çıkarları, uluslararası toplumunkilerden farklı değil, bizim çıkarlarımız da BM Güvenlik Konseyinin 1559 ile 1680 sayılı kararlarıyla uyumlu'', dedi. ''Uluslararası toplumun daha büyük bir kararlılık göstermiş olması halinde Lübnan'daki mevcut krizin önlenebileceği'' yorumunda bulunan sözcü, ''BM kararlarını harfiyen uygulatmak, artık ancak şu anda Lübnan'daki yeni bağlamda mümkün olabilir. Bizim tek hedefimiz Lübnan'daki Hizbullah ı etkisiz hale getirmektir. Bunun da tek yolu, uluslararası toplumun seferber olması ve kararlılığıdır,'' ifadesini kullandı. Sözcü, önceki statüye dönüş olmayacağını da belirterek, şunları söyledi: ''Saldırımızdan önce olduğu gibi, artık Đsrail sınırında Hizbullah bayrağının dalgalandığını görmeyeceğiz. Buna karşılık, Lübnan bayrağını yakından görmek istiyoruz, bu da Lübnan'ın egemenliğini Lübnan geneline yayacağının kanıtı olacak.'' (AA)(AFP) Đsrail'in, Lübnan topraklarındaki saldırıları devam ediyor. Đsrail'in, Hizbullah gerillalarının 12 Temmuzda iki askerini kaçırmasının ardından başlattığı ve Güney Lübnan ile başkent Beyrut'un güney banliyölerinin hedef alındığı hava saldırılarında ölü sayısı 208'e, yaralı sayısı 448'e çıktı. Hizbullah'ın yönetim kadrosuna zarar verildiğine dair bir bilgi olmamasına ve ölenlerin büyük bölümünün sivil olmasına karşın Đsrail, hava akınlarının devam edeceğini ve karadan işgalin göz ardı edilmeyeceğini açıkladı. Bu arada Đsrail, Hizbullah'ın roket saldırılarına hedef olan Hayfa kentindeki limanı kapattı. Đsrail Ulaştırma Bakanlığından yapılan açıklamada, ''Saldırılar devam ettiği için, yeni bir değerlendirmeye kadar gemilerin limana demirlemesini durdurduk'', denildi. Hayfa limanına gelen bazı gemilerin daha güneydeki Aşdod limanına yönlendirildiği belirtildi. Öte yandan Suriyeli yetkililer, Đsrail'in saldırıları nedeniyle son 5 günde Lübnan'dan kaçan yaklaşık 100 bin kişinin Suriye'ye geldiğini açıkladı. Resmi rakamlara göre, geçen perşembe gününden beri yaklaşık 24 bin Lübnanlı, 4 sınır kapısından Suriye'ye giriş yaptı. Ayrıca, 27 bin Arap ve 6 bin 500 yabancı uyruklu ile 19 bin Suriyelinin, Lübnan'ı terk ettikleri belirtildi. Milliyetleri açıklanmayan yaklaşık 28 bin kişi de Suriye'ye geldi. Đsrail'in saldırıları nedeniyle çok sayıda ülke, bu ülkedeki vatandaşlarını hava ve deniz yoluyla tahliye ediyor. (AA)(REUTERS) Mısır'da mahsur kalan Filistinliler, Đsrail ile Filistin Yönetimi arasında varılan anlaşma sonucu, bugün saat ye kadar Refah kapısından Gazze'ye geçebilecek. Refah kapısı, Filistinlilerin düzenlediği ve 2 Đsrailli askeri öldürüp birini kaçırdıkları 25 Haziran dan bu yana kapalı bulunuyor. Filistinli kaynaklar, 5 bin ila 6 bin Filistinlinin sınırın Mısır tarafında mahsur kaldığını aktarıyor. (AA)(AFP) Đran resmi haber ajansı ĐRNA, Đran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki'nin dün sabah, kısa süreli çalışma ziyareti için Suriye'nin başkenti Şam'a sürpriz bir ziyaret yaptığını bildirdi. Şam havalimanında Suriye Dışişleri Bakan Yardımcısı Ahmed Ernus tarafından karşılanan Mutteki'nin gazetecilerin sorularını yanıtlamadan Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad ls görüşmeye gittiği belirtildi. 5

6 Mutteki'ye ziyareti sırasında Ortadoğu ve Afrika ülkelerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Rıza Bagheri'nin de eşlik ettiği kaydedildi. Mutteki'nin Suriye ziyaretine ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı. (AA) Kafkasya ve Orta Asya Rusya'nın St. Petersburg kentinde yapılan G8 Zirvesinin sonuç bildirisinde, küresel büyümenin ''yaygın ve güçlü'' olduğu belirtildi. G8 Zirvesine ev sahipliği yapan Dönem Başkanı Rusya tarafından yayımlanan sonuç bildirisinde, ''Küresel büyümenin güçlü kalmaya devam ettiği ve daha fazla yerleşmeye başladığı sonucuna vardık,'' denildi. Zirvede yüksek enerji fiyatları ve küresel dengesizliklerin de ele alındığı belirtilen bildiride, ticaretin liberalleşmesine olan desteğin devam edeceği vurgulandı. Bildiride, ''küresel büyümenin yaygın ve güçlü olduğu'' ifade edilirken, uluslararası barış ve güvenlik için en büyük tehdidin kitle imha silahlarının yayılmasının yanı sıra uluslararası terörizm olduğu kaydedildi. Sonuç bildirisinde, ''O yüzden uluslararası topluluk bu soruna uygun karşılığı vermeli ve bu tehdidi sona erdirmek için kararlı eylemlerde bulunmalı. Kitle imha silahlarının yayılmasını önlemek için diğer ülkelerle işbirliği yapma taahhüdümüze bağlı olduğumuzu belirtmek isteriz,'' denildi. Đran'ın nükleer programının yol açtığı krizle ilgili olarak da bildiride, BM Güvenlik Konseyi Daimi Üyeleri ile Almanya tarafından Đran'a sunulan önerilere destek verildi. Bildiride bu konu hakkında şu ifadelere yer aldı: ''Đran'a Çin, Fransa, Rusya, Đngiltere, ABD ve Almanya'nın sunduğu önerileri tamamen destekliyoruz. Đran'ın bu önerileri ciddi bir şekilde değerlendirme hakkında isteklilik göstermediği ve müzakerelerin başlamasını sağlayacak adımları atmadığı dikkat çekmiştir. Đran'ın ciddi bir tercih yapması gerekiyor ve biz kendilerini doğru tercihi yapmaya davet ediyoruz. Kendilerine sunulan önerilere olumlu şekilde yanıt vermeliler.'' St. Petersburg'da 15 Temmuzda başlayan Zirve, liderlerin düzenlediği ortak basın toplantısıyla dün sona erdi. (AA) Avrupa Birliği Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Đngiltere Dışişleri Bakanı Margaret Beckett le görüşmek ve diğer bazı temaslarda bulunmak üzere Đngiltere'nin başkenti Londra'ya gitti. Gül, yarın öğle saatlerinde Đngiltere Dışişleri Bakanı Margaret Beckett la bir görüşme gerçekleştirecek. Öğle yemeğinde Avam Kamarası Türk ve KKTC dostluk gruplarının mensubu milletvekilleriyle bir araya gelmesi beklenen Gül, 19 Temmuz Çarşamba günü de Oxford'a gederek Oxford Üniversitesi Đslam Araştırmaları Enstitüsü'nün mütevelli heyeti toplantısına katılacak. (AA) Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) katılım müzakerelerinde 18'inci fasıl olan istatistikle ilgili ayrıntılı tarama toplantısı başladı. AB Komisyonunda 2 gün sürecek toplantıda, istatistik metodolojisi ve sınıflandırma, istatistik terminolojisi, gümrük tarifeleri, bilimsel amaçlarla gizli istatistik verilerine erişim, tarım ve balıkçılık istatistiklerinin hazırlanması gibi konularda Türkiye'deki yasal düzenlemeler ve AB müktesebatına uyum ele anılacak. (AA) 6

7 Kıbrıs Kıbrıs konusunda temaslarda bulunmak üzere Güney Kıbrıs'a giden ABD'nin Avrupa ve Avrasya'dan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılığında üst düzey yetkili Matthew Bryza, Rum yetkililerle görüştü. Rum radyosunun haberinde göre Bryza, Rum Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Sotos Zakheos ve Kıbrıs Dairesi Müdürü Erato Markulli ile Meclis Başkanı ve AKEL Genel Sekreteri Dimitris Hristofyas ve ana muhalefet Demokratik Seferberlik Partisi (DĐSĐ) Genel Başkanı Nikos Anastasiadis le ayrı ayrı görüştü. Hristofyas, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Bryza'yı, ''Kıbrıs sorununun özüne ilişkin'' bilgilendirme fırsatı bulduğunu söyledi. Bryza, Adadaki temasları çerçevesinde bugün KKTC'ye geçerek, Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Başbakan Ferdi Sabit Soyer ve Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş la makamlarında görüşecek. (AA) Diğer Haberler Amerikan uçak gemisi USS Enterprise'ın Güney Kore karasularına girdiği ve Pusan limanında bulunduğu bildirildi. Amerikan ordusundan yapılan açıklamada, uçak gemisinin Güney Kore karasularına girmesinin Kuzey Kore'nin füze denemeleriyle yarattığı krizle bir ilgisi bulunmadığı belirtildi. Ordu açıklamasında, ''Geminin Pusan'a ziyareti daha önceden programlanmıştı, herhangi özel bir olaya karşılık teşkil etmiyor'', denildi. USS Enterprise'ın Pusan'a gelmesi, Kuzey Kore'nin 5 Temmuzda füze denemelerinde bulunmasının yarattığı gerginlikle aynı döneme rastlıyor. (AA)(AFP) Dünya Basını Bu sabah Đngiliz gazetelerinde öne çıkan iki konu var. Birincisi Đsrail'in Lübnan'a yönelik operasyonları, ikincisi ise geçen yıl 7 Temmuz saldırıları ardından Londra'da masum bir Brezilyalı genci öldüren polisler hakkında dava açılmaması kararıyla sonuçlanan soruşturma. Guardian, Beyrut'u harabe halinde gösteren bir fotoğrafa ilk sayfasında yarım sayfa yer vermiş, haberin başlığı ise: ''Dünya seyrediyor''. Hem Avrupa Birliği Dışişleri Bakanlarının toplandığı Brüksel'de, hem de zengin ülkeler topluluğu G8 liderlerini ağırlayan St. Petersburg'da, Lübnan'da yaşananlara verilecek tepki konusunda derin görüş ayrılıkları bulunduğunu aktaran Guardian, Batı'nın bocaladığı görüşünde. Guardian'ın haberine göre, Brüksel'de Avrupa Birliği Dönem Başkanı Finlandiya, yayımlanan bildirinin taslak metninde Đsrail'e, ''haksız önlemler ve süren gerilimin şiddet ve misilleme sarmalını daha da kötüleştireceği'' uyarısında bulunan bir ifadeye yer veriyor. Ancak Đngiltere ve Almanya'nın ısrarı üzerine bu ifadeler bildiriden çıkarılıyor. Habere göre, St. Petersburg kentindeki toplantıda ise Rusya lideri Vladimir Putin Đran ve Suriye'nin zirve bildirisinde isimleri verilerek hedef alınmamasını sağlamak için kararlı görünüyordu. Rusya liderine göre bu, hedeflenen amaca hizmet etmeyecekti. Ancak ABD Başkanı George W. Bush, istikrarsızlığın asıl nedeninin Hizbullah ve örgütün Suriye ve Đran'la bağlantıları olduğunu 7

8 belirterek, Putin'le görüş ayrılığını ortaya koydu. Blair de Bush gibi her iki ülkenin adını anmakta tereddüt etmedi. Her iki lider yine G8 zirvesindeki bir gelişme nedeniyle bu sabah gazetelerin manşetlerinde. Independent ve Guardian gazeteleri, Bush ile Blair'in dün öğle yemeği sırasında açık kalan mikrofonlara yansıyan sohbetini irdeliyor. Bu görüşmede Bush'un Orta Doğu'daki şiddetin durmasını için, ''Suriye ve Hizbullah'ın - Amerikan Başkanı'nın kendi ifadesiyle- ''bu b.ku'' yapmaya son vermelerinin sağlanması gerektiği sözleri dünya basınına ''gaf'' olarak yansımıştı dün. Ancak hem Independent hem de Guardian gazeteleri tam sayfa ayırdıkları sohbetin yazılı dökümü çerçevesinde, ABD-Đngiltere ilişkilerini Blair'i sert şekilde eleştirerek irdeliyorlar. Her iki gazetenin başlıkları da benzeşiyor: ''Kulak misafiri olunan sohbet 'özel ilişkimiz' hakkındaki gerçekleri ortaya çıkardı.'' Blair, sohbet sırasında Lübnan'da yaşananlara ilişkin olarak herhangi bir karar almadan önce Orta Doğu'ya giderek durumu yerinde görmekten büyük mutluluk duyacağını söylüyor. Independent'e göre, bu sözlerin anlamı, ''Lütfen George, Orta Doğu'ya giderek dünya çapında bir devlet adamı olmama izin ver.'' Bush'un yanıtı ise, Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın bölgeye kısa süre içinde gideceği yönünde. Ancak Blair, Bush'u ikna etmek için konuşmaya devam ediyor ve ''Rice giderse başarılı olması gerekir; ama ben gider sadece konuşurum,'' diyor. Bu sözleri Guardian gazetesi yazarı Jonathan Freedland, şöyle yorumluyor: ''Blair açısından sohbetin en utanç verici bölümü burası. Orta Doğu'yu ziyaret etmek istiyor. Gayet makul. Ama gidip gidemeyeceğini neden Başkan Bush'a soruyor?'' ''Egemen bir devletin liderinden çok Bush'tan, yani patronundan yeşil ışık bekleyen bir memur izlenimi veriyor. Bush bu yeşil ışığı vermiyor, yerine Rice gidecek. Blair, daha sonra kendini daha da küçültüyor.'' ''Rice'ın ziyaretinin aslında önemli olacağını, ama kendisinin sadece konuşacağını söylüyor. Bu işlerde Đngiltere'nin yerini gösteren korkunç bir itiraf.'' Times yazarı David Aaranoviç, Filistin-Đsrail anlaşmazlığının parçası olmayan ve sınırlarını tehdit eden bir silahlı güce karşı adım atmasının, Đsrail açısından son derece makul göründüğünü belirtiyor. Ancak yazara göre, buradaki asıl sorun Đsrail'in eylemlerinin istenen sonuca erişilmesini sağlayıp sağlayamayacağında düğümleniyor. Aaranoviç, bu noktada uluslararası toplumun yardımının söz konusu olabileceğini belirtiyor ve özetle şöyle devam ediyor: ''Bu yardım, güvenlik amaçlı askeri operasyonların Lübnan'daki demokratik ve reformcu güçlere yönelik desteği ölümcül derecede zayıflatmamasının sağlanmasıdır.'' ''Đsrail'in böylesine bir açmaza karşı iyi tasarlanmış bir stratejiye sahip olması ihtimali zayıf. Bu ise, eğer Lübnan'a gönderilirse uluslararası bir gücün rolü olabilir.'' ''Bu güç, müzakere ederek Hizbullah'ın silahsızlandırılmasına ve mensuplarının da topluma yeniden entegre olmalarına, bir yandan da Đsrail'deki Lübnanlı tutsakların geri dönüşüne ve Đsrail'in anlaşmazlığa neden olan Şeba çiftliklerinden çekilmelerine yardımcı olabilir.'' ''Ama ben bir an için Hizbullah ve Đran ve Suriyeli müttefiklerinin bunu kabul edeceklerini zannetmiyorum. O zaman da, 8

9 bu güç ya Beyrut'un güneyinde çatışmalara girecek ya da aciz bir şekilde oturup başlarının üzerinden karşılıklı gönderilen füzeleri izleyecek.'' Filistinli eski müzakereci, halen Oxford Üniversitesi'nde dersler veren Ahmed Halidi'nin Guardian'daki yazısının başlığı: ''Eğer Đsrail'in kendini savunmak için güç kullanma hakkı varsa, komşularının da var.'' Halidi, Batı'nın sınır ötesi askeri müdahale hakkına yalnızca bir tarafın sahip olduğunda ısrarlı göründüğünü; ama bunun asla kabul edilemeyeceğini vurguluyor ve şu uyarılarda bulunuyor: ''Bölgenin tarihinde, Đsrail'in Hamas, Hizbullah gibi kitlesel halk hareketlerini imha etmesinin ortaya Batı tarzı demokrasiler çıkardığına dair bir örnek yok, ama aksinin söz konusu olduğuna inanmak için birçok neden var.'' ''Đsrail'in 1982'de Lübnan'ı işgali Filistin Kurtuluş Örgütü'nü durdurdu ama Hizbullah'ı ortaya çıkardı. Arafat'ın hapsi ve bertaraf edilmesi yalnızca Hamas'ın güçlenmesine yaradı. Afganistan, Körfez ve Irak savaşları da Bin Ladin terörizmini doğurdu ve erişim alanını genişletti.'' ''Eğer, 2006 yazı benzerlerini üretirse şaşırmamak gerek. Đsrail'in son macerası Batı ile Doğu arasında sempati ve anlayış yaratılmasına ya da radikal grupların azalmasına yol açmayacak.'' ''Muhtemel sonuç, keskin bir Batı karşıtı terörizmin bu ya da başka kıyılara vurması olabilir. Sonuçta da bizler, Đsrailliler, Araplar ve Batılılar, hepimiz acı çekeriz.'' Haftanın Yorumu Ufuk Turu Bu haftaki, Ufuk Turu nda Orta Doğu daki gelişmeler ele alınıp, kısa bir değerlendirme sunulmaya çalışılmıştır. Irak ta Mezhepler Arası Çatışmalar, Kürtlerin Artan Talepleri, Türkmenlerin Tahran a Gönderdiği Mesaj ve Lübnan a Yönelik Đsrail Operasyonu değerlendirilmiştir. Irak ta Mezhepler Arası Çatışmalar Irak ta geçtiğimiz aylarda başlayan Şiiler ve Sünniler arasındaki çatışmalar bugünlerde tekrar alevlenmiştir. Irak ın çeşitli bölgelerinde meydana gelen karşılıklı çatışmalarda birçok insan hayatını kaybetmiştir. 42 Sünni nin Şii milisler tarafından dini kimlikleri gözetilerek katledilmesi ve ardından da bir Şii camisine düzenlenen saldırıda 25 kişinin hayatını kaybetmesi, ülkenin bir iç savaşa doğru gittiğine işaret etmektedir. Şiiler ve Sünniler arasında daha önceki dönemlerde gerçekleşen saldırılarda yapıcı bir rol oynamaya çalışan ve olumlu mesajlar veren Şii-Sünni din adamları ve siyasileri, son olaylar karşısında birbirlerini suçlayıcı bir tavır içerisine girmişlerdir. Bu çerçevede, Sünni siyasiler ve din adamları isim vererek Şiileri, Sünnilere karşı gerçekleştirilen saldırılardan sorumlu tutmuşlardır. Irak Uzlaşma Cephesi üyesi Ayad El Samarrai, Bağdat ta 42 Sünni nin öldürülmesinden Şii lider Mukteda El Sadr ı sorumlu tutmuş, Đstanbul da düzenlenen Müslüman Alimler Birliği toplantısına katılan Müslüman Bilginler Heyeti Başkanı Haris El Dari ise El Hekim ve Sadr güçleri inin üzerinde Sünni yi öldürdüğü şeklinde bir açıklamada bulunmuştur. Şu ana kadarki çatışmalarda yapıcı bir tavır takınan din 9

10 adamlarının ve siyasilerin, son günlerde kışkırtıcı bir tutum benimsemeleri Şiiler ve Sünniler arasında yaşanan olayları daha da derinleştirmekte ve siyasi bir boyut kazandırmaktadır. Şii haber ajanslarının olayları kışkırtması, çatışmaların arkasında Đran ın olabileceğine dair kuşkulara yol açmaktadır. Şiiler ve Sünniler arasında yaşanan çatışmalar, Irak ın sosyal bakımdan çözüldüğüne ve de merkezi bir otoritenin hala tesis edilemediğine işaret etmektedir. Irak ta istikrarı ve güvenliği ne ülkeyi demokratik değerlerle dönüştürme vaatleri ile işgal eden güç ABD, ne de kurulmuş olan hükümet sağlayamamış, hatta bu yönde güçlü bir irade dair sergileyememiştir. Başbakan Nuri El Maliki nin; Şiiler ve Sünniler arasında yaşanan çatışmaları normal olarak değerlendirmesi ve ülkenin bir iç savaşa doğru sürüklenmediğini, her şeyin hükümetin kontrolü altında olduğunu iddia etmesi bu durumu doğrulamaktadır. Bu çerçevede, Sünnilerin Irak a, Đslam ülkelerinden oluşan bir barış gücünün gönderilmesi çağrıları dünya ve Türkiye kamuoyu tarafından dikkate alınmalı, bu seçeneğin uygulanabilirliği; bu güç içerisinde Türkiye nin yer alıp almaması değerlendirilmelidir. Ortadoğu da her şeyi Đsrail in isteklerine bırakmak ne kadar hata olursa, Irak ta alınması gereken tedbirleri Kürt yönetiminin dayatmalarına bağlamak o derece hata olacaktır. Kürtlerin Artan Talepleri Irak Başbakanı Nuri El Maliki, geçtiğimiz hafta Erbil i ziyaret etmiş, Kürt liderlerle bir araya gelmiştir. Görüşmeler sonucunda Kürt Hükümetinin Bağdat ta temsilciliğinin açılması ve Irak Hükümeti Bakanlıkları ile Kürt Hükümeti Bakanlıkları arasında koordinasyonu sağlayacak bir mekanizma kurulması konusunda anlaşıldığı ifade edilmiştir. Yapılan görüşmelerde, Kürt yönetimi yetkilileri Kerkük konusunun acilen çözülmesi için 140. maddenin uygulanması konusunda Maliki ye baskı yapmışlar, Maliki ise 140. maddenin uygulanacağı konusunda taahhütlerde bulunmuştur. Hükümet kurulduğundan bu yana Başbakan Nuri El Maliki nin gerek Kürt liderler, gerekse ABD ile son derece uyumlu olduğu gözlemlenmektedir. ABD yönetimi her fırsatta Maliki yönetimine övgüler yağdırmakta, Maliki ise Amerikan ve Kürt politikalarına destek vermekte, karşı karşıya gelmekten kaçınmaktadır. Var olan iyi ilişkilerin Maliki nin 25 Temmuz da gerçekleştireceği Washington ziyareti ile daha da geliştirilmesi beklenmektedir. Bu anlamda, Caferi nin Başbakan adaylığından çekilmeye zorlanması ve yerine Maliki nin getirilmesinin bilinçli bir adım olduğu görülmektedir. Caferi nin Başbakanlığı döneminde Kerkük, merkezi hükümet- Kürt yönetimi arasındaki ilişkiler konusunda görülen sıkıntılar Maliki yönetiminde yaşanmamakta, bu şekilde Kürtler etkinliklerini arttırmaya devam etmektedir. Bu çerçevede, Neçirvan Barzani, Kürtlerin iyi eğitim görmüş silahlı kuvvetlere sahip olma hakkından bahsetmiş, peşmergenin gerçek anlamda profesyonel bir ordu yapısına dönüşeceğine dair sinyaller vermiştir. Kuzeydeki Bölge Yönetiminin Tabii Kaynaklar Bakanı ve Lübnanlı bir şirket arasında Erbil de petrol rafinerisi açılması konusunda bir anlaşma imzalanmıştır. Kürt Bölgesi nin Birleşmiş Milletler deki içişlerinden sorumlu temsilcisi Dr. Dindar Zebari, Kürt Bölgesinin, Birleşmiş Milletler de, Irak tan bağımsız olarak Kürdistan Bölgesel Hükümeti adı ile temsil edilmesini talep 10

11 etmiştir. Tüm bu gelişmeler bir araya getirildiğinde, Kürtlerin artık tam anlamıyla bağımsız bir devlet olarak hareket ettikleri açıkça görülmektedir. Bu durumdan cesaret alan Kürt liderler, Barzani ve Talabani, Türk hükümetinin sınır ötesi bir operasyon yapmasına dayanak teşkil edecek herhangi bir anlaşmanın kalmadığına gönderme yaparak, Türk ordusunu sınır ihlali yapmakla suçlayacak kadar ileri gitmişlerdir. Kürt yönetimi cephesinde cereyan eden tüm bu bağımsızlık yönündeki gelişmeler ve Türkiye nin kurumlarına dair bu açıklamalar karşısında Türkiye nin sessizliğini koruduğu gözlemlenmektedir. Türk yetkililerin, Ovaköy yerine Habur kapısının hemen yanında ikinci bir sınır kapısı açılması dayatmasını kabul ettiklerine dair işaretler mevcuttur. Kürtlere karşı son derece önemli bir koz olan Habur sınır kapısının kapatılmasının çeşitli çevrelerce dile getirildiği bu günlerde, Türkiye nin ikinci bir sınır kapısını Habur un hemen yanında açma planları son derece endişe vericidir. Türkiye nin Kürt gruplarla olan ilişkilerini milli menfaatleri ve hassasiyetleri bir kenara bırakarak sadece ekonomik çıkarları gözeterek yürütmesi, ekonomik çıkarlar sebebi ile bir bağımsız Kürt devletinin kabul edilebileceği endişesi yaratmaktadır. Türkmenlerin Tahran a Gönderdiği Mesaj Geçtiğimiz hafta Tahran da gerçekleşen Irak a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları toplantısı gerçekleştirilmiş, komşu ülkeler, Irak taki yeni hükümet ve Irak halkına destek vermiş, şiddet olaylarını kınamışlardır. Türkmenler, toplantıya Irak Türkmen Cephesi ve Irak Türkmen Meclisi adına iki tane mesaj göndermiştir. ITC, gönderdiği mesajda Kerkük ün statüsünün uluslar arası ve bölgesel bir sorun olduğuna dikkatleri çekerek, Kerkük için yapılacak olan referanduma tüm Iraklıların katılması gerektiğini vurgulamıştır. Irak Türkmen Meclisi ise anayasanın 140. maddesinin uygulanması konusunda şu ana kadar dile getirilmeyen bir konuyu ortaya koymuş ve önemli bir öneride bulunmuştur. Meclis, Irak Anayasası nın 142. maddesi gereğince hükümet kurulduktan sonra 4 ay içerisinde bir komisyon kurulup anayasada gerekli düzenlemeler yapılacağına dikkat çekerek, anayasanın 140. maddesinin uygulamaya geçilmeden önce gerekli anayasa değişikliklerinin yapılması gerektiğini ifade etmiştir. Türkmen Meclisi nin sunmuş olduğu önerinin gündeme alınması ve uygulamaya konmasının son derece önemli olduğu ve kabulü yönünde her türlü desteğin sağlanması gerektiği değerlendirilmektedir. Lübnan a Yönelik Đsrail Operasyonu Đsrailli bir askerin Filistinli militanlarca kaçırılmasını bahane ederek Gazze Şeridi nde operasyon başlatan Đsrail, geçtiğimiz hafta sınırın Đsrail tarafındaki karakoldan 2 Đsrailli askerin Hizbullah örgütü tarafından kaçırılmasının adından Lübnan daki Hizbullah hedeflerine saldırmaya başlamıştır. Lübnan sınırına tanklarla giren Đsrail, ülkeyi havadan, karadan ve denizden abluka altına almıştır. Đsrail jetleri, Beyrut ile Suriye nin başkenti Şam ı birbirine bağlayan uluslararası karayolunu kullanılamaz hale getirmiş, Beyrut taki Uluslararası Refik Hariri Havaalanı nı bombalamış, Lübnan karasularına girerek ülkenin denizle bağlantısını kesmiş ve Uluslararası Beyrut-Şam Karayolu nu vurarak Lübnan ın dünya ile son bağlantısını da koparmıştır. Đsrail saldırılarda sadece Hizbullah ı hedef aldığını ifade etse de ölen sivillerin sayısı 100 ü geçmiş, yüzlerce kişi de yaralanmıştır. 11

12 Đsrail in Lübnan a yönelik operasyon başlatması, Ortadoğu da savaş senaryolarını gündeme getirmektedir. Ortadoğu da yükselen tansiyonun her an için Suriye yi de içine alabileceği değerlendirilmektedir. Đran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinecad ın, Suriye ye yönelik bir Đsrail saldırısının tüm Đslam alemine yapılmış bir saldırı olarak kabul edileceğini ve çok sert bir karşılık göreceğini ifade etmesi bu senaryoları güçlendirmektedir. Đsrail in Lübnan a yönelik operasyonlara devam etmesi ve Suriye ye saldırması, tüm Ortadoğu yu içine alacak bir çatışma ortamına zemin hazırlayacak ve bölgenin daha da istikrarsızlaşmasına yol açabilecektir. 12