YOĞUN BAKIMA İLİŞKİN ETİK SORUNLAR
|
|
- Erdem Mehmed Okyar
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 YOĞUN BAKIMA İLİŞKİN ETİK SORUNLAR İÇERİK I. GİRİŞ II. ETİK SORUN A. ETİK İLKELER A1. Özerkliğe Saygı İlkesi A2. Kötü Davranmama İlkesi A3. Yararlılık İlkesi A4. Adalet İlkesi B. ETİK KARAR VERME SÜRECİ III. AYDINLATILMIŞ ONAM IV. YAŞAMI DESTEKLEYEN TEDAVİLERİN SINIRLANDIRILMASI V. AĞRI VE ACININ DİNDİRİLMESİ VI. YARDIMLI İNTİHAR VE ÖTANAZİ VII. YOĞUN BAKIM KAYNAKLARININ PAYLAŞTIRILMASI VIII. SONUÇ IX. KAYNAKLAR I. GİRİŞ 1
2 Günümüzde gelişen teknolojinin tıp alanında kullanımıyla ölüm artık günler bazen aylar süren bir süreç olarak, ailemizin ve yakınlarımızın değil yabancıların yanında, evlerimizde değil hastanede sıklıkla da yoğun bakımda gerçekleşmektedir. Yoğun bakım ortamlarının değişken yapısı, ölümle yaşam çizgisinin başlangıcı veya bitişinin belirsizliği ve kullanılan bazı kaynaklarının sınırlı olması nedeniyle sağlık çalışanları zor, sıklıkla acil ve bazen sancılı seçimlerle yüz yüze gelirler. Seçim yapmalarını gerektiren bir takım sorunlar etik sorunları oluşturmaktadır. II. ETİK SORUN Etik sorunlar, ahlaki bir yargıda bulunmayı ve seçim yapmayı gerektiren, mutlak doğru ya da yanlış olarak tanımlanabilecek kadar basit ve kesin çözümleri olmayan, karmaşık ve kişiyi ikilemde bırakan sorunlardır. Günümüz bilim ve teknoloji alanındaki ilerlemeler, özellikle biyomedikal alandaki gelişmeler sayesinde durmuş olan bir kalbi yeniden canlandırmak, ventilatörle solunumu devam ettirmek, işlevini kaybetmiş birçok organı organ nakli yoluyla değiştirmek, ağızdan beslenemeyen bir hastayı aylarca enteral ya da intravenöz yolla beslemek ve yaşamını devam ettirmek olanaklıdır. Bu olanaklar aynı zamanda yaşam ve ölüm arasındaki çizginin giderek belirsizleşmesine, etik sorunların ortaya çıkmasına ve bakım işlevlerinin karmaşıklaşmasına yol açmaktadır. A. ETİK İLKELER A1. Özerkliğe Saygı İlkesi A2. Kötü Davranmama İlkesi A3. Yararlılık İlkesi A4. Adalet İlkesi B. ETİK KARAR VERME SÜRECİ Tıp uygulamalarında etik karar konusuyla ilgili temel kaygılar; özde, iyi ve doğru kararın nasıl verileceği üzerine odaklanmaktadır. Etik karar verme süreci etik sorunun ya da ikilemin yaşandığı bir durumda söz konusu olabilecek etik konuların tanımlanarak en doğru eyleme karar verme sürecidir. Başka bir ifadeyle, birbiriyle çatışan seçeneklerin olduğu bir durumda, sistematik bir düşünme biçimiyle ahlaki açıdan en doğru eyleme karar verilmesini içeren mantıksal bir değerlendirme sürecini ifade etmektedir. Bu değerlendirme sırasında temel tıp etiği ilkelerinin - özerkliğe saygı, yararlılık, kötü davranmama, zarar vermeme ve adalet, etik gereklerinin (aydınlatılmış onam, mahremiyete saygı, gerçeğin söylenmesi, eşit 2
3 davranma vb.); meslek etiği kod ve kurallarının vaka içindeki görünüşleri ele alınır. Etik karar verme sürecinde kullanılan farklı yöntemler bulunmakla birlikte, Jonsen, Siegler ve Winslade tarafından geliştirilen dört gözeli etik karar verme süreci (Tablo 14.1) kolayca uygulanan yöntemlerden birisidir. Bunlar; 1) Tıbbi endikasyonlar, 2) Hastanın tercihleri, 3) Yaşamın kalitesi, 4) Sosyal, ekonomik, yasal ve yönetimsel özellikler gibi vakanın çevresindeki özelliklerdir. III. AYDINLATILMIŞ ONAM Tıbbın tüm alanlarında olduğu gibi yoğun bakım ortamında yapılan tedavi ve girişimlerin etik ve yasal açıdan geçerli olabilmesi için aydınlatılmış onam alınması ön koşuldur. Çünkü aydınlatılmış onam hasta - sağlık çalışanı arasındaki güven ilişkisinin, ilişkinin temelini oluşturan dürüstlük ilkesinin, bireyin kendi hakkında karar verme hakkını gözeten özerklik ilkesinin ve bireye saygı ilkesinin korunmasında asıl rol oynamaktadır. Aydınlatılmış onamın geçerli olabilmesi için; hastaya planlanan müdahale veya önerilen tedavinin risklerinin ve yararlarının açıklanması, kişinin bu bilgiyi anlayacak yeterliğe sahip olması ve bu bilgiyi kullanarak zorlama ve baskı olmaksızın gönüllü olarak makul bir seçim yapması gerekmektedir. Aydınlatılmış onam süreci; hastanın karar verme yeterliğinin değerlendirilmesi ile başlayıp, aydınlatılmış onam bilgisinin açıklanması, bilginin anlaşılır kılınması ve hiçbir baskı, zorlama olmaksızın gönüllükle tedaviyi onaması ya da reddetmesi şeklinde sürdürülmelidir. IV. YAŞAMI DESTEKLEYEN TEDAVİLERİN SINIRLANDIRILMASI Yaşamı tehdit eden hastalıkları etkilemek ve beklenen yaşam süresinin kalitesini yükseltmek amacını güden yaşamı destekleyen tedaviler ölüm anını geciktirmek için sağlanan herhangi bir tıbbi girişim, ilaç veya teknolojiye dayalı uygulamalar olarak tanımlanmaktadır. Organ nakilleri, ventilatör, canlandırma, diyaliz, tüple besleme, damar içine sıvı verme gibi tedavi ve araçları içeren bu tedaviler hastanın beklenen yaşam kalitesini yükseltmek yanında hastanın ölümünü de erteleyebilmektedir. İleri teknolojinin ürünü olan yaşam destek sistemlerinin kullanılmaması durumunda, hastanın ölüm sürecinin hızlanacak olması; bazen de kullanılması durumunda, hastaya önemli bir yarar sağlamayacak olması; bu kaynakların sınırlı sayıda ve aşırı pahalı olması; sağlık çalışanlarının bu kaynakları etkin kullanma sorumluğunun bulunması yaşamı destekleyen tedavi kararlarında ciddi etik sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. Karar verme yeterliğine sahip hastaya ilişkin kararlar 3
4 Yoğun bakım hastasının üniteye kabulünden önce sağlık çalışanları tarafından yapılacak tedavi ve müdahaleye ilişkin karar verme yeterliğinin değerlendirilmesi gerekir. Bu değerlendirme sonucunda karar vermede yeterli olan yoğun bakım hastasının yaşamı koruyan tedaviler de dâhil olmak üzere her türlü tedaviyi reddetme hakkı bulunmaktadır. Böylelikle özerkliğe saygı ilkesinin gereği olan hastanın kendi kaderini belirleme ve kendi bedenine ne yapılacağını belirleme hakkına saygı gösterilmiş olunur. Hasta karar verme yeterliğini kaybetmeden önce ileride yapılacaklara ilişkin tercihlerini de bildirmiş olabilir. Sağlık çalışanlarının yaşamı destekleyen tedavilerle ilgili hastanın tercihlerini dikkate alarak karar vermeleri gerekmektedir. Karar verme yeterliğine sahip olmayan hastaya ilişkin kararlar Yoğun bakım hastasının karar verme yeterliği azaldığında, ilerisi için bıraktığı bir tercihi ve vekili bulunmadığında veya vekil karar vericiler hastanın en iyi yarını gözetecek kararlar vermediğinde tedaviyi esirgeme ya da sonlandırma kararlarının sağlık çalışanları tarafından verilmesi gerekebilir. Yapılan çalışmalarda da vekili olmayan yoğun bakım hastalarında yaşamı destekleyen tedavilere ilişkin çoğu kararın kurumsal veya adli bir değerlendirme olmadan hekim tarafından verildiğini göstermektedir. Bu tür durumlarda orantılık ilkesi çerçevesinde tıbbi yararın, nafilelik ölçütleri ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi sağlık çalışanlarının kararlarında yol gösterici olabilmektedir. V. AĞRI VE ACININ DİNDİRİLMESİ Ağrı yoğun bakım ünitesinde önemli bir sorun olup, hastalarda yaygın olarak farklı düzeylerde yaşanmaktadır. Yoğun bakımda tedavi edilen hastaların % 60 ından fazlasının orta ve şiddetli düzeyde ağrı çektikleri, bu hastaların % 79 unun entübasyon tüpü nedeniyle ağrılarını sözlü olarak yeterince ifade edemedikleri belirtilmektedir. Ağrı altta yatan fiziksel hastalığa bağlı olabileceği gibi travmaya ve uzun süre hareketsiz kalmaya bağlı olarak da gelişebilir. Bununla birlikte yapılan invaziv girişimler (dren, endotrakeal tüp, kateter takılması ve çıkartılması gibi) ve bakım uygulamaları oldukça ağrı ve acı vericidir. Bu nedenle hastanın ağrı ve acısının dindirilmesi, dindirilemiyorsa azaltılması yoğun bakım tedavi ve bakımında ulaşılmak istenen bir hedeftir. Hemşirelik uygulamalarının bireyi rahatlatma üzerine temellenmesi, hemşirelerin hasta ile en fazla birlikte olan ekip üyesi olması ve onları yakından izlemeleri nedeniyle, yoğun bakım hemşirelerine ağrı yönetiminde önemli ödevler yüklemektedir. Yoğun bakım hemşiresinin hastasının ağrı ve acısını kontrol altına alma ödevi, hastaya anlayışlı ve şefkatli bakım verme ödeviyle de örtüşmektedir. 4
5 VI. YARDIMLI İNTİHAR VE ÖTANAZİ Tıbbi teknolojinin yaşamı uzatmak, beklenmeyen ölümü ertelemek konusunda insanlığa sağladığı yararlar takdir edilmekle birlikte tıbbın gücünün doğru kullanılmaması sonucu beklenen ölümlerin ertelendiği, canlılığın korunduğu ve doğal ölümün engellendiği de bir gerçektir. Tıbbın sahip olduğu bu güç sayesinde beklenen ölümün engellenmesi ve ölüm sürecinin uzaması bazı kişiler için bu tür bir yaşamı yaşamaktansa ölümün tercih edilmesine neden olabilmektedir. Özellikle hastanın kontrol edilmeyen ağrılar çekmesi veya daimi olarak bazı araçlara veya bir başkasına bağımlı kalması hem hastalar hem yakınları veya sağlık çalışanlarına ölümün en iyisi olacağını düşündürebilmektedir. VII. YOĞUN BAKIM KAYNAKLARININ PAYLAŞTIRILMASI Yoğun bakım hizmetlerine duyulan gereksinimin giderek artması, bu hizmetlerin maliyetinin yüksek olması, çalışan sağlık personelinin ve yatak sayısının azlığı gibi nedenler yoğun bakım kaynaklarının paylaştırılmasını zorunlu kılmaktadır. Yaşamsal öneme sahip olduğundan yoğun bakım kaynaklarının paylaşımında benzerlere benzer şekilde, benzer olmayanlara aralarındaki farklılıklarla orantılı olarak benzer olmayan şekilde muamele edilmesini öngören dağıtıcı adalet ilkesi temel alınmalıdır. Ülkemizde yoğun bakıma kabul, triyaj ve taburcu kararlarına ilişkin politikalar olmadığı gibi yoğun bakım ünitesi çalışanlarının kaynak paylaşımında kullandıkları ölçütlere ilişkin çalışmalar sınırlıdır. Akpınar ve Ersoy tarafından yapılan çalışmada yoğun bakım hekim ve hemşirelerin yoğun bakım kaynaklarını paylaştırmaya ilişkin kararlarında en etkili olan ölçütün tıbbi faydaya ilişkin ölçütler olduğu bulunurken, toplumsal faydaya ilişkin ölçütler en az etkili olmuştur. Yoğun bakım kaynaklarının triyajı Yoğun bakım hastalarının triyaj kararlarında dikkate alınan en önemli kriter, sağ kalım ve fonksiyon olarak hastanın göreceği fayda ve yarardır. Fayda ve yararlılığı belirlemede göz önüne alınması gereken faktörler şunlardır: Başarılı sonuç olasılığı, hastalığına bağlı olarak hastanın yaşam beklentisi, hastanın beklenen yaşam kalitesi, hasta ya da vekilin istekleri, etkilenenlere yükü -ki bu finansal ve psikolojik maliyeti ve diğer hastaların tedavisi için kaçırılan fırsatları içerir-, toplumun sağlık ihtiyaçları ve diğer ihtiyaçları. Yoğun bakım triyaj kararlarını vermede hastanın etnik kökeni, ırkı, cinsiyeti, inancı, cinsel tercihi ve ödeme gücü 5
6 gibi kriterlerin dikkate alınması etik açıdan onaylanmamaktadır. Triyaj kararları hasta ya da vekilinin onamı olmaksızın verilebilir. Genel olarak prognozu iyi olan hastaların prognozu kötü olan hastalara oranla yoğun bakım hizmetlerinden yararlanma önceliği bulunmaktadır. Eşit prognozu olan hastalar arasında verilecek karar ilk gelene ilk hizmet şeklinde olmaktadır. Yoğun bakım desteği alsın almasın iyi olacak hastaların, prognozu kötü olan ve yoğun bakım ünitesinden yarar sağlama olasılığı az olan hastaların (ağır, geri dönüşsüz beyin hasarı olan hastalar; geri dönüşsüz çoklu organ yetmezliği olan hastalar; kemoterapi ve radyoterapiye yanıt vermeyen metastatik kanserli hastalar), yoğun bakım desteği verilmemesi için aydınlatılmış reddi veya yaşayan dileği / emri olan, organ donörü olmayıp beyin ölümü açıklanmış olan, kalıcı bitkisel hayatta olan ya da daimi bilinçsiz durumda bulunan hastaların yoğun bakıma kabul edilmemesi gerekmektedir. Ancak hastanın yoğun bakım ünitesine kabul edilmemesi yaşam sonu bakım alma hakkını engellememektedir. VIII. SONUÇ Tıbbi teknolojinin yoğun bakımda kullanımı ve yoğun bakım hizmetlerine artan talep, yoğun bakımda etik sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. Karar verme yeterliği azalmadan önce hastaların ilerisi için onamlarının alınması, yoğun bakım ünitesinde çalışanların hastanın aydınlatılmış onamına saygı göstermeleri, yaşamı destekleyen tedavilerin sınırlandırılmasına ve yoğun bakım triyajına ilişkin ulusal ölçütlerin belirlenerek bu ölçütlerin sağlık çalışanlarıyla paylaşılması ve yoğun bakım ünitesinde çalışanlara etik karar verme süreçleri hakkında etik eğitim verilmesi yaşanan etik sorunların çözümüne ciddi katkı sağlayacaktır. IX. KAYNAKLAR 1. Akbaba A, Erenler E. (2011). Etik karar verme ve cinsiyet farklılıkları üzerine bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31: Akpınar A, Ersoy N. (2013). Dağıtıcı adalet ve Türkiye de yoğun bakım hekimlerinin yoğun bakım yataklarını paylaştırmakla ilgili tutumları. Konuralp Tıp Dergisi, 5(2): Akpınar A, Ersoy N. (2012). Yaşamı destekleyen tedaviler: Ne zaman esirgenmeli? Ne zaman sonlandırılmalı? Türk Onkoloji Dergisi, 27(1):
7 4. Akpınar A, Ersoy N. (2011). Yoğun bakımda adalet: Türkiye de yoğun bakım çalışanları hangi kabul / taburcu ölçütlerini kullanıyor? Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Dergisi, 39(3): Akpınar A, Senses, MO, Er RA. (2009). Attitudes of the intensive care nurses towards end-of-life decisions in paediatric intensive care. Nursing Ethics, 16(1): Akpınar A. (2005). Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hekim ve hemşirelerin yoğun bakım kaynaklarını paylaştırmakla ilgili tutum ve görüşleri ile çağdaş adalet kuramlarının ilişkisi. Uzmanlık Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli. 7. Akpir K. (2010). Yoğun bakım etiği. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi,8: Altun İ, Ersoy N. (2003). Undertaking the role of patient advocate: a longitudinal study of nursing students. Nursing Ethics, 10(5): Arnold RM, Kellum J. (2003). Moral justifications for surrogate decision making in the intensive care unit: Implications and limitations. Critical Care Medicine, 31(5): Aslan FE, Karadağ Ş. (2007). Ağrı: Yoğun bakım ünitesinde hemşireye hastanın yerine düşünme ve hissetme zorunluluk ve sorumluluğun yükleyen bir sorun. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 11(2): Aydın E, Ersoy N. (1995). Klinikte etik karar verme süreci. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi, 3(1): Aydın E, Ersoy N. (1995). Tıp etiği ilkeleri. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku- Tarihi,3(2): Aydın E, Ersoy N. (1994). Tıbbi etikte adalet ilkesi. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği- Hukuku-Tarihi, 2(2): Beauchamp TL, Childress JF. (2009). Principles of Biomedical Ethics. 6th ed. New York: Oxford University Press, p Beder A, Pınar G, Aydoğmuş G, Can M, Eren H, İşler N, ve ark. (2010). Hemşire ve hekimlerin ötanaziye ilişkin görüşleri. Klinik ve Deneysel Araştırmalar Dergisi, 1(2): Bendiane MK, Bouhnik AD, Galinier A, Favre R, Obadia Y, Peretti-Watel P. (2009). French hospital nurses opinion about euthanasia and physician - assisted suicide: a national phone survey. Journal of Medical Ethics, 35(4): Bendiane MK, Galinier A, Favre R, Ribiere C, Lapiana JM, Obadia Y, et al. (2007). French district nurses opinions towards euthanasia, involvement in end-of-life care 7
8 and nurse patient relationship: a national phone survey. Journalof Medical Ethics, 33: Büyükkoçak Ü, Çakırca M. (2007). Anestezi ve yoğun bakımla ilgili etik konular. Türkiye Klinikleri Anestezi ve Reanimasyon Dergisi, 5: Cobanoğlu N, Algıer L. (2004). A qualitative analysis of ethical problems experienced by physicians and nurses in intensive care unit in Turkey. Nursing Ethics, 11(5): Demir Y. (2012). Yoğun bakım ünitesinde ağrı deneyimi ve ağrının değerlendirilmesi: literatür incelemesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1): Dinç L. (2009). Hemşirelik hizmetlerinde etik yükümlülükler. Hacettepe Tıp Dergisi, 40: Dünya Tabipler Birliği. (1992). Dünya Tabipler Birliği nin hekim yardımlı intihar için tutumu. İçinden: Sağlıkla İlgili Uluslararası Belgeler. 2. baskı. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları, s Dünya Tabipler Birliği. (1983). Venedik Bildirgesi. İçinden: Sağlıkla İlgili Uluslararası Belgeler. 2. baskı. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları, s Er RA, Sehiralti M, Aker AT. (2013). Preliminary Turkish study of psychiatric inpatients competence to make treatment decisions. Asia-Pacific Psychiatry, 5(1): E9- E Er RA, Şehiraltı M. (2009). Karar verme yeterliği ve değerlendirilmesi. Hacettepe Tıp Dergisi, 40: Er RA. (2009). Psikiyatri hastalarının tedaviye karar verme yeterliği. Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli. 27. Erkekol FÖ. (2002). Yoğun bakım ünitelerinde etik konular. Toraks Dergisi, 3(3): Ersoy N, Senses MÖ, Er RA. (2010). Acil tıpta aydınlatılmış onam. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, 16(1): Ersoy N. (2009). Onkoloji hemşireliğinde etik. Türk Onkoloji Dergisi, 24(4): Ersoy N. (2008). Yoğun bakımda aydınlatılmış onam. III. Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Sempozyumu, Bursa. Erişim: am.doc 8
9 31. Ersoy N. (2003). Aydınlatılmış onam. İçinden: Çağdaş Tıp Etiği. AD. Erdemir, Ö. Öncel, Ş. Aksoy (editörler), İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, s Ersoy N. (2003). Yaşamın sonuyla ilgili etik konular (I): Yaşamı destekleyen tedavilerin esirgenmesi ve çekilmesi. İçinden: Çağdaş Tıp Etiği. AD. Erdemir, Ö. Öncel, Ş. Aksoy (editörler), İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, s Ersoy N. Yaşamın sonuyla ilgili etik konular (II): Ötanazi ve yardımlı intihar. İçinden: Çağdaş Tıp Etiği. AD. Erdemir, Ö. Öncel, Ş. Aksoy (editörler), İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri, s Ersoy N, Altun İ. (2001). Hemşirelerin yardımlı intihar hakkında görüşleri ile ilgili bir çalışma. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi,9: Ersoy N, Aydın E. (1994). Tıbbi etikte yararlılık ilkesi. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği- Hukuku-Tarihi,2(2): Ersoy N, Aydın A. (1994). Tıbbi etikte özerklik ve özerkliğe saygı ilkesi. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi,2(2): Fisher M. (2004). Ethical issues in the intensive care unit. Current Opinion in Critical Care, 10(4): Gezer DŞ. (2010). Yoğun bakım hemşirelerinin yaşadıkları etik sorunlar konusunda Adana ölçeğinde bir araştırma. Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana. 39. Grisso T, Appelbaum PS. (1998). Assessing Competence to Consentto Treatment. A Guide for Physicians and Other Health Professionals. New York: Oxford University Press, p.31-60, Huang LC, Chen CH, Liu HL, Lee HY, Peng NH, Wang TM, et al. (2013). The attitudes of neonatal professionals towards end-of-life decision-making for dying infants in Taiwan. Journal of Medical Ethics,39(6): Jeffery ME, Lanken PN, Taichman DB. (2004). Ethical issues in the intensive care unit. Pulmoner Disease, 11(3): Jonsen AR, Siegler M, Winslade WJ (2010). Clinical Ethics, A Practical Approach to Ethical Decisions in Clinical Medicine. 7th ed. New York: McGraw-Hill. 43. Karahisar F. (2006). Ölümcül hasta, hemşire ve hekimlerin ölüm ve ötenaziye ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uzmanlık Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. 9
10 44. Kpanake L, Dassa KS, Sorum PC, Mullet E. (2013). Togolese lay people's and health professionals' views about the acceptability of physician-assisted suicide. Journal of Medical Ethics, Epub ahead of print. doi: /medethics Kumaş G, Öztunç G, Alparslan NZ. (2007). Intensive care unit nurses opinions about euthanasia. Nursing Ethics, 14(5): National Commission for the Protection of Human Subjects of Biomedical and Behavioral Research. (1978). The Belmont Report: Ethical Principles and Guidelines for the Protection of Human Subjects of Research. Washington, DC: U.S. Government Printing Office. Erişim: Ohnishi K, Ohgushi Y, Nakano M, Fujii H, Tanaka H, Kitaoka K, et al. (2010). Moral distress experienced by psychiatric nurses in Japan. Nursing Ethics, 17: Parpa E, Mystakidou K, Tsilika E, Sakkas P, Patiraki E, Pistevou-Gombaki K, et al. (2008). Euthanasia and physician-assisted suicide in cases of terminal cancer: the opinions of physicians and nurses in Greece. Medicine, Science and the Law,48(4): Schneiderman LJ, Jecker NS, Jonsen AR. (1990). Medical futility: its meaning and ethical implications. Annals of InternalMedicine, 112(12): Schumann JH, Alfandre D. (2008). Clinical ethical decision making: the four topics approach. Seminars in Medical Practice. 11: Sert G. (2004). Hasta Hakları: Uluslararası Bildirgeler ve Tıp Etiği Çerçevesinde. İstanbul: Babil Yayıncılık, s Şenses MO. (2009). Yoğun bakım ünitelerinde yaşam sonu kararlarına ilişkin hekim ve hemşirelerin tutumları. Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli. 53. Tamayo-Velázquez MI, Simón-Lorda P, Cruz-Piqueras M. (2012). Euthanasia and physician-assisted suicide: knowledge, attitudes and experiences of nurses in Andalusia (Spain). Nursing Ethics, 19(5): Tel H. (2012). Yoğun bakım ünitelerinde sık karşılaşılan etik sorunlar. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 1: Terzioğlu A. (1994). Ötanazi ve getirdiği etik sorunlar. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği- Hukuku-Tarihi, 2(1): The Ethics Commitee of the Society of Critical Care Medicine. (1997). Consensus statement of the Society of Critical Care Medicine's Ethics Committee regarding futile and other possibly in advisable treatments. Critical Care Medicine, 25(5):
11 57. Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe Sözlük. Ankara. 58. Türk Tabipleri Birliği Etik Kurulu. (2010). Yaşamın sonuna ilişkin etik bildirge. İçinden: Türk Tabipleri Birliği Etik Bildirgeleri. İstanbul: Türk Tabipleri Birliği Yayınları, s Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı. (2004). Türk Ceza Kanunu. Resmi Gazete Tarihi: , Resmi Gazete Sayısı: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. (1998). Hasta Hakları Yönetmeliği. Resmi Gazete Tarihi: , Resmi Gazete Sayısı: vanbruchem-van de Scheur A, van der Arend A, vanwijmen F, Abu-Saad HH, ter Meulen R. (2008). Dutch nurses attitudes towards euthanasia and physician-assisted suicide. Nursing Ethics, 15(2): White DB, Curtis JR, Wolf LE, Prendergast TJ, Taichman DB, Kuniyoshi G, et al. (2007). Life support for patients without a surrogate decision maker: Who decides? Annals of Internal Medicine. 147: Yıldız M. (2004). Avrupa İnsan hakları Sözleşmesi ne göre yaşam hakkı ve sınırları. Uzmanlık tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. 11
Tıp Etiği Açısından Yaşamın Sonuna İlişkin Kararlar
Tıp Etiği Açısından Yaşamın Sonuna İlişkin Kararlar Öğr. Gör. Dr. Aslıhan AKPINAR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Hacettepe Biyoetik Merkezi Genel anlamda tıbbın yapması
DetaylıDİŞ HEKİMLİĞİ KARAR VERME SÜREÇLERİNDE ETİK
Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Asistan Etik Eğitimi 20-21 Şubat 2015 DİŞ HEKİMLİĞİ KARAR VERME SÜREÇLERİNDE ETİK Yrd Doç Dr FUNDA GÜLAY KADIOĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi Tıp
DetaylıESERLER LİSTESİ. A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler: SCI-E, SSCI veya AHCI kapsamındaki makaleler:
ESERLER LİSTESİ A. Uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan makaleler: SCI-E, SSCI veya AHCI kapsamındaki makaleler: A1. Ersoy N, Akpınar A. Attitudes about prenatal HIV testing in Turkey. Nurs Ethics.
DetaylıAydınlatılmış Onam. Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD
Aydınlatılmış Onam Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD aslyakcay@yahoo.com Paternalizm Hekimin hastasına karşı babacıl bir tutum takınması ve baba gibi davranmasını ifade eder. Baba
DetaylıAydınlatılmış Onam Asistan Etik Eğitimi Ekim Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD
Aydınlatılmış Onam Asistan Etik Eğitimi 30-31 Ekim 2014 Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD aslyakcay@yahoo.com Paternalizm Vaka 1. Paternalist cerrah Acil servise karın ağrısıyla
DetaylıONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ VE ETİK. Prof. Dr. Nermin Ersoy Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
ONKOLOJİ HEMŞİRELİĞİ VE ETİK Prof. Dr. Nermin Ersoy Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Etik Nedir? Felsefenin insanlar arası ilişkilerini ve sorunlarını konu edinen dalı;
DetaylıYaşam Sonu Kararlarında Hastane Etik Kurulları / Etik Konsültasyon. Öğr. Gör. Dr. Müge Demir Tıp Tarihi ve Etik AD mdemir@hacettepe.edu.
Yaşam Sonu Kararlarında Hastane Etik Kurulları / Etik Konsültasyon Öğr. Gör. Dr. Müge Demir Tıp Tarihi ve Etik AD mdemir@hacettepe.edu.tr Tanım Etik danışmanlık (konsültasyon) tıbbi konsültasyonun bir
DetaylıSunum akışı 1. Adalet Kavramı ve Adalet Kuramları 2. Tıpta Adalet İlkesi 3. Hekimin Yükümlülükleri Bağlamında Triyaj 4. Yoğun Bakım Kaynaklarının Triy
ADALET ve YOĞUN BAKIM KAYNAKLARININ PAYLAŞIMI ÖĞR. GÖR. DR. ASLIHAN AKPINAR TIP TARİHİ VE ETİK ANABİLİM DALI Sunum akışı 1. Adalet Kavramı ve Adalet Kuramları 2. Tıpta Adalet İlkesi 3. Hekimin Yükümlülükleri
DetaylıDünya Hekimler Birliği, Hasta Hakları Bildirgesi 1
Dünya Hekimler Birliği, Hasta Hakları Bildirgesi 1 34. Dünya Hekimler Toplantısı nda kabul edilmiş (Lizbon, Portekiz, Eylül/Ekim 1981), 47. Dünya Hekimler Birliği Kurultayı nda değişikliğe uğramış (Bali,
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi 2013
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ 1. ADI SOYADI: Erdal Ceylan 2. E-MAIL: erdlcyln.ec@gmail.com 3. UNVANI: Araştırma Görevlisi Derece Alan Üniversite Mezuniyet Yılı Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi 2013
DetaylıHacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi nde. Lisans Düzeyinde Etik Eğitimi
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi nde Lisans Düzeyinde Etik Eğitimi Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar; Öğr. Gör. Dr. Müge Demir Prof. Dr. Nüket Örnek Büken Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi
DetaylıÖğr. Gör. Dr. Müge DEMİR HÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
Öğr. Gör. Dr. Müge DEMİR HÜTF Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Diyaliz makinesinin icadı (1960 lı yıllar) Kanada Rahipleri Tıbbi Ahlak Kılavuzu (1971) New Jersey Yüksek Mahkemesi Karen Ann Quinlan Kararı
DetaylıANKARA NUMUNE HASTANESİ DR.BARI ÖZTÜRK
ANKARA NUMUNE HASTANESİ DR.BARI ÖZTÜRK Amaç Biyomedikal etiğin dört temel ilkesi Araştırma etiğinin gelişimi Ülkemizde klinik ilaç araştırmalarında yasal düzenlemeler Hasta hakları yönetmeliği Hekimin
DetaylıETİK.
ETİK Etik nedir? Doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek, doğru, haklı, iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır. sokrates(ks).pps Etik, neyin
DetaylıHEM 425 Dahiliye Yoğun Bakım Hemşireliği
HEM 425 Dahiliye Yoğun Bakım Hemşireliği 30 AKTS 4. yıl 1. yarıyıl Lisans 30 s/hafta 19kredi Teorik: 8 s/hafta Klinik:22 s/hafta İletişim e-posta: Dersle İlgili Görüşme saatleri : Cuma 10:00-11:00 Yrd.
Detaylı[Dünya Tabipler Birliği nin Eylül 1995, Bali, Endonezya da yapılan toplantısında kabul edilmiştir.]
[Dünya Tabipler Birliği nin Eylül 1995, Bali, Endonezya da yapılan toplantısında kabul edilmiştir.] Giriş Hekimler, hastaları ve geniş toplum kesimleri arasındaki ilişkilerde son yıllarda önemli değişikler
DetaylıTıBBI ETIK PENCERESINDEN TERMINAL DÖNEM HASTA
TıBBI ETIK PENCERESINDEN TERMINAL DÖNEM HASTA Prof. Dr. Neyyire Yasemin YALıM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı & Türkiye Biyoetik Derneği YOĞUN BAKıM nedir? Yoğun bakım,
DetaylıSİNEMADA HEKİM TEMSİLLERİ DÖNEM 2-SEÇMELİ DERS KURULU I YOU DON T KNOW JACK
DÖNEM 2-SEÇMELİ DERS KURULU I YOU DON T KNOW JACK JACK KEVORKIAN KİMDİR? 26 Mayıs 1928- Doğumu 1952 Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu 1960-70 lerde Michigan ve güney Kaliforniya da hastanelerde
DetaylıPalyatif Bakım Etiği ve Yasal Konular
Palyatif Bakım Etiği ve Yasal Konular Öğr. Gör. Dr. Müge DEMİR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı mdemir@hacettepe.edu.tr Sunum Planı Konu ile ilgili etik sorun alanları
DetaylıDİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ
Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Asistan Etik Eğitimi 20-21 Şubat 2015 DİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ Yrd Doç Dr FUNDA GÜLAY KADIOĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi Tıp Tarihi
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Ta ıtı For u Dersi Adı Öğreti Dili HEMŞİRELİKTE ETİK Türkçe Dersi Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans ( ) Yüksek Lisans(x ) Doktora( ) Eğiti Öğreti Siste i Örgün Öğreti X) Uzakta Öğreti Diğer Dersin
DetaylıKlinik ve Araştırmada Etik. Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN
Klinik ve Araştırmada Etik Prof. Dr. Sibel ERKAL İLHAN Klinik Etik Klinik etik tıbbi uygulamaların içsel bir yönüdür. Her klinik vakada etik boyut vardır. Etik Karar Verme Karar alırken bilimsel ve teknik
DetaylıADLİ VAKA SÜRECİNDE HASTA ve AİLE İLE İLETİŞİM
ADLİ VAKA SÜRECİNDE HASTA ve AİLE İLE İLETİŞİM Gamze Varlı Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Yoğun Bakım Ünitesi Klinik Eğitim Hemşiresi Sunu Planı Hemşirelik ve hasta/hasta yakınları eğitimi
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum
DetaylıYaşamın Sonunda Alınan Kararlarda Hekim Tutumu: Kültürlerarası Karşılaştırma
Yaşamın Sonunda Alınan Kararlarda Hekim Tutumu: Kültürlerarası Karşılaştırma Doç.Dr. Aysun Balseven Odabaşı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp AD Sunum Proje ve araştırma Araştırma verileri
DetaylıHemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi
Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Yabancı Dil: İngilizce. Uluslararası dergilerde yayınlanan makaleler
ÖZGEÇMİŞ Adı : Derya Soyadı: : Özcanlı Atik Doğum Yeri : ADANA-Kozan Doğum Tarihi : 01.03.1981 Medeni Hali : Evli Tel: 0534 970 1568 E-posta: deryaatik@osmaniye.edu.tr EĞİTİM DURUMU: Mezun Olduğu Üniversite:
DetaylıHASTANE ETİK KURULLARININ İŞLEVLERİ *
HASTANE ETİK KURULLARININ İŞLEVLERİ * Prof. Dr. Erdem Aydın Hacettepe Üni. Tıp Fak. Tıp Tarihi ve Etik AD Prof. Dr. Nermin Ersoy Kocaeli Ü. Tıp Fak. Tıp Tarihi ve Etik AD Günümüzde Tıp Etik'i etkinliklerinin
DetaylıYaşamı destekleyen tedaviler: Ne zaman esirgenmeli? Ne zaman sonlandırılmalı?
Türk Onkoloji Dergisi 2012;27(1):37-45 doi: 10.5505/tjoncol.2012.540 DERLEME REVİEW Yaşamı destekleyen tedaviler: Ne zaman esirgenmeli? Ne zaman sonlandırılmalı? Life-sustaining treatment: when should
DetaylıTEDAVİ PLANLARI CLINICAL CRITICAL PATHWAYS
SAĞLIK İŞLETMELERİ YÖNETİMİ TEDAVİ PLANLARI CLINICAL CRITICAL PATHWAYS B Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT *Tedavi planları,esas olarak mühendislik alanında geliştirilen ve kullanılan bir yöntemdir. * Sağlık hizmetlerinde
Detaylı* 4th EfCCNa Congress & FSAIO Spring Congress March 2011, Copenhagen, Denmark ta poster bildiri olarak sunulmuştur.
101 Yoğun Bakım Hemşirelerinin Ötenazi Hakkındaki Düşünceleri* Sevim ÇELİK**, Mine KALKAN***, Ayla GÜNDOĞDU***, Hülya TOPAL*** Özet Amaç: Yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerin ötenazi hakkındaki
DetaylıHasta Haklarının Tanımı ve Gelişme Süreci
Hasta Haklarının Tanımı ve Gelişme Süreci Temel insan haklarının bir alt başlığı olan hasta hakları, insan haklarının sağlık hizmetine uyarlanması olarak değerlendirilebilir. Hasta hakları, kaynağını uluslararası
DetaylıAydınlatılmış Onam Asistan Etik Eğitimi 7-8 Mayıs Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD
Aydınlatılmış Onam Asistan Etik Eğitimi 7-8 Mayıs 2015 Öğr. Gör. Dr. Aslıhan Akpınar HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD aslyakcay@yahoo.com 2 Tıpta etik ilişki Hekim-hasta ilişkisi - etik ilişkidir. - güvene dayalıdır.
DetaylıHASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ
HASTA VE AİLE EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİNİ BELİRLEME İLKAY AKSOY GÜLHANE ASKERİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM HASTANESİ KONU BAŞLIKLARI Hemşirenin eğitici rolü ve iletişim Hasta ve aile eğitimi Hasta eğitiminin
DetaylıHEMŞİRELER İÇİN ETİK İLKE VE SORUMLULUKLAR. Prof. Dr. Lale Büyükgönenç
HEMŞİRELER İÇİN ETİK İLKE VE SORUMLULUKLAR Prof. Dr. Lale Büyükgönenç Nasıl Bir Süreç İzledik? 2003: HEMAR-G Etik Komisyonu 2004-Ocak: Hemşirelik Deontoloji Tüzüğü Yazılmasına Karar Verilmesi 4-5 Haziran
DetaylıYENİ TIBBİ YÖNTEMLERİN HUKUKA UYGUNLUĞU
Dr. MEHMET EMİN ÖZGÜL Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Hukuk Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Elemanı YENİ TIBBİ YÖNTEMLERİN HUKUKA UYGUNLUĞU
DetaylıHARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ. Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Kredisi AKTS Onkoloji Hemşireliği III
HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Kredisi AKTS Onkoloji Hemşireliği 2801306 III 2+0 2 2 Ön Koşul Dersler Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Seçmeli Dersi Veren
DetaylıPalyatif Bakım Yurtdışı Uygulamaları. Dr. Dilşen ÇOLAK Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı
Palyatif Bakım Yurtdışı Uygulamaları Dr. Dilşen ÇOLAK Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Palyatif bakım yaşamı tehdit eden bir hastalıkla; yüz yüze kalan, hasta ve hasta yakınlarının,
Detaylı12/24/2013. Sağlık Ekibi Üyeleri
Sağlık hizmeti etik kurallarının ana kuralı, sağlık hizmeti veren kişinin daima hastanın iyiliğini gözeterek ve yararını düşünerek davranmakla yükümlü olduğudur. Bütün sağlık çalışanları ahlaki olarak
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Okul Adı Bölüm Mezuniyet Yılı Bahçelievler Deneme
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı: Kübra YILMAZ ŞENYÜZ Doğum Tarihi: 28/05/1987 Derece Okul Adı Bölüm Mezuniyet Yılı Lise Bahçelievler Deneme 2004 - Mezun Lisesi Lisans Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik
DetaylıHEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ. Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi
HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi Hematopoetik kök hücre transplantasyonu hematoloji-onkoloji alanında özel bir daldır
DetaylıYasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum
Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin
DetaylıTUĞBA YARDIMCI YARDIMCI DOÇENT
TUĞBA YARDIMCI YARDIMCI DOÇENT E-Posta Adresi : tugbayardimci@hotmail.com Telefon (İş) : 3682715588 Telefon (Cep) : Faks : Adres : Sinop Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü/Sinop Öğrenim
DetaylıNebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi
Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi TÜRKİYEDE BÖBREK NAKLİ 1975 yılında canlı 1978 yılında kadavra E.Ü.T.F Hastanesi Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi 1988
DetaylıÖZGEÇMİŞ (Tüm gelişmeleri bugünden başlayarak geriye doğru sıralayınız)
1. GENEL ÖZGEÇMİŞ (Tüm gelişmeleri bugünden başlayarak geriye doğru sıralayınız) DÜZENLEME TARİHİ: 09.12.2010 SOYADI, ADI: VEREN, FUNDA YAZIŞMA ADRESİ : ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİVERSİTESİ ZONGULDAK SAĞLIK
DetaylıT.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi
T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 12.1.2017 Diploma Program Adı : HUKUK, LİSANS PROGRAMI, (ÖRGÜN ÖĞRETİM) Akademik Yıl : 2016-2017 Ders Adı SAĞLIK
DetaylıHEMŞİRELİKTE DEĞERLER VE ETİK HEM 309. 2 AKTS 3. yıl 1. yarıyıl (güz) Lisans Zorunlu. İletişim: Yard.Doç.Dr. Serap BUDUK
HEMŞİRELİKTE DEĞERLER VE ETİK HEM 309 2 AKTS 3. yıl 1. yarıyıl (güz) Lisans Zorunlu 2 Kredi Teorik : 2 s/hafta Türkçe İletişim: Yard.Doç.Dr. Serap BUDUK e-posta : serapbulduk@maltepe.edu.tr Dersle İlgili
DetaylıHEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması
GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİKTE YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması Bu derste öğrencinin; birey, aile ve toplumun sağlık gereksinimlerini belirleyen
DetaylıUZMANLIK DERNEKLERİ ETİK KURULLAR KILAVUZU. TTB-UDEK- Etik Çalışma Grubu
UZMANLIK DERNEKLERİ ETİK KURULLAR KILAVUZU TTB-UDEK- Etik Çalışma Grubu 31 Ekim 2009 TTB-UDEK Etik Çalışma Grubu UZMANLIK DERNEKLERİ ETİK KURULLARI GENEL OLARAK ETİK KURULLAR Etik Kurullar: Tanım Etik
DetaylıBeyin Ölümü ve Organ Bağışı Sürecinde E7k İkilemler
Beyin Ölümü ve Organ Bağışı Sürecinde E7k İkilemler Mesleki yaşantımız sırasında karşılaştığımız soru ve sorunları irdelerken her zaman belirlenmiş kurallar yoktur. Burada ahlak ve vicdan ışığında sorun
DetaylıYAŞAM VE ETİK. Doç.Dr. Süleyman KALELİ Tıp Fakültesi Öğr.Üyesi
YAŞAM VE ETİK Doç.Dr. Süleyman KALELİ Tıp Fakültesi Öğr.Üyesi Yaşamın Sonuyla İlgili Etik Konular Yaşamın sonuyla ilgili etik konular denildiğinde hastanın ölümünü kolaylaştırma, ölümüne neden olma, ölme
DetaylıHASTA VE YAKINLARININ EĞİE. Hazırlayan Cihan Arabacı PROSEDÜRÜ
HASTA VE YAKINLARININ EĞİE ĞİTİMİ Hazırlayan Cihan Arabacı Eğitim Hemşiresi PROSEDÜRÜ 1 HASTA VE YAKINLARININ EĞİTİMİ Hasta ve yakınlarının tedavi ve bakım süreçlerine katılımı, hem hastanın kendisini
Detaylı4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Üniversitesi Psikiyatri Hemşireliği Anabilim
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Gül (Oban) Dikeç 2. Doğum Tarihi : 08.02.1986 3. Akademik Unvanı : Yardımcı Doçent Doktor 4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Hemşirelik Yüksek Okulu Koç Üniversitesi
DetaylıYoğun Bakımda Adalet: Türkiye de Yoğun Bakım Çalışanları Hangi Kabul/Taburcu Ölçütlerini Kullanıyor?
TÜRK ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON DERNEĞİ Türk Anest Rean Der Dergisi 2011; 39(3):115-125 doi:10.5222/jtaics.2011.115 Klinik Araştırma Yoğun Bakımda Adalet: Türkiye de Yoğun Bakım Çalışanları Hangi Kabul/Taburcu
DetaylıHEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin
DetaylıSAĞLIK YÖNETİMİ HASTANE YÖNETİMİ
SAĞLIK YÖNETİMİ HASTANE YÖNETİMİ Kaynak: Sağlık İşletmeleri Yönetimi Prof. Dr. Dilaver TENGİLİMOĞLU Yrd. Doç. Dr. Oğuz IŞIK Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT *Hastanelerin Tanımı *Hastanelerin Özellikleri *Hastanelerin
DetaylıDerece Bölüm/Program Üniversite Yıl Önlisans. Anestezi Ankara Üniversitesi 2001. Hemşirelik Ankara Üniversitesi 2005
Yrd. Doç. Dr. Deniz Öztürk, Hemşirelik Esasları Doğum Tarihi ve Yeri: 28.06.1981, Ankara Yabancı Dil: İngilizce (Mart 2007 ÜDS; 75.0) ALES: 2007 Sonbahar Sayısal: 68.312 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK TANILAMASI (HEM 601 TEORİK 2, 2
DetaylıHASTANIN KENDİ GELECEĞİNİ BELİRLEME HAKKI
Yard. Doç. Dr. Hamide TACİR Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi HASTANIN KENDİ GELECEĞİNİ BELİRLEME HAKKI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi GİRİŞ...1 Birinci Bölüm HASTANIN KENDİ
DetaylıAmeliyat Sırası Hasta Bakımı
Ameliyat Sırası Hasta Bakımı AMAÇ Hastanın ameliyat sırası hemşirelik bakımının sürdürülmesi ve karşılaşabileceği komplikasyonların önlenmesidir. TEMEL İLKELER Ameliyat sırası dönemde hemşirelik bakımı;
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI
AKILCI İLAÇ KULLANIMI İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji BD Prenatal-Tanı Tedavi Ünitesi Dr. Tuğba Saraç Sivrikoz Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı
DetaylıProf. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı
Prof. Dr. Hayri T. ÖZBEK Çukurova Ünviversitesi, Algoloji Bilim Dalı ĠLAÇ NEDĠR? Dünya Sağlık Örgütü ne (DSÖ) göre; Fizyolojik sistemleri, patolojik durumları alanın yararına değiştirmek, incelemek amacıyla
DetaylıSEVGİ ŞİMŞEK , I. Uluslararası, XVI. Ulusal Jinekolojik Onkoloji Kongresi, Antalya
SEVGİ ŞİMŞEK ÖĞRENİM DURUMU 2017-2018 Yüksek Lisans- Hemşirelik- Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı 1987-1991 Lisans- Hemşirelik- Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu 1990-1991 Hemşirelik Hizmetleri
DetaylıHekimlerin ve Hemşirelerin Hastayla İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi
Hekimlerin ve Hemşirelerin Hastayla İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi Belgin BABADAĞLI *, Seçil EKİZ ERİM **, Sarper ERDOĞAN *** ÖZET İletişim Bilgi alışverişi bilgi üretme ve anlamlandırma sürecidir.
DetaylıTIP VE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖTANAZİYE KARŞI TUTUMLARI ATTITUDES OF STUDENTS OF MEDICAL AND NURSING SCHOOLS AGAINST EUTHANASIA
Cilt: 10 Sayı: 52 Volume: 10 Issue: 52 Ekim 2017 October 2017 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 13079581 Doi Number: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1925 TIP VE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN
DetaylıYOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 2007 Yoğun Bakım Üniteleri Hasta bakımının en karmaşık Masraflı Teknoloji ile içiçe Birden fazla organı ilgilendiren
Detaylı27/04/16. Aile Merkezli Bakımda Sinerji Modeli. Sinerji. Sinerji modelinin ortaya çıkışı
Aile Merkezli Bakımda Sinerji Modeli Yrd. Doç. Dr. BESEY ÖREN besey_oren@yahoo.com Son 10 yıldır; Sınırlı kaynaklar, Sürekli değişim, Bilginin genişletilmesi Küresel işgücü eksikliği nedeniyle Hemşirelere
DetaylıHastane. Hastane Grupları 19/11/2015. Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar
Hastane Sağlık Kurumları Yönetiminde Temel Kavramlar Yük.Hem.Müge Bulakbaşı Ekonomik, verimli ve etkili olarak her türlü sağlık hizmetinin kesintisiz üretildiği, Eğitim, araştırma ve toplum sağlığı hizmetlerinin
DetaylıHEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI NA GİRİŞ KOŞULLARI : Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık veya Hemşirelik Yüksekokulları, Hemşirelik, Sağlık Memurluğu ve Ebelik Programları mezunu
DetaylıORTAK GÖRÜŞ 2010 ANKET VERİLERİ
ORTAK GÖRÜŞ 2010 ANKET VERİLERİ Türk Tabipleri Birliği Hekimlerin Çalışma Koşulları, İşyükü ve İşgücüne ilişkin Ortak Görüş 2010 VERİ DÖKÜMÜ EKİM 2010 Yanıt dağılım grafkleri, tabloları ve anket soruları
DetaylıHekimlerin Etik Sorumlukları ve Hekim Hakları. Öğr. Gör. Dr. Müge DEMİR HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD
Hekimlerin Etik Sorumlukları ve Hekim Hakları Öğr. Gör. Dr. Müge DEMİR HÜTF Tıp Tarihi ve Etik AD mdemir@hacettepe.edu.tr Kavramlar Hak, hukuk düzeninin kişilere tanıdığı yetki olarak tanımlanabilir. Pozitif
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK TANILAMASI (HEM 601 TEORİK 2, 2
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçent Bakırköy Sağlık Yüksekokulu İstanbul Üniv. 2009-2010. Yardımcı Doçent Sağlık Bilimleri Fakültesi İstanbul Üniv.
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Fatma AY 2. Doğum Tarihi : 05.10.1972 3. Unvanı : Yrd. Doç. Dr 4. Öğrenim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik İstanbul Üniversitesi 1994 Y. Lisans Hemşirelik
DetaylıAKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM. Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD
AKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985
DetaylıYeni Sağlık Meslekleri: Mesleki Sınırların Değişimi. Prof.Dr.Osman Hayran İstanbul Medipol Üniversitesi
Yeni Sağlık Meslekleri: Mesleki Sınırların Değişimi Prof.Dr.Osman Hayran İstanbul Medipol Üniversitesi Meslekleşme İş-Meslek ayrımı Orta çağ: Öğrenilen meslekler : Tıp, hukuk, din 19. Yüzyıl: Kapitalizm
DetaylıHEMŞİRELERDE ÇALIŞMA ORTAMI UZM. HEM. HANDAN ALAN HEMŞİRELİKTE YÖNETİM AD DOKTORA ÖĞRENCİSİ
HEMŞİRELERDE ÇALIŞMA ORTAMI UZM. HEM. HANDAN ALAN HEMŞİRELİKTE YÖNETİM AD DOKTORA ÖĞRENCİSİ Çalışma hayatı insan yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır. Günün en aktif döneminin yaşandığı çalışma ortamları,
DetaylıÖZET. Ayça GÜRKAN*, Aysun BABACAN GÜMÜŞ**, Hatice DODAK***
Öğrenci Hemşirelerin Terminal Dönem Hasta Sorunları Hakkındaki Görüşleri: Hemşirelik Girişimleri, Hasta Hakları ve Etik Sorunlar Kapsamında Bir İnceleme Ayça GÜRKAN*, Aysun BABACAN GÜMÜŞ**, Hatice DODAK***
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Koç Üniversitesi HYO 2008 Y. Lisans Hemşirelikte Yönetim Doktora Hemşirelikte Yönetim
Uzm. Hemşire Begüm Yalçın Doğum Tarihi: 12.02.1985 beyalcin@ku.edu.tr Eğitim Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Koç Üniversitesi HYO 2008 Y. Lisans Hemşirelikte Yönetim Doktora Hemşirelikte Yönetim
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : Dilek (KARA) YILMAZ 2. Doğum Tarihi : 13/10/1985 3. Unvanı : Öğretim Görevlisi 4. Öğrenim Durumu :
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Dilek (KARA) YILMAZ 2. Doğum Tarihi : 13/10/1985 3. Unvanı : Öğretim Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Eskişehir Osmangazi Üniversitesi,
DetaylıEtik Karar Verme Süreci. Etik İkilem Nafile tedavi ve ötanazi, Resüste edilmeyecek hasta direktifi Moral distres kavramı
Etik Karar Verme Süreci Etik İkilem Nafile tedavi ve ötanazi, Resüste edilmeyecek hasta direktifi Moral distres kavramı Ebenin dediklerini aynen uygulayan yapan Sağlıklı/hasta birey Bilgi almak isteyen,
DetaylıHEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ
HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi
DetaylıKALİTE KONTROL GRUBU FAALİYETLERİ
KALİTE KONTROL GRUBU FAALİYETLERİ Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü ne bağlı çalışan ve Müdürlüğümüz tarafından oluşturulmuş olan Kalite Kontrol Grubu, hemşirelik bakım süreçlerinin geliştirilmesine yönelik
DetaylıHARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ
HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Kredisi AKTS Psikiyatri Hastalıkları 0401701 7 6+16 14 19 Hemşireliği Ön Koşul Dersler Yok Dersin Dili Türkçe
DetaylıPalyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları
Palyatif Bakım Hastalarında Sık Gözlenen Ruhsal Hastalıklar ve Tedavi Yaklaşımları Doç. Dr. Özen Önen Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Bilim Dalı Ankara,
DetaylıBENGÜ AKSOY benguaksoy@yahoo.com LOGO
BENGÜ AKSOY benguaksoy@yahoo.com LOGO İÇERİK 1.Hemşirelik Rollerini Etkileyen Eğilimler 2. Hemşirelik Felsefesi Dahilinde Uygulama 3. Yeni Nesil Bilgi Ağları ve Sağlık Kayıtları 4.Hemşirelikte Yeterlilik
DetaylıBir Eği'm ve Araş.rma Hastanesi nde Çalışılan an' HIV Testlerinin İstemlerinin Kalita'f & Kan'ta'f Olarak Değerlendirilmesi ve Sonuçlandırma Prosedürü
Bir Eği'm ve Araş.rma Hastanesi nde Çalışılan an' HIV Testlerinin İstemlerinin Kalita'f & Kan'ta'f Olarak Değerlendirilmesi ve Sonuçlandırma Prosedürü Gönül ÇİÇEK ŞENTÜRK1, Gül ERDEM2, Mustafa ÇAĞATAY2,
DetaylıEtik, Biyoetik, Hukuk: Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar
Etik, Biyoetik, Hukuk: Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar Hazırlayan:Esma BÖLÜK 1 Ahlak insanlara özgüdür. Bununla birlikte tarih, gelenekler, eğitim, dini inançlar gibi pek çok kültürel unsurdan etkilenir.
DetaylıGaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2015;7 (2):
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2015;7 (2): 100-104 Editöre Mektup Basol ve ark. Amerika da Acil Servis Hekimlerine Palyatif Bakım Üzerine Uygulanan Bir Anket Çalışması A survey Study
DetaylıKlinik Etik Değerlendirme Süreci ve Hastane Etik Kurulları. Dr. Öğr. Üyesi Müge Demir Tıp Tarihi ve Etik AD
Klinik Etik Değerlendirme Süreci ve Hastane Etik Kurulları Dr. Öğr. Üyesi Müge Demir Tıp Tarihi ve Etik AD mdemir@hacettepe.edu.tr Sunum Planı Klinik etik Etik ikilem Etik karar verme süreci Etik danışmanlık
DetaylıYrd.Doç.Dr. NURDAN GEZER
Yrd.Doç.Dr. NURDAN GEZER Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik Bölümü Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1987-1991 Lisans Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi 1998-2000 2001-2003
DetaylıAkılcı İlaç Kullanımı ( ) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Akılcı İlaç Kullanımı (29.05.2016) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sunu Planı 1. Akılcı İlaç Kullanımı Tanım 2. Akılcı İlaç Kullanımı Sorumluluk Sahibi
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Uygulama Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (x) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim
DetaylıResmî Gazete YÖNETMELİK. SAĞLIK BAKANLIĞI TAġRA TEġKĠLATI YATAK VE KADRO. STANDARTLARI YÖNETMELĠĞĠNDE DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASINA DAĠR YÖNETMELĠK
25 Haziran 2010 CUMA Resmî Gazete Sayı : 27622 YÖNETMELİK Sağlık Bakanlığından: SAĞLIK BAKANLIĞI TAġRA TEġKĠLATI YATAK VE KADRO STANDARTLARI YÖNETMELĠĞĠNDE DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASINA DAĠR YÖNETMELĠK MADDE
DetaylıYILLIK EĞİTİM PLANI (2013)
in Konusu Tüberküloz i Üriner Sistem Enfeksiyonlarından Korunma YILLIK EĞİTİM PLANI F KY 028 Ekim 2009 00 -- 1 / 6 i Veren Kişi / Uzm. Dr. Hüsamettin SAZLIDERE Halka Açık 17 Arzu TURAN Hemşireler 21 İtaki
DetaylıTürk Tıbbi Onkoloji Derneği nin
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği nin Kanser Kontrolü ndeki Rolü DR. PINAR SAİP TÜRK TIBBİ ONKOLOJİ DERNEĞİ BAŞKANI Misyonumuz Ülkemizdeki tıbbi onkologların özlük haklarını savunmak, birlikte çalışma kültürünü
DetaylıYOĞUN BAKIM VE DİĞER BİRİMLERDE GÖREV YAPAN HEMŞİRELERİN ÖTANAZİYE YAKLAŞIMI INTENSIVE CARE NURSE S AND OTHER UNIT NURSE S ATTITUDE TOWARDS EUTHANASIA
ORİJİNAL MAKALE ORIGINAL ARTICLE YOĞUN BAKIM VE DİĞER BİRİMLERDE GÖREV YAPAN HEMŞİRELERİN ÖTANAZİYE YAKLAŞIMI INTENSIVE CARE NURSE S AND OTHER UNIT NURSE S ATTITUDE TOWARDS EUTHANASIA > Selma Tepehan 1
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Lisans Hemşirelik Hemşirelik Bölümü Lisans Programı
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Hatice Dilek DOĞAN 2. Doğum Yeri. Afyonkarahisar/ Merkez 3. Unvanı: Dr. Öğr. Üyesi. 4. Öğrenim Durumu: Doktora Mezunu Derece Alan Üniversite Yıl Lisans lik Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
DetaylıHekim, Tıp Fakültesinden mezun olarak, diploma sahibi olan kişidir.
UZMANLIK ÖĞRENCİLERİNİN TIBBİ MÜDAHALE YETKİSİ ve HUKUKİ SORUMLULUKLARI Uz.Dr. Ziya T. GÜNEŞ-Sağlık Hukuku Yüksek Lisans Programı Tıbbi Müdahale; Meslek icrasına yetkili bir sağlık personeli tarafından,
DetaylıİÇİNDEKİLER KISIM I PSİKOLOJİK DANIŞMA ETİĞİ İÇİN GENEL ÇERÇEVE. 1. Bölüm: Etiğe Giriş: Temel Kavramlar
İÇİNDEKİLER Birkaç Söz: Kültüre Uyarlanarak Yenilenen ve Geliştirilen Yeni Baskı Üzerine...v Çeviri Editörünün Ön Sözü... xiii Çeviri Editörünün Teşekkürü...xv Ön Söz... xvii Teşekkür... xix KISIM I PSİKOLOJİK
DetaylıÇOCUKLARDA VE ERGENLERDE İNTİHAR GİRİŞİMİ
ÇOCUKLARDA VE ERGENLERDE İNTİHAR GİRİŞİMİ Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Hasan Kalyoncu Üniversitesi Psikoloji www.gunescocuk.com Çocuk ve ergen psikiyatrisinde
Detaylı