HEKĐMLERĐN TIBBĐ SEKRETERLERE YÖNELĐK ALGILARI ÜZERĐNE BĐR ARAŞTIRMA-ANKARA ÖRNEĞĐ

Transkript

1 MYO-ÖS Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu EKĐM 2010-DÜZCE HEKĐMLERĐN TIBBĐ SEKRETERLERE YÖNELĐK ALGILARI ÜZERĐNE BĐR ARAŞTIRMA-ANKARA ÖRNEĞĐ Hüseyin Salih Baran 1 Fatma Dondarkaya 1 Fulden Uzun 1 Merve Öztürk 1 Habibe Börekçi 1 Abdurrahman Kutluer 1 1 Sağlık Bilimleri Meslek Yüksekokulu Fatih Üniversitesi - ANKARA ÖZET hsbaran@fatih.edu.tr dondarkayaftm@hotmail.com fuldenuzn@hotmail.com merve.sarilaleler@hotmail.com habibeborekci@hotmail.com zaman_gs@hotmail.com Sağlık hizmeti sunan örgütler, yapısal ve işlevsel açıdan en karmaşık örgütler arasında yer almaktadır. Yardımcı personelden, yüksek eğitimliye kadar çeşitlilik gösteren her düzeydeki personel, karmaşık ve çok pahalı teçhizat, yaşam ve ölümle ilgili faaliyetler ve ortaya çıkan stres gibi özellikleriyle sağlık işletmeleri, yapısında pek çok ekibi barındıran organizasyonlardır (Aslan ve ark. 2004) [1]. Bu karmaşık organizasyonlarda en temel meslek grubu hekimlerdir. Sağlık hizmetleri ağırlıklı olarak hekimler tarafından yürütülür ve koordine edilir. Hemşirelik, tıbbi laboratuar, tıbbi görüntüleme, tıbbi sekreterlik hizmetleri, hekimlik hizmetleriyle yakından ilişkili hizmetlerdir. Özellikle, tıbbi sekreterler kurum-hasta, hekim-hasta arasındaki iletişimde köprü vazifesini yerine getirirler. Ayrıca tıbbi sekreterlik hizmeti bir yönü ile hasta ve hasta yakınının sağlık kurumu ve kuruluşu ile ilk temas kurduğu hizmet alanıdır. Alınacak sağlık hizmetinin kapısını aralayan tıbbi sekreterlik hizmetleri ofis hizmetleri, halkla ilişkiler, bilgi-belge yönetimi gibi faaliyetleri içermektedir. Tıbbi sekreterlik hizmetleri hasta, hasta yakınları açısından önemli olduğu gibi ve hekim, hemşire, laborant gibi diğer sağlık çalışanları için de oldukça önemlidir. Özellikle hekimler açısından verilen sağlık hizmetinin sekreterlik yönü ile desteklemesi nedeniyle son derece önemlidir. Hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik tutum ve davranışları tıbbi sekreterlerin motivasyonunu, memnuniyetini, tükenmişliğini yakından etkileyebilmektedir. Hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik algıları, tutum ve davranışlarını belirleyen temel öğelerden biri olarak kabul edilebilir. Bu araştırmada Ankara ilinde devlet, özel ve vakıf hastanelerinde görev yapan hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik algıları incelenmiştir. Buna yönelik olarak veri toplama aracı olarak bir anket hazırlanmıştır. Anket mayıs tarihleri arasında Ankara da bulunan devlet, vakıf ve özel hastanelerde görev yapan 208 hekime uygulanmıştır. Anket sonuçları istatistiksel yöntemlerle, literatür dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Hekimler, tıbbi sekreterler, sağlık çalışanları, mesleki algı 1

2 1.GĐRĐŞ Sağlık hizmetleri; birey ve toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesine yönelik olarak sağlık personeli tarafından sunulan koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici hizmetler olarak tanımlanmaktadır [2]. Sağlık hizmetleri, hastalıkların teşhis, tedavi ve rehabilitasyonu yanında, hastalıkların önlenmesi ve toplum ve bireyin sağlık düzeyini geliştirilmesi ile ilgili faaliyetler bütünü anlamına gelmektedir [3]. Sağlık hizmetleri yönetimi direkt olarak insan sağlığı ve hayatı ile ilgilidir. Herhangi bir sanayi kuruluşunda yönetsel kararların yanlışlığı en fazla üretim kaybına ya da parasal zarara neden olurken sağlık yönetimindeki yanlış kararlar, insan hayatının kalitesinde düşme hatta insan hayatına mal olma ve toplumun sağlık düzeyinde bozulma ile sonuçlanmaktadır. Yapılan hataların geri dönüşü ve telafisi çoğunlukla mümkün değildir [4]. Sağlık yöneticileri, etkin bir iletişim sistemi ile hasta, hemşire ve hekim üçgeninin uyumlu ve verimli bir çalışma göstermesini hedeflemelidir. Bakım üçgeni arasındaki koordinasyonun sağlanmasında en önemli görev ise sekreterlere düşmektedir. Bu görevin yerine getirilmesi için etkin çalışan bir sekreterlik hizmetleri organizasyonuna ihtiyaç vardır [5]. Ebeden, uzman hekime kadar uzanan sağlık zinciri halkalarının bir bölümünü de tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik mesleği oluşturmaktadır. Uzmanlaşma sonucu ortaya çıkan bu meslek, sağlık kuruluşlarında hasta ile sağlık personeli arasındaki iletişimi kolaylaştırmıştır. Đşlemleri düzene koyarak bürokrasiyi en aza indirir ve hizmetin kolay sunulmasına yardımcı olur [2]. Sağlık sektöründe verilere kolayca ulaşılabilmesi, verilerdeki bilgilerden sistematik bir değerlendirme yapılabilmesi ve uygulamaya sokulabilmesi sekreterlik hizmetlerinin iyi işleyişine bağlıdır. Sağlık kayıtları sağlık kurumlarından yararlanan birey, hekim ve diğer sağlık personeli arasında bir iletişim ortamı ortaya çıkarır. Bu iletişimi sekreterlik hizmetleri gerçekleştirmektedir. Hastalara, yakınlarına, sağlık çalışanlarına güvenli, kaliteli, hızlı ve ekonomik hizmet sunmak sağlık işletmelerinin temel amaçlarındandır. Bu amacı gerçekleştirmek için iyi yetişmiş sağlık ve yardımcı sağlık personelinin yanında, iyi yetişmiş tıbbi sekreterlere ve iyi organize edilmiş sekreterlik hizmetlerine ihtiyaç duyulmaktadır [5]. Tıp sekreterlerinin bir takım mesleki tutum ve alışkanlıklara sahip olmaları gerekmektedir. Bu tutum ve alışkanlıklar şu şekilde sıralanmaktadır [2]: Đşini sevmek Hastalara, hasta yakınlarına ve çalışanlara karşı saygılı olmak Hasta ve yakınlarına danışma hizmetlerinde yeterli bilgi vermek Çalıştığı ortamı temiz ve düzenli tutmak Ekip çalışmasının önemine inanmak Verilen işi doğru yapmak Çevre korumaya karşı duyarlı olmak Detaylara özen göstermek Đnsan ilişkilerine özen göstermek Đş güvenliğine dikkat etmek Đş yeri çalışma prensiplerine uymak Kaliteye dikkat etmek Meslek ahlakına dikkat etmek Planlı olmak Sorumluluk sahibi olmak Günlük iş ve çalışma planı yapmak Đşlerin önceliklerini ayırmak, öncelik sırasına göre gerçekleştirmek 2

3 Đşine sadık olmak, sır saklamak Amirleri ve çevresiyle uyumlu çalışmak Đş için gerekli araç ve gereçleri ve zamanı tasarruflu kullanmak, kurumun malını korumak Eleştirilere karşı hoşgörülü olmak Hastane dışında da mesleğiyle ilgili etkinliklere katılmak Notları düzenli tutarak ilgililere zamanında eksiksiz olarak ulaştırmak Çalışma saatlerine dikkat etmek Telefon görüşmelerinde genel kurallara dikkat etmek Hastane enfeksiyonlarına karşı koruyucu önlemleri almak Kılık kıyafet yönetmeliğine uymak Hasta dosyalarındaki bilgileri düzenli olarak tutmak Bölümü ile ilgili istatistikleri düzenli olarak tutmak, zamanında ilgililere ulaştırmak Kimsesiz yardıma ihtiyacı olan hastalarla ilgilenmek ve bölümüne bildirmek Sabırlı, soğukkanlı, çalışkan, dürüst, kararlı, yeniliklere açık, titiz, enerjik, temiz ve dikkatli. Hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik tutum ve davranışları tıbbi sekreterlerin motivasyonunu, memnuniyetini, tükenmişliğini yakından etkileyebilmektedir. Bu araştırmada hekimlerin tıbbi sekreterlerle ilgili konulardaki düşüncelerinin, onlara yönelik algılarının incelenmesi amaçlanmıştır. 2. DENEYSEL veya TEORĐK ÇALIŞMA Bu araştırmada Ankara ilinde devlet, özel ve vakıf hastanelerinde görev yapan hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik algıları incelenmiştir. Buna yönelik olarak veri toplama aracı olarak bir anket hazırlanmıştır. Anket mayıs tarihleri arasında Ankara da bulunan devlet, vakıf ve özel hastanelerde görev yapan 208 hekime uygulanmıştır. Verilerin analizinde excell programı kullanılmıştır. Bu program aracılığıyla istatistiksel analiz olarak, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri bulunmuştur. Araştırma verileri yorumlanırken yüzde değerleri ve aritmetik ortalamalar dikkate alınmıştır. Aritmetik ortalamalarda Likert tipi beşli derecelendirme ölçeğindeki aralık için; Aralık Genişliği= Dizi Genişliği/ Yapılacak Grup Sayısı formülünden faydalanarak, 4/5=0,80 olarak puan aralıkları belirlenmiştir [6]. Buna göre seçenek aralıkları aşağıdaki gibi düzenlenmiştir. Beşli Likert Tipi Ölçeğin Değer Aralıklarına Göre Katılım Düzeyleri Değer Aralıkları Katılım düzeyi 1,00-1,79 Kesinlikle Katılmıyorum (1) 1,80-2,59 Katılmıyorum (2) 2,60-3,39 Kararsızım (3) 3,40-4,19 Katılıyorum (4) 4,20-5,00 Tamamen Katılıyorum (5) Araştırmanın çalışma evreninin Ankara da kamu, özel ve vakıf hastanelerinde görev yapan hekimler oluşturmuştur. Araştırma evreninin büyüklüğü dikkate alınarak örneklem seçimi yapılmıştır. Örneklem olarak Özel Lokman Hekim Hastanesi, Başkent Üniversitesi Hastanesi, Özel Medicana, Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Gazi Üniversitesi Hastanesi, Hacettepe Üniversitesi Hastanesi, Ufuk Üniversitesi Hastanesi, GATA Gülhane 3

4 Askeri Tıp Akademisi, TDV 29 Mayıs Hastanesi ve Yüksek Đhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde görev yapan 208 hekime anket uygulanmıştır. Ankete katılan hekimlerin cinsiyet, çalışma yılı ve uzmanlık alanlarına göre dağılımları Tablo 1 de verilmiştir. Ankete 121 bay, 87 bayan hekim katılmıştır. Ankete katılan hekimlerin % 41,3 ü 0-5 yıl arasında, % 42,8 i 6-10 yıl arasında % 10,6 sı da yıl arasında çalışma yılına sahip oldukları görülmektedir. Uzmanlık dağılımları incelendiğinde ankete katılan hekimler % 12 si iç hastalıkları % 7,2 si çocuk sağlığı ve hastalıkları, % 7,2 si kadın hastalıkları ve doğum, % 7,2 si mikrobiyoloji, % 6,3 ü kulak burun boğaz, % 5,8 i ortopedi, % 5,8 i de anestezi uzmanı olarak görev yapmaktadırlar. Ankete katılan hekimlerin % 19,2 si Özel Lokman Hekim Hastanesi nde, % 13,5 i Başkent Üniversitesi Hastanesi nde, % 11,5 i Özel Medicana, %10,1 i Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde, % 8,2 i Gazi Üniversitesi Hastanesi nde, % 7,2 i Hacettepe Üniversitesi Hastanesi nde, % 6,7 si Ufuk Üniversitesi Hastanesi nde, % 5,8 i GATA Gülhane Askeri Tıp Akademisi nde, % 5,8 i TDV 29 Mayıs Hastanesi nde, % 4,3 ü de Yüksek Đhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde çalıştıkları görülmektedir. Tablo 1. Ankete Katılan Hekimlerin Cinsiyet, Çalışma Yılı, Uzmanlık Alanı, Görev Yeri Dağılımı Cinsiyet Sayı Yüzde Bay ,2 Bayan 87 41,8 Çalışma Yılı Sayı Yüzde 0-5 yıl 86 41, yıl 89 42, yıl 22 10, yıl 7 3, yıl 3 1,4 26 yıl üzeri 1 0,5 Uzmanlık Alanı Sayı Yüzde Đç hastalıkları 25 12,0 Çocuk sağlığı ve hastalıkları 15 7,2 Kadın hastalıkları ve doğum 15 7,2 Mikrobiyoloji 15 7,2 Kulak burun boğaz 13 6,3 4

5 Anestezi 12 5,8 Ortopedi 11 5,8 Genel Cerrahi 11 5,3 Kardiyoloji 10 4,8 Radyoloji 10 4,8 Patoloji 9 4,3 Dermatoloji 8 3,8 Göz 7 3,4 Nöroloji 7 3,4 Diş 7 3,4 Psikiyatri 6 2,9 Üroloji 6 2,9 Fizik Tedavi 5 2,4 Beyin ve sinir cerrahisi 4 1,9 Pratisyen 4 1,9 Göğüs hastalıkları 3 1,4 Radyasyon onkolojisi 3 1,4 Nükleer tıp 1 0,5 Plastik Cerrahi 1 0,5 Görev Yaptığı Hastane Sayı Yüzde Özel Lokman Hekim Hastanesi 40 19,2 Başkent Üniversitesi Hastanesi 28 13,5 Özel Medicana Hastanesi 24 11,5 Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi 21 10,1 Gazi Üniversitesi Hastanesi 17 8,2 Hacettepe Üniversitesi Hastanesi 15 7,2 Ufuk Üniversitesi Hastanesi 14 6,7 GATA Gülhane Askeri Tıp Akademisi 12 5,8 Türk Diyanet Vakfı 29 Mayıs Hastanesi 12 5,8 5

6 Yüksek Đhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi 9 4,3 Ankara Tıp Fakültesi Đbn-i Sina Hastanesi 8 3,8 Özel Bayındır Hastanesi 6 2,9 Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1 0,5 Özel 100. Yıl Hastanesi 1 0,5 Ankete katılan hekimlere tıbbi sekreterlerle ilgili 23 soru sorulmuştur. Bu sorularla tıbbi sekreterlerin sahip olmaları gereken özelliklerini, çalışma imkânlarını, sosyal statülerini, gelirlerini, hastalar, hasta yakınları, hekimler ve diğer sağlık çalışanları ile ilgili ilişkilerini, hekimlerin ne şekilde algıladıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Tablo 2.Hekimlerin Tıbbi Sekreterlere Yönelik Algılarının Frekans, Yüzde, Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Dağılımları Sorular f % f % f % f % f % X S 1.Tıbbi sekreterlerin terminoloji bilgisi 4 1, , , , ,3 3,62 0,20 yeterlidir 2.Tıbbi sekreterler hızlı klavye kullanabilmektedirler 3.Hastane paket programlarını yeterli düzeyde kullanabilmektedirler 4.Tıbbi sekreterler hasta ve hasta yakınlarıyla olumlu iletişim kurabilmektedirler 5. Tıbbi sekreterler diğer sağlık çalışanlarıyla olumlu iletişim kurabilmektedirler 6. Tıbbi sekreterler hekimlerle olumlu iletişim kurabilmektedirler 7. Tıbbi sekreterlerin tıbbi bilgileri mesleklerini yürütebilecek düzeydedir 8.Tıbbi sekreterler tıbbi kayıtların önemini yeterli düzeyde bilmektedirler 9. Tıbbi sekreterlerin çalışma saatleri uzundur 10.Tıbbi sekreterlerin mesleki ilerleme ve yükselme imkânları vardır 11.Tıbbi sekreterlerin aldıkları eğitim yeterlidir 12.Tıbbi sekreterlerin ofis imkânları yeterlidir 3 1,4 9 4,3 20 9, , ,7 3,88 0,22 6 2,9 9 4,3 19 9, , ,8 3,93 0,23 6 2,9 17 8, , , ,9 3,77 0,21 0 0,0 11 5, , , ,2 4,00 0,23 0 0,0 13 6, , , ,1 3,98 0,23 2 1, , , , ,2 3,64 0,20 3 1, , , , ,4 3,76 0, , , , ,0 10 4,8 2,62 0, , , , ,5 10 4,8 2,73 0,18 2 1,0 20 9, , , ,6 3,62 0,20 8 3, , , , ,6 3,37 0,18 13.Tıbbi sekreterlerin maaşları yeterlidir 14 6, , , ,9 14 6,7 2,88 0,18 14.Tıbbi sekreterlerin iş yükleri fazladır 20 9, , , ,1 12 5,8 2,79 0,18 15.Tıbbi sekreterlerin görev, yetki ve 9 4, , , , ,2 3,25 0,18 6

7 sorumlulukları açıkça tanımlanmıştır 16.Tıbbi sekreterlerin kurum içi terfilerinde eşitlik ve adalet ilkesine uyulmaktadır 17.Tıbbi sekreterlerin çalışma ofisleri ergonomiktir 18. Tıbbi sekreterlerin kullandıkları büro araç ve gereçleri yeterlidir 19.Tıbbi sekreterlere yeterince değer verir ve onları önemserim 20.Tıbbi sekreterlerin yaptıkları hataları tolere ederim 21.Tıbbi sekreterleri başarılı işlerinden dolayı takdir eder ve taltif ederim 22.Tıbbi sekreterleri sosyal statüleri iyi düzeydedir 23.Sağlık hizmetlerin yürütülmesinde tıbbi sekreterler son derece önemlidir 5 2, , , , ,6 3,03 0, , , , , ,5 3,08 0,18 2 1, , , , ,2 3,44 0,19 6 2,9 13 6,3 19 9, , ,7 3,82 0,22 8 3, , , , ,2 3,56 0,20 8 3,9 15 7,2 18 8, , ,9 3,73 0,21 4 1, , , ,9 19 9,1 3,03 0, ,8 9 4,3 15 7, , ,2 3,64 0,20 3. BULGULAR Ankete katılan hekimler ankette belirtilen aşağıdaki görüşlere katıldıklarını ifade etmişlerdir. ( =3,62) tıbbi sekreterlerin tıbbi terminoloji bilgileri yeterlidir ( =3,88) tıbbi sekreterler hızlı klavye kullanabilmektedirler ( =3,93) tıbbi sekreterler hastane paket programlarını yeterli bir şekilde kullanabilmektedirler ( =3,77) tıbbi sekreterler, hasta ve hasta yakınları ile olumlu düzeyde iletişim kurabilmektedirler ( =4,00) tıbbi sekreterlerin diğer sağlık çalışanları ile olumlu iletişim kurabilmektedirler. ( =3,98) tıbbi sekreterler hekimlerle olumlu iletişim kurabilmektedirler ( =3,64) tıbbi sekreterlerin tıbbi bilgileri mesleklerini yürütebilecek düzeydedir ( =3,76) tıbbi sekreterler, tıbbi kayıtların önemini yeterli bir şekilde bilmektedirler ( =3,62) tıbbi sekreterlerin aldıkları eğitim yeterlidir ( =3,44) tıbbi sekreterlerin kullandıkları büro araç ve gereçleri yeterlidir ( =3,82) tıbbi sekreterlere yeterince değer verir ve onları önemserim ( =3,56) tıbbi sekreterlerin yaptıkları hataları tolere ederim ( =3,73) tıbbi sekreterleri başarılı işlerinden dolayı takdir ve taltif ederim ( 3,64) sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde tıbbi sekreterler son derece çok önemlidir Ankete katılan hekimler ankette belirtilen aşağıdaki görüşlere yönelik kararsız olduklarını ifade etmişlerdir ( =2,62) tıbbi sekreterlerin çalışma saatlerinin uzundur ( =2,73) tıbbi sekreterlerin mesleki ilerleme ve yükselme imkânları vardır ( =2,88) tıbbi sekreterlerin maaşları yeterlidir ( =2,79) tıbbi sekreterlerin iş yükleri fazladır ( =3,25) tıbbi sekreterlerin görev, yetki ve sorumlulukları açıkça tanımlanmıştır. 7

8 ( =3,03) tıbbi sekreterlerin kurum içi terfilerinde eşitlik ve adalet ilkesine uyulmaktadır ( =3,03) tıbbi sekreterlerin sosyal statülerinin iyi düzeydedir ( =3,08) tıbbi sekreterlerin çalışma ofisleri ergonomiktir ( =3,37) tıbbi sekreterlerin ofis imkânları yeterlidir 4.SONUÇLAR VE ÖNERĐLER Ankara daki kamu, özel ve vakıflara bağlı hastanelerde görev yapan 208 hekimin katıldığı anket sonucunda, hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik algılarını içeren sonuçlar elde edilmiştir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları görüş ( =4,00) tıbbi sekreterlerin hekim dışı sağlık personeli ile olumlu iletişim kurabildiklerine yönelik ifade edilen görüştür. Ankete katılan hekimlerin tıbbi sekreterleri, hekim dışı sağlık personeli (hemşire, laborant, radyoloji teknikeri vb) ile olumlu düzeyde iletişim kurabilen bir meslek grubu olarak algıladıkları söylenebilir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları ikinci görüş ( =3,98) tıbbi sekreterlerin hekimlerle olumlu iletişim kurabildiklerine yönelik belirtilen görüştür. Ankete katılan hekimlerin tıbbi sekreterleri, hekimlerle olumlu düzeyde iletişim kurabilen bir meslek grubu olarak algıladıkları söylenebilir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları üçüncü görüş ( =3,93) tıbbi sekreterlerin hastane otomasyon programlarını yeterli düzeyde kullanabildiklerine yönelik belirtilen görüştür. Ankete katılan hekimlerin tıbbi sekreterleri, hastane otomasyon sistemlerini yeterli düzeyde kullanabilen bir meslek grubu olarak algıladıkları söylenebilir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları dördüncü görüş ( =3,88) tıbbi sekreterlerin hızlı klavye kullanabildiklerine yönelik belirtilen görüştür. Ankete katılan hekimlerin tıbbi sekreterleri, hızlı klavye kullanabilen bir meslek grubu olarak algıladıkları söylenebilir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları beşinci görüş ( =3,82) tıbbi sekreterlere yeterince değer verir ve onları önemserim şeklindeki ifadedir. Ankete katılan hekimler tıbbi sekreterlere yeterince önem verdiklerini ve onları önemsediklerini belirtmişlerdir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları altıncı görüş ( =3,77) tıbbi sekreterlerin hasta ve hasta yakınları ile olumlu iletişim kurabildiklerine yönelik belirtilen görüştür. Ankete katılan hekimlerin tıbbi sekreterleri, hasta ve hasta yakınları ile olumlu iletişim kurabilen bir meslek grubu olarak algıladıkları söylenebilir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları yedinci görüş ( =3,76) tıbbi sekreterlerin tıbbi kayıtların önemini yeterince bildiklerine yönelik belirtilen görüştür. Ankete katılan hekimlerin tıbbi sekreterleri, tıbbi kayıtların önemini yeterince bilen bir meslek grubu olarak algıladıkları söylenebilir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları sekizinci ifade ( =3,73) tıbbi sekreterleri başarılı işlerinden dolayı takdir ve taltif ederim şeklinde belirtilen ifadedir. Ankete katılan hekimler tıbbi sekreterleri başarılı faaliyetler yürütmeleri durumunda takdir ve taltif ettiklerini belirtmektedirler. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları dokuzuncu sıradaki görüşler ( =3,64) tıbbi sekreterlerin tıbbi bilgileri mesleklerini yürütebilecek düzeydedir ve sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde tıbbi sekreterler son derece önemlidir şeklinde belirtilen görüşlerdir. Ankete katılan hekimler tıbbi sekreterlerin tıbbi bilgilerinin mesleklerini yürütebilecek yeterlilikte olduğunu, ayrıca sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde tıbbi sekreterlerin son derece önemli bir işlev üstlendiklerini belirtmektedirler. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları onuncu görüş ( =3,64) sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde tıbbi sekreterler 8

9 son derece önemlidir şeklinde belirtilen görüştür. Ankete katılan hekimler sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde tıbbi sekreterlerin son derece önemli olduklarını düşünmektedirler. Ancak bu konuya hekimlerin % 16,8 i kesinlikle katılmıyorum şeklinde cevap vermiştir. Bu oran kesinlikle katılmıyorum seçeneğindeki en yüksek orandır. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları on birinci sıradaki görüşler ( =3,62) tıbbi sekreterlerin aldıkları eğitim yeterlidir ve tıbbi sekreterlerin terminoloji bilgisi yeterlidir şeklinde belirtilen görüşlerdir. Ankete katılan hekimler sağlık tıbbi sekreterlerin aldıkları eğitimin ve tıbbi terminoloji bilgisinin yeterli olduğunu düşünmektedir. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları on ikinci sıradaki ifade ( =3,56) tıbbi sekreterlerin yaptıkları hataları tolere ederim şeklinde belirtilen ifadedir. Ankete katılan hekimler tıbbi sekreterlerin yaptıkları hataları tolere ettiklerini belirtmektedirler. Anket sonuçlarına göre hekimlerin en yüksek düzeyde katıldıkları on üçüncü sıradaki görüş ( =3,44) tıbbi sekreterlerin büro araç ve gereçleri yeterlidir şeklindeki görüştür. Ankete katılan hekimlerin tıbbi sekreterlerin kullandıkları büro araç ve gereçlerinin yeterli olduğunu düşünmektedirler. Anket sonuçlarına göre hekimlerin kararsız olduklarını belirttikleri ifadeler ( =2,62) tıbbi sekreterlerin çalışma saatleri uzundur, ( =2,73) tıbbi sekreterlerin mesleki ilerleme ve yükselme imkanları vardır ( =2,79) tıbbi sekreterlerin iş yükleri fazladır ( =2,88) tıbbi sekreterlerin maaşları yeterlidir ( =3,03) tıbbi sekreterlerin kurum içi terfilerinde eşitlik ve adalet ilkesine uyulmaktadır ( =3,03) tıbbi sekreterlerin sosyal statüleri iyi düzeydedir ( =3,08) tıbbi sekreterlerin çalışma ofisleri ergonomiktir ( =3,25) tıbbi sekreterlerin görev, yetki ve sorumlulukları açıkça tanımlanmıştır şeklinde belirtilen ifadelerdir. Ankete katılan hekimler tıbbi sekreterlerin çalışma saatlerinin uzun olduğuna, tıbbi sekreterlerin mesleki ilerleme imkanlarının bulunduğuna, iş yüklerinin fazla olduğuna, maaşlarının yeterli olduğuna, terfilerinde eşitlik ve adalet ilkesinin gözetildiğine, sosyal statülerinin iyi olduğuna, çalışma ofislerinin ergonomik olduğuna, görev ve yetkilerinin açıkça tanımlanmış olduğuna katılmamaktadırlar. Bu konularda ankete katılan hekimler kararsız olduklarını ifade etmişlerdir. Sağlık hizmetlerinin yürütülmesinde hekim ve diğer sağlık çalışanlarının iletişimi, uyumu son derece önemlidir. Bu araştırmada Ankara da görev yapan 208 hekimin tıbbi sekreterleri yönelik algıları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anket sonuçları değerlendirildiğinde hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik ankette belirtilen konulardaki algıları genellikle olumlu düzeydedir. Hekimlerin tıbbi sekreterlere yönelik olumlu algılara sahip olmakla beraber, kararsızım şeklinde görüş belirtikleri konularda bulunmaktadır. Bu konularda, tıbbi sekreterlerin önemli sayılabilecek problemler yaşadığı düşünülmektedir. Tıbbi sekreterlerin mesleki ilerlemelerinde, kariyer yapabilmelerinde, sağlık işletmelerinde yönetici düzeyine çıkabilmelerinde ve terfilerinde önemli problemler bulunmaktadır. Terfi, insanı çalışmaya sevk eden önemli bir unsurdur. Đşe alınan bir kimse iş yerinde, ilerleme olanağının bulunmadığına ve ücretinin artmayacağına dair bir duyguya kapıldığında her türlü çabanın gereksiz olduğuna inanıp işe karşı olumsuz bir tutum takınabilir. [7] Đş görenin işletme içinde daha yüksek bir konumdaki göreve getirilmesi hem tatmin olma duygusu yaratacak; hem de motivasyon artışı sağlayacaktır. Burada önemli olan, iş görenler için adil bir terfi politikası oluşturmaktır. Terfiler, bireyler için hem gelişme ve sorumluluk kazanma fırsatları sağlamakta; hem de bireyin sosyal statüsünü artırmaktadır [8]. Ankete katılan hekimler tıbbi sekreterlerin maaşlarının yeterliliği konusunda da kararsız olduklarını belirtmişlerdir. 9

10 Özellikle özel hastanelerde görev yapan tıbbi sekreterlerin aldıkları ücretlerin yetersiz olduğu söylenebilir. Oysa alınan ücretin yeterliliği, ihtiyaçları karşılama derecesi gibi unsurlar çalışan tarafından yeterli bulunuyorsa çalışanın işinden tatmin düzeyi arttığı gözlemlenmiştir [9]. Ankete katılan hekimler tıbbi sekreterlerin çalışma ofislerinin ergonomikliği konusunda da kararsızım şeklinde görüşler ifade etmişlerdir. Ergonomi biliminde Đnsanlar tarafından kullanılan araç gereç ve düzeneklerin kullanım etkinliğinin artırılması, günlük hayatta karşılaşılan insan kullanımına ve etkileşimine açık olan her şeyin insana uygun tasarımıyla; insan performansının artması, insan güvenliğinin sağlanması, insan sağlığının korunması ve iyileştirilmesi, insan mutluluğunun ve doyumunun sağlanması amaçlanır [10].Tıbbi sekreterlerin ergonomik olmayan mekanlarda hizmet vermeleri durumunda onların performanslarını ve motivasyonlarını olumsuz şekilde etkileyeceği söylenebilir. Sosyal statüleri istenilen düzeyde değildir. Çoğu kişi örgüt içinde saygınlık kazanmak, örgütte önemli ve etkili olmak, söz sahibi olmak, güçlü olmak, öne geçmek, yani sosyal statü kazanmak için çalışır ve çaba sarf eder. Çünkü, bir kişinin örgütte is arkadaşlarından, astlarından ve üstlerinden gördüğü itibar, kişi için önemli bir motivasyon aracıdır. Zira insanlar, örgüt içinde önemli ve itibarlı olmaktan, önemli sayılmaktan ve aranan adam veya vazgeçilmez adam olmaktan onur ve gurur duyarlar ve mutlu olurlar. Çünkü örgüt içinde sosyal statü sahibi olma, kişiye kendi ailesi ve özel çevresi içinde ve hatta memleketinde bile üstünlük ve saygı kazandırır. _s yerinde itibarlı olan kişi evde esinin ve çocuklarının nezrinde de itibarlı olur [11]. Ayrıca özellikle özel sağlık işletmelerinde görev yapan tıbbi sekreterlerin görev, yetki ve sorumluluklarının açıkça tanımlanması konusunda yine önemli problemler bulunmaktadır. Teorisyen McClelland a göre belirsizliklerin ortadan kalkması için görev tanımları, yetki ve sorumluluk sınırları belirleyerek insanları özendirmek başarıyı etkileyen bir durumdur. Tıbbi sekreterlerin çalışma hayatında karşılaştıkları olumsuz durumlar onların motivasyonlarını, iş memnuniyetlerini etkilediği söylenebilir. Bu tür olumsuz durumların varlığını hekimlerin de tespit ediyor olması son derece önemlidir. Tıbbi sekreterler tarafından bu olumsuz durumları ortadan kaldıracak faaliyetlere hekimlerin de destek vermesi durumunda daha etkili sonuçların alınacağı düşünülmektedir. 10

11 5.KAYNAKLAR (Times New Roman Kalın 12 punto) [1] Aslan, Ş., Özata M., Atayeter C. Sağlık Đşletmelerinde Ekip Yönetimi: Fırsatlar ve Sınırlılıklar, Standart Ekonomik ve Teknik Dergi, 2004, Sayı 43 (516), Sayfa [2] Tengilimoğlu, D., Çıtak N. Yönetici ve Tıp Sekreterliği, Ankara. Sayfa [3] Kavuncubaşı, Ş. Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Ankara. Sayfa 34. [4] Tengilimoğlu, D., Işık, O., Akbolat, M. Sağlık Đşletmeleri Yönetimi, Ankara. Sayfa 179. [5] Tengilimoğlu, D., Körpe, Đ. Hastanelerde Sekreterlik Hizmetlerinde Đletişim Sorunlarını Belirlemeye Yönelik Bir Alan Çalışması, Đletişim Dergisi, Bahar 2002, Sayı 13, Sayfa [6] Tekin, H. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, 1996, Ankara. [7] Erdoğan, H. Personel Devri Ve Đş Tatmini Đle Đşten Ayrılma Düşüncesi Arasındaki Đlişkiyi Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma, 2002 Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Đstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Đstanbul. [8] Robbins,S. Organizational Behavior, 2001, New Jersey, Sayfa 82. [9] Bakan, Đ., Büyükmeşe, T. Örgütsel Đletişim ile Đş Tatmini Unsurları Arasındaki Đlişkiler: Akademik Örgütler Đçin Bir Alan Araştırması, 2004, Akdeniz Üniversitesi Đ.Đ.B.F. Dergisi, Sayı 7, Sayfa [10] Güler, Ç. Ergonomiye Giriş 1997, Ankara: Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, Sayfa 10. [11] Peker. Ö., Aytürk, N. Etkili Yönetim Becerileri, 2000, Ankara, Sayfa