Yrd.Doç.Dr. İlyas Yolbaş

Transkript

1 Yrd.Doç.Dr. İlyas Yolbaş 1

2 İdame İdrar cc/kg İnsensibile (görünmeyen) -Akciğer (1/3) 15 cc/kg -Deri (2/3) 30 cc/kg Feçes 5 cc/kg Endojen su üretimi cc/kg İdame sıvısının 1/3 ü insensibl kayıplardır %60 %35 %5 2

3 Dehidratasyon Etyolojisi; Yetersiz alım 2. Kusma ve/veya ishal ile kayıp 3. İnsensibl kayıplarda artma 4. İdrarla olan kayıplarda artma ADH miktarında azalma ADH a cevabın azalması Solüt yükünde artma 1. 3

4 Hafif Orta Ağır Kilo kaybı %3-5 % 6-9 > % 10 Sıvı kaybı ml / kg ml / kg >100 ml / kg Ön fontonel Normal Hafif çökük Çökük Göz Küreleri Normal Çökük İleri derecede çökük Göz yaşı Var Yok Yok Müköz membranlar Islak Kuru Parşömen Nabız Dolgun, normal hızda Hızlı, zayıf Hızlı, zayıf-inpalpabl Sistolik basınç Normal Normal veya azalmış Şok Solunum Normal Derin ( hızlı olabilir) Derin ve hızlı İdrar atılımı Normal- Azalmış Çok azalmış-koyu Anüri (şiddetli oligüri) İdrar dansitesi Artmış Artmış Artmış Deri turgoru Normal Azalmış Çok azalmış Deri Normal Soğuk Soğuk - benekli Kapiller dolgunluk Normal 2sn > 3 sn Genel durum susamış -aktif, irritabl susamış-letarji dokun irritabl susama yok- preşok -şok 4

5 5

6 6

7 7

8 Hiponatremik (Hipotonik ) Dehidratasyon...< 130 meq / L İzonatremik ( İzotonik ) Dehidratasyon meq / L Hipernatremik ( Hipertonik ) Dehidratasyon...>150 meq / L 15% Hiponatremik dehidratasyon Hipernatremik dehidratasyon 5% 80% İzonatremik dehidratasyon 8

9 Parenteral Tedavi Endikasyonları Şok gibi dolaşım bozukluğu Ağırlığın < 4.5 kg veya yaşın < 3 ay olması Bilinç değişikliği Karında distansiyon Barsak seslerinin alınamaması Oral tedaviye rağmen aşırı kusma veya ağır ishal veya ağırlık kaybı olması Aspirasyon riskinin artması Damaryolu açılma gerekliliği Ameliyat öncesi ve sonrası dönemlerde Semptomatik hiponatremi veya hipernatremi, asit- baz bozukluğu 9

10 Parenteral Sıvı tedavisi verme yolları İntravenöz (İV) İntraosseöz (İO) İntraperitoneal yoldan verilebilir

11 Çocuklarda sıvı tedavisinin prensipleri Çocuklarda minimal sıvı gereksinimi erişkine oranla daha yüksek olmasına rağmen maksimum su toleransı erişkinin yarısı kadardır. Bu nedenle çocuklarda sıvı-elektrolit tedavisi sırasında şu noktalara çok dikkat edilmelidir: Her hastanın özelliğine göre tedavi düzenlenmelidir. Tedavinin başlangıcındaki sıvı-elektrolit gereksinimlerinin hesaplanması bir öngörüdür. Bu miktarlar yeterli, yetersiz veya fazla olabileceği unutulmamalıdır. Hastanın uygulamaya verdiği yanıtın yakından izlenmesi gerekir. Fizik inceleme bulguları, ağırlık takibi, idrar çıkımı ve dansitesi, kan biyokimyası yakından izlenmelidir. Doğru ve etkin bir tedavi yapabilmek ve ortaya çıkabilecek komplikasyonları minimuma indirgemek için tedavi planı basit ve kolay uygulanabilir olmalıdır. 11

12 ŞOK TEDAVİSİ dk. İçinde 20 ml / kg % 0.9 NaCl yarım saatte İV Gereğinde idrar çıkışı oluncaya kadar tekrarla 1. Saat sonunda değerlendir! Stabilse tedavinin 2. fazına geç 12

13 İdame tedavisinde amaç: Günlük sıvı-elektrolit kaybını karşılamak Vücudun gereksinimi olan kaloriyi karşılamak Vücut depolarının yıkımını ve ketozisi önlemek Vücut sıvılarının dengede kalabilmesi için her 100 kcal kalori harcaması için 100 ml sıvı alınması gereklidir. 13

14 Dehidratasyonun Tedavisi 5 soru 1- Hangi sıvı solüsyon? 2- Defisiti hangi hızla düzeltelim? 3- Ne kadar solüsyon? 4- Potasyum verelim mi? 5- Ne zaman HCO3 verelim? 14

15 Tedavinin Uygulanması Sıvı Tedavisi Defisit:Kaybedilen Sıvının Yerine Konması İdame :Kaybedilecek Sıvının Karşılanması Verilecek Günlük Sıvı Miktarının ½ si İlk 6-8 Saatte ½ si sonraki Saatte verilmelidir 15

16 Devam (idame) sıvıları hesaplama YÖNTEMLERİ Vücut yüzey alanı yöntemi: (sıklıkla 10 kg üzeri çocuklarda kullanılır) ml/m2/gün Vücut ağırlığı yöntemi (10 kg altı çocuklar için kullanılır.) <10 kg: 100 ml/kg/gün kg: 1000 ml + 50 ml/kg (>10 kg üzeri her kg için) >20 kg 1500 ml + 20 ml/kg (>20 kg her kg için)

17 SIVI Na+(mEq/L)Cl-(mEq/L)Dekstroz (gr/dl)kalori/losmolarite mosm/l %5 DW %10 DW %0.9 NaCl /2 MM /3 MM /4 MM /5 MM

18 2- DEFİSİTİ HANGİ HIZLA DÜZELTELİM? Hiponatremik İzonatremik Hipernatremik 18

19 Vücut Yüzeyinin Hesaplanması Vücut Yüzeyi(m2): (kgx4) kg Sıvı(ml)x20 Damla Sayısı : damla/dakika Saatx60 19

20 Dehidratasyon derecesine göre m2 başına verilecek sıvı miktarları İdame sıvısı ml/ m2 Hafif dehidratasyon ml/ m2 Orta dehidratasyon ml/ m2 Ağır dehidratasyon ml/ m2 Koma-şok >3500 ml/ m2 20

21 5- ASİDOZA NE ZAMAN MÜDAHALE EDELİM? BİKARBONAT VERİLME ENDİKASYONLARI ARTERİYEL ph : < 7.20 HCO3 : < 8 meq / L Verilecek HCO3 = (15- serum HCO3) X kg X

22 İHTİYACA GÖRE MAYİ TEDAVİSİ ** 1 ml = 20 damla,, damla sayısı: (sıvı(ml)x20)/(verilecek saat x 60) damla/dakika ** Hastanın ihtiyacına göre ayarlanır. İdrar çıkışı en önemli en basit takip kriteridir. 0,5-1 ml/kg/saatin üstünde olmalıdır. Seçilecek mayi: Dehiratasyonun başında izotonik, idame tedavide ise ⅓ izodex. (⅓ izodex = %33 sf, %66 dx içerir.) olmalıdır. Sadece özel durumlarda %5 dextroz verilir. Çünkü verilecek mayinin elektrolit içermesi lazım yoksa verildiği gibi dışarı atılır. ** Hastalarda özel durum yoksa ilk seçilecek mayi 1/3 tür. (yenidoğanlarda ilk gün %5-10 dextroz) ** İlk gün izotonik verilirse bile 2. Gün 1/3 lük mayiye geçilmelidir. ( örneğin yanıkta) 22

23 1/3 LÜK MAYİ: 1 pay (%0.3) izotonik 2 pay % 5 (%3.3) dextroz içerir. ½ LİK MAYİ: 1 pay izotonik 1 pay % 5 dextroz içerir. 1/5 LİK MAYİ: 1 pay izotonik 4 pay % 5 dextroz içerir. Yenidoğanlarda kullanılır. Endikasyonları: Hastaların defisit tedavisi sonrası idame mayi tedavisinde kullanılırlar. Bu mayiler potasyum içermediklerinden dolayı potasyum katılarak kullanılmalıdırlar. Bazen kan sodyum seviyesini dengeli düşürmek içinde kullanılabilirler. 23

24 KRİSTALLOİD GRUBU MAYİLER SERUM FİZYOLOJİK izotonik (308 mosm/lt): 150ml medifleks ml torba veya şişe ):Na:154 meq/l, Cl : 154 meq/l içerir. RİNGER SOLÜSYON (310 mosm/lt, lt şişede) : Na:147, meq/l Cl:155 meq/l, K: 4meq/l, Ca:4 meq/l içerir. (Alkalozda tercih edilir. ) RİNGER LAKTAT (275 mosm/lt):na:130meq/l Cl:109meq/l, K: 4meq/l, Ca: 3meq/l, laktat:28meq/l içerir. (Asidozda tercih edilir. ) D5 RİNGER LAKTAT(525mosm/l): Na:130meq/l Cl:109meq/l, K: 4meq/l, Ca: 3meq/l, laktat:28meq/l, 50gr glikoz içerir. Endikasyonları: Sodyum içerdiklerinden dolayı bu sıvılar dehidretasyonda, hipotansiyonda, hipovolemide, kan kaybında ve yanıkta, defisit (yükleme) tedavisinde ilk tercih edilecek mayilerdir. Kaybedilen hacmin en az 3 katı hastaya verilmelidir. Dikkat: Sıvı yüklenmesi, doku ödemi ve kalp yetersizliklerine neden olabilirler. Böbrek yetmezliği olan hastalarda kullanılmamalıdır. 24

25 %3 SODYUM KLORÜR: Na, Cl: 513 meq/l içerir. Endikasyonları: Daha çok sodyumu acil yükseltme veya diüretik amaçlı kullanılırlar. ISOLYTE-P (%5 glukoz) pediatrik (96 mosm/l): Dekstroz 5 %, sodyum laktat 0.26 %, potasyum klorür 0.13 %, magnezyum %, potasyum fosfat dibazik % içerir. Endikasyonları:Çocuklarda özellikle sıvı kayıplarında ve postoperatif dönemde kullanılan dengeli idame solüsyondur. İSOLYTE M : Dekstroz monohidrat 5 %, sodyum asetat 3H2O 0.28 %, potasyum klorür 0.15 %, potasyum fosfat dibazik 0.13 %, sodyum klorür %, sodyum bisülfit % içerir. Endikasyonları: Ameliyatlardan sonra günlük sıvı ve kalori ihtiyacını karşılamak için kullanılır. 25

26 İSOLYTE-S: Magnezyum klorür 6H2O %, potasyum klorür %, sodyum asetat 3H2O 0.37 %, sodyum klorür 0.53 %, sodyum glukonat 0.5 %, potasyum fosfat monobazik %, sodyum fosfat dibazik % içerir. Endikasyonları: Ekstraselüler sıvı kayıplarında kullanılır. %20 MANNİTOL: Endikasyonları: Kraniyal ödem tedavisinde veya diüretik amaçlı kullanılabilirler. 26

27 SIK KULLANILAN MAYİLER VE İÇERİKLERİ (1 litre başına ) %5 DEXTROZ (253 mosm/l): ml medifleks ml torba veya şişe Endikasyonları: Sodyum içermediklerinden hipovolemide ve dehidretasyonda tercih edilmemelidirler. Kan şekerini yükseltmede, minimum kalori ihtiyacını gidermede veya HT olan hastada mayi ihtiyacını gidermede kullanılabilirler. Dikkat: Bu sıvılar dehidretasyonda, hipotansiyonda, hipovolemide, kan kaybında ve yanıkta, defisit (yükleme) tedavisinde yetersiz olduklarından tercih edilmemelidirler. % DEXTROZ: 500 ml torba veya şişeler. Endikasyonları: Kan şekerini yükseltmek için (artmış kalori gereksiminde) kullanılırlar. 27

28 DEFİSİT SIVI TEDAVİSİ ( Kişinin kaybettiği sıvıdır.) İzotonik tercih edilmeli ve verilecek idameden bağımsız olarak ½ si ilk 8 saatte kalanı ½ si sonraki 16 saatte verilmelidir. Aynı anda hesaplanan idame mayisi ile beraber verilir. Hastalara verilecek sıvı defisit miktarları Hafif dehidratasyonda(%5): ml/m2 veya 50ml/kg (bulgu bulunmayabilir, anamnezde ishal, kusma, yetersiz alım olabilir, idrar miktarında azalma olabilir. Orta dehidratasyonda(%10): ml/m2 veya 100ml/kg (deri turgor ve tonusunda bozulma, fontanel ve göz kürelerinde çökme, mukoz membranlarda (dil, dudak) kuruluk, idrar miktarında azalma, uyuklama halsizlik hali, asidoz varsa sık solunum olabilir.) Ağır dehidratasyonda(>%15): ml/m2 veya 150ml/kg (bulgular daha belirgin ayrıca şok bulguları, deri soğuk, soluk, periferik siyanoz, konvülziyon olabilir.) 28

29 İDAME SIVI TEDAVİSİ (kişinin ihtiyacı olan kaybedeceği sıvıdır ve defisitten bağımsız hesaplanır Kısıtlı mayi: /m² (pnömoni, NS, KY, HT, oral alımın olduğu durumlar vb. ) İdame mayi: cc/m² (normal oral almayan hastada günlük mayi ihtiyacıdır.) **Sıvı ihtiyacının arttığı durumlarda idameden daha fazla mayi verilir. 1.derece sıvı ihtiyacı: /m²/gün ( İYE, kusma, ishal vb. durumlarda) 2. derece sıvı ihtiyacı: /m²/gün 3. derece sıvı ihtiyacı: /m²/gün ( yanık, preşok vb. durumlarda ) ** Hastaya verilecek mayi miktarı max: 4000cc/m2/günü aşmamalıdır.(yaklaşık 5ml/kg/saat) 29

30 AKUT YÜKLEME TEDAVİSİ İleri derece dehidratasyon ve şokta: 20xkg/cc izotonik hastanın kliniğine göre hızlı şekilde yükleme yapılır. Gereğinde idrar çıkışı oluncaya kadar tekrarlanır. 30

31 Parenteral sıvı tedavisinde başarılı mıyız? Diare devam etmesine rağmen KİLO ALIMI VARSA, Vital fonksiyonları DÜZELMİŞSE, Fizyolojik oligüri kaybolmuş ve idrar dansitesi düşmüşse, Sıvı replasmanı ile birlikte metabolik asidozun düzelmiş ise BUN ve kreatinin takibi normal ise EVET 31

32

33 ORS İV tedaviye daha ucuz ve komplikasyonu daha azdır Rehidratasyon: Hafif dehidratasyon: 50 cc/kg/4saat Orta dehidratasyon: 100 cc/kg/4saat İlave olarak her dışkılamadan sonra 10 cc/kg ORS verilir Rehidratasyon sonrası anne sütüne devam edilir Çoğu çocuk laktozlu mamaları tolere ederken malobsorbsiyonu olan bazı hastalar tolere edemeyebilir

34 ORS başlamasından sonra 2 saat içinde kusma gelişebilir ORS küçük miktarlarda verilerek rehidratasyon sağlanabilir Ciddi kusma olursa İV tedavi başlanır Rehidratasyon sonrası diare sonlanıncaya kadar 100 cc/kg/24 saat devam edilir İshal devamında 10 cc/kg dışkılama başına verilebilir Hipernatremi durumunda düşük Na içerikli ORS verilir Kolerada yüksek Na içerikli ORS verilir

35 ORS Na : 90 meq/l Glikoz: 111 mmol/l K: 20 meq/l Cl: 80 meq/l Bikarbonat: 30 meq/l Osmolalite: 311 mmol/l

36 ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI HİPERNATREMİ ETİYOLOJİ: Özellikle dehidratasyon başta olmak üzere, diabetes insipidus, AGE, diüretik etkisi, yetersiz su alımı (yetersiz anne sütü alımı), esansiyel hipernatremi, rehidratasyon (aşırı hipertonik mayiler), hatalı mamalar (yüksek sodyumlu), sıvı tedavisinde aşırı bikarbonat verilmesi, sodyum içeren lavman uygulanması, yenidoğanların tuzlanması (kırsal kesimlerde sık). KLİNİK: İritabilite, şuur bulanıklığı, letarji, hiperrefleksi, kovülzyonlar, koma, İKK ve ölüm görülebilir. TANI: Normal değeri: >7 gün ve yetişkin:140± 7,3 meq/l, Prematüre: meq/l, 0-7gün: meq/l Hipernatremi: Serum sodyum düzeyinin 150 meq/l den yüksek olmasıdır. 36

37 TEDAVİ ** Sıvı açığının düzeltilmesi için kristalloid sıvılar kullanılır. Tedavi prensipleri: Tedavi sırasında en korkulan komplikasyon sodyumun hızlı düşürülmesine bağlı gelişen beyin ödemidir. Bu nedenle sıvı replasmanı ile saatlik bir periyotta ve saatte 0,5-1 meq/l nin altında bir hızla düzeltilmelidir. Bundan dolayı tedavi sırasında sık aralarla (6-24 saat) serum sodyum konsantrasyonu kontrol edilmelidir. Tekrarlayan hipernatremide kasıtlı tuz zehirlenmesi akla gelmelidir. (Munchausen sendromu) Hipervolemik hipernatremide tedavi : Etiyolojide hipertonik NaCl, NaHCO3 veya tuz tableti verilmesi veya primerhiperaldosteronizm de görülür. Tedavide ilk basamak tuz kısıtlaması olmalıdır. Daha sonra diüretik kullanımıyla hipernatremi düzeltilmeye çalışılır. 37

38 HİPOVOLEMİK HİPERNATREMİDE SIVI TEDAVİSİ Hipovolemik hipernatremide sıvı replesmanı öncelikle izotonikle başlanmalı yeterince yanıt alınamazsa ardından daha hipotonik %0.45 NaCl, 1/3, 1/5, %5 dektroz vb mayilerle devam edilebilir. Verilecek Sıvı Miktarı (ml) (sıvı açığı): 0.6 VA [(şu anki Na / 140) -1] + Hissedilmeyen sıvı kayıpları ( 400 ml/m2/gün) Verilecek 1 Lt Sıvıdaki Na Miktarı (meq/l): Şu anki Na - [((0.6 VA 140/ şu anki Na) + 1) 10] ** Bu mayiler oral veya IV verilebilir. ** Plazma ozmolalitesi= 2xNa + glukoz/ 18 + BUN/2,8 (Beyin ödemi için dikkat edilmelidir.) 38

39 HİPONATREMİ ETYOLOJİ:Kusma, diyare, yanık, diüretikler, mineralokortikoid eksikliği, ozmotik diürez, glukokortikoid eksikliği, uygunsuz ADH salınımı, hipotiroidizm, ağrı, heyecan, nefrotik sendrom, ABY, KBY, kalp yetmezliği, siroz vb. ** Serum glukoz konsantrasyonundaki her 100 mg/dl artış için serum sodyumu ort. 1.6 meq/l düşer. ** Serum trigliserid konsantrasyonundaki her 500 mg/dl artış için Serum Na ortlama 1 meq/l düşer. Psödohiponatremi nedenleri: Hiperosmolar hiponatremi, hiperglisemi, izoozmolar hiponatremi (Sodyumun laboratuvar analizindeki artefakt, örneğin hiperlipidemi) KLİNİK : Akut hiponatremi: Bulantı, kusma ve koma hali söz konusu olabilmektedir. Kronik hiponatremi: Uyuşukluk (örneğin ishalde vb.), susama, kas-karın krampları, bulantı, kusma, kayıtsızlık, oryantasyon bozukluğu, ajitasyon, epileptik nöbetler, güçsüzlük, letarji, delirium ve bilinç kaybı şeklindedir. ** Düşük NaCl iyonize Ca +2 seviyesini düşürerek konvülzyonlara neden olabilir. ** Genel olarak hastalarda Na değeri 115 in altında olduğu zaman konvülzyon gözlenir. TANI: Sodyum değerinin normalin altında olmasıdır. 39 Normal değeri:>7 gün ve yetişkin:140± 7,3 meq/l, Prematüre: meq/l, 0-

40 TEDAVİ Akut semptomatik hiponatremi: Hızla tedavi edilmezse kalıcı nörolojik hasar riski yüksektir. Hipotonik sıvılar (%5 dekstroz, 1/3 vb) veriliyorsa hemen kesilmelidir. Serum Na+ semptomlar ortadan kalkana kadar, saatte 1-2 meq/l artacak şekilde düzeltilmelidir. Tedavi boyunca sık aralıklarla (2-4 saatte bir) serum Na+ tayini yapılmalıdır. Kronik septomatik hiponatremi: Serum Na+2 u saatte meq/l, günde 12 meq/l yi geçmeyecek şekilde düzeltilmelidir. Acil tedaviye gerek yoktur. Ön planda sıvı kısıtlaması olmalıdır. Altta yatan neden tedavi edilmelidir. Uygunsuz ADH sendromu: Yatan hastalarda hiponatreminin en sık nedenidir. Klinik olarak normovolemik, Plazma ozmolalitesi < 270 mosm/kg H2O, İdrar ozmolalitesi > 100 mosm/kg H2O, İdrar Na+ konsantrasyonu > 40 meq/l, Böbrek, karaciğer, kalp, sürrenal, hipofiz ve tiroid fonksiyonları normal ve diüretik kullanımı yoktur. ** Ölçülen sodyum değeri in altında veya üstünde ama septomatikse sodyum defisit tedavisi verilir. Etyolojiye göre tedavi verilmelidir. 40

41 HİPERPOTASEMİ ETKEN: Düşük GFH, metabolik asidoz (PH da her 0.1 lik düşme ile serum K u 0.6 mmol/l artırır.) Prerenal azotemi, ABY, KBY, Adrenokortikal yetmezlik, Hipoaldosteronizm, Potasyum tutucu diüretikler, İlaçlar, hemoliz, Hiperkatabolik durumlar, Doku harabiyeti, yanık, sepsis, İnsülin eksikliği, hiperpotasemik periyodik paralizi, iatrojenik. KLİNİK: kardiyak aritmi (1.2.derece blok, A-V tam blok, nodal ritim, idioventriküler ritm, ventriküler taşikardi, ventriküler fibrilsyon, ventrikül arrest), ishal, karıncalanma, uyuşukluk, kuvvetsizlik, flask paralizi, kas zayıflığı bulunmaktadır. En önemli tehlike ise hiperkalemiye bağlı kardiyak aritmi ve arreste bağlı ölümdür. TANI: Kan potasyum değerinin normalin Üstünde olmasıdır. 41

42 EKG BULGULARI: Ciddi hiperpotaseminin en önemli bulgusudur. Tüm V lerde T sivriliği olur. (T sivriliği: T, R nin 3/8 den büyüktür.) Sırasıyla ilk önce T sivriliği oluşur sonra P dalgası düzleşir sonrasında PR mesafesi uzar (1 derece AV blok), QRS genişler en son Ventriküler Fibrilasyon ve arrest meydana gelir. 42

43 TEDAVİ K+ 5-6 meq/l: Diyet + Furosemid (IV ve PO K+alımı kısıtlanır. Diyetle 0,5 meq/kg/gün verilir. K+ 6-6,5 meq/l: Kayexelat + NaHCO3 +Ca glukonat +kısa etkili b2 mimetik K+ >6,5 meq/l: Ca glukonat + NaHCO3 +Glukoz + insülin ve gereğinde T düzelmezse diyaliz. Kalsiyum glukonat (%10): 0, cc/kg IV (5-10 ml) mayi içinde yavaş (1020dk) verilir. Etkisi 1-2dk içinde başlar. Hiperpotaseminin kardiyak yan (Aritmi, A-V blok) etkilerini azaltır. Hastaların digital almamasına dikkat edilmelidir. Na Bikarbonat (% 8,4): 1-2 meq/kg veya 1ml/kg >10-30 dakikada verilir. Etkisi 30 dk içinde başlar. EKG anormallikleri devam ederse bu doz 15 dakikada bir tekrarlanabilir. Ph da her 0.1 lik artma serum K unu 0.6 mmol/l düşürür. (Na Bikarbonat (% 8,4) ampulde 1 cc=1 meq ), Ca ile aynı koldan ve arka arkaya verilmemelidir. 43

44 Glikoz + Reguler insulin : 0,5 gr/kg glikoz (%10 dextroz) içine 0,1 Ü/kg (5gr glikoza 1 Ü) kristalize insülin (max:10 ünite) katılır. 30 dk -1saat içinde IV olarak verilir. Etkisi10-20 dk içinde başlar. Albuterol: inhaler: < 10 kg: 2.5 mg, kg :5 mg, > 40 kg: 10 mg (0.3 mg/kg/doz max:10 mg), yetişkin: mg/doz 4 ml izotonik içinde inhaler verilir. Etkisi15-30 dk içinde başlar. Kayeksalat: Oral 1gr/kg (max: gr) olarak gr Resin, ml %70'lik sorbitole katılarak 4 saatte bir oral alınır. Veya lavman olarak l50 gr resin, 50 ml %70'lik sorbitole katılıp, ml su eklenir ve başlangıçta 1-2 saatte, sonra 6 saatte bir rektal olarak uygulanır. Etkileri 2-4 saat içinde başlar Furosemid: Dehidretasyon yoksa 0.5 mg/kg dan verilebilir. 44

45 HİPOPOTASEMİ ETYOLOJİ: Alkaloz, periyodik paralizi, insülin uygulanması, potasyum alımında yetersizlik, anoreksiya nervoza, ter yoluyla (kistik fibroz), kusmalar, pilor stenozu, uzamış ishal, aşırı laksatif, uzayan mide aspirasyonu, renal hastalıklar, RTA, bartter sendromu, fanconi sendromu, artmış mineralokortikoid etki, hiperaldosteronizm, cushing sendromu, ilaçlar ve diabetes mellitus. KLİNİK: İştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrıları, kas krampları, poliüri, polidipsi, letarji ve hafıza karışıklığı, iskelet kaslarında güçsüzlük, peristaltizmde azalma, ileus ve aritmi olabilir. TANI: Serum potasyum düzeyinin normalin altında olmasıdır. Düzeyi 2,5 meq/l altında ise EKG bulguları belirginleşir. Normal değer: Kord: 5,00-10,20 meq/l, Prematüre: 3,00-6,00 meq/l, 0-7 gün: 3,705,90 meq/l, ve >7 gün ve yetişkin: 3,50-5,50 meq/l. ** EKG ile potasyum düzeyinin doğruluğu tahmin edilebilir. 45

46 EKG BULGULARI: Düşük voltaj, ST çökmesi, T dalgasında düzleşme, U dalgası, PR ve QT aralığında uzama olabilir. V1 de T dalgası bifazikdir. Eğer U dalgası P nin boyunu geçerse veya negatif olursa durum ciddidir. TEDAVİ: Hastanın günlük mayisi maksimumdan verilir her 1000 cc SF içine max doz olan 40 cc KCl katılır. Çok ciddi serum K düşüklüğünde daha fazla potasyumun kullanıldığı (>40cc KCL) tedavi şeklini tercih eden hekimlerde mevcuttur. Hafif vakalarda günlük mayisindeki potasyum miktarı 2 katına çıkarılarak tedavi edilebilir. Veya oral K+ verilebilir. ** Hafif hipopotasemilerde veya proflaktik amaçla oral muz veya oral K+ verilir. KALİNOR EFERVESAN TB (K): 1 tb =46 meq. Doz:1-3 meq/kg/gün 2 dozda verilebilir. 46