AFD VE TÜRKIYE. Sürdürülebilir Kalkınma için işbirliği

Transkript

1 AFD VE TÜRKIYE Sürdürülebilir Kalkınma için işbirliği Galata Köprüsü AFD - Régis Marodon

2 Önde Ortaköy Camii arkada Levent Is Kuleleri AFD - Régis Marodon Türkiye 2007 yılı itibariyle, 71 milyona varan nűfusu ve kişi başina düşen USD geliri ile orta gelirli űlkeler grubuna dahil olmaktadır. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ve G20 ekonomik forumu űyesi olan Türkiye, Avrupa, Akdeniz ve Yakın Doğu arasında bőlgesel bir gűç teşkil etmesinin yanı sıra, sosyal, ekonomik ve kűltűrel bir dőnűşűm geçirmektedir. Krizlerden sonra yaşanan istikrarsız dönemlerin atlatilmasının ardından, Türkiye birkaç yıldır gűzel bir ekonomik performans sergilemektedir (2002 ve 2007 yılları arasında gerçekleşen bűyűme %6ʼnın űzerindedir) senesi, Türkiyeʼnin istikrarlı bűyűmeyi yakalaması, yabancı yatırımı çekmesi, kamu borcundaki azalma ve enflasyondaki düşüş açısından bir dőnűm noktası teşkil etmiştir. Bu istikrarlı gidişin en őnemli nedenleri, devletin yapısal reformları sűrdűrmedeki kararlılığı ve Avrupa Birliğine űyelik műzakerelerinin 2005 yılı itibarıyla başlaması olmuştur. 2008ʼin ortasından itibaren yaşanan ciddi ekonomik kriz, yeni zorluklar getirmiştir. Şimdi, bu kriz halen gelişmekte olan, dışa dőnűk, istikrarı oturmamış bir ekonomiyi yeniden sınayacaktır. İstihdama katkıda bulunan genç bir nűfus ve ekonominin őnde gelen sektőrlerinin (otomobil, tekstil, beyaz eşya ve inşaat) uluslararası entegrasyonu; Türkiyeʼnin geleceği için hem avantaj hem de risk teşkil eden unsurlardır. Bu doğrultuda, Türkiyeʼnin kalkınmanın olumsuz etkileriniiyiyőnetebilmesigerekmektedir, őzellikle de ekonomik kalkınmanın çevre űzerinde yarattığı olumsuz etkileri azaltmak ve bölgeler arasındaki sosyal farklılıkları ortadan kaldırmak gibi. AFD Grubuʼnun Türkiyeʼdeki aktiviteleri 2004 yılında başlamıştır. Fransa hűkűmeti, AFD aracılığı ile Türkiyeʼnin sűrdűrűlebilir kalkınmasına, Avrupa normları ile yakınlaşmasına ve de bűyűmenin çevre űzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasına destek vermeyi arzulamaktadır. AFDʼNİN TÜRKİYE STRATEJİSİ AFD ʼnin Türkiyeʼdeki hedefi, ülkenin Avrupa standartlarına yakınlaşmak için belirlediği hedeflere ulaşmasına destek olarak, Türkiyeʼnin Avrupaʼya uyum sürecine eşlik etmektir: çevreye saygılı, sera gazı yaymayan bir kalkınmayı destekleyerek, kurumsal sosyal sorumluluk kavramının benimsenmesine yardımcı olarak, bölgeler arası eşit bir kalkınmayı hedefliyerek. AFDʼNİN TÜRKİYE FAALİYETLERİ AFDʼnin Türkiyeʼdeki faaliyetleri birkaç şekilde gerçekleşebilir: özel sektőre veya kamuya orta/uzun vadeli, hazine garantisi aramadan kredi sağlayabilir (AFD aracılığıyla) veya sadece őzel sektőre kredi sağlayabilir (PROPARCO aracılığıyla, AFDʼnin őzel sektőr finasmanını destekleyen iştiraki), yerel para birimi cinsinden kredi garantisi sağlıyabilir (AFD veya PROPARCO aracılığıyla), sermaye ve sermaye benzeri kredi sağlayabilir (PROPARCO aracılığıyla), çalışma ve araştırmaları, proje hazırlıklarını, kapasite arttırımlarını destekleyebilir, fransız kűresel çevre fonunun (Fonds français pour lʼenvironnement Mondial - FFEM) desteğinden faydalandirabilir. AFD, bankalara, belediyelere ve şirketlere piyasa şartlarına yakın veya imtiyazlı krediler kullandırabilir. Őnemli olan, hayata geçirilen projelerin çevre açısından yenilikçi olmalari ve vatandaşların yaşam koşullarını iyileştirecek kamu servislerinin yaratılmasıdır. PROPARCO AFDʼnin iştiraki olan PROPARCOʼnun misyonu gelişmekte olan ülkelerde, gelecek yűzyıllardaki kalkınma ve sürdürülebilir kalkınma planları doğrultusunda özel sektör yatırımlarını desteklemektir. Yatırımcıların özel isteklerini karşılamak amacıyla sanayi, finans ve altyapı sektőrlerine finansman olanakları ve sermaye yatırımları sunar. FFEM (Fransız Dűnya Çevre Fonu) FFEM, 1994 yılında Rio Zirvesi sonrasında Fransız Hükümeti tarafından kurulmuş ikili işbirliğini temsil eden bir kamu fonudur. Hedefi gelişmekte ve değişmekte olan űlkelerin sűrdűrűlebilir kalkınma projeleri vasıtasıyla küresel çevrenin korunmasına destek vermektir. FFEM, űyesi olan űlkelere, őzel, yenilikçi projelerin hayata geçirilmesi için destek verir.

3 ÇEVRENİN KORUNMASI GELECEĞİN KALBİNDEKİ SORUN Türkiyeʼnin ekonomik ve demografik kalkınması, űlkenin enerji talebini arttırmıştır. Enerji tűketiminin en őnemli kısmı fosil yakıt ithalatı ve kőműr ocakları tarafından karşılanmaktadır. Enerji üretiminin optimizasyonu çerçevesinde, Türkiye yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği açısından yűksek potansiyele sahip bir ülkedir. Türkiye, iklim değişikliğine karşı karbon emisyonlarının azaltılmasını őngőren Kyoto protokolűne 5 Şubat 2009 tarihinde imza atmıştır. AFD ise atılan bu adıma, űlkenin karbon salınımını azaltıcak yenilenebilir, temiz enerji ve altyapı tesislerinin (ulaşım, atık suların arıtılması ve katı atıkların işlenmesi), kurulmasi için fon sağlayarak destek olmaktadır. Bu destek, AFDʼnin ortak çalıştığı bankalarla birlikte proje finansmanı aracılığıyla (TSKB, Garanti, Akbank) verilmektedir. Bankalar aynı zamanda, őzel teknik danışmandan da faydalanabilmektedirler. Istanbul Limanindaki Konteynırlar AFD - Régis Marodon ÇEVRE PROJELERİ ÖRNEKLERİ Marmara denizi kıyılarında, 30 MW gűcűnde, űlkenin en bűyűk rűzgar çiftliği kurulumu için 6 milyon euroluk finansman sağlanmıştır. Katı atıkların yőnetimi için (ayirma ve geri dőnűşűm), 2 milyon euroluk kredi desteğiyle, 11 MW gűcűnde bir metan gazı tesisi kurulmuştur. Bu tesisin işletilmesi Ankaraʼnin katı atıklarını kullanarak yılda 5 Mtʼlik CO² tasarrufu sağlıyor. Bu projeler sayesinde tasarruf edilen sera gazları, sertifikalanıp gönüllü karbon piyasasında satılmakta ve ek gelir elde edilmektedir. Bir çimento şirketine sağlanan 11 milyon euroluk finansmansayesinde,izmitbelediyeʼsininçamurları yakılarak alternatif yakıta dönüştürülmektedir. Bu projenin gerçekleşmesi hem kirliliğin azaltılmasını hem de enerji verimliliğinin arttırılmasını sağladı. Karadeniz Bölgesinde bir geçit resmi AFD - Marion Joubert AFDʼNİN STRATEJİK FAALİYETLERİ İNCELEME - AFDʼNİN 5 YILLIK TÜRKİYE FAALİYETİ - BAZI RAKAMLAR Bölgeler arası eşit bir kalkınmayı hedeflemek Özel Sektör yatırımlarını gerçekleştirmek En azından 1 milyon ton CO² tasarruf edildi 28% 24% kişi dogal gaza kavuşturuldu 200 MW temiz enerji üretim tesisi kuruldu KOBİ desteklendi işletmenin duyarlığı artırıldı ve banka çalısanı Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) kavramı űzerine eğitim aldı. Işletme ve bankalara, Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) kavramını benimsetmek Kirliliği azaltmak 11% 5% 32% Karbon salınımı olmayan, temiz bir kalkınmayı desteklemek

4 ITC ʻNİN GENEL MÜDÜRÜNÜN AÇIKLAMALARI ITC ( Invest Trading Consulting) TSKBʼnin ortaklığıyla finanse edilmiş bir atık arıtma ve methan gazı işletme şirketidir. ITCʼnin gőrevi katı atıkları arıtmaktır yılından bu yana, Ankara ve Adana ʼnın katı atıklarının arıtılmasından biz sorumluyuz. Dönüştürülebilen atıklarda dahil olmak üzere,hertürlüatığıarıtabiliyoruz.kazancımızıatıklardan depolanan biogazın elektriğe dönüştürülmesinden üretilen elektrik üzerinden sağlıyoruz Ocak ayı itibarıyla, tesisin kapasitesi 11.2 MWʼı buluyordu. Bu proje sayesinde, hem atıklar ortadan kaldırılıyor hemde CO² salınımı azalıyor. Atıklar ise artık çöp değil hammadde yerine geçiyorlar. Biz insanların zihinlerini değiştirdik. Biz, sera gazının salınımını azaltıyoruz. Şimdiye kadar tonluk CO² tasarruf ettik, bu rakkam tesisimizin büyümesiyle beraber yükselmeye devam ediyor. Amacımız, hiç yakmadan bütün atıkları enerjiye çevirebilmek. SORUMLULUK TAŞİYAN ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARINA DESTEK SAĞLANMASI Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS), şirketlerin gönüllü olarak, çevresel ve toplumsal kaygıları günlük faaliyetlerinde ve paydaşlarıyla (müşteriler, tedarikçi firmalar, devlet, toplum, vs...) olan ilişkilerinde dikkate almaları olarak ifade edilebilir. Bu anlamda, KSS bugünün kalkınma ihtiyaçlarının gelecek nesillerin ihtiyaçlarının karşılanmasına ve kalkınmasına imkan verecek şekilde karşılanması olarak tanımlanan sürdürebilir kalkınmanın, iş dünyasına uyarlanması olarak görülebilir. Kurumsal sosyal ve çevre sorumluluğunu yaygınlaştırmak adına AFD ile beraber çalısan Tűrk Bankaları bünyelerinde KSS kavramına duyarlılığı arttırmak amacıyla KOBİʼlere finansman, eğitim ve denetim çalışmaları sunmaktadır. ŞİRKETLERİ SORUMLU DAVRANMAYA TEŞVİK ETMEK En çok sayıda, küçük ve orta boy işletmelere (KOBİ) destek verebilmek amaciyla AFD, iki banka ile özel bir ortaklık oluşturdu. Halkbankʼa 80 milyon ve TEBʼe 40 milyon euroluk kredi sağlanmasıdır. Bu kredilerin amacı KOBIʼlere sűrdűrűlebilir űretim yatırımları için uzun vadeli finansman sağlanmasıdır. Bu şirketlerin uluslararası standartlara ulaşabilmeleri için Halkbank ve TEB asağidaki etkinliklerle bir bilinçlendirme programı geliştirmişlerdir: tematik ve sektörel konferanslar iyi uygulamaları tanıtan programlar banka ve şirketlere yőnelik, kurumsal sosyal ve çevre sorumluluğunu tanıtan őzel eğitim programları çevrenin korunması, kadın-erkek eşitliği, sosyal hakların korunması ve şeffaflık kavramlarının entagrasyonunu kolaylaştıran denetim programları AFD - Yekbun Gürgöz AFD - Yekbun Gürgöz

5 Tarihi Beyog lu Tramwayı AFD - Régis Marodon BELEDİYELERE FİNASMAN SAĞLANMASİ Bölgeler arasında ekonomik ve sosyal eşitsizlikler bulunan bir ülkede AFD temel hizmetlere halkın erişimini kolaylaştırmak adına bölgeye katkıda bulunmaktadir. Türkiyeʼdeki belediyeler, yerel sürdürebilir ve eşit bir kalkınmada en etkili ortaklarımızdır yılından bu yana, Türk yasaları, belediyelere bu konudaki en büyük sorumluluğu vermektedir. Üstlenilecek daha bir çok görev vardır, ama öncelik, alt yapı ve temel kamu hizmetlerine (toplu taşıma, arıtma, atıkların yönetimi, sosyal konut, sağlık ve eğitim hizmetleri) verilmektedir. AFD belediyelerin projelerine destek vererek, Türkiyeʼdeki kentlerin yaşam kalitesini yükseltmeye yardım eder. TOPLU TAŞIMACILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN ISTANBULʼA DESTEK Ekonomik dinamizmi sayesinde göç alan İstanbulʼun şehir nüfusu 20 yıl içerisinde iki katına çıkarak 15 milyona ulaşmıştır. Şehrin trafik problemi ekonomik, sosyal ve çevresel bir dezavantaj teşkil etmekte. Bu sebeplerden dolayı, Istanbulʼun toplu taşıma ağını genişletmek için iddialı bir kent planı bulunmaktadır: Metro hatlarının uzatılması,yeni tramvay ve metro hatları kurulması, metro ve tramvay arası bağlantıların geliştirilmesi. Program çeşitli sorunlara çözüm sağlamaktadır: Kayseri şehrinin gelişimi için 22 milyon euroluk bir finansman sağlandı (yol donanımları, yangın güvenliği, ulaşım, tarihi miras). Bursaʼya atık sularin temizlenmesi amacıyla tesis birimleri kurulmasına yönelik 16 milyon euroluk bir kredi sağlandı. Bursaʼda kirli suların arıtılmasından kaynaklanan çamurların hiçbir işlemden geçmeden lagünlerde depolanmaları yerüstü kirliliğine ve akıntı dolayısıyla da yeraltı sularının kirlenmesine yol açmaktadır. Küçük ve orta ölçekli belediyelerin yatırımlarını desteklemek amacıyla Denizbankʼa 80 milyon euroluk kredi limiti sağlandı. Ayrıca, bu kredi belediyeler için mali yönetim ve teknoloji alanında kapasite geliştirme programlarını da kapsamaktadır. çevresel, sera gazı salınımlarının azaltılması ve azalan trafik sayesinde hava kalitesinin arttırılması, sosyal, toplu taşıma araçlarına bağımlı olan nüfusun desteklenmesi (düşük gelirli ve ulaşım aracı olmayan vatandaşlar: kadınlar, öğrenciler, çocuklar, yaşlılar ), ekonomik, belediyelerin verimliliğinin arttırılması. AFD kamunun bu iddali planına, gerçekleşen 120 milyon Euroʼluk yatırıma ortak olarak destek vermektedir. Bursa ilinden yas am karesi AFD - Régis Marodon

6 Galata Köprüsü AFD - Marion Joubert Kamu kuruluşu olan LʼAgence Française de Développement, 60 yıldan fazla bir sűredir Fransa Hűkűmeti tarafından kendisine tanımlanan görevler çerçevesinde yoksullukla műcadele ve gűney űlkelerinin kalkınması için hareket etmektedir. 60ʼdan fazla ülke ve deniz ötesi vilayetlerde de temsilcilikleri bulunan AFD, toplumun yaşam şartlarını yükselten, ekonomik büyümeyi destekleyen ve yerküreyi koruyan projelere destek vermektedir: Çocukların eğitimine, çiftçilere ve küçük işletmelere destek, su kanallarının inşaası, tropikal ormanların korunması, küresel ısınmaya karşı mücadele. AFD 2008 yılında, Güney ve deniz ötesi ülkelerdeki eylemlerini finanse etmek için 4,5 milyar euro harcamıştır. Bu finansman sayesinde 7 milyon çocuğa eğitim ve öğretim imkanı sağlanmış ve 4,4 milyon insan içme suyuna kavuşturulmuştur. Ayni yıl içerisindeki enerji verimliliği projelerinden ise 3,3 milyon ton CO² tasarrufu sağlamıştır. AGENCE FRANÇAISE DE DÉVELOPPEMENT (AFD) 5 rue Roland Barthes Paris Cedex 12 France Tél. : Fax : AGENCE D ISTANBUL Büyükdere Cad. Yapı Kredi Plaza C Blok K : Levent/Istanbul Tél. : Fax : Aksi belirtilmedikçe Fotoraflar: AFD: One All Agency - Mart 2009 Bu yayın organik boya ve geri donüs ümlü kâg ıt kullanılarak çevreye saygılı bir ortamda basılmıs tır.