TÜRKİYE. Agence Française de Développement

Transkript

1 Haliç üzerinde aynı adı taşıyan metro istasyonu boyunca yürüyen yolcular, Istanbul Mathias Depardon Agence Française de Développement

2 Türkiye 77 milyon nüfusu, 800 milyar $ GSYİH sı (2014 yılında küresel ekonomik güçler arasında 18. sırada) ve $ seviyesindeki kişi başına düşen milli geliri ile Türkiye dikkat çekici bir sosyal ve ekonomik gelişme yaşamaktadır. Avrupa-Akdeniz bölgesinin yükselen gücü olup, ayrıca OECD ve «G20» Ekonomik Forumu üyesi (2015 dönem başkanı) ve AB üyeliğine adaydır. Ülke Avrupa, Asya ve Orta Doğu nun kesiştiği noktada stratejik bir konuma sahiptir. Türkiye, bölgeler arasında önemli farklılıklar gösteren istihdam, enerji ve çevre ile ilgili sorunları çözümlemeye odaklı, insanın toplumdaki yerine önem veren, daha adil ve daha düşük karbonlu bir kalkınma modelini benimsemiştir. Ülke, 2009 yılında Kyoto Protokolü nü imzalamış, iklim değişikliğiyle ilgili mücadele konusunda bir Strateji Belgesi hazırlamış ve buna istinaden BM Rio+20 konferansı sırasında sürdürülebilir bir kalkınma konusundaki kararlılığını da yinelemiştir. Fransa ile Türkiye arasındaki işbirliğinin temeli geçmişe dayanan köklü bir ilişkiye, uluslararası ve bölgesel gündemin önemli konuları hakkında yakın istişareye ve sağlam ekonomik işbirliğine dayanmaktadır. Bu iki ülke arasında çevre koruma alanındaki ikili işbirliği ise, 1996 yılında imzalanan bir çerçeve anlaşma ile biçimlenmiştir. AFD Türkiye deki finansmanları ( , milyon ) Diğer Ormancılık Tarım Kentsel gelişim Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Enerji verimliliği / Yenilenebilir enerjiler Fransız Kalkınma Ajansı nın Türkiye Stratejisi Fransız Kalkınma Ajansı (AFD), Türkiye deki faaliyetlerini, Akdeniz bölgesi için belirlenen hedefleri kapsamında yürütmektedir. İklim ve çevre konularında Türk-Fransız işbirliğini güçlendirmeye katkıda bulunarak, Akdeniz ekosistemlerinin korunmasına ve sera gazı emisyonlarının kontrolüne yönelik ortak çözümler üretilmesine destek olmaktadır. AFD Türkiye, stratejisi kapsamında 4 öncelikli çalışma alanı belirlemiştir : Kentlerin sürdürülebilir gelişimini desteklemek ; Şirketlerin ekonominin gelişimlerine uyum sağlamalarına eşlik etmek ; Doğal kaynakları korumak ve değerlendirmek ; İş gücüne erişimde cinsiyet eşitliğini teşvik etmek. SARES Rüzgar Enerji Santrali (RES) rüzgar türbinleri Mathias Depardon İlk faaliyet gösterdiği dönemde, Hazine garantisiz kredi sağlama yetkisiyle sınırlandırılmış olan AFD, ardından Türkiye deki faaliyet alanını küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) desteklemek, çevresel ve sosyal sorumluluk (KSS) uygulamalarını yaymak, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjileri teşvik etmek ve sürdürülebilir kentsel kalkınmayı desteklemek amacı ile banka aracılığı ve belediyelerin finansmanı konularına genişletti.

3 Ölçülebilir etkiler 2011 yılında, AFD nin yetki alanı hazine garantili finansmanı da içine alacak şekilde genişletildi ve o tarihten bu yana AFD sağladığı finansmanlar ile ormancılık konusunda Türkiye nin izlediği politikaların uygulanmasına eşlik etmektedir. Böylelikle, AFD Grubu, bir yandan kamu sektörüyle (merkezi hükümet, kamu işletmeleri ve yerel yönetimler), diğer yandan iştirakı Proparco aracılığıyla özel sektör (bankalar ve özel şirketler) ile işbirliği içinde çalışmaktadır. Mevcut projeler ve ortaklıklara uygun geniş bir finansal araç yelpazesine sahiptir : hazine garantili ya da hazine garantisi olmayan, doğrudan veya banka aracılığıyla, orta veya uzun vadede, uygun koşullarda, yerli veya yabancı dövizde krediler, özkaynak katkılı krediler, uzmanlık ve kapasite geliştirme fonları, vb. Bunların yanı sıra, projelere yönelik etüd ve teknik destekleri hibe yoluyla finanse etmektedir. Ayrıca AFD, iş ortaklarına bir kredi garanti mekanizması (ARİZ) kullanma imkanı da sunmaktadır. AFD bununla birlikte, Fransa, Türkiye ve Akdeniz bölgesinde finansal aktörler arasındaki işbirliğini desteklemektedir. İhtiyaç duyulduğunda, ilgili alanlarda Fransız uzmanlığının seferber edilmesini sağlamakta, Türk ve Fransız şehirleri arasında yerel yönetimler arasındaki işbirliğini desteklemekte ve sivil toplum aktörleri arasında bağlantının kurulmasını sağlamaktadır. Türk ortaklarını da bölgesel işbirliği çalışmalarına dahil etmektedir. AFD, 2015 yılında Türkiye deki varlığının 10. yılını kutlamaktadır. Bu süre boyunca, AFD Grubu ülkede yaklaşık 2 milyar kredi sağlamıştır. Kentlerin sürdürülebilir kalkınmasını desteklemek Türkiye de belediyeler, hızlı kentsel gelişme ve yerel yönetimlerin güçlendirilmesi politikaları kapsamında daha dengeli ve sürdülebilir bir kalkınma sağlanması bakımından işbirliği yapılması gereken önemli ortaklardır. Belediyelerin, çevresel altyapı ve ulaşımla ilgili yatırım ihtiyaçları oldukça önem teşkil etmektedir. AFD, temel ekipman ve hizmetlerin (su, katı atık yönetimi, toplu Yıllık ton CO 2 eşdeğeri emisyon(tahmini) tasarrufu İstanbul metrosu sayesinde sağlanmıştır. Yıllık ton CO 2 eşdeğeri emisyon (tahmini) tasarrufu İzmir de deniz ve kentsel ulaşım politikasının finansmanı sayesinde sağlanmıştır yılından bu yana Türkiye de kurulu özel mevduat bankası olan Denizbank ile süren ortaklık, 100 den fazla küçük ve orta ölçekli belediyelerin yatırım projelerinin (ulaşım, su ve atık) finanse etmeyi ve belediyelere yönelik bir sürdürülebilir kentsel gelişme programının (etüd gezileri, eğitimler, konferanslar, vb.) uygulanmasını sağlamıştır. taşıma, enerji, vb.) erişilebilirliğini ve kalitesini iyileştirmek amacıyla yerel yönetimlerin, çevreye duyarlı yatırım programlarına doğrudan destek sağlamaktadır. AFD ayrıca, banka sektörü ile olan ortaklığı çerçevesinde, çevresel ve sosyal nitelikte projeler yürüten orta ölçekteki belediyelere de uygun şartlarda finansman olanakları sağlamaktadır. Kentlerin, sürdürülebilir ulaşım politikalarına destek vermek İstanbul ve İzmir Büyükşehir belediyeleri, halkın yaşam kalitesini iyileştirmeye ve bölgelerinin dengeli gelişmesini sağlamaya yönelik stratejik kentsel planlarının geliştirilmesi yolunda öncü bir yaklaşım yürütmektedirler. AFD, Yenikapı istasyonu çevresinde yapılan çalışmalar sırasında kentsel gelişme ile tarihi mirasın korunması konularını uzlaştırarak, kentin farklı yerleri arasında (iş merkezleri, yerleşim alanları, tarihi mekanlar, kültür merkezleri, vb.) ulaşımın iyileştirilmesini sağlayan M2 hattının (Hacıosman-Yenikapı) finansmanı aracılığıyla, İstanbul metro ağının gelişmesini desteklemiş oldu. İzmir ilinde yeni tramvay hattının şantiyesinde çalışan işçiler Mathias Depardon

4 Ege Bölgesi nde Denizli ilinde güneş paneli projesi Mathias Depardon AFD, ayrıca deniz taşımacılığı ağının modernizasyonuna ve İzmir in körfez boyunca yer alan iki yeni tramvay hattı ile metro ağının genişletilmesine yönelik sağladığı finansmanlar aracılığıyla, kentin ulaşım politikasını da desteklemektedir. Bu projeler, daha kapsamlı ve entegre bir ulaşım seçeneği sunarak, İzmir in kentsel ulaşımının iyileştirmesini sağlayacaktır. Sürdürülebilir enerji için yerel ölçekte çözüm yaklaşımı geliştirmek AFD, yeni büyükşehir belediyelerinin oluşturulmasından bu yana (genişletilmiş alanlar ve genişletilmiş yetkilerle), kent ölçeğinde enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjileri teşvik etmek için Expertise France ile ortaklaşa bir teknik işbirliği gerçekleştirmektedir. Bu program, bu alandaki projelerin geliştirilmesi konusunda kapasitenin güçlendirilmesi ile finansman ihtiyaçlarının belirlenilmesini sağlayacaktır. Bu vesileyle, düşük karbonlu büyümeyi teşvik eden Halkbank, TSKB ve TEB gibi Türk bankaları ile çok sayıda ortaklıklar kurmuştur. AFD Grubu nun 2004 ve 2015 yılları arasında enerji sektöründeki finansmanı 520 milyon yu aşmıştır. KOBİ lerin standartlara uyum yatırımlarına destek Türk KOBİ leri uluslararası piyasalara erişme yolunda gün geçtikçe daha fazla uluslararası standartlara uymaya çaba göstermektedirler. Bununla beraber, Avrupa Birliği müzakereleri kapsamında Türkiye, şirketlerin AB standartlarına (sağlık, çevresel, fiziksel ve hijyenik) uyumlarına ilişkin bir kısım yönetmeliği çıkartmaya başlamıştır. AFD, Türk şirketlerinin en yüksek standartlara erişebilmelerini sağlamak amacıyla desteğini sunmaktadır. Ziraat Bankası bu bağlamda, Türk tarım-sanayi KOBİ lerinin modernleşme projesinin uygulanmasında AFD nin ana ortağı durumuna gelmiştir. Şirketlerin, ekonominin gelişimlerine uyum sağlamalarına eşlik etmek KOBİ ler, Türk sanayisinin en önemli aktörlerindendir (Türkiye de 3 milyon işletmenin %99 u KOBİ lerdir) ve ülkenin büyümesine oldukça büyük katkıda bulunmaktadırlar (istihdamın %76 sı ve GSYİH nın %50 si). AFD, KOBİ lerin sosyal ve çevresel standartlar ile Avrupa standartlarına uygun kalkınmalarını sağlamak amacıyla, bankalar aracılığıyla finansman ve kaliteli bir teknik destek fırsatı sunmaktadır. Enerji verimliliğini iyileştirmek ve yenilenebilir enerji üretimini arttırmak Ulusal arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi politikasına ve yenilenebilir enerjilerin gelişimine katkıda bulunmak üzere, AFD, şirketlerin yenilikçi yenilenebilir enerji yatırımlarını desteklemektedir : güneş enerjisi, biyokütle, jeotermal, ve ayrıca süreçlerde enerji verimliliği sağlayan ısı ağları, ko/tri-jenerasyon, vb. Buna ek olarak ve yine ulusal hedefler doğrultusunda, AFD enerji verimliliğini artırmak için yatırım yapan şirketleri de desteklemektedir. AFD ve iklim AFD, iklim değişikliğine bağlı konuları bütünüyle stratejisi ve eylemlerine entegre etmiştir ve bugün «iklim» finansmanının, uluslararası alanda önemli ve yenilikçi bir aktörü haline gelmiştir. Bu strateji doğrultusunda, AFD tarafından Türkiye de desteklenen projelerin yarısından fazlası iklim faydası içermektedir. Bu nedenle, AFD Grubu (AFD ve iştirakı Proparco) 2009 yılında, beş yerel bankanın ortaklığıyla İklim Türkiye projesini başlatmıştır ve enerji verimliliği ile yenilenebilir enerji projelerine yönelik 350 milyon Euro tutarında bir finansman sağlamıştır. AFD, yılda 2,5 milyon tondan fazla karbondioksit salımının engellenmesini sağlayan 36 sı yenilenebilir enerjiler dahil olmak üzere (güneş, hidroelektrik, rüzgar, biyokütle), toplam 168 projeye destek sağlamıştır.

5 Doğal kaynakları korumak ve değerlendirmek Ormanlar, Türkiye açısından önemli bir doğal ve ekonomik sermaye oluşturmaktadır : ülke yüzölçümünün yaklaşık %28 ini kapsamakta ve yaklaşık 7,5 milyon kişi ( köyde) ormanların içerisinde ya da çevresinde yaşamakta ve hayatlarını kısmen bu ormanlara bağlı olarak sürdürmektedirler. Bu bağlamda, AFD, Türkiye devletine sağladığı kaynaklar aracılığıyla, Orman Genel Müdürlüğü nün (OGM) yürüttüğü ağaçlandırma, ormanların rehabilitasyonu ve erozyon ve orman yangınları ile mücadele faaliyetlerine destek vermektedir. Bu alanda devlete sağlanan kredinin yanı sıra, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) ve Fransız Ormancılık İdaresi (ONF) arasında başlatılan işbirliği sayesinde, sürdürülebilir orman yönetimi ve özellikle de iklim değişikliğine uyum konularının gelişmesine de katkıda bulunulmaktadır. Ölçülebilir etkiler yılları için, AFD, hektar alanın ağaçlandırılmasına, hektar bozuk ormanın restorasyonuna ve hektar alan üzerinde erozyon kontrol çalışmaları yapılmasına katkıda bulunmuştur. Bu çalışmalar, tahmini olarak otuz yıl boyunca, yılda 9,5 milyon ton eşdeğeri CO 2 yani yaklaşık toplam 285 milyon ton eşdeğeri CO 2 tasarrufu sağlayacaktır. Şimşirli, Trabzon köyünden orman manzarası. AFD, 2011 den bu yana Türkiye nin ağaçlandırma ve erozyonla mücadele politikasını desteklemektedir. Mathias Depardon Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye, doğal mirasının bir parçası olan ve korunması gereken çok uzun bir sahil şeridine sahiptir. Bundan dolayı, AFD, Fransız Küresel Çevre Fonu FFEM in sağladığı hibeler aracılığıyla, korunan deniz alanlarının yönetimini ve özellikle kıyı alanlarında sürdürülebilir turizmin gelişmesini desteklemektedir. Türkiye 2013 yılında, yaklaşık 35 milyon yabancı ziyaretçisiyle dünyada en çok turist çeken ülkeler arasında 6. sırada ve Doğu Akdeniz bölgesinde 1. sırada yer almaktadır. Önümüzdeki 30 yıl için yapılan tahminler, ülkenin turist akışının 2023 yılına kadar iki katına çıkacağını ve bu durumun özellikle de yerel ve bölgesel turizmin büyümesinin sonucunda doğal kaynaklar, karbon emisyonları ve enerji tüketimi üzerine önemli etkileri olacağını göstermektedir. AFD, bu koşulları göz önünde bulundurarak, bir yerel kalkınma bankası olan TSKB ile birlikte, Türkiye de sürdürülebilir turizme yatırım yapmak isteyen yatırımcılara finansman sağlamaktadır. AFD, nihayetinde su kaynaklarının entegre yönetimi ve biyolojik çeşitliliğin korunması konularında çalışma alanları geliştirmektedir. İş gücüne erişimde cinsiyet eşitliğini teşvik etmek Türkiye, kendisi için 2023 te dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasına girmek hedefini belirlemiştir. Bunu sağlamak için, kadınların işgücü piyasasına katılımlarının arttırılması gerekli bir koşul teşkil etmektedir (katılım oranları %30 un altında olup, OECD ülkeleri arasında en düşük orandır). AFD, işgücü piyasasına erişim imkanları konusunda kadın-erkek eşitliğini teşvik etmek ve kadın istihdamının karşılaşabileceği her türlü engelin azaltılmasına katkıda bulunmak üzere çalışmalar yürütmektedir. AFD ayrıca, istihdam ile nitelikli işgücü arasında en iyi uyumu oluşturmak adına faaliyetler geliştirmeye çalışmakta ve gençler arasında işsizliğin ve hareketsizliğin azaltılması konusunda kaldıraç görevini üstlenecek mesleki eğitim alanında özel ve tüzel girişimlere destek sağlamayı önermektedir.

6 Bir kamu finans kuruluşu olan Agence Française de Développement (AFD), Fransız hükümeti tarafından belirlenen kalkınma yardımı ve finansmanı politikalarını yoksullukla mücadele ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması alanlarında hayata geçirmektedir yılında AFD, gelişmekte olan ülkeler ve deniz aşırı Fransız topraklarındaki faaliyetlere 8,1 milyar Euro nun üzerinde finansman sağlamıştır. AFD nin iştiraki olan PROPARCO nun misyonu, gelişmekte olan ülkelerde, gelecek yüzyıllardaki kalkınma ve sürdürülebilir kalkınma planları doğrultusunda özel sektör yatırımlarını desteklemektir. Yatırımcıların özel isteklerini karşılamak amacıyla sanayi, finans ve altyapı sektörlerine finansman olanakları ve sermaye yatırımları sunmaktadır. Fransız Dünya Çevre Fonu, 1994 yılında Rio Zirvesi sonrasında Fransız Hükümeti tarafından kurulan, ikili işbirliğini temsil eden bir kamu fonudur. Faaliyet gösterdiği 20 yıldır, gelişmekte olan ülkelerdeki önemli çevre bileşeni olan projelere eş finansman sağlamaktadır. Dünya doğal mirasını ilgilendiren altı konuda etkinlik göstermektedir: biyolojik çeşitlilik, iklim değişikliği, uluslararası sular, toprak bozunumu, kalıcı organik kirleticiler, ozon tabakası bozunumu. Fonun yönetimi beş Bakanlık (Ekonomi ve Finans, Dış İşleri, Sürdürülebilir Kalkınma, Araştırma, Tarım) ve AFD tarafından sağlanmaktadır. Sekreteryası ve finansal yönetimi AFD ye emanet edilmiştir yılı sonunda, FFEM, %68 i Afrika ve Akdeniz bölgesinde olmak üzere toplamda 317 milyon avro yu bulan 275 projeye eş finansman sağlamıştır. - ffem@afd.fr Izmir Mathias Depardon / PEFC sertifikalı / Bu yayın organik boya ve geri dönüşümlü kâğıt kullanılarak çevreye saygılı bir ortamda basılmıştır. Yayın : Planet 7 Ekim 2015 Agence Française de Développement Agence Française de Développement AGENCE FRANÇAISE 5 rue Roland Barthes Paris Cedex 12 France Tél Fax AFD İstanbul Büyükdere Caddesi, Yapı Kredi Plaza C Blok, Kat 4, Levent-Istanbul Tel (+90) Fax (+90) turquie.afd.fr afdistanbul@afd.fr Ankara Karum Is Merkezi Iran Caddesi E Asansoru 6. Kat Nu.: 444, Ankara Tel +90 (0) , Fax (+90)