ÇANAKKALE YAT LİMANI PROJESİ TANITIM RAPORU

Transkript

1 Aralık 2011 Çanakkale ÇANAKKALE YAT LİMANI PROJESİ TANITIM RAPORU Hazırlayanlar MAG Mühendislik Hizmetleri İnş. Yük. Müh. Mustafa Ali GÜLVER İnş. Yük. Müh. Gökhan Metin BATMAZ İnş. Yük. Müh. Ayhan Ekrem DEMİR NAZKA Mühendislik San. Tic. Ltd. Şti. Jeo. Müh. Metin BAŞTÜRK Çevre Müh. Çiğdem KALE ÇANAKKALE YAT LİMANI KURUÇEŞME MEVKİİ - MERKEZ/ÇANAKKALE

2 İÇİNDEKİLER GİRİŞ - Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında 3 A- PROJE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER 3 A.1 Projenin Yeri 3 A.2 Projenin Tanımı, Amacı ve Hizmet Sağlayacağı Alanlar 5 A.3 Komşu Tesisler 7 A.3.A Çanakkale Kepez Limanı 8 A.3.B Mevcut Çanakkale Yat Limanı 9 A.4 Projenin Genel Özellikleri ve Kapasite Seçimi 10 B- PROJE SAHASININ TANITILMASI 12 B.1 Coğrafi Konumu 12 B.2 Topografik ve Batımetrik Durumu 14 B.3 Genel Jeoloji ve Deprem Durumu 16 B.3.A Jeolojik Durum 16 B.3.A.1 Bölgenin Genel Jeolojisi 16 B.3.A.2 Hidrojeolojik ve Hidrolojik Özellikleri 20 B.3.B Doğal Afet ve Deprem Durumu 24 B.4 Meteorolojik Özellikler ve İklim Durumu 25 B.4.A Bölgenin Genel İklim Durumu 25 B.4.B Bölgenin Meteorolojik Özellikleri 25 B.4.B.1 Bölgenin Sıcaklık Dağılımı 25 B.4.B.2 Bölgenin Yağış Dağılımı 26 B.4.B.3 Bölgenin Rüzgar Dağılımı 27 B.5 Tesisin Ulaşım Ağına İrtibatı 30 B.6 Arazi Mülkiyeti ve Araziden Yararlanma Durumu 31 C- BÖLGEDEKİ ULUSAL VE ULUSLAR ARASI DENİZ TİCARETİ 32 C.1 Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Yaşanan Gelişmeler 32 C.2 Piyasa Beklentileri 33 C.3 İstihdam Durumu 35 C.4 Liman Hinterlandının Genel Yapısı 35 Sayfa 1

3 C.5 Bölgedeki Yat Sayısı Dağılımı 36 C.6 Bölgedeki Mevcut Yat Trafiği 38 C.7 Bölgenin Gelecekteki Yat Sayısı Talep Tahmini 38 C.8 Bölgedeki Yat Turizmi ve Yat Limanları 43 Ç- PLANLANAN KIYI TESİSİNİN ÖZELLİKLERİ 43 Ç.1 Deniz yapılarının tasarımı, liman konfigürasyonunun uygunluğu 43 Ç.2 Kara Tesislerinin Tasarımı 47 Ç.3 Alt-Üst Yapı Özellikleri 47 Ç.4 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Ekipmanlar 49 Ç.5 Ekipmanların Kapasite ve Özellikleri 49 Ç.6 Gümrükleme, Dökümasyon ve Yük Bilgileri 53 Ç.7 Açık-Kapalı Depolama İmkanları 53 Ç.8 Enerji Planlaması 54 Ç.9 Bakım İmkanları 54 Ç.10 Kıyı Tesisinin Değişik Gemi Tipine Göre Derinlik Konfigürasyonu 55 D- YATIRIM MALİYETİ 55 D.1 Genel Kabuller 55 D.2 Yatırım Planı ve İş Takvimi 57 D.3 Yatırım Giderleri 58 E- ÇANAKKALE YAT LİMANI PROJESİ KAPSAMINDA BUGÜNE KADAR YAPILAN VE HALEN DEVAM EDEN ÇALIŞMALAR 60 E.1 İmara Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Çalışmaları 60 E.2 Batimetrik-Hidrografik-Oşinografik Çalışmalar 60 E.3 Yat Limanı Dizayn Çalışmaları 61 E.4. Harita ve İmar Planı Çalışmaları 61 E.5. ÇED Raporu Çalışmaları 61 F- SONUÇ VE ÖNERİLER 63 Sayfa 2

4 GİRİŞ Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası (ÇTSO), 31 Mayıs 1910 tarihinde yayınlanan Ticaret ve Sanayi Odaları Nizamnamesi ne dayanılarak 1923 yılında kurulmuştur. Ardından Cumhuriyet in ilk yıllarında özel sektörü teşvik ve organize etmek amacıyla çıkarılan 22 Nisan 1925 tarihli ve 655 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu ile yapısı, tüzüğü, amacı, üyeleri ve işleyiş şekilleri belirlenmiştir. Bu nedenle odanın resmi faaliyet yılı 1929 olarak ifade edilmektedir. Kurulduğu günden beri, Çanakkale İli ni ve Türkiye yi ulusal ve uluslararası platformda en iyi şekilde temsil ederek, beklentileri eksiksiz, zamanında, amacına uygun biçimde ve tarafsız olarak karşılamayı amaç edinen ÇTSO; Çanakkale yi bir yatırım merkezi haline getirerek küresel rekabet gücünü arttırmaya, bölge ve ülke kalkınmasına da katkıda bulunmaya çalışmaktadır. A- PROJE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER A.1 Projenin Yeri Yapılması planlanan Çanakkale Yat Limanı Projesi, Çanakkale İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkii nde yer almaktadır. Şekil1. Yatırımın Yapılacağı Mevkii Sayfa 3

5 Faaliyet Alanı Şekil 2. Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Sayfa 4

6 A.2 Projenin Tanımı, Amacı ve Hizmet Sağlayacağı Alanlar Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yapılması planlanan Çanakkale Yat Limanı; Çanakkale İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkii nde, tapunun 247 ada 8 no lu parselinde kayıtlı taşınmazın üzerinde ve bu parselin önündeki deniz alanında gerçekleştirilecektir. Çanakkale Yat Limanı; kıyıda oluşturulacak yaklaşık m 2 lik dolgu üzerine ve karada 7667 m 2 lik alanda kurulacak şekilde tasarlanmıştır. Proje sahasının kıyı kenar çizgisinden itibaren m 2 lik denizalanı kullanılacak olup bu alan Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden kiralanacaktır. Proje sahasının kara kısmındaki 247 ada 8 no lu parselin toplamalanı 6547 m 2 olup bu parselin m 2 si Terzioğlu Vakfı na, m 2 si ise Terzioğlu Ailesi bireylerine aittir. Kara alanının geriye kalan 1120 m 2 lik kısmı ise mülkiyeti Milli Emlak Genel Müdürlüğü ne ait olan tescil dışı arazidir. Proje alanı mevcut durumda Çanakkale Yelken Sporları Kulübü olarak kullanılmaktadır. Planlanan yat limanı, dolgu alanı, rıhtım, yüzer iskele ve mendirek sistemlerinden oluşmaktadır. Proje kapsamında; ana mendirek dolgusu ve koruması, mendirek içi rıhtımlar, tali mendirek dolgusu ve koruması, geri saha dolgusu ve rıhtımlar, yüzer iskeleler, basen içi taraması ve tüm üst yapı çalışmalarının (betonarme binalar, yollar, peyzaj alanları, vb.) yapılması planlanmaktadır. Yapılacak olan mendirek, yüzer iskele ve rıhtımlar <10-40 m. boyundaki yat ve teknelerin yanaşma prensiplerine göre tasarlanmıştır. Yat ve tekne turizmi dünyanın en hızlı gelişen turizm türleri arasındadır. Gelişen dünya ekonomisine paralel olarak yatçılık sektörü de gelişmiş, yat şiparişleri üst düzeylere gelmiştir li yılların sonuna doğru, ülkemiz de Datça, Gökova ve Hisarönü Körfezleri nin Yunanlı yat işletmeleri tarafından pazarlanmasıyla başlayan yat turizmi daha sonra, 1983 yılında yürürlüğe giren Turizm Teşvik Yasası ndaki değişiklikle hızla gelişmeye başlamıştır. Bu yasa değişikliği ile yabancı yatların gezi ve spor amacıyla Türk limanları ve karasularında seyretmelerine ve Yunanistan da faliyet gösteren yabancı bayraklı yat işletmelerinin, yatları ile birlikte Türkiye ye yerleşmelerine izin verilmiştir. Böylece Türkiye de faliyet gösteren yerli yat işletmecileri ve bunlara ait yatlar, uluslararası standartlara yükselmişlerdir. Sayfa 5

7 Özellikle Güney Ege ve Akdeniz sahillerinde gezinen yatların İstanbul ve Marmara Denizi ndeki marinalara geçerken veya Marmara Denizi ndeki marinalardan yola çıkarak Güney Ege ve Akdeniz sahillerine inen yatların en cazip noktasının Çanakkale olduğu düşüncesi bu projenin nedenini oluşturmaktadır. Liman, bu sayede Akdeniz den başlayıp Ege Denizi boyunca devam ederek Çanakkale Boğazı ndan İstanbul a ve oradan da Karadeniz e ulaşan eşsiz bir yat güzergâhı sağlanmış olacaktır. Bu proje, ülkedeki yerli ve yabancı yatların bağlama ihticaçlarını karşılayacağı gibi kötü hava koşullarına karşı transit yat ve teknelere de sığınak olacaktır. Ayrıca kent merkezindeki marinada konaklayacak üst gelir grubundaki yat sahiplerinin ve beraberindekilerin Çanakkale ye uğramaları, konaklamaları, alışveriş yapmaları ve dolayısıyla yörenin ticari hayatını ve deniz turizmini canlandırmaları hedeflenmiştir. Böylece projenin turizm sektörüne önemli bir girdi sağlaması ve müşteri potansiyelini önemli oranda çeşitlendirilmesi sağlanacaktır. Şekil 3. Yapılması Planlanan Yat Limanı Sayfa 6

8 Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası bahse konu edilen nedenler doğrultusunda yapılacak yeni yatırımının projelendirilmesi ve gerekli izinlerin alınması amacıyla çalışmalara başlamıştır.ve bu çalışmaları bu alandaki uzman kuruluşlar ile koordineli olarak yürütmektedir. A.3 Komşu Tesisler Atatürk Caddesi ile kıyı şeridi arasında kalan proje alanı; Çanakkale il merkezine yaklaşık 3.5 km. mesafededir. Proje alanınınyaklaşık 2.5 km. kuzeydoğusunda Çanakkale Havaalanı, yaklaşık 2.5 km. kuzey-kuzeybatısında Çanakkale Meteoroloji İstasyonu,yaklaşık 1.5 km. güneydoğusunda Çanakkale 18 Mart Üniversitesi,yaklaşık 500 m. uzağında Çanakkale - İzmir D-550 ve E-90 karayolu, Çanakkale Boğazı Kıyıları, kordon boyunca ise spor tesisleri, yemeiçme alanları, polis sosyal tesisi, parklar, AVM, oteller, yerleşim alanları ve hazine arazileri bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimleri Barbaros Mahallesi dahilindeki evlerdir. Proje alanınınkuş uçuşu yaklaşık 3.2 km. kuzeybatısında Çanakkale Kepez Limanı, yaklaşık 3.5 km. kuzey-kuzeybatısında Çanakkale Feribot İskelesi ve yaklaşık 3.75 km. kuzey-kuzeybatısında MEVCUT Çanakkale Yat Limanı bulunmaktadır. Şekil 4. Yapılması Planlanan Yat Limanının Yakın Çevresi Sayfa 7

9 A.3.A Çanakkale Kepez Limanı Şekil 5. Çanakkale Kepez Limanı Yap-İşlet-Devret sistemiyle özel bir şirket tarafından yapılarak hizmete açılan Kepez Limanı, Çanakkale ye yaklaşık 5 km., yapılacak olan Çanakkale Yat Limanı na ise yaklaşık 3.5 km. mesafededir. Kepez Limanı Ro-Ro, kuru yük, konteyner, gemilerde kullanılan akaryakıt tahmil/tahliyesi ve turizme yönelik yolcu indirme-bindirme işlemlerine uygun olarak inşa edilmiştir. Kepez Limanı, coğrafi konumu nedeniyle doğal korunaklı bir limandır. Limanın 214 m. uzunluğundaki iskelesinin her iki tarafındaki yolcu gemilerinin yanaşma rampaları, kruvazör turizmine hizmet etmektedir. Sayfa 8

10 A.3.B Mevcut Çanakkale Yat Limanı Şekil 6. Mevcut Çanakkale Yat Limanı Mevcut Çanakkale Yat Limanı nın toplam tekne bağlama kapasitesi 65'dir.Limanda ayrıca balıkçı barınağı da bulunmaktadır. Liman içi kısmına 60 metre sabit iskele, limanın ucuna doğru 120 metre yüzer iskele ve 30 metrelik yüzme platformu yapılmıştır. Koordinatları 40º 08' 48'' N, 26º 23' 54'' E olan yat limanının, su derinliği min.4 max.5 m. dir. Yat Limanı 2007 yılı Haziran ayında önemli yat rallilerinden olan Marmara Yat Rallisi ne ev sahipliği yapmıştır. Sayfa 9

11 A.4 Projenin Genel Özellikleri ve Kapasite Seçimi Proje kapsamında ÇTSO tarafından, Çanakkale İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkii nde, tapunun 247 ada 8 no lu parselinde kayıtlı taşınmazın üzerinde ve bu parselin önündeki deniz alanında, yeni bir yat limanı projesinin yapılması planlanmaktadır. Çanakkale Yat Limanı; kıyıda oluşturulacak yaklaşık m 2 lik dolgu üzerine ve karada 7667 m 2 lik alanda kurulacak şekilde tasarlanmıştır. Proje sahasının kıyı kenar çizgisinden itibaren m 2 lik deniz alanı üzerinde, yaklaşıkolarak toplam m³ ocak ortağı ve dolgu malzemesi (T.C. Ulaştırma Bakanlığı DLHİ Genel Müdürlüğü Genel Teknik Şartnamesi ve ÇED raporunda belirtilen standartlara uygun kullanılarak) kullanılacak olup bu alan Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden kiralanacaktır. Proje sahasının kara kısmındaki 247 ada 8 no lu parselin toplam alanı 6547 m 2 olup, bu parselin m 2 si Terzioğlu Vakfı na, m 2 si ise Terzioğlu Ailesi bireylerine aittir. Kara alanının geriye kalan 1120 m 2 lik kısmı ise mülkiyeti Milli Emlak Genel Müdürlüğü ne ait olan tescil dışı arazidir. Proje alanı mevcut durumda Çanakkale Yelken Sporları Kulübü olarak kullanılmaktadır. Atatürk Caddesi ile kıyı şeridi arasında kalan proje alanının çevresinde Çanakkale Havaalanı, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale Meteoroloji İstasyonu, Çanakkale Kepez Limanı, mevcut Çanakkale Yat Limanı, Çanakkale Feribot İskelesi, Çanakkale Boğazı Kıyıları, Çanakkale-İzmir D-550 ve E-90 karayolu, spor tesisleri, oteller, AVM, polis sosyal tesisi, yerleşim alanları ve hazine arazileri bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimleri Barbaros Mahallesi dahilindeki evlerdir. Ortalama 15m boyunda, 608yat bağlama kapasiteli (Tablo-1) proje kapsamında; yaklaşık 910 m uzunluğunda ana mendirek dolgusu ve koruması, mendirek içi rıhtımlar, yaklaşık 485m uzunluğunda tali mendirek dolgusu ve koruması, geri saha dolgusu ve rıhtımlar, 4 adet yüzer iskele, basen içi taraması ve tüm üst yapı çalışmalarının (betonarme binalar, yollar, peyzaj alanları, vb.) yapılması planlanmaktadır. Yapılması planlanan mendirek, yüzer iskele ve rıhtımlar <10-40 m. boyundaki teknelerin yanaşma prensiplerine göre tasarlanmıştır. Sayfa 10

12 Tablo 1. Tekne Dağılım Tablosu TEKNE DAĞILIM TABLOSU Sınıf TEKNE BOY (m) EN (m) BAĞLAMA ENİ (m) TEKNE ADEDİ YÜZDE I < %20 II %25 III %21 IV %9 V %16 VI %6 VII %2 VII %1 ORTALAMA TEKNE BOYU = 15m TOPLAM 608 %100 Planlanan yat limanı; dolgu alanı, rıhtım, yüzer iskele ve mendirek sistemlerinden oluşmaktadır. Dolgunun hemen önünde rıhtım ve mendirek yapılacak olup, tabliye üst kotunun basen içi ve açık deniz koşulları da göz önünde bulundurularak +2.0 m. olmasına karar verilmiştir. Yapılması planlanan mendirek, rıhtım ve iskele projeleri T.C. Ulaştırma Bakanlığı DLHİ Genel Müdürlüğü Genel Teknik Şartnamesi doğrultusunda hazırlanacaktır. Kara tarafında ayrıca çekek alanı, market, yelken kulübü, çocuk oyun alanları, koru, idari bina ile kafe ve restaurantlar gibi ihtiyaçların giderilebileceği sosyal tesisler bulunacaktır. Şekil 7. Yapılması Planlanan Çanakkale Yat Limanının Vaziyet Planı Sayfa 11

13 B-PROJE SAHASININ TANITILMASI B.1 Coğrafi Konumu Proje alanı; Çanakkale Boğazı, Çanakkale İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkii nde, Çanakkale - İzmir D-550 ve E-90 karayoluna yaklaşık 500 m. uzaklıkta yeralmaktadır. Çanakkale İli, Türkiye nin kuzeybatısında Gelibolu ile Biga Yarımadası üzerinde toprakları olan bir ildir. Merkez koordinatları Kuzey Enlemi, Doğu Boylamı olmak üzere toplam m 2 alanı kaplar. Yeni yapılması planlanan limanın koordinatları ise aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo 2. Limanın Kara Alanı Sınır Koordinatları Tablo 3. Limanın Dolgu Alanı Sınır Koordinatları Sayfa 12

14 Tablo 4. Limanın Ana Mendirek Sınır Koordinatları Tablo 5. Limanın Tali Mendirek Sınır Koordinatları Sayfa 13

15 Proje için seçilen alanın seçiliş nedenleri; Çanakkale boğaz trafiğini olumsuz yönde etkilemeyecek bir konumda olması, Doğal bir koyda yer alması itibariyle hakim rüzgar yönleri, dalga hareketleri, dip akıntıları ve kumlanma gibi olumsuzlukların minimum yüzeyde olması, Geri saha mülkiyetinin ve imar durumunun uygun olması, Hem dolgu ve mendirek inşaatları için hem de yatların yanaşabileceği derinlik açısından uygun batımetri yapısına sahip olması, Uygun batımetri yapısından dolayı dip taraması yapılmasını gerektirmeyecek veya yapılacaksa daha az miktarda yapılmasının yeterli olması, Kıyı dolgusu ve mendirek inşaatlarında gerekli olacak dolgu malzemesinin temini için km. mesafelerde uygun malzeme ocaklarının bulunması Mevcut kara sahasının; park alanları, servis alanları ve diğer hizmetlere imkan verecek şekilde olması Kara ve hava ulaşım ağına yeterince yakın bir konumda olması gibi özellikleridir. B.2Topografik ve Batımetrik Durumu Çanakkale Yat Limanı 1/ ölçekli topografik haritada H-16-C3 no lu paftada bulunmaktadır. Proje alanına ait 1/ ölçekli topografik harita aşağıdaki Şekil-8 de verilmiştir. Faaliyet alanı; deniz seviyesine yakın ve düşük yükseltili olduğu gibi, çevresinin genel arazi yapısı da aynı özelliklerdedir. İnceleme alanının batımetrik haritası üzerinde yapılan eğim hesaplamalarında, ortalama deniz taban eğimi % aralığında değişmektedir. Denizde hidrografik ve oşinografik çalışmalar yaptırılarak batımetri haritası çıkarılacaktır. Batımetri haritası neticesinde dip taraması yapılıp yapılmayacağına karar verilecektir. Bölge, geçiş iklimi olarak Akdeniz ile Karadeniz iklimi arasında bir durum arz eder. Genel olarak ılıman bir iklime sahiptir. Yazları sıcak ve az yağışlı geçerken kış ve bahar ayları yağışlı geçer. Sayfa 14

16 Şekil 8. Yapılması Planlanan Çanakkale Yat Limanının Topografik Haritası Şekil 9. Bölgenin 3 Boyutlu Google Earth Görünümü Sayfa 15

17 B.3 Genel Jeoloji ve Deprem Durumu B.3.A Jeolojik Durum B.3.A.1 Bölgenin Genel Jeolojisi Bölgenin stratigrafik istifi Kretase Kuvarterner zaman aralığında oluşmuş pek çok Litostratigrafi biriminden oluşmuştur. Bu istif Tersiyer öncesi kayaçlar olmak üzere iki ana bölüme ayrılarak incelenmiştir. Bölgede yer alan Tersiyer öncesi kayaçlar, birbiriyle tektonik ilişkili olan ve KD-GB konumda uzanan tektonik kuşaklar içerisinde yüzeylemektedir. Bu tektonik zonlar doğudan batıya doğru İzmir-Ankara Zonu, Sakarya Zonu, Çetmi Melanjı ve Ezine Zonu ndan oluşmaktadır. Çanakkale H-15 ve H-16 paftaları içerisinde yer alan Tersiyer öncesi kayaçlar, Ezine Zonu içerisinde yer almaktadır. Sakarya Zonu ndan tektonik olarak Çeşmi Melanjı ile ayrılan ve Ezine, Bozcaada ve Karabiga arasında yüzeyleyen Ezine Zonu; üç alt tektonik birimden oluşmaktadır. Bu üç tektonik alt birim; Karacadağ Birimi, Çamlıca Metamorfitleri ve bu iki birim üzerinde tektonik dokanaklı olarak bulunan Denizgören Ofiyoliti dir. Ezine nin batısında altta metamorfik kayaçlardan, üstte ise Permo-Triyas yaşlı rekristalize kireçtaşlarından kurulu olan istif; Karadağ Birimi ni oluşturmaktadır. Ezine-Karabiga arasında yüzeylenen mikaşistlerin oluşturduğu Çamlıca Metamorfitleri içinde mermer ve metaserpantinit üyeleri ayrılmıştır. Ezine-Çanakkale yolu üzerinde tektonik dokanaklı olarak bulunan Denizgören Ofiyoliti genel olarak serpantinleşmiş hazrburjitlerden, bazaltlar ve küçük mostralar halinde gabrolardan oluşmaktadır. Geç Miyosen döneminde, Çanakkale Boğazı nın doğu ve batı kıyılarında, Gazhandere Formasyonu na ait akarsu etkin alüvyal yelpazesi çökelleri gelişmiştir. Geç Miyosen dönemi denizel sedimantasyonu sadece Çanakkale Kıyıları boyunca kıyıyüzü, plaj ve gelgit düzlüğü ortamlarında gerçekleşmiştir. GAZHANDERE FORMASYONU (Tmg) Biga Yarımadası nda Çanakkale Boğazı nın doğu kıyısında ve Gelibolu Yarımadası nda ise Eşekçi Dağı güneybatısında yüzeyleyen ve kırmızı renkli çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşından oluşan kayaç topluluğu en fazla yayılım gösterdiği yer olan Ulupınar Köyü güneydoğusunda Sayfa 16

18 Sarıyer Mevkii ne atfen Şentürk ve Karaköse (1987) tarafından Çanakkale Formasyonu nun Sarıyer Üyesi adı altında tanımlanmıştır. Benzer fasiyes özelliklerine sahip olan kayaç topluluğu Trakya da Saltık (1974) tarafından Gazhandere Formasyonu olarak adlandırılmıştır. Bu kayaç topluluğunun üzerine gelen denizel birimlerden farklı taşınma ve çökelme süreçleri ile çökelme ortamı koşullarına sahip olması, haritalanabilir ölçekte geniş yayılımlar sunması ve farklı yaş aralıklarını kapsaması nedeniyle bu çalışmada formasyon olarak tanımlanmış ve Gazhandere Formasyonu olarak adlandırılmıştır. Bu formasyon Çanakkale nin güney ve güneydoğusundaki Ulupınar-Görecik Köyleri arasında ve Gelibolu Yarımadası nda Büyükanafarta ile Eşekçi Dağı arasında yüzeylenir. Gazhandere Formasyonu nun Biga Yarımadası ndaki tip kesit yeri Ulupınar Köyü güneyindeki Sarıyer Mevkii dir. Yeşilimsi gri, kırmızı, açık kahve renkli çakıltaşı, kumtaşı ve çamurtaşından oluşan Gazhandere Formasyonu içinde akarsu kanal tabanı gecikme çökellerini oluşturan çakıltaşları, uzunlamasına ve enine bar çökellerine ait kumtaşı ve çakıltaşları ile taşkın düzlüğü çökellerini oluşturan çamurtaşları tanımlanmıştır. Sarıyer Tepe de yaklaşık 200 m. kalınlığa sahip olan ve çakıltaşı, kumtaşı egemen bir litoloji topluluğundan kurulu olan formasyon, Güzelyalı-Kepez çevresinde ve Sarıcaeli Köyü kuzeybatısında ise kırmızı çamurtaşlarından oluşmaktadır. Temel birimler ile ilişkili olduğu inceleme alanı doğusunda kaba taneli çökellerden oluşan Gazhandere Formasyonu alüvyon yelpazesi çökellerini yansıtmaktadır. Gazhandere Formasyonu nun yaşı Orta Miyosen sonu Geç Miyosen başı olarak yorumlanır. KİRAZLI ÜYESİ (Tmki) Gazhandere Formasyonu üzerinde yer alan ve egemen olarak ufak-kaba taneli kumtaşı ile daha az oranda çakılcık-ufak çakıllı konglomera, silttaşı ve çamurtaşından oluşan denizel birim; Saltık (1974) tarafından Kirazlı Formasyonu olarak tanımlanmıştır. Kirazlı üyesi Çanakkale güneyinde yaygın olarak Güzelyalı, İntepe, Kumkale arasındaki kıyı şeridinde; Gelibolu Yarımadası nda ise Üre Dağı batısı ile Çamaltı, Palamut Burnu arasında Sayfa 17

19 yüzeylenmektedir. Biga Yarımadası nda üyenin tip kesit yeri Güzelyalı ve İntepe arasında kalan karayolu yarmasıdır. Üyeyi oluşturan kumtaşlarının sedimanter yapılarını düzlemsel paralel katmanlanma, dalga ripılı çapraz katmanlanma, düzlemsel ve tekne türü çapraz katmanlanmalar, çift yönlü bileşik akıntı ripılları, yuvarlanan tane ripılları, flaser, lentiküler ve dalgalı tabakalanmalar oluşturmaktadır. Bu çökeller içerisinde zaman zaman derinliği birkaç metreye ulaşan kanal dolgusu kumtaşları ve ufak çakıllı konglomeralar yer almaktadır. Kanal dolgusu çökeller içerisinde; omurgalı fosiller ile boyu 50 cm e ulaşan silişleşmiş ağaç parçaları bulunmaktadır. Kumtaşlarının bileşenlerini kuvars ve mika taneleri oluşturmaktadır. Çakıltaşları ise iyi gelişmişdüzlemsel paralel katmanlara sahiptir.kirazlı Üyesi ni oluşturan düzlemsel paralel, dalga ripıhçapraz, tümseksi çapraz katmanlı, birleşik akıntı ve yuvarlanan tane ripılları kumtaşları vesilttaşları kıyıyüzü ortamında, düzlemselparalel katmanlı çakıltaşları plaj ortamlarındaçökelmiştir. Çift yönlü düzlemsel ve tekne türü çapraz flaser, lentiküler ve dalgalı tabakalı kumtaşları ile derinliği birkaç metreye ulaşan kanal dolgusu kumtaşları ise kıyıyüzü içindeki gelgit kanallarında çökelmiştir. Kirazlı Üyesi yanal olarak Çamrakdere Üyesi ile düşey yönde ise Alçıtepe Üyesi ile geçişli olup altında yer alan Gazhandere Formasyonu ile paralel uyumsuzdur. Kirazlı Üyesi proje alanının 105 m. doğusunda bulunmaktadır. ÇAMRAKDERE ÜYESİ (Tmçd) Çanakale Boğazı nın her iki kıyısında yüzeylenen ve çamurtaşı, kumtaşı, silttaşı ve çakılcıklı konglomera ile kalkerenitten oluşan kayaç topluluğu ilk defa Şentürk ve Karaköse (1987) tarafından Çanakkale Formasyonu nun Çamrakdere Üyesi olarak adlandırılmıştır. Çamrakdere Üyesi Çanakkale güneyinde İntepe ve Gökçeali çevresinde, Gelibolu Yarımadası nda ise Çanakkale Boğazı nın hemen batı kıyısında geniş bir alanda yüzeylenmektedir. Üyenin tip kesit yeri İntepe ile Kuzeyyalı arasında ve Gökçeali Köyü yakınında Balıkesir yol yarmasındadır. Sayfa 18

20 Çamrakdere Üyesi çamurtaşı, kumtaşı, silttaşı ve çakılcıklı konglomera ile kalkarenitten oluşmaktadır. Gri-yeşil renkli çamurtaşları, bol miktarda fosil yada kırılmış kavkı parçası içerirler. Bunun yanı sıra kömürleşmiş bitki, sap ve kök izleri ile kaliş yumruları da çamurtaşları içerisinde gözlenmektedir. Çamurtaşları içerisinde genellikle birkaç mm-cm. kalınlıkta lentiküler tabakalı kumtaşları yer almaktadır. Çamrakdere Üyesi yanal yönde Kirazlı Üyesi ve düşey yönde ise Alçıtepe Üyesi ne ait kayaçlara geçişlidir. Altında yer alan Gazhandere Formasyonu ile paralel uyumsuzdur.çamrakdere Üyesi nin yaşı Geç Miyosen olarak belirlenmiştir. ALÇITEPE ÜYESİ (Tmal) Biga Yarımadası nda İntepe-Çanakkale arasındaki yükseltilerde, Gelibolu Yarımadası nda ise Eceabat güneyinde yüzeylenen ve başlıca kireçtaşlarından oluşan litoloji topluluğu ilk olarak Druitt (1961) tarafından Alçıtepe birimi olarak tanımlanmıştır. Bu çalışmada da Alçıtepe birimi olarak kabul edilmiştir. Alçıtepe Üyesi stromatolit yapılı kireçtaşlarından, oolitlerden, kalkarenitlerden, fosilli kireçtaşları ile silttaşı ve marnlardan oluşmaktadır. Üyeyi oluşturan kireçtaşı ve kalkarenitlerde tanımlanan fosiller ile birimin yaşı Geç Miyosen olarak belirlenmiştir.alçıtepe Üyesi gelgit ortamında çökelen karbonat fasiyeslerini temsil eder. ALÜVYON (Qal) Akarsu yataklarında, eski çukurluklar ve kıyı kuşaklarındaki düzlükler üzerinde gelişmiş çakıl, kum ve çamur çökelleridir. Alüvyal topraklar, akarsular tarafından taşınıp depolanan materyaller üzerinde C profilli, genç topraklardır. Mineral bileşimleri, akarsu havzasının litolojik birleşimi ile jeolojik periyotlarda yer alan toprak gelişimi sırasındaki erozyon ve birikme devrelerine bağlı olup, heterojendir. Genellikle taze tortul depozitler üzerinde genç toprak olarak tanımlanırlar. Horizonlar bulunmaz, bulunsa bile çok zayıf gelişmiştir. Sürekli veya mevsimlik olarak yaştır. Genellikle de taban suyunun etkisi altında olan elverişli ve üretken topraklardır. Sayfa 19

21 Mevcut durumda Çanakkale Yelken Sporları Kulübü olarak kullanılmakta olan proje alanı, bu alüvyal topraklar üzerindedir. Bu topraklara ayrıca, Bozcaada İlçesi hariç ilin tüm ilçelerinde rastlamak mümkündür. En çok Biga, Gelibolu, Ecebat, Merkez ve Ezine ilçelerinde bulunur. Proje sahasını ve yakın çevresini gösteren jeoloji haritası Şekil-10 da verilmiştir. Şekil 10. Bölgenin 3 Boyutlu Jeoloji Haritası B.3A.2 Hidrojeolojik ve Hidrolojik Özellikler Proje alanı Çanakkale İli, Merkez İlçesi, Barbaros Mahallesi, Kuruçeşme Mevkii nde bulunmaktadır. Çanakkale İli ve İlçe lerinde yer altı suyu önemli bir yer tutmaktadır. Yenice, Gökçeada ve Bozacada bu konuda diğer yerlere göre biraz daha fakirdir. Biga, Umurbey, Ayvacık, Gülpınar ve Tuzla taraflarında yer altı suyu rezervlerinin azalmasından dolayı yer altı suyu işletmesine kapalıdır. İl genelinde yer altı sularının bulunduğu ovalık bölgeler 749 km 2 lik alan kaplamaktadır. Bu alanlarda 66.5 hm 3 /yıl civarında yer altı suyu işletme rezervi bulunuyor olup, 88 hm 3 civarında emniyetli olarak çekilebilir yıllık su miktarı mevcuttur. Sayfa 20

22 İlde yer alan ovaların çoğu verimli akifer özelliği gösteren gevşek konglomeratik, kumlu, çakıllı seviyeleri bulunan formasyonlar ile bunun üzerinde bulunan alüvyonlardan oluşmuşlardır. Yer altı suyu rezervinin büyük bir kısmına bu seviyelerde rastlanmaktadır. Proje alanının yaklaşık olarak km. güneyinde bulunan Kepez Ovası nda işletmeye uygun alan olarak, denizden yaklaşık 600 m. içeride kara tarafından itibaren alüvyonlar yüzeylenmiştir. Bunlardan iyi kalitede su alma olanağı mevcuttur. Bu su alma olanağı olan Kepez Ovası ndaki alüvyonlarda akifer kalınlığı ortalama olarak m. dolaylarındadır. Bu ovada daha önceleri m. civarında derinlikte açılan kuyulardan 2 ile 22 lt/sn. arasında verim alındığı bilgisi mevcuttur. Proje alanının bulunduğu bölgenin denize bağlantısı olması nedeniyle oluşan deniz suyu girişi yer altı ve yüzey sularının kalitesini ve kullanabilirliğini düşürücü ana faktörlerdir. Proje alanında bulunan jeolojik formasyonlar, yer altı suyu bakımından menfidirler. Projenin çakıl, kum ve çamur çökellerinden meydana gelen alüvyonun, güncel çakılları üzerinde yapılması planlanmaktadır. Proje alanı yakın çevresinde Kirazlı Üyesi ile Gazhandere Formasyonu bulunmaktadır. Gazhandere Formasyonu ufak taneli çökellerden oluşur. Çanakkale Formasyonu Üyesi olan Kirazlı Üyesi ise denizel birim olup, genelde ufak-kaba taneli kumtaşı ile daha az oranda küçük çakıl, ufak çakıllı konglomera, silttaşı ve çamurtaşından oluşur. Formasyonların litolojik özellikleri göz önünde bulundurulduğunda bünyelerinde su barındırıp, iletmeleri (akifer özelliği göstermeleri) beklenmez. Çanakkale İli nde bulunan Atikhisar Baraj Gölü, Merkez İlçe ve civarında içme ve kullanma suyu sağlamaktadır. Ayrıca Merkez İlçesi nde, Ağı Dağı ndan gelen kaynak suyu da Merkez İlçe sindeki Kocatepe Cami Derneği Hizmetleri ile muhtelif yerlerindeki çeşmeler vasıtasyla dağıtılmaktadır. Proje alanı ve yakın civarında herhangi bir kaynak çıkışı gözlenmemiştir. Yalnızca toprak altı suyolları ile şehrin muhtelif yerlerinde bulunan bu çeşmelere ve depolara su getirilmektedir. Türkiye 26 adet büyük su toplama havzasına ayrılmıştır. Bu su toplama havzaları Şekil-11 de ve bu havzalara ait genel bilgiler Tablo-6 da verilmiştir. Proje alanı ise 2 numaralı Marmara Havzası içerisinde kalmaktadır. Sayfa 21

23 Şekil 11. Su Toplama Havzaları Tablo 6. Havzalara Ait Genel Bilgiler Sayfa 22

24 Proje alanı Çanakkale Boğazı ndadır. Çanakkale Boğazı; Biga ve Gelibolu Yarımadaları arasında KD-B-GB doğrultusunda uzanan, Ege Denizi ile Marmara Denizi ni birleştiren doğal bir suyoludur. Orta uzunluğu 5 km. olup, en geniş yeri 5 km., en dar yeri ise 1250 m. dir. Konum olarak Çanakkale ile Kilitbahir arasındadır. Boğaz; Ege ile Marmara Denizi çıkışı arasında Kilitbahir-Çimenlik Kaleleri ile Nara ve Bigalı Kalaleri arasında (S) çizer. En geniş yeri, Erenköy Koyu ile karşı kıyı arası olmak üzere, 4 mildir. Anadolu yakasının alçak ve sularının sığ olmasına karşılık, Rumeli yakası sarp ve suları derindir. Boğaz ağzının genişliği (Kumkale ve Seddülbahir Kaleleri arası) ise 2 mil kadardır. En derin yeri ise Nara Kalesi ile Poyraz Feneri arasında, 106 m. dir. Şekil 12. Proje Alanı Çevresindeki Dere ve Barajlar Proje alanın yaklaşık 2 km. kuzeyinde Sarıçay bulunmaktadır. Yukarıdaki şekilden de görüldüğü gibi proje alanının yaklaşık 9.5 km. doğusunda da %38.7 si sulama, %50.7 si Taşkın ve %10.6 sı içme suyu amacıyla inşa edilen Atikhisar Barajı bulunmaktadır. Sayfa 23

25 B.3.B - Doğal Afet ve Deprem Durumu Marmara da, dolayısı ile Çanakkale ve çevresinde de depremleri, Kuzey Anadolu Fay Zonu nın buraya uzanan üç kolu meydana getirir. Kuzeydeki kol; Sapanca Gölü doğusundan başlayıp, İzmit Körfezi güneyinden geçerek Marmara Denizi ortasından Saroz Körfezi ne kadar uzanır. Orta kol; güney kol ile birlikte Spanca Gölü güneydoğusundan başlayıp, Geyve, Pamukova, İznik Gölü güneyinden Gemlik Körfezi ne kadar gelir. Buradan itibaren güneybatıya dönerek Ulubat, Manyas, Gönen, Yenice üzerinden Edremit Körfezi ne doğru devam etmektedir. Buradan da sırasıyla; Biga-Çan-Bayramiç-Etili hattını takip eden, bu yaz yapılan çalışmada da Ezine ye kadar devem ettiği tespit edilen fay, Sarıköy-İnova Fayı, 1953 Yenice Depremi nin de üzerinde meydana geldiği Gönen-Yenice Fayı ve en güneydeki Havran-Edremit faylarıdır. Şekil 13. Deprem Haritası Sayfa 24

26 tarih ve 96/8109 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası na göre Ankara İl sınırları deprem kuşağında 4 ayrı derecede yer almaktadır. Ankara İli Deprem Haritası nda da görüldüğü gibi faaliyet alanının da içerisinde bulunduğu Çanakkale İli, Merkez İlçesi 1.derece deprem kuşağında yer almaktadır (Şekil-13). B.4 Meteorolojik Özellikler ve İklim Durumu B.4.A. Bölgenin Genel İklim Durumu Çanakkale İli nin iklimi, bulunduğu yer nedeniyle geçiş iklimi özelliği göstermektedir. Geçiş iklimi genel olarak Akdeniz ile Karadeniz iklimi arasında bir durum arz eder. Genel olarak ılıman bir iklime sahiptir. Yazları sıcak ve az yağışlı geçerken kış ve bahar ayları yağışlı geçer. Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1929 yılında yağış istasyonu olarak kurulmuş, 1931'de iklim, 1941'de Sinoptik rasatları yapar hale getirilmiştir. Önceleri tek memur ve basit bir kaç aletle çalışırken 1941'de coğrafî ve askeri durum göz önüne alınarak birinci sınıf Meteoroloji istasyonu haline getirilmiş olup, böylelikle rasat aletleri çoğaltılmış, muhabere vasıtaları kurulmuş ve kadrosu genişletilmiştir yılından bu yana Deniz Meteorolojisine de hizmet vermekte olan istasyon 1995 yılında açılan hava alanında havacılığa her gün rasat yaparak hizmet vermektedir. Bu günkü durumu ise otomatik rasat parkı (AWOS) sistemi kurularak bilgisayar ortamında rasatlar yapılmaktadır yılından günümüze veri tabanı mevcuttur. Saatlik ölçümler yapılmaktadır. Ayrıca deniz ölçümleri de yapılmaktadır. Çanakkale boğazı kıyısındadır. Çanakkale Meteoroloji İstasyonu proje alanına yaklaşık 2,5 km mesafede bulunmakta olup bu sebeple proje kapsamında bölgedeki meteorolojik koşulları en iyi temsil eden en yakın istasyon olarak Çanakkale Meteoroloji İstasyonunun verileri kullanılmıştır. B.4.B. Bölgenin Meteorolojik Özellikleri B4.B.1. Bölgenin Sıcaklık Dağılımı Çanakkale İli Meteoroloji İstasyonu yılları verilerine göre yıllık ortalama hava sıcaklığı 14,89 C dir. En yüksek sıcaklık 38,8 C ile Temmuz, en düşük sıcaklık ise -11,2 C ile Şubat ayında gerçekleşmiştir. Sayfa 25