a b e f g h i SHOG NED R?

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "a b e f g h i SHOG NED R?"

Canan Aydoğan
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 a b c d e f g h i SHOG NEDR? SHOG, Japonya da yaklaık 20 milyon kiinin oynadıı bir oyundur. Hedefleri, karı tarafın ah ını tuzaa düürmek olan iki oyuncu arasında oynanan bir zihinsel yetenek oyunudur; kısacası satrancın Japonca versiyonu olarak tarif edilebilir. SHOG nin eski Hindistan da yaklaık M.Ö yılında oynanan bir oyun olan ve deitirilerek 8. yüzyılda Çin üzerinden Japonya ya getirilen Chaturanga oyunundan türetildii düünülmektedir. 14. yüzyılda bugünkü biçimini almıtır. SHOG, genelde bir oyuncunun kazanmasıyla sona ermektedir; oyunun berabere bittii çok ender görülür. statistiksel olarak her iki oyuncunun kazanma ansı eittir. Bu oyunun en ayırt edici özellii, karı taraftan aldıı parçaları tekrar kullanabilmesidir. Bu özellik esizdir ve oyunu daha ilginç hale getirir.

SHOG nin eski Hindistan da yaklaık M.Ö. 3000 yılında oynanan bir oyun olan ve deitirilerek 8. yüzyılda Çin üzerinden Japonya ya getirilen Chaturanga oyunundan türetildii düünülmektedir. 14.

2 1. SHOG TAHTASI VE TALAR SHOG tahtasının, yukarıda görüldüü gibi 9x9 karesi vardır. Dikey sıralara sütun, yataylara da sıra denir. Sütunlar sadan sola doru 1 den 9 a kadar numaralandırılmı; sıralar da yukarıdan aaı doru a dan i ye kadar iaretlendirilmitir. Her kare sütunu ve sırasıyla tanımlanmaktadır. Her oyuncunun 20 taı vardır: Bir ah, bir Kale, bir Fil, iki Altın General, iki Gümü General, iki At, iki Mızrak ve dokuz Piyon. Tüm bu parçalar aynı renk (genelde doal ahap veya beyaz plastik) ve biçimdedir. Sadece tek bir tarafları iaretli olan ah ve Altın hariç, her taın üzerinde ve her iki tarafında semboller vardır (Çince karakterler). SHOG de ta, piyonlar da dahil olmak üzere her bir birime denir. Kale ve Fil büyük talar olarak adlandırılmaktadır; ah haricindeki dier talar küçük talar olarak adlandırılır.

Her oyuncunun 20 taı vardır: Bir ah, bir Kale, bir Fil, iki Altın General, iki Gümü General, iki At, iki Mızrak ve dokuz Piyon.

3 2. TALARIN HAREKETLER (SMLER) Ta Karakter Türkçe Japonca Sembol ah Gyoku K AH (GYOKU) ah, tıpkı Batı tarzı satrançtaki karılıı gibi hareket eder: Her seferinde her yönde bir kare (bkz. Diyagram 1). ah, asla rakip oyuncu tarafından kontrol edilen bir karenin üzerine gelemez. Altın Kin G ALTIN GENERALLER (KIN) Altın Generaller (ya da kısaca Altın ) bir kare öne, arkaya, yana veya çaprazlamasına öne doru hareket eder (bkz. Diyagram 1). Altın yükselemez. Gümü Gin S Gümü Nari- Gin Sx At Kei N At Nari- Kei Nx GÜMÜ GENERALLER (GN) Gümü Generaller (ya da kısaca Gümü ) her yöne çaprazlamasına ya da bir kare öne hareket eder (bkz. Diyagram 1). Gümü, tıpkı Altın gibi hareket eder (bkz. Diyagram 3). AT (KEI) At, önce bir kare öne, sonra saa veya sola çaprazlamasına bir kare ilerler (bkz. Diyagram 2). Önündeki taların üzerinden atlayabilen tek tatır. At ise tıpkı Altın gibi hareket eder (bkz. Diyagram 3) Mızrak Kyo L Mızrak Nari- Kyo Lx Piyon Fu P Piyon To-Kin Px Kale Hisha R Kale (Ejder ah) Ryu Rx Fil Kaku B Fil (Ejder At) Uma Bx MIZRAK (KYO) Mızrak sadece ileri doru hareket eder, asla geriye doru hareket etmez; baka talar tarafından engellenene kadar istenilen sayıda kareyi atlayabilir (bkz. Diyagram 2). Mızrak ise Altın gibi hareket eder (bkz. Diyagram 3). PYON (FU) Piyon sadece bir kare ileri doru hareket eder (bkz. Diyagram 2). Piyon ise Altın gibi hareket eder (bkz. Diyagram 3) KALE (HISHA) Kalenin hareketleri, Batı tarzı satrançtaki karılıı ile aynıdır: Engellenene kadar istenilen sayıda sütunlar ve sıralar boyunca kareler atlayabilir (bkz. Diyagram 4). Kale (Ejder ah olarak da adlandırılır), normal Kalenin hareketlerine ek olarak her yönde çaprazlamasına bir kare hareket edebilir (bkz. Diyagram 4). FL (KAKU) Filin hareketleri, Batı tarzı satrançtaki karılıı ile aynıdır: Herhangi bir engel olmadıı sürece her yöne doru çaprazlamasına istendii kadar kare atlar (bkz. Diyagram 5). Fil ise normal Filin hareketlerine ek olarak bir kare öne, arkaya veya iki yana hareket edebilir (bkz. Diyagram 5).

Altın Kin G ALTIN GENERALLER (KIN) Altın Generaller (ya da kısaca Altın ) bir kare öne, arkaya, yana veya çaprazlamasına öne doru hareket eder (bkz. Diyagram 1). Altın yükselemez.

4 Beyaz mevzii (Siyahın yükselme alanı) Diyagram 1: ah, Altın ve Gümüün hareketleri Diyagram 6: Konulanma Diyagram 7: Taların ilk konumları Diyagram 2: At, mızrak ve Piyonun hareketleri Diyagram 8: Sütunlar ve sıralar Diyagram 3:Alt taların yükseldikten sonraki hareketleri Diyagram 9: Piyonların artması Eksilme Piyon matı Diyagram 4: Kale ve kalenin hareketleri Diyagram 10: Kilitlenen talar Diyagram 5: Filin ve Filin hareketleri

sıralar Diyagram 3:Alt taların yükseldikten sonraki hareketleri Diyagram 9: Piyonların artması Eksilme

5 3. TA ALMAK Oyunculardan biri, kendi taını rakibinin igal ettii bir yere getirdiinde, rakibinin taını tahtadan alabilir. Alınan talar ( eldeki talar ) taları alan oyuncu tarafından tekrar kullanılabilir. Diyagramlarda eldeki talar tahtanın yanında gösterilmitir. 4. YÜKSELME Bir oyuncu, taını rakibinin kampına/yükseltme alanına getirdiinde, taını yükseltme fırsatını kazanmı olur. Yükseltme tamamen seçmelidir ve sadece ilgili hamlede geçerlidir. Yine de taını rakibinin kampında/yükseltme alanında hareket ettirdii sürece, yükseltmeyi yapana kadar taını yükseltme hakkını yaptıı her hamlede kullanabilir. Yükseltme, hamle tamamlandıktan hemen sonra taın ters çevrilmesiyle yapılır. Yükseltilen ta tekrar eski haline getirilemez. ALINAN TALARIN YENDEN KULLANILMASI Bir oyunca, tahtanın üzerindeki talarla hamle yapmak yerine, elindeki talardan birini tahtanın herhangi bir bo karesine yerletirebilir. Ta, zapt edildiinde yükseltilmi bir ta bile olsa, ancak yükseltilmemi olarak tekrar kullanılabilir. Oyuncu, taı tahtaya yerletirdikten sonra bu taı da dierleri gibi kullanabilir. 5. OYNAMA YÖNTEM Diyagram 7 de taların balama pozisyonları verilmitir. SHOGI de önce siyah balar, sonra beyaz hamle yapar ve bu sıraya göre devam eder. Oyunculardan birine sıra geldiinde, hamle yapması: 1) ya tahtanın üzerindeki talardan birini hareket ettirmesi ya da 2) elindeki talardan birini tahtadaki bo bir yere yerletirmesi anlamına gelir. Oyuncu, elini tatan çektiinde hamlesi tamamlanmı sayılır. Hedef, rakibin ah ını mat etmektir. ah, zapt edilme tehlikesiyle karı karıya olup, kaçacak hiçbir yeri yoksa, mat edilmi sayılır. Çok nadir durumlar dıında ah gerçekte tahtadan alınmaz. Oyun, ah ın zapt edilmesi kaçınılmazsa ya da oyunculardan biri pes ederse sona erer. 6. YASAK HAREKETLER Aaıdaki hamleler yasaktır. 1) ÇFT PYON Oyunculardan birinin yükseltilmemi Piyonu sütunlardan birinin üzerine oyuna tekrar sokulan talardan ikinci bir Piyonu aynı sütuna yerletiremez (bkz. Diyagram 9). 2) TEKRAR KULLANILAN PYONLA MAT Mat eden Piyonun rakibin baka bir taı tarafından alınabilecek durumda olması haricinde, oyuna tekrar sokulan bir Piyonla mat yapılamaz (bkz. Diyagram 9). Zaten tahtanın üzerinde bulunan bir Piyonla mat yapılabilir.

YÜKSELME Bir oyuncu, taını rakibinin kampına/yükseltme alanına getirdiinde, taını yükseltme fırsatını kazanmı olur. Yükseltme tamamen seçmelidir ve sadece ilgili hamlede geçerlidir.

6 3) KLTLENM TALAR Bir taı, bir sonraki hamlenin mümkün olmadıı bir kareye getirmek yasaktır (bkz. Diyagram 10). Bir taı yükseltmeden hareket ettirmek kimi zaman daha sonraki hamlesini imkansız hale getirebilir (bu sadece rakibin kampında geçerlidir). Böyle bir hamleye izin verilmez. 7. BERABERE OYUNLAR Çou SHOG oyunları kesin bir sonuçla ah mat veya pes etme yoluyla bitmesine ramen, aaıdaki koullarda berabere bitebilir. 1) TEKRAR Oyuncular aksi halde ikinci derecede pozisyonlara ulatıkları için, her iki oyuncunun gönüllü olarak aynı hamleleri tekrarlamaları halinde tekrarlar meydana gelir. Aaıdaki koullar dört kez arka arkaya gerçekletiinde, oyun sona erer: - Taların tahta üzerinde aynı pozisyonlara sahip olmaları, - Aynı taların elde olması - Aynı hamle sıraları Sürekli mat durumunda, mat yapan oyucu hamlesini deitirmek zorundadır. 2) ÇIKMAZ Her iki oyuncunun ahlarını rakibin alanına getirdikleri ve herhangi bir ah matın mümkün olmadıı durumlar çok enderdir. Bu duruma çıkmaz denir. Çıkmazlar, taların sayılmasıyla sona erdirilir: her büyük ta için 5 puan, her küçük ta için 1 puan. Her iki oyuncu 24 ve üzeri puana sahip olduklarında, oyun berabere biter. 24 puanın altında kalan oyuncu kaybeder.

BERABERE OYUNLAR Çou SHOG oyunları kesin bir sonuçla ah mat veya pes etme yoluyla bitmesine ramen, aaıdaki koullarda berabere bitebilir.

Benzer belgeler

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ BESYO SATRANÇ DERS NOTLARI SATRANÇ OYUNUNUN TEMEL KURALLARI

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ BESYO SATRANÇ DERS NOTLARI SATRANÇ OYUNUNUN TEMEL KURALLARI Madde 1: Satrancın Doğası ve İlkeleri Satranç oyunu, kare şeklindeki, Satranç Tahtası üzerinde, iki rakip arasında taşların