Sevgili Veliler, İletişim: Tel: E-Posta:

Transkript

1 Sevgili Veliler, Günümüzde Satranç, artık tek başına bir spor ya da oyun olarak değil, aynı zamanda eğitimde bir yöntem olarak da değerlendirilmekte ve uygulanmaktadır. Satranç, her yaştan satranç oyuncusunu sosyal ilişkilerinde dengeli, bağımsız kararlar verebilen, olaylara farklı yönleriyle bakabilen, başkalarına karşı hoşgörülü ve anlayışlı, yetkin insanlar haline getirmekte; zeka gelişimine önemli katkı sağlamaktadır. Satranç eğitimde çok önemli bir yere sahiptir.1997 yılında yapılan bir araştırmada satranç eğitimi alan öğrencilerin bir yıl içinde okuma performanslarında %11,2;matematik notlarında ise %18,6,oranında artış tespit edilmiştir. Bu kitap okul öncesi ana sınıflarına devam eden çocukların psikomotor, sosyal-duygusal, dil ve bilişsel gelişimleri göz önünde bulundurularak, İlköğretim satranç Öğretim Programına uygun olarak hazırlanmıştır. Bu kitabın oluşturulma amacı; okul öncesi eğitim gören öğrenciler için satrancın öğrenilmesi zor olan bazı özelliklerini, karmaşık ve gizemli dünyasını masallarla, bilmecelerle, boyama etkinlikleriyle destekleyerek çocukların satranç oyununu kavrayabilecekleri ve severek öğrenebilecekleri bir hale dönüştürmektir. MURAT YILMAZ 2008 yılında Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği bölümünden mezun oldu. Halen İzmir Karabağlar Fevzi Çakmak Ortaokulunda Bilişim Teknolojileri Öğretmeni olarak görev yapan Murat Yılmaz aynı zamanda Milli Eğitim Bakanlığında,Bilişim Teknolojileri Rehber öğretmeni, Fatih projesi eğitmeni ve Türkiye Satranç Federasyonunda Satranç Antrenörü olarak görevine devam etmektedir. İletişim: Tel: E-Posta: Facebook ve Grupların Adresleri facebook.com/satrancizmir facebook.com/groups/miniksatranc 1

2 1 Kötü alışkanlıklar edinilmesine engel olur. 2 Planlı hareket etmenin önemini ve gerekliliğini kavratır. 3 Süratli, doğru ve çabuk düşünebilmeye yardımcı olur. 4 Kişilerin olaylara doğru yorumlarla yaklaşabilme yeteneklerini geliştirir. 5 Kişiliği ve karakteri olumlu yönde etkiler ve geliştirir. 6 Kendine güven duygusu aşılar ve bunu geliştirir. 7 Bireysel doğru kararlar alabilmeye yardımcı olur. 8 Dikkati tek bir konu üzerinde yoğunlaştırabilme alışkanlığı kazandırır. 9 Kişileri düşünen, araştıran, yargılayan bireyler haline getirir. 10 Başarıya ancak ve ancak sistemli ve disiplinli bir çalışmayla varılabileceğini öğretir. 11 Mücadeleci bir ruh yapısına sahip olmanın gerekliliğini benimsetir. 12 Başarısızlıklar karşısında yılmamayı öğretir. 13- Başarılarda büyük hazlar duyarak daha da başarılı olmayı yönlendirir. 14 Kurallara uymayı, dostça oynamayı, kaybetmeyi kabullenmeyi, kazananı kutlamayı öğretir. 15- Yakın dostluklar kurarak daha da sosyalleşmeyi öğretir. Sevgili veliler satrancın yararlarını gösteren bu maddeler, Milli Eğitiminde Temel amaçlarındandır. Türk Milli Eğitimi nin öğrenciler tarafından kazanılmasını istediği temel davranışlardır. Bu sebepledir ki bu kadar pozitif etkisi olan bir araç kesinlikle bir EĞİTİM ARACI dır. 2

3 3

4 1 SATRANÇ OYUNUNU TANIYALIM Sevgili çocuklar aşağıdaki resimlere bakarak size sorulan soruların cevaplarını aep beraber bulmaya çalışalım. Sevgili çocuklar 1-Satranç kaş kişi arasında oynanan bir oyundur? 2-Satranç oyunu neyin üstünde oynanır? 3-Satranç oyunu neylerle oynanır? 4-Sizce Satranç oyunu düşünerek oynanan bir oyun mudur? 5-Sizce Satranç oyunu dikkat gerektiren bir oyun mudur? 4

5 Sevgili çocuklar, satranç iki kişi arasında oynanan bir düşünce oyunudur. Bu oyunu beyaz ve siyah taşlarımızla ve satranç tahtası adını verdiğimiz kare şeklindeki bir zemin üzerinde oynuyoruz. SATRANÇ, DÜŞÜNEREK OYNANAN Sevgili çocuklar unutmayınız ki; VE KURALLARI OLAN BİR OYUNDUR. 2 RAKİP ( OYUN ARKADAŞI) Satranç oyununu iki kişi oynar. Siyah ve beyaz taşları yöneten iki oyun arkadaşı aynı zamanda birbirinin rakibidir. 3 AMAÇ Bizim bu oyundaki amacımız oynadığımız renkteki taşların şahını koruyarak; rakibimizin şahını ele geçirmektir. 4-HAMLE (SÖZ SIRASI) Satranç taşlarının hareketlerine hamle denir. Bir hamle bir taşı bulunduğu kareden kaldırıp; başka bir kareye bıraktığımız zaman tamamlanmış olur. Satranç oyununda ilk hamleyi beyaz taşların sahibi olduğu oyuncu yapar BUNU SAKIN UNUTMA. 5

6 KRAL VE ÇOCUKLARI Ülkenin birinde çok güçlü bir kral, o kralın da iki çocuğu varmış. Çocuklar artık bildikleri oyunları oynamak İstemiyorlarmış. Babaları çocukların bu durumuyla ilgilenmesi için bilgini çağırtmış. Kral, bilgine çocuklarının durumunu anlatmış. Bilgin, kraldan bir süre istemiş, sonra kralın Huzurundan ayrılmış. Haftalar sonra yeniden kralın karşısına çıkan bilgin müjdeli haberi vermiş. Kralım nihayet çocuklarınızı mutlu yapacak, çok hoşlanacakları bir oyun buldum demiş. Kral bu habere sevinmiş. Bu oyunun adı ne? diye sormuş. Bilgin: Satranç diye cevap vermiş. Kral: Bu oyun nasıl oynanır? Bilgin, Yüce kralım bu oyun satranç taşları ile satranç tahtası üzerinde oynanır. İki kişilik bir oyundur. demiş. Kral: Peki çocuklarım bu oyunu sevecekler mi? diye sormuş: Bilgin: hem de çok sevecekler diye cevap vermiş. Kral, Peki bu oyunun çocuklarım için yararlı bir oyun mudur? diye sormuş. Bilgin: Bu oyun çocuklar için hem çok eğlenceli hem de çok yararlıdır. Kral: Çocuklarım bunu kolay öğrenecekler mi? diye sormuş. Bilgin: Merak etmeyin. Çok kısa bir zaman içinde, hem de çok kolay öğrenecekler demiş. Kral artık çok ama çok mutluymuş. 6

7 Sevgili çocuklar yukarıdaki sorulara cevap verdiysek ve kralın çocukları gibi arkadaşlarınızla mutlu ve eğlenceli vakit geçirmek istiyorsanız eğeeer haydi ozaman satranç öğrenmeye... 7

8 SİHİRLİ TAHTA Çok eski zamanlarda Kale, At, Fil, Vezir, Şah ve Piyon adında birbirleri ile çok iyi anlaşan çocuklar varmış. Bunlar hep birlikte oynamayı çok severmiş. Ancak hep birlikte oynayabilecekleri bir oyun alanı yokmuş. Uygun bir yeri bulmak için günlerce düşünmüşler. Fakat bir türlü çözüm bulamamışlar. Bir gün bu iyi arkadaşların oturduğu mahalleye çok maharetli bir usta gelmiş. hep birlikte bu ustaya gidip kendileri için bir oyun alanı yapmasını istemişler. Maharetli usta nasıl bir şey yapması için her birini tek tek dinlemiş ve üç gün sonra gelmelerini istemiş. Maharetli usta uzun uzun düşünmüş ve onlara büyükçe bir tahtadan bir oyun alanı yapmış. Önce büyük bir tahtayı enine 8 eşit parçaya. Daha sonra boylamasına 8 eşit parçaya bölmüş. Böylelikle küçük küçük kareler ortay açıkmış. Daha sonra bu karelerinin birbirine karışmasını önlemek için birini beyaza boyadıysa, diğerini siyaha boyamış. Tahtadaki kareler bir siyah, bir beyaz boyanınca çok güzel görünmüş. Üç gün sonra Kale, At, Fil, Vezir, şah ve Piyonlar maharetli ustanın yanına gelmişler. Usta beyaz ve siyah karelere bölünmüş tahtayı gösterince çok mutlu olmuşlar. Tahtalarını alıp sevinçle uzaklaşırlarken maharetli usta arkalarından Aman ha tahtayı oynarken doğru yerleştirin diye Seslenmiş. Oyun alanlarına kavuşan çocuklar mutluluk içinde oyunlarını oynamışlar. 8

9 5-SATRANÇ TAHTASINI TANIYALIM 1-Sevgili Çocuklar satranç tahtası küçük küçük nelerden oluşmuştur. Çevrenizde örnek verebileceğiniz eşyalar var mı? 2-Çocuklar bir sırada yan yana kaç kare vardır sayınız? 3-Çocuklar bir sırada üst üste kaç kare vardır sayınız? Sevgili çocuklar satranç tahtası küçük küçük 64 kareden oluşan büyük bir karedir. Çocuklar satranç tahtası üzerinde Açık renkli karelere beyaz kareler; Koyu renkli karelere de siyah kareler denir. Bu karelerden 32 tanesi siyah 32 tanesi beyazdır. 9

10 Sevgili çocuklar yandaki satranç tahtasına dikkatli baktıysak satranç oyununda bazı taşlar dikey yönde hareket edebilir. Sevgili çocuklar yandaki satranç tahtasına dikkatli baktıysak satranç oyununda bazı taşlar yatay yönde hareket edebilir. Sevgili çocuklar satranç tahtasına dikkatli baktıysak satranç oyununda bazı taşlar çapraz yönde hareket edebilir. 10

11 haydi çocuklar yukarıdaki satranç tahtasını boyayalım. 11

12 Sevgili çocuklar yandaki satranç tahtası üzerinde dikeyleri çizerek gösterelim. Sevgili çocuklar yandaki satranç tahtası üzerinde yatayları çizerek gösterelim. Sevgili çocuklar yandaki satranç tahtası üzerinde çaprazları çizerek gösterelim. 12

13 Sevgili çocuklar yukarıdaki satranç tahtası üzerinde en uzun çaprazları çizerek gösterelim. 13

14 Sevgili çocuklar yukarıdaki satranç tahtası üzerinde en kısa çaprazları çizerek gösterelim. 14

15 6-SATRANÇ TAŞLARINI TANIYALIM Piyon At Vezir şah Fil Kale Çocuklar şimdi söyleyin bakalım 1-)Taşlar içinde en kısa boylu taş hangisidir? 2-) Hangi taşlar ismine benziyor? 3-)Taşlar içinde en uzun boylu taş hangisidir? 4-) Peki kaç çeşit taş var söyleyebilir misiniz? 15

16 PİYON Piyon, satranç taşları arasında en küçük ve en yavaş olanıdır. Diğer ismi de askerdir. Satranç oyununda 8 tane beyaz piyon 8 tane de siyah piyon Oyuna başlarken Piyonların tahta üzerindeki yerleri 16

17 Yukarıdaki piyonu istediğiniz bir renge boyayınız. 17

18 BOYAMA 18

19 AT Çocuklar ilk bakışta hemen tanınan At başlarına benzeyen taşlara At ismi verilir. Satranç oyununda 2 tane beyaz at 2 tane de siyaha at vardır. Oyuna başlarken Atların tahta üzerindeki yerleri 19

20 Yukarıdaki atı istediğiniz bir renge boyayınız. 20

21 BOYAMA BOYAMA 21

22 VEZİR Çocuklar başında taç olan, uzun boylu güçlü taşlara Vezir adı verilir. Satranç oyununda 1 tane beyaz vezir 1 tane de siyah vezir vardır. Oyuna başlarken Vezirlerin tahta üzerindeki yerleri 22

23 Yukarıdaki veziri istediğiniz bir renge boyayınız. 23

24 24 BOYAMA

25 KALE Satranç tahtasında kısa boylu, şişman taşlara Kale adı verilir. Satranç oyununda 2 tane beyaz kale 2 tane siyah kale vardır Oyuna başlarken Kalelerin tahta üzerindeki yerleri 25

26 Yukarıdaki kaleyi istediğiniz bir renge boyayınız. 26

27 BOYAMA BOYAMA 27

28 FİL Çocuklar İnce belli, nokta başlı taş, Fil olarak bilinmektedir. Satranç oyununda 2 tane beyaz Fil 2 tane de siyah Fil vardır. Oyuna başlarken Fillerin tahta üzerindeki yerleri 28

29 Yukarıdaki fili istediğiniz bir renge boyayınız. 29

30 BOYAMA BOYAMA 30

31 ŞAH Sevgili çocuklar en uzun boylu ve ordularının komutanı olan taş, Şah olarak bilinmektedir. Satranç oyununda 1 tane beyaz Şah 1 tane de siyah Şah vardır. Oyuna başlarken Şahların tahta üzerindeki yerleri 31

32 Yukarıdaki şahı istediğiniz bir renge boyayınız. 32

33 BOYAMA 33

34 BİLMECELERLE TAŞLAR Yararlı bir hayvanım İkide bir çifte atarım. İki bir yana bir diğer yana yol alırım. Bilin bakalım ben kimim? Diğer taşlardan farklıyım Ben bir hayvanım Çok hızlı koşarım. Bütün taşların üzerinden atlarım. Bilin bakalım ben kimim? Biz iki kardeşiz Birimiz beyaz, diğerimiz siyah karelerde gideriz. Çapraz karelerden başka yol bilmeyiz. Bilin bakalım biz kimiz? Çaprazları severim. Kendi yolumda giderim. Gerekirse şah için canımı veririm. Bilin bakalım ben kimim? Yürüyüşüm çok güzeldir benim. Dıgıdık dıgıdık dıg diye gezerim. Bütün taşların üstünden geçerim. Bilin bakalım ben kimim? Kocaman bir hayvanım Sadece çapraz karelerde dolaşırım. İri iri kulaklarımla aer şeyi duyarım. Şahımın sözüne uyarım. Bilin bakalım ben kimim? 34

35 Köşelerde dururuz. Yatay ve dikey yolları severiz. İstediğimiz kadar gideriz. Bilin bakalım biz kimiz? Çok sağlam bir taşım hem yatay hem dikey yol alırım. Çaprazlarda tıkanırım. Bilin bakalım nedir adım. Yatay ve dikey yolları severim. İstediğim kadar giderim. Canım isterse geri geri dönerim Bilin bakalım ben kimim? En değerli taş benim Piyonlar benim askerlerim Bütün taşların görevi beni korumaktır. Ben gidersem oyun da biter derim. bilin bakalım ben kimim? Takımın kaptanıyım Kazanmaktır amacım Kaybetmeyi sevmem Galip gelmek isterim. bilin bakalım ben kimim? Ben bir kumandan gibiyim Takımın reisiyim her yöne bir adım giderim bilin bakalım ben kimim? 35

36 Şahın sağ koluyum Her yöne yol alırım Yatay, dikey, çapraz En güçlü taşım Şahı korumaktır görevim Kareleri tek tek giderim. En güçsüz taş benim Bilin bakalım ben kimim? Bilin bakalım ben kimim? Sihirli karelere ulaşırsam En hareketli taş benim Hem düz hem çapraz giderim Takımın en güçlüsü benim En değerli taşa dönerim Önüme çıkan taşları çaprazdan yerim Bilin bakalım ben kimim? Bilin bakalım ben kimim? İlk hamlede iki kare gidebilirim. Şahın askeriyim Sekiz kardeşten biriyim Bilin bakalım ben kimim? En önde diziliriz Birbirimize dikkat ederiz Şahı korumakla görevliyiz. Bilin bakalım ben kimim? 36

37 1-) Satranç oyunu kaç kişi arasında oynanır. a) 3 b) 2 c)4 2-) Satranç oyununda her iki oyuncuda kaçar tane kale vardır? a) 5 b) 6 c) 2 3-) Satranç oyununda her iki oyuncuda kaçar tane Fil vardır? a)2 b) 3 c) 1 4-) Resimdeki taşın adı nedir? a) Kale b) Vezir c) Şaa 5-) Satranç oyununda her iki oyuncuda kaçar tane piyon vardır? a)5 b) 6 c) 2 6-) Aşağıdaki taşlardan Veziri yuvarlak içine alınız? 7-) Aşağıdaki taşlardan Kaleyi yuvarlak içine alınız? 37

38 8-) Aşağıdaki taşlardan Piyonu yuvarlak içine alınız? 9-) Aşağıdaki taşlardan Atı yuvarlak içine alınız? 10-) Aşağıdaki taşlardan Şahı yuvarlak içine alınız? 11-) Aşağıdaki taşlardan Fili yuvarlak içine alınız? 12-) Aşağıdaki taşlardan aangisi satranç oyununda yoktur? 38

39 39

40 1- SATRANÇ TAŞLARININ DİZİLİŞLERİ TAKIM DİZİLİŞİ Satranç taşları için önemli bir günmüş. Çünkü aşağıdaki mahallenin takımı ile maç yapacaklarmış. Sabahleyin erkenden kalkmışlar. Ellerini yüzlerini yıkamışlar. Beyaz formalarını giymişler. Önce kendi aralarında plan yapıp, sonra maça gideceklermiş. Maç saatinden çok önce satranç tahtasında buluşmuşlar. Takım kaptanı şah ortaya çıkıp: Arkadaşlar sahadaki dizilişimiz çok önemli, bu nedenle herkes maça başlarken nerede duracağını çok iyi bilmeli demiş. Biraz durakladıktan sonra: Ben hepinize nerede duracağınızı söyleyeceğim. Sonra kalelere dönerek: - Sizler tahtanın birer köşesinde duracaksınız. Kaleler hızlı adımlarla göreve doğru koşmuşlar. şah atlara dönerek: - Sizler de kalelerin yanında duracaksınız. Atlar görev yerlerine doğru koşturmuşlar. Filler görev yerlerini bekliyorlarmış. şah onlara: - Biriniz bir atın yanında, diğeriniz de diğer atın yanında olacaksınız, sakın unutmayın diye de tembih etmiş. Filler de görev yerlerine doğru giderlerken şah, vezire dönüp: - Bu sırada sadece iki kare boş yer var. Birinde sen dur, diğerinde ben durayım demiş. Vezir: -Olur. Ancak hangi karede ben, hangi karede sen duracaksın? demiş. şah: - Evet haklısın. Unutmamak için sen kendi rengindeki karede durursun demiş. şah en son sekiz adet piyonu karşısına almış. Sizler de bizim önümüzdeki sırada duracaksınız. Görev yerlerinize marş marş demiş. Piyonlar uygun adımlarla görev yerlerine gitmişler. hep birlikte maçın başlama anını beklemeye başlamışlar. 40

41 KALE AT FİL VEZİR ŞAH FİL AT KALE PİYONLAR PİYONLAR KALE AT FİL VEZİR ŞAH FİL AT KALE Kaleleri alalım köşelere koyalım Atlar gelsin yanına Filler komşu atlara Beyaz vezir süt içer Siyah vezir çikolata yer şah oturmuş yanına Piyonlar önlerinde yan yana, piyonlar önlerinde yan yana 41

42 Çocuklar yukarıdaki taşların yerlerini satranç tahtası üzerinde çizerek gösterelim. 42

43 Çocuklar yukarıdaki taşların yerlerini satranç tahtası üzerinde çizerek gösterelim. 43

44 Çocuklar yukarıdaki taşların yerlerini satranç tahtası üzerinde çizerek gösterelim. 44

45 Çocuklar yukarıdaki taşların yerlerini satranç tahtası üzerinde çizerek gösterelim. 45

46 46

47 2-SATRANÇ TAŞLARININ HAREKET YOLLARI PİYON un Hareketi Sevgili çocuklar piyonlar oyunun en yavaş taşıdır. Piyonların bir diğer adı da askerdir. Piyonlar satranç tahtasında taşların önünde yan yana dizilirler. Piyonlar sadece ileriye gidebilirler. Kesinlikle geriye ve yana gidemezler. 47

48 Piyonlar ileriye doğru bir kare hareket edebilirler; yanlara veya geriye doğru hareket edemezler. Fakat açılışta isterlerse bir kereye mahsus iki kare hareket edebilirler. İki kare gittikten sonra bir daaa iki kare gidemezler bir kare hareket etmek zorundadırlar. Piyonlar yandaki şekildeki gibi karşı karşıya geldiklerinde hareket edemezler bu duruma Piyon çakışması denir. Piyon Çakışması 48

49 BOYAMA Çocuklar piyonların gidebileceği kareleri boyayalım 49

50 FİL in Hareketi Sevgili çocuklar filler yukarıdaki şekilden de anlaşılacağı üzere çapraz yönde hareket ederler. Çapraz;Bir taşın aynı renkteki kareler üzerinde hareket etmesidir. 50

51 Başlangıç pozisyonunda fillerin konumları Oyundaki iki adet beyaz ve siyah filden birisi siyah karelerde ilerlerken diğeri de beyaz karelerde ilerler. Filler çaprazlarda ileriye ve geriye istedikleri kare kadar ilerleyebilirler. Filler önlerinde bir taş varsa üzerlerinden atlayamazlar. 51

52 BOYAMA Çocuklar filin gidebileceği kareleri boyayalım 52

53 Çocuklar şekildeki SİYAH FİL piyonları toplayarak kaleye gitmek istiyor Filin gideceği yolları çizerek gösterelim. 53

54 Sevgili Çocuklar şekildeki BEYAZ FİL in ulaşabileceği kaleleri yuvarlak içine alalım. 54

55 KALE nin Hareketi Sevgili çocuklar kaleler yukarıdaki şekilden de anlaşılacağı üzere Yukarı aşağı ve yanlara doğru istedikleri kadar hareket edebilirler. 55

56 Çocuklar kalenin gidebileceği yolları boyayarak gösterelim. 56

57 Haydi çocuklar Beyaz kalenin gidebileceği yolları boyayarak gösterelim. 57

58 Sevgili Çocuklar şekildeki BEYAZ KALE piyonları yanına alarak SİYAH KALE nin yanına gitmek istiyor. Beyaz kaleye yardımcı olmak için gideceği yolu çizerek gösterelim. 58

59 Sevgili Çocuklar şekildeki SİYAH KALE piyonları yanına alarak BEYAZ KALE nin yanına gitmek istiyor. Siyah kaleye yardımcı olmak için gideceği yolu çizerek gösterelim. 59

60 Sevgili Çocuklar şekildeki Siyah Kale nin yolunun üstündeki piyonları yuvarlak içine alalım 60

61 AT ın Hareketi Sevgili çocuklar Atlar üç kare zıplarlar iki kare düz bir kare yanlara zıplama Hareketi yaparlar. Taşların üzerinden atlayabilen tek taş AT lardır!!! Başka bir deyişle AT lar L harfi şeklinde hareket ederler. 61

62 Sevgili çocuklar merkezdeki AT ın gidebileceği kareleri boyayalım. 62

63 Sevgili çocuklar AT ın gidebileceği kareleri boyayalım. 63

64 Şekildeki beyaz AT piyonları toplayarak karşı kıyıya geçmek istiyor Atın izlemesi gereken yolu çizerek gösterelim. 64

65 Sevgili çocuklar merkezdeki Atımız etrafındaki piyonlardan hangilerini alabilir. 65

66 VEZİR in Hareketi Çocuklar Vezir Taşlar içinde en güçlü olanıdır. Vezir her yöne istediği kare kadar hareket edebilir. 66

67 Sevgili çocuklar Vezirin gidebileceği kareleri çizerek veya boyayarak gösterelim. 67

68 Sevgili çocuklar Vezirin gidebileceği kareleri çizerek veya boyayarak gösterelim. 68

69 Sevgili çocuklar Vezirin gidebileceği kareleri çizerek veya boyayarak gösterelim. 69

70 Şekildeki siyah VEZİR piyonları toplayarak karşı kıyıya geçmek istiyor Vezirin izlemesi gereken yolu çizerek gösterelim. 70

71 Sevgili çocuklar merkezdeki Vezirimiz etrafındaki piyonlardan hangilerini alabilir yuvarlak içine alalım. 71

72 ŞAH ın Hareketi Çocuklar şah her yöne hareket edebilir fakat yalnızca bir kare hareket edebilir. 72

73 Çocuklar Şahın gidebileceği kareleri boyayalım 73

74 Çocuklar Şahın gidebileceği kareleri boyayalım 74

75 1-) Piyonlar kaç kare hareket ederler? a) 1 b) 3 c) 4 2-) Filler hangi yönde hareket ederler? a) Düz b) Yanlara c) Çapraz 3-) Kaleler hangi yönde hareket ederler. a) Yukarı Aşağı ve Yanlara b) Çapraz 4-) Piyonlar geriye doğru hareket edebilirler mi? a) Evet b) Hayır 5-) Piyonlar ilk açılışta isterlerse kaç kare hareket edebilirler? a) 1 b) 2 c)3 6-) Kaleler geriye doğru hareket edebilirler mi? a) Evet b) Hayır 75

76 7-) Vezir hangi yönde kaç kare hareket eder? a) Düz 2 kare b) Yanlara 3 kare c) Her yöne istediği kadar d) Çapraz 4 kare 8-) Şah hangi yönde kaç kare hareket eder? a) Her yöne 1 kare b) Yanlara 3 kare c) Düz 2 kare d) Çapraz 4 kare 9-) Atlar hangi harf şeklinde hareket ederler? a) K b) L c) M 10-) Kaleler Çapraz hareket edebilir mi? a) Evet b) Hayır 11-) Şah Çapraz hareket edebilir mi? a) Evet b) Hayır 76

77 77

78 KALE nin Taş Alması Şekil-1 Şekil-2 Sevgili çocuklar kaleler üzerinde bulundukları karenin dikeyi veya yatayındaki rakip taşı alabilirler. Alınan rakip taş satranç tahtasının dışına çıkar ve kale rakip taşın bulunduğu kareye yerleşir. 78

79 Sevgili çocuklar yukarıdaki şekilde Kalenin alabileceği piyonları yuvarlak içine alınız. 79

80 FİL in Taş Alması Şekil-1 Şekil-2 Sevgili çocuklar Filler üzerinde bulundukları karenin çaprazındaki rakip taşı alabilirler. Alınan rakip taş satranç tahtasının dışına çıkar ve fil rakip taşın bulunduğu kareye yerleşir. 80

81 Sevgili çocuklar yukarıdaki şekilde Filin alabileceği piyonları yuvarlak içine alınız. 81

82 AT ın Taş Alması Şekil-1 Şekil-2 Sevgili çocuklar Atlar hareket edebildikleri karelerdeki taşları alabilirler. Atlar L şeklinde hareket ederek rakip taşları alabilirler. Alınan rakip taş satranç tahtasının dışına çıkar ve At rakip taşın bulunduğu kareye yerleşir. 82

83 Sevgili çocuklar yukarıdaki şekilde Atın alabileceği piyonları yuvarlak içine alınız. 83

84 VEZİR in Taş Alması Şekil-1 Şekil-2 Sevgili çocuklar Vezirler üzerinde bulundukları karenin dikeyindeki, yatayındaki ve çaprazındaki rakip taşı alabilirler. Alınan rakip taş satranç tahtasının dışına çıkar ve vezir rakip taşın bulunduğu kareye yerleşir. 84

85 Sevgili çocuklar yukarıdaki şekilde Vezirin alabileceği piyonları yuvarlak içine alınız. 85

86 ŞAH ın Taş Alması Şekil-1 Şekil-2 Sevgili çocuklar Şahlar üzerinde bulundukları karenin 1 kare bitişiğindeki dikey, yatay ve çaprazında bulunan rakip taşı alabilirler. Alınan rakip taş satranç tahtasının dışına çıkar ve Şah rakip taşın bulunduğu kareye yerleşir. 86

87 Sevgili çocuklar yukarıdaki şekilde Şahın alabileceği piyonları yuvarlak içine alınız. 87

88 PİYON un Taş Alması Şekil-1 Şekil-2 Sevgili çocuklar Piyonlar üzerinde bulundukları karenin 1 kare önündeki çapraz karelerde bulunan rakip taşı alabilirler. Alınan rakip taş satranç tahtasının dışına çıkar ve piyon rakip taşın bulunduğu kareye yerleşir. 88

89 Sevgili çocuklar yukarıdaki şekilde piyonun alabileceği taşları yuvarlak içine alınız. 89

90 TAŞ İSTEME Bir oyuncunun, rakip taşı almak için hamle yapmasına taş isteme denir. Yukarıdaki şekilde beyaz kalenin aşağıya doğru ilerleyerek siyah atı tehdit etmesine taş isteme denir. 90

91 ŞAH ÇEKMEK Sevgili çocuklar eğer bir taş rakip taşı istenen taş tehdit ediliyor demektir. Eğer istenen taş, Şah ise buna ŞAH ÇEKMEK denir. Çocuklar burada önemli bir durum söz konusudur. Bir oyuncu piyon,fil,at,kale veya vezirle Şah çekebilir; fakat Şahıyla rakip Şahı tehdit edemez.satranç tahtasında iki Şah yan yana karelerde bulunamazlar. 91

92 MAT Çocuklar satranç oyunun temel amacı MAT etmektir. Tehdit altında bulunan Şah ın kurallara uygun bir hamle yapamamasına MAT denir. 92

93 HANGİMİZ DAHA GÜÇLÜ Satranç taşları bir gün kendi aralarında hangimiz daaa güçlü diye tartışmışlar. Her bir taş Bendaha güçlüyüm. En kuvvetli taş benim diyormuş. Sonunda bu sorunu çözmek için bir satranç bilginine gitmeye karar vermişler. Satranç bilgini önce onları dikkatle dinlemiş. Sonra; Hepinizin önemli görevleri var. Her biriniz farklı özelliklere sahipsiniz. Ancak, hepinizin gücü aynı değil demiş. Bu sözler en çok veziri memnun etmiş. Çünkü vezir en güçlü taşın kendisi olduğunu düşünüyormuş. Bu arada at aceleyle, En güçlü taş kim, çok merak ediyorum? Ben miyim yoksa? diye sormuş. Satranç bilgini: Gülerek, neden en güçlü taş olduğunu düşünüyorsun demiş. AT, Çünkü, sadece ben diğer taşların üzerinden atlayabilirim demiş. 93

94 PİYON 1 FİL 3 AT 3 KALE 5 VEZİR 9 ŞAH SONSUZ 94

95 1-) Aşağıdaki şekilde filin alabileceği taşı yuvarlak içine alınız. 95

96 2-) Aşağıdaki şekilde kalenin alabileceği taşı yuvarlak içine alınız. 96

97 3-) Aşağıdaki şekilde vezirin alabileceği taşı yuvarlak içine alınız. 97

98 4-) Aşağıdaki şekilde atın alabileceği taşı yuvarlak içine alınız. 98

99 5-) Aşağıdaki şekilde piyonun alabileceği taşı yuvarlak içine alınız. 99

100 6-) Aşağıdaki şekilde Şahın alabileceği taşı yuvarlak içine alınız. 100

101 7-) Aşağıdaki şekilde Filin kaleyi tehdit etmesi için hangi kareye ilerlemesi gerekir. Çizerek gösterelim. 101

102 8-) Aşağıdaki şekilde Atın kaleyi tehdit etmesi için hangi kareye ilerlemesi gerekir. Çizerek gösterelim. 102

103 9-) Aşağıdaki şekilde vezirin fili tehdit etmesi için hangi kareye ilerlemesi gerekir. Çizerek gösterelim. 103

104 10-) Aşağıdaki şekilde beyazların Şah çekebilmesi için kaleyi hangi kareye getirmesi lazım. Çizerek gösterelim. 104

105 11-) Aşağıdaki şekilde siyahların Şah çekebilmesi için fili hangi kareye getirmesi lazım. Çizerek gösterelim. 105

106 12-) Beyaz oynar kazanır 106

107 13-) Siyah oynar kazanır 107

108 108

109 a8 b8 c8 d8 e8 f8 g8 h8 a7 b7 c7 d7 e7 f7 g7 h7 a6 b6 c6 d6 e6 f6 g6 h6 a5 b5 c5 d5 e5 f5 g5 h5 a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4 a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3 a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2 a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1 Çocuklar satranç tahtasında her bir karenin bir ismi vardır. Bu kareler dikey ve yataydaki harf ve sayıların kesişiminden ortaya çıkmaktadır. 109

110 Çocuklar yukarıdaki satranç tahtasında yuvarlak içindeki karelerin isimlerini söyleyelim. 110

111 111

112 1-) TEMBEL MATI

113 2-) ÇOBAN MATI

114 İnsanlara yapılacak en büyük iyilik Onlara akıllarını kullanmayı öğretmektir (Moliere) 114

115 Beyaz Oynar Kazanır Yaşam Boyu Doğru Hamleler Yapmanız Dileğiyle