T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ VE SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BİLGİLERİ

Transkript

1 T.C. YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ENDÜSTRİ VE SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BİLGİLERİ PROGRAM TANIMLARI Kuruluş Endüstri ve Sistem Mühendisliği yüksek lisans programı 1997 yılında kurulmuş olup, 1998 yılından beri mezun vermektedir. Derecenin Düzeyi: Yüksek Lisans (İkinci Aşama) Amaç Endüstri ve Sistem Mühendisliği Yüksek Lisans Programı, 1. Endüstri ve Sistem Mühendisliği kapsamındaki alanlarda bilgi üretimine katkıda bağımsız çalışmalar yapabilecek derinliğe sahip olan, 2. akademik bilgilerin üretim ve hizmet sektörlerine uyarlanması ve kullanımında liderlik edebilen, 3. alanındaki akademik programlarda yüksek lisans sonrası çalışmalar yürütebilecek yeterliliğe sahip mezunlar yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Hedef Mezunlarımız çalışacakları kamu, özel sektör veya eğitim/araştırma kuruluşlarında ürün, süreç ve sistem tasarımlarında özgün ve bağımsız olarak gerekli araştırma, geliştirme ve uygulama faaliyetlerinde liderlik yapacaklardır.

2 Program Yeterlikleri (Çıktıları) 1. Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. 2. Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır. 3. Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular, çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4. Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. 5. Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. 6. Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar, karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. 7. Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. 8. Endüstri ve Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. 9. Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. 10. Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. 11. Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. 12. Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir.

3 Eğitim Öğretim Metotları Öğretme öğrenme yöntem ve stratejileri, öğrencilerin kendi kendine çalışma, yaşam boyu öğrenme, gözlem yapma, başkasına öğretme, sunma, eleştirel düşünme, takım çalışması, bilişimden etkin yararlanma gibi becerilerini arttıracak şekilde seçilmektedir. Ayrıca, öğretim tarzının farklı kabiliyetleri olan öğrencileri destekleyecek biçimde olmasına dikkat edilir. Programında kullanılan eğitim-öğretim metotları aşağıdaki listede verilmiştir*: (*) Dersin özelliklerine göre burada belirtilen yöntemlerin biri veya birkaçı uygulanabilir. Eğitim - Öğretim Yöntemleri* Ders Tartışmalı Ders Problem Çözme Vaka Çalışması Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması Gösterim Benzetim Seminer Grup Çalışması Saha / Arazi Çalışması Başlıca öğrenme faaliyetleri Dinleme ve anlamlandırma Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, Bilişim becerileri Araştırma yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim, Dinleme ve anlamlandırma, yönetsel bec riler Araştırma yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim, eleştirel düşünme, soru geliştirme, yönetsel beceriler, takım çalışması Gözlem/durumları işleme, Araştırma yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma Kullanılan Araçlar Laboratuar Gözlem/durumları işleme, Bilişim, yönetsel be riler, takım çalışması Özel donanım Ödev Sözlü İnceleme / Anket Çalışması Panel Konuk Konuşmacı Öğrenci Topluluğu Faaliyetleri / Projeleri Araştırma yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Araştırma yaşam boyu öğrenme, durumları işleme, soru geliştirme, yorumlama, sun m Araştırma yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme Gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması, raştırma yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, yöne sel beceriler, Önceden planlanmış özel beceriler Standart derslik teknolojileri, çoklu ortam araçları, projektör, bilgisayar, tepegöz Standart derslik teknolojileri, çoklu ortam araçları, projektör, ilgisayar, tepegöz Standart derslik teknolojileri, çoklu ortam araçları, projektör, bilgisayar, tepegöz Standart derslik teknolojileri, çoklu ortam araçları, projektör, bilgisayar, tepegöz Gözleme mkan verecek gerçek ya da sana ortam Gözleme imkan verecek gerçek ya da sanal ortam Standart derslik teknolojileri, çoklu ortam araçları, projektör, bilgisayar, tepegöz, özel donanım İnternet veri tabanları, kütüphane veri tabanları, e- osta, çevrimiçi sohbet, Web tabanlı tartışma forumları İnternet veri tabanları, kütüphane veri tabanları, e-posta Standart derslik teknolojileri, çoklu ortam araçları, projektör, bilgisayar, tepegöz, özel donanım Standart derslik teknolojileri, çoklu ortam araçları, projektör, bilgisayar, tepegöz, özel donanım

4 Dersler ile Öğrenme Çıktıları İlişkileri Ders PÇ1 PÇ2 PÇ3 PÇ4 PÇ5 PÇ6 PÇ7 PÇ8 PÇ9 PÇ10 PÇ11 PÇ12 ESYE 501 ESYE 505 ESYE 522 ESYE 552 ESYE 590 ESYE 600 ESYE 541 ESYE 549 ESYE 550 ESYE 560 ESYE 562 ESYE 564 ESYE 565 ESYE 573 ESYE 603 ESYE 604 ESYE 621 ESYE 647 ESYE 648 ESYE

5 Ders Kategorileri Ders Kategori Listesi AKTS Destek Dersleri ESYE 590-Araştırma Semineri 2 Toplam 2 Zorunlu Dersler ESYE 501-Sistem Mühendisliğinde Araştırma Metodolojileri ESYE 505-Sistem Mühendisliği Metodolojisi ESYE 522-Yöneylem Araştırması VEYA ESYE 552-Modern Kontrol Mühendisliği Toplam Uzmanlık / Alan Dersleri TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 541-Mühendislik Deney Tasarımı 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 549-Lojistik Sistemleri Planlama ve Tasarımı 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV: ESYE 550- Bulanık Küme Teorisi ve Uygulamaları 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV: ESYE 560- Yöneylem Araştırmasında İleri Yöntemler 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 562- Çok Kriterli Karar Verme 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 564- Tedarik Zinciri Yönetimi 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 565- Endüstryel Sistemlerde Modelleme ve Karar Verme 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 573- Finansta Sayısal Yöntemler 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV: ESYE 603- Sistem Mühendisliği için Sayısal Yöntemler I 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV: ESYE 604- Sistem Mühendisliği için Sayısal Yöntemler II 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 621- Kombinatorik Eniyileme 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 647- İstatistiksel Kestirim 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 648- Zaman Serileri Analizi ve Öngörüsü 10 TEKNİK SEÇMELİ I-IV:ESYE 654- Endüstriyel Otomasyon Sistemleri 10 Toplam (4 Ders) ESYE 600-Yüksek Lisans Tezi(2 Dönem x 30 AKTS) Toplam En Az Tüm Derslerin AKTS Toplamı 132

6 Alınacak Derece Bu programda, yüksek öğretimde Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında 132 AKTS kredi başarılı bir şekilde tamamlanıp, program yeterlilikleri sağlandığında Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında Yüksek Lisans (ikinci aşama) derecesine sahip olunur. Kabul Koşulları Yüksek lisans programına başvurabilmek için adayların lisans derecesine sahip olmaları ya da başvuru döneminin sonuna kadar lisans derecelerini almaları gerekmektedir. Aşağıdaki başvuru koşullarını sağlayan adaylar programa başlayabilecektir: - Lisans genel not ortalaması en az 2.50/4.00 olmalıdır. - ALES skoru en az 60 ya da GRE (Quantitative Reasoning) skoru en az 148 olmalıdır. - KPDS skoru en az 80 ya da TOEFL skoru en az 213 (CBT)/550 (PBT) veya IELTS skoru en az 6.5 olmalıdır. Dil seviyesini belgeleyemeyen adayların Yeditepe Üniversitesi nin İngilizce tespit sınavında başarılı olmaları gerekmektedir. - Adayların, başvurdukları programın mülakatında başarılı olmaları gerekmektedir. Mezunların İstihdam Olanakları ve Üst Kademe Programlarına Geçiş: Yüksek lisans derecesi ile mezun olan öğrenciler çeşitli alanlarda uzmanlık kazanmakta ve bu alanlarda çalışabilmektedir. Mezunlarımız, bilişim, lojistik, üretim, finans, danışmanlık, savunma gibi birçok sektörde görev almakta, yerli ve yabancı kurumlarda Teknik Destek Mühendisi, İş Geliştirme Mühendisi, Planlama Mühendisi, Üretim Planlama Yöneticisi, Sistem Yöneticisi, Proje Yöneticisi, Finansal Analist, Ürün Geliştirme Analisti, Lojistik Yöneticisi, Kontrol Mühendisi, Yazılım Mühendisi-Proje Lideri, Süreç Geliştirme Mühendisi, Stratejist, ERP Danışmanı, Finansal Portföy Yöneticisi gibi pozisyonlarda bulunmaktadırlar. Ek olarak, kamu kurum ve kuruluşlarında uzman yardımcısı, uzman, müfettiş gibi poziyonlarda da çalışabilme imkanına sahiptirler. Yüksek lisans derecesini elde eden mezunlar Endüstri ve Sistem Mühendisliği ve benzer alanlarda doktora programlarına kayıt yaptırabilirler.

7 Mezuniyet Koşulları Öğrencilerin performansı dönem içinde yaptıkları çalışmalar (ara sınavlar, kısa sınavlar, projeler, laboratuvar çalışmaları, vb.) ve dönemi takiben sınav periyodunda yapılan final sınavında aldıkları notlara göre değerlendirilir. Dönem sırasında notlandırılan işlerin toplam ağırlığı %40 ile %70 arasında olmalıdır. Dönem sonunda dersi veren öğretim üyesi öğrencinin genel performansına göre bir harf notu verir. Harf notları ve bu notlara karşılık gelen katsayılar aşağıda verilmektedir: Harf Notu Katsayı AA 4.00 BA 3.50 BB 3.00 CB 2.50 CC 2.00 DC 1.50 DD 1.00 F 0 Öğrenin bir dersten geçebilmek için en az CC notu alması gerekir. F notu dersin başarılı bir şekilde tamamlanamadığı anlamına gelir ve bir dersten F notu alan öğrenci o dersten kredi alamaz. Bölüm Başkanı ve Bölüm Bologna Süreci Kordinatörü İletişim Bilgileri Yeditepe Üniversitesi Endüstri ve Sistem Mühendisliği Bölümü Kayışdağ Cad. İnönü Mah Ataşehir/Istanbul/TURKEY Bölüm Başkanı Doç. Dr. Dilek Tüzün Aksu tel: dtuzun@yeditepe.edu.tr

8 Ders Planı (Müfredat) Dersler Toplam Kredi Toplam ECTS kredisi Zorunlu Dersler ESYE 501, ESYE 505, ESYE 522/ESYE Seminer ESYE 590 Kredisiz 2 Seçmeli Dersler 4 Ders (Danışmanın onayıyla) Toplam (Dersler) 8 Ders Yüksek Lisans Tezi Var Kredisiz 60 Genel Toplam 8 Ders

9 Ders Bilgi Paketleri: ESYE 501: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS SİSTEM MÜHENDİSLİĞİNDE ARAŞTIRMA METODOLOJİLERİ ESYE Ön Koşul Dersleri Dersin Dili İngilizce Dersin Seviyesi Yüksek Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Prof.Dr.Rauf Nişel Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Bu dersin amacı öğrencilerin bir araştırma projesini yürütebilmeleri için gerekli bilgi ve becerileri uygulamalı olarak kazandırmaktır. Bu ders öğrencilere verilerin yapılarını teşhise dayalı analiz yapmalarına imkanı verecek şekilde tasarlanarak, SPSS istatistik paket programıyla istatistik yöntemleri uygulamalarına imkan verecektir. Dersin Öğrenme Çıktıları Program Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 1. İlgilendiği konuda araştırma modeli geliştirebilecektir. 2. Geliştirdiği araştırma modelinin geçerliğini bilimsel olarak ölçebilecektir. 3. Geliştirdiği araştırma modelinden elde ettiği sonuçları bilimsel olarak genelleyebilecektir 4. Araştırma sonuçlarını bilimsel formatta raporlayabilecektir. 5. Araştırmanın analizinde kullandığı yöntemlerin kuvvetli ve zayıf yönlerini belirlemek 6. Araştırma modelinin kavramsal yapısının eleştirilmesi. 1,5 1,2,3,4 A,B,C,D 1,10,12 1,2,3,4 A,B,C,D 12 1,2,3,4 A,B,C,D 8,9 1,2,3,4 A,B,C,D 1,12 1,2,3,4 A,B 5,10 1,2,3,4 A,B

10 Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Lab, 4: Örnek vaka incelemesi A: Sınav, B: Deney, C: Ödev, D: Proje DERS AKIŞI Hafta Konular Çalışma Malzemeleri 1 VERİ ANALİZİNİN TEMEL KONULARI 2 İSTATİSTİK PAKET PROGRAMA GİRİŞ 3 GÜVENİLİRLİLİK VE GEÇERLİLİK KAVRAMLARI 4 ARAŞTIRMA ANALİZİNİN SAFHALARI 5 ARAŞTIRMA VERİLERİNİN YAPISI 6 VERİ ÖLÇEKLEMENİN ÖZELLİKLERİ 7 ÖLÇEK TİPLERİ 8 ANKET TASARIMI 9 DEĞERLENDİRME ÖLÇEKLERİNİ KULLANARAK ÖLÇÜM ARACI GELİŞTİRME 10 ÖLÇÜM ARACININ GÜVENİLİRLİĞİ 11 ÖLÇÜM ARACININ GEÇERLİLİĞİ 12 ARAŞTIRMA MODELİNİN İSTATİSTİK ANALİZİ 13 KANTİTATİF VE KALİTATİF VERİLERE TEK VE ÇOK DEĞİŞKENLİ TEKNİKLERİN UYGULANMASI 14 ARAŞTIRMA RAPORUNUN FORMATI KAYNAKLAR Ders Notu Sekaran U., Research Methods for Business, John Wiley and Sons Inc, New York. Diğer Kaynaklar MATERYAL PAYLAŞIMI Ödevler Ders öncesinden verilen konuya hazırlanılması ve dönem sonunda araştırma raporunun sunulması gerekmektedir. Sınavlar Ara sınav, final sınavı

11 DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 40 Dönem Projesi 1 60 Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı 40 Yıl içinin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları 1 Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır; sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Katkı Düzeyi Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır. 3 Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular; çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4 Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. 5 Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. 6 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar; karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. 7 Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. 8 Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya

12 alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. 9 Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. 10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. 11 Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. 12 Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (14x3) Sınıf Dışı MakaleleriOkuma Ara Sınav Ödev Proje (Hazırlanması artı sunum) Sınavlara çalışma süresi (Ara-sınav vedönem sonu sınavı) Final Toplam İş Yükü 253 Toplam İş Yükü / 25 (s) Dersin AKTS Kredisi 10

13 ESYE 505: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ METODOLOJİSİ ESYE Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Yüksek Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Yrd.Doç.Dr. Zeynep Ocak Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Bu dersin amacı, öğrencilere, sistem mühendisliği metodolojisini ve kompleks sistemlerin dizayn ve modellenmesinde uygulanmasını öğretmektir. Giriş, Sistem Mühendisliği Nedir?, INCOSE nin Sistem Mühendisliği Modeli; Sistem Mühendisliğinin RCI Modeli, RCI Sistem Mühendisliği Süreci, Yalın Düşünce; Set-tabanlı Dizayn, Aksiyomsal Dizayn; Kararbazlı Dizayn; Kalite Fonksiyon Yayılımı, Güvenilir Dizayn, Ara Sınav, Sistem Modellemesi ve Analizi, Sistem Mühendisliği Profösyenel Meslek İcrası, Aşırı Programlama, Yapı, Analiz, Dizayn ve Modeller, Yapı Modellemesi Dilleri, SysML in Modelleme ve Simülasyona Uygulamaları ve Araştırma Makalesi Sunumları. Dersin Öğrenme Çıktıları 1. Gerçekçi bir proje için sistem mühendisliği planı çıkarabilir 2. Olasılık, ekonomi ve kavramsal bilimdeki temel kavramları kullanarak sistem mühendisliği için önerilmiş bir sürecin, stratejinin veya metodun uygunluğuna karar verebilir 3. En önemli sistem mühendisliği araçlarını (örneğin QFD, güvenilir dizayn) gerçekçi problemlere uygulayabilir 4. Sistem mühendisliği süreçlerine modelleme ve simülasyonun kattığı değeri ve simülasyonun Program Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 12 2 A, C, D 4 2 A, C, D 5 2 A, C, D 1 2 A, C, D

14 eksikliklerini öngörebilir 5. Sistem mühendisliği için etkili bir bilgi toplama ve kullanma planı oluşturabilir 6. Üretim, bakım ve atıkların sistem maliyeti ve değeri üzerindeki etkisine karar verebilir 2 2 A, C, D 11 2 A, C, D Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Makale Tartışması, 3: Lab., 4: Örnek Vaka İncelemesi A: Sınav, B: Makale Özeti, C: Ödev, D: Proje DERS AKIŞI Hafta Konular 1 Giriş, Sistem Mühendisliği Nedir? 2 INCOSE nin Sistem Mühendisliği Modeli; Sistem Mühendisliğinin RCI Modeli, RCI Sistem Mühendisliği Süreci Çalışma Malzemeleri, İlgili Makaleler INCOSE El Kitabı, İlgili Makaleler 3 Yalın Düşünce; Set-tabanlı Dizayn İlgili Makaleler 4 Aksiyomsal Dizayn; Karar-bazlı Dizayn; İlgili Makaleler 5 Kalite Fonksiyon Yayılımı İlgili Makaleler 6 Güvenilir Dizayn İlgili Makaleler 7 Ara Sınav İlgili Makaleler 8 Sistem Modellemesi ve Analizi İlgili Makaleler 9 Sistem Mühendisliği Profösyenel Meslek İcrası İlgili Makaleler 10 Aşırı Programlama İlgili Makaleler 11 Yapı, Analiz, Dizayn ve Modeller 12 Yapı Modellemesi Dilleri 13 SysML in Modelleme ve Simülasyona Uygulamaları 14 Araştırma Makalesi Sunumları KAYNAKLAR Ders Notu Decision Making in Systems Engineering and Management by G. S. Parnell, P. J. Driscoll, D. L. Henderson (2008) Architecture and Principles of Systems Engineering by C. E. Dickerson, D. N. Mavris (2008)

15 Diğer Kaynaklar Ek makaleler dönem boyunca verilecektir MATERYAL PAYLAŞIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar İlgili Makaleler Dropbox aracılığıyla paylaşılır 3 Ödev 1 Ara Sınav, 1 Final Sınavı DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 31 Ödev 1 23 Derse Katılım 1 15 Dönem Projesi 1 31 Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı 35 Yıl içinin Başarıya Oranı 65 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları 1 Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır; sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Katkı Düzeyi Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır. 3 Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular; çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4 Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan

16 uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. 5 Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. 6 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar; karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. 7 Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. 8 Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. 9 Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. 10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. 11 Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. 12 Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (14x3) Sınıf Dışı Makaleleri Okuma Ara Sınav Ödev Proje (Hazırlanması artı sunum) Sınavlara çalışma süresi (Ara-sınav ve dönem sonu sınavı) Final Toplam İş Yükü 250 Toplam İş Yükü / 25 (s) 10.0 Dersin AKTS Kredisi 10

17 ESYE 522: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Yöneylem Araştırması ESYE Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Yok İngilizce Yüksek Lisans Zorunlu Prof.Dr. Linet Özdamar Bu ders doğrusal programlamanın temel kavramlarını öğretmeyi amaçlar, ve öğrencilerin matematiksel modelleme yetenbeklerini geliştirir. Doğrusal programlamada geometrik kavramlar, simplex metodu, dualite teorisi, atama ve ulaştırma problemleri, ağ problemleri, doğrusal ve kesikli problemlerin matematiksel modelleri Dersin Öğrenme Çıktıları Program Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri Bir problemin tam sayılı, konveks, konveks olmayan, doğrusal olup olmadığına karar verebilir, problemi 5 1,2,4 A,D sınıflandırabilir. Yazılı veya sözel olarak ifade edilen bir problemi matematiksel denklemler dizisi haline getirebilir. 3,5 1,2,4 A,D Bir matematiksel modelin : tutarlılığını, model çıktılarının analizini ve onamasını yapabilir. 5 1,2 A,D Modelin hassasiyet analizini, dual değişkenlerin analizini yapabilir. 5 1,2,4 A,D Bir makalede verilen matematiksel modeli kavrayarak uygulamasını GAMS yazılımı üzerinde yapabilir. 3,5,8 1,2 D Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Lab, 4: Örnek vaka incelemesi A: Sınav, B: Deney, C: Ödev, D: Proje DERS AKIŞI Hafta Konular Introduction to Linear Programming: geometric concepts, convex 1 sets, systems of linear equations, review of linear algebra Çalışma Malzemeleri The Simplex Algorithm The Simplex Algorithm Sensitivity Analysis Duality Theory

18 The Assignment Problem The Transportation Problem The Maximal Flow and Shortest Path problems The Minimal Cost Network Flow problem Examples of Mathematical Models Examples of Mathematical Models Case Presentations Case Presentations Paper Presentations Pratik problemlerin modellemesi Pratik problemlerin modellemesi Literatur tarama KAYNAKLAR Linear Programming and Network Flows Ders Notu Mokhtar S. Bazaraa, John J. Jarvis, Hanif D. Sherali, Diğer Kaynaklar Vakalar: sye522@gmail.com adresinde Dökümanlar Ödevler Sınavlar MATERYAL PAYLAŞIMI Vakalar 6 vaka çalışması 1 final DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Makale sunumu 1 20 Vaka sunumları Finalin Başarıya Oranı 20 Yıl içinin Başarıya Oranı 80 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri No Program Öğrenme Çıktıları 1 DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Katkı Düzeyi Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak

19 etkili biçimde kullanır. 3 Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular, çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4 Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. 5 Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar, karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. Endüstri ve Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik Ders Süresi (Sınav haftası hariç, 13x toplam ders ve lab saati) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) Makale sunumu Vaka hazırlığı ve sunumları Final SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Toplam İş Yükü/ 25 (s) 9,88

20 ESYE 541: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS MÜHENDİSLİK DENEY TASARIMI ESYE Ön Koşul Dersleri ISE254 Seviyesinde İstatistik Bilgisi. Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Yüksek Lisans Seçmeli Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr. Ali Taylan Ula Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği İstatistiksel deney tasarımının temel prensiplerini ve metodlarını öğretmek. İki-örnek testleri, tek yönlü varyans analizi, rassallaştırılmış blok tasarımları, çok etkenli tasarımlar, iki yönlü anova, 2 k çok etkenli tasarımlar, rassal tesirler, karışık tesirler, eşzamanlı güven aralıkları, EMS, güç hesapları, istatistiksel paket uygulamaları. Dersin Öğrenme Çıktıları Program Öğrenme Çıktıları Veri toplayabilir, analiz edebilir, neticeleri yorumlayabilir ve sunabilir. 2 Deney tasarlayabilir. 5 Deney neticelerini varyans analizi (anova) ile analiz edip yorumlayabilir. Deney neticelerini eşzamanlı güven aralıkları ile 5 yorumlayabilir. Testlerde güç hesapları yapabilir. Belli bir güç için 5 gerekli örnek büyüklüğünü bulabilir. Rassal tesirler ve karışık tesirleri dikkate alabilir. 5 İstatistik paketi MINITAB kullanabilir. 5 5 Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 1,3 A,C 1,3 A,C 1,3 A,C 1,3 A,C 1,3 A,C 1,3 A,C 3 A,C

21 Etik değerleri gözetir. 10 A,C Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Makale Tartışması, 3: Lab., 4: Örnek Vaka İncelemesi A: Sınav, B: Makale Özeti, C: Ödev, D: Proje DERS AKIŞI Hafta Konular Çalışma Malzemeleri 1 Deney Tasarımına Giriş. Temel İstatistik Kavramlarının Tekrarı. 2 Bir çok ortalamayı karşılaştırmak. Varyans Analizi (Anova). 3 Tek Faktörlü Deneyler. Tek Yönlü Varyans Analizi. Testler. 4 Tek Yönlü Varyans Analizi. Eşzamanlı Güven Aralıkları. Parametre Tahminleri. 5 Beklenen Ortalama Kare (EMS). Güç Hesapları. 6 İki Ortalama Özel Durumu. 7 1.ARA SINAV Rassal Tesirli Model. 8 Rassallaştırılmış Blok Tasarımları. Testler. 9 Rassallaştırılmış Blok Tasarımları. Eşzamanlı Güven Aralıkları. 10 Çok Etkenli Tasarımlar İki Faktörlü Deneyler. İki Yönlü Anova. Testler. Eşzamanlı Güven Aralıkları. 2.ARA SINAV İki Faktörlü Deneyler. Etkileşim. 13 Karışık Tesirli Modeller k Çok Etkenli Tasarımlar. MINITAB Uygulamaları. KAYNAKLAR Design and Analysis of Experiments, D. C. Montgomery,John Wiley & Sons, 2009, Seventh Edition. Diğer Kaynaklar Probability and Statistics for Engineers and Scientists, 9th Ed. R. E. Walpole, R. H. Myers, S. L. Myers and K. Ye, Pearson Education 2012.

22 MATERYAL PAYLAŞIMI Dökümanlar Ödevler Sınavlar Ders kitabından 5 ödev. 2 Ara Sınav, Final, 2 Quiz DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 2 76 Ödev 5 8 Quiz 2 8 Devam 8 Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı 35 Yıl içinin Başarıya Oranı 65 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık Dersleri DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları 1 Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır; sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Katkı Düzeyi Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır. 3 Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular; çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular.

23 4 Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. 5 Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. 6 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar; karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. 7 Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. 8 Endüstri ve Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. 9 Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. 10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. 11 Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. 12 Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (Sınav haftası hariç, 12x toplam ders ve lab saati) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) Ara Sınav Ödev Final Toplam İş Yükü 250 Toplam İş Yükü / 25 (s) 10 Dersin AKTS Kredisi 10

24 ESYE 549: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS LOJİSTİK SİSTEMLERİ PLANLAMA VE TASARIMI ESYE Ön Koşul Dersleri ISE222 veya eşdeğer bir optimizasyona giriş dersi Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Yüksek Lisans Seçmeli Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Doç. Dr. Dilek Tüzün Aksu Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Bu ders lojistik sistemlerinin planlama ve tasarımında ortaya çıkan problemlere ve bu problemlerin yöneylem araştırması yöntemleri ile çözümüne giriş yapmayı amaçlamaktadır. Ana konularar asında lojistik ağ tasarımı, depo tasarımı ve işletimi, uzun ve kısa mesafe taşımacılık sistemlerinin planlama ve yönetimi yeralmaktadır. Bu alanlardaki operasyonel, taktik ve stratejik kararlara yönelik yöneylem araştırması modelleri ile bu modellerin çözümünde kullanılan yaklaşımlara ağırlık verilmektedir. Derste ayrıca bu modellerin pratikteki uygulamalarını gösteren vaka analizlerine de değinilmektedir. Dersin Öğrenme Çıktıları Lojistik sistemlerini tanımlar ve bu sistemlere ilişkin ana problemleri açıklar. Lojistik problemleri için matematiksel modeler kurar. Çeşitli lojistik problemlerinin karmaşıklığını değerlendirir. Yöneylem araştırması teknikleri kullanarak lojistik problemleri çözer. Lojistik ağları tasarlar ve bu ağları tesis yerleştirme problemleri olarak modeller. Depo tasarım ve işletmesinde verilmesi gereken operasyonel, taktik ve stratejik kararları sayar; bu kararların verilmesinde yardımcı olacak modelleri kurar. Program Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 2,3,4 1,2 A,C 2,3,12 1,2 A,C,D 2,5 1,2 A 1,2,3 1,2 A,C,D 3,5,7,12 1,2,4 A,C,D 3,5,7,12 1,2 A,C

25 Kısa ve uzun mesafe taşımacılık problemleri arasındaki farkları tanımlar; taşımacılık problemlerini çözmek için optimizasyon modelleri kurar. Lojistik alanındaki literature tarayarak bu alandaki makaleler hakkında İngilizce sunum yapabilir. Optimizasyon yazılımlarını etkin biçimde kullanarak lojistik problemleri için çözüm geliştirir. 3,5,7,12 1,8,9 1,4 1,2,4 A,C,D 1,2,4 B 1,4 C,D Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Makale Tartışması, 3: Lab., 4: Örnek Vaka İncelemesi A: Sınav, B: Makale Özeti, C: Ödev, D: Proje DERS AKIŞI Hafta Konular LOJİSTİK TERİMLERİNİN TANITIMI 1 LOJİSTİK SÜREÇLERİ VE İLGİLİ KARARLAR LOJİSTİKTE YENİ TRENDLER TESİS YERLEŞTİRME MODELLERİNE GİRİŞ 2 TEK TESİSLİ MİNİSUM MODELLERİ 3 ÇOK TESİSLİ MİNİSUM MODELLERİ Çalışma Malzemeleri ÇOK TESİSLİ MİNİSUM MODELLERİNİN UZANTILARI KAMU SEKTÖRÜNDE GÖRÜLEN TESİS YERLEŞTİRME MODELLERİ DEPO TASARIMI VE OPERASYONUNA GİRİŞ DEPO BÜYÜKLÜĞÜ, BOYUTLARI VE YERLEŞİMİNE YÖNELİK MODELLER VİZE SINAVI ÜRÜN ATAMA VE GRUPLAMA VE MODELLERİ ŞİPARİŞ TOPLAYICI ROTALAMA VE PAKETLEME ALGORİTMALARI TAŞIMACILIK PROBLEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI VE İLGİLİ MALİYETLER FİLO BİLEŞİMİ MODELLERİ NAKLİYE TRAFİĞİ ATAMA MODELLERİ NAKLİYE TERMINALİ TASARIMI VE OPERASYONU ARAÇ ATAMA MODELLERİ DİNAMİK SÜRÜCÜ ATAMA MODELLERİ ARAÇ ROTALAMA PROBLEMLERİ ASİMETRİK GEZGİN SATICI PROBLEMİ, Vaka çalışması, Vaka çalışması, Vaka çalışması

26 14 SİMETRİK GEZGİN SATICI PROBLEMİ, Vaka çalışması KAYNAKLAR Diğer Kaynaklar Introduction to Logistics Systems Planning and Control, G. Ghiani, G. Laporte, R. Musmanno, Wiley, Business Logistics / Supply Chain Management, Ronald H. Ballou, Pearson- Prentice Hall, 5th Ed Supply Chain Management, Strategy, Planning and Operation, S. Chopra, P. Meindl, Pearson-Prentice Hall, 3rd Ed MATERYAL PAYLAŞIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar Lojistik konulu çeşitli makaleler Ödev 1-5, Dönem Projesi Final sınavı DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Dönem projesi Ödev Yoklama ve derse katılım Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı 35 Yıl içinin Başarıya Oranı 65 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları 1 Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır; sistem mühendisliğinde Katkı Düzeyi

27 uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. 2 Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır. 3 Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular; çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4 Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. 5 Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. 6 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar; karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. 7 Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. 8 Endüstri ve Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. 9 Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. 10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. 11 Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. 12 Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (Sınvalar dahil,14x toplam ders ve lab saati) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Dönem projesi)

28 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Final) Ödev Final Toplam İş Yükü 260 Toplam İş Yükü / 25(s) 10.4 Dersin AKTS Kredisi 10

29 ESYE 550: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Bulanık Küme Teorisi ve Uygulamaları ESYE Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili İngilizce Dersin Seviyesi Yüksek Lisans Dersin Türü Seçmeli Dersin Koordinatörü Prof.Dr. Melek BASAK Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Dersin Öğrenme Çıktıları Bu dersin birinci amacı deterministik olmayan sistemlerde belirsizliği modellemek için kullanılabilecek yaklaşımların olasılık kuramı ile sınırlı olmadığını göstermektir. İkinci olarak ise, farklı yaklaşımlar içerisinde en çok uygulama alanı bulan Bulanık Mantık yaklaşımının özelliklerini, iki kuram arasındaki ortak noktaları ve farklarını öğrencinin bilgi dağarcığına katmaktır. Ders bulanık içerisinde mantık kuramı ve bulanık belirsizlik kavramlarını tanıtılır. Bulanık operatörler, ilişkiler gibi kavramların olasılık kuramı varsayımlarının veya belirsizlik biçiminin sağlanmadığı durumlarda nasıl uygulanabileceği tartışılır ve karar problemleri uygulamaları yer alır. 1. Bulanık küme kuramı ve bulanık belirsizlik kavramlarını tanır ve yorumlar. Program Öğrenme Çıktıları 1,5 Öğretim Yöntemleri 1,2,4 Ölçme Yöntemleri D 2. Olasılık kuramı ve bulanık küme kuramı arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirler. 1,3,5 1,2,4 D 3. Karar problemlerinin belirsizlik modelleme ve çözümünde bulanık mantık uygulaması yapar. 2 1,2,4 D 4. Basit kontrol problemi örnekleri yardımı ile bulanık kontrol kuramı esaslarını uygular. 12 1,2,4 D 5. Karmaşık bir karar probleminin çözümünde bulanık mantık uygulaması gerçekleştirir. 5 1,2,4 D Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Lab, 4: Örnek vaka incelemesi A: Sınav, B: Deney, C: Ödev, D: Proje

30 DERS AKIŞI Hafta Konular Çalışma Malzemeleri 1 Klasik ve Bulanık Kümeler 2 Klasik ve Bulanık İlişkiler 3 Aidiyet Fonksiyonları 4 Bulanık Aritmetik ve İşlemler 5 Bulanık Karar Verme 6 Bulanık Kontrol Bulanık Ölçütler Bulanık karar verme Uygulama Çalışmaları Bulanık karar verme Uygulama Çalışmaları Bulanık karar verme Uygulama Çalışmaları Ara sunum Bulanık karar verme Uygulama Çalışmaları Bulanık karar verme Uygulama Çalışmaları Sunum Makale Makale Makale Makale Makale Ders Notu Diğer Kaynaklar Dökümanlar Ödevler Sınavlar KAYNAKLAR Fuzzy Logic with Engineering Applications Timothy J. Ross, McGraw-Hill 2010 ISBN-10: ISBN-13: Edition: 3 MATERYAL PAYLAŞIMI DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Ara Sunum 1 30 Sunum DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri

31 No 1 2 Program Öğrenme Çıktıları DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular, çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4 5 Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar, karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. Endüstri ve Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir.

32 AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik Ders Süresi (Sınav haftası hariç, 13x toplam ders ve lab saati) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) Sınav Proje Toplam İş Yükü Toplam İş Yükü/ 25 (s) SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Dersin AKTS Kredisi 10

33 ESYE 552: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS MODERN KONTROL MÜHENDİSLİĞİ ESYE Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Yüksek Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Yard. Doç. Dr. Uğur Yıldıran Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Durum uzayı modelleri ve optimal kontrol teknikleri baz alarak modern kontrol kuramı tekniklerinin öğretilmesi Durum uzayı modelleri, durumu uzayı analizi, kontrol edilebilme, gözlemlenebilme, durum geribeslemeli kontrollör tasarımı, değişimler hesabı, optimal kontrol, doğrusal quadratik regülatör Dersin Öğrenme Çıktıları Doğrusal dinamik sistemlerin durum uzayı analizini yapabilir Program Öğrenme Çıktıları 5 Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 1 A, C Durumu uzayı modeli verilmiş doğrusal bir sistemin kontrol edilebilirlik ve gözlemlenebilirlik analizini yapabilir 1 1 A, C Doğrusal sistemler için durum gerebeslemeli kontrolör tasarlayabilir 12 1 A, C Doğrusal sistemler için değişimler hesabı yöntemleriyle eniyi açık çevrim çözümleri hesaplayabilir 2 1 A, C Doğrusal sistemleri için LQR yöntemi ile durum geribeslemesi tasarımı yapabilir 4 1 A, C Öğretim 1: Anlatım, 2: Makale Tartışması, 3: Lab., 4: Örnek Vaka İncelemesi

34 Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: A: Sınav, B: Makale Özeti, C: Ödev, D: Proje DERS AKIŞI Hafta Konular 1 GİRİŞ 2 DURUM UZAYI MODELLERİ 3 DURUM UZAYI DENKLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜ 4 KONTROL EDİLEBİLİRLİK 5 GÖZLEMLENEBİLİRLİK 6 DURUM GERİBESLEMELİ KONTROL TASARIMI 7 GÖZLEMLEYİCİ TASARIMI 8-9 SONLU SAYIDA DEĞİŞKENLİ OPTİMİZASYON PROBLEMLERİNİN HATIRLATILMASI 10 DEĞİŞİMLER ANALİZİ OPTİMAL KONTOL PROBLEMLERİNİN DEĞİŞİMLER ANALİZ İLE ÇÖZÜLMESİ DOĞRUSAL QUADRATİK REGÜLATÖR Çalışma Malzemeleri KAYNAKLAR Donald E. Kirk, "Optimal Control Theory: An Introduction", Dover Publications Diğer Kaynaklar MATERYAL PAYLAŞIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar Durum uzayı, gözlemlenebilirlik, kontrol edilebilirlik, durum geribeslemeli kontrol tasarımı ve gözlemleyici tasarımı, değişimler hesabı ve optimal kontrol konularıyla ilgili ödev soruları Vize sınavları, final

35 DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 2 83 Ödev 6 17 Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı 40 Yıl içinin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları 1 Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır; sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Katkı Düzeyi x 2 Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır. x 3 Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular; çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4 Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. x 5 Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. x 6 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar; karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. 7 Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç

36 tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. 8 Endüstri ve Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. 9 Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. 10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. 11 Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. 12 Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir. x AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik Ders Süresi (Sınvalar saatleri gariç, 13x toplam ders ve lab saati) SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ara sınavlar) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Final) Ara Sınav Ödev Final Toplam İş Yükü 260 Toplam İş Yükü / 25 (s) 10,4 Dersin AKTS Kredisi 10

37 ESYE 560: DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Yöneylem Araştırmasında İleri Yöntemler ESYE Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin İçeriği Yok İngilizce Yüksek Lisans Seçmeli Prof.Dr. Linet Özdamar Bu dersin amacı lokal ve global tarama metotlarının tanıtımı yapmak ve özellikle konveks olmayan problemler üzerinde deneyler yapmaktır. İlk kısımda kompleksite ve problem sınıflandırması anlatılır, ayrıca lokal, global, tam ve tam olmayan metotlar tanıtılır. İkinci kısımda global optimuma yönlendiren tam tarama metotları irdelenir. Program Dersin Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları 1)Konveks ve konveks olmayan modelleri tanır, bunu saptamak için gerekli testleri yapabilir. 3 2) Lokal ve global en iyilemenin farkını kavrayabilir. 3 3) Lokal metotlardan gradyan kullanan ve kullanmayan metotlar olan Newton, fibonacci, binary arama metotlarını kullanabilir. 4) Bir lokal metodun herhangi bir problemin çözümü 1,3,5,7 için yazılımını yapabilir. 5) Global en iyileme metotlarından Dal-Sınır yöntemler topluluğundan bir uygulama seçip kullanabilir. 1,5 6) Meta-Heuristic yöntemlerini (Tavlama, Genetik Algoritma, Tabu, Ant Colony, vs.) herhangi bir problem için uygular, yazılımını hazırlayabilir. Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 1,2,4 A,C 1,2,4 A,C 3 1,2 A,C 1,2,4 C,D 1,2 D 1,2,3,5,9,12 1,2,4 D Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Lab, 4: Örnek vaka incelemesi A: Sınav, B: Deney, C: Ödev, D: Proje Hafta Konular 1 2 DERS AKIŞI Kompleksite analizi, problem sınıflandırması ve doğrusal olmayan programlama Basit tarama metotları Çalışma Malzemeleri Ders Notları, Ders Kitabı Ders Notları, Ders Kitabı 3 Lokal ve global metotlar, newton, Rassal arama, tümsek çıkma, çoklu başlangıçlı tümsek çıkma, tavlama Ders Notları, Ders Kitabı 4 Kısıtlı problemlerde tavlama, cezalı ve cezasız yöntemler Ders Notları, Ders Kitabı

38 5 6 Genetik Algoritmalar Paralel genetic algoritmalar, tabu araması, Parçaçık optimizasyonu Ders Notları, Ders Kitabı Ders Notları, Ders Kitabı Kombinatoryel optimizasyon: Örnek problemler, Dal-Sınır, yapıcı yöntemler, GRASP, Karınca kolonisi yöntemi Tam tarama metotları: DIRECT, MCS, BARON, TRIOPT, interval aritmetiğine giriş İnterval parçalama metotları: kısıtsız, kısıtlı ve kısıt tatmini problemleri Ders Notları, Ders Kitabı Ders Notları, Ders Kitabı Ders Notları, Ders Kitabı Makale sunumları Makale sunumları Makale sunumları Proje sunumları Sınav Literatür taraması Literatür taraması Literatür taraması İnovatif çalışma Ders Notları, Ders Kitabı Ders Notu Diğer Kaynaklar Dökümanlar Ödevler Sınavlar KAYNAKLAR Ders notları: on esye421@gmail.com address 1. Essentials of Metaheuristics, by Sean Luke, Department of Computer Science George Mason University, First Edition, Complete Search in Continuous Global Optimization and Constraint Satisfaction, by Arnold Neumaier, Acta Numerica 2004 (A. Iserles, ed.), Cambridge University Press MATERYAL PAYLAŞIMI Ders notları 2 proje 1 sınav, 1 final DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 20 Proje Finalin Başarıya Oranı 20 Yıl içinin Başarıya Oranı 80 Toplam 100 DERS KATEGORİSİ Uzmanlık / Alan Dersleri

39 No Program Öğrenme Çıktıları 1 DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Endüstri ve Sistem Mühendisliği alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, sistem mühendisliğinde uygulanan güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgi sahibidir. Katkı Düzeyi Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlar ve uygular; farklı disiplinlere ait bilgileri harmanlayarak etkili biçimde kullanır. 3 Endüstri ve Sistem Mühendisliği problemlerini kurgular, çözmek için yeni ve özgün fikirler/yöntemler geliştirir ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygular. 4 Endüstri ve Sistem Mühendisliğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamalarının farkındadır; gerektiğinde bunları inceler ve öğrenir. 5 Analitik, modelleme veya deneysel esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları çözümler ve yorumlar. 6 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapar, karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirir ve sorumluluk alır. 7 Yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirir. 8 Endüstri ve Sistem Mühendisliği çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarır. 9 Bir yabancı dile (İngilizce) en az Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde sözlü ve yazılı iletişim kuracak kadar hakimdir. 10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. 11 Endüstri ve Sistem Mühendisliği uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını betimler, çalışmalarında bu boyutları gözetir. 12 Belirlenmiş bir hedef doğrultusunda karmaşık sistemlerin modellenmesi, iyileştirilmesi, kontrolü ve tasarımı için uygun metodoloji ve prosedürler geliştirir.