TEMEL TEKNİKLER 1. KADEME

Transkript

1 TEMEL TEKNİKLER. KADEME

2

3 TEMEL TEKNİKLER ) Voleybolda yer değiştirme yöntemleri a)kayan adım b)çapraz adım c)koşma ) Voleybolda temel duruş pozisyonları a) Alçak b) Orta c) Yüksek 3) Voleybol temel teknikleri a) Manşet i) Vücudun bekleme ve vuruş pozisyonu (El, kol, gövde ve ayakların pozisyonu) ii) Öğretme basamaklaması iii) Drill örnekleri b) Pas i) Vücudun bekleme ve vuruş pozisyonu (El, kol, gövde ve ayakların pozisyonu) ii) Öğretme basamaklaması iii) Drill örnekleri c) Servis i) Vücudun bekleme ve vuruş pozisyonu (El, kol, gövde ve ayakların pozisyonu) ii) Öğretme basamaklaması iii) Drill örnekleri d) Smaç i) Vücudun bekleme ve vuruş pozisyonu (El, kol, gövde ve ayakların pozisyonu) ii) Öğretme basamaklaması iii) Drill örnekleri e) Blok i) Vücudun bekleme ve vuruş pozisyonu (El, kol, gövde ve ayakların pozisyonu) ii) Öğretme basamaklaması iii) Drill örnekleri TEMEL TEKNİKLER 3

4 Sevgili Antrenör Adayları, Voleybol sporu, topun çok süratli oynandığı, bu nedenle tekniklerin kısa zaman aralığında doğru olarak uygulanması gereken ve oyuncuların çok hızlı hareket etmek zorunda olduğu bir spor dalıdır. Bu yüzden oyuncular oyun içerisinde teknikleri çok iyi uygulayabilmeli, sürekli ve çabuk hareket edebilecek bir vücut pozisyonunda olmalıdır. Bu nedenle öğretimi hazırlık, top duyusu, yer değiştirme, temel duruşlar ve temel teknikler olarak yapacağız. ) Hazırlık Oyuncular gelen topa doğru çabuk hareket edebilecek bir vücut pozisyonunda hazır beklememeleri halinde topun geldiği yere hareketlenme ve doğru pozisyonu alarak topa vuruş gerçekleşmeyeceği için ya kötü bir teknikle topa vuruş yapılır, ya da direk hata yaparak takımınıza sayı kaybettirir. Bu nedenle voleybolda hazırlık aşamasında; ayaklar omuz genişliğinde açık, vücut ağırlığın ayakuçlarına doğru, ayaklar aynı hizada, dizler bükülü, hafif içe doğru ve ayaklardan önde ve ayakuçları ve vücut topun geleceğe yöne dönük olmalıdır. Omuzların izdüşümü dizlerin üzerinde, dirseklerin kalça önünde ve eller bel hizasındadır. Bu hazırlıktan sonra topun gelişine göre kolayca manşet veya parmak pas vuruşuna geçebilirsin. ) Top duyusu Küçük bir çocuğa bir top fırlatıldığında, toptan kaçar. Çocuklar fırlatılan toplardan korkarlar. Antrenör ilk olarak bu korkuyu yenmelidir. Yeni başlayanların birçoğu ilk aşamada bile milli oyuncular gibi voleybol oynamak isterler, uzun temel teknik antrenmanlarını sevmezler. İyi bir antrenör yeni başlayan bu insanlara genellikle temel voleybol tekniklerini öğreten ilk oyun şekillerini empoze edecektir. Voleybolda en azından iki şeye ihtiyaç duyarız: a. Karşı sahaya hatasız ve doğru şekilde servis atmak. b. Gelen servisi karşı sahaya göndermek. Bu iki unsur olmadan hiç kimse voleybol oynayamaz ve sevemez. Voleybolda top tutulamaz ve atılamaz ve parmak pas yeni başlayanların daha önce hiç tecrübe etmedikleri çok zor bir harekettir. Oyuncular voleybolla tanıştıklarında, ilk adım olarak, manşet ve tek kolla manşet ( tek kolla manşetin bir varyasyonu olarak alttan servis ) ile birlikte yakalama ve atma ve top tutma oyunları öğretilmelidir. Bu yöntem voleybol öğrenmeyi kolaylaştırır. Birçok basit oyun ve az sayıda oyuncuyla ( mesela -, 3-3, 4-4 ) oynanan küçük saha oyunları maç havasında oynanmalıdır. 9 - yaşlarında ki çocukların kapasiteleri yetişkin oyuncularla aynı değildir. Basit oyunlarla bazı oyun kuralları öğretilebilir. 3) Voleybolda Yer Değiştirme Yöntemleri Voleybol temel tekniklerinin uygulanması; önce topa gitmek, sonra doğru pozisyonu almak ve son olarak tekniği doğru uygulayarak topa vurmak şeklinde gerçekleşir. Bu nedenle bu bölümde topa giderken uygulanabilecek yer değiştirme çeşitlerini öğreneceğiz. Topun pozisyonuna göre öne, geriye ve yana olarak sınıflanabilir. Bu gidişlerde yöntem olarak kayan adım, çapraz adım, karışık adımlama ve koşma kullanılır. a) Kayan Adım ile yer değiştirme Yer değiştirilen yöndeki ayağın her zaman önde olduğu diğer ayağın da yanına getirilerek yapılan adımlama türüdür. Bir başka deyişle ayaklarından birini diğer ayağın önüne geçirmeden hareket ettirilir. Yanlara doğru giderken yüzün oyuna dönük olması bir avantajdır. Bu yer değiştirme tekniği genellikle kısa mesafe (- m) yer değiştirmelerinde kullanılır. Her yöne kayan adımlama yapılabilir. Özellikle yeni başlayan sporcularda, bloktaki yer değiştirme tekniğinin öğretilmesinde kayan adımlama yönteminin kullanılması, sporcunun deneyiminin ve performans özelliklerinin gelişmesi ile de daha sonra anlatılacak adımlama tekniklerine geçilmesi önerilmektedir. b) Çapraz adım ile yer değiştirme Yer değiştirilecek yönün tersindeki ayağını diğer ayağın önünden geçirerek çapraz bir biçimde ilk adım, sonra öteki ayağını arkadan hareket ettirerek yana veya ileriye koyarak yapılır. Topun uzaklığına ve uygulanacak temel tekniğe göre önünde veya arkasında başka adımlar eklenilerek çapraz adımla yer değiştirme kullanılır. Önce yan adım sonra çapraz adım, sonra tekrar yan adımlama 3 4. KADEME TEMEL TEKNİKLER

5 veya önce çapraz adım sonra yan adım olarak uygulanabilir. Sporcular mesafenin uzunluğuna göre hareketin nasıl yapılacağına karar verebilir.. Bu adımlama sadece bayan voleybolunda kullanılan arkaya kayarak smacın son adımı dışındaki (tek ayak smaç) tekniklerin uygulamalarında hiçbir zaman çapraz adım son adım olamaz.. Bu yer değiştirme tekniğinde topa doğru hareket etmek ve durmak, kayma adımlamasına göre daha kolay ve hızlıdır. Kayma adımlamasında en küçük bir hareket için bile üç adım gerekirken bu tarzda iki adım yeterli olabilir ve (-4 m) yer değiştirmelerde kullanılır. c) Koşma adımları ile yer değiştirme Topun geldiği yöne, dönerek koşma ve topa vuruş yapacağın yere ulaştığında vuruş hazırlığı yapmak için topun geliş yönüne dönerek vuruş yapılır.. Üç çeşit yer değiştirme yöntemi içerisinden en süratli olanı bu yöntemdir. Bu yöntemle çok çabuk şekilde hareket etme fırsatı bulursun. 4 metreden fazla yer değiştirmelerde bu yöntemi kullanılmalıdır. Koşma ile yer değiştirme en az kullanılan yöntemdir. Genellikle savunmadan sekip uzaklaşan topları kurtarmak için kullanılır. Yer değiştirmede kullanılan adımlama teknikleri, temel tekniklerin öğretilmesinde hayati öneme sahiptir. Örneğin yer değiştirmeler öğretilirken, hangi adımlama türü kullanılırsa kullanılsın son adımın vücudun durmasını sağlayacak kadar uzun olması ve ayakucunun topun gideceği yönü göstermesi gerekmektedir. 3 4) Voleybolda temel duruş pozisyonları Voleybol tekniklerini uygularken değişik vücut duruş pozisyonlarını kullanılmaktadır. Voleybolda duruş pozisyonları, uygulanan tekniğe, topun geldiği uzaklığa, süratine topun fileye ve zemine yakınlığına göre değişkenlik göstermektedir. Temel duruş pozisyonları alçak, yüksek olarak iki tanedir. Geriye doğru atılan, pas ve manşet vuruşları dışında, tüm duruş pozisyonlarında, yapılan tüm temel teknik uygulamalarında topa vurmadan önce iki ayağın aynı hizada ve topun geldiği yöne dönük olması tekniğin doğru uygulanmasında oldukça önemlidir. a) Alçak duruş pozisyonu Vücudun yere en yakın bekleme pozisyonudur. Alçak duruş pozisyonunda, ayaklar omuz genişliğinden biraz açık, gövde düz(öne eğilmemeli) ve topun geldiği yöne bakacak şekilde; alt bacak ve üst bacak açısı ile üst bacak ve gövde açısı yaklaşık derece olacak şekilde ayakuçlarında durulmalıdır. Topuklar zemine temas etmemelidir. Ayakuçları birbirine paralel, dizlerin iz düşümü ayaklardan içeride ve ayakucu hizasında, vücut ağırlığı mümkün olduğunca ayakuçlarına yönlendirilmiş olmalıdır. Kollar dirsekten bükülü bir şekilde bel hizasında ve önde tutulur. Bu duruş pozisyonu genellikle yakından gelen hücum vuruşlarına savunma ve dublaj yaparken kullanılır. b) Yüksek duruş pozisyonu Yüksek duruş pozisyonunda, ayaklar omuz genişliğinden biraz açık, gövde düz ve topun geldiği yöne bakacak şekilde; alt bacak ve üst bacak açısı ile üst bacak ve gövde açısı yaklaşık derece olacak şekilde ayakuçlarında durulmalıdır. Topuklar zemine temas etmemelidir. Bu duruş pozisyonu genellikle hızlı hücuma blok yapmak amacıyla beklerken ve servis karşılama için beklerken kullanılır. VOLEYBOL TEMEL TEKNİKLERİ Voleybolda kullanılan temel teknikler farklı hareketlerin birleşiminden oluşmaktadır. Bu hareketler, birbirini takip eden hareketler bütünü olarak oluşmaktadır. Bu nedenle voleybol temel tekniklerinin öğretiminde kullanılan yaklaşımların bilinmesi önem kazanmaktadır. ) MANŞET Öğrenilmesi çok kolay olmasına karşın geliştirilmesi oldukça zor olan bir tekniktir. Genelde her yaştaki ve her düzeydeki oyuncular biraz ön açıklama ile bu tekniği kolayca uygulayabilir. Fakat mükemmel yapabilmeleri için uzun bir zaman çalışma döneminde çok fazla tekrara ihtiyaçları vardır. En az doğru tekrarla manşet pas tekniği mükemmelleştirilecektir. Manşet pası hazırlık, yer değiştirme, vuruş öncesi, vuruş ve sonrası olmak üzere 5 bölümde inceleyeceğiz. TEMEL TEKNİKLER 5

6 . HAZIRLIK: İyi bir hazır pozisyon, yüksek ve rahat bir beklemedir. Alçak ve eğik bekleme yorucudur ve çabuk hareketi engeller. Denge oldukça önemlidir. Ayaklar omuz genişliğinden biraz daha açık, bacaklar dizlerden hafif bükülüdür. Ayaklar aynı hizada vücut ağırlığı ayakuçlarına yöneltilmiş bir vaziyette, dizler izdüşümleri ayakların arasında kalacak şekilde durulur. Bir ayak önde bekleme pozisyonu sadece öndeki ayağın yere düzgün basabilmesini sağlar. Ayakların aynı hizada durduğu pozisyondaki kadar dengeli bir duruş sağlamaz. Kollar dirseklerden bükülü, el ayaları birbirine bakar vaziyette ve parmaklar açık olmalıdır. Gövde topun oynandığı alana dönüktür. (Şekil ) Şekil (). YER DEĞİŞTİRME (DEPLASMAN): Hazırlık pozisyonundan topun sizin sahanıza geldiği yere doğru hareket edin. Tahmin edilen yere doğru hareket ederken yer değiştirme yöntemlerini kullanmalısınız..3 TOPA TEMAS ÖNCESİ HAREKET: a Şekil () b c.3. Vücudun durumu: Ayaklar omuz genişliğinden biraz daha açık. Dizler bükülü, vücut ağırlığını parmak uçlarındadır. Gövden topun tam arkasında ve topun geldiği d yöne dönük olmalıdır. Temel duruş pozisyonlardan birini, topun geldiği uzaklığa, süratine fileye ve zemine yakınlığına göre seçmelisiniz. Topu ellerinizle oynamayıp bıraktığınızda top bacaklarınızın arasından geçecek şekilde veya kaleciler gibi topu kucağınızda tutacak şekilde pozisyon almalısınız..3. Kolların ve Ellerin durumu: Kolların ve ellerin birleştirilme şekli doğru ve geliştirilebilir bir manşet pas tekniği oluşturabilmek için çok önemlidir. Kolların duruşu topa en düz ve geniş bir düzlem ile vurabilmeyi sağlar. Bunu sağlamak için de kollar omuz başından önce yukarı kaldırılır ve sonra da öne ve içeri doğru alınır. Topla oynamaya karar verdikten sonra, kollar topun altına getirip dışa doğru bükülerek gerilir. Ellerin duruşu ise kolların aynı hizada durmasını ve sabitlenmesini sağlamak için önem kazanmaktadır. Eğer oyuncular kolların düzlem oluşturmasını sağlayacak şekilde el tutuşunu yapamazsa top bir koluna çarparak istendiğiniz şekilde yansıma gerçekleşmeyecektir. Manşet alacak oyuncunun ellerini birleştirmesi için çeşitli el birleştirme şekilleri kullanılır. Ama tüm el şekillerinde ana fikir parmakların iki başparmağın altında açılmayacak şekilde birleştirilmesidir. Eller ya başparmaklar hariç birbiri içine geçirilerek kilitlenir, ya da yumruk yapmadan birbirinin içine koyulur. Sonra başparmaklar bileğin aşağı bükülmesini ve kolların dışa bükülmesini engellemeyecek şekilde diğer parmakların üzerine konur. Daha sonra eller bileklerden aşağı doğru bükülerek dirsekten kilitleme sağlanır. Bütün bunlar yapıldığında iki kol birbirine yaklaşacak ve dışa doğru bükülerek bileklerle dirsekler arasında kalan bölümde geniş bir yüzey oluşur. Vuruş öncesi kollar ile üst bacaklar birbirine paralel duruyormuş gibi ancak eller dizlere biraz yakın olmalıdır..4 TOPA TEMAS: Topa vuruş yeri, ön kolun bilekten üç dört parmak yukarısından başlayıp dirseğe kadar olan bölümüdür. Vuruş, kollar dirseklerden bükülmeden, omuzdan topun atılacağı yöne doğru sallanır. Kol salınımı kısadır. Eller yaklaşık 0-5 cm. hareket eder ve yerle yaklaşık 45 derece açı oluştuğunda durur. Bu birçok manşet vuruşta kullanılan en iyi kol açısıdır. Topun atılacağı yönün tersindeki omuzun topu atılacak yöne doğru takibi ile uygulanır. Omuzların hareketine bacaklar yumuşak ve ahenkli bir yükselişle katılırlar. Topun atıldığı yöne doğru atılan yarım adımla vuruş hareketi tamamlanır. (Şekil 3) 6. KADEME TEMEL TEKNİKLER

7 a b Şekil (3).5 TOPA TEMAS SONRASI: Vuruş sonrasında vücut, topun kollardan ayrılmasından sonra da topun gideceği yöne gövde de yukarı ve ileri doğru bir hareket yaparken, topun atıldığı yöne ters taraftaki ayakla atılan bir adımla hareket tamamlanır..6 BASİT EGZERSİZLER.6. El pozisyonu:.6... Daha öncede belirttiğimiz gibi ellerinizi biriyle tutun ve kontrol edin Aynı hareketi bakmadan, daha hızlı yapın. Önemli olan ön kollarınızı birbirine mümkün olduğu kadar çok yaklaştırıp geniş bir vuruş yüzeyi elde etmektir Ayna çalışması yaparak kendinizi kontrol edin. Şekil (5) Şekil (6).6. Vuruş yeri:.6.. Topu uygun manşet pozisyonundaki kollarınızın üzerine koyarak ve çök kalk ve sağa sola kayma adımlaması yapın ve daireler çizin. Dikkat etmeniz gereken en önemli nokta kollarınızın dirsekten bükülmemesidir. Şekil (7) a b Şekil (4).6.. Topu iki elinizle havaya atın, kollarınızı manşet pas pozisyonunda omuz seviyesinde yere paralel tutun. Topu uygun olan vuruş noktasında sektirin. Gözleriniz topta olsun (Şekil 5). Diz çökerek manşet pas ile topa vuruş yapın (Şekil 6). Oturarak manşet pas ile topa vuruş yapın (Şekil 7). Yere yatıp-kalkın ve manşet pas ile topa vuruş yapın (Şekil 8). Şekil (8) TEMEL TEKNİKLER 7

8 .6.3 Vücut pozisyonu: Topu manşetinizde tutarken, yere çökün ve kalkın. Kollarınız gergin yere üst bacağa paralel dururken çök ve kalk, bu durumda topu yukarı atmaya çalış (Şekil 9) Eşli çalışma; Eşinizle arandaki uzaklık 3-7 metredir. (Eşler kısa aralıktan başlayarak uzaklaşırlar) Bu çalışmada eşler topun yere düşmesine izin vermezler. (Şekil 3) Şekil (9) Topu sıçratın, altına girin ve gergin bacaklarınızla yüksek manşet pası yapın. Hareketi uygularken kollarını omuz seviyesinde gergin ve düz tutun, pas sayısını arttırın. (Şekil 0) Şekil (3).7 PEKİŞTİRİCİ EGZERSİZLER:.7.. Bireysel çalışma; Bu çalışmada topu yukarıöne atın, arkasından koşun ve ikinci kez sekmesine izin vermeden başka bir yöne oynayın. (Şekil 4) Şekil (0) Duvar çalışması; Bu çalışmada havaya attığınız topu manşet pas ile duvara gönderin. Dönen topun yere bir kez sekmesine izin verin ve tekrar duvara gönderin (Şekil ). Şekil (4).7.. Bireysel olarak ve sürekli pas yapın, yere sektirmeden saha içerisinde hareketli çalış (Şekil5). Şekil () Eşli çalışma; Eşinizle aranızdaki uzaklık 6-7 metredir. Bu çalışmada eşinizle topu yere sektirerek paslaşın (Şekil ). Şekil (5).7.3. Duvardaki hedefe çalışma; topu yere düşürmeden yapılan çalışma (Şekil 6). Şekil () Şekil (6) 8. KADEME TEMEL TEKNİKLER

9 .7.4. Duvarda eşinle çalış. Eşlinle sıra ile duvardaki hedefe pas yap (Şekil 7) Bu çalışmada, A kontrol pas yaptıktan () sonra plase atar (), B bu topu tekrar manşet pas ile geri A ya gönderir (3) (Şekil ). 3 a b Şekil (7).7.5. Eşinizden 5-6 m. uzaklıkta sizi ayıran bir engelin (gerili bir ip veya lastik, bir sıra veya kasa, alçak veya yüksek file vb.) üzerinden yere sektirmeden pas yapın (Şekil 8). Şekil (8).7.6. Dört oyuncuyla yapılan grup çalışması; başlangıçta oyuna servisle başlanır. Eşinizle karşılıklı kısa ve yatık manşet pas vuruşları yapın. Bu çalışmada size hareketli olmanız tavsiye edilir (Şekil 9). B A A Şekil ().7.9. Üç oyuncu üçgen şeklinde pozisyon alırlar. A, B ye doğru topu havaya atar, B, C ye bu topu manşet pas gönderir. C Topu parmak pas yapacakmış gibi yakalar. C topu A ya gelecek şekilde havaya atar A, B ye manşet pas yapar ve B topu parmak pas yapar gibi yakalar. Oyuncuların pası yaparken yüzlerini atacakları yöne doğru dönmeleri vurgulanmalıdır. (Şekil ). B A C Şekil (9).7.7. Eşli çalışmada A kontrol manşet pas yapar () ve eşine gönderir () B tekrar bu topu geri A ya gönderir (3). Bu çalışmada A file yanında B ise dip çizgidedir (Şekil 0). 3 Şekil ().7.0 Şekil deki çalışma top hiç tutulmadan uygulanır..7.. Bu çalışma bir önceki çalışmada olduğu gibidir. Bir değişiklik A nın kontrol pastan sonra yumuşak olarak smaç plase vurmasıdır..7.. Üç oyuncu ile çalışma; A, B ye pas, plase veya smaç yaparak hücum eder. B, A ya manşet pas ile geri gönderir. A dönen topu C ye parmak pas yaparken B yüzünü C ye döner. C, B ye hücum eder. B, C ye manşetle geri gönderir. Çalışma böyle devam eder (Şekil 3). A B 3 C Şekil (0) Şekil (3) TEMEL TEKNİKLER 9

10 .7.3. Üç oyuncu ile çalışma; A filede, B arka çizgide ve C filenin diğer tarafında yerlerini alırlar. C, topu parmak pas ile B ye gönderir (). B bu topu A ya manşet pas yapar (), A filenin üzerinden C ye parmak pas yaparak turu tamamlar (3). Bu egzersizde diğer iki oyuncu B ye manşet pas çalıştırırlar. (Şekil 4). B 3 A C 3 B 4 Şekil (7).8... Şekil 7 deki çalışmada olduğu gibi. Yalnız bir fark top yerde sektirilmez (Şekil 8). A Şekil (4).7.4. C, B ye alttan servis atar (), B manşet pasla bu topu A ya gönderir (). A bu topu başının üzerinde yakalar ve file altından sektirerek geri C ye verir (3) (Şekil 5). B A B Şekil (5).7.5. C tenis servis atar ve her servisi fileden biraz daha uzaktan kullanır (). B ise bu servisleri manşet pas ile A ya karşılar (). A bu topları başının üzerinde yakalar (3) (Şekil 6). B A A 3 3 C C Şekil (8) Üç oyuncu ile çalışma; A ve C ellerinde birer topla yüzler arka çizgiye dönük olarak birbirlerinden 3-4 m. açıklıkta dururlar. B nin pozisyonu C den 4-5 m. uzaklıkta ve arka alandadır. B, C nin attığı topu () manşet pas ile geri göndermesiyle () birlikte A topu kendi önüne ve 4-5 m. ileriye arka alana düşecek şekilde yüksekçe atar (3). B hemen yana deplase olarak (4) bu topu A ya manşet pasla geri gönderir (5). Sonrasında tekrar yana deplase olarak C nin havaya arka alana attığı topu B, C ye manşetler. Vurgulanacak nokta B nin topun altına mutlaka girmesi ve topun önünü keserek vuruş anında yüzünün atacağı noktaya dönük olmasıdır (Şekil 9) 5 3 Şekil (6).8 GELİŞMİŞ EGZERSİZLER: B A.8. Yana yer değiştirmenin kullanıldığı çalışmalar Eşli çalışma; A sırtı fileye dönük, B arka çizgide yerlerini alırlar. A topu yere çarptırır () B topun arkasına geçebilmek için sürekli hareket halindedir (). B deplasman yaparak topu A ya manşet pas ile gönderir (3) (Şekil 7). 4 6 B Şekil (9) Çalıştırıcı yönetiminde yapılan çalışma; Çalıştırıcı filenin yanında. Manşet pas yapacak C 0. KADEME TEMEL TEKNİKLER

11 oyuncular 6 Numaralı pozisyonda dururlar. Çalıştırıcı oyuncunun sağına ve soluna yumuşak smaçlar vurur. Çalıştırıcı topa vururken yönünü belli eder. Oyuncular manşet aldıktan sonra sıranın arkasına geçerler (Şekil 30). Şekil (3) Aynı çalışma fakat manşet alan oyuncuların yerleri değiştirilir numaralarda sıra ile hareketi uygularlar. Şekil (30) Şekil 30 daki çalışmada olduğu gibi, yalnız oyuncular ikişer kez manşet karşılıyorlar. Çalıştırıcı topu değişik yerlere gönderir (Şekil 3)..9.. İleri yer değiştirmenin kullanıldığı egzersizler:.9... Eşli çalışma; A yere bacaklar açık durumda oturur. A ayakta, B nin önüne yetişebileceği yükseklikte bir top atar. B oturduğu yerden ellerinin yardımıyla çok çabuk kalkmaya çalışır ve topu yakalar veya manşet pas ile A ya geri gönderir Eşli çalışma; B yere çömelmiş durumda, bir ayağı diğerinin önünde ve önde olan ayağın dizinin altına kalçasını düşürmelidir. Yani geniş ve yayılmış olmalıdır. A, B nin - 3. önünde ayakta iken B nin m. önüne doğru top atar. B topa ulaşmalıdır ve topu yakalar veya manşet pas ile A ya geri gönderir Bu kez manşet alacak olan B, harekete ayakta başlar. A, B nin - 3. önünde ayakta iken B nin m. önüne doğru top atar. B topa ulaşmalıdır ve topu yakalar veya manşet pas ile A ya geri gönderir Eşler birbirinden 5-6 m. uzaklıkta. Eşlerden A topu havaya atar ve bu attığı topu B ye vurur A havaya attığı topu B ye vurur. B manşet karşıladıktan sonra arkaya koşup herhangi bir hedefe dokunur ve geri gelir yine A nın vuracağı topu karşılar. Hedef uzaklığı yaşa ve beceriye göre değişir. Şekil (3) Bu egzersizde çalıştırıcı, filenin diğer yanından bir yükseklik üzerine çıkarak, 3, 4 numaradan vuruşlarını, 6, 5 numaraya yapar. (Şekil 3). TEMEL TEKNİKLER

12 MANŞET PASTAKİ TEMEL HATALAR VE HATALARI DÜZELTME YARDIMLARI Temel Hata Hatanın Nedeni Düzelteme ve Yardımlar Kontrolsüz manşet alınması ve topun sağa-sola kaçması Çift vuruş hatası Topun kolda yuvarlanması Kollar topa vuruş sırasında oldukça yüksekte ve kolların omuz yüksekliğinin üst seviyesine kadar çıkarılması Dizler yerine belden eğilerek topun altına girmek, topun çok hızlı ya da yavaş gitmesi. Topun vuruş sırasında vücut ağırlığını aktaramama Vücudun topun arkasında olmaması ve topa el ile vurulması Ellerin beraber olmaması veya bağlanmaması Çapraz gelen bir topta, vücudun topun arkasında olmaması Kollar topa vuruş sırasında oldukça yüksekte ve kolların omuz yüksekliğinin üst seviyesine kadar çıkarılması Dizler bükülü, topun altına kollar uzatılır ve sırtı düz tutarak alçak pozisyonda kalmak için ellerin zemine değmesi sağlanmalıdır. Vücut ağırlığını öndeki ayağa aktarılır ve vücudun ileri doğru hareketi sağlanır Kolların dirsekten bükülmemesi, kolların vücuttan ilerde olması. Voleybolda zor topa alçak pozisyonda yüksek pozisyonda manşet pas yapılması Kolay ve zor karşılanabilecek şekilde duvara atılan toplar ile duvarda çalışma Eşli olarak karşılıklı manşet pas çalışılması Topla buluşmadan önce, topun bel seviyesine inmesine izin verilmelidir. Topla buluşma anında dirsekleri gergin tutarak topu kollarda durdurmaya çalışmak Elleri, parmakları birbirine kenetle veya başparmaklar paralel, bir eli diğeri ile sıkıca tutulmalıdır. Kollar kalça kemiğiyle paralel olmalı ve dirseklerden uzak bölgede temas sağlanmalıdır. (dirseklerle el bileği arasındaki bölge Eller topla temastan önce veya temasta hemen sonra ayrıldığı için hatalı pas verilme Ellerin iyi bağlanmaması, kolların birbirinden ayrı tutulması Elleri, parmakları birbirine kenetle veya baş parmaklar paralel, bir eli diğeri ile sıkıca tutulmalıdır Topun dirseklere, kolların üst kısmına veya gövdeye temas etmesi Topun dirseklere, kolların üst kısmına veya gövdeye temas etmesi Kollar kalça kemiğiyle paralel olmalı ve dirseklerden uzak bölgede temas sağlanmalıdır. (dirseklerle el bileği arasındaki bölge. KADEME TEMEL TEKNİKLER

13 Şekil () (A) ) PAS Topun, bir oyuncu tarafından kolların, ellerin, parmakların ve bacakların yardımı ile tutulmadan genellikle çift elle istenilen yere gönderilmesidir. Yeni başlayanlar için zor öğrenilen bir teknik olmasına rağmen, yapılan egzersizlerle parmak pas tekniği mükemmelleştirilecektir. Pas çeşitleri:. TOPA TEMAS ÖNCESİ POZİSYON: Ayaklar omuz genişliğinde açık, dizler bükülü, gövde hafif öne meyilli olmalıdır. Kollar dirseklerden bükülüdür. El ayaları birbirine bakar durumda alının üstünde ve tüm parmaklar topu kavrayacak şekilde ve açık olmalıdır. Başparmaklar birbirine dik ve yakın, işaret parmakları ile bir üçgen oluşturacak şekilde fakat başparmaklara göre işaret parmaklarının araları biraz daha açık olmalıdır. Başparmaklar üçgenin alt tabanını, işaret parmakları ise yan kenarını oluşturur. Vücut tamamı ile topun oynandığı alana dönük ve topun altında sanki parmak pas ile topa vurulmaz ise top alnımıza düşecekmiş gibi bir pozisyon olmalıdır.. TOPA TEMAS Topa ilk temas esnasında topun hızı bilek geriye düşürülerek(bilek fleksiyonu) yumuşatılır. Topu yumuşatma bilinçli bir kontrol yapılamayacak kadar kısa sürede olur. Top, dördüncü ve beşinci parmaklara çok az temas eder, sonra baş, işaret ve orta parmağın kontrolüne girer.(şekil A) Temastan sonra eller bilekten, kollar, gövde ve bacaklar ahenkli bir şekilde topu itiş hareketi yaparak teknik tamamlanır. Daha sonra vücuttan alınan güçle top ileri-yukarı itilerek vuruş gerçekleşir. Vücut bacakların yardımı ile yukarı doğru yükselir. Kollar dirseklerden açılır, bilekler yardımı ile topa vuruş gerçekleştirilir. Geriye atılan parmak pasta ise temas anına kadar her bölüm öne parmak pas ile aynıdır. Sadece topun elden çıkışında göğüs öne doğru çıkarken baş geriye atılır top kollar ile yukarı-geriye doğru itilir. (Şekil B)..3 TOPA TEMAS SONRASI HAREKET: Sporcu ileriye hareketini pas attığı yöne bir iki adım atarak tamamlar (Şekil ). Şekil () a b (B).4 BASİT EGZERSİZLER.4. El Pozisyonu:.4.. Yerde oturarak hareketi hatırlayın(şekil 3). Şekil (3).4.. Yerde olan topun üzerine parmak pas şeklinde ellerinizi yerleştirin, topu kaldırın ve tekrar yere koyun Ayaktayken, kalçadan öne eğilin, yüzünüzün seviyesinde topu yere bilekten atıp ve tutun Bir önceki çalışmayı topu tutmadan uygulayın Eşli çalışma; Eşinizden -3 m. uzaklıkta durun. Eşinize parmak pas pozisyonundan topu sektirerek atın. c TEMEL TEKNİKLER 3

14 .4. Topa temas noktası:.4.. Topu alnınızın önü-yukarısında parmaklarınızla tutun. Değişik vücut pozisyonlarında (Aşağı çökme, dönme sıçrama, ileri koşma, geri koşma, yanlara adımlama, sekme, diz çekme, oturma, yere yatma) uygulama yapın (Şekil 4). İki elle geriden öne doğru atın ve yakalayın Vücut-top uyumunun sağlanmasındaki zorluğu arttırmak için, topu değişik vücut pozisyonlarında yakalayın. Topu havaya atın ve diz çökerek veya oturarak yakalayın. (Bu hareket size topun havada kalışı ve uçuş süresi konusunda fikir verir) Topu havaya atın. Top yerde bir kez sektikten sonra bu topu yakalayın. Dikkat etmeniz gereken şey topun altına girmektir (Şekil 7). Şekil (4).4.. Topu -3 m ileri-yukarı atın ve uygun el pozisyonunda alnınızın önünde yakalayın. (Şekil 5) Şekil (7) a Şekil (5).4..3 Zorluğu artırmak için topu parmak pas pozisyonunda yakalamadan önce bir hareket yapın. Topu ileri, geri ve yanlara atın. Pas anında topun altında mısınız kontrol edin. Top alçak olduğu zaman, bir ayağınızın diğerinden önde olmasına dikkat edin. Bunu yaparken dizinizi bükün, önde olan diziniz kalça seviyesi üzerinde olmalıdır. (Şekil 6) a b c Şekil (6).4..4 Bir önceki harekette olduğu gibi, fakat değişik yüksekliklerde ve aşağıdaki şekillerde topu alçak pozisyonda yakalayın. Topu bir bacağının altından atın ve yakalayın. İki bacağının arasından geriye atın ve yakalayın. b Topa hamlenizi geç yapın. Bunun için topu havaya attıktan sonra bazı hareketler yapmalısınız. (Ayaklarınıza ellerinizle dokunun, diz çökün, yere oturun, öne takla atın, yana takla atın, 360 dönün) Topu duvara atın, altına girin ve uygun pozisyonda yakalayın. Hareketi zorlaştırmak için ilave hareketler yapın Eşli çalışma; A topu atar, B topu doğru el pozisyonunda ve uygun vücut pozisyonunda yakalar Bu çalışmada ise; Sadece eşlerden biri topu diğerine atacağı yeri belli etmeden atar, diğer eşte topu uygun pozisyonda yakalayabilmek için hareketli olmak zorundadır..5 ÖĞRENME EGZERSİZLERİ:.5. Eşli çalışma; Eşler birbirlerinden m. uzaklıkta otururlar, topu mümkün olan çabuklukta birbirlerine atar ve yakalarlar (Şekil 8). Şekil (8) 4. KADEME TEMEL TEKNİKLER

15 .5. Bireysel çalışma; Değişik vücut pozisyonlarında pas çalışması. Çalışma alçak duruş pozisyonunda, oturarak, dizler üzerinde, ayakta ve yatarak uygulanır (Şekil 9)..5.5 Bireysel çalışma; duvarla parmak pas yapın, top yere düştükten sonra tekrar parmak pas yapmalısınız. Önemli; Topla temas etmeden önce topun arkasına geçin, temas anında altına girin ve temastan sonra da topun arkasında bulunun. Bu hareketi doğru olarak yapabilmeniz için devamlı ve çabuk hareketler yapmalısınız (Şekil ). Şekil (9).5.3 Bireysel çalışma; Başınızın üzerinde 3 ile 5 m yükseklikte parmak pas yapın. Top yere düştükten sonra altına girin ve parmak pası tekrarlayın. Önemli; Tüm vücut hareketinin topa doğru olması gereklidir (Şekil 0). A3 A A Şekil ().5.6 Bireysel çalışma; Duvardan m. açıklıkta, ayaklarınız hareketli devamlı parmak pas yapın..5.7 Eşli çalışma; Eşler - m. uzaklıkta yüzleri birbirine dönük yerde yatarak parmak pas yaparlar. Önemli; Burada parmak pas yaparken dirseklerin yerden kaldırılması hatırlanmalıdır (Şekil 3). A A Şekil (0).5.4 Bireysel çalışma; Topu duvara atın ve duvarla pas yapın. Önemli; Topun altına girilmesi gerekmektedir (Şekil ). Şekil (3).5.8 Üç oyuncu ile yapılan çalışma; Oyuncular 3-5 m açıklıkta sürekli parmak pas yaparlar. A, B ve C sırasıyla kontrol pası yaptıktan sonra arkadaşına pas yapar. Önemli; Bu çalışmada oyunculara kontrol pasından sonra vücutlarını pası atacakları kişiye dönmeleri gerektiği söylenmelidir (Şekil 4). Şekil () Şekil (4).5.9 Aynı üçgende, saat yönünde veya ters yönde pas çalışması. TEMEL TEKNİKLER 5

16 .5.0 Yine üçgen pozisyonunda bu kez pas oyuncunun tam üzerine değil biraz önüne atılır..5. Üçgen çalışma; Pas şekli ve yönü daha önceki çalışmalara benzer fakat 4 oyuncu ile yapılan bir çalışma. Oyunu ikili grup başlatır ve pas atan oyuncu pas verdiği bölgeye koşar (Şekil 5). A E D B C Şekil (5).5. Hat şeklinde büyük grupla çalışma (Şekil 6). Şekil (8).5.5 Kare şeklinde büyük grup çalışması (Şekil 9). Şekil (6).5.3 Kare şeklinde çalışma; 4 oyuncu ile bu çalışma gerçekleştirilir. A ve D harekete sırtları fileye dönük olarak başlarlar. A, B ye parmak pas yapar, B karşı çaprazındaki D ye topu gönderir. D, C ye parmak pas yapar, C, A ya çapraz pas atar ve bir süre çalıştıktan sonra oyuncular yer değiştirirler (Şekil 7). A D Şekil (9).5.6 Parmak pastan sonra kendi arkandaki oyuncuların arkasına geç çalışması (Şekil 0). B C Şekil (7).5.4 A, B, C ve D oyuncularının başlangıç yerleri şekil (7) deki gibi. E oyuncusu A nın arkasında, pas atan oyuncu attığı yere koşuyor (Şekil 8). Şekil (0) 6. KADEME TEMEL TEKNİKLER

17 PARMAK PASTAKİ HATALAR VE HATALARI DÜZELTME YARDIMLARI Temel Hata Hatanın Nedeni Düzelteme ve Yardımlar Kötü el ve parmak vuruşu Kol ve bacakların kötü gerginliği Topun avuç içine değmesi ve topun tutulması Topun hedefe doğru yüksekten değil dik olarak gitmesi Topu hedefe yöneltmede zorluğun olması Topun aşırı dönmesi Top fileyi aşıp karşı sahaya geçiyor Top yeterince yükseğe atılamıyor Yeteri kadar gergin değil, başparmaklar topa bakıyor, el bilekleri gergin değil Topun geliş yönüne göre kötü pozisyon alma: a)vücut topun altında değildir. Omuzlar pas atılacak yönü göstermez. b) Topla bulaşma zamanın iyi olmaması, topa çok erken vuruş yapılması. c)ellerin yüzden çok uzakta ve alçakta durması, topa kontrolsüz girilmesi. d)kol ve bacak gerginliğinin elverişlisiz olması Eller açık ve karşıyı şekilde top bekleme Top bekleme duruşunun ve vuruşun yanlış uygulanması File önünde pas için yanlış duruş pozisyonu Topa vuruş sırasında dirsek ve dizleri germeme. Oturarak ağır toplarla paslaşma, havası indirilmiş voleybol topu. Baş üzerinden ya eşle ya da duvarda paslaşma 3. Durarak ağır topla paslaşma 4. Ağır topla duvarda paslaşma 5. Belirli belirsiz değişken aralıklarla bir ağır top bir voleybol topuyla paslaşma. Yüksek atılan voleybol topuna koşulur, vücut oyun yönüne getirilir.. Durarak ağır topla duvarda yüksek hedefe doğru vücudun gerginliği ile pas yapılır. 3. Salonda yüksek pas çalışması yapılır. Kol hareketi ve vücut ağırlığının aktarılmasını hedefe doğru olmalıdır. Topa orta noktasının üst kısmından değil arkasından ve altından vurulmalıdır. Omuzlar hedefe doğru tam olarak dönmüş olmalı. Her iki elle topa eşit kuvvetle vurulmalı. Omuzlar hedefe doğru tam olarak dönmüş olmalı. Her iki elle topa eşit kuvvetlerle vurulmalı Topa doğrudan kuvvet vermelisiniz, vuruş sırasında bilekleri öne doğru yuvarlayarak topu çevirmeyin Sahanın sağ ön tarafındaki pozisyonda (poz. de) iken yüzünü sol kenar çizgisine döndürmeli ve sağ ayağınızı öne almalısınız. Pas kaldırırken öne pasın yüksekliği filenin 0 40 cm. geriye pas içinse cm. üzerinde olmalıdır. TEMEL TEKNİKLER 7

18 b c TOPA TEMAS (VURUŞ) Vuruşu yapacak el topu kontrol etmeli, sonra aşağıya ve geriye doğru düzgün bir salınışla hareketlenmelidir. Vücut ağırlığı öndeki ayağa doğa Şekil () (A) (B) 3) SERVİS Servis, oyun alanının dip çizgisinin arkasından oyuncunun tek eli ile topa vurarak file üzerindeki geçiş boşluğundan karşı sahaya topun gönderilmesidir. Tanımından çok kolay bir hareket gibi gözükmesine rağmen servis hiçbir zaman topu file üzerinden karşı sahaya atmak gibi düşünülmemelidir. Servis voleybolda oyunu başlatan ilk hareket olduğu gibi aynı zamanda ilk hücumdur. Müsabakalarda servisi olumlu kullanmanın oyunun kazanılması yönünde büyük bir katkısı bulunmaktadır. Atılan iyi servisin rakibin oyununu bozarken sizin takımınızın da daha iyi savunma yapabilmesine ortam hazırlar. Kötü atılan bir servisinde tam tersi bir etki yaratacağı kaçınılmaz bir gerçektir. Çeşitli servis türleri vardır. Biz bu kademe de sadece alttan servis ve tenis servisi öğreneceğiz. 3. ALTTAN SERVİS Genellikle voleybola yeni başlayanlarda (küçük yaş grupları) kullanılan kolay bir tekniktir. 3.. ALTTAN SERVİSE HAZIRLIK Topu yerde bir kez sektirerek tek kolla oynama (sol veya sağ ). Topu yerde bir kez sektirerek tek kolla oynama ( sol ardından sağ ). Tek kolla duvarda top oynama. Karşılıklı topu yerde bir kez sektirerek tek kolla oynama ( tenis gibi ). Tek kolla oynama (sol veya sağ ). Sol kol, sağ kol ve çift kolla manşet çalışması. Yana hareket ederken sağ kol, sol kol top çalışması. Duvarda tek kolla oynama. Karşılıklı tek kolla pas. Servis kullanacağı kolla 3-6 metreden topu karşı sahaya atma. Yüksekçe bir yerde bulunan hedefleri servis atacağı kolla atarak vurma. Karşı sahada bulunan sepetlerin içine servis atacağın kolla top atma. 3.. VÜCUDUN POZİSYONU Yüz fileye dönük(omuzlar fileye paralel), vuruş kolunun ters ayağı önde. Ayakucu atışın yapılacağı yeri göstermelidir. Vücut ağırlığı iki ayak üzerine dengeli bir şekilde dağıtılmalıdır. Top vuruş yapmayan elde, vücuttan biraz uzak, kalça hizasında tutulur. Topun izdüşümü öndeki ayağın yanına gelmelidir. Vuruş yapılacak elin parmakları kapalı kol gergin olmalıdır TOPUN HAVAYA ATILMASI Topu havaya iyi atamadığınız takdirde birçok servisi kaçırırsınız. Topu vuruş yapmayacağınız eliniz ile yukarıya, bel seviyesine kadar atarken vücut ağırlığınızı arka bacağınıza veriniz. Servis atacağınız kolu geriye atarken servis kullanmayacağınız elde tuttuğunuz topu havaya atınız. Havaya attığınız top, vuruş kolunun 0-5 cm. önüne gelmelidir. 8. KADEME TEMEL TEKNİKLER

19 ru transfer edilirken, oyuncu vuruş kolunu hızlı bir şekilde topa getirir ve vuruşunu yapar. Vuruş el ayası topuğu ile yapılmalıdır. (Şekil ) Topun file yüksekliğinin hemen üzerinden gidebilmesi için topun arka alt kısmına vurmanız gereklidir TOPA VURDUKTAN SONRAKİ POZİSYON Vuruş anında ve sonrasında tüm vücut hareketlenerek topu takip etmelidir (Şekil /c). Topa vurduktan sonra kol topun arkasından takip edecek şekilde yukarıya doğru kalkarken vücutta arkadaki ayakla öne doğru bir adım atılır TOPLA ÖĞRETİM Top servis atılmayan elle 0 5 cm yüksekliğe atılıp aynı elle tutulur Top atıldıktan sonra vuruş yapılacak kol geriden getirilerek el ayasının orta kısmından topuğuna kadar olan bölümle vurularak vuruş zamanlaması çalışması yapılır Topu atma ve vuruş zamanlaması çalışmaları yapıldıktan sonra ileri ve yukarı doğru vuruş çalışmaları yapılır Duvardaki hedefe alttan servis çalışması Filede mesafeyi arttırarak alttan servis çalışması (3 m. 5 m. 7 metre ve dip çizgi ) Servis kontrol çalışması ( her bölgeye 0 servis ). 4. TENİS SERVİS (SMAÇ SERVİS) Bu servis tekniği, üstten atılan servis teknikleri arasında yer alır. Alttan servis tekniğine göre daha zor olmasına karşın bu teknik, smacın bir basamaklaması da sayılabilir. Bu servis tekniğinin öğretilmesine oyuncunun fiziksel olarak güçlendiğine ve karşı sahaya topu atabileceğine inandığınız zaman başlanılmalıdır. Tenis servis günümüzde en çok kullanılan servis türlerinden biridir.(şekil ). Şekil () TEMEL TEKNİKLER 9

20 4...HAZIRLIK: Yüzünüzü karşı sahada, servis atmayı düşündüğünüz yere dönmelisiniz. Ayaklarınız uygun boyutta açık, dengeli ve rahat olmalıdır. Servis atacağınız elinizin ters ayağı yarım adım önde olmalıdır. Topu vuruş yapılmayacak elde (iki elle de tutulabilir), dirsekten biraz bükülü olarak vuruş yapılacak kolun omuzu tarafında aşağıda ve önde tutulur. (Şekil ). bacaktan ön bacağa yavaş yavaş transfer edilirken, vücudunuzun üst kısmı esneterek kalçadan öne getirilir. (Şekil 4). Şekil (4) Şekil () 4...TOPUN HAVAYA ATILMASI: Topu havaya iyi atamadığınız takdirde birçok servisi kaçırırsınız. Topu yukarıya atarken, vücut ağırlığınızı arka bacağınıza veriniz. Kalça öne doğru hafif bir şekilde esnetilirken, belde geriye doğru bir yay yapar, vuruş yapacağınız kolun omzu geriye açılır. Havaya attığınız top, vuruş kolu omuzu üzerine ve önüne gelmelidir. Top vuruşu yapacak kol omzunun üzerine topa vuruş noktasından biraz daha yüksek atılır. Topun bulunduğu el baş seviyesinin biraz üzerine kadar kalkarak topu havaya atarken, vuruşu yapacak kol ise dirsekten kırık bir şekilde başın arkasına götürülür.(şekil 3) TOPA TEMAS (VURUŞ): Vuruş kolunun topa hareketi bir kırbaç gibidir. Servis atan oyuncu, geriye açtığı vuruş kolunu süratle geriden topa doğru öne ve yukarı hareket ettirir. Diğer kolunu ise servis attığı kolu topa temas ederken dirseğini gövdesine yaklaştırarak yavaş-yavaş aşağıya indirir. Kol açılarak kol uzunluğunun maksimum olduğu seviyeye getirilir. Servis kolunun dirseği kesinlikle bükük olmamalı ve temas anında omuzdan önde olmamalıdır. Kol yükselip maksimum uzunluğa ulaşırken geriye yay yapan bel ve geriye açılan kolun omuzu öne doğru kapanmaya başlar. Vuruş yaparken, topu açık olan eli ve bileği ile yönlendirir. El, parmaklar birbirine temas etmeyecek kadar açık ve el ayasıyla birlikte tüm elin topa teması gerekir. Vuruş topun yanından başlayarak bileğin dairesel hareketi ile üste doğru olmalıdır. Kol bilekle en son vuruşu yaptıktan sonra ters bacağa doğru hareketine devam eder. Tenis servis atılırken topa vuruşta bel, omuz, kol ve bilek kuvveti koordineli ve çabuk olarak kullanılırsa etkin ve sert bir servis sağlanmış olur. (Şekil 5). Şekil (3) 4..3.VURUŞ ÖNCESİ HAREKET: Vuruşu gerçekleştirecek kolunuzu hızlandırarak başınızın arkasından dirseğinizi yukarı kaldırıp, kolunuzu açarak başınızın üzerine getiriniz. Servis atmayan kolunuz ise önce topu attıktan sonra yavaş-yavaş aşağıya bırakılır. Vücut ağırlığını arka Şekil (5) 0. KADEME TEMEL TEKNİKLER

21 5. YÜZEN SERVİS (FLOATİNG) 5...HAZIRLIK Yüzünüzü karşı sahada, servis atmayı düşündüğünüz yere dönmelisiniz. Ayaklarınız uygun boyutta açık, dengeli ve rahat olmalıdır. Servis atacağınız elinizin ters ayağı yarım adım önde olmalıdır. Top vuruş yapılmayacak elde, dirsekten biraz bükülü olarak vuruş yapılacak kolun omuzu tarafında bel hizasında ve önde tutulur. (Şekil 6) VURUŞ ÖNCESİ HAREKET: Vuruşu gerçekleştirecek kol omuzu geriye doğru açılmış, kol ise dirsekten kırık bir şekilde başın arkasına olmalıdır. Servis atmayan kolunuz ise önce topu attıktan sonra yavaş-yavaş aşağıya bırakılır TOPA TEMAS (VURUŞ): Kolunuzu vuruş sırasında veya vuruştan sonra tamamıyla açıp, germeyiniz. Vuruş eli ve bileği sert ve düzgün olmalıdır. Topa arkadan çabuk gelen bir kolla avuç ayasının topuğu merkez olacak şekilde net bir vuruş yapılır. Vuruştan sonra kol topu takip etmez. Topa vuruş yeri servis atılan yerin dip çizgiye mesafesine ve oyuncunun topa temas yüksekliğine göre değişir.(şekil 8). Şekil (6) 5...TOPUN HAVAYA ATILMASI: Topu havaya iyi atamadığınız takdirde servisi hedefe atmakta zorlanırsınız. Topun bulunduğu el baş seviyesinin biraz yukarısına kadar kalkarak topu havaya atar. Top, vuruş kolu omuzu üzerine ve önüne topa vuruş noktasına(top vuruş noktasında yükselmesini tamamlar) kadar atılır. Top dönmeden havaya atılmalı, topu havaya attığımızda eğer topa vurmayıp yere düşmesine müsaade edersek, öndeki ayağın ayak başparmağının hizasına ve servis kolunun önüne düşmelidir. (Şekil 7) Şekil (7) Şekil (8) 6. TENİS SERVİSİN ÖĞRETİLMESİ İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR BU ALIŞTIRMA ÖRNEKLERİ ÜSTTEN ATILAN SERVİSLERİN HER İKİSİ (TENİS-YÜZEN) İÇİN- DE DOĞRU TEKNİK UYGULANARAK ÇALIŞI- LABİLİR. 6. Topu havaya atma çalışması: 6.. Sağ elle servis kullanacaklar için top sol elle, sağ omuz üzerine ve önüne havaya yukarıda anlatıldığı üzere hangi servis çalışılıyorsa onun gerektirdiği yükseklikte atılır. 6.. Sol elle servis kullanacaklar için top sağ elle, sol omuz üzerine ve önüne havaya yukarıda anlatıldığı üzere hangi servis çalışılıyorsa onun gerektirdiği yükseklikte atılır. Bu çalışma yapılırken her iki kolun durumu, çalışılan servise göre belin ve omuzun durumu ve topun yüksekliği kontrol edilir. 6.. Kol ve topun buluşması: 6... Oyuncular topu yukarıya attıktan sonra topun hızının bitip düşmeye başladığı noktada topa vurmaya çalışırlar. (yüzen servis) TEMEL TEKNİKLER

22 6... Topla buluşma sağlandıktan sonra aynı çalışma öndeki ayağa vücut ağırlığı transferi ve bel hareketi de eklenerek yapılır. (tenis servis) Duvardan 40 cm uzakta oyuncu elinde top ile durur. Topu duvara paralel yukarı atar ve vuruş ile topu duvara sıkıştır Servis çalışması: m açıklıkta topu havaya atarak duvara yüksek bir ip/file engelin üzerinden vur m açıklıktan aynı hareketi tekrarla Üç, beş metreden eşler topu havaya atarak birbirlerine vururlar (Şekil 6).. servis atacak,. Doğru tekniği kullanarak vuruşu yapacak 3. Vuruşunu çember içindeki arkadaşına yapacak. Not: Topu yakalayıcı iki ayağı ile çember içinde durmalı ve her yakalamadan sonra yer değiştirmelidir. Şekil (7) Şekil (6) Topa vuruş hızını kontrol edebilmek için eşli olarak yapılır. Toplu ve topsuz oyuncular Şekil 7 de görüldüğü bir arkadaşı belli bir hedef içinde dururken o hedefe servis atmaya çalışırlar. Toplu oyuncu servis atarken 3 şeye dikkat etmelidir m. çizgisinden file üzerinden arkadaşına servis Mesafe artırılarak file üzerinden servis Servis bölgesinden her yöne servis Servis bölgesinden kısa ve uzun servis Servis bölgesinden paralel ve çapraz servis çalışması. KADEME TEMEL TEKNİKLER

23 7. SERVİSTEKİ TEMEL HATALAR VE HATALARI DÜZELTME YARDIMLARI Servis Çeşidi Temel Hata Hatanın Nedeni Düzelteme ve Yardımlar Tenis servis Topun dönmesi Topun tam merkezine elin tabanının temas etmemesi, el bileğinin gevşek olması Topu vuruş kolunun omuz üzerine atarak gergin bilekle servis çalışması Topun rakip sahanın gerisine düşmesi yada fileye çarpması Topun omuz gerisine veya önüne atılması Esas hareket uzun süre çalışmadan, topa vurmaya veya doğru top atmaya çalışma. Topun yere paralel gitmesi Topun elden çıkışında istenilen yüksekliğe atılmaması, topa omuz hizasında düz vurulması Topu gerekli yüksekliğe atma ve düşmekte olan topa en üst noktada vurmaya çalışma. Topu yere doğru gönderememe Topun düşüşü sırasında topa alın hizasında ve topun üzerine vurma Karşılıklı çalışmada topun yukarıya atış mesafesini giderek artırma Vuruş pozisyonu için kolun doğru ve düzgün bir şekilde kaldırma çalışması TEMEL TEKNİKLER 3

24 8. SMAÇ Hücum oyuncularının file üst kenar seviyesinin üzerindeki bir yükseklikten tek elle yaptıkları sert bir vuruşla rakip sahaya topu gönderdikleri bir vuruştur. Voleybolda topun rakip sahada öldürülmesi için yapılan en etkin vuruştur. Etkili bir smaç yapabilmek için en yüksek noktadan en sert bir şekilde vuruş yapmak gerekir. Smaç çeşitleri:. Topun yüksekliğine göre: a).tempo smaç (erken kısa, kurşun pasa vurulan smaç) b).tempo smaç (-,5 m. pasa vurulan smaç) c) m.den daha yüksek paslara vurulan smaç. Topun gidiş hızına göre: a) Smaç (sert smaç) b) Smaç plase (yumuşak smaç) c) Plase (tip) 3. Topun vuruş yönüne göre: a) Paralele smaç b) Çapraza smaç 4. Topun vurulduğu bölgeye göre: a) Ön bölgeden smaç b) Arka alandan smaç 8. HAZIRLIK: Daha önce etkili bir smaç vuruşu yapabilmek için en yüksek yerden vuruş yapılması gerektiğini söylemiştik. En yükseğe ulaşabilmek için topa doğru bir koşu yapılması ve bu koşu sonrasında iyi bir sıçrama hareketi ile birleştirilmesi gerekir. Smaç için hazırlık pozisyonu, sağ veya sol kolunu smaç kolu olarak kullanılmasına göre yeri değişmektedir. Özellikle yeni başlayan sağ kolunu kullanan oyuncular nereden hücum ederlerse etsinler omuzları 5 no lu pozisyonu gösterecek yönde koşacak şekilde olmalıdır. Örneğin 4 no lu pozisyondan smaç vuracak bir oyuncu fileye derecelik bir açıyla saha dışında durarak pozisyon almalıdır. Ama no lu pozisyondan smaç vuracaklarsa saha içinde ve fileye dik bir pozisyonda koşu için hazır olmalıdırlar. Sol kolunu smaç kolu olarak kullanan oyuncular ise tam tersini uygulayarak, koşularına başlamak için omuzları no lu pozisyonu gösterecek yönde koşacak şekilde olmalıdır. Yani 4 no lu pozisyondan sol kolunu kullanarak smaç vuracak bir oyuncu saha içinde fileye dik bir pozisyonda koşu için hazır olmalıdırlar Ama no lu pozisyondan sol kolunu kullanarak smaç vuracaklarsa fileye derecelik bir açıyla saha dışında durarak pozisyon almalıdır. Hazırlık pozisyonunda iki ayak aynı hizada olmalıdır. 8. YAKLAŞMA KOŞUSU: Koşarak sıçrama, durarak sıçramadan çok daha avantajlı ve etkilidir. Oyuncular, koşarken yatay olarak kazandıkları güçlerini en etkili şekilde toplayıp, bunu dikey konuma transfer edebilmeyi öğrenmelidirler. Koşu mesafesi - 4 adım arasında değişkendir. Ancak adım sayısı modern voleybolda çok önem taşımamaktadır. Çünkü oyuncuların fiziksel özellikleri (sürat ve sıçrama kuvveti) eskiye göre çok artmıştır. Oyunun da çok süratlenmesi nedeni ile oyuncular daha az adımla yaklaşma koşusu yapmaktadırlar. Bütün bunlara rağmen yeni başlayan oyunculara dört adımla yaklaşma koşusunu öğretmeliyiz. Sağ kolunun kullanan oyuncular vücut ağırlığını yavaş yavaş öne doğru aktarırken sağ ayağı ile ilk adımı atarak başlar. Sonra sol, sağ ve son olarak sol ayak sağ ayağın biraz önüne (yarım ayak) konulur. Sol kolunun kullanan oyuncular ise sol ayağı ile ilk adımı atarak başlar. Sonra sağ, sol ve son olarak sağ ayak sol ayağın biraz önüne (yarım ayak) konulur. Birinci adımdan itibaren giderek daha büyük (uzun adım) atılır. Bu süre zarfında yere bakılmadan top takip edilmelidir. Zamanlama ve patlama anını bu şekilde tespit etmek mümkün olacaktır. (Şekil ). sağ Şekil () sol sağ sol 8.3 SON ADIM VE YERDEN AYRILMA Smaca gidiş geliştiği sürece adımlar büyür. Üçüncü ve dördüncü adımlar uzun ve çabuk olmalıdır. Üçüncü adım atılırken kolların ikisi de geriye açılır ve bu adım bittiğinde kolların geriye açılma hareketi bitmiş olmalıdır. Kollar düz, rahat ve vücudun arkasına doğru maksimum açınımda gergin olması gereklidir. Üçüncü adımla ayak topuktan başlayarak yere konulur. Sonra ayak tabanı ve ayakucu yere sanki bir yuvarlanma hareketi gibi devam eder. Arkada kalan ayak öndeki ayağın önüne-yanına getirilirken(dördüncü adım) vücutta sıçramaya geçmek için çöker. sol sağ 4. KADEME TEMEL TEKNİKLER

25 Dördüncü adımın ayağı topuktan değil, tabandan başlayarak yere temas eder. Üçüncü adımın ayağı ile eşleme sağlayarak onun yapmış olduğu yuvarlanmaya katılırken zemini terk etmek üzere ayakucuna doğru hareket devam eder. Daha yükseğe sıçramak için, oyuncular sıçramadan önce en uygun vücut pozisyonunu almalıdır. Eğer oyuncu olması gerekenden daha az ya da daha çok çökerse, yükseğe sıçrayamazlar. Bu pozisyonda ayak bileğindeki açı derece, dizdeki açı derece, bacaklarla göğüs arasındaki bel açısı ise 90 0 derece arasında olması sıçramanın verimi açısından önemlidir. Oyuncunun iki ayağını koyarak çökmesi ve sonra yerden ayrılması için geçen süre minimum olmalıdır. Yerde kalınan fazla süre koşarak kazanılan enerjiyi sıfırlayıp durarak sıçrama etkisine yol açar. Son adım: Sağ elini kullananlar için; BÜ- YÜK SAĞ ADIMDAN SONRA YANINA GETİRİLEN SOL ADIMDIR. Sol elini kullananlar için ise; BÜYÜK SOL ADIMDAN SONRA, YANINA GETİRİLEN SAĞ ADIM- DIR.(Şekil /a,/b,c,d) Şekil () so sağ sağ so sağ so a b 8.4 SMAÇ İÇİN YÜKSELME: Oyuncunun yerden ayrılmasından, topla temas anına kadar olan bölüm anlaşılır. İyi sıçrama güçlü kas koordinasyonu gerektirir. Ayakların yuvarlanma hareketi sonucunda ayakuçları ile yerden bir itme yapması ile yerle temas kesilir. Hücumcu iki ayağından da eşit miktarda kuvvet alarak sıçrar. Bu sırada kollar ise vücudu havaya fırlatmak için yerle temasın kesilmesine göre zamanlanıp bütün gücüyle öne-yukarı başın üzerine doğru savrulur. Sıçrandığında ayak parmakları yeri gösterir. Bu hareket kalçanın omuzlardan ilerde olacak şekilde öne doğru itilmesine neden olur. Yukarıya yönelen kollardan vuruş yapmayacak kol baş hizasına kadar çekilirken(sanki yukarıdan gelen hücum pasını parmak uçları ile gösterecek şekilde), vuruş kolu dirsekten bükülü olarak, dirsek vuruş omzundan yukarıda olacak şekilde ve ön kol başın gerisine açılır. Smaç vuracak el bileği de bilekten geriye doğru düşürülür. Yükselen hücumcunun vuruş kolu omzunu da geriye doğru açarak smaç için hazırlar. (Şekil 3) c sağ d sol Şekil (3) 8.5 TOPA TEMAS: Vuruş kolunun topa hareketi bir kırbaç gibidir. Smaçör, geriye açtığı vuruş kolunu süratle geriden topa doğru öne ve yukarı hareket ettirir. Diğer kolunu ise smaç kolu topa temas ederken dirseğini gövdesine yaklaştırarak yavaş-yavaş aşağıya indirir. Kol açılarak kol uzunluğunun maksimum olduğu seviyeye getirilir. Ayrıca vücut smaç vurmayan kol tarafına biraz eğilerek smaç kolu ile ters bacağın aynı hizaya gelmesi sağlanır ve böylece vücudun uzanabileceği maksimum yükseklik sağlanır. Dirsek kesinlikle bükük olmamalı ve temas anında omuzdan önde olmamalıdır. Kol yükselip maksimum uzunluğa ulaşırken geriye açılan kolun omuzu öne doğru gelir. Smaçör vuruş yaparken, topu açık olan eli ve bileği ile yönlendirir. El, parmaklar birbirine temas etmeyecek kadar açık ve el ayasıyla birlikte tüm elin topa teması gerekir. Vuruş topun üst yanına olmalıdır. Smaçör topa ulaşabildiği en üst noktada vurur. Smacın vuruluşunda önce omuz, sonra üst kol hareket eder. Ön kol onu takip eder. Sonunda el hareket edip topla buluşur. Sıra ile yapılan her hareket sonlanırken oluşturulan enerji diğer bölüme devredilir. Omuz hareketi sonlanırken üst kol hızlanır. Üst kol hareketi sonlanırken ön kol hızlanır. Daha sonra da vuruşu yapacak olan el. Devredilen ve depolanan enerji büyük bir hız oluşturur. Böylece etkin ve sert bir smaç hareketi sağlanmış olur. (Şekil 4). Şekil (4) TEMEL TEKNİKLER 5