2018 ÜÇÜNCÜ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI EMEKLİLİK SİSTEMLERİ 15 ARALIK 2018

Transkript

1 2018 ÜÇÜNCÜ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI EMEKLİLİK SİSTEMLERİ 15 ARALIK 2018 Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM) tarafından hazırlanmış olan bu sınav sorularının her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, soruların tamamının veya bir kısmının SEGEM in yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli

2 Aktüeryal açığı veya fazlası bulunmayan, belirlenmiş fayda (defined benefit) bazlı bir emeklilik planında, diğer parametreler aynı kalmak kaydıyla, "aylık bağlama oranı"ndaki artış aşağıdakilerden hangisine neden olur? A) Aktüeryal fazla B) Aktüeryal açık C) Aktüeryal dengeye etkisi olmaz. D) Soruda verilen bilgi doğru cevabı bulmak için yetersizdir. E) Aylık bağlama oranındaki artışa bağlı olarak aktüeryal açık veya fazla oluşabilir. Doğru seçenek: B 1

3 A kurumunda çalışanların oluşturduğu bir emeklilik planının sorumlu aktüerisiniz. Planın özellikleri aşağıdaki gibidir: i. Şirkete yeni eleman alımı yoktur. ii. Emeklilik planı bünyesindeki çalışanların %70'i yaş arasında, %30'u ise yaş arasındadır. iii. Emeklilik planından emekli olma maaşı 65 yaştır. iv. Emeklilik planı "belirlenmiş fayda" esasına dayanmaktadır. Plandan emekli olanlar çalışırken aldıkları maaşın 1,5 katı kadar emekli maaşı almaktadır. v. Planın finansmanı için yalnızca çalışanlardan, maaşlarının %5'i oranında prim kesilmektedir. vi. Toplanan primler yıllık vadeli mevduata yatırılmaktadır. Söz konusu plan aktüeryal açık vermektedir. Bu durumda, aşağıdakilerden hangisinin tek başına uygulanması durumunda aktüeryal açıkta kesin olarak azalma görülür? A) Şirkete ve dolayısıyla emeklilik planına yeni eleman alınması B) Yatırımların, daha yüksek getirisi olan hisse senedi yatırımlarına kaydırılması C) %5'lik prim oranının yaş arasındaki çalışanlar için %6'ya çıkarılması D) Emekli olma yaşının 65 yaştan 63 yaşa indirilmesi E) Hiçbiri Doğru seçenek: C 2

4 Katkısız teminatı tanımlı bir emeklilik planı alan sigortalı için aşağıdaki bilgiler verilmiştir: Plan Koşulları Normal Emeklilik Teminatı : Çalışılan sürenin sonunda yer alan son yıl kazancının %2 si Ödeme Şekli : Yaşadığı sürece her ayın başında Normal Emeklilik Yaşı : 65 yaş Teminatın sonlanması : 65 yaşına ertelenmiş emeklilik ödemesi veya plandan transfer edilen biriken tutarın peşin ödenmesi Aktüeryal Varsayımlar: Faiz Oranı : yıllık %5 Maaş Artış Oranı : yıllık %3 Emeklilik Yaşı : 65 Emeklilik öncesi artış : yok Aktüeryal Maliyet Yöntemi : Projekte Edilmiş (Planlanmış) Birim Kredi Varlık Yöntemi : Varlıkların Pazar değeri 31 Aralık 2015 tarihli katılımcı bilgisi Esra Hazal Yaş Çalışılan süre (yıl) yıllık maaş Aralık 2015 tarihli varlık piyasa değeri ise aynı tarihteki fonlanmamış aktüeryal yükümlülük (AY) ve normal maliyet (NM) değeri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir? AY NM A) B) C) D) E) Doğru Seçenek: A 3

5 Bir şirkette çalışanlara ait emeklilik planına ait özellikler aşağıda verilmiştir: Normal Emeklilik Teminatı: 1/1/2010 Öncesi : Son Maaşın %40 ı 1/1/2010 Sonrası : Son Maaşın %50 si Aktüeryal Maliyet Yöntemi : Donmuş Başlangıç Yükümlülüğü (Frozen Initial Liability) Seçilmiş Değerlendirme Sonuçları 1/1/2010 tarihli Teminatın %40 ı baz alınmaktadır. Gelecek teminatların bugünkü değeri Aktif katılımcılar için : Emekli ve sonlandıran katılımcılar için : Fonlanmamış Yükümlülükler : Varlıkların Aktüeryal Değerleri : Gelecek maaşların bugünkü değeri : Yıllık maaşlar : Giriş Yaşı Normal Aktüeryal Yükümlülük : Emeklilik öncesi herhangi bir nedenle ayrılma : Yok Bu plan düzenlemesine göre 1/1/2010 itibari ile Normal Maliyetteki artış aşağıda verilen aralıklardan hangisinde yer almaktadır? A) [ ) B) [ ) C)[ ) D)[ ) E) [ ) Doğru Seçenek: C 4

6 Emekli Maaşı= (Plana ödenen ortalama prim x 50)+(Emeklilik öncesinde alınan son maaş) Kriterine göre hesaplandığı bir emeklilik planının türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Belirlenmiş katkı B) Belirlenmiş prim C) Belirlenmiş fayda D) Belirlenmiş plan E) Hibrid plan Doğru Seçenek: C 5

7 Katkısız teminatı tanımlı bir emeklilik planı alan bir katılımcıya ait aşağıdaki bilgiler verilmiştir: Plan Koşulları Normal Emeklilik Teminatı : Çalışılan sürenin sonunda yer alan son yıl kazancının %2 si Ödeme Şekli : Yaşadığı sürece her ayın başında Normal Emeklilik Yaşı : 65 yaş Teminatın sonlanması : 65 yaşına ertelenmiş emeklilik ödemesi veya plandan transfer edilen biriken tutarın peşin ödenmesi Aktüeryal Varsayımlar: Faiz Oranı : yıllık %5 Maaş Artış Oranı : yıllık %3 Emeklilik Yaşı : 65 Emeklilik öncesi artış : Bulunmamaktadır Aktüeryal Maliyet Yöntemi : Projekte edilmiş (Planlanmış) Birim Kredi Varlık Yöntemi : Varlıkların Pazar değeri 31 Aralık 2015 tarihli katılımcı bilgisi Ali Veli Yaş Çalışılan süre (yıl) yıllık maaş Aralık 2015 tarihli varlık piyasa değeri ise ve i. Veli nin normal maliyetine eşit bir katılımcı 1 Ocak 2016 tarihinde plan yaptırdığı, ii. Fon 2016 yılı boyunca geri dönüşüm oranı %0 ile değer kazanıyor olduğu, iii. 1 Ocak 2016 tarihinde Ali nin işine son verildiğinden dolayı TL nın plan dışına transfer edildiği, iv. 1 Ocak 2016 yılında Veli nin maaş artışının %0 olduğu bilinmektedir. Buna göre, 31 Aralık 2015 tarihindeki fonlanmamış aktüeryal yükümlülük değerini hesaplayınız. ÇÖZÜM UAL=

8 Hizmet verilen her yıl için son maaşın %2 si oranında emekli aylığı ödenen bir emeklilik planında standart emeklilik yaşı 65, erken emekliliğe izin verilen yaş 55 tir. Üyelerin erken emekli olmaları halinde 65 yaş öncesi erken emekli olunulan her ay için emekli aylığında %0,1 azaltım yapılmaktadır. Ayrıca, Aktüeryal Varsayımlar Faiz Oranı : Yıllık %6 Emeklilik Yaşı : 60 Emeklilik öncesi ölüm dışında herhangi bir nedenle ayrılma : Yok Fonlama Yöntemi : İşe Giriş Yaşının Baz Alındığı Yöntem (EAN) 1 Ocak 2015 Tarihi İtibarı İle Üyelere İlişkin Bilgiler: Üye Yaş Hizmet Yılı Yıllık Maaşı Ali Veli Komütasyon Faktörleri: x 30 0, , , , , bilgileri verilmektedir. Maaşların maaş skalasına uygun arttığı bu planda 31 Aralık 2014 tarihinde varlıkların aktüeryal değeri olduğuna göre 1 Ocak 2015 tarihi itibarı ile fon fazlası ya da açığını hesaplayınız. Çözüm: 7.593,75 Fon açığı bulunmaktadır 7