Karşı olma-karşıt gelme bozukluğu (KO-KGB) Otorite figürlerine karşı negatiflik, karşı gelme, itaatsizlik ve düşmanlık olarak tanımlanmaktadır.

Transkript

1

2 Tanım Karşı olma-karşıt gelme bozukluğu (KO-KGB) En az 6 ay devam eden, Otorite figürlerine karşı negatiflik, karşı gelme, itaatsizlik ve düşmanlık olarak tanımlanmaktadır. KO-KGB fiziksel saldırganlık yoktur. Birincil davranış ve belirtiler verbaldir (Sözel saldırganlık ve karşı gelme). DSM-IV-TR ye göre yaygınlığı %2 16 arasında olduğu tahmin edilmektedir

3 Niçin önemli DEHB ile KO-KGB birliktelik oranını %30-70 DEHB'na, KO-KGB'nun eşlik etmesi, DEHB'nun prognozu olumsuz etkilemektedir Komorbid olgularda aile, arkadaş ve sosyal sorunlara daha sık rastlanmaktadır Tedavi uyumu belirgin bir şekilde azalmakta

4 KO-KGB DEHB nin farklı bir fenotipi? Davranım bozukluğunun hafif formu?

5 Riskler Çocuğun mizacı Hiperaktivite Kronik hastalık ve sakatlık Zayıf aile işlevleri Olumsuz ebeveynlik (katı, uygunsuz, gözetim eksikliği) Çocuğun istismarı ve ihmali Anne-baba reddi Ders başarısızlığı Arkadaş dışlaması Doğum sırası (ilk çocuktan ziyade ortanca çocuklar) Geniş aile Bakım vericide sık değişiklik Ebeveynde psikiyatrik bozukluk Aile (anne-baba) çatışması

6 Etiyoloji DEHB'da komorbid KO-KGB'nun varlığının, agresyonla ve olumsuz anne-baba-çocuk etkileşimiyle daha çok anne baba tutumları ile ilişkilendirilirken belirtilmiştir (Frick et al, 1999) Anne-baba tutumlarından çok anne veya babada psikipatoloji olmasının KO-KGB'nun etiyolojisinde daha belirgin bir belirteç (Burke et al, 2002) Nörobiyoloji? (DEHB ile benzer nörobiyolojik özellikler göstermesi muhtemeldir?)

7 DEHB de ek psikiyatrik bozukluk görülme riski 50%-80% Karşıt olma-karşı gelme bzk. veya davranım bozukluğu (10-90%) ortalama %40-50 Komorbiditenin aditif veya sinerjistik etki oluşturduğu bilinmemekte Ancak komorbidite gidişatı olumsuz etkilemekte

8 Anahtar kelimeler attention deficit hyperactivity disorder ( dikkat eksikiliği hiperaktivite bozukluğu ) Sonuç 8972 Anahtar kelimeler oppositional defiant disorder ( karşıt olma karşı gelme bozukluğu ) Sonuç 793

9 Ayırıcı tanı DEHB? Davranım bozukluğu İnatlaşmaların karşı gelmelerin olabileceği diğer psikiyatrik rahatsızlıkla Travma sonrası stres bozukluğu Çocukluk çağı depresyonu

10 Tedavi Psikososyal tedaviler İlaç tedavileri

11 Tedavi Psikososyal müdahaleler: Anne baba çocuk iletişiminin gözden geçirilmesi İnatlaşma ve karşı gelmelerin hangi ortamlarda meydana geldiğinin belirlenerek bu ortamlarda kaçınmaların sağlanması Çocuğun ev içerisinde davranışlarında kimden güç aldığının belirlenmesi Çocuğun davranışlarını destekleyebilecek rol modellerin belirlenmesi Ev içerisinde sınırların net olarak çizilerek ödül ve cezaların kararlı ve tutarlı bir tarzda uygulanmasının sağlanması

12 Tedavi

13 Gidişat 1/3 ler kuralı KOKGB olanların 1/3 ü Davranım Bozukluğu 1/3 Antisosyal kişilik Bozukluğu

14 Davranım Bozukluğu

15 Davranım Bozukluğu(DB) başkalarının temel haklarının ve yaşa uygun toplumsal norm kuralların sürekli ve tekrarlayıcı şekilde saldırıya uğratılmasıdır.

16 DB bozukluğu %1-16 arasında görülmektedir. Erkek kız oranı 4-12:1 olarak belirtilmektedir.

17 DB nin belirtileri Fiziksel saldırganlık Mala zarar verme Yalancılık ya da Hırsızlık Yaşa uygun kuralların ciddi biçimde ihlali

18 DSM-IV Tanı Ölçütleri Davranım Bozukluğu İnsanlara ve hayvanlara karşı gösterilen saldırganlık Eşyalara zarar verme Dolandırıcılık ya da hırsızlık Kurallara aykırı davranma

19 İnsanlara ve hayvanlara karşı gösterilen saldırganlık çoğu zaman başkalarına kabadayılık eder, gözdağı verir ya da gözünü korkutur çoğu zaman kavga-dövüş başlatır başkalarının ciddi bir biçimde fiziksel olarak yaralanmasına neden olacak bir silah kullanmıştır (örn. Bir değnek, taş, kırık şişe, bıçak, tabanca) insanlara karşı fiziksel olarak acımasız davranmıştır hayvanlara karşı fiziksel olarak acımasız davranmıştır başkasının göz önünde çalmıştır (örn. Saldırıp soyma, çanta kapıp kaçma, göz korkutularak alma, silahlı soygun) birisini cinsel etkinlikte bulunması için zorlamıştır

20 Eşyalara zarar verme ciddi hasar vermek amacıyla isteyerek yangın çıkarmıştır. İsteyerek başkalarının malına mülküne zarar vermiştir (yangın çıkarma dışında).

21 Dolandırıcılık ya da hırsızlık bir başkasının evine, binasına ya da arabasına zorla girmiştir bir şey elde etmek, bir çıkar sağlamak ya da yükümlülüklerinden kaçınmak için çoğu zaman yalan söyler (yani başkalarını atlatır ) hiç kimse görmeden değerli şeyler çalmıştır (örn. Kırmadan ve içeri girmeden mağazalardan mal çalma, sahtekarlık)

22 Kuralları ciddi bir biçimde bozma (ihlal etme) 13 yaşından önce başlayarak, ailenin yasaklarına karşın çoğu zaman geceyi dışarıda geçirmektir. anababasının ya da onların yerini tutan kişilerin evinde yaşarken en az iki kez geceleyin evden kaçmıştır (ya da uzun bir süre geri dönmemişse bir kez) 13 yaşından önce başlayarak çoğu zaman okuldan kaçmıştır.

23 DB klinik olarak akut değil kronik görünüm sergileyen bir bozukluktur. DB belirtileri yaşa göre farklılık gösterebilir.

24 Etiyoloji Davranım bozukluğu ortaya çıkışında kalıtılmış bir biyolojik yatkınlığın çevresel etkenlerle etkileşiminin önemli olduğu düşünülmektedir. DB bozukluğu olan çocuklar genelde düşük sosyoekonomik düzeydeki ailelerden ya da bozuk işleyişe sahip ailelerden gelmektedir. Bu ailelerde madde bağımlığı ve antisosyal kişilik bozukluğunada rastlanmaktadır.

25 Ayırıcı Tanı Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu Büyüklerin isteklerine uymama, karşıt olma her iki bozuklukta da görülebilmektedir. Ancak temel fark KOKGB verbal Davranım Bozukluğu eylem

26 Ayırıcı tanı Dikkat eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Sıklıkla birlikte görülür Uzun dönem tedavisiz kalmış kişilere DEHB tanısı konması yıllardır süren sorunlara tıbbi bir açıklama getirdiği için genellikle rahatlama ve suçluluk duygusunda azalmayla sonuçlanır.

27 Tedavi Psikofarmakolojik tedaviler Antipsikotik ve stimülan ilaç müdahaleleri Bireysel psikoterapi uygulamaları Sorun çözme becerisi Öz kontrol ve farkındalık temelli uygulamalar Ek psikiyatrik sorunlara yönelik uygulamalar Çevresel uygulamalar

28 TEDAVİ Kişiler arası problem çözme becerileri, Hem kendi duygularını hem de başkalarınınkini anlama becerisi, Aile ve akran ilişkilerinde kızgınlıklarını tölere edebilmesi, Kendilik kontrolünü sağlaması, Psikolojik farkındalığı artırma stratejileri, Problem karşısında ve sürecinde kendini kontrol edebilme, Olumlu sosyal davranışlar, Arkadaşlık ilişkilerini nasıl kurabileceği, Okulda nasıl başarılı olunacağı, Oyun becerilerinin, paylaşımın ve iletişim becerilerinin artırılması, Boş zamanlarını değerlendirme, pozitif aktivitelere katılma ve bu etkinliklerin organizasyonu sağlanmalıdır.