Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmelii (89/336/AT)

Transkript

1 Sanayi ve Ticaret Bakanlndan: Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmelii (89/336/AT) BRNC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tan+mlar Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliin amac; radyokomünikasyon ile telekomünikasyon ve elektrikli / elektronik cihazlar ile sistemlerin standard ve düzenlemelerle belirlenen normal elektromanyetik ortamnda yaydklar elektromanyetik bozulma seviyeleri ile hem kendi çal"masn, hem de dier cihazlarn çal"masn engellemeyecek ve kendisi de dier bozulmalardan etkilenmeyecek "ekilde yeterli seviyede yapsal ba"kla sahip ve elektrik datm alarnn kendilerini ve beslemi" olduklar teçhizatlar ile telekomünikasyon alarnn kendilerini ve bunlara bal cihazlar etkileyen elektromanyetik bozulmalardan korunmu" olarak imal edilmeleri, belgelendirilmeleri, i"aretlenmeleri ve piyasaya arz edilmelerini salamaktr. Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik, elektromanyetik bozulmaya neden olan veya bu tür bozulmadan performans etkilenen cihazlara uygulanr ve bu cihazlarla ilgili koruma "artlarn, muayene, belgelendirme ve CE i"aretlemesi prosedürlerini kapsar. Belirli cihazlarn bu Yönetmelikte belirtilen koruma "artlar, bu cihazlara ait özel yönetmelikler yürürlüe girdiinde, bu cihazlar veya koruma "artlar konusunda bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. Radyo amatörleri tarafndan kullanlan radyolar (telsizler), Uluslararas Telekomünikasyon Sözle"mesinin 1 nci maddesindeki radyo düzenlemelerinin 53 nolu tanmna göre cihaz ticari olarak piyasada, bulunmuyor ise, bu Yönetmeliin kapsam d"ndadr. Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik, 4703 Sayl Ürünlere 4li"kin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair Kanun a dayanlarak hazrlanm"tr. Tan+mlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanl+k : Sanayi ve Ticaret Bakanln, b) Müste6arl+k: D" Ticaret Müste"arln, c) AT: Avrupa Topluluunu, d) Komisyon :Avrupa Birlii Komisyonunu, e) Cihaz : Elektrikli ve /veya elektronik aksamlar içeren teçhizatlar ve donanmlar ile birlikte tüm elektrikli ve elektronik aletleri, f) Elektromanyetik Bozulma : Elektromanyetik gürültü, istenmeyen sinyal veya yaylma ortamndaki herhangi bir dei"iklik nedeniyle bir teçhizat veya sistem ünitesinin ya da bir cihazn performansn azaltabilen elektromanyetik etkile"im, g)elektromanyetik Ba+6+kl+k: Elektromanyetik bozulmann olmas halinde, bir cihazn, teçhizat veya sistem ünitesinin kendisinden beklenen performans kaliteyi dü"ürmeden sürdürebilme yeteneini, h)elektromanyetik Uyumluluk:Bir cihazn, kendi elektromanyetik ortamnda, bu ortama tolerans d" elektromanyetik bozulmaya yol açmadan ve belirli bir seviyedeki elektromanyetik bozulmalardan etkilenmeden çal"abilme yeteneini, i) Onaylanm+6 Kurulu6: 4703 sayl Kanun ve bu Kanunun uygulama yönetmeliklerinden Uygunluk Deerlendirme Kurulu"lar ile Onaylanm" Kurulu"lara Dair Yönetmelik ve bu Yönetmelik hükümlerine göre bu Yönetmelik çerçevesinde uygunluk deerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere test, muayene ve/veya belgelendirme kurulu"lar arasndan Bakanlk tarafndan belirlenerek yetkilendirilen özel veya kamu kurulu"unu, j) Üretici: Bir ürünü üreten, imal eden, slah eden veya ürüne adn, ticari markasn veya ayrt edici i"aretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tantan gerçek veya tüzel ki"iyi; üreticinin Türkiye d"nda olmas halinde, üretici tarafndan yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçy; ayrca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliine ili"kin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel ki"iyi, k) CE Uygunluk 6areti:Cihazn bu Yönetmeliin "artlarna uygun olduunu ve ilgili uygunluk deerlendirmesi i"lemlerine tabi tutulduunu gösteren i"areti, 1

2 l) Uygunluk Deerlendirmesi: Cihazn, bu Yönetmelik hükümlerine uygunluunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ili"kin her türlü faaliyeti, m) AT Uygunluk Beyan+ : Cihazn bu Yönetmeliin "artlarna uygun olarak üretiminin yapldn belirten, üretici tarafndan düzenlenen yazl beyan, n) AT Tip nceleme Belgesi : Onaylanm" kurulu" tarafndan incelenen cihazn tipinin, bu Yönetmeliin ilgili hükümlerine uygunluunu tevsik eden belgeyi, o) Standard: Üzerinde mutabakat salanm" olan, kabul edilmi" bir kurulu" tarafndan onaylanan, mevcut "artlar altnda en uygun seviyede bir düzen kurulmasn amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullanmlar için bu Yönetmelik kapsamndaki cihazn özellikleri, i"leme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, i"aretleme, etiketleme ve uygunluk deerlendirmesi i"lemleri hususlarndan biri veya birkaçn belirten ve uyulmas ihtiyari olan düzenlemeyi, p) Uyumla6t+r+lm+6 Avrupa Standard+: Avrupa Birlii Komisyonunun talimat üzerine bir Avrupa Standardizasyon Kurulu"u tarafndan hazrlanan ve Avrupa Topluluklar Resmi Gazetesinde yaymlanan standard, r) Uyumla6t+r+lm+6 Ulusal Standard: Bir uyumla"trlm" Avrupa Standardn uyumla"tran ve Türk Standardlar Enstitüsü tarafndan Türk standard olarak kabul edilip yaymlanan standard, s) Ulusal standard: Türk Standardlar Enstitüsü tarafndan hazrlanan standardlar, t) Piyasaya Arz: Ürünün tedarik ve kullanm amacyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer almas için yaplan ilk faaliyeti, u) Piyasa Gözetimi ve Denetimi: Bakanlk tarafndan, cihazn piyasaya arz veya datm a"amasnda veya cihaz piyasada iken ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediinin, güvenli olup olmadnn denetlenmesi veya denetlettirilmesini, ifade eder. KNC BÖLÜM malat ve Koruma ile lgili Genel Bartlar ve Standardlar, malat ve koruma ile ilgili genel 6artlar Madde 5 Cihaz, elektromanyetik uyumluluk bakmndan a"ada belirtilen koruma "artlarn yerine getirmelidir. a) Cihazn yaratt elektromanyetik bozulma, radyo ve telekomünikasyon cihazlar ve dier cihazlarn amaçland gibi çal"masn salayacak seviyeyi geçmemelidir. b) Cihaz, amaçland gibi çal"masn salayacak seviyede yapsal elektromanyetik bozulma ba"klna sahip olmaldr. c) Cihaz; sebep olduu maksimum elektromanyetik bozulma, özellikle EK III de belirtilen cihazlarn kullanmn engellemeyecek "ekilde imal edilmelidir. Ayrca, bütün cihazlar ve özellikle yukarda belirtilenler, 6 nc maddede atfta bulunan standartlara uygun olan cihazlarn yol açt bozulmann seviyesi de dikkate alnarak, çal"malar planlanan normal elekromanyetik uyumluluk ortamnda sorunsuz çal"ma için yeterli seviyede elektromanyetik ba"kla sahip olacak "ekilde imal edilmelidir. d) Cihazlarn amaçlarna uygun kullanm için gerekli olan bilgiler, cihazla birlikte verilen tantma ve kullanma klavuzunda yer almaldr. e) Bu Yönetmeliin 6 nc maddesinde atfta bulunulan uyumla"trlm" ulusal standardlara, uyumla"trlm" ulusal standardlarn bulunmad hallerde yine anlan maddede atfta bulunulan ulusal standardlara uygun olan cihazlarn genel "artlara uygun olduu kabul edilir. f) Üreticinin standardlar uygulamad veya ksmen uygulad veya bu standardlarn bulunmad hallerde, 8 nci maddeye göre test yoluyla belgelendirilmi" olan cihazlarn genel "artlar yerine getirdii kabul edilir. Standardlar Madde 6- Bu Yönetmelik kapsamna giren cihazlarla ilgili Türk Standardlar Enstitüsünce belirlenen uyumla"trlm" ulusal standardlar ile bunlarn referanslar olan uyumla"trlm" Avrupa standardlarnn isimleri, referans numaralar ile bunlara ili"kin dei"iklikler, bu standardlarn ilgili olduu bu Yönetmelik belirtilmek suretiyle, Bakanlkça Resmi Gazete de yaymlanr. Bakanlk bu bilgileri Komisyon a iletilmek üzere Müste"arla bildirir. Uyumla"trlm" ulusal standardlarn mevcut olmad durumlarda Bakanlk bu Yönetmelie ek olarak çkartlacak teblile Türk Standardlar Enstitüsünce hazrlanan ulusal standardlarn isimleri ve numaralarn Resmi Gazete de yaymlar ve bu standardlarn isimleri, numaralar ve metinlerini Komisyona iletilmek üzere Müste"arla bildirir. Komisyonun uyumla"trlm" standardlarn 5 nci maddede belirtilen "artlar tam olarak kar"lamadn veya ulusal standardlarn söz konusu "artlar artk kar"lamadn bildirmesi halinde bu standardlarn uygulamadan tamamen ve ya ksmen çekilmesi gerektii hususundaki Komisyon görü"ü Bakanlk tarafndan deerlendirilir. 2

3 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Uygunluk Deerlendirme Prosedürleri Standardlar+n uyguland++ cihazlarda uygunluk deerlendirmesi Madde 7- Bu Yönetmeliin 6 nc maddesinde belirtilen standardlar uygulanarak imal edilen cihazlarn bu Yönetmelik ile uygunluu, üretici veya yetkili temsilcisi tarafndan AT Uygunluk Beyan düzenlenerek belgelendirilir. AT Uygunluk Beyan cihazn piyasaya sürülmesini takip eden 10 yl süreyle Bakanlk tarafndan istenildii taktirde incelenmek üzere üretici veya yetkili temsilcisi tarafndan muhafaza edilir. Üretici veya yetkili temsilcisi tarafndan CE i"aretini cihazn üstüne, bu mümkün deilse ambalajn üstüne, tantma ve kullanma klavuzuna veya garanti belgesine okunabilir, görülebilir, sabit ve silinmeyecek bir "ekilde ili"tirilir. Hem üretici, hem de yetkili temsilcisinin yurt d"nda yerle"ik olmas durumunda, yukarda belirtilen AT Uygunluk Beyann muhafaza etme yükümlülüü cihaz piyasaya ilk arz edene aittir. AT Uygunluk Beyan ve CE i"areti ile ilgili hükümler EK I de belirtilmi"tir. CE i"aretinin biçimi ve anlam açsndan üçüncü taraflar yanltabilecek i"aretlerin cihaza, ambalajna, tantma ve kullanma klavuzuna veya garanti belgesine eklenmesi yasaktr. CE i"aretinin görünmesini ve okunmasn engellemeyecek "ekilde cihaza, ambalajna, tantma ve kullanma klavuzuna veya garanti belgesine ba"ka bir i"aretleme yaplabilir. Standardlar+n uygulanmad++ cihazlarda uygunluk deerlendirmesi Madde 8- Üreticinin 6 nc maddede belirtilen standardlar uygulamad veya ksmen uygulad yahut bu standardlarn yetersiz kald durumlarda, cihazn piyasaya sürülmesini takip eden 10 yl süreyle, Bakanlk tarafndan istenildii taktirde incelenmek üzere, üretici veya yetkili temsilcisi bir teknik dosya bulundurmak zorundadr. Cihazn tanmn yer ald bu dosya, cihazn 5 nci maddedeki koruma "artlar ile uygunluunu gösteren prosedürleri açklar ve bir test, muayene veya uygunluk deerlendirme kurulu"undan alnan bir teknik raporu veya belgeyi içerir. Hem üretici, hem de yetkili temsilcisinin yurt d"nda yerle"ik olmas durumunda teknik dosyay muhafaza etme yükümlülüü cihaz piyasaya ilk arz edene aittir. Cihazn teknik dosyada belirtilenlere uygunluu, 7 nci maddede belirtilen prosedüre göre belgelendirilir. Bu maddenin hükümleri dorultusunda, cihazlarn 5 nci maddedeki koruma "artlarn salad kabul edilir. Radyokominikasyon cihazlar+nda uygunluk deerlendirmesi Madde 9- Uluslararas Telekomünikasyon sözle"mesinde tanmland "ekilde radyokomünikasyon için tasarlanm" cihazlar için üreticisi veya yetkili temsilcisi, 10 ncu maddede belirtilen onaylanm" kurulu"larn birinden AT Tip 4nceleme Belgesini aldktan sonra bu cihazn bu Yönetmelik hükümlerine uygunluunu 7 nci maddede belirtilen prosedüre göre belgelendirir. Bu Yönetmeliin 2 nci maddesinin 3 üncü fkras kapsamnda sadece radyo (telsiz) amatörleri için tasarlanm" olmas halinde, yukarda belirtilen cihazlar için bu maddenin 1 nci fkras hükmü geçerli deildir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Onaylanm+6 Kurulu6 Onaylanm+6 Kurulu6, Madde 10- Bakanlk tarafndan görevlendirilecek onaylanm" kurulu"lar, EK II deki asgari kriterleri salamak zorundadr. Bakanlk, bu Yönetmelik kapsamndaki uygunluk deerlendirme i"lemlerinde faaliyet gösterecek onaylanm" kurulu"larn tespitini, tayinini, bildirimini ve statülerinin kaldrlmasn 2001/3531 sayl Uygunluk Deerlendirme Kurulu"lar ile Onaylanm" Kurulu"lara Dair Yönetmelik te belirtilen hükümler çerçevesinde gerçekle"tirir. 3

4 BEBNC BÖLÜM Piyasaya Arz, Piyasa Gözetimi ve Denetimi, CE Uygunluk 6aretinin Haks+z li6tirilmesi, Genel Bartlara Uygunsuzluk ve Özel Tedbirler Piyasaya arz Madde 11- Bu Yönetmeliin kapsamnda bulunan ve bu Yönetmeliin "artlarn salayan cihazlarn elektromanyetik uyumluluk gerekçesiyle, piyasaya sürülmesi ve hizmete girmesi engellenemez ve yasaklanamaz. Bakanlk, Yönetmelik kapsamndaki cihazlarn, gerektii "ekilde monte edilerek bakm yapldnda ve amacna uygun olarak kullanldnda, bu Yönetmeliin "artlarna uygun olduunu ve gerekli uygunluk deerlendirme prosedürlerinden geçtiini gösteren CE i"aretini ta"mas halinde, piyasaya arzn ve hizmete sunulmasn salamak için gerekli tedbirleri alr. Piyasa gözetimi ve denetimi Madde 12 Bakanlk cihazlarn piyasa gözetimi ve denetimini 2001/3529 sayl Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik te belirtilen hükümler çerçevesinde gerçekle"tirir. Denetim sonuçlarnn olumsuz olmas halinde, bu Yönetmeliin 19 uncu maddesi hükümleri uygulanr. CE uygunluk i6aretinin haks+z ili6tirilmesi Madde 13- CE uygunluk i"aretinin uygunsuz olarak ili"tirilmi" olduunun tespit edilmesi durumunda, üretici veya yetkili temsilcisi cihazn CE uygunluk i"areti ile ilgili hükümlere uygunluunun salanmas ve Bakanlk tarafndan getirilen "artlar dahilinde ihlalin sona erdirilmesi ile yükümlüdür. Bu maddenin 1 nci fkrasnda belirtilen söz konusu usulsüzlüün devam ettii Bakanlk tarafndan tespit edilirse, ilgili cihazn piyasaya sürülmesi yasaklanr veya engellenir yahut piyasadan toplatlmasn salamak için uygun tüm tedbirleri alr. Genel 6artlara uygunsuzluk Madde 14- Bakanlk, beraberinde Üçüncü Bölümde belirtilen uygunluk deerlendirme vastalarndan birinin bulunduu cihazn 5 nci maddede belirtilen "artlara uygun olmadn tespit etmesi halinde, söz konusu cihazn piyasadan çekilmesini, piyasaya arznn yasaklanmasn veya kstlanmasn teminen uygun bütün önlemleri alr. Bakanlk alnan tedbiri, gerekçeleriyle birlikte ve özellikle de uygunsuzluun; 1) Cihazn 6 nc madde belirtilen standardlar kar"lamamas durumunda, 5 nci maddedeki koruma "artlarn salamamasndan, 2) 6 nc maddede belirtilen standardlarn yanl" uygulanmasndan veya bu standardlardaki eksikliklerden, kaynaklanp kaynaklanmadn belirterek, Müste"arlk aracl ile Komisyona bildirir. Özel tedbirler Madde 15- Bu Yönetmeliin hükümleri a"ada belirtilen özel tedbirlerin uygulanmasn engellemez. a) Mevcut olan veya olmas muhtemel bir elektromanyetik uyumluluk problemini gidermek için cihazn özel bir yerde kullanm veya hizmete alnmas ile ilgili tedbirlerin alnmas, b) Emniyet amacyla kullanlan ulusal telekomünikasyon alarn, alc veya verici istasyonlarn korumak için hizmete alnacak cihazlarn tesisi ile ilgili tedbirlerin alnmas. c) Bu maddenin (a) ve (b) bendlerine göre alnan özel tedbirler Müste"arlk aracl ile Komisyona ve dier üye ülkelere bildirilir. ALTINCI BÖLÜM Çe6itli Hükümler lgili Avrupa Birlii mevzuat+ Madde 16- Bu Yönetmelik, Avrupa Birliinin 91/263/EEC, 92/31/EEC ve 93/68/EEC direktifleri ile dei"ik 89/336/EEC sayl Elektromanyetik Uyumluluk ile ilgili direktifi dikkate alnarak hazrlanm"tr. 4

5 Bildirim Madde 17- Bu Yönetmeliin uygulamaya konulduu, Müste"arlk aracl ile Komisyona ve Avrupa Birlii üyesi ülkelere bildirilir. Komite Madde 18- Bu Yönetmeliin uygulamas ve i"leyi"i hususunda Avrupa Birliinin 83/189/EEC sayl Avrupa Birlii direktifi kapsamnda kurulan, Avrupa Birliinin bu Yönetmelikle ilgili Komitesinin çal"malarna i"tirak edilir. Ayk+r+ davran+6larda uygulanacak hükümler Madde 19- Bu Yönetmelik hükümlerine aykr davran"ta bulunanlara 4703 Sayl Ürünlere 4li"kin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair Kanun ve bu Kanun çerçevesinde D" Ticaret Müste"arl tarafndan yaymlanan mevzuat hükümleri uygulanr. Düzenlemeler Madde 20 Bakanlk, bu Yönetmeliin uygulanmas ile ilgili mevzuat düzenlemeleri yapmaya yetkilidir. Geçici Madde 1- Bu Yönetmelik hükümleri yürürlüe girdii tarihten itibaren 1 yl sonra zorunlu olarak uygulanr. Bu süre zarfnda gerek bu Yönetmeliin hükümlerine uygun üretilmi", gerekse ilgili zorunlu Türk Standardna uygun üretilmi" ürünler piyasaya arz edilebilir. Yürürlük Madde 21- Bu Yönetmelik yaymland tarihte yürürlüe girer. Yürütme Madde 22- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakan yürütür. 5

6 EK I AT UYGUNLUK BEYANI VE CE UYGUNLUK BARET 1- AT Uygunluk Beyan+ AT Uygunluk Beyan a"adaki hususlar içerir: - 4lgili cihazn tanm, - Cihazn uygunluunun belirtildii ko"ullar ve bu Yönetmelik hükümlerine uygunluun salanmas için alnm" ulusal önlemleri, - Üretici veya yetkili temsilcisini sorumlu klan imza sahibinin kimlii, - Varsa, onaylanm" bir kurulu"un verdii AT Tip 4nceleme Belgesi. 2- CE Uygunluk 6areti - CE uygunluk i"areti a"adaki biçimde CE harflerinden olu"maldr: - CE i"aretinin küçültülmesi ya da büyütülmesi halinde yukardaki ölçekli resimde verilen oranlara uyulacaktr. - Cihazn ba"ka konular kapsayan ve CE i"aretini öngören dier yönetmeliklere tabi olduu durumlarda, CE i"areti cihazn dier yönetmeliklere de uygun olduunun kabul edildiini gösterecektir. Ancak bu yönetmeliklerden biri veya birkaçnn, bir geçi" dönemi boyunca, üreticiye uygulama konusunda bir seçme hakk tand durumlarda, CE uygunluk i"areti, sadece uygulanan yönetmelik veya yönetmeliklerin hükümlerine uygunluu gösterir. Bu durumda, uygulanan yönetmelik veya yönetmeliklerin ilgili hükümleri, cihazn beraberindeki belge, uyar ve kullanma klavuzu veya mümkünse bilgi plakasnda belirtilmelidir. - CE i"aretinin çe"itli bile"enleri tamamen en az 5 mm olabilecek ayn dikey ölçüye sahip olmaldr. 6

7 EK II ONAYLANMIB KURULUBLARIN DEJERLENDRLMES LE LGL KRTERLER Bakanlk tarafndan tayin edilen kurulu"lar a"adaki asgari "artlar kar"lamaldr: 1. Personel ve gerekli araç ve ekipmanlarn varl, 2. Personelin teknik yeterlilii ve mesleki tecrübe, 3. 4dari ve teknik personelin, söz konusu ürünle dorudan ya da dolayl balants olan tüm çevre, grup ya da ki"ilerle ilgili olarak, bu Yönetmelikte öngörülen testlerin yaplmas, raporlarn hazrlanmas, belgelerin verilmesi ve dorulama i"levinin gerçekle"tirilmesindeki bamszl, 4. Personel tarafndan mesleki gizliliin muhafaza edilmesi, 5. Ulusal mevzuat dahilinde Devlet güvencesi olmad sürece, kamu sorumluluk sigortasnn bulunmas. Yukarda yer alan madde 1 ve madde 2 deki "artlarn kar"lanp kar"lanmad, Bakanlkça belli aralklarla kontrol edilir. TEMEL KORUMA BARTLARININ AÇIKLAYICI LSTES EK III Cihazn yaratt azami elektromanyetik bozulma, özellikle a"adaki cihazlarn kullanlmasn engellemeyecek "ekilde olmaldr. (a) Ev tipi radyo ve televizyon alclar (b) Endüstriyel imalat ekipmanlar (c) Seyyar telsizler (d) Mobil radyo ve ticari radyo telefon ekipmanlar (e) Tbbi ve bilimsel cihazlar (f) Bilgi teknolojisi ekipmanlar (g) Ev aletleri ve ev tipi elektronik ekipmanlar (h) Hava ve deniz radyo ekipmanlar (i) Eitim amaçl elektronik ekipmanlar (j) Telekomünikasyon "ebekeleri ve cihazlar (k) Radyo ve televizyon yayn vericileri (l) Her türlü ampül ve floresan lambalar Cihazlar ve özellikle de (a) ila (l) aras fkralarda belirtilen cihazlar, bu Yönetmeliin 6 nc maddesinde belirtilen standardlara uygun cihazn yaratt bozulma seviyelerini dikkate alarak, cihazn engelsiz çal"masn salamak için cihazn çal"aca normal elektromanyetik uyumluluk ortamnda yeterli seviyede elektromanyetik ba"kla sahip olacak "ekilde imal edilmelidir. Cihazn amac dorultusunda kullanlmasn salamak için gerekli bilgiler, cihazla birlikte bulunan talimatlarda yer almaldr. 7