Prof. Dr. Ali İlker Gümüşeli

Transkript

1 Prof. Dr. Ali İlker Gümüşeli Okan Üniversitesi Eğitim Fakültesi 1

2 OKULDA BAŞARI İÇİN DİJİTAL ÇAĞDA YÖNETİCİLİK Mİ, LİDERLİK Mİ, YOKSA LİDER YÖNETİCİLİK Mİ GEREKİR?

3 YÖNETİCİLİK NEDİR, NEDEN GEREKLİDİR? Yöneticilik; önceden belirlenmiş amaç ve hedefleri gerçekleştirmek için elde bulunan kaynakları (insan, para, makine, malzeme, bilgi vb.) bir araya getirerek, örgütün işleyişi ile ilgili karar verme, planlama, organize etme ve denetleme sürecidir. YÖNETİCİLİK KARMAŞIKLIKLA BAŞA ÇIKMA İŞİDİR 3

4 LİDERLİK NEDİR, NEDEN GEREKLİDİR? Liderlik, belirli koşullar altında, belirli kişisel veya grup amaçlarını gerçekleştirmek üzere, bir kişinin başkalarının fikir, düşünce, davranış ve eylemlerini etkilemesi ve yönlendirmesi sürecidir. LİDERLİK DEĞİŞİMLE BAŞA ÇIKMA İŞİDİR 4

5 LİDER YÖNETİCLİK NEDEN GEREKLİDİR? LİDER YÖNETİCİLİK DEĞİŞİME AYAK UYDURMAYI SAĞLAYAN BİR VİZYON DOĞRULTUSUNDA DÜZENLİ ADIMLARLA YÜRÜMEYİ SAĞLAMAK İÇİN GEREKLİDİR. 5

6 ETKİLİ YÖNETİCİLİGİN GEREKTİRDİĞİ YETERLİKLER planlama Karar verme- Sorun çözme Organize etme Denetleme

7 ETKİLİ LİDER YÖNETİCİLİK İÇİN OLMAK, BİLMEK, VE YAPMAK ZORUNDA OLDUKLARIMIZ VARDIR 7

8 LİDERLİK İÇİN OLMAK BİLMEK VE YAPMAK ZORUNDA OLDUKLARIMIZ GÜVENİLİR OLMAK İŞ TEKNİĞİ BAKIMINDAN UZMAN OLMAK ROL MODELİ OLMAK SORUMLULUK ALMAK TAKIM LİDERİ OLMAK DİJİTAL LİDERLİK YETKİNLİKLERİNE SAHİP OLMAK KENDİNİ BİLMEK VE GELİŞTİRMEYE ÇALIŞMAK İNSANLARI BİLMEK-TANIMAK ETKİLİ İLETİŞİM KURMAYI BİLMEK ETKİLİ KARAR VERMEK VE UYGULAMAK ÇALIŞANLARDA SORUMLULUK DUYGUSU GELİŞTİRMEK ÇALIŞANLARI BİLGİLENDİRMEK İNSANLARLA ETKİLİ İLETİŞİM KURMAK DURUMA UYGUN DAVRANMAK ANLAŞMAZLIKLARI ETKİLİ YÖNETEBİLMEK ÇALIŞANLARI AMAÇLAR DOĞRULTUSUNDA GÜDÜLEMEK 8

9 Liderin Özellikleri Yetenekler Kişilik Güdüleme Lider Davranışları İşe Yönelik Bireye Yönelik İnisiyatif Kullanan Kişiyi Dikkate Alma Etkileşimsel Dönüşümcü Durum Değişkenleri İzleyicilerin İhtiyaçları İşin Niteliği Makam Gücü Lider-İzleyici arasındaki Güven Grup Hazırbulunuşluğu Etkili Sonuçlar Ürün Nitelik Verimlilik Esneklik Doyum Rekabetçilik Gelişim Hayatta Kalma LİDERLİĞİN YAPISI Prof. Dr. Ali İlker Gümüşeli

10 LİDERLİĞİN TEMEL BİLEŞENLERİ LİDER LİDER DAVRANIŞI DURUM LİDERLİK 10

11 LİDER LİDERLİK 11

12 1-ETKİLİ LİDERLİK İÇİN GEREKEN ÖZELLİK VE YETERLİKLER Özellikler KİŞİLİK Yüksek enerji düzeyi Stresi tölere etme Kendine güven Duygusal olgunluk MOTİVASYON Sosyal güç yönelimi Başarı isteği YETENEKLER Bireyler arası iletişim Bilişsel bereri Teknik beceri İkna etme becerisi Yeterlikler Kendisi ve birlikte çalıştığı kişiler hakkında doğru bilgilere sahip olma Bireye ve işe eşit ve yüksek önem verebilme Çalışanları demokratik yönetime alıştıracak biçimde,dengeli liderlik yaklaşımlarını gösterebilme Çalışanları uygun yöntemlerle güdüleyebilme Güven ve dostluk ilişkisi düzzeyi, işin niteliği ve yetki düzeyini dikkate alarak durumauygun liderlik tarzlarını kullanabilme Çalışanları amaçlar doğrultusunda sevk edebilmek için, onların beklenti, değer davranışlarını değiştirebilme ve onlara yolu ve o yolda nasıl ilerleyecekleri konusunda rehberlik edebilme Çalışanların olgunluk-hazırbulunuşluk düzeylerine göre uygun liderlik tarzı belirleme ve uygulama aligumuseli@gmail.com 12

13 LİDER DAVRANIŞI LİDERLİK 13

14 LİDER DAVRANIŞLARI KİŞİYE YÖNELİK LİDERLİK İŞE YÖNELİK LİDERLİK Çalışana odaklanma Çalışanları karara katma Destekleyici ortam yaratma Lider ve çalışanlar arasında arkadaşlık, karşılıklı güven, saygı ve iyi ilişkiler geliştirmeye çaba gösterme Çalışanın kişisel gelişimini, ilerlemesini ve başarısını sağlama İşi tamamlamaya odaklanma İşi yapma ve yaptırma yollarını açıkça belirleme İşin yapılma biçimini belirleme ve çalışanlara iletme Grup normlarını ve grup içi ilişkileri belirleme, örgütleme. Çalışanları yakından denetleme Zorlayıcı, ödül yada yasal güç kullanma Çalışana ilgiyi lüks olarak görme 14

15 Çok 9 1,9 Sosyal Klüp Etkili Takım 9,9 Liderliği Liderliği Bireye Yönelik olma İdareci Liderlik ,1 Etkisiz Liderlik Otokratik/İteatçı Liderlik 9,1 Az 1 Az İşe Yönelik olma 9 Çok

16 SİSTEM DÖRT TİPİ LİDERLİK LİDERLİK DEĞİŞKENİ Sistem 1 İstismarcı Otokratik Sistem 2 Yardımsever Otokratik Sistem 3 Katılımcı Sistem 4 Demokratik Astlara Olan Güven Astlara Güvenmez Hizmetçi ile Efendisi Arasındaki gibi Bir güven Anlayışı vardır. Kısmen güvenir Fakat kararlarda kontrolünün Olmasını ister Bütün Konularda Astlara tam Güveni vardır Astların Algıladığı Serbestlik Astlar İş ile ilgili Konuları tartışmada Kendilerini Serbest hissetmezler Astlar İş ile ilgili Konuları tartışmada Kendilerini fazlaca Serbest hissetmezler Astlar Kendilerini oldukça Serbest hissederler Astlar Kendilerini tamamı İle Serbest hissederler Üstün Astlarla ilişkisi İş ile ilgili Sorunların çözümünde Astların fikirlerini Nadiren alır. İş ile ilgili Sorunların Çözümünde Astların fikirlerini Bazen alır Genel olarak Astların fikirlerini Alır ve onlardan yararlanır Daima astların Fikirlerini Alır ve onlardan yararlanır Düşük Verimlilik Yüksek

17 DURUM LİDERLİK 17

18 İLİŞKİ-İŞİN NİTELİĞİ VE YETKİ DÜZEYİ LİDER İZLEYİCİ İLİŞKİSİ İYİ ZAYIF GÖREVİN YAPISI MAKAM YETKİSİ TERCİH EDİLEN LİDERLİK STİLİ PLANLI PLANSIZ PLANLI PLANSIZ FAZLA AZ FAZLA AZ FAZLA AZ FAZLA AZ İŞE YÖNELİK İLİŞKİYE YÖNELİK İŞE YÖNELİK EN OLUMLU EN OLUMSUZ

19 AMAÇ- YOL-ÖDÜL İzleyici Özellikleri Denetim Odağı Deneyim Yetenek Lider davranışı/stilleri Emredici Destekleyici Katılımcı Başarı -Yönelimli İzleyici/ Ast Algıları Motivasyon Sonuçlar Memnuniyet Performans Çevresel Faktörler İşlerin niteliği Formal otorite İş grupları Prof. Dr. Ali İlker Gümüşeli

20 Amaçlar Yol Ödül Çevre Destekleyici Engelleyici Çalışan İç denetimli Dış Denetimli Lider davranışı Emredici Destekleyici Katılımcı Başarı yönelimli 20

21 Çalışanın kendi davranışlarını yönetmede sorumluluk alma yetenek ve isteği-olgunluk Düzeyi ÇALIŞANIN OLGUNLUK DÜZEYİ İ-1 Yeterli Değil İsteksiz İ-2 Yeterli Değil İstekli İ-3 Yeterli İsteksiz İ-4 Yeterli İstekli LİDERLİK DAVRANIŞI L-1 Emredici Talimat verme ve denetleme L-1 Yönlendirici Talimat verme, Açıklama ve Aydınlatma L-1 Destekleyici Kararı Paylaşma Ve kolaylaştırma L-1 Yetkilendirici Yetki verme ve destekleme

22 Dönüşümcü liderlik 22

23 Dönüşümcü Liderlerlik için Gerekli Yeterlikler Karizmatik Liderlik/İdealleştirilmiş Etki Esinsel Güdüleme Zihinsel Uyarım Bireyselleştirilmiş İlgi

24 Karizmatik Liderlik/İdealleştirilmiş Etki İzleyiciler çalışanlar için güçlü örnek davranış modeli oluşturun. Böylece izleyiciler temel değerleri benimserler ve onlarda da örnek davranışlar gösterme isteği uyanır. Yüksek standartlarda ahlaki ve manevi değerlere sahip olun ve doğru işlerin yapılması gereğine inanın. Bu davranışlar izleyiciler tarafından son derece saygı görür ve izleyicilerin lidere olan güveni artar. Liderler izleyicilerine vizyon ve misyon duygusunu aşılayın.

25 Esinsel Güdüleme İzleyicilerle yüksek beklentilerle iletişim kurun ve yapabileceklerini düşündüklerinden daha iyisini yapabileceklerine onları inandırmak için çaba gösterin. İzleyicilere onların örgütün vizyonunu paylaşan bir üye olduklarını benimsetin. İzleyicileri etkili bir takım olarak örgütleyin, onlarda grupla çalışmanın tek başına yapabileceklerinden daha fazla başarı elde edebilecekleri bilincini yaratın.

26 Zihinsel Uyarım İzleyicileri yaratıcı ve yenilikçi olmaları için teşvik edin. İzleyicilerin örgütü, lideri, kendi inanç ve değerlerini yeniden gözden geçirmeleri için motive edin. İzleyicileri yeni yaklaşımlar denemeleri ve örgüt sorunlarıyla ilgili yeni yollar geliştirmeleri konusunda destekleyin İzleyicilerin kendi düşüncelerini serbestçe ifade edebilme ve problem çözme yeteneklerinin gelişimi sağlayın.

27 Bireyselleştirilmiş İlgi İzleyicilerin bireysel ihtiyaçlarını dikkatlice dinleyin ve onlara önem verdiğinizi gösteren bir örgütsel iklim oluşturun. İzleyicilere bir rehber veya bir antrenör gibi davranarak, onların kendilerini gerçekleştirebilmeleri ve daha yüksek performans gösterebilmeleri için yardım edin İzleyicilerine yetki ve sorumluluk vererek onların bireysel gelişimlerini sağlayın.

28 GELECEĞİN ÇALIŞANLARINDAN BEKLENEN TEMEL YETERLİKLER Sözlü ve yazılı iletişim Eleştirel düşünme ve problem çözme Profesyonellik ve iş ahlakı Takım çalışması ve iş birliği Farklı takımlarda çalışmak Teknoloji farkındalığı Liderlik ve proje yönetimi 28

29 29

30 GELECEĞE UYARLANABİLECEK BİREYLERİ YETİŞTİREBİLMEK İÇİN BİR MODEL 21. Yüzyıl Öğrenme Çerçevesi Öğrenme Çıktıları ve Destek sistemleri Öğrenme ve İnovasyon Becerileri Öğrenme ve innavasyon becerileri Yaşam ve Kariyer Becerileri Temel Disiplinler ve 21. yüzyıl temaları Bilgi Medya ve teknoloji becerileri Ölçme ve Değerlendirme Müfredat Ve Öğretim Mesleki Gelişim Öğrenme Ortamı 30

31 Temel Disiplinler ve 21. Yüzyıl Temaları İngilizce, okuma veya dil becerileri, dünya dilleri, sanat, matematik, ekonomi, bilim, coğrafya, tarih, yönetim ve yurttaşlık gibi temel disiplinlerin yanında; Küresel Farkındalık: Bireyin yaşamdan izole olmaması, küresel meseleleri, diğer ulusları ve diğer kültürleri anlaması. Mali, Ekonomik, İşletme ve Girişimcilik Okur- Yazarlığı: Ekonomik tercihlerin nasıl yapılacağını bilmek, ekonominin toplumdaki rolünü anlamak. 31

32 Temel Disiplinler ve 21. Yüzyıl Temaları Kent Okur-Yazarlığı: Kent yaşamına etkili bir şekilde katılmayı öğrenmek. Vatandaşlık hak ve sorumluluklarını yerine getirmek. Sağlık Okur-Yazarlığı: Temel sağlık bilgisini elde etme, yorumlama ve anlamak; koruyucu fiziksel ve zihinsel sağlık önlemlerini anlamak. Çevre Okur-Yazarlığı: Çevreyi ve onu etkileyen koşul ve koşulları bilmek ve anlamak; çevre sorunlarına yönelik bireysel ve toplu eylemlerde bulunmak. 32

33 Öğrenme ve İnovasyon Becerileri Eleştirel düşünme ve problem çözebilme İletişim becerileri İşbirliği Yaratıcılık ve İnovasyon 33

34 Enformasyon, Medya ve Teknoloji Becerileri Enformasyon Okur-Yazarlığı: Günümüz toplumunda birey ulaştığı bilginin doğru, güvenilir ve gerçek olduğundan emin olmalıdır. Medya Okur-Yazarlığı: Dijital medya ve medya seçenekleriyle çevrili olan 21. yüzyıl öğrencilerinin medya kaynaklarını ve video, sesli mesaj ve Web siteleri gibi etkili iletişim ürünlerini oluşturmak için kullanılabilecek medya oluşturma araçlarını en iyi nasıl kullanabileceklerini bilmeleri gerekmektedir. 34

35 Momo 35

36 Sosyal medya yalanları

37 Haberiniz var mi bilmiyorum! Bugun Amerika ve Avrupa'da bircok okul, velilere MOMO Challenge ile mücadele ile alakali özel mektup gonderdi. MOMO Challenge son zamanlarda bilgisayarlarda ozellikle cocuk oyunlarinda ve cocuk videolarinda aniden korkutucu bir görüntü cikiyor ve cocuklarin bilinc altina girecek tehlikeli konusmalar yapiyor. Bu konusmalar kucuk yasta ki Çocuklarımızın kendine zarar verme hatta Allah korusun intihar etmesine sebeb olablir. Ozellikle 13 yaşın altındaki çocuklar için sosyal medya kullanımı hakkinda hem okullarin hemde ailelerin cok dikkat etmesi gerekiyor. Bunu sansa veya kisilere birakamayiz... Amerikada iki yeni yasa cikti Çocukların Çevrimiçi Gizlilik Yasası ve (Çocukların İnternet Koruma Yasası) bunlarin pozitif etkisi oldu... 37

38 Enformasyon, Medya ve Teknoloji Becerileri BİT (Bilgi, İletişim ve Teknoloji) Okur-Yazarlığı: Bilgi ve iletişim teknolojileri veya BİT'ler, 21. yüzyılın en önemli araçlarıdır. Teknik özelliklerle donatılmış 21. yüzyıl öğrencileri, teknolojinin kullanımında ebeveynlerinden veya öğretmenlerinden genellikle daha akıcı olmalarına rağmen, bu güçlü araçları en iyi şekilde karmaşık öğrenme ve yaratıcı görevlere nasıl uygulayacakları konusunda rehberliğe ihtiyaç duyacaklardır. 38

39 Yaşam ve Kariyer Becerileri Esneklik ve uyarlanabilirlik Girişim ve Özerklik Sosyal ve Kültürler Arası Beceriler Verimlilik ve Hesap Verebilirlik Liderlik ve Sorumluluk: 39

40 DİJİTAL ÇAĞDA LİDERLİK İÇİN TEMEL YETERLİK ALANLARI

41 VİZYONER LİDERLİK DİJİTAL ÇAĞ ÖĞRENME KÜLTÜRÜ MESLEKİ GELİŞİMDE MÜKEMMELLİK SİSTEMATİK GELİŞİM DİjİTAL VATANDAŞLIK 41

42 1. VİZYONER LİDERLİK Eğitim liderleri okulda teknolojinin kapsamlı bir biçimde entegrasyonu ve kullanımını sağlamak için ortak bir vizon geliştirir, tüm çalışanlara ilham verir, mükemmelliği teşvik eder ve okulun her yerinde dönüşümü destekler. Bunu sağlamak için; 42

43 a. Öğrenme hedeflerini gerçekleştirmek ve aşmak için tüm paydaşlarla işbirliği içerisinde ve onlardan ilham alarak, dijital çağ kaynaklarının kullanımını en üst düzeye çıkaracak nitelikte paylaşılmış bir değişim vizyonun oluşmasını sağlayın b. Bu vizyon doğrultusunda yürütülen etkili öğretim uygulamalarını destekleyin ve okul liderlerinin performansını en üst düzeye çıkarın. c. Paylaşılmış vizyonla uyumlu teknoloji yoğunluklu stratejik planlar geliştirin, uygulayın ve bu konuda yapılan çalışmalara katılın. d. Teknoloji ağırlıklı stratejik planın uygulanmasını desteklemek için okul, ilçe ve il düzeyinde fon oluşturun ve bu konudaki politika ve planların savunucusu olun. 43

44 2- DİJİTAL ÇAĞ ÖĞRENME KÜLTÜRÜ OLUŞTURMA Eğitim liderleri tüm öğrenciler için titiz, ilgili ve çekici eğitim sağlayan dinamik bir dijital çağ öğrenme kültürü oluşturur, teşvik eder ve sürdürür. Bunu sağlamak için; 44

45 a. Dijital çağ öğreniminin sürekli gelişimine odaklanan yenilikler sağlayın. b. Öğrenme teknolojilerinin sık ve etkili kullanımı konusunda model olun ve çalışanları teşvik edin. c. Tüm öğrencilerin bireysel ve farklı ihtiyaçlarını karşılamak için teknoloji ve öğrenme kaynakları ile donatılmış öğrenci merkezli öğrenme ortamları oluşturun. d. Teknoloji ve onun müfredata uyarlanmasına yönelik çalışmalarda etkili uygulamalar geliştirin. e. Yenilik, yaratıcılık ve dijital çağ işbirliğini canlandıran yerel, ulusal ve uluslararası öğrenme toplulukları oluşturun ve var olanlara katılın. 45

46 3-MESLEKİ GELİŞİMDE MÜKEMMELLİK YARATMA Eğitim yöneticileri öğrenci öğrenmesini artırmak için çağdaş teknolojiler ve dijital kaynakları sisteme entegre ederek, eğitimcileri güçlendiren mesleki öğrenme ve yenilik ortamı oluşturur. Bunu sağlamak için; 46

47 a. Teknoloji değişimi ve entegrasyonu konusunda sürekli mesleki gelişime sağlamak için zaman ve kaynak ayırın. b. Yöneticileri, öğretmenleri ve teknoloji kullanımı konusunda çalışan personeli besleyen, motive eden ve destekleyen öğrenme topluluklarına katılımı kolaylaştırın ve katılın. c. Dijital çağ araçlarını kullanan paydaşlar arasında etkili iletişim ve işbirliği oluşturun ve model olun. d. Eğitim araştırmalarından haberdar olun ve teknolojilerin etkili kullanımları ile ilgili eğilimler ve öğrenmeyi geliştirmedeki potansiyeli yüksek olan yeni teknolojileri bulup, kullanmayı teşvik edin. 47

48 4- SİSTEMATİK GELİŞİM SAĞLAMA Eğitim liderleri okullarını sürekli geliştirmek için bilgi ve teknoloji kaynaklarını etkili kullanarak, dijital çağ liderliği ve yöneticiliği yaparlar. Bunu sağlamak için; 48

49 a. Öğrenme hedeflerini en üst düzeyde başarmak için teknolojiyi ve elektronik medya kaynaklarını uygun bir biçimde kullanarak, amaçlı değişimlere öncülük edin. b. Çalışan performansı ve öğrenci öğrenmesini geliştirmek için ölçümler yapın, veri toplayın, analiz edin, yorumlayın ve bu konuda paylaşmada işbirliği yapın. c. Teknolojiyi yaratıcı olarak kullanan, akademik ve uygulamaya yönelik hedefleri üst düzeyde gerçekleştiren personeli işe alın ve devamlılığını sağlayın. d. Sistematik gelişmeyi desteklemek için stratejik ortaklıklar kurun ve bunlardan yararlanın. e. Okul yönetimi, destek hizmetler, öğretim ve öğrenmeyi desteklemek için birbirine entegre çalışan teknolojik sistemler oluşturun, bunu işletmek için sağlam bir altyapı oluşturun ve koruyun. 49

50 5- DİJİTAL VATANDAŞLIK GELİŞTİRİN Eğitim liderleri gelişen dijital kültür ile ilişkili sosyal, etik ve yasal konuları ve sorumlulukları anlama ve uygulamayı kolaylaştırır ve bu konuda model olurlar. Bunu sağlamak için; 50

51 a. Bütün öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamak için uygun dijital araç ve kaynaklara eşit erişimini sağlayın. b. Dijital bilgi ve teknolojinin etik, yasal ve güvenli kullanımını sağlayacak, politikalar oluşturun, uygulayın ve bu konuda model olun. c. Teknoloji ve bilginin kullanımına ilişkin sosyal etkileşimler sağlayın ve bunların sorumluluklarında model olun. d. Çağdaş iletişim ve işbirliği araçlarını kullanarak, küresel konularda ortak kültürel anlayış ve ilgi geliştirmeyi kolaylaştırın ve bu konuda model olun. 51