7. Sınıf Üniteler. : Canlılar ve Hayat 6. Ünite : Đnsan ve Çevre Önerilen Süre. Öğrenme Alanı. : 16 ders saati

Transkript

1 Öğrenme Alanı : Canlılar ve Hayat 6. Ünite : Đnsan ve Çevre Önerilen Süre : 16 ders saati A. Genel Bakış Đnsanın doğumundan itibaren yaşadığı çevreyi tanımaya ve anlamaya çalışan bir varlık olduğu anlayışı daha önceki sınıflarda verilmişti. Đlköğretimin 4ve 5. sınıfta canlılık özellikleri, yakın çevredeki küçük yaşam alanları, bu yaşam alanlarının korunması ve besin zinciri konuları etrafında çevreyi tanıma ve koruma bilincinin oluşturulması amaçlanmıştı. Bu ünitede ise ekosistem ve ilgili diğer kavramların etrafında ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunları, biyolojik çeşitlilik ve türlerin korunması konularına yer verilmiştir. Öğrencilerin ekosistem kavramının anlaşılmasını kolaylaştırmak amacı ile yaşam alanlarının gözlenmesi ve incelenmesine yönelik gezi-gözlem-inceleme etkinlikleri, biyolojik çeşitliliğin öneminin kavranmasında sergiler düzenlenmesi ve yakın gelecekte karşılaşılabilecek olası çevre sorunları ve çözümleri için tartışma etkinlikleri önerilmiştir. Daha önceki sınıflarda verilmeye çalışılan ağaç sevgisinin giderek artırılması son derece önemlidir. Bu ünitede verilen bilgiler, 8. sınıfta ekosistem kavramı ile ilişkili olarak besin zincirlerinde madde ve enerji döngüsüne, yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarına, geri kazanıma (dönüşüm) hazırlar niteliktedir. Öğretim ve değerlendirme etkinlikleri bölümünde verilen örneklerle ekosistemdeki canlıların birbirleri ve çevreleri ile olan ilişkilerinin anlaşılması, Ulusal Çevre Anıtı etkinliği ile çevre koruma bilincinin, proje etkinliğiyle ise yaratıcılık ve öz güven özelliklerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Ünitede verilen öğrenme, öğretim ve değerlendirme etkinlikleri öneri niteliğindedir. Öğretmenler fizikî şartları da dikkate alarak tüm öğrencilerin etkin katılımını sağlayacak uygun bir öğrenme ortamı hazırlamalıdır. Ayrıca öğretmenlere kendilerinin geliştirdikleri öğrenme, öğretim ve değerlendirme etkinliklerini kullanmaları özellikle tavsiye edilir. Giriş etkinliğinde hazırlanan yaşam alanlarında bulunabilecek hayvanlar ve bu alanların özelliğine yönelik etkinliğin konu öncesi ve konu sonrası tekrar yaptırılması öğrendiğinin farkına varma yeteneğinin geliştirilmesini sağlamaktadır. B. Ünitenin Amacı Bu ünitede öğrencilerin; ekosistem, tür, popülasyon ve habitat kavramlarını öğrenmeleri, biyolojik çeşitliliğin önemini kavramaları, ülkemiz ve dünyadaki çevre sorunları ile etkilerini anlamaları, ülkemizde ve dünyadaki nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan canlıların yok olmasının yaratacağı sorunları ortaya koyarak iş birliğine dayalı çözümler üretmeleri amaçlanmaktadır. C. Ünitenin Odağı Bu ünitede ekosistem ve çevre koruma kavramları etrafında gözlem ve inceleme yeteneklerini geliştirme, çevre sorunlarına sorgulayıcı bir bakış açısı ile bakabilme, yerinde ve zamanında bu sorunların çözümü konusunda olumlu tutum geliştirebilme becerilerine odaklanılmıştır. 264

2 Ç. Önerilen Konu Başlıkları Ekosistemler Ülkemizdeki Biyolojik Çeşitlilik Ülkemizdeki ve Dünyadaki Çevre Sorunları ve Etkileri 265

3 D. Ünitenin Kavram Haritası BU KAVRAM HARĐTASI SADECE ÖĞRETME Đ BĐLGĐLE DĐRMEK VE Ü ĐTE ĐÇĐ DEKĐ KAVRAMLARI BĐR BÜTÜ HALĐ DE GÖSTERMEK AMACIYLA VERĐLMĐŞTĐR. BU KAVRAMLAR KULLA ILARAK FARKLI KAVRAM HARĐTALARI DA OLUŞTURULABĐLĐR. 266

4 E. Ünite Kazanımları ve Etkinlikler ÖĞRE ME ALA I : CANLILAR VE HAYAT 6. Ü ĐTE: ĐNSAN VE ÇEVRE Ü ĐTE KAZA IMLAR ETKĐ LĐK ÖR EKLERĐ AÇIKLAMALAR 1. Organizmaların yaşadıkları alanlar ve bu alanlara insan etkisi ile ilgili olarak öğrenciler; Đ SA VE ÇEVRE 1.1. Tür, habitat, populasyon ve ekosistem kavramlarını örneklerle açıklar Bir ekosistemdeki canlı organizmaların birbirleriyle ve cansız faktörlerle ilişkilerini açıklar Farklı ekosistemlerde bulunabilecek canlılar hakkında tahminler yapar (BSB 9) Ekosistemleri canlı çeşitliliği ve iklim özellikleri açısından karşılaştırır (BSB 5, 6) Ekosistemdeki biyolojik çeşitliliği fark eder ve bunun önemini vurgular. Burada Hangi Canlılar Bulunabilir? Öğretmen, çeşitli kaynaklardan topladığı (gazete, dergi, internet vb.) yaşam alanları resimlerini dörder kişilik gruplardan oluşan öğrencilere dağıtır. Resimlerde gösterilen yaşam alanlarının özelliklerinin ne olabileceğine, bu yaşam alanlarında hangi bitki ve hayvanların bulunabileceğine ilişkin sorular sorar. Öğrenciler soruya ilişkin tahminlerini ve nedenlerine ilişkin görüşlerini kaydederler. Öğretmen bu aşamada öğrencilerin cevaplarına müdahale etmez, cevaplarda bulunabilecek kavram yanılgılarını ve öğrencilerin ön bilgilerini de dikkate alarak değerlendirmeyi öğretim esnasında yapar. Öğrenciler konu anlatımı sonrası ve öncesi aldıkları notları tekrar gözden geçirirler. Grup üyeleri aldıkları notları tartışmaya açar, gerekli düzeltmeler öğretmen rehberliğinde yapılır ( Bu etkinlik, öğrenci ürün dosyasında saklanabilir.) (1.1; 1.2; 1.3), (BSB 29). Gezelim, Gözlemleyelim Gezi-gözlem-inceleme amacı ile öğretmen, öğrencileri gruplara ayırır. Gruplar çevrelerinde bulunan bir yaşam alanını (göl kenarı, dere, taşlık veya toprak bir alan) inceleyerek gördükleri varlıkları ve bulundukları yerleri, bu yerlerin benzer ve farklı özelliklerini önceden dağıtılmış gözlem formlarını kullanarak kaydederler. Bu etkinlikte elde edilen sonuçlar karşılaştırılıp, farklı veya aynı yaşam alanında elde edilen sonuçların benzer olup olmadıkları tartışmaya açılır. Đncelenen bu yaşam alanlarının büyüklük, canlı çeşitliliği, insan etkilerine hassasiyet vb. yönlerden ekosistemlerle karşılaştırması yapılabilir (1.4;1.3), (BSB 1,5,6, 27). Besin Ağları Oluşturalım Öğretmen ot yiyen, et yiyen, hem ot hem et yiyen hayvanlara ve bitkilere örnek teşkil edecek çeşitli canlı isimlerini tahtaya yazar. Bu isimlere insan da dâhil edilmelidir. Öğretmen, öğrencilerden tahtada yazılan bu canlı isimlerini küçük kâğıt şeritlere yazmalarını ister. Öğrenciler bu kâğıt şeritleri kullanarak farklı besin zincirleri oluşturur. Daha sonra bazı besin zincirlerinde ortak canlı olup olmadığı sorularak farklı besin zincirlerinin iç içe olabileceği besin ağları oluşturulur. Bu ağdan yok olabilecek bir canlının ve insanın besin ağına etkileri tartışmaya açılır (1.2), (BSB 27, 28, 30, 31). [!] Ülkemizin biyolojik çeşitliliği ile ilgili okuma metni verilebilir. [!] 1.2 Canlıların birbiri ile ilişkilerinde besin zincirleri ve besin ağları verilir. Besin ağlarındaki enerji akışı ve ekosistemde madde döngüleri 8. sınıfta verilecektir. [!]1.3 Göl, deniz, orman vb. ekosistemler verilir. [!] Đlköğretim 4 ve 5. sınıfta kullanılan yaşam alanı yerine habitat kavramı kullanılacaktır. Besin Ağı Oluşturalım Gezi-Gözlem-Đnceleme Raporu : Sınıf-Okul Đçi Etkinlik : Okul Dışı Etkinlik : Ders Đçi Đlişkilendirme : Diğer Derslerle Đlişkilendirme : Ölçme ve Değerlendirme???: Kavram Yanılgısı [!]: Uyarı : Sınırlamalar : Ara Disiplinlerle Đlişkilendirme (Ayraç içindeki 1. rakam Fen ve Teknoloji dersi kazanımını, 2. rakam ara disiplin kazanımını gösterir.) 267

5 Đ SA VE ÇEVRE 1.6. Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bitki ve hayvanlara örnekler verir (BSB -25; FTTÇ 22, 23, 26) Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme tehlikesinde olan bitki ve hayvanların nasıl korunabileceğine ilişkin öneriler sunar (BSB-32; FTTÇ 21, 22, 23, 24, 27) Çevresinde bulunan bitki ve hayvanlara sevgiyle davranır (FTTÇ 27, TD- 5) Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarından bir tanesi hakkında bilgi toplar, sunar ve sonuçlarını tartışır (BSB 25, 32; FTTÇ 18, 20, 21, 26, 27, 29) Dünyadaki bir çevre probleminin ülkemizi nasıl etkileyebileceğine ilişkin çıkarımlarda bulunur (BSB, 8; FTTÇ 18,20, 21, 28) Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarına yönelik iş birliğine dayalı çözümler önerir ve faaliyetlere katılır (FTTÇ 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27; TD 4) Atatürk ün çevre sevgisi ile ilgili uygulamalarına örnekler verir (FTTÇ 23, 27; TD 4). ÖĞRE ME ALA I : CANLILAR VE HAYAT 6. Ü ĐTE: ĐNSAN VE ÇEVRE, Yöremizin Zenginlikleri Öğrencilerden yaşadıkları çevredeki biyolojik çeşitliliğe örnek olacak bitki örnekleri getirmeleri istenir. Bu örnekler Yöremizin Biyolojik Zenginlikleri adı ile sergilenir. Sergiye veliler de davet edilebilir (1.6). Ağaçlar Benim Kardeşim! Öğrencilere 4 ve 5. sınıflarda yaptıkları ağaç dikimi ve bakımı etkinliği hatırlatılır. Bu etkinliklerde diktikleri ağaçların ne durumda olduğu sorulur. Herhangi bir sebeple ağaç dikemeyen öğrenciler, ağaç dikimi ve bakımı konusunda cesaretlendirilir. Öğrencilere bir ağaca sarılıp sarılmadıkları sorulur. Cevap evet ise ne hissetliklerini anlatmaları istenir. Öğrencilerden bir ağaca sarılmaları, kulaklarını dayamaları, onların da bir canlı olduğunu hissetmeleri ve tüm bunlardan sonra canlıların korunmasının neden önemli olduğunu ortaya koyan bir kompozisyon yazmaları istenir (1.8), (BSB 1, 7; TD). e Kadar? Gruplara ayrılan öğrenciler, ülkemizdeki çevre sorunları (hava, su, toprak kirliliği, erozyon) ile ilgili gazete, dergi, internet vb. görsel kaynaklardan elde ettikleri bilgilerin ışığında; çevrelerinde böyle bir sorun bulunup bulunmadığını, bulunuyorsa soruna yönelik çözüm önerilerini içeren bir yazılı rapor hazırlar. Bu raporların hazırlanması aşamasında kendi kendini değerlendirme formlarını ve grup değerlendirme formlarını kullanırlar. Öğrencilerin hazırladığı yazılı raporlar gruplar arasında değiştirilir. Öğrenciler grup ve akran değerlendirme formlarını bu kez diğer grupların çalışmalarını değerlendirmek amacı ile kullanırlar. Öğretmen, öğrencilerin raporlarını da değerlendirerek kendi değerlendirmesini, öğrencilerin değerlendirmeleriyle karşılaştırır. Hem araştırma sonuçları hem de değerlendirme sonuçları irdelenerek öğrenci değerlendirmelerinin öğretime ve öğrenime katkısı da vurgulanır (1.9), (BSB 25, 27, 31). Sizleri de Bekliyoruz Okulda bulunan çevre kulübü öğrencileri ve diğer öğrenciler öğretmen rehberliğinde çevre koruma ile ilgili gönüllü ve etkin çalışan çevre dostlarına mektup yazarak okullarında zaman ve yer açısından uygun olabilecek etkinliklere katılımları için davette bulunurlar. Bu etkinliklere tüm okulun katılımının sağlanabilmesi için okul yöneticileri ve rehber öğretmenlerin desteği sağlanır. Okul yöneticileri gönüllü çalışan öğrencileri ödüllendirmelidir (Bu etkinliğin çevre günü veya orman haftasında yapılması anlamlı olur.) (1.11), (BSB 8). Afetten Korunma ve Güvenli Yaşam (1.6, 1.7,19,1.10,1.11 1, 2, 3, 4, 8, 10, 11, 12,13,14,15, 16 ) [!] 1.9 Ülkemiz çevre sorunlarına örnek olarak orman tahribatı, hava, su ve toprak kirliliği, heyelan, sel vb. verilebilir. [!] 1.9; 1.10 Biyolojik silahlar konusu ile ilgili okuma metni verilebilir. 1.9 kazanımı, Türkçe dersi Okuma, Konuşma ve Yazma temel dil becerisi ile ilişkilendirilir. 1.9, 1.10 ve 1.11 kazanımları, Sosyal Bilgiler dersi Küresel Bağlantılar öğrenme alanı, Ülkeler Arası Köprüler ünitesi kazanım 2 ve 3 ile ilişkilendirilir. Đnsan Hakları ve Vatandaşlık ( 1.10, 1..11, ) [!] 1.9 Erozyon ve deprem konusu Dünya ve Evren ünitesinde verilecektir. [!] Dünyadaki çevre problemleri için ozon tabakasının delinmesi, sera etkisi, deniz kirliliği, nükleer kirlilik (Çernobil örneği) vb. verilebilir. [!]1.12 Atatürk ün çevreyle ilgili yaptığı uygulamalar (Örneğin,Atatürk Orman Çiftliği,Ankara çayı projesi gibi) araştırma ödevi olarak verilir. [!] Atatürkçülük ile ilgili konular (1.12-2) Kariyer Bilinci Geliştirme: Biyolog, zoolog, botanikçi, çevre mühendisi ve veterinerlik verilebilir. Ulusal Çevre Anıtı Çoktan Seçmeli Açık Uçlu Sorular : Sınıf-Okul Đçi Etkinlik : Okul Dışı Etkinlik : Ders Đçi Đlişkilendirme : Diğer Derslerle Đlişkilendirme : Ölçme ve Değerlendirme???: Kavram Yanılgısı [!]: Uyarı : Sınırlamalar : Ara Disiplinlerle Đlişkilendirme (Ayraç içindeki 1. rakam Fen ve Teknoloji dersi kazanımını, 2. rakam ara disiplin kazanımını gösterir.) 268

6 F. Önerilen Öğretim ve Değerlendirme Etkinlikleri Etkinlik umarası : 1 : Ulusal Çevre Anıtı Đlgili Olduğu Kazanımlar : 1. 8 Aşağıdaki öyküyü sınıfta okuyunuz. Evvel zaman içinde Hindistan ı savaşçı hükümdarlar yönetirken, ağaçları çok seven küçük bir kız varmış. Bu kızın adı Amrita ymış. Amrita, kocaman bir çölün hemen yanında, evleri çamurdan olan bir köyde yaşarmış. Tam köyün sınırları dışında da bir orman varmış Amrita, her gün uzun örgülü saçları arkasında uçuşarak bu ormana koşarmış. En sevdiği ağaca yaklaştığı zaman, kollarıyla ağacın gövdesini sarıp Ağacım, sen ne kadar büyüksün ve yaprakların ne kadar yeşil. Sen olmasaydın nasıl yaşayabilirdik? diye seslenirmiş. Amrita, ağaçların kendisini çölün yakıcı güneşinden koruduğunu bilirmiş Amrita büyüdükçe, ağaçlara olan sevgisi de artmış. Kendi çocukları olduğu zaman, onları da kendisiyle birlikte ormana götürürmüş. Çocuklarına ağaçları gösterip Ağaçlar sizin kardeşinizdir. Bizi çölün korkunç yakıcı güneşinden korurlar. Bizi korkunç çöl fırtınalarından da korurlar. Bize içebileceğimiz temiz suların yerini gösterirler. diye anlatırmış. Bir gün, en güçlü hükümdar olan Mahraja, ormanların kendi yoluna çıktığını düşündüğü için ormanları kesmeye karar vermiş. Amrita bir sabah ellerinde baltalarla bir sürü adamın ormana doğru ilerlediğini görmüş. Amrita Bu ağaçları kesmeyin! diye haykırmış ve kendini en çok sevdiği ağacın üstüne atmış. Ormancı ona Geri çekil! diye kükremiş. Ama Amrita, Ağacımı bırakın, onun yerine beni kesin! diyerek ormancıya yalvarmış. Ormancı, Amrita yı bir kenara itmiş ve baltayı ağaca doğru sallamış. Ancak köy halkı da Amrita gibi ağaçları korumaya başlayınca, ormandaki ağaçlar kesilmekten kurtulmuş. Bu öykünün kahramanlarının ve fedakârlıklarının anısına Hint hükümeti, Rajasthan daki Khejare köyünü Hindistan ın ilk Ulusal Çevre Anıtı ilân etmiştir. Hoşgörü: Barışa Açılan Kapı, UNESCO-TĐHAK/3 Yayınları,s Aşağıdaki soruları cevaplandırınız. 1. Bu öyküde çevre konuları ön plandadır. Öykü okunduktan sonra Amrita ve arkadaşlarının yaptıklarını tartışınız. Ülkemizde çevre sorunlarıyla ilgili yapılan çalışmaları değerlendiriniz. 2. Amrita ve arkadaşları ağaçları korumak için canlarını tehlikeye attılar. Böyle davranmalarını doğru buluyor musunuz? 3. Ağacın bölümlerinin (gövde, kök, yaprak) bir şablonunu çıkararak her bölümün doğal çevreye katkısını belirtiniz. 269

7 Etkinlik umarası : 2 : Tablo yorumlama ve grafik çizme Đlgili Olduğu Kazanımlar : 1.5 Ülke Tahminî Bitki Türü Sayısı Türkiye Hindistan Brezilya Güney Afrika Sudan Avustralya Yukarıda verilen tabloya göre; 1) En az bitki türüne sahip ülke aşağıdakilerden hangisidir? a) Türkiye b) Avustralya c) Sudan d) Hindistan 2) En çok bitki türüne sahip ülke aşağıdakilerden hangisidir? a) Güney Afrika b) Brezilya c) Sudan d) Türkiye 3) Tabloda verilen bilgilere dayanarak aşağıdaki sütun grafiğini çiziniz (Brezilya örnek olarak verilmiştir). Tahminî bitki türü sayısı Hindistan Brezilya Sudan Avustralya 270

8 Etkinlik umarası : 3 : Besin Ağı Oluşturalım Đlgili Olduğu Kazanımlar : 1.2 Buğday, ot, meyve, fare, güvercin, sincap, yılan, kartal, kurt, tavşan gibi canlıları içeren kaç besin zinciri oluşturabilirsiniz? Çizerek gösteriniz. Etkinlik umarası : 4 : Gezi-Gözlem-Đnceleme Raporu Đlgili Olduğu Kazanımlar : Öğrenme etkinliklerinde belirtilen belli bir yaşam alanındaki (ırmak, göl, dere, orman, sulak alan, bahçe vb.) gezi-gözlem-inceleme etkinliği ile ilgili olarak; a. Bulgularınızı aşağıdaki gibi bir tabloda düzenleyiniz. Canlı Balık Fiziksel özellikleri ve çizimi Sayı (belli bir alanda) Yaşadığı alanın özelliği Sulak alan, ırmak b. Đncelediğiniz yaşam alanındaki canlıyı göremeseniz bile bıraktığı izlerden bunun hangi canlı olduğunu tahmin edebilir misiniz? Açıklayınız. 271

9 Etkinlik umarası : 5 : Proje Đlgili Olduğu Kazanımlar : Bu projede aşağıda verilen konu ve bu konunun alt hedefleri olarak belirlenen diğer konular etrafında bir araştırma çalışması yapmanız amaçlanmaktadır. Projelerinizin değerlendirilmesi için Proje Süreç Değerlendirme Ölçeği kullanılacaktır. Ayrıca Kendini Değerlendirme Ölçeği kullanarak bunu ürün seçki (portfolyo) dosyasında saklayabilirsiniz. Proje için araştırma konusu: Yakın çevrenizde bozulmuş bir alanı tekrar kazanabilmek amacı ile alınabilecek tedbirler. Alt hedefler; 1. Çevrenizde bozulmanın gözlemlendiği alanı saptayınız. 2. Bu alanda meydana gelen bozulma türünü tespit ediniz. 3. Sizce bu bozulmanın arkasında yatan nedenler nelerdir? Sıralayınız. 4. Bu alanın bozulmasının önlenmesi için alınan tedbirler var mı? Açıklayınız. 5. Eğer siz yerel bir yönetici veya yetkili bir kişi olsaydınız ne gibi tedbirler alırdınız? Çözüm önerilerinizi belirtiniz. Not: Bu çalışma için öğretmenler, sivil toplum örgütleri, yetkililer ve kütüphanelerden destek alabilirsiniz. Bu çalışmada aşağıdaki ölçütlere göre değerlendirileceksiniz. 1. Gözlem yeteneği 2. Bozulmuş alanların doğru saptama düzeyi 3. Getirdiğiniz çözüm önerilerinin etkililiği ve geçerliliği 4. Yararlanılan kaynakların zenginliği 5. Toplanan bilgilerin çözümlenmesi 6. Etkili sunum yapma 7. Đkna gücü 8. Sunum süresini etkili ve verimli kullanma Bu ödev sonunda kendinizi aşağıdaki ölçekle değerlendiriniz. Sizce uygun olan yerlere X işareti koyunuz. Sonra bu ölçeği çalışmalarınızı izleyen birkaç arkadaşınızın da sizi değerlendirmelerinde kullanınız. Eksik olan yönlerinizi geliştirmeye çalışınız. Kendi Kendini Değerlendirme Ölçeği Davranışlar Evet Kısmen Hayır Çevremdeki bozulan alanları doğru biçimde gözlemledim. Bozulma alanlarını tam olarak saptadım. Sorunlar için çözüm önerileri sundum. Çok çeşitli kaynaklardan yararlandım. Topladığım bilgileri amaca uygun olarak çözümledim. Sunumum etkileyiciydi. Dinleyicileri ikna etmekte başarılıydım. Bana ayrılan süreyi verimli bir şekilde kullandım. 272

10 PROJE SÜREÇ DEĞERLE DĐRME ÖLÇEĞĐ Öğrencinin Adı ve Soyadı: Öğretmen: Teslim Tarihi : Başlık: Bilgi Toplama Bilgi Düzenleme Bilgiyi Kullanma Yaratıcı Düşünme TOPLAM ÖLÇÜTLER Puanlar Soruları yanıtlamak için pek çok bilgi toplanmış. Bilgi, sağlıklı bir biçimde düzenlenmiş. Elde edilen bilgiler kullanılarak sağlıklı çıkarımlarda bulunulmuş. Yaratıcı düşünme becerisi tam olarak sergilemiş. Her soru için biraz bilgi toplanmış. Bilgi, çalışmanın sadece bazı bölümlerinde düzenlenebilmiş. Karara ulaşmada elde edilen tüm bilgiler kullanılmış. Yaratıcı bir yaklaşım geliştirilmiş. Bazı sorular için bilgi toplanmış. Bilginin düzenlenmesi için çaba harcanmış. Karara ulaşmada sınırlı sayıda bilgi kullanılmış. Yaratıcılık sınırlı kullanılmış. Çok az bilgi toplanmış Çok az bilgi yansıtılmış. Gerekli bilgi kullanılamamış. Yaratıcılık sergilenmemiş. Öğretmenin yorumu:. 273

11 Etkinlik umarası : 6 : Açık Uçlu Soru Đlgili Olduğu Kazanımlar : 1.9; 1.10 Karadeniz Bölgesi nde son 10 yılda sel baskınları sonucu toprak kaymasına uğrayan yaşam alanları düşününüz. 1) Bu alanlardaki bitki ve hayvan çeşitlerinin değişimini örneklerle açıklayınız. 2) Bu alanlara uyum sağlayabilecek canlıların taşıdıkları özellikleri yazınız. 274