Nüfus Tahmin Metotlarının ve Gelecekteki Su İhtiyacı Hesaplarının Java ile Programlanması: Bir Uygulama

Transkript

1 Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Şubat 2010 Muğla Üniversitesi üfus Tahmin Metotlarının ve Gelecekteki Su İhtiyacı Hesaplarının Java ile Programlanması: Bir Uygulama Şafak Bilgiç 1, Hasan Barış Barut 2, Arzu Er 2, Gürkan Yücetürk 2 1 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Eskişehir. 2 Akdeniz Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Antalya. safakb@ogu.edu.tr, hbbarut@akdeniz.edu.tr, arzuer@akdeniz.edu.tr, gyuceturk@akdeniz.edu.tr Özet: Günümüzde planlama çalışmalarının neredeyse tamamı gelecekteki ihtiyaçları karşılayabilecek kapasitede tasarlanmaktadır. Bunu yapabilmenin başlıca yolu gelecekteki nüfusu tahmin edebilmektir. Yeni projelendirmelerde proje ve uygulama süresi, projenin kapsama yılı gibi özellikler tasarımında ya da var olan bir projenin geliştirilmesinde kullanılmaktadır. Projenin büyüklüğü ve kapasitesi gelecekteki ihtiyacı karşılayacak bir biçimde hesaplara yansıtılması gerekmektedir. Geleceğe yönelik tahminler ve bunların hesaplara yansıması Su ihtiyacı ve benzeri projelerde vazgeçilmez önemli bir detaydır. Projelendirme sürecinde bu hesap detayları üzerinde çok fazla durulmamakta ve standart hesaplamalar yapılmaktadır. Bunun sonucunda ise boyutlandırmalar olması gerekenden daha aza veya daha fazla çıkabilmektedir. Bu nedenle geleceğe yönelik tasarımların yapıldığı çalışmalarda nüfus ve istihdam hesaplamalarının daha dikkatli yapıldığı çalışmalarda boyutlandırmalar gerçeğe daha yakın çıkmaktadır. Yapılan bu çalışmada; üfus tahminlerinin üç farklı yöntem ile hesaplanması ve gelecekteki su ihtiyacı hesaplarının Java ile programlanarak daha hızlı ve karşılaştırmalı hesap yapabilme imkânı sunulmuştur. Böylece hem projelendirmede hem de boyutlandırmada gelecekte oluşacak nüfus miktarı daha doğru olarak değerlendirilebilecektir. Anahtar Sözcükler: üfus Tahmini, İstihdam, Gelecekteki Su İhtiyacı. Programming Population Estimates Methods and Future Water eeds Calculation with Java: An Application Abstract: Today, almost all of the planning works are designed in the capability of answering future requirements. The main way to do that is to predict future employment. The project s features such as duration of the project, implementation period and the year of the project realization are used in design of a new project or the development of the existing a project. Project s size and capacity must be reflected into accounts in a format to answer future needs. Estimates way of future and their reflections into accounts are indispensable important details in the water needs and the similar projects. In the process of projecting, on the details of this accounts are not considered too much and generally standard calculations are performed.. As a result, arising size can be lesser or more than how much it should be. Therefore, these details should not be ignored in the design of studies for the future. Sizes have come closer to reality when the population and employment calculations are made more carefully. These details should be analyzed more carefully and also calculations should be accelerated. In this study, three different methods for population estimate calculations and capability of calculations for future water demand in Java are presented in order to make fast and comparative calculations. Thus, employment encountered in the future can be calculated fast and more reliably in both size and design. Keywords: Population Forecast, Employment, water needs in the future. 671

2 üfus Tahmin Metotlarının ve Gelecekteki Su İhtiyacı Hesaplarının Java ile Programlanması: Bir Uygulama Şafak Bilgiç, Hasan Barış Barut, Arzu Er, Gürkan Yücetürk 1. Giriş Günümüzde bütün tasarımlar ve projelendirme gelecekteki nüfus, istihdam ve talebe karşılık verecek kapasitede projelendirilmekte ve boyutlandırılmaktadır. Sürekli artan nüfus beraberinde günlük tüketimlerinde artmasına sebep olmaktadır. Yapılan çalışmalar gelecekteki gereksinimleri tahmin etmede bazen yetersiz kalmaktadır. Özellikle tasarımında kullanılan Kapasite ve boyutlandırma gibi hesaplamalarda bu detaylar çok fazla dikkate alınmamaktadır. Bu bazen hesaplama ve denemelerin uzun sürmesinden, bazen de zaman kısıtlı olmasından kaynaklanmaktadır. Günümüzde her yapılan tasarım, ihtiyaçlar doğrultusunda ortaya çıkmaktadır. Gelecekteki teknik tasarımlar da, kapasite ve maliyet tatminlerinin yapılması ve incelenmesi hesaplama sürecini uzatan etkenlerdir. Bu aşamada, bu süreci hızlandıracak ve kısa sürede hızlı deneme ve yanılmalar yaparak farklı hesaplamaları göz önüne sunacak bir araç gerekmektedir. Bu ara hesaplamalarda kullanılmak üzere hem süreci hızlandırmak ve hem de gerçeğe en yakın sonuçları bulmak açısından bir programa ihtiyaç olduğu düşüncesi ile bu programlama başlatılmıştır. Bu amaçlar doğ rultusunda kullanılan bir yöntem ve programlama geliştirilerek daha kapsamlı bir tasarım yapılacaktır. amaçlarından bir tanesi de tahmin edilen hesabın gerçeğe uygunluğunun kontrol edilmesidir. Bu amaçla program içerisinde birkaç farklı yöntem kullanılmış ve sonuçlarını karşılaştırma imkanı sunulmuştur. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda; birçok verinin hesaba dâhil edilmesi, farklı yöntemlerle hesaplamaların karşılaştırılması yapılmamıştır. Yapılan çalışma ile hesaba ve sonuçlara hızlı erişim imkânı doğmuştur. Böylece teknik bilgi ve gereksinim lerin uygulamalarda etkin bir şekilde kullanılması sağlanmıştır. 2. üfus Tahmin Metotları 2.1 Aritmetik Artış Metodu Bu metotta toplum nüfusunun birim zamandaki artışının zamanla sabit kaldığı kabul edilmiştir. Buna göre birim zamandaki nüfus artışı K a =Q /Q t şeklinde ifade edilebilir. Bu denklem de nüfus, t zaman, K a aritmetik nüfus artışı hızını göstermektedir. Bu denklem bilinen iki nüfus sayımı için entegre edilirse, [4] (1) =Ka (t t ) eşitliği elde edilir Burada t ve t nüfus sayısının yapıldığı 1 2 yılları, ve ise bu yıllardaki nüfusu gösterir. 1 2 Bu program rekabet ve ticari bir amaç için değildir. Tamamen eğitim, araştırma, inceleme amacıyla hazırlanmıştır. Araştırmalarda daha hızlı, doğru ve alternatifli hesap açısından yapılan bu programlamaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu programlama tasarımında var olan bir hesap uygu lanarak detaylandırılmıştır. Hesaplamalarda iller bankası yönetmelikleri, uygulamaları, formül ve yöntemleri kullanılmıştır. Programın doğru olarak çalışması ise daha önce elle yapılmış bir hesap uygulaması baz alınarak doğruluğu kontrol edilmiştir. Ayrıca bu uygulama dışında birçok örnek hesap ve deneme çalışmaları yapılmıştır. Bu programın 672 üfus artış hızı K a =( 2 1 )/(t 2 t 1 ) şeklinde hesaplanır. Toplumun geçmiş yıllardaki nüfus sayımları ikiden fazla ise birden fazla artış hızı hesaplanarak ortalama bir nüfus artış hızı bulunabilir. Aritmetik artış metodunda nüfusun zamanla değişimi Şekil 1 deki gibi bir doğru gösterir. Şekil 1. Aritmetik Artış Grafiği

3 Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Şubat 2010 Muğla Üniversitesi 2.2 Geometrik Artış Metodu Bu metotta, nüfusun birim zamandaki artışının toplumu nüfusu ile orantılı olduğu kabul edilmiştir. Buna göre nüfusun birim zamandaki değişimi; Q /Q t =K g, şeklinde yazılabilir. K g geometrik hız sabitidir. Bu denklem bilinen iki nüfus sayımı için entegre edilirse; 2 Q = K 1 K g g 2 t2 t1 Q 1 t 2 l n = K g ( t2 t1) l n 2 l 1n = (2) t t Bilinen iki nüfus sayımı yardımıyla geometrik hız sabiti Kg yukarıdaki denklemle hesaplandıktan sonra, yerleşim merkezinin gelecekteki bir t g yılı için nüfus miktarı g ; ln g =ln 1 +K g (t g -t 1 ) denklemi ile hesap edilebilir. Geometrik metotta yerleşim merkezi nüfusunun zamanla değişimi Şekildeki gibi bir eğri gösterir. Herhangi bir yerleşim merkezinin gelecekteki nüfusunu hesaplamak için, aritmetik veya geometrik metotlardan birini seçmeden önce, söz konusu yerleşim merkezinin geçmişteki nüfus değerlerini zamana göre grafiği çizilir. Grafik yaklaşık bir doğru gösteriyorsa aritmetik metot, konkav bir eğri gösteriyorsa geometrik metot seçilebilir. [4] 2.3 İller Bankası Metodu Yürürlükte olan iller bankası içme suyu talimatnamesine göre yerleşim merkezlerinin içme suyu ve kanalizasyon projelerinin hazırlanmasında esas olan gelecekteki nüfusları şu şekilde hesap edilir: e : 1945 yılı sayımı neticesi, y : son nüfus sayımı neticesi, a: bu iki nüfus sayımı arasındaki yıl farkı, Ç: Çoğalma katsayısı. Bu verilere göre çoğalma katsayısı aşağıdaki formül ile hesap edilir. 1 Ç = a y e 1 *100 (3) 1<Ç<3 ise Ç için bulunan değer alınır. Ç<1 ise Ç=1 alınır. Ç>3 ise Ç=3 alınır. Çoğalma kat sayısı belirlendikten sonra aşağıdaki formülle yerleşim merkezinin 30 yıl sonraki nüfusu hesap edilir. [8] g = y g Ç * 1+ (4) 100 n = Son nüfus sayımı ile projenin hazırlandığı yıl arasında geçen zaman (yıl), iller bankası metodu, Ç = 1 3 değerleri arasında kalması halinde, geometrik artış ile aynı sonuçları vermektedir. Proje inşaatın bitiminden 30 sene sonraki ihtiyacı karşılamak üzere düzenlenir. Ancak projenin fiilen ele alınmasından tesisin işletmeye girişine kadar geçecek süre 5 yıl olarak, bu süreye eklenir. [8] 3. Su İhtiyacı Hesabı 3.1 İnsan Suyu İhtiyacı Yerleşim merkezinin gelecekteki nüfusuna bağlı olarak insan başına günde aşağıdaki miktarlarda su hesaba esas alınacaktır. Şebeke su kayıpları değerlere dâhildir. [4] Q inasn g Q = ( l / s t ) n (5) Gelecekteki nüfusu e kadar olan yerleşim merkezlerinde yukarıda verilen değerlere yol, ev bahçesi, park, motorlu araçlar,okul, hastane, mezbaha, otel, hamam, çamaşırhane, dükkan, inşaat vb. yerlerin ihtiyacı veya temizlenmesi için tüketilecek su miktarları da dahildir. Ancak hesabı etkileyebilecek özel durumlarda bu miktarlar hesaba ayrıca eklenir. 673

4 üfus Tahmin Metotlarının ve Gelecekteki Su İhtiyacı Hesaplarının Java ile Programlanması: Bir Uygulama Şafak Bilgiç, Hasan Barış Barut, Arzu Er, Gürkan Yücetürk Ayrıca diğer bir hesap yolu da, maksimum günlük su ihtiyacını (insan için) yüzdesi cinsinden bulmaktır; [8] Q = 5% )2 5 (7) s Q insan Tablo 1 üfus-kişi Başına günlük Sarfiyat üfusa göre bir kişinin bir günde harcadığı su miktarını belirlenmesi için kullanılan standartlar tablo 2 de verilmektedir. Gelecekteki nüfusu den büyük beldelerde insan başına ve özel su ihtiyacı gibi konularda idare ile anlaşılarak bir karar verilir.[8] Fakat program içerisinde den büyük değerler için bu değer otomatik olarak 250 olarak alınacaktır. 3.2 Hayvansal Su İhtiyacı Projenin düzenlendiği tarih deki hayvan sayıları hesabı esas alınarak, Büyük baş hayvan için 50lt./gün, Küçükbaş hayvan için 15lt./gün alınır. Özel hallerde hayvancılıktaki gelişme imkânı göz önüne alınabilir. [8] Q n B H 50 + K H 15 = ( ltsn./ ) (6) İletim Debisinin Hesabı Suyun derlendiği (toplandığı) yerden hazneye kadar iletilen debidir. Bulunan bütün insan, hayvansal, sanayi suyu debilerinin toplamından oluşmaktadır. [4] Q = Q + Q Q (lt./sn) (8) isale insan sanayi + 4. Programın Katkıları hayvan Bu uygulama geleceğe yönelik yapılan hesaplarda kullanılan tahmin metotlarının ve sonuçlardaki etkisinin önemini vurgulamaktır. Tahmin-Pro aşağıdaki amaçları karşılaması için ortaya konulmuştur: Gelecekteki potansiyeli tam ve gerçeğe yakın belirlemek Hesaplamaları daha hızlı yapmak Hesaplamaları daha güvenilir kılmak Kişisel hataları ortadan kaldırır Alternatifli çözümleri sunar. Veriler üzerinde değişiklik yapıldığında farklı sonuçları gösterir. Doğru istihdamı hesaplar. Program hesap aşamasında birtakım muhtemel olumsuzlukları önler. 3.3 Sanayi (Endüstri) Suyu İhtiyacı Yerleşim merkezindeki küçük ve büyük sanayi, liman, istasyon gibi tesislerin su ihtiyacı ayrıca göz önünde tutulacaktır. Genel olarak sanayi su ihtiyacı; Büyük sanayi bölgelerinde; Q B S = 0,5 0,8 l / t s 5 n h a Küçük sanayi bölgelerinde ise; Q K S = 0,3 0,5 5 l / 0 t s n h a Olarak alınabilir Programın Kullanım Adımları Program temel olarak geçmiş yıllarda ölçülmüş olan nüfus sayımlarının veri girişinin yapılması ile başlatılmaktadır. Veri girişi yapıldıktan sonra tahmin metotları ile ilgili seçenekler seçilebilmektedir. Bu aşamalar ile ilgili ayrıntılı bilgi çalışmanın uygulama kısmında verilmiştir. üfus tahmini için veri girişi; üfus sayımı verilerinin girilmesi, Mevcut yıl girişi, Projelendirme süresinin belirlenmesi, Gelecekteki yıl kapsamının belirlenmesi.

5 Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Şubat 2010 Muğla Üniversitesi Su ihtiyacı hesabı için gerekli veri girişleri; Büyükbaş hayvan sayısı, Küçükbaş hayvan sayısı, Sanayi suyunun nüfusa göre hesabı; Sanayi alanının girişi, Sanayi bölgesinin seçimi, Sanayi suyunun sanayi alanına göre hesabı; Bölgeye göre katsayı seçimi. Sanayi suyu yüzdesinin girişi, Sanayi alanı. 4.2 Programın Deneme Kullanımı Programın çalışması ve örnek kullanımı için bir deneme hesabı yapılmıştır. Program yazımı sırasında deneme hesapları sürekli tekrarlanmıştır. Yıllara göre veri girişi manüel olarak yapılmaktadır. Daha sonraki program düzenlemelerinde veri girişi Excel den, metin dosyasında ve Word programından doğrudan alınacak ve okunacak şekilde düzenlenecektir. Yani programa veri girişi hem elle hem de dosya okuma biçiminde oluşturulacaktır. Mevcut yıl genelde hesabın yapıldığı yıl olarak düşünülmektedir. Ama geçmişe yönelik hesapyapabilmek amacı ile Mevcut yıl girişi yapılması gerekmeketdir. Mevcut yıl girilmediği durumda program otamatik olarak bulundunuz yılı mevcut yıl olarak almaktadır. Projelendirme süresi iller bankası yönetmeliğinde 1 yıl ile 5 yıl arasında seçilmesi gerekmektedir. Programda bu yönetmeliğe uygun seçilebilir açılır menü kullanılmış veri girşi sağlanmıştır. Bu veri girişi yapılmadığı durumda ise program otomatik olarak hesaplarda bu dğeri 5 yıl olarak atama yapmaktadır. Şekilde Programın ön giriş menüsü ve programa veri girişi, sekmeler sunulmaktadır. Proje kaç yıl sonraki ihtiyacı karşılayacağını gelecekteki nüfus verisi belirlemektedir. Gelecek yıl 5 ile 30 yıl arasında (5, 10, 15, 20, 25, 30) beş ve beşin katları olarak seçilebilmektedir. Şekil 2. Program Menüsü ve Veri Girişi Örneği 675 Kırsal bölgeler için özel olarak hesaba dâhil edilen hayvansal su ihtiyacı bulunmaktadır. Bu hesap iller bankası yönetmeliklerine uygun olarak düzenlenmiştir. Yani küçükbaş hayvan için günlük su ihtiyacı 15 litre, büyükbaş hayvan için günlük su ihtiyacı 50 litre, olarak hesap

6 üfus Tahmin Metotlarının ve Gelecekteki Su İhtiyacı Hesaplarının Java ile Programlanması: Bir Uygulama Şafak Bilgiç, Hasan Barış Barut, Arzu Er, Gürkan Yücetürk formüle edilmiştir. Buraya herhangi bir rakam girilmezse hayvansal su ihtiyacı sıfır olarak alınacaktır. Sanayi suyu ihtiyacı iki farklı yol ile yapılmaktadır. Bunlardan birincisinde sanayi suyu insan suyu için hesaplanan değerin yüzdesi olarak hesaba dâhil edilmektedir. İkinci yol ise sanayi bölgesinin alanına göre yapılmaktadır. Ayrıca küçük veya büyük sanayi bölgesi olması durumuna göre hesaplanmaktadır. Küçük sanayi bölgelerinde hektar başına lt/sn, büyük sanayi bölgelerinde lt/sn olarak debi seçilebilmektedir. Sanayi suyu ihtiyacı hesabında hangi tercih seçili ise o hesap aktif olmaktadır. Sanayi suyu hesabı için sanayi suyu yüzdesi veya sanayi alanı hesabı seçili olma durumu söz konusudur. Bu iki seçenekten hangisi seçili ise programda o hesap aktif olmaktadır. Diğer hesap işleme dâhil edilmemektedir. Böylece hesaplarda endüstriyel su gereksinimi bu şekilde kapasiteye alınmış olmaktadır. Bir diğeri de Küçük sanayi bölgeleri için çek işareti seçili ise buna göre, büyük sanayi bölgesi işareti seçili ise buna göre hesaplar yapılmakta diğer hesaplar pasif olarak görülmektedir. 5. Bir Uygulama (Örnek Hesaplama) 5.1 Verilerin Girilmesi Bu çalışmada örnek olarak 6 adet geçmiş yıllara ait nüfus sayımları veri olarak sisteme girilmiştir. üfus sayım sonuçları Tablo 2 de verilmiştir. Yıllar üfus (Kişi) Tablo 2 üfus Sayım Sonuçları Bu nüfus verilerine göre gelecekteki nüfusun ne olabileceği sırası ile aritmetik metot, geometrik metot ve iller bankası metodu ile hesaplanmıştır. Mevcut yıl bu örnek hesabın yapıldığı 2009 yılı olarak alınmıştır. Projelendirme süresi ise en çok tercih edilen 5 yıl olarak seçildi. Gelecekteki yıl ise 30 yıl olarak belirlendi. Büyükbaş hayvan sayısı adet, Küçükbaş hayvan sayısı adet olarak girildi. Sanayi suyu ihtiyacı ise insan suyu ihtiyacına göre hesaplarda tercih edildi. Programın geliştirilmesi ve iyileştirilmesi aşamasında görsel grafik sunumlarının da alınması sonuçlar bölümünde yer alacaktır. Bütün bu verilerden elde edilen sonuçlar incelendiğinde gelecekteki nüfus artışının lineer, artan parabol veya azalan bir parabol olup olmadığı açıkça görülmektedir. Böylece genelde sabit artışlara göre yapılan tahmin metotlarında gerçek sonuçların nasıl bir artış gösterdiği hesaplara da yansıyacaktır. Sonuç olarak bu program ile hesap süresi önemli ölçüde azaltılmış, daha kolay denemeler yapılması sağlanmıştır. Hesap sırasında gerekli kaynak kitap ve yönetmeliklere çok fazla ihtiyaç duymadan çalışmalar sürdürülebilecektir. 6. Program Çıktıları Programdan elde edilen sonuçlar aşağıda şekil 3 ve şekil 4 de verilmektedir. Hesaplamalarda aritmetik artış katsayıları, aritmetik artışa göre gelecekteki nüfus, geometrik artış katsayıları, geometrik artışa göre gelecekteki nüfus, iller bankası çoğalma katsayıları, iller bankası yöntemine göre gelecekteki nüfus, su ihtiyacı ve buna bağlı iletim debisi değerleri elde edilmektedir. Elde edilen nüfus değerleri ve bunlara karşılık gelen ihtiyaç debilerini karşılaştırmak mümkündür. Sonuçları kaydedip veri girişleri değiştirilerek hesaplar yenilenir. Böylece veri değişikliklerinde sonuçlarda ne kadar oynama olduğu görülebilir. Bu deneme yanılma yöntemi ile daha ekonomik ve daha hızlı hesaplar yapılması sağlanır. 676

7 Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Şubat 2010 Muğla Üniversitesi Tahmin metotları birçok istatistikî çalışmada yer almaktadır. Programın ge liştirilmesi aşamasında diğer yöntemlere yer verilerek karşılaştırmalar yapılabilir. Program daha kısa zamanda hesaplama yapması önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bu program ile farklı kriterler tercih edilmesi durumunda sonuçların nasıl değiştirdiği rahatlıkla hızlı bir biçimde incelenebilecektir. Ayrıca sadece bir veri değişimin de hesabın ne kadar etkilendiği gibi farklı detaylarda göz önüne alınabilecektir. Üzerinde çalışılacak veri miktarı ne kadar çok olursa olsun hesapların yapılması çok vakit almayacaktır. Bu program ile ileriki dönemlerde sadece su ihtiyaçları değil farklı kapasite ve boyutlandırma hesapları da yapılabilecek biçimde tasarlamaktadır. Ayrıca teknik bilgi şartnameler, standartlar ve katsayılar otomatik olarak program tarafından alınmaktadır. Programın tasarım sırasında ve uygulama denemelerinde teknik özellikler üze rinde daha çok çalışması gerektiği de anlaşılmıştır. Şekil 3 Proje Çıktıları-1 Bu çalışma da teknik şartname çalışmalardan farklı olarak herhangi bir öneri ve kişisel eklenti yapılmamıştır. Fakat geleceğe yönelik hesaplar da bazı eksiklikler tespit edilmiş ve bunların hesaba dahil edilmesi düşünülmüştür. Daha sonraki çalışmalarda hesaplarda görülen bu eksiklikler kişisel olarak giderilecek ve öneri olarak sunulacaktır. Böylece teknik gereksinimlerin eksiklikleri kısmen belirlenmiş ve önemli görülen kısımlar daha doğru ve gerçekçi bir biçimde hesap lanması sağlanmış olacaktır. İleriki aşamalarda bu programın daha detaylı hesaplamaları ve ileri hesap yöntemleri sisteme eklenerek çalışma genişletilebilecektir. 8. Kaynaklar Şekil 4 Proje Çıktıları-2 [1] Sümer, M., Ünsal, İ., Beyazıt M., Hidrolik, Birsen Yayınevi, İstanbul, (1983). 7. Sonuç ve Öneriler 677 [2] Şen, Z., Su Bilimi ve Yöntemleri, Su Vakfı Yayınları, İstanbul, (2003). [3] Case Studies 183, Population and Environment. [4] Samsunlu, A., Su Getirme ve Kanalizasyon Yapılarının Projelendirilmesi, Birsen Yayınevi, İstanbul, (2005). [5] Şen, Z., Hidrolojide Veri İşlem, Yorumlama ve Tasarım, Su Vakfı Yayınları, İstanbul, (2003). [6] Güngören, B., Java Programlama Teknikleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, (2006).

8 üfus Tahmin Metotlarının ve Gelecekteki Su İhtiyacı Hesaplarının Java ile Programlanması: Bir Uygulama Şafak Bilgiç, Hasan Barış Barut, Arzu Er, Gürkan Yücetürk [7] Akın, C., Java Uygulama Geliştirme Klavuzu, Alfa Yayınları, (1998). [8] İller Bankası Şehir ve Kasabalara Getirilecek İçme Suyu Projelerinin Hazırlanmasına Ait Talimatnamesi. 678