EŞ ZAMANLI İPUCU İLE ÖĞRETİM DERS PLANI

Transkript

1 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi EŞ ZAMANLI İPUCU İLE ÖĞRETİM DERS PLANI Öğretilecek Beceri: Ev eşyalarının öğretimi Öğrenciler: Çalışmaya üç öğrenci katılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin üçü de tistik özellikler göstermekte ve tanı almıştır. Aylin 8 yaşında Ertan 9 yaşında ve Mehmet 7 yaşındadır. Ortam: Engelliler Araştırma Enstitüsünde bulunan üç numaralı bireysel eğitim sınıfında birebir karşılıklı masada turularak çalışma yapılacaktır. Zaman : Her hafta Pazartesi ve Çarşamba günleri saat 14:00 15:00 arası Araç Gereçler: Eleme Oturumları: Eleme turumlarında 18 adet ev eşyasının resimleri kullanılmıştır. Eleme Oturumu veri tplama frmu Kalem Yklama Oturumları: Eleme turumu snrasında belirlenen dkuz ev eşyası. ( ayna, havlu, sehpa, kanepe, ayakkabılık, telefn, paspas, sandalye, minder ) Yklama turumu veri tplama frmu Kalem Öğretim Oturumları: Yklama turumlarında kullanılan araç gereçlerin aynıları kullanılacaktır Eş zamanlı ipucu ile öğretim veri frmu Kalem Genelleme Oturumları: Resimli kartlarda bulunan nesne resimlerinin değişik örneklerinin bulunduğu resimli kartlar, nesnelerin yuncakları ve gerçek nesneler. Genelleme Oturumu veri tplama frmu Kalem

2 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi Davranışsal Amaç: Öğrenci kendine gösterilen resimli karttaki eşyaların isimleri srulduğunda en az üç turum üst üste %100 dğrulukta cevap verir. Önkşul Beceriler: Sözel yönergeleri takip İşitsel algılama Çalışmaya en az %90 düzeyinde katılım gösterme Görsel algılama Eşleme 3-4 kelimeli cümleler kurma GENEL SÜREÇ Öğrencinin günlük yaşamında öğretilmesi düşünülen ev eşyaları ile sık sık karşılaşmaları ve yine bu eşyalarında da içerişsinde lduğu bazı eylemlerde bulunmaları gerektiği için bu eşyalarının isimlerinin öğretilmesine ailenin de nayı alındıktan snra başlanmıştır. Uygulamacı öğretilecek becerinin işlevsel bir beceri lduğunu düşünerek üzerinde çalışılmasını naylamıştır. Her hafta iki gün birer saat öğretim turumu düzenlenecektir. Öğrenciye öğretilecek lan eşyaların seçilmesi için ön eleme turumları düzenlenmiş ve 18 eşya arasından tüm öğrencilerin en az bir kere yanlış cevap verdikler nesnelerden dkuzu öğretilmek için seçilmiştir. Öğretilecek lan dkuz eşya resminden 3 set luşturulmuştur. Bu setler hazırlanırken işlevi birbirine yakın ve söylenişleri benzer eşyaların yan yana gelmemesine özen gösterilmiştir.

3 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi ÖĞRETİM SETLERİ 1. Öğretim Seti 2. Öğretim Seti 3. Öğretim Seti Ayna Paspas Havlu Telefn Prtmant Minder Sandalye Ayakkabılık Kanepe Her yklama turumunda öğretim setindeki araç gereçler ikişer kez srulmuştur. Araç setlerindeki eşya resimleri karışık sıra ile srulmuştur. Her öğretim turumunda tplam 9 deneme yapılmıştır. Hedef uyaran larak öğrencilere Bu eşyanın ismi ne beceri yönergesi sözlü larak sunulmuştur. Kntrl edici ipucu larak ise sözel ipucu kullanılmış ve ismi srulan resimli karttaki eşyanın adı söylenmiştir. Bu bir ayna 1:1 öğretim düzenlemesi gerçekleştirilmiştir. Eş zamanlı ipucu ile öğretim yöntemi kullanılmıştır. Ölçütü sağlamak için günlük ve tplu yklama turumlarındaki dğru tepkiler kullanılmıştır. Davranışlar arası yklama evreli çklu yklama mdeli kullanılmış deneklerle replike edilmiştir. Öğretim turumlarında öğrenciye bağımsız tepkide bulunma fırsatı verilmediğinden Pazartesi ve Çarşamba günleri öğretime başlamadan önce günlük yklama turumları yapılması planlanmıştır.

4 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi Günlük yklama turumlarında sadece üzerinde öğretim yapılan öğretim setindeki eşyalar öğrenciye srulmuştur. ( Harikasın! Bu bir havlu. Biz havluya elimizi sileriz ) Öğrencinin dğru verdiği tepkilerden snra öğrenciye eşya ile ilgili hedeflenmeyen bilgi sunulmuştur. Hedeflenmeyen bilginin ölçülmesi tplu yklama turumlarından snra yapılmıştır ve aynı sistemle ölçülmüştür. Hedeflenmeyen bilgi sunulduktan snra öğrenciden dğru yada yanlış tepki beklenmemiş ve pekiştirme yapılmamıştır. Beceri analizindeki basamaklar öğretilirken tüm basamakların öğretimi yöntemine göre öğretim yapılmıştır. ÖN ELEME OTURUMLARI Ön eleme turumları öğrenciye öğretilmesi planlanan eşya isimlerini belirlemek amacıyla 18 adet eşyadan luşan bir resimli kart havuzu luşturulmuştur. Daha snra bu resimli kartlar iki turum üst üste öğrencilere srulmuş ve verdikleri cevaplar kaydedilmiştir. Öğrenciyle masada bire bir çalışılacak şekilde karşılıklı turulup öğrencinin dikkati çekilmiştir. Daha snra önceden de bahsedildiği üzere resimli kartlardan rasgele birisi seçilerek öğrenciye gösterilmiş ve Aylin bu eşyanın adı ne diyerek beceri yönergesi sunulmuştur ve öğrencinin tepkide bulunması için 5 sn beklenmiştir. Öğrencinin verdiği dğru tepkiler ssyal ve yiyecek pekiştireçleri ile pekiştirilmiştir. Yanlış tepki ve tepkide bulunmaması ise görmezden gelinmiştir. Olası Öğrenci Tepkileri Ve Kayıt Süreci Yklama turumlarında dğru ve yanlış tepki lmak üzere lası iki tür tepki vardır. Öğrencinin tepkide bulunmaması da yanlış tepkiler içerisinde yer alacaktır. Dğru Tepki: Öğrenciye beceri yönergesi verildikten snra 5 sn içerisinde dğru larak srulan nesnenin ismini söylemesi.

5 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi Yanlış Tepki: Öğrenciye beceri yönergesi verildikten snra 5 sn içerisinde eşyanın ismini yanlış larak söylemesi yada tepkide bulunmaması. Davranış Snrası Uyaranlar Öğrencinin verdiği dğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesi ile pekiştirilmiştir. Yanlış tepkiler ve tepkide bulunmama ise görmezden gelinmiştir. Ayrıca öğrencinin çalışmaya katılım davranışı da ssyal ve yiyecek pekiştireci ile pekiştirilmiştir. BAŞLAMA DÜZEYİ / YOKLAMA OTURUMLARI Başlama düzeyi turumları eş zamanlı ipucu ile öğretim yöntemiyle öğretime başlamadan önce düzenlenecektir. Bu turumlar esnasında eleme turumları snrasında seçilmiş lan 9 eşya resminin her birisi öğrenciye ikişer kez srulacak ve tepkileri kayıt edilecektir. Başlamadan önce öğrenciye yapılacak çalışma ile ilgili bilgi verilecek ve snra öğrencinin dikkati sürece çekilecektir. ( Aylin şimdi sana evde kullandığımız eşyaların resimlerini göstereceğim ve eğer biliyrsan sende bana isimlerini söyleyeceksin. Başlamak için hazır mısın? ) Snrasında ise öğrenciye Bu eşyanın adı ne şeklinde beceri yönergesi sunulacak ve öğrencinin 5 sn içinde tepkide bulunması beklenecektir. Öğrencinin verdiği dğru tepkiler eleme turumlarında lduğu gibi ssyal ve yiyecek pekiştireçleri ile pekiştirilecektir. Olası Öğrenci Tepkileri Ve Kayıt Süreci Yklama turumlarında dğru ve yanlış tepki lmak üzere lası iki tür tepki vardır. Öğrencinin tepkide bulunmaması da yanlış tepkiler içerisinde yer alacaktır. Dğru Tepki: Beceri yönergesinden snra öğrencinin 5 sn içerisinde dğru tepkide bulunması Yanlış Tepki: Beceri yönergesi sunulduktan snra öğrencinin 5 sn içinde yanlış tepkide bulunması yada hiç tepkide bulunmaması. Davranış Snrası Uyaranlar Yklama turumları için öğrenci tepkileri yukarıda belirlenmiştir. Öğrencinin yklama turumlarında verdiği tepkilere nasıl karşılık verileceğine dair aşağıdaki kararlar alınmıştır;

6 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi Dğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesi ile pekiştirilecektir Yanlış tepkiler görmezden gelinecektir Öğrencinin çalışmaya dikkatini yöneltme ve katılım davranışı pekiştirilecektir. ÖĞRETİM OTURUMLARI Yklama turumlarında uygulamaya geçmek için gerekli lan kararlı veri elde edildikten snra ilk öğretim setiyle öğretime başlanacaktır. İlk öğretim setinde öğretime 0 saniye denemeleri ile başlanacaktır. Yklama turumlarında ve eleme turumlarında da lduğu üzere önce öğrencinin dikkati çekilecektir. Snrasında ise öğrenciye öğretilecek setten seçilmiş lan resimli kart gösterilerek beceri yönergesi sunulacaktır Ertan bu eşyanın adı ne?. Beceri yönergesi sunulduktan hemen snra öğrenciye kntrl edici ipucu sözel larak sunulacaktır Bu bir sandalye evet şimdi sen söyle bakalım Bu eşyanın adı ne? diyerek öğrencinin cevap vermesi sağlanacaktır. Öğrenci kntrl edici ipucu beceri yönergesi sunulduktan hemen snra verildiği için büyük çğunlukla eşya isimlerini öğretmenin ardından dğru larak söylemiştir. Öğrenci resmi gösterilen eşya ismini kntrl edici ipucundan snra dğru larak söylediğinde yine ssyal ve yiyecek pekiştireçleri ile pekiştirilmiş ve dğru cevapladığı nesne ile ilgili hedeflenmeyen bilgi sunulmuştur.( Evet aferin sana bu bir sandalye. Biz sandalyenin üzerine tururuz.) Öğrenciye hedeflenmeyen bilgi sunulduktan snra tekrar etmesi yada dğru larak nesne için söylenen hedeflenmeyen bilgiyi söylemesi beklenmemiş ve öğrencinin hedeflenmeyen bilgiye verdiği tepkilere pekiştireç sunulmamıştır. Öğretmen aynı şekilde rasgele sıra ile sette bulunan her aracı öğrenciye üçer kez srmuş yani her bir turumda 9 deneme gerçekleştirmiştir. Öğrenci tepkilerini de veri kayıt frmuna işlemiştir. Olası Öğrenci Tepkileri Ve Kayıt Süreci Öğretim turumlarında öğrencinin verebileceği 3 tür tepki vardır;

7 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi Dğru Tepki: Öğrencinin beceri yönergesi ve hemen ardından kntrl edici ipucu sunulduktan snra 5 saniye içinde dğru larak tepkide bulunması Yanlış Tepki: Öğrencinin beceri yönergesi ve hemen ardından kntrl edici ipucu sunulduktan snra 5 sn içerisinde yanlış cevap vermesi. Tepkide Bulunmama: Öğrencinin beceri yönergesi ve hemen ardından kntrl edici ipucu sunulduktan snra 5 sn içerisinde dğru yada yanlış hiçbir tepki vermemesi. Davranış Snrası Uyaranlar Öğrencinin verdiği dğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesi ile ssyal ve yiyecek pekiştireci ile pekiştirilmiştir. Öğrencinin verdiği yanlış tepkiler ise görmezden gelinmiştir. Öğrencinin çalışmaya katılım davranışı da ssyal ve yiyecek pekiştireci ile pekiştirilmiştir. GÜNLÜK YOKLAMA OTURUMLARI Günlük yklama turumlarındaki süreç yklama turumlarındaki süreç ile aynıdır. Ancak günlük yklama turumlarında sadece an öğretimi yapılan setteki araçlar srularak veri elde edilir. Çalışmada günlük yklama turumları ilk turum hariç her gün öğretime başlamadan önce yapılmış ve bir önceki öğretim turumunda öğretimi yapılan araç setindeki resimli kartlar öğrenciye sunularak veri tplanmıştır. Burada tplanılan veriler grafikte kullanılmış ve öğrencinin davranışı öğrenip öğrenmediğinin değerlendirilmesinde kullanılmıştır. İZLEME ve GENELLEME İzleme: Öğretim bittikten 1,3,4 hafta snra öğrencinin edindiği becerileri halen devam ettirip ettirmediğini anlamak için izleme verileri tplanmıştır. Öğretim turumları sna erdikten snra bahsedilen haftalarda izleme turumları düzenlenmiştir. İzleme turumlarındaki süreç yklama turumlarındaki gibidir ve öğrenciden beklenen tepkilerde aynıdır. Ancak izleme turumlarında sürekli pekiştirme tarifesinden DOP 9 tarifesine geçilmiştir. İzleme turumlarından elde edilen veriler daha snra grafiğe işlenmiştir. Genelleme: Genelleme için resimli kartlardaki eşyaların yuncakları ve gerçek nesneler kullanılmış bunu yanı sıra kişiler arası genellemeye de yer verilmiştir. Genelleme verilerinin

8 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi tplanmasında ise ön test ve sn test uygulanmıştır. Genelleme için başlama düzeyi verileri alındığında ve sn tplu yklama turumunda araçlar arası ve kişiler arası genelleme verileri öğretim setleri için yapılan yklama turumlarına benzer şekilde her öğrenci için tplanmış ve snra bunlar sütun grafiğine yansıtılarak öğrencinin genelleme düzeyine bakılmıştır. ARAŞTIRMA MODELİ Bu çalışmada davranışlar arası yklama evreli çklu yklama mdeli kullanılmış deneklerle yinelenmiştir. İlk larak tüm setler için eş zamanlı larak başlama verisi alınmış ve başlama düzeyi verileri kararlılık gösterdikten snra birinci araç setinde öğretime başlanmıştır. Birinci set için öğretim turumlarında ölçüt karşılandığında tüm araç setleri için üç turum üst üste yklama turumu düzenlenmiştir. Yklama turumlarından elde edilen verilerde birinci durumda ölçütü karşılayan veriler elde edilmiş ikinci ve üçüncü setlerde ise başlama düzeyine yakın veriler bulunmuştur. İkinci set için başlama düzeyi verileri de kararlılık göstermiş lduğu için ikinci sette öğretime başlanmıştır ve ikinci set için öğretimde ölçüt karşılandığında tekrar tplu bir yklama yapılmış ve üç araç seti içinde yklama verisi tplanmıştır. Snrasında ise üçüncü sette öğretime başlanmış ve üçüncü sette de ölçüt karşılandıktan snra sn larak tekrar bir tplu yklama turumu yapılmış ve veriler grafiğe işlenerek yrumlanmıştır. Grafikten de anlaşılacağı üzere eş zamanlı ipucu ile öğretim yöntemi ev eşyalarının isimlerinin öğretiminde etkili lmuştur.

9 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi ELEME OTURUMU VERİ KAYIT FORMU Öğrencinin Adı: Tarih: Uygulamacı Adı: Davranış: Eşya ismini söyleme Tplam Süre: UYARAN 1. Oturum 2. Oturum Kltuk Masa Kanepe Sandalye Sehpa Halı Minder Yastık Televizyn Buzdlabı Prtmant Telefn Paspas Ayakkabılık Yatak Yrgan Ayna Havlu Dğru Yüzdesi:

10 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi Yanlış Yüzdesi + : Dğru Tepki - Yanlış Tepki ( Tepkide bulunamama dahil) YOKLAMA OTURUMU VERİ KAYIT FORMU Uygulamacı: Tarih: Öğrenci Adı: Davranış: Eşya ismini söyleme UYARAN DOĞRU TEPKİ YANLIŞ TEPKİ Ayna Paspas Halı Telefn Sehpa Minder Sandalye Prtmant Kanepe Sandalye Sehpa Halı Ayna Minder Telefn Prtmant Kanepe Paspas Dğru Tepki Yüzdesi:

11 Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi Yanlış Tepki Yüzdesi: GÜNLÜK YOKLAMA OTURUMU VERİ KAYIT FORMU Öğrencinin Adı: Ertan AKGÜN Uygulamacı: Davranış: Eşya ismini söyleme Tarih: Set : 1. Set UYARAN DOĞRU TEPKİ YANLIŞ TEPKİ Ayna Sandalye Telefn Sandalye Telefn Ayna Dğru Tepki Yüzdesi: Yanlış Tepki Yüzdesi: