İÇİNDEKİLER ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİMİ OLAN ÖĞRENCİLER VE ÖZEL EĞİTİM

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÜNİTE 1 ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİMİ OLAN ÖĞRENCİLER VE ÖZEL EĞİTİM GİRİŞ...1 ÖZEL EĞİTİMİN İLKELERİ...3 YETERSİZLİĞİN NEDENLERİ...4 Doğum Öncesinde Oluşan Nedenler... 4 Doğum Anında Oluşan Nedenler... 5 Doğum Sonrasında Oluşan Nedenler... 5 YETERSİZLİK GRUPLARININ YAYGINLIĞI...6 ÖZEL EĞİTİM KURUMLARININ AMACI...7 ÖZEL EĞİTİM KURUMLARI...7 Ayrı Okullarda Özel Eğitim Uygulamaları... 7 Normal Okullarda Özel Eğitim Uygulamaları... 8 Eğitimde Sistem Basamakları Erken Çocukluk Dönemi Eğitimi Okul Öncesi Eğitimi Hazırlık Sınıfı İlköğretim Evde Eğitim Ortaöğretim Yükseköğretim Yaygın Eğitim...11 ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLERE İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER VE ÖZEL HAKLAR...12 Yasal Düzenlemeler Özel Haklar KAYNAKÇA...18

2 ÜNİTE 2 KAYNAŞTIRMA GİRİŞ...19 KAYNAŞTIRMANIN AMACI...19 KAYNAŞTIRMANIN TARİHÇESİ...22 KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN İLKELERİ...24 KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR...24 KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI...26 Tam Zamanlı Kaynaştırma Yarı Zamanlı Kaynaştırma Tersine Kaynaştırma KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN YARARLARI...26 Özel Eğitime İhtiyacı Olan Bireylere Yararları Normal Çocuklara Yararları Ailelere Yararları Öğretmenlere Yararları KAYNAŞTIRMAYI BAŞARIYA ULAŞTIRAN ETMENLER...27 Öğretmenlerde Bulunması Gereken Özellikler Öğretmenle Gerçekleştirilecek Etkinlikler Normal Öğrencilerle Gerçekleştirilecek Etkinlikler...30 Kaynaştırma Öğrencileriyle Gerçekleştirilecek Etkinlikler Kaynaştırma Öğrencilerinin ve Sınıftaki Normal Öğrencilerin Aileleriyle Gerçekleştirilecek Etkinlikler...31 Okul Yönetiminin Hazırlanması Fiziksel Ortamın Hazırlanması Destek Özel Eğitim Hizmetleri ve Ek Hizmetler Kaynak Oda Eğitimi Sınıf-İçi Yardım Özel Eğitim Danışmanlığı Öğretimsel Uyarlamalar Örnek Öğretimsel Uyarlama Öğretimin Sunumunda Uyarlamalar Öğretim Girdisinde Uyarlamalar...43 Bireysel Uyarlama Planı Hazırlama ve Uygulama VIII

3 KAYNAŞTIRMA UYGULAMASININ YASAL DAYANAKLARI...55 Amerika Birleşik Devletleri İngiltere Türkiye Tam Zamanlı Kaynaştırma Uygulaması Yarı Zamanlı Kaynaştırma Uygulamaları KAYNAKÇA...64 ÜNİTE 3 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI NEDİR?...65 BEP nedir? Yetersizliği Olan Öğrenciler Niçin BEP e ihtiyaç Duyar? Bir BEP in Amacı Nedir? BEP Nerede Geliştirilir? BEP Toplantılarına Kimler Katılır? BEP Toplantıları Hangi Sıklıkta Yapılır? BEP Toplantısına Öğrenci Katılmalı mı? Öğrencinin Kendisi İçin Geliştirilen BEP İçin Yapabileceği Bir Şey Var mı? 66 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI...67 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA AŞAMALARI...69 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMININ AMAÇ VE İŞLEVLERİ...72 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMININ ÖGELERİ...72 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI GELİŞTİRME BİRİMİ...75 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMININ YARARLARI...77 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI GELİŞTİRMENİN YASAL DAYANAKLARI NELERDİR?...80 BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI YAZMA...81 Çocuğun Varolan Performans Düzeyi Amaçlar Ölçülebilir Yıllık Amaçlar Kısa Dönemli Amaçlar Eğitim Programları ve Yerleştirme Destek Hizmetler Özel Eğitim ve Destek Hizmetler IX

4 ÖĞRETİM UYARLAMALARI ve BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI...99 Öğretim Planı Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar İyi Bir Öğretim Planının Özellikleri Öğretim Planında Yer Alması Gereken Unsurlar Öğretim Planı Örnekleri Ön Koşul Davranışları Materyal Ortam Uygulama BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI İZLEME VE DEĞERLENDİRME SÜRECİ Gerçekçi Bir Zaman Çizelgesi Belirlemek Değerlendirme Ölçütleri Belirlemek İzlemenin Sürdürülmesi ve Değerlendirme Süreci Yıllık Değerlendirmenin Yapılması BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP) BİREYSEL GEREKSİNİMLER VE PERFORMANS DÜZEYİ KAYNAKÇA ÜNİTE 4 BECERİ VE KAVRAM ÖĞRETİMİ ÖĞRETİM ÖNCESİ HAZIRLIK SÜRECi Amaçların Belirlenmesi İçerik Analizi Öğretim Materyallerinin Seçimi Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Belirlenmesi ÖĞRETİMİ DEĞERLENDİRME KAVRAM ÖĞRETİMİ Kavram Analizi ve Performans Belirleme BECERİ ÖĞRETİMİ Beceri Analizi ve Performans Belirleme KAYNAKÇA X

5 ÜNİTE 5 DAVRANIŞ DEĞİŞTİRME UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİ UYGUN DAVRANIŞLARIN ARTIRILMASINA YÖNELİK TEKNİKLER Pekiştirme Pekiştireç Türleri Birincil (Öğrenilmemiş) Pekiştireçler Birincil Pekiştireçlerin Özellikleri İkincil (Öğrenilmiş) Pekiştireçler İkincil Pekiştireç Türleri Pekiştireç Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Pekiştirme Tarifeleri UYGUN OLMAYAN DAVRANIŞLARIN AZALTILMASINA YÖNELİK TEKNİKLER Ayrımlı Pekiştirme Diğer davranışları Ayrımlı Pekiştirme (DDAP) Alternatif davranışları Ayrımlı Pekiştirme (ADAP) Karşıt davranışları Ayrımlı Pekiştirme (KDAP) Seyrek yapılan (Azalan) Davranışları Ayrımlı Pekiştirme (SDAP) Yüksek oranda Yapılan Davranışları Ayrımlı Pekiştirme (YDAP) Sönme Ceza Pekiştireç ve Ceza Arasındaki Farklar Cezanın Etkililiğini Artıran Faktörler Cezanın Olumsuz Yönleri Cezanın Olumlu Olabilecek Etkileri Cezanın Türleri KENDİNİ YÖNETME TEKNİKLERİ İŞLEVSEL DEĞERLENDİRME VE İŞLEVSEL ANALİZ OLUMLU DAVRANIŞ DESTEĞİ OLUMLU DAVRANIŞLARIN GENELLENMESİ Genellemenin Önemi Genellemeyi Kolaylaştıran Etmenler DAVRANIŞ KAYDI TEKNİKLERİ XI

6 Kayıt Türleri Kalıcı Ürün Kaydı Anekdot (A-B-C) Kaydı Kesin Kayıt Teknikleri Olay Kaydı Süre Kaydı Bekleme Süresi Kaydı Yaklaşık Kayıt Teknikleri Zaman Aralığı Kaydı Anlık Zaman Örneklemi Kaydı EKLER KAYNAKÇA ÜNİTE 6 AİLE EĞİTİMİ GİRİŞ ANNE BABALARIN TEPKİLERİNİN EVRELERİ Birincil Tepkiler İkincil Tepkiler Üçüncül Tepkiler ANNE BABALARIN GEREKSİNİMLERİNİN BELİRLENMESİ ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİMİ OLAN ÇOCUK AİLELERİYLE DESTEKLEYİCİ İLETİŞİM KURMA EĞİTİM KURUMLARININ ANNE BABALARIN UYUM SÜRECİNE YARDIM ETME YOLLARI DEĞERLENDİRMEDE ANNE BABA KATILIMI Aile Görüşmesi Gelişimsel Özgeçmiş Çocuğun Tutumlarının Aile Tarafından Analizi Anne Babaların Beklentileri Sosyo-Ekonomik Bilgi Değerlendirme Sonuçları ile İlgili Aile Görüşmelerinin Yapılması AİLE GÖRÜŞME FORMU ÖRNEĞİ GRUBA DAYALI AİLE EĞİTİM PROGRAMLARI Aile Eğitiminde Davranışçı Yaklaşımın Kullanılma Gerekçeleri XII

7 Anne Babaların Eğitim Programına Yönelik Gereksinimlerinin Belirlenmesi Gruba Yönelik Aile Eğitim Programlarının Hazırlanması ve Uygulanması Aile Eğitimi Programının Uygulanması Öncesi ve Sırasında Yapılması Gerekenler EVE DAYALI AİLE EĞİTİM PROGRAMLARI Anne Babalara Öğretme Becerilerini Kazandırmaya Yönelik Aile Eğitim Oturumlarının Planlanması Anne Babalara Davranış Yönetimi Becerilerini Kazandırmaya Yönelik Aile Eğitim Programı Oturumlarının Planlanması Hedef Davranışı Belirlemeye Yönelik Aile Görüşme Formu EVE VE KURUMA DAYALI AİLE EĞİTİM PROGRAMLARI Ev Öğretmeninin Sahip Olması Gereken Beceriler Ev Eğitimi Programının Hazırlanması ve Uygulanması KAYNAŞTIRILMIŞ ÖĞRENCİLERİN AİLE EĞİTİMİ Yetersizlikten Etkilenmiş Çocuğun Bireysel Eğitim Programının Hazırlanması ve Uygulanmasında Anne Baba Rolleri KAYNAKÇA EKLER XIII