Krizde 30 bin kişi birikimini, 1.8 milyon kişi de işsizliğe karşı harcamasını güvenceye aldı

Transkript

1 Krizde 30 bin kişi birikimini,. milyon kişi de işsizliğe karş harcamasn güvenceye ald Tarih: Say: 200/ 22 Ekonomik krizin etkilerinin yoğun biçimde hissedildiği son iki ylda Türkiye de milyar 65 milyon lira koruma altna alnd. İşsizlik korkusuyla da 43 milyon liralk prim ödendi. İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odas nn (İSMMMO) Kriz Refleksi; Kalkanmz Giydik başlkl raporuna göre, tüm dünyada baş gösteren ekonomik kriz Türkiye de de paray koruma altna alma eğilimini artrd. Riskten uzak durup yüksek getiriden de yararlanmak isteyen yatrmcnn imdadna ise korumal fonlar yetişti. Yatrmc 2007 ylnn sonunda tanştğ anapara korumal yatrm fonlarn çok sevdi. İSMMMO nun hesaplamasna göre, fon getirisinden yararlanmak isteyen ancak anaparasnn azalmasndan da endişe duyan yatrmclara yönelik çkarlan korumal fonlara, 2007 Aralk tan bu yana toplam 2 bin 54 kişi para yatrd. 2 ylda koruma altna alnan parann miktar ise milyar 65 milyon lira oldu. İSMMMO nun raporuna göre, yine ekonomik kriz ile birlikte cazibesi artan diğer bir koruma kalkan ise özel sektör işsizlik sigortas olarak dikkat çekti. 200 ylnn 3 ncü çeyreğinde hayatmza giren ve birçok ödememizi küçük primler karşlğnda 6 ay güvence altna alan işsizlik sigortasna da ilgi patlamas yaşand. yl gibi ksa sürede milyon 00 bin kişi sisteme dahil olarak 43 milyon liralk prim ödedi. İSMMMO nun bankalarn internet siteleri, ilgili sektör yetkilileri ve sigorta şirketlerinden derlediği verilerle yaptğ hesaplamalara göre, son iki ylda itfa olanlarla birlikte toplam 45 korumal ve anapara garantili fon kuruldu. Fonlar henüz çok yeni olmasna karşn ilk yl 2 bin 00 kişi fonlardan talep etti. Henüz itfas tamamlanmamş olan fonlarla birlikte bu say 2 bin 54 kişiye ulaşt yl sonunda kurulan ve itfas gerçekleşen toplam adet fona 44 milyon 57 bin 44 liralk yatrm yapld. Rapora göre itfas henüz tamamlanmamş, işlem görmeye devam eden fon says 26.

2 Söz konusu fonlar Türkiye Ekonomi Bankas, Finansbank, Fortis, HSBC, T.Garanti, Akbank,T.İş Bankas, TSKB ve Yap Kredi tarafndan çkartld. İtfas henüz gerçekleşmeyen fonlarda 7 bin 64 kişi toplam 57 milyon lirasn korumada tutuyor. İşsizlik korkusuyla banka ve sigorta şirketlerinin kapsn çalanlarn says da azmsanmayacak ölçüde oldu. Son bir yl içinde hayatmza giren özel sektör işsizlik sigortasna prim yatranlarn says milyon 00 bine ulaşt. Genellikle sistemde kredi kart ve kira ödemelerini sigortalayanlar dikkat çekiyor. Ancak yüksek prim ödeyip tüm harcamalarn garantileyenler de yok değil. Sisteme yl içinde günün birinde işsiz kalrsam diye tam 43 milyon lira prim ödendi. İşsiz kalanlara ise sistemin ödediği toplam rakam ylda 2 milyon 24 bin lira oldu. İSMMMO Başkan Yahya Arkan, verilere ilişkin değerlendirmesinde 2 yllk sürede kendisini korumaya alanlarn saysnn azmsanmayacak ölçüde olduğuna dikkat çekti. Bireylerin koruma içgüdülerinin artmasnn altnda devletin bireyleri korumada yetersiz kaldğ gerçeği olduğunu dile getiren Arkan, buna işsizlik sigortasndan yararlanmann ağr koşullarn ve maaşn düşüklüğünü örnek gösterdi. Arkan şöyle devam etti: İnsanlar kriz gibi belirsizlik ortamnda hem ödemelerini hem de kira gibi harcamalarn garantiye almay daha çok önemsiyor. Rakamlar da bunun en güzel göstergesi. Finansal alanda çeşitlilik güzel ancak korkuyla alnan bireysel tedbirler yatrmcnn ve kendini güvende hissetmek isteyen bireyin her zaman lehine sonuç vermeyebilir. Normal şartlarda bir portföy yöneticisinin kanuna göre koruma amacn teknik olarak yerine getirme yükümlülüğü var. Ancak anaparay koruyamazsa yatrmcya yönelik bir yükümlülüğü yok. İşte bu noktada korumal fonlarn önemi ortaya çkyor. Üçüncü bir kurum tarafndan korumal fona garanti sözleşmesi kapsamnda ekstra güvence getiriliyor. Bu bedel fonun fiyatna binde 5 ile yüzde bir orannda yansyor. Bu durumda da korumal fonlarda zaman zaman getiriler anapara korunsa da çok düşük kalyor. Nitekim yatrmc anaparasn korumaya alrken zaman zaman çok düşük getirilere boyun eğmek zorunda kalyor. İtfas gerçekleşmiş korumal fonlar arasnda getirisi yüzde in altnda olan fonlar dikkat çekiyor şeklinde konuştu. İSMMMO nun Kriz Refleksi; Kalkanmz Giydik başlkl raporunda yer alan saptamalar şöyle: * fonlarda yatrmc profili de ilginç sonuçlar içeriyor. Kendini en çok korumaya alan yatrmc İstanbul da olurken, İstanbul u Ankara ve İzmir takip

3 ediyor. Doğu Karadeniz ve Güneydoğulu tasarruf sahipleri ise korumal fonlara şimdilik ilgi göstermiyor. * Özel işsizlik sigortasnda ise Türkiye nin birçok bölgesinde ilginin yoğun olduğu gözleniyor. Özellikle kredi kartnda sigortal says büyükşehirlerin dşnda da satn alnyor. En korumac il İstanbul * Kendini en fazla koruma altna alan il İstanbul oldu. 2 ylda parasn korumal fonlara yatran 2 bin 54 kişinin yüzde 30 u İstanbul da ikamet ederken, İstanbul u yüzde 7 ile Ankara, yüzde 2 ile İzmir takip etti. Yüzde 4 lik pay ise Güneydoğu haricindeki diğer iller ald. fonlarn yan sra kendini işsizliğe karş özel sigorta yaptranlarn dağlmnda da İstanbul baş çekti. milyon 00 bin kişinin yüzde 45 i Marmara Bölgesinde, yüzde 25 i Bat Anadolu da yüzde 5 i Akdeniz de yüzde 0 u Eğe de yüzde 5 i ise Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde yer ald. İşsize 3 milyon lira ödendi * Küresel krizle birlikte Türkiye de yüzde 0 lardan yüzde 6 lara frlayan işsizlik oran işsizlik teminatl hayat sigortas ürünlerine de talebi patlatt. İlk defa 200 ylnda hayata geçen sisteme bugüne kadar milyon 00 bine yakn kişi başvurdu. Halkbank, Finansbank, Garanti, TEB, Akbank, Koç Finans, Cardif ve Genworth gibi şirketlerin hizmet verdiği sisteme ödenen toplam prim miktar 43 milyon liraya ulaşmş durumda. Yaklaşk milyon 600 bin kişi en az 500 liralk aylk borcunu garantilemek için prim ödüyor. 50 bin kişiye yakn ise yllk bin lirann üzerinde prim ödeyerek birçok harcamasn garanti altna almş görünüyor. Son bir ylda ödenen primlerin toplam 430 milyon liray aşmş durumda. İşsiz kalanlara sistemden ödenen para miktar ise yaklaşk 3 milyon lira. * Şu anda işlem gören 32 fonun u korumal, 7 si garantili olarak faaliyette. ve garantili fonlarn toplam fon pazar içindeki tutar yüzde 2 civarnda. Sadece 2 yllk süre baz alndğnda pazar paynn hzla artğ görülüyor.

4 Toplam Yatrm Fonlar Baznda Fon Türü Fon Says Fon Tutar Pazar Pay ,25 Garantili ,53 Diğer ,74 * İşlem gören 26 korumal ve garantili fon araclğ ile tasarruf sahibi 7 bin 64 kişi 57 milyon lirasn koruma altna almş durumda. korumal fonlarda yüzde 30,75 ile Akbank, garantili fonlarda yüzde 46,2 ile TSKB pazar pay ile sektörde öne çkyor. Her iki fonu da bünyesinde barndran TEB ise toplam 4 fon araclğ ile 23 milyon 550 bin 543 liralk fon tutaryla pazarn yüzde 2,64 ünü elinde tutarak lider konumda görünüyor. ve Garantili Fonlar (Banka Baznda) Fon Kişi Pazar Banka Fon Tutar Says Says Pay TEB ,64 Finansbank ,42 Fortis Bank ,22 HSBC ,47 T. Garanti ,30 Akbank ,2 T. İş Bankas ,75 TSKB ,72 Yap Kredi ,2 TOPLAM ,00 Bu fonlara dikkat Sadece koruma amaçl işlem gören fonun yatrmc says bin 3. Burada korumaya alnan rakam ise 40 milyon bin lira. Akbank ve TEB in 4, Garanti ve HSBC nin 3, Finansbank ve Fortis in 2, İşbankas nn ise adet korumal fonu bulunuyor.

5 Fonlar (Banka Baznda) Banka Fon Says Kişi Says Fon Tutar Pazar Pay Akbank ,75 TEB ,65 T. İş Bankas , Finansbank ,45 T. Garanti ,2 HSBC ,2 Fortis Bank ,0 TOPLAM Garantili fonlar Garantili fonlarda şu an için pazarn en iddial kurumu TSKB görünüyor. TSKB 7 milyon 323 bin 0 liralk fon tutaryla pazarn yüzde 46,2 una sahip görünüyor. İşbankas ve Yapkredi de TSKB yi zorlayan bankalar olarak dikkat çekiyor. Garantili Fonlar (Banka Baznda) Banka Fon Says Kişi Says Fon Tutar Pazar Pay TSKB ,2 T. İş Bankas ,5 Yap Kredi ,56 TOPLAM Yeni fonlar geliyor ve garanti baznda henüz işlem gören 57 milyon liralk fon bulunuyor. Ancak SPK ya başvuruda bulunan yeni koruma ve garanti baznda fonlar olduğu görülüyor. Saylar tam olarak bilinmese de başvuruda bekleyen en az 5 yeni fonun olduğu kaydediliyor. Birçok banka ise bu konuda iç hazrlklarn yaparak sisteme girmeye hazrlanyor. - Garanti Baznda Fon Fon Fon Pazar

6 Türü Says Tutar Pay ,37 Garantili ,63 TOPLAM * Getiriler yüzde ile yüzde 75 arasnda değişiyor. İtfa olmuş korumal ve garantili fonlarda da getirilerin değişkenlik gösterdiği görülüyor. En fazla getiri itfa olmuş korumal fonlar arasnda yüzde 73,30 ile Akbank ta görülüyor. İTFA OLMUŞ ANAPARA KORUMALI/GARANTİLİ FONLAR (.0.200) Banka Cinsi Dayanak Varlk Vade (Gün Says) Fon İsmi İtfa Tarihi Büyüklük Fon Getirisi AKBANK IMKB Akbank T. Amaçl Birinci Y.F ,30 2 AKBANK IMKB 30 VEYA USD/YTL 357 Akbank T. Amaçl İkinci Y.F ,6 3 AKBANK IMKB 30 VEYA USD/YTL 2 Akbank T. Amaçl Üçüncü Y.F ,

7 4 FİNANSBANK USD/YTL 2 Finansbank Amaçl Eczacbaş İkinci Y.F ,4 4 FİNANSBANK IMKB Finansbank Amaçl Eczacbaş Birinci Y.F ,7 5 FİNANSBANK IMKB 30 VE USD/TL 365 Finansbank Amaçl Eczacbaş Üçüncü Y.F , FİNANSBANK USD/TL 2 Finansbank B Tipi Amaçl Yatrm Fonu , 6 FORTİS BANK Dow Jones Euro Stoxx 50 Endeksi Fortis Bank Amaçl Birinci Fonu ,20

8 7 FORTİS BANK ABD Dolar Türk Liras Fortis Bank Amaçl Üçüncü Fon ,7 FORTİS BANK Yabanc Hisse Senetleri, Akbank ve Garanti Sepeti 27 Fortis Bank Amaçl Dördüncü Fonu ,7 HSBC BANK TRLIBO R 205 HSBC Bank A.Ş. Amaçl Lacivert Yatrm Fonu ,2 0 HSBC BANK IMKB 30 VEYA USD/YTL 35 HSBC Bank A.Ş. Amaçl Krmz Yatrm Fonu ,46 TEB IMKB Türk Ekonomi Bankas A.Ş. B Tipi Amaçl Birinci Y.F ,23

9 2 TEB USD/TR L ve EUR/YTL 366 Türk Ekonomi Bankas A.Ş. B Tipi Amaçl Üçüncü Y.F ,5 3 TEB USD/TR Y BANT 365 Türk Ekonomi Bankas A.Ş. B Tipi Amaçl İkinci Y.F ,6 TEB EUR/TL 365 Türk Ekonomi Bankas A.Ş. B Tipi Amaçl Dördüncü Y.F ,24 4 T. GARANTİ BANKASI Garantil i IMKB T. Garanti Bankas A.Ş. B Tipi 0 Getiri Garantili Menkul Kymet Y.F ,76 5 T. GARANTİ BANKASI IMKB 30 VEYA USD/YTL 400 T. Garanti Bankas A.Ş. B Tipi Amaçl Birinci Y.F ,02

10 6 T. İŞ BANKASI IMKB Türkiye İş Bankas A.Ş. B Tipi İMKB 30 Endeksinin Düşeceğini Öngören Yatrmclara Yöneklik Amaçl Yatrm Fonu ,2 7 T. İŞ BANKASI IMKB Türkiye İş Bankas A.Ş. B Tipi İMKB 30 Endeksinin Yükseleceğin i Öngören Yatrmclara Yöneklik Amaçl Yatrm Fonu ,50 T. İŞ BANKASI EUR/TL ve USD/TL 77 Türkiye İş Bankas A.Ş. B Tipi Dövizin Yükseleceğin i Öngören Yatrmclara Yöneklik Amaçl Yatrm Fonu ,4

11 YAPI KREDİ Garantili İMKB 30 Endeksi, USD/YTL Paritesi 27 Yap ve Kredi Bankas A.Ş. B Tipi 00 Garantili Birinci Y.F ,00 YAPI KREDİ Garantili IMKB Yap ve Kredi Bankas A.Ş. B Tipi 00 Garantili Gökkuşağ Yatrm fonu ,2