DÜVE VE İNEKLERDE KIZGINLIK TAKİBİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DÜVE VE İNEKLERDE KIZGINLIK TAKİBİ"

Ilker Mehmed
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DÜVE VE İNEKLERDE KIZGINLIK TAKİBİ

2 Sütçü inek işletmelerindeki başlıca kayıplar: Düşük süt verimi Düşük döl verimi - Üreme sistemi hastalıkları - Üremenin kontrolündeki aksaklıklar Metabolik sorunlar Ayak hastalıkları

3 Sütçü inek işletmesinde Düveler 8 aylıktan itibaren kızgınlık göstermeli Düvelerin tohumlanma yaşı (15 ay) İneklerin damızlıkta kullanımı (4 doğum) Sürüdeki ineklerin %85 sağmal

5 Düvelerde 8. aydan sonra (20 aya kadar gecikebilir) 340 kg üzerinde Yıl boyu Ortalama 21 günde bir görülür (18-24 gün) Ortalama 18 saat sürer Yumurtlama

6 ÖN KIZGINLIK 2-3 gün (1 g) KIZGINLIK saat (7 s) GEÇ KIZGINLIK 3-4 gün BOŞ gün TOHUMLAMA GEBE 280 gün LOHUSALIK gün

7 Kızgınlık belirtileri (çoğunlukla 18:00-06:00 saatler arası) Süt verimi düşer İştah ve su alımı azalır Hareketlilik artar, yanında buzağısı varsa emzirmek istemez Çenesini diğer bir hayvana dayar, kulak oynatma Toplu halde dolaşma eğilimindedirler, birbirlerini koklarlar Bel tüyleri karışmıştır

emzirmek istemez Çenesini diğer bir hayvana dayar, kulak oynatma Toplu

8 Kızgınlık belirtileri Atlar (?) ve atlanmasına izin verir Sık sık bağırır Gözlerde büyüme görülür Vücut ısısı artar Bel bölgesine dokunulduğunda kuyruk kalkar, kamburlaşır.

9 Kızgınlık belirtileri Dış genital organlarda şişme ve kızarıklık Çara akıntısı

10 ÇARA mutlaka temiz olmalıdır (Çiğ yumurta akı) Çara akıntısı sulu ise..erken kızgınlık Çaranın ipliksi hal alması.kızgınlık

11 Bel bölgesine dikkat! Özellikle gizli kızgınlık sorunu bulunan sürülerde

12 1. Takvim yöntemi

13 2. Gözlem Sadece 1 kişi görevlendirilmeli Şüpheli hayvanlar bir araya getirilebilir. Akşam-gece-sabah erken saatlerde Kayıt ajandasına yazılmalı Başka bir iş yapmadan 12 s arayla 30 dk 8 s arayla 20 dk 6 s arayla 15 dk

14 Gözlem sırasında.. Soğuk aylarda Şiddetli hava koşulları altında Zayıf yetersiz beslenenler Ayak hastalıkları bulunanlar Metabolik hastalıkları bulunanlar Kaygan zemin Sıkışık topluluklarda KIZGINLIK BELİRTİLERİNDE AZALMA GÖRÜLECEKTİR.

15 3. Arayıcı boğa kullanımı Özellikle gizli kızgınlık sorunu bulunan sürülerde Tecrübesiz bakıcı varlığında

16 4. Boyalı etiket (Kamar) İyice yapıştırıldığına emin olunmalı Her sağımda kontrol

17 5. Kuyruk Boyama Her sağım saatinde boya kontrolü, yenileme yapılmalı En az cm uzunluğunda orta hat boyanmalı

19 6. Adım ölçer (Podometre) Hareketli hayvanların uzaktan tespiti

22 7. Termal kamera kullanımı

23 (Genital bölge, göz, kulak dipleri ve burun ucu)

24 Çara akıntısı temiz, berrak ve yapıskan olmalıdır. Sabah kızgın olarak belirlenenler öğleden sonra, Öğleden sonra belirlenenler ertesi gün sabah Tohumlama sırasında hayvan strese sokulmamalıdır. Gelecek kızgınlık takvimi şimdiden işaretlenmeli! Doğumdan sonraki 45 gün içinde en az bir kızgınlık görülmeli

25 Tohumlama öncesi Boğa seçiminde: * Düve-İnek ayrımı * Kolay doğum * Yüksek damızlık süresi olan kızları bulunan * Yavrularında sakatlık vb. bozukluklar bulunmayan DENENMİŞ TOHUM

26 Şüpheli düve/inek varlığında.. İkiz eşi mi? Değilse: Çara testleri Vaginal ph- direnç ölçümü Hormon ölçümü REKTAL MUAYENE ULTRASON***

27 Hatalı tespitler (Erken Geç tohumlama) Uzayan kızgınlık Sakin kızgınlık Düzensiz kızgınlıklar Kızgınlığın olmaması

28 1. Hatalı tespitler (erken) Hatalı kayıt Atlayan hayvanın tohumlanması Çara henüz sulu Sadece çene dayama hareketi

29 1. Hatalı tespitler (geç kalma) Hatalı kayıt Düzensiz takip yapmak Çara kanama karıştırmak Hekime geç haber vermek

30 2. Uzayan kızgınlık Pazartesi günü tohumlama Salı- Çarşamba tekrar Yumurtlama problemi Tedavi şart!

31 3. Sakin kızgınlık Stres sonrası (nakil, hastalık, parazit vs) Kötü bakım koşulları Bağlı sistem Buzağısı yanında mı??

32 3. Sakin kızgınlık Genellikle önemli bir sağlık sorunu bulunmaz Sadece dış belirtiler yok Arayıcı boğa kullanılabilir Bakım koşullarını düzeltilmesi + senkronizasyon

33 4. Düzensiz kızgınlıklar 1 ocakta tohumlama 15 Ocakta kızgınlık?? (Yumurtalık kisti Elle Patlatılmamalı) 1 ocakta tohumlama 15 Şubatta kızgınlık?? (Erken düşükler.tedavi şart)

34 5. Kızgınlığın olmaması Sürüye yeni alınmış hayvanlarda: Düve ise...(ikiz eşi mi? %92, doğuştan bir hastalığı bulunmuyorsa, rasyonu iyileştirme Gebe ise.(yavru yaşıyor mu?) Gebe değilse: Rasyon! Veteriner Hekim desteği

35 5. Kızgınlığın olmaması Lohusa ise: Yüksek süt verimi Emzirme etkisi Rasyon Veteriner Hekim

36 5. Kızgınlığın olmaması Sıcak Stresi

38 Gebelikte kızgınlık görülür mü? aylarda Hastalık belirtisi değildir Yavru sağlığı için dikkat!

39 Doğum sonrası Sağlıklı ineklerde doğumdan sonraki 45 gün içerisinde en az 1 kızgınlık görülmeli Doğumdan sonraki 60 gün içinde tohumlanmış olmalı Doğumdan sonraki 90. güne kadar gebe kalmış olması EKONOMİK bir işletme için gereklidir (120 gün) Sorunlu ineklerde (düşük, ikizlik, güç doğum, ölü doğum, eşin atılamaması, rahim iltihabı, süt humması, yatıp kalkamama vs.) bu süreler uzayacaktır. SORUNLU İŞLETMELERDE İSE KIZGINLIK TAKİBİNDEKİ HATALAR

40 Yılda bir buzağı hedefi varsa: Geçen her boş günün.15 L, Geçen her bir kızgınlığın 315 L zarara neden olduğu unutulmamalıdır

Benzer belgeler

Prof.Dr. Selahattin Kumlu

Döl Verimi Sürü Yönetim Programı Prof.Dr. Selahattin Kumlu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya Amaç; Sürü Yönetim Programı Asgari kayıpla üretim Koruma yoluyla tedavi ihtiyacını