EDEBİYAT COĞRAFYA SINAVI

Transkript

1 DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ B OLARAK CEVAP KÂĞIDINIZA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. EDEBİYAT COĞRAFYA SINAVI COĞRAFYA-1 TESTİ 1. Bu testte 24 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Coğrafya-1 Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 3. Bu testin cevaplama süresi 35 dakikadır. 1. Salter ve Lloyd un Edebiyatta Coğrafi Görünüm, O. Henry nin Şehirlerin Gururu, John Steinbeck in Gazap Üzümleri, Herendeon in Nehir ve Coğrafya Efsanesi, William Saroyan nın Nar Ağaçları gibi edebi çalışmaların coğrafi temalar içermesi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? 3. Ben, ekonomik hayat denince; ziraat, ticaret, sanayi faaliyetlerini ve bütün bayındırlık işlerini, birbirinden ayrı düşünülmesi doğru olmayan bir bütün sayarım. Atatürk ün bu sözünü aşağıdakilerden hangisi daha iyi açıklar? A) Tarihi olayların coğrafi mekana göre şekillenmesi A) Bütün sektörlerde dengeli bir gelişme sağlanmalıdır. B) Nüfus artışının göç olgusu üzerindeki etkisi C) Coğrafi olayların hayatın bir parçası olması D) Edebi metinlerde anlatılanların coğrafi olaylarla örneklendirilmesi E) Şehirleşme ve mekansal değişimin insan yaşamına etkisi B) Tüm sektörlerin yurt genelinde yaygınlaşması için nüfusun ülkeye dengeli dağılması şarttır. C) Sektörlerin ekonomideki payı aynı olmalıdır. D) Sektörel gelişmede dengenin sağlanması için hizmet sektörüne ağırlık verilmelidir. E) Ekonomide dengeli büyüme için yatırımların devlet tarafından yapılması gerekir. 2. Aşağıdaki durumlardan hangisini ortaya çıkaran etken yanlış verilmiştir? 4. Japonya da balıkçılık gelişmiştir. Çin de pirinç tarımı yaygındır. Durum Etken Hindistan da küçükbaş hayvancılık yaygındır. A) İleri ve geri saat uygulaması Gün ışığından daha fazla yararlanma isteği B) Ortak saat uygulaması Saat uyumunun sağlanması Buna göre, Japonya, Çin ve Hindistan da yukarıda belirtilen ekonomik faaliyetlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? C) Bazı ülkelerin aynı anda birden fazla ortak saat kullanması D) Tarih değiştirme çizgisinin 180 boylamı olması E) Uluslar arası saat dilimlerinin oluşturulması Doğu-batı doğrultusunda uzunluklarının fazla olması Asya ve Amerika kıtaları arasında yer alması Ülkeler arasındaki iletişimin ve ilişkilerin sağlıklı yürütülebilmesi A) Modern yöntemler kullanılarak yapılırlar. B) Ülkelerin dış satımında önemli yer tutmazlar. C) Bu ülkelerde en çok gelişen ekonomik faaliyet türleridir. D) Aktif nüfusun çoğunluğu bu faaliyetlerde çalışmaktadır. E) Bu faaliyetler üzerinde iklim doğrudan etkilidir. 1 COĞ1 (LYS3)

2 5. Bilim insanları yaptıkları araştırmayla Tuz Gölü nü besleyen kaynakların çeşitli alanlarda kullanılması sonucu, gölün kıyı çizgisinin 90 yılda % 85 küçüldüğünü tespit etmişlerdir. Yukarıda anlatılan durumun bir benzeri aşağıdaki göllerden hangisinde yaşanmıştır? A) Baykal Gölü B) Van Gölü C) Aral Gölü D) Superior Gölü E) Erie Gölü 7. Aşağıdakilerden hangisinde yenilenebilir enerji kaynaklarının neden olduğu çevre sorunu yanlış verilmiştir? Yenilenebilir kaynak Çevre sorunu A) Jeotermal sular Sıcak suların çevreye yayılarak bitki ve hayvan yaşamını olumsuz etkilemesi B) Rüzgâr Elektromanyetik alan oluşturması ve kuşların göç yollarını etkilemesi C) Güneş Görüntü kirliliği D) Biyokütle Hava kirliliği E) Dalga Denizlerin kirlenmesi ve toplu balık ölümleri 6. Akarsuyun, havzasında kolları ile birlikte oluşturduğu ağa akarsu drenajı denir. Akarsu drenajı, akarsuyun sularını toplama şekli olarak da tanımlanabilir. Drenaj şekli üzerinde arazinin eğimi, yer şekilleri, araziyi oluşturan kayaçlar ve iklim gibi faktörler etkilidir. Buna göre, aşağıdaki drenaj tiplerinden hangisinin bir volkan konisi üzerinde oluştuğu söylenebilir? A) B) 8. Büyük endüstri ülkelerinin nüfusu, dünya nüfusunun % 30 u kadar olduğu halde dünyada kullanılan enerjinin % 84 ü bu ülkeler tarafından tüketilmektedir. Rusya nın ve bütün Avrupa nın nüfusu dünya nüfusunun % 21 ini oluşturmasına karşılık enerji tüketimindeki payı % 43 tür. C) D) ABD nin nüfusu dünya nüfusunun ancak % 6 sı kadar olduğu halde toplam enerjinin % 32 sinden fazlası bu ülkede tüketilmektedir. Az gelişmiş ülkelerde yaşayanlar dünya nüfusunun % 20 sini oluşturmakta fakat enerjinin ancak % 1 ini kullanabilmektedir. Yukarıda verilen bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? E) A) Az gelişmiş ülkeler enerji üretiminde kullanılan doğal kaynaklar bakımından daha zengindir. B) Gayri safi milli hasıla (GSMH) yer altı kaynaklarının fazla olduğu ülkelerde yüksektir. C) ABD, dünyanın en büyük enerji üreticisidir. D) Enerji tüketiminin fazla olması endüstriyel gelişmişlikle yakından ilgilidir. E) Nüfus yoğunluğu fazla olan ülkelerde enerji tüketimi de fazladır. 2 COĞ1 (LYS3)

3 9. İnsani İl gelişme endeksi Kocaeli 0,834 Yalova 0,812 İstanbul 0,810 Mersin 0,808 Bursa 0,796 Türkiye ortalaması 0,679 Yukarıdaki tabloda verilen illerin insani gelişme endeksinin Türkiye ortalamasından yüksek olması, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanamaz? A) Yaşam süresinin uzun olmasıyla B) Gelir seviyesinin yüksek olmasıyla C) Okuryazar oranının fazla olmasıyla D) Eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmiş olmasıyla E) Kilometrekareye düşen kişi sayısının fazla olmasıyla 11. Birleşmiş Milletler Çevre Programı, hem küresel ekonomik kriz hem de iklim değişikliğiyle mücadele için Yeşil Yeni Düzen adlı bir plan gündeme getirdi. Plan, çevre dostu enerji ve teknolojilere yatırım yapılması üzerine kurulu. Bu yolla, hem yeni istihdam alanlarının sağlanması hem de çevre dostu yaklaşımların benimsenmesi amaçlanıyor. Buna göre, söz konusu planda aşağıdakilerden hangisinin ele alındığı söylenemez? A) Geri dönüşüm sürecinin B) Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının C) Organik tarım faaliyetlerinin D) Uygulanmakta olan nüfus politikalarının E) Çevre dostu binaların yer aldığı şehir planlamalarının 10. Almanya dan ABD ye otomobil taşıyan bir gemi, dönüşte ABD den Avrupa ya buğday getirebilecek donanımda yapılmıştır. Orta Doğu dan Japonya ya petrol taşıyan tankerler ise dönüşte Japonya dan yüklediği tatlı suyu Orta Doğu ya getirmektedir. Buna göre, gemilerin çok fonksiyonlu olarak kullanılmasının aşağıdakilerden hangisine katkısı olmamıştır? A) Ürün takası sayesinde taşıma maliyetlerinin azalmasına B) Yeni deniz yolu güzergahlarının bulunmasına C) Küresel ticaretin canlanmasına D) Aynı gemiyle daha fazla ürünün ticaretinin yapılmasına E) Ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin artmasına 12. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerin 2001 yılındaki nüfus miktarları ve yıllık nüfus artış oranları verilmiştir. Ülke Nüfus Yıllık nüfus (milyon) artış oranı ( ) Çin Japonya Mısır Tablodaki bilgilere göre, bu ülkelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin olarak tespit edilebilir? A) Bir önceki yıla göre nüfuslarının ne kadar arttığı B) Aritmetik nüfus yoğunlukları C) Uyguladıkları nüfus politikaları D) Çalışanların ekonomik sektörlere dağılımı E) Genç nüfusun yaşlı nüfusa oranı 3 COĞ1 (LYS3)

4 13. I yılında Benelüx ülkeleri (Belçika, Hollanda ve Lüksemburg) ile Almanya, Fransa ve İtalya arasında kurulmuştur. II. Amacı üye ülkeler arasında hizmet, sermaye ve iş gücünün serbest dolaşımını sağlamak, ekonomik ve siyasi politikaları uyumlu hale getirmektir. III yılından itibaren AB ülkelerinde ortak para birimi olarak Euro kullanılmaya başlanmıştır. IV. Avrupa Birliği nin bazı organları; Avrupa Komisyonu, Bakanlar Konseyi, Avrupa Parlamentosu ve Adalet Divanı dır. V yılında Bulgaristan ve Romanya nın katılımıyla birliğe üye ülkelerin sayısı yirmi yediye ulaşmıştır. Avrupa Birliği ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangisi, bölge sınırlarının zamanla değişebileceğinin kanıtı olabilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 15. İtalya nın Viganella köyü, bir vadinin içe doğru uzanan kuytusunda, güneş ışığını hiç görmeyen kör bir noktada yer alıyor. Yılda 3 ay boyunca güneş ışığını hiç alamayan köy için, karşı tepeye güneşten gelen ışığı köye yansıtacak şekilde bir ayna monte edildi. Bir bilgisayara bağlı olan ayna, güneşin gün ve mevsim içindeki hareketine göre otomatik olarak ışığı en iyi yansıtacağı açıya göre konumlanıyor. Türkiye de, aşağıdakilerden hangisindeki yerleşmelerde buna benzer bir uygulamaya gerek duyulabilir? A) Aladağlar ın Çukurova ya bakan yamaçlarında B) Çoruh-Kelkit vadisinin kuzeye bakan yamaçlarında C) Yıldız Dağları nın güney yamaçlarında D) Taşeli Platosu nun denize bakan yamaçlarında E) Datça Yarımadası nın güney kıyılarında 14. Alaska dan Amerika Birleşik Devletleri ne ham petrol taşımak için geçmişte pek çok boru hattı inşa edildi. Ancak bu hatlar mevsimlere bağlı olarak güneyle kuzey arasında göç eden ren geyiklerinin göç yollarını kesiyordu. Geyiklerin bu geçişleri bilindiği halde yine de bu yerlere boru hatları inşa edildi. Sonuçta boru hattı engelini aşamayan çok sayıda geyik telef oldu. 16. I II IV V III Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hayvanların göç yolları üzerine yapılan yollar ve boru hatları habitat parçalanmasına yol açmaktadır. B) Petrol ve doğal gaz sevkiyatında boru hatlarının yerin altından veya belli bir yükseklikten geçirilmesi hayvanların göçlerini daha az etkiler. C) Gelişmiş ülkelerde ekonomik kaygılar zaman zaman çevre bilincinin önüne geçmektedir. D) Ulaşım yolu güzergahlarının belirlenmesinde doğal yaşam alanları dikkate alınmalıdır. E) Yaban hayatındaki ölümlerin sona erdirilmesi için hayvanların göçleri engellenmelidir. Yukarıdaki haritada numaralandırılan yörelerdeki arazi kullanımıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Tarıma elverişli olan I. yöredeki arazilerde sanayi faaliyetleri yaygındır. B) Kar kalınlığının fazla, topoğrafik şartların uygun olduğu II. yörede kış sporları yapılmaktadır. C) III. yöredeki ova ve platolarda volkanik toprakların bulunması tarımsal faaliyetleri geliştirmiştir. D) IV. yöredeki yüksek ve engebeli arazilerde bulunan kır yerleşmelerinde küçükbaş hayvancılık yaygındır. E) V. yöredeki ekonomik faaliyetlerin artması ve çeşitlenmesi tarım ve orman alanlarının azalmasına neden olmuştur. 4 COĞ1 (LYS3)

5 17. Aşağıda dört şehrin gelişimi ile ilgili bilgiler verilmiştir. Bombay, Batı Hindistan daki geniş pamuk tarlalarından dolayı büyük bir dokuma merkezi haline gelmiştir. Houston, yakınlarındaki petrol yataklarından dolayı rafineri merkezi olarak büyüme göstermiştir. Paris, coğrafi konumundan dolayı zamanla eğitim, kültür, sanayi ve teknolojinin geliştiği önemli bir kent olmuştur. Cannes, sahip olduğu özelliklerden dolayı turizm etkinliklerinin geliştiği bir şehir haline gelmiştir. Aşağıdakilerden hangisinin bu şehirlere benzer özellikleriyle geliştiği söylenemez? A) Adana B) İstanbul C) Batman 19. Günümüzde ülkeler arası sorunların sıcak çatışmaya dönüştüğü bölgelerin başlıcalarını Orta Doğu, Kafkasya, Güney Asya, Orta ve Kuzey Afrika oluşturmaktadır. Bu bölgelerdekine benzer sorunların Kuzey Amerika ve Batı Avrupa da yaşanmaması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Doğal kaynaklardan yararlanmanın ve bu kaynakların bulunduğu sınırların belirgin olması B) Vize ve gümrük vergisi gibi uygulamaların yapılmaması C) Ham madde dış alımlarının fazla olması D) Kültürel ve doğal kaynakların bölge geneline dağılması E) Nüfus artış hızlarının düşük olması D) Antalya E) Samsun 18. Türkiye nin dış ticaretini 1980 öncesi ve sonrası olarak iki döneme ayırmak gerekir öncesinde bir tarım ülkesi olan Türkiye nin dış satımında tütün, incir, fındık, pamuk gibi ürünler ilk sıralarda yer alırdı. Buna karşılık makine, elektrikli ev aletleri ve ulaşım araçları ihtiyacı dış alımla karşılanırdı. 20. Modern şehirsel çevreler, günümüzde farklı bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Bu mekanlarda yapılaşma nedeniyle ısınma artmış, yağışlar düzensizleşmiştir. Şehir sakini zaten ne kadar az yağış düşerse o kadar mutludur. Düşen yağışın da betonlaşmış yüzeylerden nereye akıp gittiği belli değildir. Bitki örtüsünün en ilkel türleri olan liken, yosun ve otlar şehrin yüzeyine tutunmaya çalışsa da hemen bütün diğer bitkiler insanlar tarafından dikilmekte ve bakılmaktadır. Canlı yaşamı kediler, köpekler, ev kuşları, güvercinler ve çok sayıdaki haşere ve böceklerden oluşmaktadır. Çok sayıdaki hayvan mezbahada kesilmeyi beklerken tamamen yapay, yalancı doğal çevrelere de hayvanat bahçesi denilmektedir. Bu özellikleriyle onbirinci biyom denilen şehirsel çevreler yeryüzüne hızla yayılmaktadır. Yalnızca bu bilgilere dayanarak, Türkiye nin 1980 öncesindeki ekonomisiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Dış ticareti açık vermiştir. B) Dış satımını sadece tarım ürünleri oluşturmuştur. C) Fındık, tütün ve pamuk üretimi intansif metotlarla yapılmıştır. D) Tarıma dayalı sanayi gelişmiştir. E) Dış ticaretinde Avrupa ülkelerinin payı en fazladır. Bu parçaya göre, onbirinci biyom un özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İnsanların, diğer canlıların yaşam alanlarına müdahalesi en üst düzeydedir. B) Kapladığı alan kontrolsüz biçimde genişlemektedir. C) Bitkiler ve hayvanların birbirleriyle etkileşimi fazladır. D) Hayvan türleri bulundukları ortama genelde uyum sağlamıştır. E) Bitki ve hayvan türleri üzerinde insan tercihleri belirleyici olmuştur. 5 COĞ1 (LYS3)

6 21. Amerikan Kar ve Buz Verileri Merkezi nin (NSIDC) yaptığı açıklamaya göre, Güney Kutbu ndaki ana buzullardan Larsen-B buzulu kopmuştur. Yaklaşık 12 bin yıllık olduğu tahmin edilen 3 bin 250 kilometrekarelik buzdağı, ana parçadan ayrılmış ve binlerce aysberge bölünmüştür. Denize karışan bu kütlenin 720 milyar ton suya karşılık olduğu belirtilmektedir. Bu buzullardaki kopma ve erimelerin aşağıdakilerden hangisine neden olması beklenmez? A) Tatlı su kaynaklarının azalmasına 23. Akdeniz havzası, dünya bitkilerinin %10 unu barındırır ve bu bitkiler dünyanın başka yerinde bulunmamaktadır. Akdeniz in bu zenginliği ---- tehdidi altındadır. Parçanın akışına göre, boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olmaz? A) turistik yapılaşma B) şehirleşme C) yaz kuraklığı D) çevre kirliliği E) orman yangınları B) Deniz seviyesinin yükselmesine C) Akarsuların ağız kısımlarının sular altında kalmasına D) Kutup biyomunun genişlemesine E) Deniz ulaşımında aksaklıkların yaşanmasına 24. Aşağıda Türkiye nin kuzey-güney doğrultulu kesiti üzerinde, IV. zamanın soğuk devre iklimi ile günümüz ikli- 22. Baltýk Denizi Bering Denizi minde görülen bitki örtüsü verilmiştir. Soðuk devre iklimi Buzul Buzul Baffin Denizi Filipinler Denizi Toros Daðlarý Günümüz iklimi Kuzey Anadolu Daðlarý Ekvator Bengal Denizi Sýcak ortamda yetiþen aðaçlar Soðuk ortamda yetiþen aðaçlar Otsu bitkiler Petrolün, dolum tesislerinden rafinerilere taşınması sırasında karaya oturan veya çarpışan tankerlerden denize dökülmesi, büyük çevre sorunlarına yol açmaktadır. Bu kirlilikten en çok etkilenen yerler, akıntılarla temizlenme olanağı bulunmayan küçük koy ve körfezler ile iç denizlerdir. Buna göre, haritada gösterilen denizlerden hangisinde bu tür kirliliğin daha fazla olması beklenir? A) Baffin Denizi B) Filipinler Denizi C) Baltık Denizi D) Bering Denizi E) Bengal Denizi İklim koşullarının bitki örtüsü üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) Toros Dağları nda sıcak ortamda yetişen ağaç türlerinin alanı günümüzde, soğuk devreye göre genişlemiştir. B) Ağaçların yetiştiği sınır günümüzde daha yüksektir. C) Günümüzde buzulların etki alanı soğuk devreye göre azalmıştır. D) Orman alanları her iki devrede de aynıdır. E) Soğuk devrede iğne yapraklı ormanların yayılış alanı daha geniştir. 6 COĞ1 (LYS3)