2015 DÖNEMİ HUBUBAT ALIM UYGULAMALARI

Transkript

1 2015 DÖNEMİ HUBUBAT ALIM UYGULAMALARI ALIM ESASLARI 1. Eski yıl mahsulü ve ithal ürünler kesinlikle alınmayacaktır. 2. Alımların analizle yapılması esastır. 3. İş yerine satılmak veya emanete bırakılmak üzere getirilen ürünün protein cihazı ile analizi bir kez yapılacaktır. 4. TMO ya işlem yapmak için ürün getirenler dışındaki üçüncü şahıslara kesinlikle protein cihazı ile analiz yapılmayacaktır. 5. Üreticilerden, ÇKS Belgesi nde kayıtlı hububat miktarının üzerinde alım yapılmayacaktır. Ancak üreticilere kolaylık sağlanması bakımından, suistimal durumu da (ÇKS Belgesi nde bakiye ürün az olmasına rağmen büyük miktarda ürün getirilmesi) gözetilerek son vasıtadaki ürünün tamamı satın alınacaktır. 6. Alımlarda, her araçtan ürünü temsil eden numune alınacak ve analize tabi tutulacaktır. 7. Alımı yapılan ürünler öncelikle kapalı depolara ve tahıl torbalama ünitelerine depolanacaktır. Bu depoların yeterli olmaması halinde piyasadan kiralanacak uygun kapalı depolara, yoksa açık yığınlara alım yapılacaktır. ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİ İLE ALIM ESASLARI Genel Kurallar 1. TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sanayi ve Ticaret AŞ ye (TMO-TOBB LİDAŞ) ait depoların bulunduğu Polatlı, Ahiboz ve Lüleburgaz da alımlar, söz konusu lisanslı depo üzerinden yapılacaktır. 2. Polatlı, Ahiboz ve Lüleburgaz da üreticiler, borsalar üzerinden veya direkt TMO-TOBB LİDAŞ a giderek ürünlerini teslim edebileceklerdir. Bu depoların dolduğu yazılı olarak bildirildikten sonra alımlara, TMO iş yerlerinde devam edilecektir. 3. Üreticilerin borsada TMO ya satmaya karar verdikleri ürünleri için TMO eksperi tarafından verilen fiyat, ön fiyat olup üretici ürününü TMO-TOBB LİDAŞ depolarına götürdüğünde yetkili sınıflandırıcı tarafından yapılan analiz sonucu oluşan fiyat ürünün nihai alım fiyatı olacaktır. 4. TMO-TOBB LİDAŞ a bırakılan ürün için Şirket tarafından Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) oluşturulur. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından saklanan ELÜS yetkilendirilmiş borsalarda işlem görecektir. 5. TMO-TOBB LİDAŞ ın faaliyette bulunduğu noktalardaki TMO iş yerlerine, Şirket tarafından ELÜS e konu ürüne ait bilgilere ulaşılmasını sağlayan bir kod (ISIN) verilecektir. 6. Ürününü TMO ya satmak isteyen üretici, TMO-TOBB LİDAŞ depolarına bıraktığı ürüne ait ELÜS bilgileriyle borsada bulunan TMO görevlisine müracaat edecektir. 7. TMO görevlisi tarafından üreticinin T.C. kimlik numarası ile sisteme giriş yapılacak ve üreticinin ÇKS kayıtları kontrol edilecektir. Üreticinin ÇKS kaydı var ise Şirket tarafından verilen kod ile giriş yapılarak yetkili sınıflandırıcı tarafından belirlenen analiz değerlerine otomatik olarak ulaşılacaktır. Bu analiz değerleri TMO otomasyon sistemindeki ürün analiz fişine yansıyarak TMO alım fiyatı oluşacaktır. 8. Yetkili sınıflandırıcı tarafından belirlenen analiz değerlerinin herhangi bir nedenle veri transferinin yapılamaması hâlinde; yetkili sınıflandırıcı tarafından belirlenen analiz değerleri, TMO otomasyon sistemine elle girilecek ve TMO alım fiyatı oluşacaktır.

2 9. TMO-TOBB LİDAŞ a bırakılan ürüne ait analiz değerleri üzerinden fiyat oluştuktan sonra üreticinin TMO alım fiyatını kabul etmesi hâlinde, ELÜS takas işlemine hazır hâle gelmiş olacaktır. 10. Üreticinin fiyatı kabul ederek TMO ya ürününü satmak istemesi durumunda yetkilendirilmiş borsa tarafından TMO ya özel olarak haftanın belirli bir gün ve saatinde düzenlenen şartlı seansa katılacaktır. 11. Yetkili borsadaki platformda satışa konu olan ELÜS e ait bilgiler aracı kuruluş tarafından sisteme girilecektir. 12. Sistemde oluşan bilgilere göre aracı kuruluş tarafından oluşturulan şartlı virman seansında gerekli takas işlemi gerçekleşecektir. 13. Şartlı seans olduğu gün takas gerçekleşerek, ürün stoku TMO kayıtlarına, ürün bedeli ise üreticinin hesabına geçecektir. 14. ELÜS ün TMO tarafından satın alındığı güne kadar olan süreyi kapsayan depo kira ücreti, Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Payı ve Borsa Tescil Ücreti kesintisi yapılacağı ELÜS sahiplerine duyurulacaktır. ELÜS ün satın alınmasından tasfiye tarihine kadar olan süre için TMO tarafından söz konusu şirkete depo kira ücreti ödenecektir. 15. TMO-TOBB LİDAŞ a ürün bırakan üreticiler, ELÜS teki miktarın ancak ÇKS Belgesi ndeki miktar kadarını TMO ya satabilecektir. ELÜS teki miktarın ÇKS Belgesi ndeki miktarı geçmesi hâlinde ELÜS, TMO-TOBB LİDAŞ tarafından bölünecek ve ÇKS Belgesi ndeki miktar kadar ürün alıma tabi tutulacaktır. Ancak üreticilere kolaylık sağlanması bakımından, suistimal durumu da (ÇKS Belgesi nde bakiye ürün az olmasına rağmen büyük miktarda ürün getirilmesi) gözetilerek son vasıtadaki ürün miktarı dikkate alınarak ELÜS teki miktar satın alınacaktır. 16. ELÜS, 29 Nisan 2016 tarihinden sonra alınmayacaktır. 17. TMO-TOBB LİDAŞ a ürün bırakan tüccar ve şirketler, ürünlerine ait ELÜS lerini 2 Kasım Nisan 2016 tarihleri arasında ürünün üreticiden alındığına dair müstahsil makbuzu, fatura veya ELÜS alım satım belgesi ile belgeleyerek TMO ya satabilecektir. 18. TMO tarafından satın alınan ELÜS ün temsil ettiği ürünlere ait miktarlar, ilgili iş yeri stok kayıtlarında, stoklar tasfiye edilinceye kadar takip edilecektir. 19. ELÜS ün temsil ettiği ürünün stok takibi bu iş yerlerinde yapılacaktır. ELÜS ile alım kapsamında işlem gören ürünler, peşin ve emanet alımda olduğu gibi TMO stoklarında yer alacak ve stok durum cetvellerinde gösterilecektir. Depo kodu 81. olarak işlem görecektir. Örneğin; : Tarım Ürünleri Lisanslı Depo Kodu (ilk iki rakam) : TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Şirketi (ikinci iki rakam) : TMO-TOBB LİDAŞ ın Polatlı deposunun 1 no.lu kuyusu * : TMO-TOBB LİDAŞ ın Ahiboz deposunun 1 no.lu kuyusu (*) Polatlı deposunun 24 kuyusu olduğu için Ahiboz deposu 025 ten başlamaktadır. 20. TMO, TMO-TOBB LİDAŞ haricindeki lisanslı depoların faaliyet gösterdiği noktalarda lisanslı depo üzerinden alım yapıp yapmama konusunda serbesttir. 21. Konuyla ilgili olarak Mali İşler ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlıkları tarafından verilecek talimatlara göre hareket edilecektir.

3 TÜCCAR VE ŞİRKETLERİN KENDİ DEPOSUNDA PEŞİN ALIM ESASLARI Tüccar ve şirketler; 1. Bilanço esasına göre defter tuttuğunu ve satmak istediği ürünü müstahsilden aldığını belgeleyecekler, Eylül 2015 tarihine kadar aldığı ürünlerin gelir vergisi stopajını kanuni süreler içerisinde ödeyerek borsa tescilini yaptıracak ve ücretini yatırmış olacaklardır. 3. Yerli ve 2015 yılı mahsulü; ekmeklik buğday, makarnalık buğday, arpa, çavdar, tritikale ve yulaf için ayrı ayrı ve en az 80 ton (ilk teslimat miktarı 80 tondan aşağı olmayacaktır.) alım yapılacaktır. 4. Eski yıl ürünü ve ithal ürünler alınmayacaktır. 5. Ürünün mülkiyeti ile ilgili bilgiler, Ek-6 da belirlenen rapor formatına göre Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavirlerce düzenlenecek raporlarla belgelenecek; bu raporların TMO tarafından incelenerek uygun görülmesi hâlinde, 02 Kasım Nisan 2016 tarihleri arasında alım yapılacaktır Eylül 2015 tarihine kadar en yakın TMO iş yerine yazılı olarak müracaat edilecektir. 7. Müracaatlar, Ek-7 de örneği bulunan ürün satış teklif formu ve taahhütnameyle yapılacak ve bu formda yer alan bilgiler eksiksiz doldurulacaktır. Başvuru sahipleri, numune alınacak her depo ünitesi için 150 TL+KDV ücret ödeyecektir. 8. Ürün satış teklif formunda belirtilen depodaki ürünlerle ilgili olarak TMO tarafından; 9. Alım ve tartı kayıtları incelenecek ve tekip (hacme dayalı ölçüm) yöntemiyle miktar kontrolü yapılarak müracaat sahibiyle tutanak tanzim edilecek, 10. (Tekip yöntemiyle depoya alınan/alınacak ürünün yüksekliği ile depo taban alanının çarpılması sonucu hacim (m³) değeri hesaplanmaktadır. Depodaki ürünün hektolitresi ile hesaplanan hacim çarpıldıktan sonra, elde edilen değerin 10 ile tekrar çarpılması sonucu tekip miktarı (kg) elde edilmektedir.) 11. Usulüne uygun temsili numune alınarak TMO laboratuvarlarında fiziksel ve kimyasal analizleri yapılacaktır. 12. Tahmini ön alım fiyatı, analiz sonucu bulunan değerler ile ürünle ilgili diğer hususların alım şartlarına uygunluğuna bakılarak en geç 26 Eylül 2015 tarihine kadar ürün sahibine yazılı olarak bildirilecektir. 13. Ürün, TMO ya satılana kadar veya satılmayacağı hususu yazılı olarak bildirilene kadar bildirilen adresteki depo, gerek görüldüğünde miktarsal olarak TMO personeli tarafından kontrol edilecektir. 14. TMO tarafından ürünün hangi iş yeri ve depoya getirileceği ürün sahibine bildirilecek ve minimum alım limiti olan 80 ton dikkate alınarak ürün sahibiyle teslimat programı yapılacaktır. 15. Ürünün; miktar, kalite ve fiyatı TMO iş yerinde nihaidir. 16. Son teslimat tarihi 29 Nisan 2016 dır. 17. Canlı haşere (ambar zararlısı) ihtiva eden ürünler kesinlikle alınmayacaktır. Ancak ilaçlanmış ürünler, fumigasyon belgesi varsa alım işlemine tabi tutulacaktır. 18. Müracaatta bulunulan depodaki ürün, herhangi bir nedenle başka depoya taşınmadan TMO ya yazılı olarak bildirilecek ve TMO tarafından uygun görülmesi hâlinde taşınabilecektir. TMO tarafından uygun görülmeden taşınan ürün, satın alınmayacaktır.

4 BORSALARDA ALIM İŞLEMLERİ 1. TMO; Ankara, Babaeski, Bandırma, Boğazlıyan, Erzurum, Eskişehir, Gelibolu, Haymana, Karaman, Karapınar, Kırklareli, Konya, Lüleburgaz, Polatlı ve Yerköy olmak üzere toplam 15 noktada borsalar üzerinden alım yapacaktır. 2. Borsalarda alım yapılan iş yerlerinde üreticiler, ürünlerini hem borsalar üzerinden hem de doğrudan iş yerlerine gelerek TMO ya satabileceklerdir. 3. Borsa üzerinden yapılacak alımlar da randevulu olacağından bu iş yerleri için günlük alım kapasitesi borsa üzerinden ve doğrudan iş yerine gelecek alım miktarı göz önüne alınarak belirlenecektir. 4. Borsalarda alım yapılan iş yerlerinde ürün sahipleri, emanete bırakacakları ürünleri randevu alarak doğrudan iş yerine götüreceklerdir. 5. Herhangi bir üretici mağduriyeti oluşması hâlinde, alımların borsada devam edip etmemesinde şube müdürlükleri yetkilidir. 6. TMO-TOBB LİDAŞ ın bulunduğu yerlerdeki borsalarda, TMO personeli de bulunacaktır. Üreticinin borsada oluşan fiyatı beğenmeyerek ürününü TMO ya satmak istemesi hâlinde, ürününü söz konusu şirketin deposuna teslim ederek elektronik ürün senedine ait bilgilerle Borsada bulunan TMO görevlisine müracaat edecektir. 7. Borsalarda yapılan alımların TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Şirketine ait depolara teslim edilmesi durumunda, borsada yapılan analiz ile yetkili sınıflandırıcı tarafından yapılan analiz arasında ihtilaf oluşması hâlinde, yetkili sınıflandırıcının analizi geçerli olacaktır. 8. TMO alım fiyatları gruba göre değiştiğinden ve her gruba giren çeşit de farklı olduğundan alımı yapılan çeşidin gerçek grubunda değerlendirilmesi için borsa seans salonunda analiz yapan eksperin, arz edilen ürünün grubu ile çeşidini de mutlaka belirtmesi gerekmektedir. Bu nedenle analizlerde ürün grubu yanında mutlaka çeşit adının da yazılması hususunda borsalara gerekli uyarı yapılacaktır. 9. Borsalarda hinterlant uygulaması yapılmayacağından ve borsada alım yapan iş yeri kendi hinterlandı dışından gelen üreticilerin ÇKS bilgilerini (ÇKS limitleri, satılan miktar, bakiye kalan miktar) merkez sunucudan alacağından, bu üreticilerin bağlı oldukları iş yerlerinden ÇKS bilgileri istenmeyecektir. Bu konuda Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığından alınacak talimata göre hareket edilecektir. 10. Borsalarda alımlar, ÇKS de kayıtlı üreticilerden yapılacak olup bu husus borsalarda duyurulacaktır. ÇKS ye kayıtlı üreticilerden, ÇKS belgesindeki üretim miktarı kadar alım yapılacaktır. 11. Borsalarda panoya yansıyan ürün analiz değerleri; TMO bilgisayar sistemine aktarılacak ve TMO, bu değerlere göre ürüne fiyat verecektir. 12. İş yerlerimiz; borsa satış (Korbey) salonunda eksper, laboratuvarda ise analiz değerlerini bilgisayara girecek veri giriş elemanı bulunduracaktır. 13. Satış için borsaya gelen vasıtalardan borsa görevlilerince numune alınacak ve analizler bu numuneden yapılacaktır. TMO görevlileri, zaman zaman numune alınmasına ve analize nezaret edecek; hata ve eksiklikler konusunda borsa görevlilerini uyaracaklardır. 14. Alınan numunelerin analizi, borsa laboratuvarında yapılacak ve analiz sonucuna göre baremler çerçevesinde fiyat verilecektir. 15. Borsada yapılan analize göre barem uygulanacak olup fiyatların TMO fiyatının altına düştüğü noktada fiyat açıklanacaktır. Borsada oluşan fiyat, TMO fiyatından yüksek ise TMO eksperi fiyat açıklamayacak; talep gelmesi hâlinde fiyat açıklayacaktır. 16. Borsa alımlarında fiziksel analiz yanında kimyasal analiz değeri (protein) de dikkate alınacaktır.

5 17. Satıcı, borsada oluşan iki ayrı fiyat ve ödeme sisteminden (Borsada peşin; TMO da ise ürün teslim tarihinden itibaren 30 gün, banka kartı ile ürün teslim edenlere ise 15 gün içerisinde) herhangi birini tercih edecektir. 18. Borsada, TMO eksperi tarafından alınacak ürün için geçici ürün analiz fişi düzenlenecek; alıma esas ürün analiz fişi ise iş yerinde doldurulacaktır. 19. Borsadan gelen ürünün analizinin iş yerinde tekrar yapılması esastır. Üreticilere, borsada verilen fiyatın ön fiyat olduğu, alıma esas fiyatın iş yerinde yapılan analize göre oluşacağı önceden bildirilecektir. 20. Borsada yapılan alımlarda alım-satım beyannamesi imzalanmaktadır. TMO tarafından borsadan alınan ürünün iş yerinde yapılan analizinde ürünün kalitesinin değiştiğinin görülmesi durumunda ilgili borsa uyarılacak ve borsadan gelen temsilci nezaretinde alınan ikinci numunenin analizi borsada yapılacaktır. Ürün kalitesinde farklılık görülmesi hâlinde ise durum bir tutanakla belgelenerek alım işlemi iptal edilecektir. 21. İlgili iş yerlerimiz; TMO alım ödemelerinin 30 gün, banka kart ile ürün teslim edenlere ise 15 gün içerisinde yapılabilmesi için borsaya yazılı olarak başvuracak ve borsa meclisinden gerekli kararın alınmasını sağlayacaklardır. 22. Borsalardan yapılan alımlarda boşaltma ücreti alınacaktır. 23. Simsariye ücreti konusunda her borsa kendi şartlarına uygun kesinti yapabilecektir. TMO alımlarının simsariye ücreti ise TMO tarafından kesilerek takip eden ayın 20 sinde borsaya yatırılacaktır. 24. Üreticilerden yapılacak alımlarda, borsa tescil ücreti Kurum tarafından karşılanacaktır. Vergi mükellefi olanlardan yapılacak alımlarda ise önceki yıllarda olduğu gibi borsa tescil ücreti kesilecektir. 25. Borsalardaki uygulamalara göre TMO eksperleri; satış salonunda başta veya sonda oturacak, eksperin oturduğu masa üzerine ikili bayrak seti bulunacak (Türk bayrağı ve TMO flaması) ve masanın ön yüzünün orta bölümüne TMO logosu yapıştırılacaktır.