TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript

1 2-) T.M.O. İÇ TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAYI: 2013/8 HUBUBAT BÜLTENİ ) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FİYATLARI A- HUBUBAT TÜĠK verilerine göre 2012 yılında bin ton buğday, bin ton arpa, 370 bin ton çavdar, 210 bin ton yulaf, 105 bin ton tritikale üretilmiģtir yılında ise bin ton buğday, bin ton arpa, 365 bin ton çavdar, 225 bin ton yulaf, 112 bin ton tritikale için 1. üretim tahmini yapılmıģtır. Bahsi geçen ürünlerin toplam üretimi, 2012 de bin ton olarak gerçekleģmiģ, 2013 te % 9,6 artıģla bin ton olarak tahmin edilmiģtir dönemi hasadı 30 Nisan itibariyle baģlamıģ olup piyasalar yakinen takip edilmiģ, hasadın baģlamasıyla birlikte taahhütname karģılığı alımlara 20 Mayıs 2013 te baģlanmıģtır. 07 Haziran 2013 te buğdayda müdahale alım fiyatları aģağıda yer alan tablodaki Ģekilde açıklanmıģ ve 08 Haziran itibariyle buğday alımlarına baģlanmıģtır tarihine kadar ton buğday peģin alımı yapılmıģtır. Ayrıca ton buğday emanet alınarak depolanmıģtır. Arpa, çavdar, tritikale ve yulaf ürünleri için müdahale alım fiyatı açıklanmamıģ bu ürünlerin taahhütname ile alımlarına devam edilmektedir. MAKARNALIK BUĞDAYLAR EKMEKLİK BUĞDAYLAR 2013 DÖNEMİ TMO MÜDAHALE ALIM FİYATLARI () CİNSİ MÜDAHALE ALIM FİYATI MAKARNALIK BUĞDAY 765 DÜŞÜK VASIFLI MAKARNALIK BUĞDAY 640 ANADOLU KIRMIZI VE BEYAZ SERT BUĞDAY 720 DİĞER KIRMIZI VE BEYAZ BUĞDAY 685 DÜŞÜK VASIFLI EKMEKLİK BUĞDAY 620 Tablo:1 B- MISIR TÜĠK verilerine göre 2012 yılında Türkiye mısır üretimi 4,6 milyon ton olarak gerçekleģmiģtir yılında ise mısır üretiminin bir önceki yıla göre % 7,6 artıģla 4,95 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir. (TÜĠK 1. Tahmin) 7 Ağustos 2013 de mısır müdahale alım fiyatı 640 TL/ton olarak açıklanmıģ ve 12 Ağustos itibariyle peģin ve emanet mısır alımlarına baģlanmıģ bu kapsamda itibarıyla ton peģin, ton emanet alım yapılmıģtır. Mısırı alımlarında tam randevulu alım sistemine geçilmiģ olup bugüne kadar alınan randevunun gerçekleģme oranı %90, banka kartı ile ürün teslim edenlerin oranı % 95 dir. Ödemeler, ürün teslimatını müteakip 30 gün içerisinde; ürün teslimatını banka kartı ile yapanlara ise 10 gün içerisinde yapılmaktadır. 24 Ağustos 2012 tarihli BKK ile 31 Mayıs 2014 tarihine kadar kullanılmak üzere TMO ya sıfır gümrük vergisi ile 500 Bin ton mısır ithalat izni verilmiģtir. C- ÇELTİK TÜĠK verilerine göre 2012 yılında 880 bin ton olan çeltik üretiminin 2013 yılında % 2,3 oranında artıģ göstererek 900 bin ton olacağı (pirinç karşılığı 540 bin ton) tahmin edilmektedir (1. Tahmin). Ülkemizin yıllık pirinç tüketimi ise 600 bin ton civarındadır. Ülkemizde 2013 dönemi çeltik hasatı 8 Eylül itibarıyla Samsun, Bandırma ve Edirne yöresinde lokal olarak baģlamıģ olup Eylül ayının 20 sinden sonra yoğunlaģarak devam edeceği beklenmektedir. 1

2 TMO, piyasaları yakından takip etmekte olup, 2013 çeltik alım dönemine iliģkin tüm hazırlıklarını tamamlamıģtır tarihli ve sayılı Resmi gazetede yayımlanan 2013/4517 sayılı BKK ile 01/09/2015 tarihine kadar kullanılmak üzere TMO ya sıfır gümrük vergisi ile ton pirinç ithalatı için tarife kontenjanı tahsis edilmiştir. 2

3 2-) T.M.O. İÇ SATIŞ ŞEKİLLERİ, ESAS VE FİYATLARI İLE BORSA FİYATLARI A-) İÇ SATIŞ ŞEKİL VE ESASLARI - Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız: PeĢin bedel mukabili hububat satıģlarımızda; talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO Alınan SipariĢ Avansları hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değiģme olursa değiģiklik teslimatı yapılmamıģ mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satıģların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamıģ malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satıģların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir. Paranın banka TMO hesabına alınmıģ olması satıģ için kabul anlamına gelmemektedir. Ayrıca, iģyeri bilgisi dıģında banka hesabına para yatırılmıģ olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır. satılmaktadır. Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler kiģi ve kuruluģ ayrımı yapılmaksızın peģin bedel mukabili B) İÇ SATIŞ FİYATLARI Pirinç satıģ fiyatlarımız Tablo:4 de belirtilmektedir. PİRİNÇ SATIŞ FİYATLARI PAKETLİ PAKETLİ PAKETLİ CİNSİ KOD NO 5 KG (TL) 2 KG (TL) 1 KG (TL) Osmancık ,50 5,00 2,50 Baldo ,00 6,00 3,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Ġlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir. Tablo: 4 3

4 C) BORSA İŞLEM HACİMLERİ VE FİYATLAR Borsalarda iģlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf KuruluĢumuzca EskiĢehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir Ağustos ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:5 de gösterilmiģtir. ÜRÜN ADI BORSA FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI TMO BORSALAR SATIŞ FİYATI ESKĠġEHĠR KONYA POLATLI ÇORUM EDĠRNE ADANA BANDIRMA DURUM BUĞDAYI ANADOLU KIRMIZI SERT EKM. BUĞ Ağustos DĠĞER BEYAZ EKM. BUĞDAY DĠĞER KIRMIZI EKM. BUĞDAY DÜġÜK VASIFLI BEYAZ BUĞDAY DÜġÜK VASIFLI KIRMIZI BUĞDAY ARPA ÇAVDAR YULAF MISIR PĠRĠNÇ* ÇELTĠK* * Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeģidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır. Tablo:5 4

5 3-) DÜNYA HUBUBAT PİYASALARI (AĢağıdaki veriler IGC nin tarih 436 nolu aylık özet raporuna göredir.) IGC Hububat ve Yağlı Tohumlar Endeksi (GOI), soya fasulyesi fiyatlarında ABD soya fasulyesi üretimine dair endiģeler nedeniyle görülen %10 luk artıģın etkisiyle, geçen aya göre %4 yükseliģ göstermiģtir. Yine de ABD soya fasulyesi üretiminin geçen senenin %8 üzerinde olması beklenmektedir. Küresel üretimde beklenen önemli artıģlarla, soya fasulyesi alt endeksi ve genel endeks geçen seneye göre halen %20 düģük durumdadır. Geçen aya göre buğday endeksi %1 artıģ göstermiģ, mısır ve pirinç endeksleri sırasıyla %2 ve %7 düģmüģtür. Buğday ve kaba yem 2013/14 dönemi üretim öngörülerine yapılan yukarı yönlü revizyonlarla, toplam hububat üretim öngörüsü geçen aya göre 9 milyon ton arttırılarak, geçen sene kuraklık nedeniyle düģük olan değerden %8 yüksek olacak Ģekilde, milyon ton olarak açıklanmıģtır. Sezon sonu stokları öngörüsü, geçen yıla göre, çoğunluğunu mısır stokları için öngörülen 29 milyon tonluk artıģ oluģturacak Ģekilde 37 milyon ton yükseltilerek 365 milyon tona çıkartılmıģtır. Buğday piyasası durağan bir seyir izlemiģ, değiģkenlik ortalamanın altında olmuģtur.691 milyon ton gibi rekora yakın bir üretim beklense de, ihracat talebi, Çin in buğday kalitesinin düģüklüğü nedeniyle artan talebine de bağlı olarak yüksek seyretmiģ ve bu durum fiyatları bir miktar arttırmıģtır. Küresel mısır üretimi öngörüsü, ABD üretim öngörüsündeki artıģa bağlı olarak, Güney Amerika da soya fasulyesi lehine düģen üretim öngörülere rağmen, geçen seneye göre %10 artıģla 945 milyon ton olmuģtur. Dünya pirinç ticaretinin 2014 yılında, Çin in ihtiyaç miktarının halen belirsizliğini korumasına ve bu ülke talebinin yerel ile uluslar arası fiyatlar arasındaki iliģkiye göre Ģekillenecek olmasına rağmen, Sahra altı Afrikası na ve Uzakdoğu Asya ya artacak sevkiyatlarla bir miktar yükselmesi beklenmektedir. Güney Amerika da yüksek olması öngörülen üretimin küresel soya fasulyesi üretimini 2013/14 döneminde %4 arttırarak yeni bir rekor olan 280 milyon tona çıkarması beklenmektedir. Brezilya da ekiliģlere birkaç hafta kalsa da, soya fasulyesi fiyatları düģük olan mısır fiyatlarıyla karģılaģtırıldığında, Brezilya soya fasulyesi ekiliģ alanının geçen seneye göre artması oldukça muhtemel gözükmektedir. BUĞDAY IGC GOI buğday alt endeksi, yüksek üretim öngörülerine bağlı olarak görülen ilk düģüģlerin, güçlü ihracat talebi ve mısır ile soya fasulyesindeki yükseliģlerle tersine döndürülmesi ile geçen aya göre %1 değer kazanmıģtır. 2013/14 dönemi dünya buğday üretim öngörüsü Kanada, AB, Kazakistan ve Ukrayna öngörülerine yapılan yukarı yönlü revizyonlarla 4 milyon ton artarak 691 milyon tona yükselmiģtir. 2013/14 dönemi kapanıģ stoklarının geçen döneme göre sadece küçük bir artıģ göstererek 176 milyon tona yükselmesi beklenmektedir. ABD dıģındaki önemli ihracatçılar kapanıģ stoklarında bir miktar artıģ beklenirken, ABD kapanıģ stoklarının son 6 yılın en düģük değerine ineceği öngörülmektedir. Brezilya, Çin ve Ġran ı içeren birkaç ülke için yapılan yukarı yönlü revizyonların dünya buğday ticaretini geçen yıla göre küçük bir miktar arttırarak 141 milyon tona yükseltmesi beklenmektedir. MISIR ABD fiyatlarındaki düģüģlerin etkisiyle dünya mısır ihracat fiyatları çoğunlukla azalıģ göstermiģ ve IGC GOI mısır alt endeksi geçen aya göre %2 düģmüģtür. Dünya mısır üretiminin, ABD deki artıģlarla, geçen yıla göre %10 artarak 945 milyon yona yükselmesi ve küresel talebin de %2 olan son yıllar artıģ ortalamasıyla karģılaģtırıldığında %5 artması öngörülmektedir. 5

6 öngörülmektedir. Güçlü olan talep ve düģük fiyatlarla dünya mısır ticaretinin son 6 yılın en yükseğine çıkacağı Dünya mısır kapanıģ stoklarının, ABD stoklarında görülecek güçlü artıģ da dahil olmak üzere, geçen yıla göre %24 artması öngörülmektedir. Önemli ihracatçıların yüksek stok miktarlarına sahip olması beklenmektedir. görmüģtür. PİRİNÇ IGC GOI pirinç alt endeksi geçen aya göre yaklaģık %7 düģerek son üç yıldaki en düģük seviyesini Küresel pirinç üretiminin 2013/14 döneminde Çin ve Hindistan da görülen yükseliģlerle %1 artarak yeni bir rekor değere ulaģacağı tahmin edilmektedir. Bu iki ülkede görülen üretim artıģlarının dünya tüketimini de benzer bir miktarda arttıracağı öngörülmektedir. Toplam kapanıģ stokunun normal bir seviyede yükseleceği öngörülürken, stok artıģının baģta Tayland olmak üzere önemli ihracatçılarda olması beklenmektedir. Dünya pirinç ticaretinin 2014 yılında, Sahra altı Afrikası na ve Uzakdoğu Asya ya artan sevkiyatlarla küçük bir miktar artması beklenmektedir, fakat Çin in ithalat ihtiyacı belirsiz olduğundan öngörüler geçicidir. YAĞLI TOHUMLAR IGC GOI soya fasulyesi alt endeksi geçen aya göre %10 artıģ göstermiģtir. Önceleri görülen fiyat düģüģleri, sıcak ve kuru hava koģullarının ABD soya fasulyesine olan etkisine dair artan endiģelerle fazlasıyla tersine dönmüģtür. Dünya soya fasulyesi üretiminin geçen seneye %4 oranında artarak yeni rekora ulaģacağı öngörülürken, ABD üretim öngörüsü 4,5 milyon ton azaltılarak 88,6 milyon tona düģürülmüģtür. Buna rağmen, bu değer geçen seneye göre %8 daha fazla olup 2010/11 döneminden bu yana en yüksek değerdir. 2013/14 döneminde dünya soya fasulyesi stoklarının %22 artarak ardı ardına ikinci kez artıģ göstermesi ve ticaretin (Ekim/Eylül) Çin in yüksek talebi nedeniyle %9 artması beklenmektedir. Dünya kanola/kolza üretiminin 2013/14 döneminde %4 artması beklenmektedir. Dar olan arzın talebi kısıtlayacağı ve kapanıģ stoklarının, son 4 yılda ilk kez artarak küçük bir artıģ göstereceği öngörülmektedir. 6

7 23/09/2013 TARİHLİ DÜNYA HUBUBAT FİYATLARI ÜRÜN KODU FĠYAT ABD$/Ton ABD 2HRW 310,10 FRANSIZ EKM. BUĞ. 253,90 RUS EKM. BUĞ. 255,00 ARJANTĠN EKM. BUĞ. 308,00 ABD 2SRW 273,10 FRANSIZ DURUM 340,36 FRANSIZ ARPA 241,00 RUS ARPA 245,00 ABD MISIR (3YC) 220,50 ABD UZUN DANE PĠRĠNÇ 613,00 (*)23/09/2013 Tarihli Merkez Bankası $ SatıĢ Kuru: 1,9755 (**)KAYNAK: REUTERS (***) Arjantin Ekm. Buğday ve ABD Uzun Tane Pirinç fiyatı IGC Raporuna göredir. (****)Fransız Durum fiyatı tarihli FRANCE AGRIMER raporu kaynaklıdır. (*****) Rus Buğday ve Arpa fiyatı APK Inform raporuna göredir. Tablo: 6 DÜNYA BUĞDAY ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) BUĞDAY 2009/ / / / /14 TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM TĠCARET TÜKETĠM STOK *KAYNAK: IGC EYLÜL 2013 Tablo: 7 DÜNYA MISIR ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) 2012/ / / / /12 MISIR TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM TĠCARET TÜKETĠM STOK *KAYNAK: IGC EYLÜL 2013 Tablo: 8 DÜNYA HUBUBAT ÜRETİMİ (2013/14 ÖNGÖRÜ, MİLYON TON) ÜLKE ADI BUĞDAY ARPA MISIR AB ,0 58,4 65,7 ÇĠN 118,0 2,5 214,0 HĠNDĠSTAN 92,5 1,7 22,3 ABD 57,5 4,8 350,0 RUSYA 51,5 16,5 8,2 KANADA 30,0 8,8 13,1 AVUSTRALYA 25,0 7,5 0,4 PAKĠSTAN 24,2 0,3 3,5 UKRAYNA 22,0 7,7 24,0 TÜRKĠYE 18,0 7,3 3,8 KAZAKĠSTAN 14,0 2,0 0,5 ĠRAN 12,9 3,4 1,8 ARJANTĠN 12,0 5,0 25,0 DÜNYA TOPLAMI 690,6 142,0 945,4 *KAYNAK: IGC EYLÜL 2013 Tablo: 9 7

8 DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERİN ÜRETİM DURUMLARI (MİLYON TON) BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELER 2009/ / / /13 TAHMİN 2013/14 ÖNGÖRÜ 2013 ÖNGÖRÜ ÜRETİM RAKAMLARINA GÖRE DÜNYA ÜRETİMİNDEKİ PAYI % UZAK DOĞU 227,3 227,3 235,6 247,5 242,3 35,1 ÇĠN 115,1 115,2 117,4 120,6 118,0 17,1 HĠNDĠSTAN 80,7 80,8 86,9 94,9 92,5 13,4 AVRUPA 143,0 140,7 141,8 134,7 146,1 21,2 AB ,3 136,8 137,4 130,3 142,0 20,6 FRANSA 38,3 38,1 36,1 37,7 38,6 5,6 ALMANYA 25,2 24,0 23,0 22,4 24,5 3,5 ĠNGĠLTERE 14,1 14,9 15,3 13,3 12,1 1,8 POLONYA 9,8 9,5 9,3 8,7 9,5 1,4 ĠSPANYA 4,8 5,7 6,8 5,1 7,8 1,1 BAĞ.DEVL.TOPL. 113,6 81,1 115,0 77,2 101,4 14,7 RUSYA 61,7 41,5 56,2 37,7 51,5 7,5 UKRAYNA 20,9 16,8 22,3 15,8 22,0 3,2 KAZAKĠSTAN 16,5 9,6 22,7 9,8 14,0 2,0 ABD 60,4 60,1 54,4 61,8 57,5 8,3 KANADA 26,8 23,3 25,3 27,2 30,0 4,3 AVUSTRALYA 21,8 27,4 29,9 22,1 25,0 3,6 PAKĠSTAN 24,0 23,9 24,2 23,3 24,2 3,5 TÜRKĠYE 18,5 17,5 18,8 17,5 18,0 2,6 ĠRAN 12,0 15,0 13,5 14,0 12,9 1,9 ARJANTĠN 9,0 15,9 14,5 8,5 12,0 1,7 DÜNYA 679,0 652,9 695,4 653,6 690,6 *KAYNAK: IGC EYLÜL 2013 Tablo: 10 8