hafif ağır denenceler ayhan ural üçüncü basım

Transkript

1 hafif ağır denenceler ayhan ural üçüncü basım

2 Ayhan Ural hafif ağır denenceler ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2015, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Eylül 2015, Ankara 3. Baskı: Ekim 2015, Ankara Yayın-Proje: Didem Kestek Dizgi-Grafik Tasarım: Didem Kestek Kapak Tasarımı: Yrd. Doç. Dr. Serap Yasa Baskı: Yorum Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti İvedik Organize Sanayi Bölgesi Matbaacılar Sitesi 35.Cadde No: ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 aileme

4 teşekkür gelişimimde doğrudan ve dolaylı katkısı olanlara şükranlarımı sunarım çalışmalarıma her türlü desteği veren, sevgili eşim ilkay ile gelinciklerim merve seray ve ezgi cemre ye teşekkür ederim eleştiri ve önerlerinden yararlandığım arkadaşlarım ve öğrencilerim ile yayıncıya ayrıca teşekkürü bir borç bilirim

5 sunuş bu çalışma; bir yerel basın organının köşesinden, bir yıl süreyle duyurmaya çalışılan sessiz çığlığı, daha geniş kitlelere ulaştırabilme düşüncesiyle üretildi yazılarda; toplumsal gönencin yükseltilmesinde eğitimin gücüne inananların, uygulamalar karşısındaki kaygılarını, anlamlı bir mücadeleye dönüştürebilecek açık ve örtülü mesajlar saklı yazılarda; çocukları, gençleri, velileri, eğitim emekçilerini, toplumun tüm kesimlerini, yarışmacı eğitim anlayışı na karşı işbirliğine çağrı saklı kitapta; kuramdan uygulamaya eğitim adına yaratılan eşitsizliklerden bazı örnekler, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirmeye çalışıldı yazılar; örgün ve yaygın eğitim uygulamalarının yarattığı ve yaratacağı olumsuzlukları önleme adına küçük bir girişim olarak değerlendirilebilir... yazılar; yaşanabilir bir gelecek yaratmak adına, umut taşıyan ve özlem duyanlara küçük bir katkı yapabilirse; yazar, büyük bir mutluluk duyacaktır bolu, 2006 ayhan ural

6 ...ikinci baskı için Çalışmanın ikinci basımına gereksinim duyulması, yarışmacı eğitim anlayışına karşı mücadeleye küçük bir katkı yapabilmiş olma duygusunu yaşattı. Eğitim hakkı kavramının soyut tanımlardan kurtarılıp, iyi temel eğitim, kavramıyla daha anlaşılır ve açıklanabilir bir anlatıma kavuşturularak yaşama geçirilebilmesi için oluşan eylem kararlılığımız ise umuda tutunmamızı sağladı. teşekkürler. Ankara, 2012 ayhan ural...üçüncü baskı için Türkiye deki egemen yarışmacı eğitim anlayışı, her geçen gün güçlenerek çocuk gönencini daha çok tehdit etmekte. Kitap, yeni baskısıyla çocuğun üstün yararını gözeten ve onun özgürlük ve özgünlüğünü destekleyen bir eğitim anlayışının kurulması için sorularını sormayı sürdürüyor. Okuyucunun ilgisi, kitabın eleştirel eğitim felsefesine katkı yapabilme iddiasını güçlendirmekte. Bu ilgiye çok teşekkür ederim Ankara, Ekim 2015 ayhan ural

7 İÇİNDEKİLER İLGİLENİYORLAR BENİMLE SIKI-cı SORULAR... 3 EĞİTİM DÜZENEĞİMİZ... 5 AraştırMA!!!... 7 HER DÜZEYDEKİ ÖĞRENCİ BU KÜRSÜYÜ BULMAK GEREK O ARTIK KÜRSÜDE KONUŞUYORUZ ARTIK İNSAN OLMAK ÖZLEMİMİZ NİTELİKLERİMİZ İŞLERİMİZ SONUÇ YERİNE SONA DÜŞTÜK GERÇEK BAŞARI BAŞARI ALGILARI TÜRK ASILLI ALMAN GENCİNİN SINAV SORUSU OKULLAR UMUDA AÇILSIN BAŞARI YORUMLARI KİMSELER MEMNUN DEĞİL Yeni PROGRAM KİMİN? ÖDEVE ÖDEDİĞİMİZ EĞİTİMDE GERÇEK DEVRİM ALANLARI ÖNLÜKLERLE NOBEL E ADAYIZ AR-GE MİZ NEREMİZDE?... 54

8 CUMHURİYET NE İSTER? ENSEDEN İLETİŞİM ÖĞRETMENİN HEDİYE KABULÜ SOSYAL DEVLET İLKESİNİN İHLALİ ÖZÜRLÜ-YÜZ BELLİ Kİ UMMAKTIR YAŞAMAK YENİ ZAMANLAR MEZUNİYET KAYGISI TATİLLER İŞ-SİZLİK ÖĞRENMEYE KAPANMAK b-ölünmüş YOL DURUMLARI SOKAKTA ÇOCUKLAR VAR ÖĞRETMEN ALIMI DENETİM-SİZ KAPAN MI YAPAN MI? YÖNETİCİ ATAMADA KÜP ARMUDU YAKLAŞIMI İŞGALİ ANLAYABİLMEK ŞİDDETLİ OKUL ANLAM-A GİT EĞİTİM TUTULMASI İKİ KÖK KÖY PIRASASI LİSANSÜSTÜNE SUÇÜSTÜ AYNI DERENİN BALIKLARI ÖĞRETMENE O-da GEREK NÖBET LERDEYİZ viii hafif ağır denenceler

9 SINIFSAL AYRILIKLAR DEV-R-ET OKULLARI! AN GELİR EĞİTİM HAKKI KAN KIRMIZI GELİNCİKLER EŞİTSİZLİK ERDEMLİLİĞİMİZ ORADASIN SEN ORADA KAL TÖRENLE AÇIKLANAN ÖĞRETMENLERİMİZE DAYANIŞMA YANLISI OLMAK SEÇME, SEÇMECE, SEÇMECİ TUTUNABİLENLER HER YERDE AYNIDIR ÖLMEK RASTGELE YAŞAMLAR SOSYAL SORUMLULUK EYLEMİ İçindekiler ix

10 İLGİLENİYORLAR BENİMLE. Bu yazıda yer alan düşünceler bütünüyle hayal ürünüdür. Böyle bir yaşantıya sahip ne gerçek bir çocuk, ne de içimizde yaşattığımız bir çocuk vardır. Çevremizde de konuya ilham olabilecek bu ve benzeri örgüt ve bireyler yoktur. Dolayısıyla hiçbir örgüt ve/veya birey, kendini yazıda geçen örgüt ve/veya birey yerine koyarak hak iddia etmemeli, alınganlık göstermemelidir. İlgileniyorlar benimle... Okulumun müdürü, her gördüğümde gözümün içine bakıyor. Yalvarış algıladığım bir bakış bu. Her defasında lütfen der gibi... Özellikle görmek için de sık sık geliyor ayağıma, nerede olursam olayım. Açılın diyor birlikteyken, önemsiz ve yanımdakiler olarak gördüğü arkadaşlarıma. Çok önemli olduğum besbelli kendisi için. Yönergeler veriyor, yönerge bekleyen öğretmen-ler-ime, ne gerekiyorsa yapıla anlamına gelen. Gözümün içine bakıyor. Anlıyorum. Onun için çok önemli bir varlığım. İlgileniyorlar benimle... Müdürünün karşısında gururla saçımı okşayan öğretmen-ler-im, müdürlerine tam da istenen ölçütlerde bir ürün sunmanın mutluluğunu yaşıyorlar. Öğretmen-ler-im de gözümün içine bakıyor. İlgileniyorlar benimle... En çok da okuldan arta kalan zamanımı geçirdiğim, dershane-okul yerine geçmez-cimiz ilgileniyor benimle. Bunu anlayamıyorum. Parasız olacağını açıklamışlardı aileme, beni dershane-okul yerine geçmezlerine kayıt ettirebilmek için ısrarla okulumun müdürünü ve öğretmenimi devreye soktuklarında. Okul dışı zamanlarımızı orada geçirmekten hoşnut olmadığımızı bildikleri halde, her fırsatta bizim için var olduklarını açıklamaları çok ilginç değil mi? Burayı pek anlayamadığım için

11 istediğim gibi de anlatamadım, bağışlayın. Anladığımı söyleyeyim, dershane-okul yerine geçmez-de de gözümün içine bakıyorlar. Hem de daha çok... İlgileniyorlar benimle... Unutmadan söyleyeyim, annem babam da gözümün içine bakıyor. Annemi babamı, okulumun müdürü, öğretmen-ler-im ve dershane -okul yerine geçmez-cim etkilemeye çalışıyorlar akılları sıra. İlgilenmelerini istiyorlar benimle. Unutuyorlar mı acaba annem babam olduklarını? Hatırlatmalarına gerek olmaksızın ilgilenirler çocuklarıyla... İtiraf edeyim büyük bir haz duyuyorum. Önemliyim duygusu kaplıyor benliğimi. Önemimin biliniyor olması, gerçekten çok önemli. İlgileniyorlar benimle... Bunu başarırlarsa amaçlarına daha kolay ulaşacaklarını nereden bilebilirim? Peki neydi amaçları? Onlar kimdi? Ben kimdim? Niye ilgileniyorlardı benimle? İlginçtir Arkadaşlarım ilgilenmiyor benimle Bulamıyorum kendimi İlgilenemiyorum kendimle... ilgilensinler benimle Peki ama sorarım sizlere: Yapamazsam ne olacak? Yaparsam ne olacak? 2 hafif ağır denenceler

12 Ayhan Ural SIKI-cı SORULAR Nasıl gelişti bu süreç? Nasıl geldik bu duruma? Neyi eksik yaptık veya neyi yapamadık da ürettik bu durumu? Yarışmacı eğitim anlayışına ilişkin bu ve benzeri sorular soran, bunlara cevap arayan, cevaplayan var mı çevremizde? Yok mu? Var mı? Çok mu? Biri de siz misiniz? Neden bu denli yarışıyoruz, yarıştırıyoruz? Ne kazandık, ne kazanıyoruz? Ne kazanacağız bireysel ve toplumsal olarak? Kaybettiğimiz, kaybediyor olduğumuz ve de kaybedeceklerimiz var mı acaba? Mutlu mu, üretken mi, sosyal mi, yarışanlar... peki yarıştırdıklarımız? Yeterince gönenç içinde mi toplum? Yeterince sosyal mi devlet? Nedir bu yarışmacılığımızın ülküsü? Var mıdır? Açıklanabilir mi? Açıklansa anlayabilir miyiz, anlaşılabilir mi acaba? Anlaşılmaz mı, karmaşık mı bu kadar? hafif ağır denenceler 3

13 İçinde olduğumuz, var ettiğimiz, övgüler dizdiğimiz bu olguyu nasıl olur da anlatamayız? Anlatılsa anlayamayız? Yoksa anlatabiliyoruz, anlatılıyor da hala anlamayanlar mı var, tek tük de olsa? Anlamayanların, anlayamayanların başka sorunları mı var acaba? Tek tük olarak görülenlerden misiniz? Başka sorunu olanlardan mısınız? Geçmişte yarışanlardan mısınız? Hala daha yarışanlardan mısınız? Gelecekte de yarışacaklardan mısınız? Yoksa yarıştıranlardan mısınız? Fark eder mi? Yarışanlar da yarıştırılanlar da yarıştırmıyor mu? Yarışmacı eğitim anlayışından yana mısınız? Yoksa yarışmacı olmayan bir eğitim anlayışı mı var? Var mıdır acaba? Ne dersiniz? 4 hafif ağır denenceler

14 Ayhan Ural EĞİTİM DÜZENEĞİMİZ Eğitim düzeneğimiz, kendiliğinden oluşmayan, belirli bir amacı gerçekleştirmeye dönük tasarlayıp somutlaştırdığımız bir yapı olarak ifade edilebilir. Bizi istediğimize ulaştıracak, neleri yapacağımızı, neleri yapmayacağımızı ayrıntılarıyla ortaya koyabildiğimiz karmaşık bir düzenek. Yapılandırdığımız eğitim düzeneğinin başarısı, düzeneğin neleri nasıl etkileyeceği, nelerden nasıl etkileneceğinin öngörülebilmesiyle doğrudan ilintilidir. Öngörülerimizin yetersiz kalması veya olaya, uygulama sonrası düzeltilebilir düşüncesiyle yaklaşılması, onarılması mümkün olmayacak derin sorunlar açabilecektir. Bunun örneklerini günümüz Türkiye sinde açık olarak görebilmekteyiz. Düzeneği oluşturma aşamasında ne istiyoruz ve sonuçta ne oluyor? Ne istediğimizin anlaşılmayacak bir tarafı yok aslında. Temel eğitim yasasında açık olarak belirtilmiş beklentimiz. İlgili yasa, tüm ayrıntılarıyla istenilen insan tipini tanımlayarak toplumun her üyesinin, iyi insan, iyi vatandaş ve kendisini ifade edebileceği bir meslek sahibi olacak şekilde yetiştirmeyi hedeflemektedir. Sorun bu aşamada başlıyor; bugün bu amacı gerçekleştirebilecek bir düzeneğin oluşturulup oluşturulamadığının sorgulanması yapılmalıdır. Yapılacak değerlendirmeler, Türk Eğitim Sisteminin hedeflediği insan tipini üretecek bir düzeneğe ne derece sahip olduğunun araştırılmasına dönük olmalıdır. Aslında bu alanda yapılan araştırmalar olmakla birlikte, konuya yeterli toplumsal destek sağlanamamıştır. Belli ki bu eğitim düzeneğinin üretiminden memnun olan çevreler, işlerin böyle gitmesinden yana belirgin bir tavır koymaktadırlar. hafif ağır denenceler 5