Transkript

1 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Perakende Ödeme Sistemi Çal ışmalar maları Bilişim im Teknolojileri Genel Müdürl rlüğü Ödeme Sistemleri Müdürl rlüğü Ankara, Mayıs

2 Sunum Akışı 1. Değişim im Stratejisi 2. Perakende Ödeme Sistemi Çmaları 3. BKM Çmaları 2

3 Değişim im Stratejisi ve Hedefler İki Aşamal amalı Değişim: im: 1. Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) Kurulması Perakende ödemeler için en uygun altyapı EFT sisteminin bir Piyasa Sistemi olarak yapılandırılması EFT Sistemine alternatif ödeme kanalları oluşturulması Likidite yönetim kolaylığı Yeni teknoloji, standart ürün ve yöntemlerin kullanılması 2. EFT-EMKT EMKT III. Kuşak Ulusal ve uluslararası sistemlerle kolay entegrasyon Yeni teknoloji, standart ürün ve yöntemlerin kullanılması 3

4 İlk Aşama: Perakende Ödeme Sistemi Aktarıcı Bilgisayar Katılımcı TICNET YÖNLENDİRİCİ EMKT EFT Mutabakat Bağlant lantısı PÖS Yüksek Tutarlı Ödemeler Zamanı Kritik, Kurumsal, Bankalar arası Ödemeler Perakende Ödemeler Düşük Tutarlı Ödemeler Kamu Ödemeleri Doğrudan Borçlandırma ve Fatura Ödemeleri Banka Dışı Kuruluşlar 4

5 Sunum Akışı 1. Değişim Stratejisi 2. Perakende Ödeme Sistemi Çal ışmalar maları 3. BKM Çmaları 5

6 PÖS - Öne Çıkan Bazı Özellikler Sistemde çok taraflı netleştirme yapılacaktır. Likidite tasarrufu ve yönetim kolaylığı sağlanacaktır. Risk Yönetimi: Teminat karşılığı çok taraflı limit tanımlanması Sisteme gelen ödemeler kabul edilmeden önce doğrulanır: Biçim denetimi Risk denetimi (çok taraflı limit aşımının denetlenmesi) Sisteme kabul edilen ödemelerin mutabakatı garanti edilecektir. Ödemeler beklemeden alıcılarına iletilecektir. Günde tek döngü yeterli olacaktır. 6

7 PÖS - Öne Çıkan Bazı Özellikler ISO20022 (UNIFI) mesajları kullanılacaktır. Özel iletişim ağımız TICNET ana kanal olarak kullanılacaktır. Doğrudan borçlandırma gibi çeşitli işlevler sonradan eklenecektir. PÖS varlığı ve getireceği ek olanaklarla EFT nin olağanüstü durumlarında işleyişi kolaylaştıracaktır. Senaryolar beraberce değerlendirilecektir. Ücretlendirme stratejisi EFT ile birlikte değerlendirilecektir. PÖS ücretleri EFT den daha düşük olacaktır. 7

8 PÖS - Öne Çıkan Bazı Özellikler Gün Başı Limit Hesaplama Teminat bilgisi Mesaj Kabul Mesaj Doğrulama Mesaj Dağı ğıtım Çevrim içi/ i i/çevrim dışı dosya aktarımı Ödeme Kabulünün n Sonu Netleştirme tirme Çok Taraflı Netleştirme tirme Mutabakat E F T Otomatik Mutabakat Teminatların n Serbest Bırak rakılmas lması Gün Sonu 8

9 PÖS ile EFT Sisteminin Farkı PÖS ile EFT Sistemi birlikte çabilme yeteneklerine sahip, iki ayrı ödeme sistemi olarak tasarlanmaktadır. EFT Sistemi, RTGS yapıda bir Yüksek Tutarlı Ödeme Sistemi olacaktır. Yüksek öncelikli, zamanı kritik ödemeler Ödemeler sisteme tek tek gönderilecektir. Diğer ödeme ve menkul kıymet sistemleri ile birlikte çma Gerçek zamanlı bire bir mutabakat: Anlık ve yüksek likidite ihtiyacı Katılımcılar: Bankalar ve merkez bankası Çma saatleri: Piyasa çma saatleri Fon yönetim olanakları, önceliklendirme, kuyruk yönetimi PÖS esnek yapıda geliştirilecek bir Perakende Ödeme Sistemi olacaktır. Düşük tutarlı, daha az acil ödemeler Ödemeler gruplanarak, dosyalar halinde gönderilecektir. Değişik ödeme türleri ve ödeme araçları için esnek bir yapı Net mutabakat: Düşük likidite ihtiyacı Katılımcılar: Banka dışı kuruluşların katılımına da uygun Çma saatleri: Piyasa saatleri dışında da hizmet verebilme imkanı 9

10 PÖS Katılımc mcı Bağlant lantısı PÖS katılımcıları sisteme TICNET üzerinden güvenli bir şekilde bağlanacaklardır. Firmaların bağlantı yaklaşımları farklılıklar göstermektedir. Dosya yükleme/indirme Düşük işlem hacimli katılımcılar ve olağanüstü durumlar için Tarayıcı üzerinden mesaj girişi Düşük işlem hacimli katılımcılar ve acil durumlar için Standart bir arayüz (API) üzerinden doğrudan bağlant lantı Standart arayüz ve protokoller (mesaj/dosya tabanlı, web servisleri) Katılımc mcı tarafında AB benzeri bir uygulama üzerinden bağlant lantı AB benzeri standart yazılım, esnek bir donanım platformu Mesaj ve işlem kontrol ve yönetimi, arşiv, format dönüşümü... Bir tanesinde zorunlu Oracle ihtiyacı 10

11 Gerçekle ekleştirilen Çal ışmalar Stratejinin TCMB Üst Yönetimine Sunulması... Özelliklerin TCMB Çal ışma Grubunda Kesinleştirilmesi... Firmalara Bilgi İsteme Belgesi (BİB) B) Gönderilmesi... BİB B Cevaplarının n Alınmas nması... Merkez Bankaları ile Ankara da Danış ışma Çal ışmas ması... TCMB Değerlendirme erlendirme Çal ışmas ması Raporlar... Çal ışma Grubunun Raporları Güncellemesi... Firmalara Ek Sorular... Şubat 2008 Nisan 2008 Temmuz 2008 Ekim 2008 Mart Aralık 2010 Mart 2011 Kavram Kanıtlama Çal ışmas ması... İhale Sürecinin Sonuçlanmas lanması... Haziran 2011 Aralık

12 Bankalarla Yapılan Toplantılar lar Nisan 2008: EFT-EMKT EMKT Kullanıcı Grubu Toplantısı Strateji konusunda bilgilendirme Aralık 2008: EFT-EMKT EMKT Çal ışma Grubu EFT Sistemine kanlık: Entegrasyon düzeyi, müşteri memnuniyeti Çoklu döngü ve toplu iletim: Teknik ve operasyonel sorunlar Nisan 2009: PÖS ÇG (Garanti, İş, YKB, Ak, TCZB, Vakıf, Halk, ING) Teminat mekanizmasıyla çan tasarım ve gerçek zamanlı aktarım: Daha önceki tereddütlerin ortadan kalkması Mayıs 2009: EFT-EMKT EMKT Kullanıcı Grubu Toplantısı Yeni tasarımın desteklenmesi 8 Ekim 2009: Banka yöneticileriyle bire bir toplantılar lar Konuya dikkatlerinin çekilmesi ve olumlu görüşler 9 Ekim 2009: PÖS Çal ışma Grubu Toplantısı Gelişmeler konusunda bilgilendirme ve geri bildirim sağlanması Mayıs 2010: EFT-EMKT EMKT Kullanıcı Grubu Toplantısı gelişmeler konusunda bilgilendirme 12

13 Tahmini Plan İhale Süreci İhalenin Sonuçlanması Geliştirme Test ve Hazırlıklar Geçiş son çeyrek 2012 (7-9 Ay) 2012 (3-5 Ay) 2012 sonu Plan, ihale süreci sonunda kesinleştirilebilecektir. 13

14 Sunum Akışı 1. Değişim Stratejisi 2. Perakende Ödeme Sistemi Çmaları 3. BKM Çal ışmalar maları 14

15 BKM Ödeme Sistemi Projesi BKM nin TCMB Ziyareti 10/12/2010 Ödeme Sistemleri düzenlemeleri PÖS te olası işbirliği BKM ve EFT-EMKT EMKT Çal ışma Grubu Toplantısı 24/02/2011 Birinci Aşama: Karttan Karta Para Transferi Sistemi Mevcut altyapı ve mesajların kullanılması 7x27 çma, yaygın hizmet ve düşük maliyet Plan: Hesaplar arasında para transferi Gönderenin Bankası Aracı Alıcının Bankası Adım 1 Adım 2 Adım 3 (1) Komisyon Sorgu Mesajı (0100) A B C (1 ) Komisyon Sorgu Mesaj yanıtı (0110) (2) Kart ve İsim Sorgu Mesajı (0100) A B (2 ) Kart ve İsim Sorgu Yanıtı (0110) C (3) Otorizasyon Talebi (0100) (*) A B C (3 ) Otorizasyon yanıtı (0110) (4) Advice İşlemi (0120) (4 ) Advice Yanıtı (0130) BANKALARARASI ÜCRETLER Banka A Banka B (Hizmet Ücreti) : x TL Banka B Banka C (Alıcı Ücreti) : x* %12,5 TL BANKALAR-BKM ÜCRETLER Banka A BKM Switch İşlem Ücreti (2 msg) Banka C BKM Switch İşlem Ücreti (2 msg) Banka A/B/C Takas İşlem Ücretleri 15

16 BKM Karttan Karta Para Transferi BKM nin TCMB Ziyareti 14/03/2011 Sistem operasyonel ve teknik özellikleri T+2 gününde mutabakat Kredi ve Likidite riski, mutabakat kesinliği Hukuki ve idari ihtiyaçlar 16

17 PÖS Hedefleri ve BKM Projesi EFT Sisteminde Perakende Ödemelerin Azaltılmas lması? BKM sisteminin EFT işlem sayılarına olan etkisi? BKM sistemine aktarılamayacak perakende ödemeler BKM Projesi ve Ödeme Sistemi Riskleri? BKM sistemi iş akışı? Mutabakat riski ve mutabakat nihailiği (T+2, teminat mekanizması) Çeşitli Ödeme Türleri ve Banka Dışı Kuruluşlar ların Ödeme Sistemlerine Erişimi imi? Rekabet, ücretlendirme stratejisi Piyasa Saatleri Dışı ışında İşlem Gerçekle ekleştirebilme İhtiyac htiyacı Netleştirme tirme Nedeniyle Daha Az Likidite İhtiyac htiyacı İş Süreklili rekliliği i Açısından Alternatif Ödeme Sistemi İhtiyac htiyacı? EFT çmadığında sağlanabilecek kolaylıklar, teminat, yönetim İdari ve Hukuki Düzenlemelere Uyum? MASAK, Maliye Bakanlığı, TCMB 17

18 BKM Projesi Bankaların n Yaklaşı şımı Sistemin başar arısı için in Bankaların n yaklaşı şımı önem taşı şımaktad maktadır. Maliyetler ( Kuruluş maliyeti + İşletim Maliyeti + Likidite Maliyeti ) Güvenlik, güvenilirlilik... Pratiklik, yaygınlık... Entegrasyon... 18

19 Teşekk ekkürler rler... 19