Kabak Çekirdeğinin Doğal Koşullarda Kurutulma Olanaklarının Belirlenmesi

Transkript

1 Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale 181 Kabak Çekirdeğinin Doğal Koşullarda Kurutulma Olanaklarının Belirlenmesi M.Fırat Baran (1) Poyraz Ülger (2) (1) Atatürk Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü / Kırklareli (2) Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü /Tekirdağ ÖZET Ülkemizde sebze ve meyvelerin kurutulması genellikle toprak ve beton sergi yerlerinde, bez, kağıt vb. örtüler üzerinde ve tenteler altında yapılmaktadır. Kurutma açık alanda yapılabildiği gibi kapalı hacimlerde de yapılmaktadır. Bu çalışmada kabak çekirdeğinin doğal şartlarda (beton ve polyetilen zemin ve oda koşullarında) kurutulması ve bölgede kabak çekirdeğinin kurutma işlemlerinin çiftçi tarafından nasıl yapıldığı belirlenmiştir Anahtar Kelimeler: Kurutma, Kabak çekirdeği Determination of The Drying Possibilities of Pumpkin Seed in Natural Conditions ABSTRACT In our country, drying of fruits and vegetables is generally done on soil and concrete exhibit places, on cloth, paper covers and under awnings praining. Drying could be done under open as well as under closed condution. In this study, drying of the pumpkin seed in naturel condition (on cocrete and and polyethilen ground in closed conditions) and the waysof the drying process of the pumpkin for seed applied by the farmer in the region was determined. Keyword: Drying, Pumpkin Seed GİRİŞ Ülkemizde Trakya Bölgesinde yaygın ekim alanlarına sahip bir bitki olan çekirdeklik kabak, gün geçtikçe ekonomik değere sahip olma özelliğini arttırma yolundadır. Üretim alanları ise sebze tarımının yapıldığı alanlar içindedir. Onun için sebze tarımının genel özellikleri bu bitkide görülmektedir. Bunun sonucu üretimi çok küçük işletmelerde yapılmakta ve bu durum ise mekanizasyon uygulamalarının tam anlamıyla uygulanmasını engellemektedir. Büyük bir tarım potansiyeline sahip olan ülkemizde; hektar alanda sebze üretimi yapılmakta olup bu alanlardan 16.8 milyon ton sebze üretimi gerçekleşmektedir. Toplam sebze üretimi içinde yazlık kabak ton üretim miktarı % 2.32 lik bir paya sahiptir (FAO, 1999). DİE nün (1993) yılı genel Tarım Sayımı İstatistiklerine göre çekirdekli kabak üretimi yapan adet işletme olduğu saptanmıştır. Dünyada hektar alanda ton kabak üretilmektedir yıllarına ait dünya kabak üretim miktarı, alanları ve verim değerleri Çizelge 1.1 de verilmiştir. Dünya kabak üretimi % ini Asya kıtasından karşılanmaktadır. Afrika ülkeleri % pay ile ikinci sırada yer alırken, Avrupa nın payı % 8.39 dur. Bunları sırası ile G. Amerika, K. Amerika ve Okyanusya kıtaları izlemektedir (FAO,1999). Çizelge1.1 Dünya kabak üretimi, üretim alanları ve verim değerleri (FAO,1999) Yıllar Üretim Miktarları (Ton) Üretim Alanı (Ha) Türkiye de kabak üretiminin durumu Türkiye de yazlık kabak üretimin son 10 yıllık veriler incelendiğinde ton ile ton arasında değiştiği Çizelge 1.2 de verilmiştir. Türkiye de yazlık kabak üretiminin Tarımsal Bölgelere göre dağılımı ise Çizelge 1.3 te verilmiştir. Tarımsal bölgelerde üretime paralel olarak bazı illerde yazlık kabak üretimi yoğunlaşmıştır

2 182 Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale Çizelge 1.2 Türkiye de yıllara göre yazlık kabak üretimi ( FAO, 1999) Yıllar Üretim Miktarları (ton) Yıllar Üretim Miktarları (ton) Çizelge 1.3 Tarımsal bölgelere göre yazlık kabak üretimi (DİE, 1993) Bölgeler Üretim Miktarları (Ton) Genel Kabak Üretimindeki Payları (%) Orta Güney Ege Marmara* Akdeniz Kuzeydoğu Güneydoğu Karadeniz İç Anadolu Örtü altı sebze yetiştiriciliğinin yaygın olduğu Antalya, Hatay, Muğla ve İçel illerinde Türkiye yazlık üretiminin % lük kısmı karşılanmaktadır. Trakya bölgesinde çekirdeklik kabak üretimi oldukça yaygındır. Kabağın sebze şeklinde tüketiminin yanı sıra daha çok olgunlaşma sonunda çerezlik olarak tüketimi yaygındır. Çekirdeklik kabaklar; birçok toprak tipinde yetiştirilebilse de derin, geçirgen, su tutma kapasitesi iyi, humus ve besin maddelerince zengin, tınlı topraklarda daha iyi yetişir. Çekirdeklik kabağın büyümesinde etkili faktörler ışık, sıcaklık, azot kaynağı ve sudur. Sıcaklığın, bitkinin kalite ve miktarı üzerinde önemli etkiler olduğundan yetişme periyodunda C sıcaklık gerektiği saptanmıştır (Whitaker,1962; İçöz, 1988). Uygun toprak koşullarında dekara 4-6 ton çürümüş ahır gübresi ile 20 kg amonyum sülfat, kg süperfosfat, 20 kg % 40 lık potaslı gübre, eğer gerekirse 20 kg kadar kalsiyum nitrat verildiğinde gayet iyi sonuç alınmaktadır (Bayraktar, 1970; Anonymous, 1986; İçöz, 1988). Toprak işlemeden, hasada kadar mekanizasyon uygulamalarını görmek mümkündür. Ancak hasat ve kurutma tamamen insan iş gücüne dayanmaktadır, harmanlamada ise kabak çekirdeği harman makinesi kullanılmaktadır. Mekanizasyon da kabak bitkisi tarımı yapılan diğer bitkilerde olduğu gibi belirli bir toprak işleme, gübreleme, ekim ve bakım işlemlerinden sonra belirli bir yetişme periyodunun ardından hasat olgunluğuna ulaşmakta ve daha sonra çekirdeği çıkarılmaktadır. Ancak bu haliyle tüketilmeyen kabak çekirdeğinin çok kısa bir sürede çekirdek kabuğu okside olmadan belirli bir nem düzeyine kadar kurutulması gerekmektedir. Araştırmanın amacı Kabak çekirdeği yetiştiriciliğinde uygulanan kurutma yöntemleri belirlemek ve bu yöntemlere alternatif yöntem bulmak araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Ayrıca bu araştırmada, doğal koşullarda kurutma olanaklarının belirlenmesi, farklı zeminlerde kurutma yöntemlerinin kıyaslanması ve uygulanabilirliği incelenmiştir. Bunun yanında da kurutulan ürünün nem ve zamana göre kuruma eğrileri saptanmış ve hangisinin depolanmada gerekli olan neme kaç günde ulaştığı tespit edilmiştir. Bu çalışma giriş, materyal ve yöntem, bulgular ve tartışma, sonuç olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. MATERYAL ve YÖNTEM Trakya bölgesinde çekirdekli kabak üretiminde çiftçi tarafından yapılan kabak çekirdeğinin farklı kurutma yöntemleri denenmiş ve hangi yöntemin daha çabuk, hangisinin daha sağlıklı olduğu saptanmıştır. Bu yöntemlerin denenmesi ve yöntemler arasındaki ilişkinin grafiklerle açıklanması (kuruma eğrilerinin çıkarılması), ve bölgedeki çiftçilerin kabak çekirdeği, ekim, hasat ve kurutma işlemlerini nasıl yaptığını ve mekanizasyon aşamasında ne gibi isteklerinin olduğu kullanılan materyaller ve yöntemler bu bölümde açıklanmıştır. Materyal Kabak çekirdeği Çekirdeklik kabak yazlık bir bitkidir ve çekirdek kabağı, kestane kabağı, bal kabağı, karpuz, kavun gibi bitkilerle birlikte Cucurbitacea (kabakgiller) familyasını oluşturmaktadır. Kabak bitkisi diğer kabakgiller familyasındaki bitkilerle aynı yapıya sahiptir ve kabuk, muzokarp (etli kısım), endokarp(çekirdekli kısım), pürçek bağlar olmak üzere dört kısımdan oluşmaktadır (Bayraktar, 1970). Kabak çekirdeğinin harmanlamadan sonraki ortalama nemi %65-70 olarak belirlenmiştir.kabak bitkisine ait bazı özellikler Çizelge 2.1 de verilmiştir. Çizelge 2.1 Kabak Bitkisinin Özellikleri Kabak Bitkisine Ait Ortalama Değerler Özellikler Ağırlık 1280 gr Boy 295 mm En 121 mm Kalınlık 122 mm Nem (%) Kurutmada kullanılan çerezlik kabak çekirdeğine ait bazı değerler Çizelge 2.2 de verilmiştir.

3 Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale 183 Çizelge 2.2 Kurutmada kullanılan hanım tırnağı kabak çekirdeği türüne ait bazı özellikler Kabak Çekirdeğine ait Bazı Ortalama Değerler Özellikler 1000 Dane Ağırlığı 128 gr Boy 2.7 mm En 7.98 mm Kalınlık mm İçi Boş Ağırlık gr İçi Dolu Ağırlık gr Çekirdek İçi Ağırlık gr Nem % Kurutmada kullanılan ortamlar Beton zemin Beton agrega, çimento ve suyun belli oranlarda karıştırılması ile elde edilen daha sonra prizini tamamlayarak mukavemet kazanan bir yapı olan beton, ısı iletim katsayısı Beton 120 (120/cm 2 ) de 1.20 kcal/ 0 cm 2 saat, birim ağırlığı ise kg/cm 3 tür (Balaban ve ark, 1988). Beton zeminlerin düz ve ısıyı iyi geçirmesinden dolayı yöre çiftçileri tarafından kabak çekirdeğinin kurutulmasında kullanıldığından dolayı kurutma zemini olarak seçilmiştir. Polyetilen Örtü (Beton zemin üstüne) Bir termoplast olan Polyetilen PE, kimyasal yapı olarak poliolefinler grubunda yer alır. Yüksek sıcaklıklarda yumuşama etkisi gösteren PE, boyar madde katılmamış durumuyla mumsu görünümdedir. Tırnakla çizilir görünümdedir. Rulolar şeklinde olup, mm kalınlığında hazırlanmış olarak satılır. En yüksek çalışma sıcaklığı C dir. Polyetilen ısı geçiş katsayısı 0.35 W/m 2 0 K ve çekme dayanımı % 89, yaygın ışık genliği ise % 83 tür. (Tuncer, 1980; Başçelikçetin, 1981). Kurutma yöntemi olarak polyetilen zemini seçilmesi üreticinin kendi bilgi ve becerisiyle kullanabileceği ve yurdumuzda imal edilmesi, çiftçi tarafından tanınması ve ucuz ve sürekli bulunabilirliği seçimimizin nedenlerini oluşturmuştur. Oda koşulları T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm laboratuarında bulunan 3x5 boyutlarındaki kurutma odası farklı bir ortam olarak seçilmiştir. Oda içerisindeki ürünün kurutması Kullanılan ölçüm aletleri ve cihazları Araştırmada çeşitli değerlerin belirlenmesi için değişik alet ve cihazlar kullanılmıştır. Havanın sıcaklık ve nisbi nemlerin ölçülmesinde günlük ve haftalık ölçüm yapabilen RATONA Marka R-704 Model Elektronik Termohigrograf kullanılmıştır. Denemede oda koşullarında kurutmada oda içerisine bırakılarak devamlı olarak hava sıcaklığı ve nisbi nem değerleri kaydedilmiştir. Çalışmalar süresince odada önceden belirlenen bölüme (Islak-Kuru termometre, havanın sıcaklık ve nem değerlerinin ölçümünde kullanılan dijital nem/sıcaklık ölçer ve rüzgar hızı ölçümlerinde kullanılan ananometre) koyularak saat başı ölçüm değerlerinin daha sağlıklı alınmasına çalışılmıştır. Araştırmada kullanılan diğer alet ve cihazlar aşağıda verilmiştir: Kabak çekirdeklerinin sıcaklık ve nem değerlerinin ölçümünde dijital nem ve sıcaklık ölçer, Havanın nisbi neminin saptanmasında kullanılan ıslak kuru termometre, Rüzgar ölçümlerinde ananometre, Alınan örneklerin kuru maddelerin belirlenmesi amacıyla Nüve Marka FN 300 Model Mikroprosesör Kontrollü Etüv, Tartımların yapılmasında kullanılan Shinko Denshi 3000 model hassas elektronik terazi, Kabak çekirdeklerinin karıştırılması için tırmık kullanılmıştır. Deneme alanı iklim verileri Kabak çekirdeği kurutma işlemi doğal koşullar altında beton zeminde, damda, asfalt üzerinde, polyetilen zeminde (siyah naylon) ve oda koşullarında yapılmaktadır. Hava koşulları ise kurumayı doğal olarak etkilemektedir. Havanın kurutma etkisi, havanın sıcaklığına ve nem derecesine bağlı olduğu gibi, kuruyacak olan ürünün cinsine ve ihtiva ettiği su miktarına da bağlıdır. Sıcak günlerde kabak çekirdeği beton ve polyetilen zeminde, oda koşullarına göre daha çabuk kurumaktadır. Tekirdağ DMİ İklim verilerinden yararlanılmıştır. Kabak ekiminden hasat işlemine kadar olan meteorolojik veriler Çizelge 3.1 de, çalışmalar Ağustos ta yapıldığından dolayı günler bazında alınan meteorolojik veriler Çizelge 3.2 te verilmiştir. Çizelge 3.1 Tekirdağ ili 1999 yılı Meteorolojik verileri Sıcaklık Nem Yağış Aylar 0 C % mm Rüzgar Mak Min. Mak Min. Mik. Mak Min. May Haz Tem Ağus Eyl Çizelge 3.2 Ağustos 1999 yılı meteorolojik verileri (Tekirdağ Meteoroloji Müd. 1999) Ağustos Sıcaklık Nem Güneşlenme süresi Rüzgar Hızı Gün 0 C % Cal Saat m/sn

4 184 Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale Yöntem Denemede bölgede yoğun olarak kullanılan yerel bir çeşit olan hanım tırnağı kabak çekirdeği kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan Hanım Tırnağı Kabak çekirdeği çeşidi, Tekirdağ ili Hayrabolu ilçesinde, Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesi Turgutbey köyünde ve Edirne Karaağaç bölgelerinden alınmıştır. Denemeler Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölüm Laboratuarları ve kampüs içinde bulunan düz beton zeminlerde yürütülmüştür. Bu çalışmada çiftçiden (beton zemin) farklı olarak polyetilen örtü (beton zemin üzerine) ve oda koşullarında kabak çekirdeklerinin zamana bağlı olarak nem değişimleri incelenmiştir. Denemelerde kullanılan ürünün nem içeriğinin saptanması için ölçüm zamanlarında kabak çekirdeklerinden 50 g alınarak 3 tekrarlı olarak yaş ağırlıkları tartılmıştır. Daha sonra bu örnekler laboratuarda C lik fırında 4 saat süre ile kurutularak kuru ağırlıkları saptanmıştır (ASAE S352.2 DEC92). Tarım ürünleri neminin ölçülmesi Tarım ürünlerinin içerdiği su miktarı, ürünün yaş ve kuru ağırlıkları oranlanarak nem oranı şeklinde belirtilir. Ürünün içerdiği suyun ağırlığının, ürünün içerdiği su ve kuru madde ağırlıklarının toplamına bölünmesiyle elde edilen değere yaş baza göre nem oranı (N y ); ürünün yalnızca kuru madde ağırlığına bölünmesiyle elde edilen değere ise kuru baza göre nem oranı (N k ) adı verilir. N y ve N k eşitlikleri aşağıda belirtilmiştir. Ürünün yaş baz esasına göre nem değeri daha çok ticari işlemlerde, kuru baza göre nem değeri ise, kurutma ve nemlendirme ile ilgili işlemlerde kullanılmaktadır. Bundan dolayı araştırmada elde edilen nem içeriği kuru baza göre saptanmıştır (Güzel ve ark ). N y = W s / (W s +W m ) *100 N k = W s / W m *100 Eşitliklerde yer alan W s ürünün içerdiği suyun ağırlığını; W m, ürünün içerdiği kuru madde ağırlığını belirtmektedir. Denemelerin düzenlenmesi Kabak çekirdeği harmanlama esnasında toplanan çekirdekler alınıp çuvallandıktan sonra ağzı kapalı şekilde bölüm laboratuarın denemelerin yapılacağı alanlara götürülmüştür. Beton, polyetilen ve oda koşullarında 3 kg/m 2 kabak çekirdeği gelecek şekilde örnekler hazırlanmıştır. Beton ve polyetilen zemin dış ortamda yapıldığından dolayı ortam sıcaklığı, nemi ve rüzgar hızı değerleri meteoroloji istasyonundan, oda koşullarında nem ve sıcaklık değerleri ise elektronik termohidrograf ile saptanmıştır. BULGULAR ve TARTIŞMA Bu çalışmada beton zemin, polyetilen ve oda koşullarında kabak çekirdeklerinin zamana bağlı olarak nem değişimleri belirlenerek kuruma eğrileri saptanmıştır. Daha sonra kuruma ortamına göre nem ile zaman ilişkisi incelenmiştir. Farklı Zeminlerdeki Kabak Çekirdeğinin Zamana Bağlı Olarak Nem Değişimleri Araştırma beton zemin, Beton üstüne polyetilen örtü zemin ve oda koşullarında kabak çekirdeğinin kuruma eğrileri saptanmıştır. Kabak çekirdeklerinin farklı zeminlerdeki başlangıç nemleri ortalama beton zeminde % 66.3, polyetilen zeminde % 66.4, oda koşullarında ise % 67.7 olarak bulunmuştur. 4 saat sonraki ölçümde nem değeri beton zeminde % 26.6, polietilen zeminde % 24.7 ve oda koşullarında ise % 50.3 olarak bulunmuştur. Sekiz saat sonraki nem değerlerinde ise beton zeminde ise % 15.9, polyetilen % 17.3, oda koşullarında % 45.3 olarak saptanmıştır. 12 saat süre içinde zeminlerde yapılan ölçümlerde beton ve polyetilen üründe eşit kuruma olurken oda koşullarında ise daha yavaş bir kuruma olduğu görülmektedir. 24 saat sonra yapılan ölçümlerde nem değeri beton zemin % 10.7, polyetilen zeminde % 17.3 te yani; bir önceki gün yapılan ölçümde aynı sonucu vermiştir. Şekil 4.1 de görüldüğü gibi kurumanın bir önceki gün ölçülen değerle aynı çıkması polyetilen üzerinde gece oluşan çiğlenme sonunda ürün nemi aynı kalmaktadır. Oda koşullarında ise ürünün nemi % 33.7 e inmiştir. 28 saat sonraki ölçümde ürün nemi beton zeminde % 8.4, polyetilen zeminde % 8.8 olarak saptanmış ve gece oluşan çiğlenme gündüz sıcaklığın artması ile hızlı bir kurma görülmüştür. Oda koşullarında ise nem değeri % 31.3 olarak bulunmuştur. 32 saat sonraki ölçümlerdeki nem değeri beton zeminde % 8.2, polyetilen zeminde % 7.8, oda koşullarında ise % 29 olarak saptanmıştır. Oda koşullarında istenilen nem düzeyine ulaşmak için ölçümlere devam edilmiştir. 48 saat sonraki ürün nemi % 18.7, 52 saat sonraki ölçümde ürün nemi % 17.7 ye, 56 saat sonraki ölçümde nem % 15 e düşmüştür. 72 saat sonraki ölçümlerde ise ürün nemi % 14.5, 76 saat sonraki ölçümde ürün nemi % 12.9 a, 80 saat sonraki ölçümde ürün nemi % 12.4 olmuştur. Bu değer depolanma için gerekli olan nem düzeyine 104 saat sonra (5. Gün) ulaşılmış ve nem değeri % 8.2 olarak bulunmuştur (Çizelge 4.1). Kabak çekirdeğinin depolanması için gerekli nem değeri % 8-12 arasında olmalıdır (TSE 5086). Depolanma için gerekli olan nem değerine Beton ve Polyetilen zeminlerde 32 saat sonra ulaşılırken oda koşullarında ise 104 saat sonra ulaşılmıştır.

5 Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale 185 Çizelge 4.1 Farklı zeminlerde kabak çekirdeğinin zamana bağlı olarak nem değişimleri Ölçüm Zamanı Beton Zemin Poly. Zemin Oda Koşulları * * 8..2 Beton ve polyetilen zemin 1 günde aynı nem düzeyinde kuruma olurken, oda koşullarında ise beton ve polyetilen zeminlere nazaran daha az bir kuruma gerçekleşmiştir. 2. Gün beton zeminde üründeki nem azalmaya devam ederken, beton üzerine polyetilen örtü de ise gece oluşan çiğlenmeden dolayı nem değeri önce değişmemiş sıcaklığın artmasıyla polyetilen örtülü beton zeminde, beton zemindeki nem düzeyine 28. saatte ulaşılmıştır. 32. saat sonra beton ve polyetilen örtü zeminlerde ürün depolanma için elverişli olan nem düzeyine ulaşılmıştır. Oda koşullarında ise ürün için gerekli nem düzeyine ancak 104 saat sonra (5. Gün) ulaşılmıştır. (Şekil 4.1 de gösterilmiştir). Şekil 4.1 Farklı zeminlerde kabak çekirdeğinin zamana bağlı olarak nem değişimleri Kurutma sırasında ortamların nem ve sıcaklık değişimleri ve bu ölçümlerin alınması sırasında dış ortam nem ve sıcaklık değerleri, oda koşullarındaki nem ve sıcaklık değerleri Çizelge 4.2 de verilmiştir. Beton ve polyetilen zeminlerde kurutma dışarıda yapıldığından dolayı hava nemleri % 83-87, sıcaklıklar ise C arasında, oda koşullarında oda nemi % arasında ve oda sıcaklığının artmasıyla nemde zaman zaman azalma görülmüştür. Çizelge 4.2 Farklı zeminlerdeki kabak çekirdeğinin zaman bağlı olarak ortamın nem ve sıcaklık değişimleri Ölçüm Dış Ortam Oda Koşulları Zamanı Nem (%) Sıcaklık 0 C Nem Sıcaklık 0 C (%) * SONUÇ Trakya Bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen kabak çekirdeği doğal koşullarda kurutulma olanakları farklı zeminlerde yapılmıştır. Kabak çekirdeğinin başlangıç neminin ortalama % arasında değiştiği görülmüştür. Birinci gün itibariyle beton zeminde % 76 lık kuruma olurken, polyetilen de % 74 lük ve oda koşullarında ise % 23 lük kuruma gerçekleşmiştir. İkinci gün beton zeminde üründe % 87 lik kuruma oluşurken, polyetilende % 88, oda koşullarında ise ancak üründe % 58 lik bir kuruma gerçekleşmiştir. Depolama için gerekli olan ideal nem e beton ve polyetilen zeminde İkinci gün (32 saat) ulaşılırken, oda koşullarında ise ideal nem e ancak Beşinci gün (104 saat) sonra üründe % 88 lik kuruma olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlara göre beton ve polyetilen zeminde kurutmada daha iyi sonuçlar daha kısa sürede elde edilmiştir. Araştırmada göstermektedir ki beton zemin ve beton üzerine polyetilen örtü zemin kurutma için eşit şartlara sahiptir. Ancak beton üzerine polyetilen zeminde sağlık açısında daha temiz ve kolay kurutma ortamı sağladığından en uygun kurutma yöntemi olarak bulunmuştur. KAYNAKLAR Anonymous, Türk Standartları Enstitüsü, Kabak Çekirdeği (Gourd seed), G.T.İ.P , TS.5086/Şubat 1987, UDK , TEKİRDAĞ. Anonymous, DİE Tarımsal Yapı ve Üretim Yayın No: 1727, Ankara, Anonymous, ASEA STANDARTS Moisture Measurement Underground Grain and Seeds, ASEA S352.2 DEC92. Anonymous, DİE. Tarımsal Yapı ve Üretim, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, ANKARA. Anonymous, Meteoroloji Müdürlüğü, TEKİRDAĞ. Anonymous, FAO Production Yearbook. Balaban, A., Şen, E A.Ü.Z.F. Tarımsal Yapılar, Yayınları:1083, Ders Kitabı:311, ANKARA. Bayraktar, K., Sebze Yetiştirme I. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 169, İZMİR. Başçetinçelik, A., Sera Örtü Malzemelerinin Işık Geçirgenliği ile 37 0 ve 41 0 Enlemlerindeki Güneş Isınım Geçirgenliği Üzerine Bir Araştırma. TZDK Mesleki Yayınları 41, ADANA. Güzel, E., Ülger, P., Kayışoğlu, B., Ürün İşleme ve Değerlendirme Tekniği, Çukurova Üniversitesi Genel Yayın No:145, Ders Kitapları Yayın No: 47, ADANA.

6 186 Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 6-8 Eylül 2006, Çanakkale İçöz, İ., Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, EDİRNE. Tuncer, İ.K., Çukurova Bölgesinde Yonca Kurutmada Plastik Güneş Kollektörü Uygulaması Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü.Z.F. Yayınları:142, ADANA. Whitaker, T.W., Cucurbits Botany, Cultivation and Utilization, Leonard Hill Limited, Newyork, USA.