Kıyı Sistemi. Hava Deniz Kara

Transkript

1 Kıyı Mühendisliği

2 Kıyı Sistemi Hava Deniz Kara

3 Kıyı Alanı

4 DÜNYA %29 Kara %71 Su DALGALAR RUZGAR GELGIT YOGUNLUK FARKLILAŞMASI TÜRKİYE km ülke sınır uzunluğu km kıyı şeridi uzunluğu Ülke nüfusunun yaklaşık %65 i kıyılara yerleşmiş durumdadır.

5 Kıyı bölgesindeki yapı işleri Limanlar Dalgakıranlar Kıyı koruma yapıları Deniz deşarjı

6 DALGA

7 L 0 L = 2 gt = 2 Π L 0 tanh( kh) C = L T k = 2Π L σ = 2Π T

8 Birinci sınıflandırma h L < 1 20 ise sığ su dalgası 1 20 < L h < 1 2 ise geçiş su dalgası 1 2 < h L ise derin su dalgası

9 İkinci sınıflandırma h L < 1 20 uzun dalga (Tsunami) 1 20 < h L kısa dalga (Rüzgar dalgaları)

10 Periyotlarına Göre Dalgalar Rüzgar Dalgaları (T<15s) Tsunami (5<T<60 dak) Gelgit (T=12-24saat)

11 Dalga teorilerinin geçerlilik sınırları

12 Tsunami Tsu : Liman Nami : Dalga

13

14

15 Dalga Transformasyonları Sapma Sığlaşma Kırınım Yansıma Kırılma

16 KIYI KORUMASI Kıyılarda oluşacak taşkın, dalga etkilerine karşı alınacak önlemler ve mevcut kıyı çizgisinin erozyondan korunmasıdır. Kıyı Koruma Yapıları Kıyıyı erozyona karşı korur.(ör:kıyı duvarları) Kıyı Dengesini Sağlayan Yapılar Kıyı erozyonu geciktirirler. Kıyı dolgusunun uzun süreli olmasını sağlarlar.

17 Probleminin Sınıflandırılması Kıyı çizgisi stabilitesi Geri kıyı koruması Koyların stabilitesi Liman korunması

18 Kıyı Korumasında Tasarım Faktörleri Hidrolik Sediment özellikleri Yapısal özellikler Ulaşım Bakım Yasalar Çevre Ekonomi

19 Mühendislik doğayla savaşmak değildir, aksine ona uyum göstermektir. DOĞA Kıyıdaki kayalıklar Deniz dibindeki kayalıklar Ada Burun Kıyıya dik kayalıklar Deniz tabanındaki katı madde taşımımı İNSAN Kıyı duvarı Batık dalgakıran Açık deniz dalgakıranı Kıyıyla bağlantılı dalgakıran Mahmuz Kıyı besleme

20 MAHMUZLAR

21 MAHMUZLAR Tanımı Kıyıdan denize doğru dik olarak inşa edilen yapılardır. Amacı Kıyısal erozyonu dengede tutmak Kullanım yeri Kıyı boyu taşınımın bir yönde ve sabit olduğu yerler Kullanım şekli Tek veya grup halinde kullanılabilir. Sınıflandırılması Geçirimliklerine, yüksekliklerine ve uzunluklarına göre sınıflandırılırlar. Dezavantajları Fırtınalarda geçerliklerini kaybederler

22 KORUYUCU KIYI DUVARLARI

23 KORUYUCU KIYI DUVARLARI Tanımı Kıyı boyunca uzanan ve arkalarındaki araziyi deniz etkisine karşı koruyan yapılardır. Amacı Kıyı erozyonunu önlemek İstinat duvarı olarak toprak kaymasını önlemek Kullanım yeri Arazinin değerli olduğu kıyı bölgeleri

24 AÇIK DENİZ DALGAKIRANI

25 AÇIK DENİZ DALGAKIRANI Tanımı 3m ile 5m derinlik arasında kıyıya paralel olarak yerleştirilen dalgakıran Amacı Dönme etkisi altında kalan dalgaların yükseklikleri azalır ve aşma problemini azaltır. Dalgakıranın genişliği arttıkça erozyon sınırlandırılır. Dezavantajı Pahalı bir yöntem

26 KIYI BESLEME

27 KIYI BESLEME Tanımı Büyük hacimlerdeki kumun kıyıya eklenmesi işidir. Amacı Kum biriktirmesi ile erozyon probleminin ortadan kaldırılması Kum Kaynağı Karadan veya çoğunlukla denizden alınır m derinlikteki kum en iyi kaynaktır Yöntem Kıyı aşırı kurulan platformlarla deniz tabanından çekilen kumun yüzer bir boru sistemi ile kıyıya pompalanması şeklindedir. Beslemeyle yerleştirilen kumun 0.30 ile 0.50 arasındaki bir oranı zamanla kaybolur.

28 Kıyı Alanları Yönetimi Türkiye Milli Komitesi (KAY) Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği (DHKD) TURMEPA Özel Çevre Koruma Kurumu (ÖÇK) Sualtı Araştırmaları Derneği ve Akdeniz Foku Araştırma Gurubu (SAD-AFAG) Mağara Dalışı ve Araştırmaları Grubu (MADAG)

29 Akdeniz foku, Monachus monachus, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından soyu kritik derecede tehlike altında olan türler kategorisinde yer almaktadır (1996) Son verilere göre dünya popülasyonu yaklaşık 500 birey olduğu tahmin edilmektedir yılı Türkiye popülasyonu yaklaşık 500 birey olduğu tahmin edilmektedir. 100 birey Akdeniz foku, Monachus monachus, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından soyu kritik dereced tehlike altında olan türler kategorisinde yer almakta (1996) Son verilere göre dünya popülasyonu yaklaşı 2004 yılı Türkiye popülasyonu yaklaşık 100 birey Akdeniz foku ülkemizde ağırlıklı olarak Ege ve Akdeniz kıyılarımızda yaşamakta olup, Marmara da seyrek Karadeniz de ise son yıllarda hiç görülmemektedir

30 WWF-Türkiye, Akdeniz kıyılarımızdaki deniz kaplumbağaları (Caretta caretta ve Chelonia mydas ) için önemli 17 yuvalama kumsalının değerlendirilmesi Ekincik, Dalyan, Dalaman, Fethiye, Patara, Kumluca, Tekirova, Çıralı, Belek, Göksu Deltası, Akyatan, Samandağ, Kazanlı, Gazipaşa, Demirtaş, Anamur

31 Mavi Bayrak Mavi Bayrak, gerekli standartları taşıyan nitelikli plaj ve marinalara verilen uluslar arası bir çevre ödülüdür yılında dünyada aralarında Avrupa, Güney Afrika, Fas, Yeni Zelanda, Kanada ve Karayip ülkelerinin bulunduğu 36 ülkeden 3100 plaj ve marina bu ödüle hak kazanmıştır. Türkiye Çevre Eğitim Vakfı

32 Mavi Bayrak Ulusal Jürisi Üniversite temsilcileri, Turizm sektöründen Turizm Yatırımcılar Derneği, Türkiye Otelciler Birliği, Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, Marina isletme ve Yatırımcıları Derneği temsilcileri, Turizm, Çevre, Sağlık Bakanlıkları ve TÜRÇEV temsilcilerinden oluşmaktadır

33 IM450 Kıyı Mühendisliğine Giriş Doğrusal (sinüzoidal) dalga teorisi. Su taneciklerinin dalga etkisi altında hareketleri Dalga enerjisi ve gücü Dalga basıncı Dalga sığlaşması, dalga sapması, dalga kırınımı Dalga yansıması, dalga kırılması, dalga istatistiği. Rüzgar dalgalarının tahmini Kıyısal sediment taşınımı Taş dolgu ve düşey duvar tipi. Dalgakıranların tasarımı.

34 İM451 LİMANLARIN PLANLANMASI VE TASARIMI Limanların önemi ve sınıflandırılması. Yer seçimi,trafik durumu. Ekonomik analiz. Optimum kapasite. Tasarım için dalga karakteristiklerinin belirlenmesi. Dalgakıranların konumu ve tasarımı. Rıhtım tasarımı. Yanaşma yerlerinin tasarımı. Liman tasarım projesi.

35 İM 555 KIYISAL KİRLENME Kıyısal Su Kirlenmesi ve Kontrolü, Kirlilik Kaynakları ve Türleri, Kütlenin Korunumu Denklemi, Türbülanslı Dağılım, Yayılım, Seyrelme, Kirliliğin Yakın ve Uzak Bölge Karışımı, Türbülanslı kirletici jetlerinin ve kirlitici kümelerinin teorisi, Uzak Bölge Karışım Modelleri, Deniz deşarjının tasarım aşamaları, Hidrografik Tasarım, Kirleticinin Tutsaklanma Düzeyi İstatistiği, Kirleticinin Yoğunluk Farklılaşması Nedeniyle Yayılımı, Hidrolik Tasarım, Kirlilik Taşınım Modelleri, Petrol Kirliliği.

36 İM585 KIYI YAPILARININ TASARIMI Liman yapılarının tasarımı, Rıhtımlar, İskeleler, Yüzer dalgakıranlar, Kıyı koruma duvarları, Mahmuzlar, Duvar tipi dalgakırınlar üzerindeki dalga kuvvetleri, Taş dolgu dalgakıranlar, su altı boru hatları, Beton blok rıhtım duvarları, Kazıklı tip rıhtım duvarları,

37 İM576 KIYI MÜHENDİSLİĞİNDE İSTATİSTİKSEL ANALİZ Deniz ve kıyı yapılarının tasarımında ve dalga özelliklerinin belirlenmesinde kullanılan istatistiksel analiz yöntemleri Düzensiz Deniz Dalgalarının Özellikleri, Dalga Verileri, Gözlem ve Ölçümler, Dalga Tahmini ve Dalga Modellemesi, Dalga İklimi İstatistiği Mühendislik Uygulamaları, Dalga Değişimleri, Dalga Kuvvetleri, Dalga Spektrumu, Spektral Analiz Yöntemleri, Otokoralasyon, Fourier Analizi ve Transformasyonu, Markov Zincirleri, Kıyı ve Deniz Yapılarının Tasarımı.

38 İM584 KIYI HİDROLİĞİ Dalga hidrodinamiği Rüzgar dalgalarının teorisi, Sonlu genlikli dalga teorileri Rüzgar etkisiyle dalga oluşumu, Dalga enerjisi ve uygulamaları, Sınır tabakaları ve etkileri Kıyısal akıntılar

39 İM626 KIYISAL KUM TAŞINIMI Kıyısal kum taşınımı özellikleri, dalgalar ve akıntılar Dalga etkisi altında sınır tabakaları Sınır hareketi Yakın kıyı ve uzak kıyı kum hareketi Kumsal oluşumları Kıyı koruma yapıları Mahmuz yapılarının etkileri Liman ağzı özellikleri Kum beslemesi Deniz tabanı taraması