İMSAD Sürdürülebilirlik Komitesi Paylaşım Günleri Toplantısı. Selin AYAN

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İMSAD Sürdürülebilirlik Komitesi Paylaşım Günleri Toplantısı. Selin AYAN"

Meryem Aksu
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İMSAD Sürdürülebilirlik Komitesi Paylaşım Günleri Toplantısı Selin AYAN

2 Dünya da Çimento tüketimi son 10 yılda her yıl ortalama %7.4 artmıştır. Kaynak : Global Cement Report 10th Edition

3 Türkiye çimento üretim, tüketim ve ihracatında Dünya da önde gelen ülkeler arasında yer almaktadır. 2013E : 75 Mt 2013E : 63 Mt 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 En Büyük İhracatçı Ülkeler ,8 13,3 11,511,511,4 10,1 9 8,3 7,7 7,5 Kaynak : Global Cement Report 10th Edition

4 ÇİMSA Hakkında Genel Bilgiler; Çimsa Verileri Türkiye Operasyonları 5,5 m ton klinker kapasitesi (1,1 m ton beyaz çimento klinker kapasitesini içerir.) 2,5 milyon m 3 Hazır beton satışı (2012) Uluslararası Terminaller 8 uluslararası terminal Çalışan sayısı : yaklaşık 1000

5 ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARINDA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ALANLARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN EN İYİ UYGULAMALAR: 1. Eskişehir Çimento Fabrikası Aty Hazırlama Ve Alternatif Yakıt Birlikte İşleme Tesisi (Hot disc) 2. Çimento Atık Gaz Isısından Elektrik Üretimi ve Verimlilik (WHR)

6 1. ATIKLARIN ÇİMENTO FABRİKALARINDA BERTARAFI: BİRLİKTE İŞLENMESİ Çimento üretimi girdilerinin tamamı doğal kaynaklardır Birincil Hammaddeler: Kalker, Kil, Marn, Tras, Birincil Yakıtlar: Kömür, Petrokok, Linyit, Fuel-oil, Doğal gaz... Birlikte İşleme, çimento fabrikalarında, birincil yakıt ve hammaddelerin kabul kriterlerine uygun atıklar ile ikame edilmesidir. Alternatif Yakıt/Hammadde olarak kabul edilen atıklar, organik kısmın ısıl değeri olarak veya mineral kısmın malzeme değeri olarak geri kazanılmasıdır. Alternatif Yakıtlar: Önemli ısıl değere sahip atıklar, ATY(Atıktan Türetilmiş Yakıt), ÖTL(Ömrünü Tamamlamış Lastikler) Atık Yağ, Sintine Atığı, Alternatif Hammaddeler: Ca, Si, Al ve Demir gibi mineral bileşeni uygun olan atıklar, Curuf, Uçucu Kül, Seramik Atıkları, Döküm Kumu

7 Atık Yönetim Hiyerarşisi Çimento sektöründe Birlikte İşleme; temiz, profesyonel ve güvenirliği ispat edilmiş çok elverişli bir yöntemdir. Atık hacmi Önleme Azaltım Malzeme Geri Kazanımı (Geri dönüşüm & yeniden kullanım Birlikte İşleme Yakma Kimyasal-Fiziksel Arıtma Düzenli depolama Kontrolsüz yakma veya vahşi depolama (R1) Enerji üretimi amacıyla başlıca yakıt olarak kullanma, Avrupa Adalet Divanı, atıkların çimento fırınlarında yakıt olarak kullanılmasını yakma değil, geri kazanım olarak sınıflamıştır. (Dava C-228/00 13 Şubat 2009 No.lu Mahkeme Kararı)

8 Alternatif Yakıt Çeşitleri Alternatif Yakıtlar Katı Sıvı Atıktan Türetilmiş Yakıt (ATY), Belediye Katı Atıkları (ATY), Endüstriyel Atık, Kağıt/Karton Çocuk Bezi Ahşap, Talaş Tehlikeli: Kontamine Atıklar ÖTL Biyokütle Ahşap, Talaş, Pirinç Kabuğu Zeytin Çekirdeği Tehlikeli Olmayan Evsel nitelikte Atıksu Arıtma Çamuru Tehlikeli Endüstriyel Arıtma Tesisi Çamuru Atık Yağ Sintine Solvent Boya Çamuru

Çimento Fabrikaları Alternatif Yakıt Termal İkame Oranları Dünyadaki Alternatif Yakıt Termal İkame oranı (2010) (%) Türkiye deki Alternatif Yakıt Termal İkame Oranı (%) Dünya Çin 0 12 3,0 2,89 CIS

9 Çimento Fabrikaları Alternatif Yakıt Termal İkame Oranları Dünyadaki Alternatif Yakıt Termal İkame oranı (2010) (%) Türkiye deki Alternatif Yakıt Termal İkame Oranı (%) Dünya Çin ,0 2,89 CIS Hindistan Türkiye Orta Doğu Afrika Güney Amerika Orta Amerika Asya (Çin,CIS,Japonya Kuzey Amerika Japonya+Okyanusya Brezilya Avrupa ,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2,38 1,68 1,73 0,85 0,54 0,57 0 % % % % % % % % ,04 27,40 20,81 2,66 8,

10 ATY HAZIRLAMA TESİSİ VE ÖTL STOK SAHASI ATY Hazırlama Tesisi :6000 m 2 ÖTL Stok Sahası : 1500 m 2

11 Çimsa Eskişehir Çimento Fabrikası ATY Hazırlama ve Alternatif Yakıt Birlikte İşleme Tesisi

12 Çimsa Eskişehir Çimento Fabrikası ATY Hazırlama ve Alternatif Yakıt Birlikte İşleme Tesisi

13 Birlikte İşlenen Alternatif Yakıt Cinsleri Eskişehir Fabrikasına tedarik edilen alternatif yakıtlar, Hazırlama Tesisinde ön işlemden geçerek, ÇİMSA Atık Kabul Kriterlerine uygun olarak, ATY üretilmektedir. Üretilen ATY ile ÖTL, birlikte veya ayrı ayrı işlenmektedir. ATY üretmek için Hazırlama Tesisinde Kullanılan Alternatif Yakıtlar: Kontamine Atıklar (Yağ, mürekkep gibi atıklar ile kirlenmiş Ambalajlar, Kağıtlar, Plastikler, Elbiseler, Koruyucu Eldiven, Tekstil Malzemeleri...) Tehlikesiz Atıklar (Endüstriyel Atıklar) Diğer Beslenen Alternatif Yakıtlar: Sıvı Atıklar (II. Kategori Atık Yağ, Atık Fuel Oil, Hidrolik Yağlar, Susuzlaştırılmış Sintine,...)

14 ATY Hazırlama Tesisindeki Kontamine Atıklar

15 ATY Hazırlama Tesisi Akım Şeması

16 ATY Hazırlama Tesisi Ekipmanları Primer Kırıcı Elektromagnetik Seperatör Sekonder Kırıcı ATY Taşıyıcı Bant

17 ATY Hazırlama Tesisinde Üretilen ATY ATY rutubeti < %15, orijinal alt ısıl değeri 4000 ± 500 kcal/kg değerinde olan alternatif yakıttır.

18 Ömrünü Tamamlamış Lastik (ÖTL) Ömrünü Tamamlamış Lastik (ÖTL), kırpılmış veya tüm olarak ATY ile birlikte veya ayrı ayrı Hotdisc Birlikte İşleme tesisine beslenmektedir. ÖTL Rulolu Taşıyıcı

19 Hot Disc Alternatif Yakıt Birlikte İşleme Odası Hotdisc refrakter kaplı döner bir tabladan oluşmaktadır. ATY ve ÖTL nin sıcak hava yardımı ile yanması sağlanıp, o C sıcaklık elde edilerek, birlikte işlenmesi sağlanır.

20 Birlikte İşleme

Niçin Atık Yakıyoruz? Çünkü, Atık bertaraf ederken üretime zarar vermeden fosil yakıtlardan tasarruf sağlıyoruz, böylece doğal kaynak korunmuş oluyor.

21 Niçin Atık Yakıyoruz? Çünkü, Atık bertaraf ederken üretime zarar vermeden fosil yakıtlardan tasarruf sağlıyoruz, böylece doğal kaynak korunmuş oluyor. Çünkü, Atıklar 1400 C sıcaklıkta tamamen yok ederek herhangi bir atık ve kül oluşmamaktadır. Böylece hem madde hem de enerji kazanımı sağlamış oluyoruz. Ayrıca ek bir bertaraf sistemine gerek kalmadığından da toplam CO2 salınımında azalma meydana getiriyoruz. Alternatif yakıtların çimento fabrikalarında birlikte işlenmediği durumda, bu alternatif yakıtların ve yan ürünlerin İnsineratörlerde yakılması ya da düzenli depolanması zorunluluğu doğacak olup, eşdeğerleri oranında sera gazı emisyonları salınacaktır. Çünkü, Güvenli atık bertarafı yaparak vahşi depolama alanlarının azaltılması ile birlikte önemli bir toplumsal sorunu çözüyoruz. Böylece, topluma ve çevreye fayda sağlamış oluyoruz. Çünkü, Ürünlerimizin kalitesi üzerinde hiçbir olumsuz etkisi yok. Çünkü, Doğaya değer verirken aynı zamanda ekonomiye de katkı sağlıyoruz. Çünkü, Çimsa, çevreye, canlıya, ekonomiye ve dünyaya değer veriyor.

22 ALTERNATİF YAKITLARIN CO 2 SALIM KATSAYILARI Yakıt kg CO 2 /GJ* Fosil Yakıtlar Alternatif Yakıtlar Kömür 96 Petrol koku 92,8 Linyit 101 Atık yağ 74 ÖTL (Ömrünü Tamanlamış Lastik) 85 Karışık endüstriyel atık (ATY) 83 Kurutulmuş arıtma çamuru GJ enerji üretimi Kömür yerine; 1 GJ enerji üretimi Kömür yerine; ATY ile yapılırsa; % 13,5 CO 2 tasarrufu ÖTL ile yapılırsa; % 11 CO 2 tasarrufu sağlanabilir

23 Birlikte İşlemenin Emisyonlar Üzerinde Olumsuz Bir Etkisinin Olmaması HCL, HF, Dioxin ve Furanlar Klorürlü asitler alkali operasyon koşulları altında nötralize olmakta Dioksin ve Furanlar yüksek sıcaklıkta ve uzun bekleme süresi sonucu parçalanmakta ve hızlı soğuma ile tekrar proseste oluşmamaktadır. Ağır Metaller Ağır metal emisyonları girdilerin özelliklerine bağlıdır Eser elementlerin bir çoğu klinkere neredeyse %100 bağlanmakta, ancak, özellikle Civa, Talyum, ve Kadmiyum uçuculukları yüksek olduğu için Alternatif yakıt ve Alternatif Hammaddeler kullanılmadan önce ciddi bir kabul ve denetim prosedüründen geçmelidir. NO x, SO 2, PAH,VOC Toz Atık yakıt kullanımından çok proses koşullarından etkilenmektedir SO2: Proses gereği ortamda bulunan CaO ve Alkaliler ile birleşerek, klinker e bağlanır. NOx: Daha yüksek emisyon oluşturmazlar, bazı durumlarda daha düşük bile olabilir. Toz emisyonları arasında bir fark yoktur.

24 2. Çimsa Mersin Fabrikası Atık Gaz Isısından Elektrik Üretim Tesisi Şematik Diyagram (WHR: WASTE HEAT RECOVERY) Atık Gazdan Elektrik Üretimi

25 Çimento üretim tesisi atık gazları, önısıtıcı ve soğutma gazlarıdır.

27 Çimento Atık Gazdan Elektrik Üretim Tesisi

28 «Atık Gazdan Elektrik Üretim Projesi» ile, Mersin Fabrikamızın elektrik ihtiyacının %20 si karşılanmaktadır. Mersin Fabrikamız ; 1. Tesis : Ton/Yıl Gri Klinker 2. Tesis : Ton/Yıl Beyaz yada Ton/Yıl Gri Klinker 3. Tesis : Ton/Yıl Beyaz Klinker 4. Tesis : Ton/Yıl Kalsiyum Alümünatlı Klinker Atık Gazdan Elektrik Üretim Projesi ; Proje Amacı Proje Yatırımı Kurulu Kapasite Yıllık Üretim Hedefimiz Mersin Fabrika Yıllık Elektrik Tüketimi : 1. Tesis ve 2. Tesis Ön Isıtıcı ve Soğutma Üniteleri atık gazlarını kullanarak elektrik üretmektir. : 23.5 Milyon USD : 9.8 MW : kwh/yıl : kwh/yıl Fabrika Elektrik İhtiyacı Karşılama Oranı : 20 % CO 2 Emisyon Azaltma : ton/yıl

29 Mersin Fabrika Atık Gazdan Elektrik Üretim Projesi Atık Gazdan Elektrik Üretim Projesi ; Proje Başlangıcı : Mayıs 2010 Proje Süresi : 24 Ay Tesis Devreye Giriş Tarihi : 14 Nisan 2012 Yıl Net elektrik üretimi (Mwh/yıl) CO2 tasarruf miktarı (tco2/y) 2. Tesis Soğutma Kazan Tesis Soğutma Kazan Türbin ve Jeneratör Binası Türbin ve Jeneratör

30 Çimento Atık Gazdan Elektrik Üretim Tesisi Avantajları Klinker üretim hattında 400 C altındaki atık gazlardaki ısıyı kullanarak elektrik üretimi Kullanılan teknoloji ve tesisin mevcut durumuna göre Kwh/ ton-klinker elektrik üretimi Ek fosil yakıt kullanımı ve ısı tüketimi olmaması Ek sera etkisi yaratan gaz emisyonu olmayışı

31 Neden WHR? Enerji ihtiyacının her geçen gün artması Enerji kaynaklarının azalması ile artan enerji maliyetleri Fosil yakıtların sebep olduğu sera gazlarının Küresel ısınma potansiyelleri Temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ihtiyaç

32 Teşekkürler,

Benzer belgeler

İMSAD Sürdürülebilirlik Komitesi Paylaşım Günleri Toplantısı. SELİN AYAN Çevre Yöneticisi

İMSAD Sürdürülebilirlik Komitesi Paylaşım Günleri Toplantısı SELİN AYAN Çevre Yöneticisi 16.05.2017 Dünya da Çimento tüketimi son 10 yılda her yıl ortalama %7.4 artmıştır. Kaynak : Global Cement Report