Geçici İş İlişkisi Uygulama Rehberi

Transkript

1 Geçici İş İlişkisi Çalışma hayatında iş hukukuna dair uygulamaları açıklayan rehberlerimiz ile siz müvekkillerimize etkin hukuki bilgilendirme yapmayı amaçlıyoruz. Değişken iş hukuku mevzuatının doğru uygulanması şirketlerin gereksiz zararlara uğramasının önlenmesini ve şirket iç organizasyonunda yer alan birimlerin bilgilendirilmesini ve eğitilmesini amaçladığımız İş Hukuku Rehberimizi ilginize sunuyoruz. Şirket organizasyonu bünyesinde (In-House) vermiş olduğumuz danışmanlık hizmetlerinin de bir parçası olan eğitimler kapsamında değerlendirdiğimiz rehberlerimiz, uygulamada en çok yaşanan sorunlara cevap veren bir bilgi kitapçığıdır. Geçici İş İlişkisi Uygulama Rehberi 6715 sayılı İş Kanunu İle Türkiye İş Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile çalışma hayatına giren geçici iş ilişkisi ile özel istihdam büroları bugüne değin alışıla gelen çalışma düzeninden farklı bir düzenleme olması nedeni ile rehber ile açıklama ihtiyacı doğmaktadır. İş Hukuku Rehberimizin bu sayısında geçici işe uygulamasında ortaya çıkabilecek sorunlara cevap vereceğiz. ardaaşık Avukatlık Bürosu İş Hukuku Rehberleri

2 Geçici iş ilişkisi özel istihdam bürosu aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde görevlendirme yapılmak suretiyle kurulabilir. İş sözleşmesi özel istihdam bürosu ile işçi arasında yapılır. İşveren ile istihdam bürosu arasında işçi temin sözleşmesi yapılır ve bu sözleşmenin yazılı olması şarttır. Holding ya da şirketler topluluğu arasında sözleşme yapılmasına gerek olmayıp işçiden sözleşme yapılırken yazılı rıza almak yeterlidir. 2 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

3 3 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

4 hangi durumlarda geçici iş ilişkisi kurulabilir? Yasa ile her durumda geçici iş ilişkisi kurulması kabul edilmemiştir. Aksine sadece belli durumlarda geçici iş ilişkisi kurulabileceği düzenlenmiştir. Şirket toplulukları veya Holdingler arasında çalışanların kendi içerisinde geçici iş ilişkisi ile görevlendirilmeleri mümkün olup bunun için işçinin yazılı rızası şarttır. 4 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri doğum izninin bitiminden itibaren kısmi zamanlı çalışmaya başlayan ebeveyn işçinin çalışmadığı sürelerde halin devamı süresince kadın işçilerin doğum nedeni ile kullanmış oldukları izinler nedeni ile çalışmadığı sürelerde halin devamı süresince erkek işçinin zorunlu askerlik görevinde çalışmadığı sürelerde halin devamı süresince iş sözleşmesinin askıda kaldığı ve bu nedenle işçinin çalışmadığı sürelerde halin devamı süresince mevsimlik tarım işlerinde süresiz olarak ev hizmetlerinde süresiz olarak İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde en fazla iki kere yenilenerek 8 ay olmak üzere 4 ay süreyle İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde en fazla iki kere yenilenerek 8 ay olmak üzere 4 ay süreyle İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması halinde en fazla iki kere yenilenerek 8 ay olmak üzere 4 ay süreyle Mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde en fazla 4 ay süreyle

5 geçici olarak kaç işçi çalıştırılabilir? İşveren tarafından geçici işçi çalıştırma hakkı kazanması halinde istediği kadar işçi çalıştırma hakkı her durumda kabul edilmemiştir. Yasal düzenlemeye göre; İşçinin yukarıda belirtilen izin ya da iş sözleşmesinin askıda olması nedeni ile işveren tarafından izinde ya da iş sözleşmesi askıda olan işçi sayısı kadar, Sektör olarak düzenlenen mevsimlik tarım işleri, ev hizmetleri ile birlikte işletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde işçi sınırlaması ile bağlı olmaksızın, İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması halinde geçici iş ilişkisi ile çalıştırılan işçi sayısı, işyerinde çalıştırılan işçi sayısının dörtte birini geçemez. Ancak, on ve daha az işçi çalıştırılan işyerlerinde beş işçiye kadar geçici iş ilişkisi kurulabilir. İşçi sayısının tespitinde, kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Geçici işçi sağlama sözleşmesi ile çalışan işçi, 30 uncu maddenin uygulanmasında özel istihdam bürosu ve geçici işçi çalıştıran işverenin işçi sayısına dahil edilmez. Geçici işçi çalıştıran işveren, çalıştırdığı sürenin sonundan itibaren aynı iş için 6 ay süreyle, İş Kanununun 29. maddesi uyarınca Toplu İşçi Çıkarma durumunda 8 ay süresince, Kamu kurum ve kuruluşlarında özel istihdam bürosu aracılığıyla, Yer altında maden çıkarılan işyerlerinde, 6356 SK m.65 kapsamında çalışma yapılan yerlerde grev ve lokavta katılamayacak işçiler hariç grev ve lokavtın uygulanması sırasında, geçici işçi çalıştırılamaz. 5 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

6 geçici işçi çalıştıran işverenin hak ve yetkileri nelerdir? 1) İşin gereği ve geçici işçi sağlama sözleşmesine uygun olarak geçici işçisine talimat verme yetkisine sahiptir. 2) İşyerindeki açık iş pozisyonlarını geçici işçisine bildirmek ve Türkiye İş Kurumu tarafından istenecek belgeleri belirlenen sürelerle saklamakla yükümlüdür. 3) Geçici işçinin iş kazası ve meslek hastalığı hallerini özel istihdam bürosuna derhal, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13 üncü ve 14 üncü maddelerine göre ilgili mercilere bildirmekle yükümlüdür. 4) Geçici işçileri çalıştıkları dönemlerde, işyerindeki sosyal hizmetlerden eşit muamele ilkesince yararlandırır. Geçici işçiler, çalışmadıkları dönemlerde ise özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden yararlandırılır. 5) İşyerindeki geçici işçilerin istihdam durumuna ilişkin bilgileri varsa işyeri sendika temsilcisine bildirmekle yükümlüdür. 6) 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17 nci maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen eğitimleri vermekle ve iş sağlığı ve güvenliği açısından gereken tedbirleri almakla, geçici işçi de bu eğitimlere katılmakla yükümlüdür. Geçici işçinin, geçici işçiyi çalıştıran işverenin işyerindeki çalışma süresince temel çalışma koşulları, bu işçilerin aynı işveren tarafından aynı iş için doğrudan istihdamı halinde sağlanacak koşulların altında olamaz. 6 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

7 geçici işçinin işvereni kimdir? Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur. Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, geçici işçi ile iş sözleşmesi, geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yapmak suretiyle yazılı olarak kurulur. Özel istihdam bürosu ile geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak geçici işçi sağlama sözleşmesinde; sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel istihdam bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alır. Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde, işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilir. Bu süre üç ayı geçemez. Geçici işçinin, herhangi bir şekilde çalışmasını engelleyen hükümler konulamaz. geçici işçilerin ücretleri kim tarafından ödenir? Geçici işçilerin ücret ve sair hakları özel istihdam bürosu tarafından karşılanır. İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması kapsamında kurulan geçici iş ilişkisinde, geçici işçi çalıştıran işveren işyerinde bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalıştığı süre boyunca her ay kontrol etmekle, özel istihdam bürosu ise ücretin ödendiğini gösteren belgeleri aylık olarak geçici işçi çalıştıran işverene ibraz etmekle yükümlüdür. Geçici işçi çalıştıran işveren, ödenmeyen ücretler mevcut ise bunlar ödenene kadar özel istihdam bürosunun alacağını ödemeyerek, özel istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek kaydıyla geçici işçilerin en çok üç aya kadar olan ücretlerini doğrudan işçilerin banka hesabına yatırır. İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih tarihinden itibaren 6 ay geçmeden geçici iş ilişkisi kapsamında çalıştırılamaz. Ücreti ödenmeyen işçiler ve ödenmeyen ücret tutarları geçici işçi çalıştıran işveren tarafından çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bildirilir. Sözleşmede belirtilen sürenin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisinin devam etmesi halinde, geçici işçi çalıştıran işveren ile işçi arasında sözleşmenin sona erme tarihinden itibaren belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılır. Bu durumda özel istihdam bürosu işçi hakkındaki borçlarından sözleşme süresiyle sınırlı olmak üzere sorumludur. 7 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri

8 İş Hukuku Danışmanlık Kapsamı Hizmetlerimiz ardaaşık Avukatlık Bürosu Türkiye çapında 2000 e yakın gerçek kişi ve 150 ye yakın tüzel kişiye etkin ve zamanında avukatlık hizmeti sunmaktadır. Şirketlerin çalışma hayatı kapsamında hukuki risklerden korunması amacı ile sürekli gelişen ve değişen hukuk uygulamalarına uyum sağlaması gerekmektedir. Bu çerçevede şirketlerin sürekli ve profesyonel destek alması mecbur hale gelmiştir. İş Hukuku nu ilgilendiren konularda ihtiyacınız doğrultusunda yazılı ve sözlü danışmanlık hizmeti verilmektedir. İş sözleşmelerinin kurulması ve düzenlenmesi İşyeri yönetmeliklerinin hazırlanması Disiplin kurullarının oluşturulması ve düzenlenmesi İnsan Kaynakları biriminin oluşturulması ve düzenlenmesi Çalışma koşullarında değişiklik Esnek çalışma uygulamaları Denkleştirme Telafi çalışması Ücret uygulamaları Ödemelerin belgelendirilmesi İzin uygulamaları Mazeret izni Yıllık izin Ücretsiz izin uygulamaları Düzenlenmesi gerekli kayıt ve belgeler Oluşturulması gerekli kurullar Alt işverenlik uygulamaları Kıdem ve ihbar tazminatı uygulamaları Kıdem ve ihbar tazminatına ilişkin uzlaşmazlık çözümleri İstifa dilekçeleri İbranameler İkale(bozma) sözleşmeleri Kısa çalışma uygulamaları Toplu iş hukuku danışmanlık hizmetleri Toplu sözleşme danışmanlığı Toplu sözleşme uyuşmazlıkları İş mevzuatı konularında şirket avukatlarına mevzuat desteği İş mevzuatı müfettiş incelemelerinde danışmanlık İş mevzuatı alanındaki değişikliklere ve yeni yasal düzenlemelere uyum konusunda destek 8 I ardaaşık avukatlık bürosu I iş hukuku hizmetleri