İLAÇ TEDAVİSİ, DİĞER TEDAVİ YÖNTEMLERİ VE ETKİ MEKANİZMALARI Dr. Yaprak ATAKER
|
|
- Irmak Ayral
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 bolum15 4/9/11 5:32 PM Page Lomber Dejeneratif Disk Hastal ve Dinamik Stabilizasyon 15- İLAÇ TEDAVİSİ, DİĞER TEDAVİ YÖNTEMLERİ VE ETKİ MEKANİZMALARI 15 İLAÇ TEDAVİSİ, DİĞER TEDAVİ YÖNTEMLERİ VE ETKİ MEKANİZMALARI nsan bilgisi dogmatiklerin öne sürdü ü gibi mutlak de il, ama flüphecilerin iddia etti i gibi de kesinlikten yoksun de ildir. Immanuel Kant Genel olarak insanlar n % inin yaflamlar n n bir döneminde bel a r s ile karfl karfl ya kald klar bilinmektedir. Tüm a rı nedenleri gözden geçirildi inde, bel a r s 45 yafl alt nda en s k, 45 yafl üzerinde ise üçüncü s kl kta görülmektedir (1). Bireylerin yaflam kalitesini ve sosyoekonomik durumunu tehdit edici nitelikte bir hastal k olan bel a r s n n nedenleri aras nda genetik, kiflisel ve çevresel faktörler yer almaktad r. Ancak, tek tek bak ld nda hangi faktörün daha fazla etkili oldu unu söylemek güçtür (1). Lomber spinal segmentin primer stabilizatörü olan disk dejenerasyonu, kronik a r ve özürlülük ile sonuçlanmaktad r. Disk dejenerasyonu, yafl ile orant l olarak artmakla beraber genç yafl grubunda da görülebilmektedir. Patofizyolojik olarak dejenerasyonda, disk hücrelerinden ekstrasellüler matriks üretiminin azald görülmüfltür. Bunun sonucunda nükleus pulposusta yar klar ve y rt klar, anulus fibrosustaki kollajen liflerde bozulma ve azalma, son plakta mikrok r klar oluflmaktad r (2,3). Sa l kl diskte anulus fibrosusun üçte bir d fl tabakas nda inervasyon varken, dejenere olan diskte iç tabakalara do ru sinir ve damar a n n ilerledi i görülmüfltür (4). Dejeneratif disk hastal üç fazdan oluflmaktad r: Birinci faz; disfonksiyon faz olup, yafllar aras nda görülmektedir. Bu dönemde, anulusta dairesel veya radial y rt klar, faset eklemde sinovit görülmektedir. kinci faz; instabilite faz olup, genellikle yafllar aras nda oluflmaktad r. Diskin iç yap s nda bozulma, ilerleyici disk rezorbsiyonu, faset eklemlerde laksite, sublüksasyon, eklem erozyonu ile karakterizedir. Son faz olan stabilizasyon faz ise, 60 yafl üzerinde görülmektedir. Dejenerasyonun ilerlemesi sonucu oluflan faset eklemlerdeki hipertrofi ve son plaklardaki osteofit, disk ve faset eklemlerde sertleflme ve ankiloz ile sonuçlanmaktad r (5). Bel a r s tedavilerinin etkinli ini araflt ran birçok çal flma ve derleme yay mlanm flt r. Bel a r s n n konservatif tedavisi; steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar, steroidler, kas gevfleticiler, opioid analjezikler, antidepresanlar, antikonvülzanlar, fizik tedavi yöntemleri, manipülasyon ve akupunktur gibi birçok yöntemi içermektedir. laç Tedavileri Steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar (SOA ) ve asetaminofen (Parasetamol) grubu: Steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar (SOA - ) grubunun etki mekanizmalar n tart flmadan önce, a r n n bu ilaçlar için geçerli olan oluflum aflamalar n n irdelenmesi gerekmektedir. A r n n genel patofizyolojisi üç grupta incelenmektedir. Bunlar; nosiseptif a r (somatik, visseral), nosiseptif olmayan a r (nöropatik, psikojenik) ve s n flanland r lamayan a r sendromlar d r (miyofasial a r sendromu, fibromiyalji sendromu) (6). Nosiseptif a r da, yaralanm fl ve inflamasyon olan dokudan siklooksijenaz (COX) enziminin aktivasyonu ile prostoglandin (PG) sal n - m artar ve bunun sonucunda nöronal yap lar n duyarl l da yükselir. A r n n nedeni, ço unlukla nosiseptörlerin aktivasyonudur. Prostoglandin, tüm dokularda var olan COX-1 enzimi ile üretilen doku hormonudur. Merkezi sinir sistemi, damar çeperleri, kalp, böbrek gibi dokularda COX-2 enzimi hâkimdir.
2 bolum15 4/9/11 5:32 PM Page Nosiseptörler, ço unlukla inflame ve travmatize dokudan COX-2 arac l ile salg lanan PGE-2 ile uyar lmaktad rlar. Periferik hiperaljezide PGE-2- reseptörlerinden camp oluflumu ile fosforilasyon bafllamakta ve geçici reseptör potansiyeli vanilloid 1 (transient receptor potential vanilloid 1/TRPV1) di er ad yla kapsaisin reseptörü, aktive olarak C lifleri uyar lmaktad r. Santral hiperaljezi ise, COX- 2 aktivasyonuna ba l olarak omurili in arka boynuzunda PG sentezidir. Omurili in arka boynuzda PGE-2 üretiminin artmas, ayn zamanda glisin reseptörü olan aç k klor kanal oran n da azaltmaktad r. kinci nörona klor geçiflinin azalmas, hiperpolarizasyonu da düflürmektedir. PG üretiminin periferik ve santral olarak önlenmesi, COX inhibitörlerinin (SOA ) esas etki mekanizmas n oluflturmaktad r (7,8). Asetaminofen analjezik, antipiretik bir ilaçt r ve etki mekanizmas net olarak bilinmemektedir. Prostaglandin ise, PG sentezinin zay f inhibitörü olarak kabul edilmektedir. n vivo olarak bak ld nda COX-2 inhibitörleri gibi davran r ancak antienflamatuvar etkisi zay ft r. Son y llarda, beyin ve omurilikte COX-3 varl tan mlanm flt r ve asetaminofenin selektif olarak merkezi sinir sisteminde COX-3 inhibisyonu yolu ile analjezik ve antipiretik etkisini gösterdi i düflünülmektedir. Asetaminofen bunun yan nda endojen vallinoid sistemini de modüle ederek analjezik etki göstermektedir. Vallinoidin nöronlar taraf ndan al n m n inhibe ederek TRPV1 reseptörlerinin aktivasyonunu önlemektedir (9-12). Steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar n bel a r s tedavisindeki etkinli ini araflt ran, di er analjeziklere ve plaseboya göre etkinli ini karfl laflt ran birçok çal flma vard r. Cochrane grubunun çal flmas, bu konuda yap lm fl en genifl derlemedir. Bu derlemede, 65 çal flma karfl laflt r lm fl ve buna göre radiküler semptomlar olmayan akut ve kronik bel a r l olgularda SOA ler plaseboya göre daha etkili bulunurken, di er analjeziklerden üstün etki gösterememifltir. Ancak, SOA kullanan gruplarda yan etki oranlar daha fazla bulunmufltur. Akut radiküler semptomu olan hastalarda, SOA lerin plaseboya üstünlü ü olmad belirtilmektedir. SOA nin B vitamini veya kas gevfleticilerle beraber kullan ld nda, tek bafl na kullan - m na ek bir fayda sa lamad da görülmüfltür. SOA lerin kendi aralar nda karfl laflt r ld nda birbirlerine üstünlü ü görülmemifltir (13). Uygulama flekli (oral, intramusküler, topikal, vb.) aç s ndan da SOA lerin birbirine üstünlü ü yoktur (14). Bu gruptaki ilaçlar, yan etki aç s ndan en s k gastrointestinal sistemi etkilemektedir. Kar n a r s, bulant, kusma, diare, gastrik mukozada erozyonlar, peptik ülser, mide kanamalar gastroinestinal sistemde görülen yan etkilerdendir. Ayr ca akut böbrek yetmezli i, nefrotik sendrom, hiperkalemi, s v elektrolit dengesizli i, hipertansiyon, kalp yetmezli i, bafl a r s, konfüzyon, uyuklama, vertigo gibi yan etkiler de görülebilir (15). COX-1 ve COX-2 inhibitörlerinin etkinli ini karfl laflt ran az say daki çal flmada etkinlik aç s ndan fark görülmezken, mide yan etkilerinin COX-2 inhibitörlerinde daha az oldu u görülmektedir (13). Opioid Analjezikler Opium, Rönesans Dönemi nde yayg n olarak kullan lan ilk narkotik analjeziktir. Opioidlar n prototipi olan morfin, 19. yüzy lda opiumdan izole edilmifltir. Opioidlar, merkezi sinir sisteminde presinaptik ve postsinaptik yerleflim gösteren opioid reseptörler [mü( ) kappa(j) ve delta(c)] arac l ile etki etmektedir (16). Opioid reseptörlerinin uyar lmas ile hücre membran ndan K + d flar ç kmakta ve voltaj ba ml kap lardan Ca +2 geri al n m inhibe olmaktad r. Membran potansiyellerinin K + ile hiperpolarizasyonu ve Ca +2 giriflinin inhibisyonu, nörotransmitterlerin sal n m n inhibe ederek nöronal yollarda a r n n iletimini de engellenmektedir. Morfin ve türevleri olan a r kesiciler, etkilerini periakuaduktal gri cevher, nükleus küneatus ve grasilis, spinal trigeminal nükleus ve talamusta bulunan müreseptörleri üzerinden göstermektedirler. Analjezik etkileri doza ba ml olup, bunlar membran hiperpolarizasyonu, nörotransmitter sal n m n n inhibisyonu ve inen inhibitör yollar n uyar lmas ile ortaya koyarlar. Mü reseptör agonistleri (kodein, fentanil, hidrokodon, hidromorfon, levorfanol, meperidin, metadon, morfin, oksikodon, propoksifen), etkisi en güçlü gruptur. Son dönemlerde yap lan çal flmalarda, kappa (j) ve delta (c) reseptör agonistlerinin de analjezik etkisi üzerinde durulmaktad r (17,18). Aktif maddeye karfl hipersensitivite, solunum depresyonu, akut veya ciddi bronflial ast m, paralitik ileus kontraendike oldu u durumlard r. Merkezi sinir sistemi depresanlar ile kullan l rken solunum depresyonu, hipotansiyon ve sedasyon aç s ndan dikkat edilmelidir. Opioidlerin akut veya kronik kullan mlar organ yetmezliklerine yol açmamaktad r. En yayg n bilinen ve s k görülen yan etkisi konstipasyondur. Opioid analjezinin, solunum depresyonu, sedasyon gibi yan etkilerine karfl h zla tolerans geliflmektedir. Opioidlere karfl fiziksel ve psikolojik ba ml l n da ortaya ç kabilece i unutulmamal d r (15,18,19). Tramadol, kodein analo u olup zay f bir reseptörü agonistidir. Buna ra men, akut a r daki etkinli i morfinin 1/20 si ile 1/5 i aras nda de iflmektedir. Tramadol bunun yan s ra merkezi sinir sisteminde noradrenalin ve seratonin geri al m n inhibe ederek de analjezik etki göstermektedir (20). Yan etki aç s ndan hem opioid özelli ine ba l olarak bulant, kusma, yorgunluk, halsizlik hem de monoaminerjik özelli ine ba l olarak bafl a r s, terleme ve sersemlik görülebilmektedir (21). Kanser d fl kronik a r da opioidlerin kullan m n araflt ran çal flmalara bak ld nda, araflt rmac lar özellikle bu gruptaki ilaçlar n ba ml l k potansiyeli ve sedasyon yan etkisi üzerinde durmaktad rlar. Opioid analjeziklerin, di er analjezik gruplar n yetersiz oldu u seçilmifl hasta gruplar nda her türlü riski aç klayarak kullan labilece- i noktas nda fikir birli i görülmektedir (18,19). Cochrane grubunun araflt rmas nda ise, opioidlerin plasebo ile karfl laflt r ld toplam üç çal flma (908 hasta) irdelenmifltir. Bu çal flmalarda sentetik, zay f bir opioid türevi olan tramadol kullan lm fl ve plaseboya göre üstün bulunmufltur (22). Opioidlerin, SOA ile karfl laflt r ld dördüncü bir çal flmada ise, fonksiyonel aç dan opioidlerin üstün olmad görülmüfltür (23). Kas Gevfleticiler Lomber bölgeyi çevreleyen kaslar, omurgan n stabilizasyon ve hareketinde rol oynamaktad r. Lomber paravertebral kaslarda spazm oluflumu, a r ve hareket k s tl l na yol açmaktad r.
3 bolum15 4/9/11 5:32 PM Page Lomber Dejeneratif Disk Hastal ve Dinamik Stabilizasyon 15- İLAÇ TEDAVİSİ, DİĞER TEDAVİ YÖNTEMLERİ VE ETKİ MEKANİZMALARI Bel a r s olan kiflilerde a r -spazm-a r döngüsünü k rmak için kas gevfleticilerden yararlan lmaktad r (15). Kas gevfleticilerin farkl etki mekanizmalar vard r. Kas gevfleticiler, benzodiazepinler ve benzodiazepin olmayanlar olmak üzere ikiye ayr lmaktad rlar. Benzodiazepin (diazepam, tetrazepam, vb.) kas gevfleticilerin; anksiyolitik, sedatif, hipnotik, antikonvülzan, antispastik, iskelet kas - n gevfletici etkileri vard r. Benzodiazepin reseptörlerine ba lanarak GABA etkisini artt rmaktad rlar (24). Benzodiazepin d fl ajanlar, beyin sap veya omurilik seviyesinde etki gösterirler. Bunlar n, merkezi sinir sistemindeki etki mekanizmalar tam olarak anlafl lamam flt r. Siklobenzaprinin etki mekanizmas tam olarak bilinmemekte, ancak yap - sal olarak trisiklik antidepresanlara benzemektedir. Sedatif ve antikolinerjik yan etkileri ön plandad r. Karisoprodol ve metaksalon orta derecede antispasmodiktir. Karisoprodol, inen retiküler formasyonda ve omurilikte nöronlar aras aktiviteyi bloke etmektedir. Karisoprodol, meprobamata metabolize olmaktad r. Meprobamat, anksiyolitik bir ajan olup kontrolsüz kullan m fiziksel ve psikolojik ba ml l a yol açabilmektedir. Baz antispastik ajanlar n (tizanidin), hayvanlar üzerinde yap lan çal flmalarda gastroprotektif etkisi oldu u gösterilmifltir (25). Cochrane grubunun araflt rmas na göre, akut bel a r s nda benzodiazepin d fl kas gevfleticiler k sa süreli semptomatik iyilik sa larken, kronik a r da ise benzodiazepinlerin etkinli i daha belirgindir. Kas gevfleticilerin birbirlerine üstünlü ü bulunmam flt r. Kas gevfleticilerin analjezikler ile bir arada kullan lmas n n her ikisinin de etkisini güçlendirdi i, ancak sedatif yan etkilerinin hasta seçiminde göz önünde bulundurulmas gerekti i üzerinde durulmufltur (26). Antidepresanlar Antidepresanlar n; diyabetik polinöropati, trigeminal nevralji, gerilim tipi bafl a r s, migren, fibromiyalji, bel a r s gibi birçok kronik a r l durumda etkili oldu unu gösteren araflt rmalar mevcuttur (27,28). Antidepresanlar n analjezik etkilerini aç klayan birkaç mekanizma üzerinde durulmufltur. Buna göre, serotonin ve noradrenalin reseptörlerinin uyar lmas ile analjezik etki ortaya ç kmaktad r. Antidepresanlar ile oluflan analjezi, bir opioid antagonisti olan nalokson ile inhibe olabilmektedir. Bunun yan s ra kronik antidepresan kullan m, beyinde opioid reseptör dansitelerini de de ifltirmekte ve endojen opioid düzeyini artt rarak analjezik etki göstermektedir. Antidepresanlar, N-metil D aspartat (NMDA) reseptörlerine ba lanarak hücre içi Ca +2 düzeyinin düflmesine yol açmaktad r. Spinal ve supraspinal düzeyde adenozin geri al m n n inhibisyonu da, antidepresanlar n analjezik etki mekanizmalar ndan biridir (29). Amitriptilin, imipramin, klomipramin gibi trisiklik antidepresanlar (TSA); serotonin inhibisyonu ve noradrenalin geri al n m n dengelerken, desimipramin ve nortriptilin gibi ajanlar noradrenalin geri al n - m n inhibe ederek analjezik etki göstermektedirler (27,30). Antidepresanlar n bel a r s ndaki etkinli ini araflt ran derlemelerden Fishbain in çal flmas nda, serotonin noradrenalin geri al n m inhibe eden ilaçlar n araflt r ld on araflt rmaya bak lm fl ve yedisinde analjezik etki bulunmufltur. Befl çal flmada, noradrenalin geri al n m n inhibe eden ajanlara bak lm fl ve dördünde analjezik etki bulunmufltur. Selektif serotonin geri al m inhibitörlerinin (SSRI) araflt - r ld iki çal flmada, analjezik etki görülmemifltir (31). Cochrane grubu, antidepresanlar n plasebo ile karfl laflt r ld on çal flmay taram fl ve bunlara göre analjezik, antidepresan etki, hastalar n fonksiyonel durumuna olan etkisi aç s ndan plaseboya üstünlük bulamam flt r (32). Araflt mac lar, sonuç olarak kronik bel a r s nda antidepresanlar n faydalar n n çeliflkili oldu u sonucuna varm fllard r. Antikonvülzanlar Antikonvülzanlar, nöronal uyar labilirli i azaltarak nöropatik a r da analjezik etki gösterirler. Gabapentin, x amino butirik asit (GA- BA) analo udur ve voltaj ba ml Ca +2 kanallar n n `2-c alt ünitelerine afinite gösterir. Voltaj ba ml Ca +2 kanallar n inhibe ederek analjezik gibi davran r. Pregabalin de ayn mekanizma ile etki gösterir (30). Gabapentin ve pregabalinin; omurgaya ba l nöropatik a r - da (radikülit, araknoidit, postlaminektomi sendromu gibi) etkinli i olmas na ra men, kronik bel a r s nda etkisi gösterilememifltir (33). Gabapentin ve pregabalin; postherpetik nevralji, diyabetik nöropati, fibromiyalji tedavisinde etkilidir. Genel olarak iyi tolere edilebilmelerine ra men, kullan m n n bafllang ç döneminde bafl dönmesi, uyku hali ve sersemlik hissine yol açabilir (30). Fizik Tedavi Yöntemleri Fizik Tedavide S cak ve So uk Uygulama Yüzeyel s, s cak paketler ve ultraviyole lambalar ile uygulanmaktad r. S cak paketler; dokuyu kondüksiyon, ultraviyole lambalar konversiyon yöntemi ile s tmaktad r. Girdap banyolar gibi su yolu ile s tma yöntemi ise konvektif s tma yöntemleridir (34). Yüzeyel s t c - lar ile uygulanan bölgede hem refleks termoregülasyon mekanizmas ile hem de s n n direkt etkisi ile vazodilatasyon meydana gelmektedir. S cak, serbest sinir uçlar nda a r efli ini yükseltmektedir. S cak etkisi ile artan dolafl m dokudaki enflamatuvar maddelerin, ödemin, eksudalar n çözülmesi ve ortamdan uzaklaflmas n sa layarak a r y kontrol eder. Ayr ca, a r l kas spazm n çözerek de a r n n azalmas nda etkili olur (35). S cak paketlerin s s uygulama s ras nda C civar ndad r. Ancak, cildin tolere edebilece i s cakl k olan 44 0 C afl lmamal d r. Bu nedenle, paketler kuru havluya sar larak uygulanmal ve süresi dakikay geçmemelidir. Cilt; bu yolla 42 0 C ye kadar s n rken, kas içi s 38 0 C ye kadar yükselmektedir (36). Derin s t c ajanlarda s kl kla kullan lan ultrason, ses dalgalar n n maddesel ortamlarda bas nç dalgalar fleklinde yay lmas n sa lamaktad r. Tedavi amaçl kullan lan ultrason dalgalar n n frekans 0,5-3,5 MHz aras ndad r. Ultrasonun termal ve termal olmayan etkileri vard r. Ultrason, doku taraf ndan emilirken s enerjisi aç a ç kmaktad r. Oluflan s miktar ; uygulanan dokunun emilim özelli ine, uygulama süresine, uygulama flekline ve dozuna ba l d r. Kas ve kemik doku aras ndaki akustik empedans fark yüksek oldu undan, aç a ç kan s miktar da fazlad r. Ya dokusunun emilimi azd r ve s kemik doku taraf ndan emilmektedir (37,34). Eklem çevresine yap lan uygulamalarda eklem içi s art fl sa lanabilmektedir (38). Ultrason dalgalar, s v içindeki erimifl gazlar n baloncuklar oluflturmas na yol açmaktad r.
4 bolum15 4/9/11 5:32 PM Page Bunlar, dengeli kavitasyon veya sürekli büyüyen dengesiz kavitasyon olarak adland r lmaktad r. Dengeli kavitasyon yolu ile oluflan mikro baloncuklar, ultrason dalgalar ile hareketlenmekte ve hücre zar n n geçirgenli ini artt rmaktad r. Dengesiz kavitasyonda ise hücre harabiyeti riski vard r. Ultrasonun termal etkisinden faydalan lmak isteniyorsa sürekli dalga kullan lmal ; termal olmayan etkiler içinse kesikli ak m uygulamas yap lmal d r. Ultrason, düflük frekanslarda daha derine penetre etmektedir. Tedavi süresi, 3-10 dakikad r. Her 10 cm 2 ye 1 dakika olacak flekilde ve tedavi edilecek bölgenin geniflli ine göre süre belirlenmektedir (34,37). So uk tedavi, buz torbalar veya paketleri ile uygulanmakta ve konveksiyon yolu ile yüzeyel dokuyu so utmaktad r. Buz; cildi h zla so utmakta, cilt s s 10 dakika içinde C ye ulaflmaktad r. Subkutan doku ise, bu sürede C so umaktad r. ntramusküler s 1 0 C veya daha az düflmektedir (34). So uk uygulama ile vazokonstrüksiyon ve metabolik aktivitede yavafllama meydana gelmektedir. So uk uygulama s ras nda daha fazla s düflmesini engellemek için refleks vazodilatasyon olmakta, bu reflekse Hunting refleksi denilmektedir. Fagositozun azalmas ve vazokonstrüksiyon ile enflamasyon kontrol alt na al nmaktad r. Kas spazm - n azalt c etkisini gamma sinir liflerinin iletimini inhibe ederek göstermekte, so uk uygulama ile sinir iletimi yavafllamakta ve analjezi oluflmaktad r (34,35). Cochrane grubunun bel a r l hastalar n tedavisinde yüzeyel s cak ve so uk tedavisinin etkinli ini araflt rd derlemeye on bir çal flma al nm flt r. Buna göre, s cak tedavinin akut ve subakut bel a r s ndaki etkinli i orta derecede bulunmufltur. So uk tedavisinin etkinli i ile ilgili çal flma say s yetersiz oldu undan net bir sonuca var lamam flt r (39). Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu (TENS) Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) nun gelifltirilmesi ve uygulanmas, Melzack ve Wall (40) taraf ndan tan mlanan Kap kontrol teorisi ne dayanmaktad r. Bu teoriye göre, A-beta liflerinin uyar lmas ile primer sensoryel aferentler omurili in arka boynuzunda bulunan substansiya jelatinosadaki inhibitör nöronlar uyarmakta ve a r l uyaran n A-delta ve C liflerine aktar lmas n önlemektedir (40). Bunun yan s ra endojen opioid sistemi etkileyen supraspinal mekanizmalar da tan mlanm flt r (41). Tulder in (42,43) yapm fl oldu u iki derlemede, TENS in bel a r s tedavisindeki etkinli inin net olmad üzerinde durulmufltur. Cochrane grubunun da sonuçlar bu derlemenin sonuçlar - na benzemektedir (44). TENS in oluflturdu u ak m n frekans na, amplitüdüne, ak m aral na ve dalgas na göre de iflen birden fazla uygulama flekli vard r. Bunlardan en s k, konvasiyonel TENS ve akupunktura benzeyen düflük frekansl TENS kullan lmaktad r (44). Bu iki tip TENS in etkinli ini araflt ran çal flmalarda etkinlik aç s ndan fark görülmemifltir (45,46). Manipülasyon Manipülasyon; anatomik eklem hareket aç kl s n rlar nda yap - lan, pasif hareket s n rlar n aflan, elle uygulanan, kontrollü ve ani itme hareketidir. Tan mlanm fl birçok manipülasyon tekni i vard r. tme teknikleri, pozisyonel teknikler, karfl t gerilim, fonksiyonel teknikler, yumuflak doku teknikleri, kas enerjisi, miyofasial serbestlefltirme, kraniyosakral manipülasyon gibi yöntemler bu teknikler aras nda yer almaktad r (47,48). Normal eklem hareketinin k s tlanmas, eklem kapsülünün veya ligamanlar n k salmas sonucu oluflmaktad r. Enflamasyon ve ödem de a r ve tonus art fl na yol açmaktad r. tme ile k s tlanma, manipülasyon ile segmental hareket k s tl l klar giderilmektedir. Manipülasyonun etki mekanizmas net olarak bilinmemekle beraber, birçok hipotez öne sürülmüfltür. Manipülasyon s ras nda omurili e giden yo un proprioseptif ve kinestetik uyar, a r transferini bloke etmektedir. Manipülasyon ile vertebra normal simetrik pozisyonuna gelmekte ve anormal proprioseptif uyar ortadan kalkmaktad r. Manipülasyon ile posterior longitidunal ligaman da gerilip f t klaflmay geri iterek a r - da azalmaya yard mc olmaktad r. Vertebral disfonksiyona neden olan yavafl ilerleyici dejeneratif durumlarda ise, postüral sendrom ad verilen aral kl a r ile karakterize tablo, vertebral hareket kayb ile karakterize disfonksiyonel sendrom, disk anormalliklerini kapsayan yetersizlik sendromu oluflmaktad r (47). Bir di er hipoteze göre, anüler fissürler içinde nükleer parçac klar bulunmakta ve hareketli segmentte intradiskal blokaj yaratarak disfonksiyona yol açmaktad r. Manipülasyon ile parçac n yeri de iflmekte ve spinal segmentteki disfonksiyon düzelmektedir (49). Faset eklemlerdeki kal n ve sert meniskoid oluflumlar, hareket s - ras nda eklemde s k flmakta; kapsüldeki mekanoreseptörlerin uyar lmas ile kas spazm meydana gelmektedir. Manipülasyon, iki eklem yüzeyini birbirinden uzaklaflt rarak parçac n serbestleflmesini sa lamaktad r (47,49). Cochrane grubunun yapt derlemeye göre; akut ve kronik bel a r l olgularda spinal manipülatif tedavi plasebodan üstün görülmekte, ancak di er konservatif yöntemlere göre üstünlü ü bulunmamaktad r (50). Akupunktur Geçmifli 3 bin y ldan eskiye dayanan geleneksel Çin t bb, fizyolojik yaflam destekleyen yaflam kuvveti teorisi ni baz almaktad r. Yaflam kuvveti qi, vücudu iki taraftan on iki meridyene böler ve hastal klar n bu enerji ak m ndaki dengesizliklerden ve enerjinin uygunsuz da l m ndan kaynakland na inan l r. Akupunktur kullan m, Ulusal Sa l k Enstitüsü (National Institute of Health/NIH) taraf ndan bel a r s ve baz di er hastal klar n tedavisinde onaylanm flt r (51). Akupunktur; alt n, gümüfl veya paslanmaz çelikten yap lan i nelerin ciltteki özel alanlara bat r lmas ile uygulanmaktad r. ne çevrilerek elle uyar verilebilindi i gibi, elektrik ak m ile de uyar verilebilmektedir (52). Meridyen teorisinden baflka Melzack ve Wall un (40) tan mlad Kap kontrol teorisi ile etki mekanizmas aç klanmaya çal fl lmaktad r (48). Cochrane grubu, akupunkturun bel a r s ndaki etkinli ini araflt ran otuz befl randomize kontrollü çal flman n sistematik derlemesini yapm flt r. Akut bel a r s ndaki kan t düzeyi yetersizken, kronik bel a r s nda plasebodan üstün bulunmufltur. Akupunktur; di er konservatif veya alternatif tedavilerden daha üstün olmamas na karfl n, di- er konservatif tedavilerle bir arada uyguland nda da a r n n azalmas ve fonksiyon art fl nda ek fayda sa lamaktad r (53).
5 bolum15 4/9/11 5:32 PM Page Lomber Dejeneratif Disk Hastal ve Dinamik Stabilizasyon 15- İLAÇ TEDAVİSİ, DİĞER TEDAVİ YÖNTEMLERİ VE ETKİ MEKANİZMALARI KAYNAKLAR 1. Weinstein MS, Herring Sa, Standaert CJ: Low back pain. In DeLisa J, Gans B, (eds): Physical medicine and rehabilitation: Principles and practice. Philedelphia, Lippincott Williams and Wilkins, 2005, pp Boos N, Weissbach S, Rohrbach H, Weiler C, Spratt KF, Nerlich AG: Classification of age-related changes in lumbar intervertebral discs Volvo Award in basic science. Spine 27: , Gruber HE, Hanley Jr EN: Analysis of aging and degeneration of the human intervertebral disc: Comparson of surgical specimens with normal controls. Spine 23: , Yamauchi K, Inoue G, Koshi T, Yamashita M, Ito T, Suzuki M, et al: Nerve growth factor of cultured medium extracted from human degenerative nucleus pulposus promotes sensory nerve growth and induces substance. P in vitro. Spine (34) 21: , Wood WG: Lower back pain and disorders of intervertebral disc. In Canale T (ed): Campbell s operative orthopaedics. Missouri, Mosby, 2003, pp Weinstein SM: Nonmalignant pain. In Walsh D (ed): Palliative medicine. Philadelphia, Saunders, Elsevier Imprint, 2008, Chapter Brune K, Zeilhofer HU: Antipyretic analgesics: Basic aspects. In Mc Mahon SB, Koltzenburg M (ed): Wall and Melzack s text book of pain. Philadelphia, Elsevier, 2006, pp Brune K, Hinz B: Nonsteroidal antiinflammatory drugs. In Walsh D (ed): Palliative medicine. Saunders, Elsevier Imprint, 2008, Chapter Chandrasekharan NV, et al: COX-3, a cyclooxygenase-1 variant inhibited by acetaminophen and other analgesic/antipyretic drugs: Cloning, structure and expression. Proc Natl Acad Sci, USA, 99: , Graham GG, Scott KF: Mechanism of action of paracetamol. Am J Ther 12(1):46-55, Högestätt ED, Jönsson BA, Ermund A, et al: Conversion of acetaminophen to the bioactive N-acylphenolamine AM404 via fatty acid amide hydrolase-dependent arachidonic acid conjugation in the nervous system. J Biol Chem 280(36): , Ottani A, Leone S, Sandrini M, Ferrari A, Bertolini A: The analgesic activity of paracetamol is prevented by the blockade of cannabinoid CB1 receptors. Eur J Pharmacol 531(1-3): , Roelofs PD, Deyo RA, Koes BW, Scholten RJ, van Tulder MW: Nonsteroidal antiinflammatory drugs for low back pain: An updated Cochrane Review.Spine (Phila Pa 1976). 33(16): , Waikakul S, Soparat K: Effectiveness and safety of loxoprofen compared with naproxen in nonsurgical low back pain: A par allel study. Clin Drug Invest 10:59-63, Erdine S: Analjezikler: A r sendromlar ve tedavisi. stanbul, Sanovel, 2003, pp Frank BL: Principles of pain management. In Auerbach PS (ed): Wilderness medicine. Chapter 17, Philadelphia, Mosby, 2007, Elsevier Imprint, 17. Vanderah TW: Delta and Kappa opioid receptors as suitable drug targets for pain. Clin J Pain 26:S10-S15, Ericksen JJ, Braverman DL, Shah RV: Interventions in chronic pain management. IV: Medications in pain management. Arch Phys Med Rehabil. 84 (Suppl 1):50-56, Harden NR: Chronic pain and opiates: A call for moderation. Arch Phys Med Rehabil 89 (Suppl 1):72-76, Dayer P, Collart L, Desmeules J: The pharmacology of tramadol. Drugs 47 (Suppl 1)1:3-7, Reig E: Tramadol in musculoskeletal pain-a survey. Clin Rheumatol 21 (Suppl 1):S9-S11, Deshpande A, Furlan A, Mailis-Gagnon A, Atlas S, Turk D: Opioids for chronic low-back pain. Cochrane Database Syst Rev. 18(3):CD004959, Jamison RN, Raymond S, Slawsby EA, Nedeljkovi SS, Katz N: Opioid therapy for chronic noncancer back pain: A randomized prospective study. Spine 23(23): , Jackson MD, Ryan DM: Drugs of importance in rehabilitation. In DeLisa JA (ed): Rehabilitation medicine: Principles and practice. (2nd ed), Philadelphia, J.B. Lippincott Company, Sirdalud Ternelin Asia-Pacific Study Group: Efficacy and gastroprotective effects of tizanidine plus diclofenac versus placebo plus diclofenac in patients with painful muscle spasms. Current Therapeutic Research 59(1):13-22, van Tulder MW, Touray T, Furlan AD, Solway S, Bouter LM: Muscle relaxants for nonspecific low-back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 4, Lynch ME, Watson CP: The pharmacotherapy of chronic pain: A review. Pain Res Manag 11:11-38, McQuay HJ, Moore RA: Antidepressants and chronic pain. BMJ 314: , Sawynok J, Esser MJ, Reid AR: Antidepressants as analgesics: An overvriew of central and peripheral mechanisms of action. J Psychiatry Neurosci 26(1):21-29, Lynch ME: The pharmacotherapy of chronic pain. Rheum Dis Clin N Am 34: , Fishbain D: Evidence-based data on pain relief with antidepressants. Ann Med 32(5): , Urquhart DM, Hoving JL, Assendelft WJJ, Roland M, van Tulder MW: Antidepressants for nonspecific low back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 1, Covington E: Chronic pain management in spine disorders. Neurol Clin 25: , Basford JR: Terapötik fiziksel ajanlar. DeLisa JA (ed), Aras l T (çev): Fiziksel t p ve rehabilitasyon: lkeler ve uygulamalar. (Philedelphia, Lippincott Williams and Wilkins, 2005), Ankara, Günefl Kitapevi, 2007, ss
6 bolum15 4/9/11 5:32 PM Page Erdo an F: S cak so uk ve ultraviyole. Beyazova M, Kurtaifl Y (ed): Fiziksel t p ve rehabilitasyon. Ankara, Günefl Kitapevi, 2000, ss Lechmann JF, De Lateur BJ: Therapeautic heat. In Lechmann JF (ed): Therapeautic heat and cold. Baltimore, Williams and Wilkins, 1990, ss Tuncer T: Elektroterapi. Beyazova M, Kurtaifl Y (ed): Fiziksel t p ve rehabilitasyon. Ankara, Günefl Kitapevi, 2000, ss Draper DO, Schulthies S, Sorvisto P,Hautala AM: Temperature changes in deep muscles of humans during ice and ultrasound therapies: An in vivo study. J Orthop Sports Phy Ther 21: , French SD, Cameron MC, Walker BF, Reggars JW, Esterman AJ: Superficial heat or cold for low back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 1, Melzack R, Wall PD: Pain mechanisms: A new theory. Science 150: , Kalra A, Urban MO, Sluka KA: Blockade of opioid receptors in rostral ventral medulla prevents antihyperalgesia produced by transcutaneous electrical stimulation (TENS). JPET 298: , van Tulder MW, Koes BW, Bouter LM: Conservative treatment of acute and chronic nonspecific low back pain: A systematic review of randomized controlled trials of the most common conservative interventions. Spine 22(18): , van Tulder MW, Koes BW, Assendelft WJJ, Bouter LM: The effectiveness of conservative treatment of acute and chronic low back pain. Amsterdam, EMGO Institute, Khadilkar A, Odebiyi DO, Brosseau L, Wells GA: Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) versus placebo for chronic low-back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 4, Jarzem PF, Harvey EJ, Arcaro N, Kaczorowski J: Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) for chronic low back pain. Journal of Musculoskeletal Pain 13(2):3-8, Topuz O, Ozfidan E, Ozgen M, Ardic F: Efficacy of transcuta neous electrical nerve stimulation and percutaneous electrical neuromodulation therapy in chronic low back pain. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation 17: , Wieting MJ, Andary MT, Holmes TG, Rechtein JJ, Zimmerman G: Manipülasyon, masaj, traksiyon. DeLisa JA (ed), Aras l T (çev): Fiziksel t p ve rehabilitasyon: lkeler ve uygulamalar. (Philedelphia, Lippincott Williams and Wilkins, 2005) Ankara, Günefl Kitapevi, 2007, ss Özcan E: Bel a r l hastalar n konservatif tedavisi. Özcan E (ed): Bel a r s : Tan ve tedavi. stanbul, Nobel Kitapevi, 2002, ss Maigne R: Spinal manipulation. In Maigne R (ed): Diagnosis and treatment of pain of vertebral origin. Florida, Taylor & Francis Group, 2006, ss Assendelft WJJ, Morton SC, Yu EI, Suttorp MJ, Shekelle PG: Spinal manipulative therapy for low-back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 1, Atchison JB, Taub NS, Cotter AC, Tellis A: Complimentary and alternative medicine treatments for low back pain. Physical Medicine and Rehabilitation: State of the Art Reviews 13(3): , Alper S: Akupunktur, lazer ve magnetoterapi. Beyazova M, Kurtaifl Y (ed): Fiziksel t p ve rehabilitasyon. Ankara, Günefl Kitapevi, 2000, ss Furlan AD, van Tulder MW, Cherkin D, Tsukayama H, Lao L, Koes BW, Berman BM: Acupuncture and dry needling for low back pain. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 1, 2005.
Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62
DetaylıBel A r lar n n Tedavisinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yöntemleri
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Bafl, Boyun, Bel A r lar Sempozyum Dizisi No: 30 May s 2002; s. 181-189 Bel A r lar n n Tedavisinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yöntemleri
DetaylıNöropatik Ağrı Tedavi Algoritması
6. ULUDAĞ NÖROLOJİ GÜNLERİ Mart 2011 - BURSA Nöropatik Ağrı Tedavi Algoritması Dr. Aslı Tuncer Kurne Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Nöropatik Ağrı -Tanım Somatosensorial sistemi
DetaylıKlinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN
Klinikte Analjeziklerin Kullanımı Dr.Emine Nur TOZAN Analjezikler Hastaya uygulanacak ilk ağrı kontrol yöntemi analjeziklerin verilmesidir. İdeal bir analjezik Oral yoldan kullanıldığında etkili olabilmeli
DetaylıYaşlıda Ağrı Tedavisi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker
Yaşlıda Ağrı Tedavisi Prof. Dr. Reyhan Çeliker Amaç l Toplumun bir parçası olan yaşlı bireyin, bu döneminde yaşam kalitesinin korunması ve aktif bir yaşam sürmesinin sağlanması rehabilitasyon tıbbının
DetaylıTOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015
TOKSİDROMLAR Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 Toksidrom tanım Toksidrom (=toksik sendrom) kelimesi, zehirlenmelerde tanı ve ayırıcı
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıAĞRI TEDAVĠSĠNDE NÖROSTĠMULASYON
AĞRI TEDAVĠSĠNDE NÖROSTĠMULASYON E Z G I T U N A E R D O Ğ A N Tarihteki yeri Teoriler Ağrı fizyolojisi Tedavi yöntemleri Ağrı tedavisinde elektriksel stimulasyonun yeri (tarihçesi ve güncel yaklaşımlar)
DetaylıÇocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı
Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Doç. Dr. Betül ULUKOL AKBULUT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ateş Hipotalamik set-point in yükselmesi Çevre ısısının çok artması Ektodermal
DetaylıSPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi.
SPİNALDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. Elif Başaran Gündoğdu. Uludağ Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ilacı, fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, kullanıcının yararı
DetaylıKLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU
KLİNİKTE ANALJEZİKLER VE ANALJEZİK KULLANIM İLKELERİ Prof. Dr. Gül Köknel TALU AMAÇ Kronik ağrılı hastada doğru analjezik tedavi uygulamaları hakkında bilgi vermek. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Öğrenci bu dersin
DetaylıDeomed Medikal Yay nc l k
Deomed Medikal Yay nc l k Schiltenwolf / Henningsen Muskuloskeletal A r lar Biyopsikososyal Yaklafl mla Tan ve Tedavi Türkçe Editörü / M. Sar do an Çeviri / A. Kasabal gil 16.5 x 24 cm, XVI + 320 Sayfa
DetaylıBoyun Ağrılarında Tanı ve Tedavi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi
Boyun Ağrılarında Tanı ve Tedavi Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi Boyun Anatomisi Boyun Anatomisi Omurganın en hareketli parçasıdır. Karotis, vertebral arter, omurilik ve spinal sinirleri
DetaylıTRAVMATİK SPİNAL KORD LEZYONLARINDA MEDİKAL TEDAVİ
TRAVMATİK SPİNAL KORD LEZYONLARINDA MEDİKAL TEDAVİ Dr.Hakan BOZKUŞ VKV Amerikan Hastanesi, Nöroşirurji Bölümü Omurilik Hasarı Birincil hasar İkincil hasar Sistemik değişiklikler (bradikardi, hipotansiyon,
DetaylıTarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON
1 Tarifname Teknik Alan KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Buluş, kronik yorgunluk sendromunun tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıN-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel)
N-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel) Laminasyon tekni i ile kaplanm fl 1 cm lik özel süngerli kumafltan yap lan dizli in sa ve sol yanlar nda 1'er adet arkada ise 3 adet cep içine yerlefltirilmifl sert
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
DetaylıTarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıNarkotik Analjezikler. Prof.Dr.A.Tanju ÖZÇELİKAY
Narkotik Analjezikler Prof.Dr.A.Tanju ÖZÇELİKAY Ağrı ile ilgili Kavramlar Ağrı, gerçek ya da potansiyel doku hasarıyla ilişkili hoş olamayan duyusal ve duygusal bir deneyim olarak tanımlanmaktadır. Ağrı,
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul
KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a
DetaylıHipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;
PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu
DetaylıTarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON
1 Tarifname SARKOPENİ NİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Teknik Alan Buluş, sarkopeni nin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu Günümüzde sarkopeni,
DetaylıÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR
ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid
DetaylıAğrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri
Ağrı Tedavisinde Akupunkturun Yeri Zekeriya AKTÜRK Şifa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği AD 22 Mart 2016 zekeriya.akturk@sifa.edu.tr, http:aile.sifa.edu.tr 1 Sunum planı Akupunktur nedir? Akupunkturun
DetaylıSpinal Kord Yaralanmaları ve Ağrı. Dr. Ayşegül Ketenci İstanbul Tıp Fak. FTR AD
Spinal Kord Yaralanmaları ve Ağrı Dr. Ayşegül Ketenci İstanbul Tıp Fak. FTR AD SKY- Sıklık 1 275 000 Kişi 259 000 Kişi Ağrı % 48-94 Yaşamı sınırlayan şiddetli ağrı % 11-34 Yaşam kalitesini en fazla düşüren
DetaylıHücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015
Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre
DetaylıKORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ
KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi
Detaylı6 MADDE VE ÖZELL KLER
6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
Detaylı08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D
VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
DetaylıUzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği
Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği TANIM OPİOİD Analjezik, sedatif Afyon NARKOTİK Kanunlar Tıbbi amaçlı kullanımda güvenli, etkili Suistimal, bağımlılık Tanındığında
DetaylıSpinal Ağrılı Kas Spazmlarında Oral Feniramidolün Etkinlik ve Emniyeti - Açık Çalışma
Araştırma Spinal Ağrılı Kas Spazmlarında Oral Feniramidolün Etkinlik ve Emniyeti - Açık Çalışma The Efficacy and Safety of Oral Phenyramidol in Spinal Painful Muscle Spasms - an Open Study 2 3 4 Halil
DetaylıB-10 Yün Elastik Ayak Bilekli i
B-10 Yün Elastik Ayak Bilekli i Elastik kumafltan yap lan bilekli in tak ld bölgeyi s cak tutarak tedaviye yard mc olmas sa lan r. Önden welcrolarla ayarlan r. Bileklik ayak ölçülerine uyum sa layacak
DetaylıYeni Anket Verisi Girişi
Yeni Anket Verisi Girişi lara ait kimlik verileri kesinlikle başka bir alanda paylaşılmayacaktır. ya ait özel veriler, sadece bilimsel çalışma merkezinin kendisi tarafından görüntülenebilecektir. proje
DetaylıTarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıDiabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik
Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Kliniği,Yara Bakım Merkezi İstanbul Tanım Diabetik
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıPnömokokal hastal klar
Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar
DetaylıMehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü
Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen
DetaylıKombine İntrakavernozal Enjeksiyon ve Görsel Uyarı Testleri nin Erektil Disfonksiyon Tanısında Rolü
Kombine İntrakavernozal Enjeksiyon ve Görsel Uyarı Testleri nin Erektil Disfonksiyon Tanısında Rolü Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Murat TUNCER Sunu planı: ED tanım, prevalans
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI AMBREKS PEDİATRİK şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 5 ml (1 ölçek) şurup solüsyonu, 15 mg ambroksol HCl içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol % 70 solüsyonu, metil paraben, propil paraben,
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m
Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m 1.0 Girifl 1.1 Bu K lavuz Notu nun (KN) amac finansal raporlama için De erleme Raporu nu kullananlar ve haz rlayanlar Uluslararas
DetaylıANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM. Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü
ANALJEZİKLERDE ETKİLEŞİM Dr. Sevil Bavbek İ.T.F. İçhastalıkları ABD, Tıbbi Onkoloji BD İ.Ü. Onkoloji Enstitüsü ETKİLEŞİMDE PRENSİPLER Farmasötik Farmakokinetik Emilim Dağılım infüzyon sıvılarındakimyasal
DetaylıT bbi Makale Yaz m Kurallar
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
DetaylıFibromyalji Tedavisi. Yrd. Doç. Dr. Tuncer Kılıç Yıldırım beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
Fibromyalji Tedavisi Yrd. Doç. Dr. Tuncer Kılıç Yıldırım beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Giriş: Fibromyalji (FM) etyolojisi net olmayan yaygın ve kronik kas-iskelet ağrı
Detaylı1. Fizik Tedavi Nedir?
1. Fizik Tedavi Nedir? Kas iskelet sistemi ile ilgili ağrı, fonksiyon kaybı, sakatlık ve yetersizliğin tedavisinde elektrik akımı, sıcak-soğuk, çeşitli frekansta ses dalgaları, manyetik alan tedavisi,
DetaylıFTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon
FTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon Kompleks Bölgesel Ağrı Sendromu Complex Regional Pain Syndromme yrd. doç. dr. emin ulaş erdem GİRİŞ Genellikle travmalardan sonra ortaya çıkar Belirgin bir sinir hasarı
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi
K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n
Detaylımediven mediven Mastektomi sonrası oluşan ödem tedavisinde seçilebilecek en doğru ürün. CCL 1 (15 21 mmhg) CCL 2 (23 32 mmhg) Endikasyonlar Koldaki birincil ve ikincil lenf ödemlerin bilekten ba layarak
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
DetaylıLomber Disk Hastalığında Konservatif Tedavi Yöntemleri Conservative Treatment Modalities for Lumbar Disc Disease
Geliş Tarihi: 22.01.2018 / Kabul Tarihi: 04.03.2018 Türk Nöroşir Derg 28(2):185-189, 2018 Derleme Lomber Disk Hastalığında Konservatif Tedavi Yöntemleri Conservative Treatment Modalities for Lumbar Disc
DetaylıPostoperatif A r Tedavisi II
Postoperatif A r Tedavisi II Emine ÖZYUVACI, Saadettin SEV M ÖZET SUMMARY Son y llarda postoperatif a r fizyolojisinde, yeni analjezikler ve yeni tekniklerle ilgili büyük geliflmeler görülmüfltür. Ayn
DetaylıCO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :
CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir.
KULLANMA TALİMATI ASİST 1200 mg toz içeren saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir. Bu ilacı
DetaylıMultipl Skleroz da semptomatik tedavi
Multipl Skleroz da semptomatik tedavi Spastisite ve tremorun tedavisi Dr. Muammer KORKMAZ Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği 1 Multipl skleroz (MS) santral sinir
DetaylıSİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder
SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca
Detaylı.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina
.. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü
DetaylıK MYA GAZLAR. ÖRNEK 2: Kapal bir cam kapta eflit mol say s nda SO ve NO gaz kar fl m vard r. Bu kar fl mda, sabit s - cakl kta,
K MYA GAZLAR ÖRNEK 1 : deal davran fltaki X H ve YO gazlar ndan oluflan bir kar fl m, 4,8 mol H ve 1,8 mol O atomu 4 8 içermektedir. Bu kar fl m n, 0 C ve 1 atm deki yo unlu u,0 g/l oldu una göre, kütlesi
DetaylıBiberiye Eter Yağı. Biberiye Eter Yağı
Biberiye Eter Yağı Biberiye, küçük, sürekli yeşil, açık mor, mavi çiçekli Akdeniz bölgesinde yetişen bir çalılıktır. Bu bitkiyi halk tıbbında uzun yıllar boyunca kullanıyorlardı. Eski Yunanlılar ve Romalılar,
DetaylıDünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)
Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
Detaylı6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.
SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi
DetaylıBir ruhsal belirti olarak ağrı
Bir ruhsal belirti olarak ağrı Uzm. Dr. Irmak POLAT Kars Harakani Devlet Hastanesi 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bursa, 3-7 Ekim 2017 Kronik ağrı bir halk sağlığı sorunu >70 milyon Amerikalı Medikal harcamalar,
DetaylıBEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.
Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu
DetaylıÇOCUKLUKTA ve ERGENL KTE KEM K SA LI I
ÇOCUKLUKTA ve ERGENL KTE KEM K SA LI I Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE
DetaylıAcil Serviste Ağrı ACİL SERVİSTE AĞRI YÖNETİMİ. Acil Serviste Ağrı. Ağrı nedir? 12.06.2010
ACİL SERVİSTE AĞRI YÖNETİMİ Seda Özkan Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp A.D., Kayseri Acil servislerde en sık karşılaşılan yakınmadır. % 78* % 86** *J Pain 2007;8:460-466, **Ann Emerg Med 1999;33:652-658
DetaylıB-6 Yün Elastik Dirseklik
B-6 Yün Elastik Dirseklik Elastik kumafltan yap lan dirsekli in tak ld bölgeyi s cak tutarak tedaviye yard mc olmas sa lan r. Dirseklik vücut ölçülerine uyum sa layacak flekilde 5 de iflik ölçüde imal
DetaylıKULLANMA TALİMATI. 35, 50 ve 100 gramlık alüminyum tüplerde, uygulayıcısı ve kullanma talimatı ile birlikte karton kutuda kullanıma sunulmaktadır.
ESTRIOL Vajinal Krem, 1 mg Vajinal yolla veya haricen uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: 1 gramında 1 mg östriol bulunur. Yardımcı maddeler: Dekalinyum klorür, Parfüm yağı, Dokusat sodyum, Propilen
DetaylıMAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ. 6. Hafta Oda Akustiği
MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ 6. Hafta Oda Akustiği Sesin Oda İçerisinde Yayınımı Akustik olarak sesin odada yayınımı için, sesin dalga boyunun hacmin boyutlarına göre oldukça küçük olması gerekmektedir.
DetaylıProf. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi, Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı
Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi, Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı İçerik FM tedavisinde öneriler APS ve EULAR Yeni ilaçlar Duloxetine Milnacipran Pregabalin Diğer
DetaylıİKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ
İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik
DetaylıDers 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac
Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun
DetaylıMerkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar
Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H
DetaylıTarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname PARKĠNSON HASTALIĞININ SEMPTOMATĠK TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, parkinson hastalığının semptomatik tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin
DetaylıP-1 Anatomik Boyun Yast Büyük. P-2 Anatomik Boyun Yast Küçük. Anatomik Yast klar. P-3 Anatomik Boyun Yast Çocuk
P-1 Anatomik Boyun Yast Büyük Sürekli elastik ve fleklini koruyabilen poliüretan köpükten üretilen yast k özel tasarlanan ergonomik flekliyle omuz ve boyun bölgesinin gevflemesini sa lar. Fermuarl, kolayl
DetaylıHepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.
Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla
DetaylıAKUT AĞRI. Yrd.Doç.Dr. Mert AkbaĢ, FIPP Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Algoloji Bilim Dalı
AKUT AĞRI Yrd.Doç.Dr. Mert AkbaĢ, FIPP Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Algoloji Bilim Dalı HASAR AĞRI Uluslararası Ağrı AraĢtırmaları TeĢkilatı (IASP) nın tanımına göre AĞRI Vücudun belirli
DetaylıKULLANMA TALİMATI. PRENT Film Kaplı Tablet. Ağız yoluyla alınır.
KULLANMA TALİMATI PRENT Film Kaplı Tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: Asebutolol Yardımcı maddeler: Selüloz, mısır nişastası, povidon 25, magnezyum stearat, hipromelloz, makrogol, kuru nane esansı,
DetaylıKULLANMA TALİMATI. - Yardımcı maddeler: Poli(laktik-ko-glikolik asit) 1:1
KULLANMA TALİMATI Lectrum 3,6 mg İmplant Deri altına uygulanır. Steril, apirojen - Etkin madde: 3.78 mg leuprorelin asetat - Yardımcı maddeler: Poli(laktik-ko-glikolik asit) 1:1 Bu ilacı kullanmaya başlamadan
DetaylıHart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.
Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,
DetaylıSeramik nedir? alfabesi 6
Seramik in alfabesi 6 Seramik nedir? Seramik, en basit tarifiyle, çok yüksek s cakl kta piflirilmifl toprak demektir. Serami in tarihi, uygarl k tarihi kadar eskidir. lk serami in Milattan Önce 6000 y
DetaylıS-1 Silikon Tabanl k 3/4. S-2 Silikon Tabanl k 4/4 nce. Silikon Ürünler. S-3 Silikon Tabanl k 4/4 Mavi Noktal
S-1 Silikon Tabanl k 3/4 Yüksek kaliteli silikondan üretilen 3/4 tabanl k ark takviyesi destekli olup fazla ayakta kalan kifliler ve a r l ayaklar için ayakkab içine kolayl kla tak lmas için yar m tabanl
DetaylıEGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ
EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları Klinik Egzersiz Test Sonuçları Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması Bireyler arası karşılaştırmalar
DetaylıPsikofarmakolojiye giriş
Psikofarmakolojiye giriş Genel bilgiler Beyin 100 milyar nöron (sinir hücresi) içerir. Beyin hücresinin i diğer beyin hücreleri ile 1,000 ile 50,000 bağlantısı. Beynin sağ tarafı solu, sol tarafı sağı
DetaylıK MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 :
K MYA K MYASAL TEPK MELER VE ESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : ÖRNEK : X ile Y tepkimeye girdi inde yaln z X Y oluflturmaktad r. Tepkimenin bafllang c nda 0, mol X ve 0, mol Y al nm flt r. Bu tepkimede X ve Y ten
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.
KULLANMA TALİMATI KONTİL çiğneme tableti Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum siklamat, povidon K-30, sukroz,
DetaylıMekanik özellikte kronik bel ağrısı olan hastaların tedavisinde bel ağrısı okulu programının etkinliği
DOI: 10.5472/MMJ.2014.03251.1 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Mekanik özellikte kronik bel ağrısı olan hastaların tedavisinde bel ağrısı okulu programının etkinliği Efficiency of back pain-school program
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
DetaylıVenöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil
DetaylıÇocuk ve Tüberküloz (Verem)
TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuk ve Tüberküloz (Verem) Pediyatrik Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu TÜRK TORAKS DERNE E T M K TAPLARI SER S Türk Toraks Derne i yay n d r Türk Toraks Derne
DetaylıGENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL
Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading
DetaylıENDOBUTTON CL ULTRA. Etkili Polyester örgülü sutür (#5 lead and #2 flipping) kullan lm flt r
ENDOBUTTON CL ULTRA Daha geliflmifl güç ve sa laml k sa layan ENDOBUTTON CL ULTRA sistemi en kuvvetli femoral tespiti sa lamaktad r. Anatomik veya geleneksel Ön Çapraz Ba rekonstrüksiyonlar için idealdir
DetaylıH. Atilla ÖZGENER* Afla daki ikinci tabloda ise Türkiye elektrik üretiminde yerli kaynakl ve ithal kaynakl üretim yüzdeleri sunulmufltur.
Mevcut Kaynaklar Kullan lmas na Ra men 2020 li Y llarda Türkiye de Elektrik Enerjisi Aç Olabilir mi? H. Atilla ÖZGENER* I. Türkiye nin Elektrik Enerjisi Durumunun Saptanmas Türkiye nin elektrik enerjisi
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
DetaylıDEPRENİL 50 mg 30 Tablet
DEPRENİL 50 mg 30 Tablet Depresyon, depresyona bağlı yeme ve uyku bozuklukları, bipolar hastalığın depresyon fazı, migren FORMÜLÜ Her bir Deprenil tablet 50 mg opipramol dihidroklorür içerir. FARMAKOLOJĠK
Detaylı