FİZİK BASAMAK SERİSİ DERS KİTAPÇIKLARI FİZİK MANYETİZMA AHMET DOĞRU

Transkript

1 FİZİK BAAMAK ERİİ DER KİTAPÇIKLARI FİZİK 10 MAYETİZMA AHMET DOĞRU

2

3 1-MADDEİ MAYETİK ÖZELLİKLERİ a) Paramanyetizma 3-MIKATILARI ÖZELLİKLERİ a. b. b) Diyamanyetizma c. Mıknatıs ortadan kesilirse c) Ferromanyetizma 2-MIKATILAMA TÜRLERİ 4-MAYETİK ALA ÇİZGİLERİ a) ürtünme İle Demir b) Etki İle Demir c) Dokunma İle

4 ÖREK Bir maddeyle ilgili olarak bilinen; I. Mıknatıs tarafından güçlü olarak çekiliyor II. Konulduğu manyetik alanı arttırıyor III. Bir mıknatısa dokundurulduğunda geçici olarak mıknatıslanıyor Özleliklerden hangileri maddenin ferromanyetik olabileceğini gösterir? ÖREK X Y Z X, Y ve Z mıknatıslarının manyetik alan çizgileri şekildeki gibi oluşmaktadır. Buna göre mıknatısların kutup işaretleri nasıl olabilir? ÖREK ÖREK X Y X ve Y maddeleri düzgün manyetik alana konulduklarında manyetik alan çizgilerini şekildeki gibi etkiliyorlar. Buna göre I. X; özelliktedir II. X; demir olabilir III. X; Mıknatıs tarafından zayıf olarak çekilir IV. Y; özelliktedir V. Y; Mıknatıs tarafından güçlü olarak itilir İfadelerinden hangileri doğrudur? ÖREK Manyetik alan çizgileri şekildeki gibi olan mıknatısların 1, 2 ve 3 numaralı kutupları nedir? ÖREK(öss-2002) K, L ve M mıknatısları demir tozu bulunan bir masaya konulunca demir tozları yukarıdaki gibi şekilleniyor. Buna göre 1, 2 ve 3 numaralı kutup işaretleri nedir? K L M 5-MIKATILATI ETKİLEŞMEİ Yukarıdaki şekilde bir çubuk mıknatıs şekildeki gibi önece iki sonra da dört eşit parçaya ayrılıyor. Buna göre K, L ve M kutupları ne olabilir? Zıt kutuplar birbirini... ÖREK Aynı kutuplar birbirini... X Y Z Bir mıknatıs şekildeki gibi bölünerek X, Y ve Z mıknatısları oluşuyor. Bu mıknatısları şekildeki konumları gözönünde bulundurularak; I. X mıknatısı Y mıknatısını çeker II. X mıknatısı Z mıknatısını iter III. Y mıknatısı Z mıknatısını çeker demir d kuvvet= demir Mıknatısın her iki tarafı da... Mıknatıslar arası uzaklık artarsa......

5 OT: İPLİ ORULAR ÖREK T ip İpte oluşan gerilme kuvveti, T= İpte oluşan gerilme K, L ve M maddelerine mıknatısların etkisi T1 T2 kuvveti hesaplanırken; şekildeki gibi olduğuna göre; I. K mıknatıstır II. L mıknatıstır III. M ferromanyetik maddedir İfadelerinden hangileri kesinlikle yanlıştır? T1 = T2= ÖREK T1 T3 Tavana bağlı ipler; Mıknatıslar serbest bırakıldığında hangi mıknatıs, hangi yönde hareket eder? T1 = ÖREK T2 T4 T2= İki mıknatıs arası kuvvet; I. Mıknatısların kutup şiddetleri T3 II. Mıknatıslar arası uzaklığa T4 III. Mıknatısların bulunduğu ortam Değişkenlerinden hangilerine bağlıdır? ÖREK(2012-YG) ÖREK X Y Z Şekildeki yerlerinde sabitlenmiş X ve Z mıknatıslarının tam ortasına Y mıknatısı bırakıldığında, Y mıknatısı ok yönünde hareket ediyor. Buna göre 1, 2 ve 3 numaralı kutuplar ne olabilir? Mıknatıslar serbest bırakıldığında hangi mıknatıslar ok yönünde hareket eder?

6 ÖREK DÜYAI MAYETİK ALAI VE PUULA Y ipinin uzunluğu arttırılırsa Tx ve Ty ip gerilmeleri nasıl değişir? ÖREK L mıknatısı şekildeki gibi ters döndürülürse X ve Y iplerindeki gerilmeler nasıl değişir? ÖREK(2004-öss) Pusula iğnesi yandaki ÖREK Yandaki şekilde gibi şekillendiğine göre K ve L kutupları ne olabilir? mıknatısların ağırlığı 30 mıknatıslar arası kuvvet büyüklüğü ise 10 olduğuna göre T1/T2 oranı kaçtır? ÖREK K ÖREK(2013-YG Yandaki şekilde K, L, M ve P dinamometrelerinde L Ekvator oluşan kuvvetleri sıralayınız M Dünya etrafındaki K, L ve M noktalarında konulan mıknatıslar nasıl şekil alırlar?

7 AKIMI MAYETİK ETKİLERİ ELEKTROMIKATILAR Manyetik Alan Yönü (ağel Kuralı) ÖREK K L ÖREK Şekildeki gibi akım geçen bir telin etrafında bulunan K, L, ve M noklatarındaki manyetik alanların: a) büyüklüklerini sıralayın b) yönlerini belirtin Yukarıdaki şekle göre mıknatısların kutup işaretleri nedir? ÖREK ÖREK Şekildeki gibi akım geçen bir telin etrafında bulunan K, L, ve M noklatarındaki manyetik alanların büyüklüklerini sıralayın K elektromıknatısında anahtarı kesiliyor. Buna göre M mıknatısı ile ilgili olarak; I. Hareket etmez II. K'ya doğru hareket eder III. L'ye doğru hareket eder Hangileri doğrudur?

8 MAYETİZMA Konu Tarama Testi 1. X: Mıknatıs tarafından zayıf olarak çekiliyor. Y: Mıknatıs tarafından zayıf olarak itiliyor. Z: Mıknatıs tarafından güçlü olarak çekiliyor. 4. Yukarıda mıknatısla olan etkileşimleri verilen X, Y ve Z maddelerinin manyetik özellikleri aşağıdaki seçeneklerin hangisimde doğru olarak verilmiştir? X maddesi Y maddesi Z maddesi Manyetik alançizgileri şekildeki gibi olan mıknatısların 1, 2. 3 ve 4 kutupları aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? 1.kutup 2.kutup 3.kutup 4.kutup 2. Maddeler iç yapılarındaki manyetik özelliklere göre çeşitli sınıflandırmalara tabi tutulurlar. Bir manyetik alana konulduklarında iç manyetik alanları dış alandan çok daha büyük olan maddelere, daha küçük olan maddelere ise madde denir. Yukarıda maddelerin manyetik özellikleriyle ilgili olarak verilen cümlelerdeki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir? 5. Manyetik alançizgileri şekildeki gibi olan mıknatısların K, L ve M kutupları aşağıdakilerden hangisi gibi olur? X kutbu Y kutbu Z kutbu X maddesi Y maddesi X Y Z Şekildeki mıknatıs yukarıda gösterildiği gibi kesilerek 2 parçaya ayrılarak iki yeni mıknatıs oluştuluyor. Bu mıknatısların X, Y ve Z kutupları aşağıdakilerden hangileri gibi olabilir? X kutbu Y kutbu Z kutbu Şekildeki mıknatısın K ve L noktalarındaki manyetik alan çizgileri hangi yöndedir? K noktası ağ Aşağı ağ ol Yukarı L noktası Yukarı ol ağ ağ Aşağı

9 Özdeş X, Y ve Z mıknatıslarından X ve Y sabit tutulup Y serbest bırakılınca, Y ok yönüne doğru hareket ediyor. Buna göre K, L ve M kutupları aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? X kutbu Y kutbu Z kutbu Özdeş mıknatıslar yayların uçlarına asılan eşit aşırlıktaki bilyelere aralarında d, d, 2d uzaklığı olacak biçimde şekildeki gibi üç ayrı konumda yaklaştırıldığında yaylardaki uzama miktarları sırasıyla X 1, X 2, X 3 olmaktadır. X 1, X 2, X 3 arasındaki ilişki nasıldır? X 1 >X 2 >X 3 X 3 >X 2 >X 1 X 3 >X 1 >X 2 X 3 =X 2 >X 1 X 2 >X 1 >X 3 9. Manyetik özellik içermeyen metallerle tavana sabitlenmiş iki mıknatısın arasına KL cismi şekildeki gibi iple asılmıştır. Bu durumda KL cismi dengede olduğuna göre; 12. I. KL cismi demirdir. II. KL cismi mıknatıstır. III. KL cismi ters çevrilirse yine dengede kalır. İfadelerinden hangileri doğru olabilir? Yalnız I I ve II Yalnız III I ve III I, II ve III Bu konumların hangilerinde L mıknatısı serbest bırakılırsa d uzaklığı değişir? Yalnız I I ve II Yalnız III 10. I ve III I, II ve III Özdeş K, L ve M mıknatıslarından K ve L sabit tutulup Y serbest bırakılınca, Y ok yönüne doğru hareket ediyor. Buna göre 1, 2 ve3 kutupları aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? kutbu 2 kutbu 3 kutbu İplerdeki gerilmeler T 1, T 2, T 3 arasındaki ilişki nasıldır? T 1 >T 2 >T 3 T 3 >T 2 >T 1 T 3 >T 1 >T 2 T 3 =T 2 >T 1 T 2 >T 1 >T 3

10 14. Mıknatıslar arası uzaklık d azaltılırsa T 1 ve T 2 ip gerilmeleri nasıl değişir? 17. İkisi de artar İkisi de azalır T 1 azalır, T 2 artar K anahtarı kapatıldığında X ve Y mıknatısları hangi yönlerde hareket eder? X mıknatısı Y mıknatısı T 1 değişmez, T 2 artar 1 yönü 3 yönü İkisi de değişmez 2 yönü 1 yönü 4 yönü 4 yönü 2 yönü 3yönü 2 yönü hareketsiz 15. X ve Y mıknatısları şekildeki gibi yer değiştirdiklerinde T 1 ve T 2 ip gerilmeleri nasıl değişir? İkisi de artar İkisi de azalır T 1 azalır, T 2 artar T 1 değişmez, T 2 artar İkisi de değişmez 18. Şekildeki gibi i akımı akan bobinlerin ortasında KL cismi şekildeki gibi dengede durmaktadır. Buna göre KL cismi için; I. Demirdir. II. K ucu, L ucu olan mıknatıstır. III. K ucu, L ucu olan mıknatıstır. yargılarından hangileri doğru olabilir? Yalnız I I ve II Yalnız III I ve III I, II ve III ürtünmesiz eğik düzlem üzerinde şekildeki gibi durmakta olan K ve L mıknatısları T1 ve T2 gerilme kuvveti oluşan iplerle şekildeki gibi durmaktadırlar. I. K ters çevrilirse T 2 artar. II. α açısı arttırılırsa T artar, T azalır III. Mıknatıslar arası uzaklık d artarsa, T 1 ve T 2 azalır. İfadelerinden hangileri doğru olabilir? Yalnız I I ve II Yalnız III Şekildeki elektromıknatıs demir bilyeye şekildeki gibi yaklaşınca bilyeyi kenndine doğru çekiyor. Reosta ok yönünde hareket ettirilince; I. α açısı artar. II. elektromıknatısın kutup şiddeti azalır III. İpteki gerilme kuvveti azalır. İfadelerinden hangileri doğru olabilir? Yalnız I I ve II Yalnız III I ve III I, II ve III I ve III I, II ve III

11 F TET 10 Elektrik ve Manyetizma 5 KAZAIM KAVRAMA TET 1. Üzerinden akım geçen iletken tel düzgün bir manyetik alan içine konulduğunda tele etki eden manyetik kuvvet; I. Telin boyu II. Telden geçen akım III. Manyetik alanın büyüklüğü IV. Telin manyetik alanla yağtığı açı niceliklerinden hangilerine bağlıdır? I ve II II ve III I, II veiii II, III ve IV I, II, III ve IV 4. maddeler için; I. Bağıl manyetik geçirgenlikleri 1 den biraz büyüktür. II. Manyetik alan içine konulduklarında manyetik alan çizgilerini çok az sıklaştırırlar. III. Bakır, paramanyetik maddelere örnek olarak gösterilebilir. yargılarından hangileri doğrudur? Yalnız I I ve II I ve III II ve III I, II ve III 2. Manyetik alan çizgileriyle ilgili olarak; I. onsuz sayıdadırlar. II. ayıları, şiddetleri ile ters orantılıdır. III. Mıknatısın dışında kutbundan kutbuna doğrudur. yargılarından hangileri doğrudur? Yalnız I Yalnız II I ve II I ve III II ve III ÖLÇME, DEĞERLEDİRME VE IAV HİZMETLERİ GEEL MÜDÜRLÜĞÜ 5. Platin Kobalt Altın Yukarıdaki manyetik geçirgenlik özelliği ile elementlerin eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 3. Mıknatıslar günlük hayatta; I. Akü II. Hoparlör III. Mikrofon IV. Elektrik motoru araçlarından hangilerinde kullanılır? Yalnız II Yalnız IV II ve III II, III ve IV I, II, III ve IV 6. Akım geçen düz iletken bir telin çevresindeki manyetik alan ; I. Ortamın manyetik geçirgenliği II. Akımın büyüklüğü III. Telin uzunluğu niceliklerinden hangilerine bağlıdır? Yalnız I I ve II I ve III II ve III I, II ve III Î

12 TET 10 Elektrik ve Manyetizma 5 7. Coğrafi kuzey - güney doğrultusu ile manyetik kuzey - güney doğrultusu arasındaki açıya... denir. ifadesinin fizik bilimi açısından doğru olabilmesi için boş bırakılan yerler aşağıdakilerden hangisi ile doldurulmalıdır? Eğilme açısı Dönme açısı Doğal açı Ekvatoral açı apma açısı 8. K,L ve M çubuk mıknatısları iplerle tavana asılmış ve şekildeki gibi dengededir. 10. ürtünmesiz yatay düzlemde aralarında d uzaklık bulunan özdeş K, L ve M mıknatısları şekildeki durumdan serbest bırakılıyor. Buna göre mıknatısların ilk hareket yönleri aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir? K L M Buna göre mıknatısların X, Y ve Z kutuplarının işaretleri aşağıdakilerden hangisi gibidir? X Y Z ÖLÇME, DEĞERLEDİRME VE IAV HİZMETLERİ GEEL MÜDÜRLÜĞÜ 11. Mıknatıslarla ilgili; I. Manyetik alan çizgileri mıknatıs içinde kutbundan kutbuna doğrudur. II. Manyetik kuvvet çizgileri süreklidir. III. Mıknatıslarda itme - çekme özelliğinin en fazla olduğu yerlere kutup denir. yargılarından hangileri doğrudur? Yalnız I I ve II I ve III II ve III I, II ve III 12. ürtünmesiz yatay düzlemde bulunan K, L ve M özdeş mıknatıslarından K ve M mıknatısları yere sabitlenmiştir. 9. Aşağıda verilen; I. Weber / m 2 II. Tesla III. m $ A ifadelerinden hangileri manyetik alanın birimi olarak kullanılabilir? Yalnız I I ve II I ve III II ve III I, II ve III L mıknatısı ok yönünde hareket ettiğine göre; mıknatısların X, Y ve Z kutupları için ne söylenebilir? X Y Z KAZAIM KAVRAMA TET :... :... :... O : Puan :...