HAZIRLAYAN KÜBRANUR USTAOĞLU DANIŞMAN ÖĞRETMEN EYÜPHAN ÇELİK

Transkript

1 MORG ÇALIŞANLARININ İŞ DOYUMU ve TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ The relationship between morgue staff s job satisfaction and their fatique levels HAZIRLAYAN KÜBRANUR USTAOĞLU DANIŞMAN ÖĞRETMEN EYÜPHAN ÇELİK Psikoloji Alanı Orta Öğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışması Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu 2014

2 Araştırmanın Gerekçesi Purpose of the research İş doyumu ve tükenmişlik ile ilgili birçok meslek için araştırmalar yapılmış, çıkan sonuçlar incelenmiştir. Bu sonuçların bazıları morg çalışanlarında farklılık göstereceği düşünüldüğünden bu araştırma yapılmıştır. There are a lot of researches on different occupations about job satisfaction and fatique and the results were analysed. It is thought that the results would be different from morgue staff. Amaç Aim Bu araştırmada amaç; morg çalışanlarının demografik özelliklerine göre tükenmişlik ve iş doyumu düzeyleri arasındaki farkı ortaya koymak ve tükenmişlik ile iş doyumu arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. The aim of this project; the difference between fatique and job satisfaction will be come out according to morgue staff s demographic specialities and identified the relationship between fatique and job satisfaction.

3 Veri Toplama Araçları ve Çalışma Grubu Araştırmaya Trabzon ilinde kamuda ve özel sektörlerde çalışan 39 u morg görevlisi, 21 i hastane imamı olmak üzere 60 kişi katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Maslach Tükenmişlik Ölçeği(MTÖ), Minnesota İş Tatmini Ölçeğinden yararlanılmıştır. Ayrıca kişisel bilgileri almak için araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Anket ile elde edilen verilerden SPSS for Windows Evaluation programı ile Frequencies, ANOVA, ve Kısmi Korelasyon analizi yapılmıştır. The research was carried out on 39 morgue staff and 21 hospital imams who are working for both public and private sector.

4 BULGULAR, SONUÇLAR VE TARTIŞMA TÜKENMİŞLİK VE İŞ DOYUMU İLE İLGİLİ BULGULAR The results about exhaustion and job satisfaction Cinsiyet Değişkenine Göre Tükenmişlik ve İş Doyumu Puan Farkı Tablo 1. Cinsiyet Durumu TÜKENMİŞLİK CİNSİYET Mean DUYGUSAL ERKEK 25,125 TÜKENME KADIN 32,333 Total 26,567 DUYARSIZLAŞMA ERKEK 11,894 KADIN 17,083 KİŞİSEL BAŞARIBŞZ TÜKENMİŞLİK TOPLAM Total 12,949 ERKEK 24,915 KADIN 21,250 Total 24,169 ERKEK 62,522 KADIN 70,667 Total 64,207 mak. puan Sig.(2tailed) 45 0, , ,31 iş DOYUMU Cinsiyet Mean İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM DOYUM TOPLAM ERKEK 40,93 KADIN 27,90 Total 38,61 ERKEK 25,65 KADIN 16,83 Total 23,83 ERKEK 66,78 KADIN 43,90 Total 43,90 mak. puan sig(2-tailed) Araştırmamda, cinsiyet değişkenine göre tükenmişlik ve iş doyumu puanlarında anlamlı fark olduğu, kadınların erkeklerden daha fazla duygusal tükenme yaşadığı, iş doyumunda ve kişisel başarı alt boyutunda ise erkeklerin kadınlardan daha yüksek puan aldıkları görülmüştür. Cinsiyet değişkenine göre iş doyumu puanlarında anlamlı fark olduğu, erkeklerin kadınlardan daha yüksek puan aldığı görülmüştür. The point difference between exhaustion and satisfaction according to gender variance. In my research, it is seen that men gets higher point than women in terms of job satisfaction and in the dimension of personal success.

5 Yaş Değişkenine Göre Tükenmişlik ve İş Doyumu Puan Farkı/ The difference between fatique points job satisfaction points according to age. Tablo 2. Yaş Değişkeni TÜKENMİŞLİK YAŞ Mean DUYGUSAL yaş arası 35,857 TÜKENME yaş arası 30, yaş üstü 20,115 Total 26,567 DUYARSIZLAŞMA yaş arası 16, yaş arası 14, yaş üstü 9,760 KİŞİSEL BAŞARIBŞZ TÜKENMİŞLİK TOPLAM Total 12, yaş arası 18, yaş arası 22, yaş üstü 27,538 Total 24, yaş arası 71, yaş arası 68, yaş üstü 57,640 Total 64,207 mak. puan Sig.(2tailed) İŞ DOYUMU YAŞ Mean İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM DOYUM TOPLAM yaş arası yaş arası 33,16 40 yaş üstü 46,12 Total 38, yaş arası 20, yaş arası 20,50 40 yaş üstü 28,28 Total 23, yaş arası 49, yaş arası 53,80 40 yaş üstü 75,08 Total 62,62 mak. Puan sig(2-tailed) Araştırmamda, yaş değişkenine göre tükenmişlik puanlarında anlamlı fark olduğu, yaş arası morg çalışanlarının 40 yaş üstü morg çalışanlarından daha fazla duygusal tükenme yaşadığı, ve kişisel başarı alt boyutunda 40 yaş üstü morg çalışanların yaş arası morg çalışanlarından daha yüksek puan aldıkları görülmüştür. Ergin in (1996) yaptığı çalışmada, yaş değişkeninin tükenmişlikle ters orantılı olduğu gösterilmiştir. It is seen that the morgue staffs who are are more emotianally exhaustive than ones who are over 40.

6 Medeni Hal Değişkenine Göre Tükenmişlik ve İş Doyumu Puan Farkı/ The difference between fotique points and job satisfaction points according to moratival statues. Tablo 3. Medeni Durum TÜKENMİŞLİK MEDENİ HAL Mean BEKAR 39,400 DUYGUSAL EVLİ 24,627 TÜKENME DUL 35,250 Total 26,567 BEKAR 18,000 DUYARSIZLAŞMA EVLİ 12,100 DUL 17,250 KİŞİSEL BAŞARIBŞZ TÜKENMİŞLİK TOPLAM Total 12,949 BEKAR 19,600 EVLİ 24,680 DUL 23,500 Total 24,169 BEKAR 77,000 EVLİ 61,939 DUL 76,000 Total 64,207 mak. puan Sig.(2tailed) 0,01 0,22 İŞ DOYUMU MEDENİ HAL Mean BEKAR 25,20 İÇSEL DOYUM EVLİ 40,57 DUL 32,25 Total 38,61 BEKAR 16,20 DIŞSAL DOYUM EVLİ 24,88 DUL 20,50 Total 23,83 BEKAR 41,40 DOYUM TOPLAM EVLİ 65,78 DUL 52,75 Total 62,62 mak. puan sig(2-tailed) , Medeni durum değişkenine göre tükenmişlik puanlarında anlamlı fark olduğu, bekarların evlilerden daha fazla duygusal tükenme yaşadığı ve kişisel başarı alt boyutunda evlilerin bekarlardan daha yüksek puan aldıkları görülmüştür. Bekarların ölüleri yıkaması ve ölü yakınları ile ilişkilerde bulunması evlilere göre duygusal tükenmeyi daha fazla tetiklediği düşünülebilir. It is seen that the people who are single are more emotionally exhausetive than the ones who are married.

7 Eğitim Durumu Değişkenine Göre Tükenmişlik ve İş Doyumu Puan Farkı/ The difference between fatique points job satisfaction points according to their education. Tablo 4. Eğitim Durumu TÜKENMİŞLİK EĞİTİM DURUMU Mean İlkokul 31,667 Ortaokul 34,154 DUYGUSAL Lise 27,632 TÜKENME Üniversite 19,773 Total 26,567 İlkokul 16,167 Ortaokul 16,308 DUYARSIZLAŞMA Lise 13,611 Üniversite 9,545 KİŞİSEL BAŞARIBŞZ TÜKENMİŞLİK TOPLAM Total 12,949 İlkokul 24,000 Ortaokul 19,923 Lise 23,389 Üniversite 27,364 Total 24,169 İlkokul 71,833 Ortaokul 70,385 Lise 66,529 Üniversite 56,682 Total 64,207 mak. puan Sig.(2tailed) İŞ DOYUMU EĞİTİM DURUMU Mean İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM DOYUM TOPLAM ilkokul 34,60 ortaokul 29,08 lise 38,47 üniversite 45,57 Total 38,61 ilkokul 23,33 ortaokul 17,77 lise 22,72 üniversite 28,67 Total 23,83 ilkokul 57,60 ortaokul 46,85 lise 61,47 üniversite 75,10 Total 62,62 mak. puan sig(2-tailed) Eğitim durumu değişkenine göre tükenmişlik ve iş doyumu puanlarında anlamlı fark olduğu, ilkokul mezunu olanlarda üniversite mezunu olanlardan daha fazla duygusal tükenme ve duyarsızlaşma görülmüştür. Ayrıca eğitim durumu yükseldikçe iş doyumu arttığı gözlenmiştir. It is seen that the people who leave high school are more emotionally exhaustive than the ones who have university degree.

8 Meslekte Çalışma Yılı Değişkenine Göre Tükenmişlik ve İş Doyumu Puan Farkı/ The difference between fatique points and job satisfaction points according to the years they spent on their occupation. Tablo 5. Çalışma Yılı TÜKENMİŞLİK ÇALIŞMA YILI Mean DUYGUSAL TÜKENME DUYARSIZLAŞMA KİŞİSEL BAŞARIBŞZ TÜKENMİŞLİK TOPLAM 3-5 yıl arası 34, yıl arası 34, yıl üstü 21,611 Total 26, yıl arası 16, yıl arası 17, yıl üstü 10,314 Total 12, yıl arası 20, yıl arası 21, yıl üstü 25,971 Total 24, yıl arası 70, yıl arası 72, yıl üstü 58,471 Total 64,207 mak. puan Sig.(2tailed) , İŞ DOYUMU ÇALIŞMA YILI Mean İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM DOYUM TOPLAM 3-5 yıl arası 29, yıl arası 30,69 10 yıl üstü 43,91 Total 38, yıl arası 19, yıl arası 18,76 10 yıl üstü 27,09 Total 23, yıl arası 48, yıl arası 49,06 10 yıl üstü 71,70 Total 62,62 mak. puan sig(2-tailed) Çalışma yılı değişkenine göre tükenmişlik ve iş doyumu puanlarında anlamlı fark olduğu, çalışma yılı 3-5 yıl arası olanların çalışma yılı 10 yıl üstü olanlardan daha fazla duygusal tükenme yaşadığı, iş doyumunda ve kişisel başarı alt boyutunda ise çalışma yılı 10 yıl üstü olanların, çalışma yılı 3-5 yıl arası olanlardan daha yüksek puan aldıkları görülmüştür. Çalışma yılı arttıkça duygusal tükenme ve duyarsızlaşma puanı azalır. It is seen that the people who spent 3-5 years on their jobs are more emotionally exhausetive than the ones who spent over 10 years.

9 Alınan Maaş Değişkenine Göre Tükenmişlik ve İş Doyumu Puan Farkı/ The difference between fotique and job satisfaction according to their salary. Tablo 6. Maaş Değişkeni TÜKENMİŞLİK ALINAN MAAŞ Mean mak. puan Sig.(2tailed) İŞ DOYUMU MAAŞ Mean mak. puan sig(2-tailed) 1000 TL altı 34, TL altı 28,86 DUYGUSAL TÜKENME DUYARSIZLAŞMA KİŞİSEL BAŞARIBŞZ TL arası 24, TL arası 14,917 Total 26, TL altı 16, TL arası 11, TL arası 7,583 Total 12, TL altı 21, TL arası 24, TL arası 29,500 Total 24, İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM TL arası 41, TL arası 50,58 Total 38, TL altı 17, TL arası 25, TL arası 31,83 Total 23, TL altı 46, TÜKENMİŞLİK TOPLAM 1000 TL altı 73, TL arası 61, TL arası 52,000 Total 64, DOYUM TOPLAM TL arası 68, TL arası 82,42 Total 62, Maaş değişkenine göre tükenmişlik ve iş doyumu puanlarında anlamlı fark olduğu, 1000 TL altı maaş alan çalışanlarda TL arası maaş alan çalışanlardan daha fazla duygusal tükenme ve duyarsızlaşma görülmüştür. Ayrıca çalışanın maaş durumu yükseldikçe iş doyumu arttığı görülmüştür. According to different level of salary the staff gets, fotique and job satisfaction points completely differs. It is seen that staff who gets under 1000 TL are more emotionally exhaustive and depersanalization than the ones who gets between TL.

10 Hizmet İçin Eğitim Alma Durumu Değişkenine Göre Tükenmişlik ve İş Doyumu Puan Farkı/ The difference between and job satisfaction to contribution of inservice education Tablo 8. Hizmet İçin Eğitim Alma Durumu TÜKENMİŞLİK DUYGUSAL TÜKENME DUYARSIZLAŞMA KİŞİSEL BAŞARIBŞZ TÜKENMİŞLİK TOPLAM HİZMET İÇİN EĞİT.DURUMU Mean hizmet için eğitim almış 19,971 hizmet için eğitim almamış 35,192 Total 26,567 hizmet için eğitim almış 9,576 hizmet için eğitim almamış 17,231 Total 12,949 hizmet için eğitim almış 26,697 hizmet için eğitim almamış 20,962 Total 24,169 hizmet için eğitim almış 56,750 hizmet için eğitim almamış 73,385 Total 64,207 mak. puan Sig.(2tailed) İŞ DOYUMU HİZMET İÇİN EĞT. Mean İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM DOYUM TOPLAM hizmet için eğitim almış 44,84 hizmet için eğitim almamış 30,88 Total 38,61 hizmet için eğitim almış 28,03 hizmet için eğitim almamış 18,65 Total 23,83 hizmet için eğitim almış 73,73 hizmet için eğitim almamış 49,28 Total 62,62 mak. puan sig(2-tailed) Hizmet içi eğitimi alma değişkenine göre tükenmişlik ve iş doyumu puanlarında anlamlı fark olduğu, hizmet içi eğitimi almayan çalışanlarda hizmet içi eğitimi almış olanlardan daha fazla duygusal tükenme ve duyarsızlaşma görülmüştür. Ayrıca hizmet içi eğitimi alan çalışanların, hizmet içi eğitimi almamışlara göre iş doyumu arttığı görülmüştür. According to contribution of inservice education, fatique and job satisfaction completely differs. It is seen that the staff who doesn t get in-service education are more emotionally exhaustive and depersonalization than the ones who does.

11 Tükenmişliğin Alt Boyutlarının Kendi Aralarındaki Korelasyon İlişkisi/ the correlation between the lower of fatique themselves Tablo 9. Tükenmişliğin Alt Boyutları DUYGUSAL TÜKENME DUYARSIZLAŞMA KİŞİSEL BAŞARI TÜKENMİŞLİK TOPLAM DUYGUSALTÜKENME 1 0,856** -0,654** 0,884** DUYARSIZLAŞMA 1-0,549** 0,879** KİŞİSEL BAŞARI 1-0,282* TÜKENMİŞLİKTOPLAM 1 Tükenmişliğin alt boyutlarının kendi aralarındaki ilişkiye bakıldığında; tükenmişlik ölçeğinin birinci alt boyutu olan duygusal tükenme ile ikinci alt boyutu olan duyarsızlaşma arasında pozitif yönde güçlü (r=0,856**);üçüncü alt boyutu olan kişisel başarı ile negatif yönde güçlü (r=-0,654**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani duygusal tükenme puanı artarken duyarsızlaşma puanı artmakta, kişisel başarı puanı azalmaktadır. Tükenmişlik ölçeğinin ikinci alt ölçeği olan duyarsızlaşma ile üçüncü alt boyutu olan kişisel başarı arasında negatif yönde güçlü (r=-0,549**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani duyarsızlaşma puanı artarken, kişisel başarı puanı azalmaktadır. Emotional exhaustion point and depersonalization point increases proportionally. Yet the personal success point decreases. The higher depersonalization point is, the lower personal success point gets.

12 İş Doyumu Alt Boyutlarının Kendi Aralarındaki Korelasyon İlişkisi/ Correlation relationship in the dimension of job satisfaction themselves. Tablo 10. İş Doyumu Alt Boyutları İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM İŞ DOYUMU TOPLAM İÇSELDOYUM 1 0,935** 0,989** DIŞSALDOYUMDOYUM 1 0,977** İş doyumu alt boyutlarının kendi aralarındaki ilişkiye bakıldığında, içsel doyum ile dışsal doyum arasında pozitif yönde güçlü(r= 0,935**)anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani içsel doyum puanı arttıkça dışsal doyum puanı da artmaktadır. Internal satisfaction point and the external satisfaction point increases proportionally.

13 İŞ DOYUMU İLE TÜKENMİŞ ARASINDAKİ KORELASYON Tablo 11. İş Doyumu ile Tükenmişlik Arasındaki Korelasyon İÇSEL DOYUM DIŞSAL DOYUM İŞ DOYUMU TOPLAM DUYGUSAL TÜKENME -0,833** -0,826** -0,858** DUYARSIZLAŞMA -0,712** -0,751** -0,746** KİŞİSEL BAŞARIBŞZ 0,564** 0,507** 0,544** TÜKENMİŞLİK TOPLAM -0,754** -0,796** -0,799**

14 Tükenmişlik ölçeğinin birinci alt boyutu olan duygusal tükenme ile iş doyumu ölçeğinin birinci alt boyutu olan içsel doyum arasında negatif yönde güçlü (r=-0,833**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani duygusal tükenme puanı arttıkça içsel doyum puanı azalmaktadır. Tükenmişlik ölçeğinin birinci alt boyutu olan duygusal tükenme ile iş doyumu ölçeğinin ikinci alt boyutu olan dışsal doyum arasında negatif yönde güçlü (r=-0,826**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani duygusal tükenme puanı arttıkça dışsal doyum puanı azalmaktadır. The higher emotional exhaustion point is, the lower internal satisfaction point gets. The higher emotional exhaustion point is, the lower external satisfaction point gets.

15 Tükenmişlik ölçeğinin ikinci alt boyutu olan Duyarsızlaşma ile iş doyumu ölçeğinin birinci alt boyutu olan içsel doyum arasında negatif yönde güçlü (r=-0,712**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani duyarsızlaşma puanı arttıkça içsel doyum puanı azalmaktadır. Tükenmişlik ölçeğinin ikinci alt boyutu olan duyarsızlaşma ile iş doyumu ölçeğinin ikinci alt boyutu olan dışsal doyum arasında negatif yönde güçlü (r=-0,751**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani duyarsızlaşma puanı arttıkça dışsal doyum puanı azalmaktadır. The higher depersonalization point is, the lower satisfaction point gets. The higher depersonalization point is, the lower external satisfaction point gets.

16 Tükenmişlik ölçeğinin üçüncü alt boyutu olan Kişisel Başarı ile iş doyumu ölçeğinin birinci alt boyutu olan içsel doyum arasında pozitif yönde güçlü (r=0,564**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani Kişisel Başarı puanı arttıkça içsel doyum puanı da artmaktadır. Tükenmişlik ölçeğinin üçüncü alt boyutu olan Kişisel Başarı ile iş doyumu ölçeğinin ikinci alt boyutu olan dışsal doyum arasında pozitif yönde güçlü (r=0,507**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani Kişisel Başarı puanı arttıkça dışsal doyum puanı da artmaktadır The personal success point and internal satisfaction point increases proportionally. The personal success point and external satisfaction point increases proportionally.

17 SONUÇ OLARAK; / As a result; Morg çalışanlarının tükenmişlik ölçeğinin toplam puanı ile iş doyumu ölçeğinin toplam puanı arasında negatif yönde güçlü (r=-0,799**) anlamlı ilişki bulunmuştur. Yani tükenmişlik puanı arttıkça iş doyumu puanı azalmaktadır. The more fatique point is, the less job satisfaction point gets.

18 KAYNAKÇA 1. Akçamete G, Kaner S, Sucuoğlu B. Öğretmenlerde Tükenmişlik, İş Doyumu ve Kişilik. Ankara: Nobel Yayınları; Aydın K. Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri ve Tükenmişliğe Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Aydın Pİ. İş Yaşamında Stres. Ankara: Pegem A Yayıncılık; Balcı A. Öğretim Elemanlarının İş Stresi. Kuram ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayınları; Baltaş A. Baltaş Z. Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi; Başaran İE. Örgütsel Davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları; Bilgiç, R., (1998). TheRelationship Between Job Satisfaction and Personal Characteristics of Turkish Workers, Journal of Psychology,132(5), p Bilgin N. Sosyal Psikoloji Sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayıncılık; Budak G, Budak G. İşletme Yönetimi. İzmir: Barış Yayınları; Burris, V. (1983). Thesocialand Political Consequences of Overeducation, Amerikan SociologicalReview,48(8), p

19 11. Clark, A.E. (1997). Whyare Women So Happy At Work?,LabourEconomics,4, p DeMato, D.S. (2001). Job Satisfaction Among Elemantary School Counselors in Virginia: Thirteen Years Later. Doctor of Philosophy, Virginia Polytechnic Institute and State University. 13. DinçerÖ. Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. İstanbul: Beta Basım; Doğan O. Depresyonun Epidemiyolojisi. Duygu durum Bozuklukları Dizisi 2000; 1(1): Ebeling, J.S. and King, M., (1981). Hierarchical Position in the Work Organization and Job Satisfaction: A Failureto Repliate. Human Relations,34(7), p Edelvvich J. Burnout, Stages of Disillisionment in the Helping Professions. New York: Human Sciences Press; Eren E, Kaya N. Ödüllendirmede Yeni Düşünce Boyutları ve Bir Araştırma. Nevşehir: Erciyes Üniversitesi, Sekizinci Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Bildiriler Kitabı; Ergin C. Akademisyenlerde Tükenmişlik ve Çeşitli Stres Kaynaklarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 1995; 12(1-2): Ersoy F, Yıldırım C, Edirne T. Tükenmişlik (Staff Burnout) Sendromu. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi 2001;

20 21. Freudenberger NJ, Richelson G. Burn-out; How to Beat the High Cost of Success. New York: Bantam Boks, Doubleday&Company İne; Greenberg,J. & Baron, R.A., (1997). Behavior in Organizations: UnderstandingandManagingthe Human Side of Work. USA:Prentica-Hall. 23. Gürşimşek I, Girgin G. İzmir Örnekleminden Okulöncesi Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okullarda Hizmet Veren Öğretmenlerde Görülen Tükenmişlik (Burnout) Düzeyi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu. Çanakkale: Hock RR. Professional Burnout Among Public School Teachers. Public Personal Management 1988; 17(2): Işıkhan V. Çalışma Hayatında Stres ve Başa Çıkma Yolları. Ankara: Sandal Yayınları; Izgar H. Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; Izgar H. Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi 2001; 27: Kırılmaz A, Çelen Y, Sarp N. İlköğretimde Çalışan Bir Öğretmen Grubunda Tükenmişlik Durumu Araştırması. İlköğretim Online 2003; 2(1): Landy, J.F. (1989). Psychology of WorkBehavior.California: Brooks/Cole Publishing Company. 30. Leiter PM. Areas of VVorklife Survey Manual. VVolfville (Canada): Centre for Organizational Research and Development; 2003.

21 31. Locke, E.A., (1976). The Nature and Causes of Job Satisfaction. In M.D. Dunnette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizastional Psychology, Chicago: Rand McNally, p Maslach C, Leiter MP. The Truth About Burnout. San Francisco: Lossey-Bass; Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job Burnout. Annual Review of Psychology 2001; 52: Maslach C, Zimbardo PG. Burnout The Cost of Caring. New Jersey: Prentice-Hall İne, Englevvood Cliffs; Maslach C. Job Burnout: New Directions in Research and Intervention. Current Directions in Psychological Science 2003; 12(5): Mortimer, J.T. (1979). Changing Attitudes Toward Work. New York: Work in AmericanInstitude. 37. Muchinsky, P.M. (2000). Psychology Appliedto Work(Sixth Edition). USA: Wadsworth. 38. Nelson, D.L. &Quick, J.C. (1991). Social Support and Newcomer Adustment in Organizations: AttachmentTheory at Work? Journal of OrganizationalBehavior,12, p Özdevecioğlu M. Algılanan Örgütsel Adaletin Bireylerarası Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2003; 21: Özer K. Gerçekçi Yönetişim. İstanbul: Sistem Yayıncılık; 2003.

22 41. Özmen H. Görme Engelliler Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri. Yüksek Lisans. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Peker R. İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişliklerine Etki Eden Bazı Faktörler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2002; 15(1): Robie, C.,Ryan, A.M.,Schieder, R.A., Para, L.F. And Smith,p. (1998). The Relation Between Job Level and Job Satisfaction. Groupand Organization Management,(December), p Şahin, A. (2003). Yöneticilerin iş Tatmini ve Memnuniyeti. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,1(5), s Şahin ED. Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri (Ankara İli İlköğretim ve Ortaöğretim Okulları Örneği). Yüksek Lisans. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Schultz, D.P. &Schultz, S.E. (1998). Psychology and Industry Today: An Introduction to Industrial and Organizational Psychology.New York: Macmillan Publishing Company. 47. Silah M. Çalışma Psikolojisi. Ankara: Selim Kitabevi Yayınları; Solmuş T. İş Yaşamında Duygular ve Kişilerarası İlişkiler (psikoloji penceresinden insan kaynakları yönetimi). İstanbul: Beta Basım Yayım; Spector, P.E. (1996). Industrial and Organizational Psychology: Research and Practice.USA: John Wiley&Sons, Inc. 50. Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri. Konya ve Karaman Tabip Odası Genel Tıp Dergisi 2006; 16: 9-14.

23 51. Sürgevil O. Çalışma hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri. Ankara: Nobel Yayınları; Sürgevil O. Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörler: Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Tepeci M, Birdir K. Otel Çalışanlarında Tükenmişlik Sendromu. Afyon: Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı; Tümkaya S. Öğretmenlerdeki Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları. Yüksek Lisans. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Üstün B. Hemşirelerin Atılganlık ve Tükenmişlik Düzeyleri. Yüksek Lisans. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1995.

24 EKLER Saygıdeğer katılımcı; Buradaki sorulara kimsenin etkisinde kalmadan samimiyetle vereceğiniz cevaplar, bilimsel gerçeklerin ortaya çıkmasına destek olacaktır. Bu veriler sadece bilimsel amaçlı bir araştırma için kullanılacaktır. Anket formu üzerine adınızı yazmayınız. Değerli görüşlerinizi bizimle paylaşmak suretiyle araştırmamıza yapmış olduğunuz önemli katkıya ve ilginize teşekkür ederiz. 1-Cinsiyetiniz ( ) erkek ( ) kadın 2-Yaşınız ( ) 25 altı ( ) ( ) ( ) 40 üstü 3-Medeni durum ( ) Bekar ( ) Evli ( ) Dul 4-Göreviniz ( ) Morg çalışanı/gassal ( ) İmam 5-Eğitim durumunuz ( )okur yazar( ) ilkokul ( ) ortaokul ( ) lise ( ) üniversite 6-Mesleki kıdeminiz ( ) 2 yıl ve daha az ( ) 3-5 ( ) 6-10 ( ) 10 yıl ve üstü 7-Aylık geliriniz ( ) 1000 TL altında ( ) TL ( ) TL ( ) 3000 TL üstü 8-Maaşınızdan memnun musunuz? ( ) Memnun değilim ( ) Kısmen memnunum ( ) Memnunum 9-Kurumunuz: ( ) Özel sektör ( ) Devlet kurumu 10-Vardiyalı çalışıyor musunuz? ( ) EVET ( ) HAYIR 11-Hizmet için eğitim aldınız mı? ( ) EVET ( ) HAYIR 12-İş ile ilgili sorunlarınızı arkadaşlarınızla paylaşır mısınız? ( ) EVET ( ) HAYIR 13-Sigara içiyor musunuz? ( ) EVET ( ) HAYIR 14-Alkol kullanıyor musunuz? ( ) EVET ( ) HAYIR

25 MINNESOTA İŞ TATMİNİ ÖLÇEĞİ Aşağıda mesleğinizin çeşitli yönleriyle ilgili cümleler bulunmaktadır. Her cümleyi dikkatle okuyunuz. Mesleğinizden, o cümlede belirtilen şekilde ne derece memnun olduğunuzu karşılarına (X) işareti ile belirtiniz. Her cümleye cevap verirken, "Bu yönden işimden ne derece memnunum?" diye kendinize sorunuz. Hiç memnun değilim Memnun değilim Kararsızım Memnunum Çok memnunum MESLEĞİMDEN 1. Beni her zaman meşgul etmesi bakımından 2. Bağımsız çalışma imkânının olması bakımından 3. Ara sıra değişik şeyler yapabilme imkânı bakımından 4. Toplumda "saygın bir kişi" olma şansını bana vermesi 5. Yöneticinin emrindeki kişileri iyi yönetmesi bakımından 6. Yöneticinin karar verme yeteneği bakımından 7. Vicdani bir sorumluluk taşıma şansını bana vermesi yönünden 8. Bana garantili bir gelecek sağlaması yönünden 9. Başkaları için bir şeyler yapabildiğimi hissetmem yönünden 10. Kişileri yönlendirmek için fırsat vermesi yönünden 11. Kendi yeteneklerimle bir şeyler yapabilme şansı vermesi 12. İşimle ilgili alınan kararların uygulamaya konması yönünden 13. Yaptığım iş karşılığında aldığım ücret yönünden 14. Terfi imkânının olması yönünden 15. Kendi fikir-kanaatlerimi rahatça kullanma imkanı vermesi 16. Çalışma şartları yönünden 17. Çalışma arkadaşlarının birbirleriyle anlaşmaları yönünden 18. Yaptığım iş karşılığında takdir edilmem yönünden 19. Yaptığım iş karşılığında duyduğum başarı hissi yönünden 20. Mesleğimi yaparken kendi yöntemlerimi kullanabilme imkanı vermesi açısından

26 MASLACH TÜKENMİŞLİK ÖLÇEĞİ Hiçbir zaman Çok nadir Bazen Çoğu zaman Her zaman 1. İşimden soğuduğumu hissediyorum. 2. İş dönüşü kendimi ruhen tükenmiş hissediyorum. 3. Sabah kalktığımda bir gün daha bu işi kaldıramayacağımı hissediyorum. 4. İşim gereği karşılaştığım insanların ne hissettiğini hemen anlarım. 5. İşim gereği karşılaştığım bazı kimselere sanki insan değillermiş gibi davrandığımı hissediyorum. 6. Bütün gün insanlarla uğraşmak benim için gerçekten çok yıpratıcı. 7. İşim gereği karşılaştığım insanların sorunlarına en uygun çözümleri bulurum. 8. Yaptığım işten yıldığımı hissediyorum. 9. Yaptığım iş sayesinde insanların yaşamına katkıda bulunduğuma inanıyorum. 10. Bu işte çalışamaya başladığımdan beri insanlara karşı sertleştim. 11. Bu işin beni giderek sertleştirmesinden korkuyorum. 12. Çok şeyler yapabilecek güçteyim. 13. İşimin beni kısıtladığını düşünüyorum. 14. İşimde çok fazla çalıştığımı hissediyorum. 15. İşim gereği karşılaştığım insanlara ne olduğu umurumda değil. 16. Doğrudan doğruya insanlarla çalışmak bende çok fazla stres yapıyor. 17. İşim gereği karşılaştığım insanlarla aramda rahat bir hava yaratıyorum. 18. İnsanlarla yakın bir çalışmadan sonra kendimi canlanmış hissediyorum. 19. Bu işte birçok kayda değer başarı elde ettim. 20. Yolun sonuna geldiğimi hissediyorum. 21. İşimdeki duygusal sorunlara serin kanlılıkla yaklaşırım. 22. İşim gereği karşılaştığım insanların bazı problemlerini sanki ben yaratmışım gibi davrandıklarını hissediyorum.

27 TEŞEKKÜRLER THANK YOU