ÝMO: AKP'NÝN SOSYAL DEVLETÝ YOK ETME GÝRÝÞÝMLERÝNE SESSÝZ KALMAYA

Transkript

1 ÝMO: AKP'NÝN SOSYAL DEVLETÝ YOK ETME GÝRÝÞÝMLERÝNE SESSÝZ KALMAYA Onaylayan Administrator Friday, 04 February 2011 Son Güncelleme Friday, 04 February 2011 HSGG Orijinali için týklayýn Ýnþaat Mühendisleri Odasý, TBMM Genel Kurulu nda görüþülen Torba Yasa Tasarý üzerine deðerlendirmeleriyle ilgili olarak 28 Ocak 2011 tarihinde bir basýn açýklamasý yaptý. AKP NÝN SOSYAL DEVLETÝ YOK ETME GÝRÝÞÝMLERÝNE SESSÝZ KALMAYACAÐIZ AKP nin çalýþanlara oynadýðý yeni bir oyunla karþý karþýyayýz Ýktidarda bulunduðu süre içerisinde çalýþanlarýn haklarýný yok etmeye, sosyal devlet olgusu yerine "piyasacý devlet" mantýðýný inþa etmeye kararlý olan AKP Hükümeti nin çalýþanlar üzerinde oynadýðý yeni bir oyunla karþý karþýyayýz. Çalýþma yaþamýna iþveren penceresinden bakmaktan, bunu açýk açýk savunmaktan imtina etmeyen ve gerekli mevzuat deðiþikliklerini hayata geçirme önünde hiçbir engel tanýmayan AKP Hükümeti bu sefer "torba yasayla" çalýþanlarýn haklarýna yeni kýsýtlamalar getirmeye hazýrlanýyor. Üstelik bu sefer yalnýzca iþçilerin deðil kamu çalýþanlarýnýn haklarýný düzenleyen 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunu nda da deðiþiklik yapýlmak isteniyor. Toplumsal yaþamý neo-liberal politikalar çerçevesinde düzenlemeye çalýþan AKP Hükümeti, Torba Yasa Tasarýsýyla çalýþanlarýn güvencelerini ortadan kaldýrýyor, örgütlenme haklarýný ellerinden alýyor. Bu amaçla 2010 yýlý içerisinde 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunu nda da deðiþiklik yapýlmasýna iliþkin hükümler taþýyan iki tasarý hazýrlayan AKP Hükümeti, tasarýlarýn ilkini 9 Haziran 2010 tarihinde TBMM Baþkanlýðýna sunmuþ ancak tasarý "TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu"nun gündemine alýnmamýþtý.

2 Bir önceki tasarýda çalýþanlarýn aleyhine olan hükümleri aynen koruyarak ikinci bir tasarý hazýrlayan AKP Hükümeti Torba Yasa Tasarýsý adýný verdiði tasarýyý 25 Ocak 2011 tarihinden bu yana Meclis Genel Kurulu nda görüþüyor ve madde madde yasalaþtýrýyor. Ancak "Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasý ile Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu ve Diðer Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Tasarýsý" adýyla hazýrlanan ikinci tasarýyla sadece çalýþanlara deðil toplumun tümüne büyük bir oyun oynanýyor. Yeni tasarýda vergi affý, emekli zammý, öðrenci affý gibi kamuoyunun büyük bir kesimi tarafýndan merakla beklenen yasal deðiþiklikler ile çalýþanlarýn istihdamýnda planlanan hak kýsýtlamalarý birlikte düzenleniyor. Kamu hizmeti gibi toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren bir alanda yapýlmak istenen hak gasplarý ile yine toplumun geniþ kesimleri tarafýndan beklenen "af"larýn birlikte düzenlenmesi tam anlamýyla bizlere oynanan bir tür "Ali Cengiz" oyunudur. Çalýþanlarýn haklarýnda olumsuz deðiþiklikler öngören bir tasarýnýn özellikle "vergi affý" ve "öðrenci affý" gibi konularla birlikte ele alýnmasýndaki temel amacýn aftan yararlananlarýn desteðini almak olduðu görülmektedir. Bu durum, tasarýnýn getirdiði hak kayýplarý ve sosyal devletin tasfiyesi ile emekçi kesimler üzerinde oluþacak olumsuz etkilere karþý geliþen haklý ve meþru muhalefeti yürütenleri, "vergi affý" ve "öðrenci affý" üzerinden tasarýyý destekleyenlerle karþý karþýya getirme tehlikesi barýndýrmaktadýr. Tasarýyla kamu çalýþanlarýnýn haklarý nasýl yok edilecek? 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunu nu tamamen deðiþtirme niyetini taþýyan siyasi iktidar, Torba Yasayla hem bu amacýnýn önemli bir bölümünü hayata geçirmekte hem de iþçilerin haklarýný iþveren lehine zayýflatmaya soyunmaktadýr. AKP Hükümeti bu tasarýyla iddia ettiði gibi "memur sendikalarý, sivil toplum kuruluþlarý ve çalýþanlarýn makul ve uygun görülen isteklerini karþýlamayý" deðil, neo-liberal politikalarý çalýþma yaþamýnda tam anlamýyla uygulamaya koymayý hedeflemektedir.

3 Tasarý genel olarak "Kamu hizmeti"ni ortadan kaldýrarak, her vatandaþýn "siyasal hakký" olan kamu hizmetinde çalýþma hakkýný yok etmeyi, Anayasanýn deðiþtirilemez hükümlerden biri olan "sosyal devlet ilkesi"nin en temel mekanizmasýný ve sayýsý 3 milyon olan kamu personelinin iþ güvenceli kariyerini ortadan kaldýrmayý; iþçilerin zaten sýnýrlý olan iþ güvencelerini iyice zayýflatmayý, sendikalarda örgütlenmeyi yok etmeyi, taþeronlaþmanýn önünü açmayý ve iþverenin üzerindeki yükü azaltmayý amaçlamaktadýr. Tasarýnýn olumsuz yönlerini gizleme amacýyla vitrin niyetine sunulan "izin haklarý ile kadýn ve engelli çalýþma koþullarýnda yapýlan iyileþtirmeler" dýþarýda býrakýldýðýnda kamu çalýþanlarýnýn hak kayýplarý üç temel noktada düzenlenmektedir. Siyasal iktidarýn "kadro kaldýrma yetkisi"nin sýk ve yaygýn kullanýlabilir kýlýnmasý. Tasarý ile siyasal iktidarýn "kadro kaldýrma yetkisini" sýk ve yaygýn kullanabilmesine olanak tanýnmaktadýr. Temel memur güvencesini ortadan kaldýran bu deðiþiklikle birlikte, "kadro kaldýrma yetkisi" tüm kamu sistemini sürekli tehdit edecek bir yetki olarak kullanýlabilecek serbest yetkiye dönüþtürülmekte, böylece siyasal iktidarýn kamu personeli üzerinde yapacaðý partizanca iþlemlerin kapýsý sonuna kadar açýlacaktýr. Üst kademe yöneticilik makamlarýnýn özel sektöre ve serbest meslek sahiplerine açýlmasý. Tasarý yöneticilik görevleri için deðerlendirmeyi "sicil sistemi" dýþýna çýkarmakta, üst düzey kamu yöneticiliði için 12 yýl hizmeti yeterli saymakta ve bu sürenin hesabýnda özel kurumlarda veya serbest olarak çalýþýlan sürenin tamamýnýn dikkate alýnacaðýný hükme baðlamaktadýr. Özel sektöre ve serbest meslek sahiplerine kamuda üst kademe yönetici olma yolunu açan bu deðiþiklikle birlikte, kamu yönetiminin üst düzey yöneticilik makamlarý, siyasal iktidarla gelip gidecek "siyasal kadrolara" dönüþtürülecek, memuriyet kariyer sisteminin taþýyýcýsý olan "piramidin tepesi" kariyer sistemine kapanacaktýr.

4 Sicil deðerlendirme sisteminin yerine "disiplin" ile "ödül" uçlarý üzerinde yükselen "performans deðerlendirme sistemi"nin getirilmesi. Tasarý sicil sistemini ortadan kaldýrýlmakta, insan doðasýnýn benmerkezci ve kiþisel çýkar odaklý olduðu kabulüne dayanan liberal deðerler üzerine kurulan ödüllendirme-cezalandýrma çerçevesinde bir performans deðerlendirme sistemi kurmaktadýr. Kolektif bir iþ olan kamu hizmetini performans deðerlendirme sistemi ile bireysel rekabete dayalý bir iþ haline getiren deðiþikliklerle kamu hizmeti kavramýnýn altý boþaltýlmaktadýr. Özetle tasarý ile Kamu hizmetini tasfiye etme politikasýnýn önü açýlmaktadýr. Tasarý, kendi içinde danýþma, görüþme, tartýþma, direnme yollarýný kapatmakta, iç dengeleme mekanizmalarý olmayan, siyasal iktidarýn ve baþlýca toplumsal güç odaklarýnýn vurucu aleti haline gelmiþ bir yönetim aygýtý öngörülmektedir. Üst kademe yöneticilik makamlarý siyasal kadrolarýn ve özel sektör aktörlerinin iþ görme yerlerine dönüþtürülmektedir. Bunlar, hükümetle gelip hükümetle gitmekle birlikte, emir-komuta makamlarýnda kamu kaynaklarýna yön veren ve bütün bir yönetim aygýtýný ve personelini yönlendirip deðerlendiren kadrolar olarak iþ göreceklerdir. Emirlerinde çalýþacak olanlarýn güvenceden yoksun olduklarý ve bir yandan disiplin bir yandan da bunlarýn takdirlerine baðlanmýþ ödüllemeye dayalý performans deðerlendirme sistemine baðlandýklarý düþünüldüðünde, bu yeni elitin etkilerinin yalnýzca genel politika belirleme ile sýnýrlý kalmayacaðý, doðrudan uygulamanýn ayrýntýlarýna da uzanacaðý açýkça görülmelidir. Bu noktada Anayasada "Çalýþma Hakký ve Ödevi"nin "Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler" ana baþlýðý altýnda; "Kamu Hizmetlerine Girme Hakký"nýn ise "Siyasal Haklar ve Ödevler" içerisinde sayýldýðýnýn hatýrlatýlmasýnda fayda bulunmaktadýr. Bu ayrýmýn temel felsefesini kamu adýna karar verenlerin siyasal iktidarýn baskýlarýnýn yanýnda farklý çýkar gruplarýna karþý da kamu adýna korunmasý gerekliliðinde aranmalýdýr. Bu niteliði ile kamu hizmetine girme siyasal bir öz taþýmaktadýr. Tasarý getirdiði hükümlerle kamu hizmetini ve bu hizmeti görenleri kamu adýna koruma anlayýþýndan vazgeçildiðini de iþaret etmektedir.

5 Tasarý, kamu hizmetinin ve dolayýsýyla kamu yönetimi örgütlenmesinin kapsamlý ve sürekli tasfiyesini gerçekleþtirmek amacýyla hazýrlanmýþtýr. Bu amaç, ancak, kamu personel rejiminin memurluk ve kariyer sisteminden çýkarýlmasýyla, sözleþmelilik ve kadro sistemine geçirilmesiyle gerçekleþtirilebilir. Tasarý, kamu hizmeti kavramýný sözlüklerden çýkaracak bir nitelikte olmasý nedeniyle sadece 657 sayýlý yasaya tabi çalýþanlarý deðil toplumun tüm emekçi kesimlerini olumsuz etkileyecek bir özellik taþýmaktadýr. Torba Yasa iþ yaþamýna neler getiriyor? Tasarý yasalaþýrsa Asgari ücret hesaplamasýnda belirlenen 16 yaþ sýnýrý 18 e çýkarýlacak. Böylece yaþ arasýndaki 200 binden fazla gencin asgari ücretleri yaklaþýk 80 TL azaltýlacak. Kýsmi süreli çalýþtýðý için sigorta primi eksik yatanlar eksik süreyi 30 güne tamamlayacak ve farký kendileri ödeyecekler. Ödememeleri durumunda devletin saðlýk hizmetinden yararlanamayacaklar. Tasarýda yaþ arasý erkekler ile 18 yaþ üstü kadýnlarý istihdam eden iþverenlerin sigorta primlerinin iþveren tarafýndan ödenmesi gereken tutarý, iþe alýndýklarý tarihten itibaren Ýþsizlik Sigortasý Fonu ndan karþýlanacak. Bu durum 30 ve daha yukarý yaþlardaki çalýþanlarý iþten atýlma tehdidiyle karþý karþýya býrakacak. "Ýstihdam artýrma niyetiyle" yapýlan bu düzenlemeler ne yazýk ki ayný zamanda yeni iþsizler yaratma tehlikesi taþýmaktadýr. Þirketler kadrolu iþçi çalýþtýrmak yerine, sadece ihtiyacý olduðunda iþçi çalýþtýracak, böylece kýsa süreli çalýþtýrmanýn yolu açýlacak. Geriye kalan süreyi 30 güne tamamlamak için kendi cebinden primini yatýramayan hiçbir çalýþan, ömür boyu emekli olamayacaktýr.

6 Ýþe alýmlarda deneme süresi 2 aydan 4 aya çýkarýlacak ve buna karþýlýk ücret ödenmeyecek. Tasarýyla ayný zamanda Ýl Özel Ýdarelerinde çalýþan yaklaþýk 80 bin iþçinin sendikasýzlaþtýrýlmasýnýn önü açýlacak. Ýnþaat Mühendisleri Odasý mesleki ve toplumsal sorumluðu gereði kamuda çalýþan mühendis ve mimarlarýn, sayýlarý üç milyonu bulan kamu çalýþanlarýnýn ve özel sektörde çalýþan iþçilerin haklarýný korumak adýna, Torba Yasa nýn çalýþanlarla ilgili hükümlerine karþý çýkmaktadýr. Çalýþanlarýn haklarýnda ve 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunu nda yapýlmak istenen deðiþiklikler vergi affý, öðrenci af yasa tasarýlarýyla birlikte ele alýnamaz. Kamu çalýþanlarýyla ilgili yapýlacak bir düzenleme, kamusal alanýn taþýdýðý özellikler nedeniyle ayrýca deðerlendirilmeli ve konunun sosyal taraflarýyla ele alýnmalýdýr. Kamu hizmeti veren kamu çalýþanlarýnýn güvencesiz koþullarda çalýþtýrýlmalarý "kamu hizmeti" kavramýnýn temel anlayýþýna aykýrýdýr. Dolayýsýyla üç milyon kamu çalýþaný güvencesiz çalýþmaya mahkûm edilemez. Tasarýda ilgili alanlarda yapýlan deðiþiklikler derhal geri çekilmelidir. Ýnþaat Mühendisleri Odasý, siyasal iktidarýn, Anayasa nýn vazgeçilmezlerinden olan sosyal devlet anlayýþýný tamamen ortadan kaldýran, yerine neoliberalizmin piyasacý anlayýþýný ikame eden yaklaþýma þimdiye kadar nasýl karþý durduysa bunda sonra da karþý durmaya devam edecektir. Odamýz, TMMOB, KESK, DÝSK ve TTB nin açýkladýðý eylem planý doðrultusunda 31 Ocak-3 Þubat 2011 tarihleri arasýnda alanlarda tüm örgütsel yapýsýyla çalýþanlarýn yok edilmek istenen haklarýný savunacaktýr. Bu doðrultuda tüm üyelerimizi TMMOB nin içinde yer aldýðý platformun Torba Yasa ya karþý düzenleyeceði eylem ve etkinliklere karþý duyarlý olmaya ve mücadele etmeye çaðýrýyoruz.

7 TMMOB Ýnþaat Mühendisleri Odasý