Kronik Hepatitlerin serolojik ve moleküler tanısı Doç. Dr. Kenan Midilli

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kronik Hepatitlerin serolojik ve moleküler tanısı Doç. Dr. Kenan Midilli"

Aylin Baykara
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Kronik Hepatitlerin serolojik ve moleküler tanısı Doç. Dr. Kenan Midilli İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültei Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

2 Hepadnaviridae ailesi Orthohepadnavirus cinsi semisirküler (relaxed), 3.2 kb uzunluğunda ds DNA 7 polipeptid kodlar HBV genomu, konak hücre DNA sına integre olur Revers transkripsiyon

5 Ortak antijenik determinant olan «a» S proteini üzerindedir. HBs fenotipleri: 4 major serotip adw, ayw*, adr and ayr 9 subtip Genotipler: A-H Genotipler arası dizilim farkı > %8; Subtipler arasında > %4

8 Kronik hepatit B de doğal seyir

13 HBV DNA Düzeylerinin İzlenmesi Tüm hastalarda HBV DNA tedavinin: Başlangıcı, 3. ve 6. aylarında mutlaka bakılmalı Daha Sonra 6 ayda bir

14 Real-time PCR standart hale geldi; bazıları tam ya da tama yakın otomatik İzolasyon sistemine göre alt sınır ve ölçüm aralığı değişebilmektedir HBV DNA alt saptama sınırı (analitik duyarlılığı), kantitatif alt saptama sınırı (dinamik aralık) nın altındadır Kantitasyon alt sınırı en az 60 IU/ml, mümkünse IU/ml olmalıdır Kantitatif olmalı ve internal kontrol içermelidir Sonuç IU/ml olarak verilmeli ve kopya/ml ye çevrilebilmelidir

sınırı (dinamik aralık) nın altındadır Kantitasyon alt sınırı en az 60 IU/ml, mümkünse 10-15 IU/ml olmalıdır

15 Ülkemizde Pazarlanan Ticari HBV DNA Test Sistemleri Cobas Taqman Ampliprep (Roche) Abbott m2000 (Abbot) Artus RG HBV (Qiagen) Fluorion (İontek) AdvanSure (LG Life Science) Bosphor HBV v1, 2 (Anatolia) Ölçüm Aralığı IU/ml x

Fluorion (İontek) AdvanSure (LG Life Science) Bosphor HBV v1, 2

16 HBV ilaç direnci Sekans analizi altın standart Restriction fragment lengt polymorphism (RFLP) Reverse hybridization (line probe assay) Genotype specific PCR; multiplex PCR

21 Ülkemizde akut, kronik ve inaktif hepatit B lilerde saptanan tek tip genotip D dir (Birkaç genotip A olgusu hariç) Genotip D de genotip A ya göre ciddi karaciğer hastalığı daha sık İnterferon tedavisi ile HBeAg serokonversiyonu daha düşük Genotip D de pre-core ve cor promotor mutasyonları sık KHBV hastalarımızın çoğu HBeAg negatiftir

23 Genotiplendirme

24 Line-probe assay (LIPA) ile direnç analizi Saptama sınırı 990 kopya/ml Klinik açıdan anlamlı tüm yabanıl/ilaçla indüklenen direnç (lamivudin, emtrisitabin, telbivudin, adefovir and tenofovir) mutasyonlarının ve kompanzatuvar mutasyonların (80, 173, 180, 181 ve 204. kodonlar) saptanmasına olanak verir.

27 Precor mutasyonları HBe Ag negatif=anti HBe pozitif/negatif=mutant HBV Prekor veya kor bölgesindeki mutasyonlar (G1896A, A1762T veya G1764A) e antijeni yapımını kısmen veya tamamen durdururlar Virüs daha hetorojendir Özellikle Akdeniz bölgesi ve ülkemizde sık görülür Spontan remisyon düşük

29 Ccc DNA Tedaviye rağmen, HBsAg kaybolsa bile hepatositlerde persiste eder Nüks ve alevlenmelerin kaynağı? Direnç kaynağı? İnfekte hepatositlerdeki sayısı değişken (1-50) Anti-HBc + donörlerden transplantasyon sonrası de Novo hepatit gelişimi

30 Eldeki tedavi verilerine dayanan matematik modellemeye göre karaciğerde cccdna nın eradike edilebilmesi için yıllık tedavi süreleri gerekmektedir.

31 Kantitatif HBsAg cccdna-hbsag düzeyleri arasındaki paralellik HBV DNA ya alternatif? HBcrAg A determinantı varyantları Kitler arası farklılık Genotipler arası farklılık

32 HBcrAg - HBV core-related antigen Kor, e antijeni (HBeAg) ve prekor proteinlerinden (22-kD prekor fragman aa. ler) HBV DNA düzeyleri ile iyi korelasyon gösteriyor Tek bir ticari kitvar

33 CEPATİT C VİRUSU Flaviviridae + ssrna Yaklaşık 9000 bp, Zarflı

35 Serolojik testler: ELISA Tarama ve tanı amaçlı Özgüllükleri > %99 Düşük prevalanslarda YALANCI POZİTİFLİK YALANCI NEGATİFLİK HIV, solid organ alıcıları, hipo-/a-gammaglobulinemi, hemodiyaliz gibi bağışıklık sorunlarında

38 Antikora dayalı doğrulama

39 HCV kor antijen testi Kor antijenine karşı Mab kullanılarak geliştirildi Serbest kor antijenini saptamaya yönelik ticari kitler mevcut Virolojik testlerle iyi bir korelasyon gösteriyor HCV infeksiyonunun anti-hcv seronoversiyonundan önce saptanmasına (30-40 gün) olanak veriyor Stabil oluşu ve kolay uygulanabilirliği nedeni ile HCV- RNA ya alternatif?

40 Kalitatatif HCV RNA testleri: +/- şeklinde sonuç vermeli ve alt saptama eşiği < 50 IU/ml olmalı Amplicor ve Versant TMA assay Kantitatif HCV RNA testleri: Alt saptama eşikleri daha düşük (10-15 IU/ml); dinamik aralıkları geniş

43 Anti HCV HCV RNA Yorum Poz Poz Akut ya da kronik infeksiyon Poz Neg İyileşmiş HCV, akut HCV düşük viremi Neg Poz Akut HCV erken dönem; bağışıklığı baskılanmışlarda kronik HCV infeksiyonu; yalancı poz. Neg Neg İnfeksiyon yok

44 Genotipler araında dizi farkı > %30 Genotip sayısı 6 (subtip sayısı 70 in üzerinde) Ülkemizde en sık genotip 1b dir Genotip 1b de Viral yük fazla infeksiyon ağır gidişli IFN a yanıt daha az Kronikleşme fazla Siroz ve HCC oluşumu fazla Genotip 2 ve 3: daha ılımlı seyirli Tedavi öncesi genotipin tayin edilmesi; tedavi süresi, ribavirin dozu ve SGK için gereklidir

45 HCV-RNA düzeyinin tedavide prognostik değeri vardır. HCV-RNA düşük ise ilk tedaviye yanıt daha iyi Viral yük < IU/ml Önceki tedaviye cevapsızlarda Viral yük < IU/ml ise cevap daha iyi

46 Virolojik Yanıt Hızlı virolojik yanıt Erken virolojik yanıt Kalıcı virolojik yanıt Gecikmiş virolojik yanıt Breakthrough Tanım 4. haftadaa HCV RNA neg 4. Haftada poz, 12. Haftada ve sonrasında neg Tedaviyi kestikten 24 hafta sonra HCV neg > 2 log düşüşe rağmen 12. haftada poz, 24. hafta ve tedavi sonunda neg Daha tedavi altında iken negatifleştikten sonra RNA nın tekrar pozitifleşmesi Sıfır yanıt 12 hafta tedaviye rağmen HCV RNA da > 2 log luk düşüş olmaması Kısmi yanıtsızlık 12. Haftada > 2 log düşüş fakat, 24. hafta ve tedavi sonunda HCV halen pozitif

47 IL-28B polimorfizmi rs CC ya da rs TT genotipleri peg-ifn e daha iyi yanıt veriyor Yanıt HCV genotip 1 ve 4 için geçerli C alleli Daha yüksek serum IL28B, IL28A ve IL29 IFN-responsive genlerin ekspresyonunu indükliyorlar Ayrıca CC alleli Karaciğer de daha düşük ISG ekspresyonu

48 PI direnci NS3 bölgesi Teleprevir: 36, 54, 155 ve 156. aa. Boseprevir: 55 ve 170. aa

49 Viroid; HBV ye bağımlı 1700 bp ss RNA HBsAg zarf proteini ile çevrili; çomak şeklindeki RNA ın etrafında HD-Ag Cellular RNA pol II copies genomik RNA Ribozyme cleaves circular RNA into mrna for small delta ag Hepatit D virusu

53 Belirteç Akut ko-infeksiyon Akut superinfeksiyon Kronik HDV infeksiyonu HBsAg Anti-HBc IgM Serum HD Ag Serum HDV RNA Anti-HDV total Anti-HDv IgM +; erken dönemde ve kısa süreli, çoğunlukla atlanır +, erken dönemde ve geçici olarak, fakat antijendenden daha uzun süre + +; geç ve düşük titreli +; geçici; saptanan tek belirteç olabilir +, erken dönemde ve geçici olarak, çoğunlukla atlanır Saptanmaz +; erken ve kalıcı Genellikle + Titreleri hızla artar Hızla yükselen ve sebat eden titreler Yüksek titrelerde Titreler değişken; ancak genellikle yüksek Karaciğerde HD Ag Endike değil + Genellikle +; ileri dönemde - olabilir

54 Hepatit E Virusu Aile: Hepeviridae; Cins: Hepevirus zarfsız RNA virus, 32-34nm çapında + anlamlı, tek iplikli RNA genomu, 7.6 kb uzunluğunda. Çok labil ve hassas bir virus Ancak yakın zamanda kültürde üretilebildi

55 Subgenotipler: HEV1 : 5 subgenotip HEV2 : 2 subgenotip HEV3 : 3 subgenotip HEV4 : 7 subgenotip

58 Özellikle HEV 3 infeksiyonu geçiren bağışıklık sorunu olanlarda (HIV ile infekte kişiler, transplant alıcıları gibi) yüksek oranda kronikleşme Tanı sorunu İlaca bağlı hepatit tanısı!!!!!

59 Bağışıklık sorunu olmayanlar Bağışıklığı baskılanmışlar Seyir Sıklıkla semptomatik Nadiren semptomatik Tanı sırasında ALT IU/L 300 IU/L HEV genotipi 1,2,3 ya da 4 HEV3 Tanı araçları IgG ve IgM de artış Seroloji güvenilir değil Serokonversiyon olmayabilir Tanı PCR ile Sonlanım İyileşme %60 kronikleşme; %10 siroz gelişimi

Benzer belgeler

HBV ve HCV Moleküler Tanı. Dr. Cafer Eroğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi

HBV ve HCV Moleküler Tanı. Dr. Cafer Eroğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi HBV ve HCV Moleküler Tanı Dr. Cafer Eroğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi HBV ve HCV de Moleküler Tanı Kültür Ǿ, Hayvan modelleri, mutasyon oranı HBV DNA veya HCV RNA sının gösterilmesi için