İÇİNDEKİLER. Tarihteki Önemli Buluşlar Bilim, Türk ve İslam Devletlerinde yaşayan bilginler ile yükseliyor Coğrafi Keşifler...

Transkript

1

2

3 4. ÜNİTE İÇİNDEKİLER Tarihteki Önemli Buluşlar... 6 Bilim, Türk ve İslam Devletlerinde yaşayan bilginler ile yükseliyor...21 Coğrafi Keşifler Rönesans Reform Mucitler Düşünce, sanat ve bilim özgürlüğü Cevap Anahtarı... 59

4

5 Zaman İçinde Bilim 5

6 Zaman İçinde Bilim TARİHTEKİ ÖNEMLİ BULUŞLAR Günümüzde bulunduğumuz çağ için ; Bilişim Çağı, Teknoloji Çağı ve Uzay Çağı gibi birçok isim kullanılmaktadır. Bunun sebebi uygarlığımızın gelmiş olduğu seviyedir. Son yıllarda bilim alanındaki gelişmeler hem hayatımızı kolaylaştırmış hem de renklendirmiştir. Örneğin internet sayesinde birçok işlemi bilgisayar başından halledebilmekte,günlerce sürecek bir yolculuğu arabamız ile çok kısa sürede kat etmekte veya çok uzaklardaki bir tanıdığımıza istediğimiz her an telefonumuz ile ulaşabilmekteyiz. Peki uygarlığımızın bu kadar gelişmesi birden bire mi gerçekleşti? Bunun cevabını bulabilmemiz için medeniyetimizin gelişmesini sağlayan buluşları kronolojik olarak yani geçmişten günümüze doğru incelememiz gerekmektedir. Unutma! Unutmamalıyız ki buluşlar veya icatlar insanoğlunun ihtiyaçlarından ortaya çıkmıştır. Eski medeniyetlerin yapmış olduğu buluşlar sayesinde günümüz teknolojisinin temelleri atılmıştır. Buluş: Bilinen bilgilerden yararlanarak daha önce bilinmeyen yeni bir bulguya ulaşma veya yöntem geliştirme, icat. Tekerleğin İcadı: Mezopotamya kelime anlamı olarak İki nehir arasındaki yer. demektir. Fırat ve Dicle Nehirlerinin can verdiği bu topraklar, günümüz teknolojisinin temel taşı olacak birçok icadın yapıldığı medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Bunlardan biri de M.Ö lerde en eski ulaşım icadı olan tekerleği icat eden Sümerlilerdir. Sümerlilerin evlerini yapacakları taşları veya avladıkları hayvanları nasıl daha kolay taşıyabiliriz düşüncesi tekerleğin icadını sağlamıştır. Tekerleğin macerası yük taşımak amacıyla sıralanmış ağaç kütükleri ile başlamıştır. Kütüklerin çok ağır olması insanları yeni arayışlara itmiştir. Sonrasında kütüklerin orta kısımları inceltilerek kullanışlı bir tekerlek formuna ulaşılmıştır. Önceleri vahşi bir hayvan olan atı da evcilleştirerek at arabaları ile zorlandıkları şeyleri kolayca taşımışlardır. Bilinen en eski tekerler bir kazık üzerine yerleştirilmiş üç tahta diskten oluşur. Sümerler tekerleği yük taşımak amacıyla icat etmişlerdir. Hititler ise ürettikleri at arabalarını düşmanlarına üstünlük sağlamak amacıyla savaşlarda kullanmışlardır. Tekerleğin tarihteki ilk örneği ve ilham kaynağı; testi, tabak vb. ürünler yapan çömlekçilerin kullandığı ahşap çarklardır. 6

7 Zaman İçinde Bilim Otomobillerin Trenlerin Bisikletlerin Unutma! Tekerleğin icadı ile insanlar uzak mesafelere yolculuklar etmeye başlamışlardır. Bu sayede göçler kolaylaşmış uluslararası ticaret ve insanlar arası etkileşim artmıştır. Ayrıca tekerlek günümüzde kullandığımız birçok buluşun da temeli olmuştur. Yazının İcadı: İlk insanlar duygu ve düşüncelerini, mağara duvarlarına çizerek ifade etmişlerdir. Ancak resimlerle her şeyi anlatmanın mümkün olmadığını anlayan Sümerli rahipler, tarım ürünlerinin depolara teslimi sırasında yaşanan sayım sıkıntısını aşmak için M.Ö.3500 lerde yazıyı icat ederek dünya medeniyetine en önemli hediyelerden birini vermişlerdir. Yazının bulunması ile tarihi çağlar başlamıştır. Sümerler yazılarını kil tabletler üzerine yazmışlardır. Sümerlerin kullandığı yazı sisteminin adı çivi yazısıdır. Bu ad yazı karakterlerinin çiviyi andırması sebebi ile verilmiştir. Anadolu yazı ile Asurlu tüccarlar sayesinde tanışmıştır. Bu sayede Anadolu da tarihi çağlar başlamıştır. Tarih öncesi dönemler ile ilgili bilgilere arkeologların (kazı bilimcisi) yaptığı çalışmalarla ulaşabilmekteyiz. Ancak yazının icadından sonra hem daha fazla hem de daha soyut bilgilere ulaşabiliyoruz. Örnek olarak tarihte bilinen ilk antlaşma olan Kadeş Antlaşması ile Mısırlılar ve Hititler arasındaki savaşı, savaşın sonucunu ve sonrasında alınan kararları öğrenebiliyoruz. Bir başka örnek de; objektif yani tarafsız tarih yazıcılığını başlatan Anallardır. Anallar Hitit krallarının, Tanrılarına o yıl yaptıklarıyla ilgili bilgiler verdiği yıllıklardır. Anallar sayesinde Hititlerin o dönemde neler yaptığını öğrenebiliyoruz. Bunların tarihi kalıntılarla veya resimlerle öğrenilmesi pek mümkün gözükmemektedir. 7

8 Zaman İçinde Bilim Alfabenin İcadı: Fenikeliler ticaret ile uğraşan bir milletti. Ticarette en önemli noktalardan biri de alım-satım işlemlerinde kayıt tutmaktı. Var olan yazı sistemleri bunu yeterince sağlayamıyordu. Fenikeliler bu sıkıntıyı aşmak amacıyla günümüz Latin, Arap ve Yunan alfabelerinin temeli olan ilk alfabeyi geliştirmişlerdir. Fenikelilerin ilk alfabeyi oluşturması ve daha sonraki uygarlıkların bu buluşu geliştirmesi sayesinde insanlar duygu ve düşüncelerini veya bilgileri kâğıda daha kolay dökmelerini sağlanmıştır. Bu da bilim ve sanatın gelişmesine yani dünya uygarlığının gelişimine katkıda bulunmuştur. LATİN FENİKE YUNAN ARAP Mısırlılar, hiyeroglif adı verilen şekillerden oluşan bir yazı sistemi kullanmışlardır. Ayrıca Mısırlılar yazılarını Nil Nehri kıyısında yetişen bitki saplarından oluşturdukları Papirüs adı verilen ilkel kâğıtlara yazmışlardır, Daha sonra Bergamalılar, hayvan derisinin bir takım işlemlerden geçirildikten sonra yazılabilir hale getirilmesiyle oluşan parşömen adı verilen kâğıdı bulmuşlardır. Türklerin günümüze kadar kullandığı alfabeler: Göktürk, Uygur, Kril ve Arap alfabeleridir. HİYEROGLİF PAPİRÜS Kağıdın bulunması bilgilerin kalıcılığını sağlamıştır. Bilgilerimizi ancak kağıda aktararak ölümsüzleştirebilir ve unutulmasını engelleyebiliriz. Wright kardeşlerin Newton un yer çekimi ile bilgilerini okumadan ve planlarını bir kağıda çizmeden uçmaları mümkün değildi. O zaman kağıt olmasaydı bugün uçak diye bir araçta olmazdı. "Söz uçar yazı kalır." sözündeki yazının kalıcılığında kağıdın yerinin önemi çok büyüktür. 8

9 Zaman İçinde Bilim 1. Mavi renkte olan kutucuklara buluşu yapan uygarlığı sarı renkte olan kutucuklara ise yaptığı buluşu yazınız Aşağıdaki boşlukları yanda verilmiş olan kelimelerle doldurarak doğru cevaba ulaşın. a. Anadolu ya yazıyı getiren millet. b... tekerleğin bulunmasına esin kaynağı oldu. c. Bilinen ilk alfabe. Uygarlığına aittir. d.. Mısırlıların bulduğu kağıt tipidir. e... alfabesi Türklerin kullandığı alfabelerdendir. f. Hitit kralları tanrılarına hesap vermek için... adı verilen yıllıklar tutarlardı. g. Bergamalıların bulduğu kağıda..... kağıdı denir. ASURLULAR ğ. Sümerlerin yazı tipi..... yazısı olarak adlandırılır. h. Tarihi çağlar... bulunması ile başlar. l. Mısırlıların kullandığı resimli yazı şekline. denir. 9

10 Zaman İçinde Bilim Aşağıda bazı buluşların önemi verilmiştir. Boş kutuya önemi verilen buluşu yazınız. -2 nsanlar n ü ün e e bil ileri a a kola bir ekil e anlatmas n sa la an temel l 10