MikroRNA'lar ve Anksiyete Bozuklukları İlişkisi
|
|
- Erol Birol
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 MikroRNA'lar ve Anksiyete Bozuklukları İlişkisi Dr. Fikret Poyraz ÇÖKMÜŞ Nazilli Devlet Hastanesi 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 1
2 Sunum Akışı Tarihçe Epigenetik Düzenlenme Nedir? Kodlanmayan RNA lar ve mirna OKB de mirna PTSB de mirna Panik Bozukluğunda mirna Yeni Tedavi Seçeneği olarak mirna lar 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 2
3 DNA nın Keşfi 1953 yılında James Watson ile Francis Crick DNA nın çift sarmal yapısını keşfettikten (1962 yılı Nobel ödülü) sonra akıllara şu soru gelmiştir. Hücre nükleusundaki DNA, sitoplazmadaki proteini nasıl sentezliyor? 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 3
4 Santral Dogma Kavramı Francois Jacob, Jacques Monod ve Andre Lwoff tarafından 1961 yılında DNA daki bilgilerin tek zincirli RNA yolu ile sitoplazmada ribozomlarda protein sentezine aktarıldığı keşfedildi yılında Nobel Tıp Ödülüne layık görüldüler. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 4
5 Santral Dogma transkripsiyon RNA Proteinler translasyon DNA mrna Bir Gen- Bir Ribozom- Bir Protein 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 5
6 Genetik Kodun Çözülmesi Non ribozomal kısa ömürlü t(rna) lar keşfedildi. Genetik kod kırıldı ve 20 aminoaside ait kodonlar belirlendi. Marshall Nirenberg ve Gobin Khorana 1968 yılında Nobel Tıp Ödülü nü kazandılar. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 6
7 mrna Özellikleri Uzun yıllar mrna nın kesintisiz bir şekilde olduğu düşünüldü de mrna nın genlerden kesintili bir şekilde, önce pre-mrna olarak sentezlendiği daha sonra da matur-rna şekline dönüştüğü keşfedildi. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 7
8 Pre-mRNA Proteinler DNA Matur-mRNA Phillip Sharp Richard Roberts Nobel Tıp Ödülü Bir gen- pre-mna- birçok mrna- birçok protein 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 8
9 RNA bağımlı RNA polimerazlar Daha sonra bir pre-mrna dan birden çok mrna sentezlendiği keşfedildi. RNA kendi replikasyonunu katalize edebilir ve diğer RNA molekülleri meydana gelir (1989 Nobel Kimya Ödülü). Bu keşiften sonra RNA ların yeryüzündeki ilk genetik materyal olduğu ve RNA nın gen ekspresyonunda daha aktif rol oynaması gerektiği düşünüldü. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 9
10 Psikiyatrik Hastalıklarda Genetik Psikiyatrik hastalıklar gerek klinik, gerekse de genetik açıdan kompleks bir yapı gösterirler. Psikiyatrik hastalıklara yönelik yapılan genetik çalışmalardaki temel soru işaretini, psikiyatrik hastalıkların oluşmasında genetik faktörlerin ne kadar önemli bir rol oynadığı, çevresel faktörlerin önemi ve saptanan genetik değişimlerin nasıl ve ne düzeyde aktarıldığı oluşturur. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 10
11 Psikiyatrik Hastalıklarda Genetik Yapılan çalışmalar sonunda gösterilmiştir ki hastalık zincirini başlatan deoksiribonükleik asitteki (DNA) mutasyon ya da polimorfizm mekanizmaları olsa da gen ekspresyonunu etkileyen mekanizmalar hastalık oluşumunda daha etkin rol oynamaktadır 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 11
12
13 Epigenetik Nedir? Epigenetik tanımı ilk kez 1942 yılında Conrad Waddington tarafından tanımlanmıştır. Günümüzde ise epigenetik mekanizmalar, DNA dizisinde değişiklik olmaksızın, özel bir genomik lokusun veya tüm kromozomun sonucunu değiştirebilen moleküler mekanizmalardır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 13
14 Epigenetik Nedir? Epigenetik mekanizmalar gelişim sürecinde değişen çevre koşullarına bağlı olarak gen ekspresyonunu aktive ederek ya da baskılayarak bu etkiyi gerçekleştirmektedirler. Kısacası epigenetik aynı genom, farklı fenotip ve farklı gen ekspresyonu olarak ifade edilebilir. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 14
15 Epigenetik Neden Önemli? Psikiyatri ve genetik mekanizmaların araştırılmasında temel soru işaretini, psikiyatrik hastalıkların etkeninin ne kadarında genetik faktörler veya çevresel faktörlerin oluşturduğu, saptanan genetik değişimlerin ne kadarının nasıl ve ne düzeyde kalıtıldığı oluşturmaktadır. Bugüne kadar yapılan bu konuda ki birçok çalışmada, aday genlerdeki primer dizi değişiklikleri incelenmiştir. Ancak elde edilen veriler klinik tabloları açıklamada yeterli olmamıştır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 15
16 Epigenetik Neden Önemli? Bu da, nedensel zinciri başlatanın DNA daki mutasyon ya da polimorfizm mekanizmaları olsa da, gen ekspresyonunu kontrol eden mekanizmaların hastalık gelişim sürecinde etkisinin yüksek olduğunu düşündürmüştür. Gen ekspresyon mekanizmasının, RNA nın transkripsiyonundan proteinlerin translasyon sonrası değişikliklerine kadar herhangi bir adımı ayarlanabilir. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 16
17 Epigenetik Neden Önemli? Gen ekspresyonunun, başka bir deyişle genin ifade edilmesinin düzenlenmesindeki önemli mekanizmalardan birisi epigenetik değişimlerdir. Epigenetik bilginin bu kalıtılabilirliğinin yıllar boyunca hücresel düzeyde kısıtlı olduğu düşünülürken, son yıllarda epigenetik sürecin jenerasyonlar boyunca kalıtılabildiği öğrenildi. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 17
18 Epigenetik Düzenlenmeler Nelerdir? En sık bilinenleri transkripsiyonel düzenleme sağlayan DNA metilasyonu ve histon modifikasyonudur. Son yıllarda önemi artan kodlanmayan RNA lar (özellikle mirna lar) post-transkripsiyonel epigenetik düzenlenmelerdendir. Ayrıca diet, çevresel maruziyet, mikrobiyal enfeksiyonlar ve ilaçlar da epigenetik mekanizmalar üzerinden etki gösterir. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 18
19 Epigenetik ve Hastalıklar İlişkisi Kanser gelişiminde ve sürecinde epigenetik değişikliklerin (DNA metilasyonu, kromatin modifikasyonu gibi) rol oynadığı uzun zamandır bilinmektedir. SLE, RA ve MS gibi otoimmun hastalıklar, Otizm, Rett Sendromu, Alzheimer ve Hunthington hastalığında, Obezite, hipertansiyon ve gestasyonel diabet gibi metabolik hastalıklar, Prader-Willi, Angelman ve Silver Russell sendromunda, Şizofreni, depresyon ve diğer psikiyatrik hastalıklarda epigenetik değişiklikler önemli rol oynadığı bilinmektedir. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 19
20 Kodlanmayan RNA lar ve mirna lar İnsan RNA sının küçük bir kısmını mrna oluştururken (rrna,trna gibi) geri kalan büyük kısmını kodlanmayan RNA lar (ncrna) oluşturmaktadır. Burada kodlanmayandan kasıt protein kodlamayan anlamındadır (translasyon yapmayan). Kodlanmayan RNA lar eğer 200 nükleotidden büyükse long ncrna ismini alır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 20
21 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 21
22 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 22
23 mirna ların Keşfi İlk kez 1993 yılında Caenorhabditis elegans da Lee ve ark. tarafından tanımlandı. İlk tanımlanan mirna lin 4 lin-14 geninin mrna sının 3 UTR bölgesine bağlanarak işlevini düzenler. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 23
24 mirna ların Keşfi Daha sonra 2000 yılında Reinhart ve ark. tarafından let-7 tanımlandı. let-7 nin C. Elegansta lin-41, lin-28, lin-42 ve daf-12 mrna larının fonksiyonlarını baskıladığı anlaşıldı. Daha sonra Pasquinelli ve ark. tarafından 2003 yılında let- 7 nin tüm canlılarda ortak olduğu gösterildi. Şu ana kadar insanlarda binden fazla mirna tanımlanmıştır ve sayıları gittikçe artmaktadır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 24
25 mirna ların Sentezi Dizilerin ayrılması Tek zincirli matur mirna Genomik DNA da mirna geni Translasyonu baskılanmış mrna RISC içinde mirna hedef RNA ya bağlanır ve protein sentezini inhibe eder ve/veya mrna degredasyonunu indükler 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 25
26 mirna ların Sentezi mirna lar ilk olarak çekirdekte RNA polimeraz II tarafından, nükleotid uzunluğunda, 3 şapka ve 5 polia kuyruğa sahip, çift iplikli ilmek (loop) halinde primer mikrorna transkriptleri (primirna) olarak sentezlenir. Sonrasında Drosha adı verilen bir nükleer RNAaz III enzimi, DiGeorge sendromu kritik bölge protein 8 (DGCR8) ve başka kofaktörlerle birlikte, mikroişlemci kompleksini oluşturur ve primirna lardan nükleotidden daha uzun pre-mirna ların oluşumunu sağlar 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 26
27 mirna ların Sentezi Daha sonra Eksportin 5/RanGTP, pre-mirna nın çekirdekten sitoplazmaya taşınmasını sağlar. Sitoplazmada tip III RNAaz olan Dicer ve onun kofaktörü TRBP (transactivator RNA binding protein) aracılığıyla yaklaşık nükleotid uzunluğunda mirna-mirna dubleksleri oluşur. Dicer memelilerde argonaute2 tarafından desteklenir. Argonaute2 pre-mirna ların 3 ucunu keser ve matür mirna ların oluşumu gerçekleşir. mirna ların sağ iplikçiği RISC (RNA-induced silencing complex) içinde depolanır, diğer iplikçik ise salınır ve yıkılır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 27
28 mirna - mrna Etkileşimi Her özgün mirna hedef mrna larını tanıdıktan sonra iki şekilde işlev görür; 1. Translasyonun baskılanması (nadiren artması) 2. mrna nın parçalanması 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 28
29 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 29
30 mirna Özellikleri Hücrede oluşan mrna miktarını ve stabilitesini etkilemezler; translasyon regülasyonunu düzenlerler. Translasyonel uzama-sonlanma veya protein stabilitesi mirna lardan etkilenir. Bazı mrna lar birden çok mirna bağlanma bölgesi içerir. Her bağlanma ile translasyon seviyesi azalır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 30
31 mirna Özellikleri mrna lar, çok sayıda farklı mirna yı bağlayabilir. Hücre içinde ve serum, plazma, idrar, süt gibi diğer vücut sıvılarında da bulunur. mirna ların den fazla genin ekspresyon düzeyini etkileme kapasitesine sahip oldukları bilinmektedir. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 31
32 mirna ların Adlandırılması mir pre-mirna formunu, mir ise olgun mirna formunu temsil eder. mirna lar başlarına ait oldukları türlere göre isim alır. Örneğin hsa-mir-488 (hsa=homo saphiens) İki olgun mirna ayni pre-mirna nın karşılıklı kollarından köken alırsa ilgili dizinin ucuna göre -3p veya -5p son eki alır. Örneğin hsa-mir-488-3p/5p 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 32
33 mirna ların Fonksiyonları 2005 yılında Giraldez ve arkadaşları zebra balığında DICER proteini yokluğunda özellikle beyinde bir takım anormallikler olduğunu göstermişler. Bu balıkların beyinlerinde ventrikül hacimlerinde azalma, asimetri ve beyin bağlantılarında kayıp olduğu gösterilmiş. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 33
34 mirna ların Fonksiyonları Farelerde DICER delesyonu varlığında artmış lateral ventrikül hacmi, dendritik dallanmada azalma, hızlanmış hücre ölümü, aksonal iletimde yavaşlama gözlenmiş. mirna sentezinin, beynin normal gelişimi için çok önemli olduğu bu çalışmalardan sonra anlaşılmıştır Bu nedenlerden dolayı son yıllarda beyinde bu kadar önemli rol oynayan mirna ların psikiyatrik hastalıklarda da önemli bir rol oynadığı düşünülmüştür. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 34
35 mirna ların Fonksiyonları Hücresel çoğalma ve farklılaşma, Apopitozis, Hareket, Sinaptik plastisite, Nörogenezis 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 35
36 mirna ların Psikiyatride Yeri Sıklığı son yıllarda artmak üzere psikiyatride bir çok mirna çalışması yapılmıştır. Bunlardan bazıları RT-PCR ve mikroarray yöntemleriyle yapılan ekspresyon çalışmaları ile SNP (tek nükleotid polimorfizmi) ve CNV yi (kopya sayısı değişimi) tanımlayan genetik assosiyasyon çalışmalarıdır. İlk zamanlarda hayvan çalışmaları sıklıkla yapılmış olsa da son yıllarda insan çalışmaları artmıştır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 36
37 mirna ların Psikiyatride Yeri Postmortem beyin dokusunda mirna ekspresyonun değiştiğini göstermek en kesin yöntem olmakla beraber; son yıllarda periferik dolaşımdan, tükürükten ve idrardan da mirna ekspresyonlarına bakılabilmektedir. Çalışmalar daha çok şizofreni, uni/bipolar depresyon ve otizm üzerine yoğunlaşmıştır. Anksiyete bozukluklarına üzerine yapılan çalışmalar kısıtlıdır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 37
38 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 38
39 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 39
40 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 40
41 Anksiyete Bozukluklarında mirna Çalışmaları 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 41
42 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 42
43 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 43
44 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 44
45 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 45
46 Obsesif-Kompulsif Bozuklukta mirna Çalışmaları 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 46
47 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 47
48 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 48
49 Örneklem ve Sonuç Çalışmanın örneklemini 23 OKB tanılı çocuk ve ergen hasta ile 40 sağlıklı çocuk ve ergen oluşturmuş. 7 adet mirna çalışılmış. mir-22-3p, mir-24-3p, mir-106b-5p, mir-125b- 5p ve mir-155a-5p nin ekspresyonları OKB tanılı grupta istatistiksel anlamda yüksek bulunmuş. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 49
50 Travma Sonrası Stres Bozukluğunda mirna Çalışmaları 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 50
51 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 51
52 Örneklem ve Sonuç 24 erkek asker emeklisi çalışmanın örneklem grubunu oluşturmuş. 15 tanesinde travma sonrası stres bozukluğu saptanmış. TTSB grubunda sağlıklı kontrole göre 8 adet mirna ekspresyonunda upregülasyon saptanmış. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 52
53 Panik Bozukluğunda mirna Çalışmaları 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 53
54
55
56 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 56
57 Örneklem Grubu ve Uygulama Tanısı SCID-I klinik görüşmesi ile konulan, eksen I de başka bir psikiyatrik tanısı olmayan 35 panik bozukluğu hastası ile 35 sağlıklı kontrol çalışmanın örneklem grubunu oluşturdu. Psikotrop ilaç kullanımı dışlandı. GABA ve 5-HT genlerini düzenleyen 17 adet mirna periferik kandan çalışıldı. Sosyodemografik veri formu her iki gruba, Panik Bozukluğu Şiddet Ölçeği sadece panik bozukluğu grubuna uygulandı. Her iki gruptan 2 tüp periferik venöz kan örneği alındı. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 57
58 Çalışmanın Hipotezleri Panik bozukluğu ve sağlıklı kontrol grubu arasında mirna ekspresyon düzeyleri arasında fark vardır Panik bozukluğu şiddeti ile mirna ekspresyon düzeyleri arasında korelasyon vardır Panik bozukluğu tanısında mirna lar periferik biyobelirteç olarak kullanılabilecektir (ROC analizi ile) 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 58
59 Gruplar Arası mirna Ekspresyonları Upregüle Downregüle mir-1297 mir-26b-3p mir-4465 let-7a mir-488-3p mir-4458 mir-98-5p mir-203a-3p 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 59
60 Sonuçlar Gruplar arasında mir-1297 (p=0.002) ve mir-4465 (p=0.01) ekspresyonları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklı bulundu. PBŞÖ alt maddeleri ve toplam puanı ile mirna ekspresyonları arasında korelasyon saptanmadı. Yaptığımız ROC analizleri sonucunda mir-1297 ve mir in henüz ideal bir biyomarker özelliği taşımadığı sonucuna varıldı. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 60
61 mir-1297/mir4465 Etkilediği Gen Bölgeleri mir-1297 mir-4465 GEN BÖLGELERİ GABRA4 GABRB2 GABRB3 GABRG1 GABRA4 GABRB2
62 Çalışmanın Kısıtlılıkları Örneklem grubu sayısının yetersizliği, Periferik kan alımlarının saatinin aynı olmaması, kan alındığı esnada açlık/tokluğa dikkat edilmemesi, Yeterince sayıda mirna ile çalışılmaması, Kronik hastalık (örn: DM,HT, astım) ve kullanılan diğer ilaçların dışlanmamış olması, Eşik altı depresyon ve anksiyete bulgularının göz ardı edilmesi olarak sayabiliriz. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 62
63 Çalışmanın Üstünlükleri Hasta örnekleminin sadece panik bozukluğu tanılı olması, Çalışmada kullanılan mirna ların panik bozukluğu etyolojisinde rol oynayan GABA ve 5-HT gen bölgelerini düzenleyen mirna lardan seçilmiş olması, Psikotrop kullanımının dışlanması, 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 63
64 mirna Çalışmalarının Kısıtlılıkları Seçilen hasta gruplarında eş tanı oranları çok yüksek. Çalışmalarda psikotrop veya diğer ilaçların kullanımı dışlanmadığından ilaç kullanımının ekspresyon üzerine etkisi dışlanmıyor. Şu ana kadar izlem çalışması yok. Hasta örneklem sayıları az. mirna ekspresyon seviyelerini nelerin etkilediği tam olarak bilinmemekte (diet?, BKI?, cinsiyet?, yaş?) Çalışmaların maliyeti oldukça yüksek. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 64
65 Epigenetik Tedavi Epigenetik mekanizmaların reversible olması onları önemli tedavi seçenekleri haline getirmiştir. Epigenetik ilaç geliştirme çalışmaları tıbbın her alanında devam etmektedir. Bu çalışmaların ürünü olarak histon deasetilaz inhibitörü Vorinostat (Zolinza ) kutanöz T hücreli Lenfoma tedavisinde FDA onayı almış bir ilaçtır. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 65
66 Epigenetik Tedavi Günümüzde bir çok ilaç bu alanda denenmektedir ve çok yakın bir zamanda epigenetik değişiklikler nedeniyle meydana çıkan bir çok hastalığın tedavisinde; (örneğin şizofreni, bir çok kanser türü gibi) mirna inhibitörleri, yeni tedavi ajanları olarak umut vaat etmektedirler. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 66
67 Psikiyatrik Hastalıklarda mirna yı Neden Araştırıyoruz? Tanı koymada Tedaviye yanıtı değerlendirmede Farmakolojik tedavi Gen tedavisi 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 67
68 Psikiyatrik Hastalıklarda mirna yı Neden Araştırıyoruz?
69 Dikkatiniz ve sabrınız için teşekkür ederim. 21. TPD Yıllık Toplantısı ve KES, Antalya 69
RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri
RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA (Ribonükleik Asit) Nükleik asitler, Friedrich Miescher tara2ndan 1869'da keşfedildi. İl=haplı bandajlardan izole edilen bu maddeye nüklein adını
DetaylıReplikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını
DetaylıBiyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi
Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13 Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi
Detaylıb. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.
TIBBİ GENETİK I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: DNA ve RNA yapısının öğretilmesi. b. Amaç: DNA nın genetik materyal olmasında moleküler yapısının önemi ve RNA yapısının proteine geçiş ve gen ekspresyonu kontrolündeki
DetaylıGENETĐK EPĐGENETĐK. Doç. Dr. Hilâl Özdağ EPĐGENETĐK
GENETĐK 111-503 EPĐGENETĐK Doç. Dr. Hilâl Özdağ EPĐGENETĐK Epigenetik gen işlevinde çekirdek DNA sının diziliminde bir değişiklik olmaksızın gerçekleşen tersine çevrilebilir kalıtlanabilir değişiklikleri
DetaylıDers 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu
Ders 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu Kodlamayan RNA lar ü Kodlamayan genomun hem normal gelişim için gerekli olduğu ortaya konulmuş hem de birçok hastalıkla ilişkilendirilmiş8r.
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM)
MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) TRANSKRİPSİYONU (ÖKARYOTİK) STOPLAZMA DNA Transkripsiyon hnrna RNA nın işlenmesi mrna G AAA Eksport G AAA NÜKLEUS TRANSKRİPSİYONU (PROKARYOTİK) Stoplazma
DetaylıBAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ
BAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ GENETİK MATERYALLER VE YAPILARI HER HÜCREDE Genetik bilgilerin kodlandığı bir DNA genomu bulunur Bu genetik bilgiler mrna ve ribozomlar aracılığı ile proteinlere dönüştürülür
DetaylıHücrede Genetik Bilgi Akışı
Hücrede Genetik Bilgi Akışı 1) Genomun korunması DNA nın tam olarak kopyalanması ve hücre bölünmesiyle yeni kuşak hücrelere aktarılması 2) Genetik bilginin çevrimi Hücre içerisinde bilginin DNA dan RNA
DetaylıTRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ
TRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ TRANSLASYON Translasyonda nükleik asit kullanılır fakat son ürün bir nükleik asit değil proteindir. Translasyon mekanizması 4 ana bileşenden oluşmaktadır: 1. mrnalar 2. trnalar
DetaylıDNA Replikasyonu. Doç. Dr. Hilal Özdağ. A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: /202 Eposta:
DNA Replikasyonu Doç. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/202 Eposta: hilalozdag@gmail.com 1 Watson ve Crick Gözümüzden kaçmamış olan bir nokta da.. Replikasyon
DetaylıDers 10 - Diğer küçük kodlamayan RNA lar
Ders 10 - Diğer küçük kodlamayan RNA lar ü Yüksek organizmalar ait proteomlar nispeten durağandır. ü Bir bireyde diğer insanlara göre her haploid genomun ~3.000.000 dizisinin farklı olmasına rağmen, bu
Detaylımirna Profilleri Hepatoselüler Kansere Gidişte Marker Olabilir mi?
mirna Profilleri Hepatoselüler Kansere Gidişte Marker Olabilir mi? RÜÇHAN YAZAN SERTÖZ EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI HSK 6. büyük malignite Kanserden 2.sıklıkta ölüm
DetaylıBiyoteknoloji ve Genetik II. Hafta 8 TRANSLASYON
Biyoteknoloji ve Genetik II Hafta 8 TRANSLASYON Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com TRANSLASYON Translasyon a. mrna ribozoma
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıMoleküler biyolojiye giriş. Doç.Dr.Pınar AKSOY SAĞIRLI
Moleküler biyolojiye giriş Doç.Dr.Pınar AKSOY SAĞIRLI Molecular biology terimi ilk kez Warren Weaver tarafından 1938 de kullanıldı. Hayatın fiziksel ve kimyasal olarak açıklanması olarak tanımlandı. 1977
DetaylıTRANSLASYON ve PROTEİNLER
TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya
DetaylıEpigenetik ve Kanser. Tayfun ÖZÇELİK Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Epigenetik ve Kanser Tayfun ÖZÇELİK Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü tozcelik@fen.bilkent.edu.tr Conrad Waddington (1905-1975) Edinburgh Üniversitesi Embriyoloji ve Genetik Profesörü
Detaylıhendisliği BYM613 Genetik MühendisliM Tanımlar: Gen, genom DNA ve yapısı, Nükleik asitler Genetik şifre DNA replikasyonu
BYM613 Genetik MühendisliM hendisliği Hacettepe Üniversitesi Biyomühendislik BölümüB 2012-2013 2013 Güz G z DönemiD Salı 9.00-11.45, D9 Dr. Eda Çelik-AKDUR edacelik@hacettepe.edu.tr İçerik Tanımlar: Gen,
DetaylıTanımlamalar PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON. Protein sentezi ;translasyon. mrna ; Genetik şifre 1/30/2012. Prof Dr.Dildar Konukoğlu
PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON Prof Dr.Dildar Konukoğlu DNA SENTEZİ DNA DNA RNA sentezi DNA mrna Protein sentezi mrna Protein Tanımlamalar Replikasyon Replikasyon Transkripsiyon Transkripsiyon Translasyon
DetaylıTÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-3 [ÇALIŞTAY 2013])
TÜBİTAK BİDEB LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI (LİSE-3 [ÇALIŞTAY 2013]) BİYOLOJİ PROJE SUNUMU GRUP SUSTURUCU PROJE ADI Bazı Bitki Türlerindeki mirna
DetaylıTRANSLASYON VE TRANKRİPSİYON
TRANSLASYON VE TRANKRİPSİYON GEN İFADESİ (GEN EKSPRESYONU) Gen ifadesinin düzenlenmesi çeşitli aşamalarda olur: 1) Primer transkriptlerin oluşumu 2) Primer mrna dan matür (olgun) mrna oluşumu 3) mrna nın
DetaylıNon-coding RNA Molekülleri
Non-coding RNA Molekülleri Dersin Sorumlusu: Dr. Hatice MERGEN Dersin adı: Proteomik ve Genomik Hazırlayan: Çiğdem KAPLAN 2004 2005 GÜZ Non-Coding RNAs (Kodlama Yapmayan RNA lar) Genom projesinin ilk hedefi,
DetaylıNükleik Asitler. DNA ve RNA nükleik asitleri oluşturur
NÜKLEİK ASİTLER Nükleik Asitler DNA ve RNA nükleik asitleri oluşturur Genetik bilginin nesiller boyu aktarılması ve bunun proteinlere tercüme edilmesinde görev alırlar Nükleotid ünitelerinden oluşurlar
DetaylıBİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER
www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER NÜKLEİK ASİTLER Nükleik asitler, bütün canlı hücrelerde ve virüslerde bulunan, nükleotid birimlerden
Detaylı8 - ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
8 - ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Ökaryot gen düzenlenmesi farklı basamaklarda olabilir 2. Kromatin modifikasyonları 3. Transkripsiyonun düzenlenmesi 4. Transkripsiyon sonrası düzenlenme
DetaylıPROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)
PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen
DetaylıA. DNA NIN KEŞFİ VE ÖNEMİ
DNA nın Yapısı ve Replikasyonu Biyoloji Ders Notları A. DNA NIN KEŞFİ VE ÖNEMİ İlk olarak Friedrich Miescher (1869) akyuvar hücreleri ve balık sperminde yönetici molekülleri tespit etmiştir. Çekirdekte
DetaylıTranskripsiyon (RNA Sentezi) Dr. Mahmut Çerkez Ergören
Transkripsiyon (RNA Sentezi) Dr. Mahmut Çerkez Ergören Transkripsiyon Transkripsiyon DNA molekülündeki bilginin RNA nükleotid dizisi haline çevrilmesi işlemidir. (DNA dan RNA sentezlenmesi) Hücre içi genetik
DetaylıKALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ
KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ Değişik canlı gruplarında kalıtsal molekülün çeşidi, sayısı, biçimi ve organizasyonu bakımından farklılıklar bulunur. Ortak özellik: nükleik
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 12. Sınıf 1 GENDEN PROTEİNE
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 12. Sınıf 1 GENDEN PROTEİNE Protein sentezini tüm canlılar gerçekleştirir. Bir mrna molekülünde en fazla 64 çeşit kodon bulunur. DOĞRU YANLIŞ SORULARI Canlıların heterotrof beslenenleri
DetaylıAnksiyete Bozukluklarında Genom Boyu Asosiyasyon Çalışmaları
Anksiyete Bozukluklarında Genom Boyu Asosiyasyon Çalışmaları Yrd. Doç. Dr. Neşe Direk Dokuz Eylül Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Genetik Epidemiyoloji ve Psikiyatri Genome-Wide vs. Aday Gen Asosiyasyon
DetaylıDers 8 trna-rrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri
Ders 8 trna-rrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri mrna trna - rrna Taşıyıcı (transfer) RNA (trna) Nispeten küçük moleküllerdir. Bir öncu molekülün nükleusta işlenmesiyle oluşurlar. trna molekülleri, mrna
DetaylıGEN EKSPRESYONU: GENDEN PROTEİNE
GENLER ve İŞLEVLERİ GEN EKSPRESYONU: GENDEN PROTEİNE Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER Genlerin Doğası Şimdiye kadar öğrendiklerimiz bize canlıya ait bilgilerin DNA da yer aldığını
DetaylıDers 5 - mrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri - I -
Ders 5 - mrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri - I - Pre-mRNA (hnrna) cap mrna AAAAAAAAAAAAA REPLİKASYON DNA nın kendini eşlemesi TRANSKİPSİYON DNA dan RNA ya gene
DetaylıGen Đfadesi, tespiti ve ölçülmesi
Gen Đfadesi, tespiti ve ölçülmesi Doç. Dr. Hilâl Özdağ Eposta: ozdag@medicine.ankara.edu.tr Tel: 2225826/202 Ders Notları Đçin: http://bteml.biotek.ankara.edu.tr/wiki/index.php/ana_sayfa adresinden Genombilimde
DetaylıMS TE BESLENME VE EGZERSİZ. Dr. Özlem Taşkapılıoğlu
MS TE BESLENME VE EGZERSİZ Dr. Özlem Taşkapılıoğlu «Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun.» MS te beslenme hakkında mitler-gerçekler «Daha fazla fiziksel aktivite ve egzersiz, daha az oturma süresi!»
Detaylı15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ
15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 2 DNA VE RNA
12. SINIF KONU ANLATIMI 2 DNA VE RNA DNA (DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT) Temel nükleik asittir. Prokaryot hücrelerin sitoplazmasında, ökaryot hücrelerde çekirdek, mitokondri ve kloroplast organelinde bulunur.
Detaylıayxmaz/biyoloji 2. DNA aşağıdaki sonuçlardan hangisi ile üretilir Kalıp DNA yukarıdaki ana DNAdan yeni DNA molekülleri hangi sonulca üretilir A B C D
1. DNA replikasyonu.. için gereklidir A) sadece mitoz B) sadece mayoz C) mitoz ve mayoz D) sadece gamet oluşumu E) sadece protein sentezi 2. DNA aşağıdaki sonuçlardan hangisi ile üretilir Kalıp DNA yukarıdaki
DetaylıTıbbın Geleceğine dair.. Genetik Testler ve Kişiselleşmiş Tıp Anlayışı. B. Aysin Sermen
Tıbbın Geleceğine dair.. Genetik Testler ve Kişiselleşmiş Tıp Anlayışı B. Aysin Sermen Daha güçlü.. Daha atletik.. Daha genç.. Daha huzurlu.. Daha mutlu.. Daha akıllı.. Daha sağlıklı.. Daha akıllı ve sağlıklı
DetaylıBir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE
Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona
DetaylıArtan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi
Bugün gelinen noktada genetik Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi «Genetik bilgiden hastaların ve ailelerin yararlanması için tüm sağlık çalışanları insan genetiğinin temelinde
DetaylıDNA ve Özellikleri. Şeker;
DNA ve Özellikleri Hücrelerdeki hayatsal olayların yönetimini çekirdek sağlar. Çekirdek içinde, hücrenin beslenme, solunum, üreme gibi canlılık faaliyetlerin yönetilmesini sağlayan genetik madde bulunur.
DetaylıGENETİK. Öğt. Gör. Meltem KÖKDENER
GENETİK Öğt. Gör. Meltem KÖKDENER 2 5.1. TRANSKRİPSİYONUN AŞAMALARI 5.2. PROTEİN SENTEZİ (Translasyon ) 5.3. GENETİK İFADENİN DÜZENLENMESİ 5 GENETİK TRANSKRİPSİYON ÜNİTE 5 TRANSKRİPSİYON Öğr. Gör. Meltem
DetaylıGenetik şifre, Transkripsiyon ve Translasyon ASLI SADE MEMİŞOĞLU
Genetik şifre, Transkripsiyon ve Translasyon ASLI SADE MEMİŞOĞLU Giriş DNA nın genetik bilgiyi barındırdığının anlaşılmasından sonra; DNA nın genler halinde nasıl organize olduğu ve Genetik işlevin kromozomlar
DetaylıMoleküler Patoloji Doktora Programı 2013 Bahar Dönemi Ders Programı:
Moleküler Patoloji Doktora Programı 2013 Bahar Dönemi Ders Programı: Derslik: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Etlik Yerleşkesi 1. Kat Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dersliği Açılan Dersler: 3 adet Zorunlu Ders:
DetaylıGEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ
GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Gen Ekspresyonun Kontrolü Kontrol genellikle transkripsiyon başlangıç düzeyinde gerçekleşir. Transkripsiyonda düzenleyici proteinler tarafından
DetaylıKonu 4 Genetik Şifre ve Transkripsiyon
PowerPoint Lecture Presentation for Concepts of Genetics Ninth Edition Klug, Cummings, Spencer, Palladino Konu 4 Genetik Şifre ve Transkripsiyon Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Copyright Copyright 2009
DetaylıÖKARYOTLARDA GENETİK MATERYALİN YAPISI VE ORGANİZASYONU
ÖKARYOTLARDA GENETİK MATERYALİN YAPISI VE ORGANİZASYONU Doç. Dr. Bengi ÇINAR KUL Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı İnsan genomu 3 x 10 9 bp (n) İnsan diploidtir (2n) her çekirdek
DetaylıMajör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi
Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı
DetaylıAkıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır
9.Sınıf Biyoloji 1 Akıllı Defter vitaminler,hormonlar,nükleik asitler sembole tıklayınca etkinlik açılır sembole tıklayınca ppt sunumu açılır sembole tıklayınca video açılır 1 VİTAMİNLER ***Vitaminler:
DetaylıPaleoantropoloji'ye Giriş Ders Yansıları
ANT139 PALEOANTROPOLOJİ YE GİRİŞ Genetiğin Basit Temelleri, Kavramlar, Mendel Genetiği, Gen Aktarımı 3. Ders Canlılığı anlayabilmek için moleküler seviyeye inmek gerekir! Hücre Yaşayan organizmaların temel
DetaylıSınıf ; Çalışma yaprağı 3
Öğrencinin Adı ve soyadı ; Sınıf ; Çalışma yaprağı 3 F.8.2. DNA ve Genetik Kod / Canlılar ve Yaşam Bu ünitede öğrencilerin; DNA ve genetik kod ile ilişkili kavramları açıklamaları ve aralarındaki ilişkileri
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI
MOLEKÜLER 2014-2015 BİYOLOJİ LABORATUVARI GÜZ DÖNEMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI 7.HAFTA DERS NOTLARI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ Sayfa 1 / 6 1. RFLP (RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUK
Detaylıİyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar
İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar Aysun Manisalıgil, Ayşegül Yurt Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Medikal Fizik Anabilim Dalı Hücre ve Moleküller
DetaylıHeperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi. Kemal SÖNMEZ
Heperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi Kemal SÖNMEZ 122204012 ÖZET Heperan Sülfat Proteoglikanlar (HSPG) bir glikoprotein ailesi üyesidir. Tüm HSPG ların ortak özelliği
DetaylıYAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK
ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından
DetaylıSNP TEK NÜKLEOTİD POLİMORFİZMLERİ (SINGLE NUCLEOTIDE POLYMORPHISMS)
SNP TEK NÜKLEOTİD POLİMORFİZMLERİ (SINGLE NUCLEOTIDE POLYMORPHISMS) Herhangi iki bireyin DNA dizisi %99.9 aynıdır. %0.1 = ~3x10 6 nükleotid farklılığı sağlar. Genetik materyalde varyasyon : Polimorfizm
DetaylıObsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi
Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,
DetaylıGenetik Şifre ve Transkripsiyon
Genetik Şifre ve Transkripsiyon Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 12 Aralık 2016 RNA (Ribonükleik Asit): Ribonükleotid Polimeri Tek zincirli bir moleküldür. İçerdiği şeker ünitesi riboz dur. DNA dan baz içeriği
DetaylıGenden proteine Genler, transkripsiyon ve translasyon yolu ile proteinleri belirler Transkripsiyon, DNA yönetiminde RNA sentezidir Ökaryotik
Genden proteine Genler, transkripsiyon ve translasyon yolu ile proteinleri belirler Transkripsiyon, DNA yönetiminde RNA sentezidir Ökaryotik hücreler, transkripsiyondan sonra RNA yı değişikliğe uğratırlar
DetaylıHücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir.
DERS: BİYOLOJİ KONU: C.T.B(Vitaminler e Nükleik Asitler) VİTAMİNLER Bitkiler ihtiyaç duydukları bütün vitaminleri üretip, insanlar ise bir kısmını hazır alır. Özellikleri: Yapıcı, onarıcı, düzenleyicidirler.
DetaylıDoksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir
Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Çiler Çelik-Özenci*, Nilay Kuşcu*, Nayçe Bektaş*, Ece
Detaylı1. Sınıf Güz Dönemi I. Hafta Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Ders Saati
I. Hafta Ders Saati 15.09.2014 16.09.2014 17.09.2014 18.09.2014 19.09.2014 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Makromoleküller (Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ataş) Türk Dili
DetaylıTRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ
İ.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Moleküler Biyoloji ve Genetik TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ Merve YILMAZER 2601120219 İÇERİK Kromatin ve nükleozom yapısı Transkripsiyon aşamasında
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 6 GENETİK ŞİFRE VE PROTEİN SENTEZİ 2
12. SINIF KONU ANLATIMI 6 GENETİK ŞİFRE VE PROTEİN SENTEZİ 2 SANTRAL DOGMA Hücredeki bilgi aktarım mekanizmasının tamamına SANTRAL DOGMA denir. Santral dogma tek yönlü bilgi aktarımıdır. Geri dönüşümü
DetaylıGÖĞÜS HASTALIKLARINDA GENETİK ARAŞTIRMA. Prof. Dr. Nejat Akar Ankara Üniversitesi
GÖĞÜS HASTALIKLARINDA GENETİK ARAŞTIRMA Prof. Dr. Nejat Akar Ankara Üniversitesi DNA RNA Genomik Transkriptomik Gen Dizileri, SNPs RNA Protein Hücre Doku Organ Proteomik Diferansiyel Proteomik Fonksiyonel
Detaylı2013 NİSAN TUS FARMAKOLOJİ
2013 NİSAN TUS FARMAKOLOJİ Doğru Yanıt : E Referans: e-tus İpucu Serisi Farmakoloji Ders Notları Sayfa: 43 Doğru Yanıt :E Doğru Yanıt : B Referans: e-tus İpucu Serisi Farmakoloji Ders Notları Sayfa: 197
DetaylıParkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması
İ.Ü. CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI Parkinson Hastalığı ile α-sinüklein Geni Polimorfizmlerinin İlişkisinin Araştırılması Araş.Gör. Yener KURMAN İSTANBUL
DetaylıChapter 10 Lecture. Genetik Kavramlar Concepts of Genetics Tenth Edition. 1. DNA Yapısı. Çeviri: Aslı Sade Memişoğlu
Chapter 10 Lecture Genetik Kavramlar Concepts of Genetics Tenth Edition 1. DNA Yapısı Çeviri: Aslı Sade Memişoğlu Genetik malzeme nedir? Çoğunlukla genetiğin ikili sarmalın keşfiyle başladığı düşünülür
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıProkaryotik promotor
Transkripsiyon Transkripsiyon-Replikasyon Farkları 1.Replikasyon sırasında tüm kromozom kopyalanır fakat transkripsiyonda sadece bir gen bölgesi kopyalanabilir. 2. Transkripsiyon düzeyi organizmanın o
Detaylı2. Histon olmayan kromozomal proteinler
12. Hafta: Nükleik Asitler: Nükleik asitlerin yapısal üniteleri, nükleozitler, nükleotidler, inorganik fosfat, nükleotidlerin fonksiyonları, nükleik asitler, polinükleotidler, DNA nın primer ve sekonder
DetaylıETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER. İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Mekanizması
ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Mekanizması Absorbsiyon İlaç hedefleri Dağılım Hastalıkla ilgili Metabolizma yolaklar Atılım Farmakokinetik
DetaylıHORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI
HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI Receptörler İntrasellüler hidrofobik(llipofilik)ligandlara baglananlar Nükleer hormon reseptörleri Guanylate siklaz(nitrikoksid receptor) Hücre yüzey hidrofilik ligandlara
DetaylıÇekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph
NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek
DetaylıMİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ
MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ Cem Sezer 1, Mustafa Yıldırım 2, Mustafa Yıldız 2, Arsenal Sezgin Alikanoğlu 1,Utku Dönem Dilli 1, Sevil Göktaş 1, Nurullah Bülbüller
DetaylıOnkogen ve Tümör Supressör Gen Olan mir- NA ların Özellikleri ve Kullanım Alanları
ARŞİV 2009; 18: 1 Onkogen ve Tümör Supressör Gen Olan mir- NA ların Özellikleri ve Kullanım Alanları Doktora Öğrencisi G.Şeyda SEYDEL Prof.Dr. Kıymet AKSOY 1. Kodlanmayan RNA lar Kodlanmayan RNA lar, RNA
DetaylıKANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ
KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ Gökhan Erdem GATA Tıbbi Onkoloji BD 19 Mart 2014 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi, 19-23 Mart 2014, Antalya EPİDEMİYOLOJİ Epidemiyoloji, sağlık olaylarının görünme
DetaylıNöronal Plastisite Paneli
21. Ulusal Farmakoloji Kongresi Osmangazi Üniversitesi Eskişehir Nöronal Plastisite Paneli Ersin O. Koylu Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Beyin Araştırmaları Uygulama ve Araştırma
DetaylıNÜKLEİK ASİTLER ( DNA VE RNA)(Yönetici Moleküller)
NÜKLEİK ASİTLER ( DNA VE RNA)(Yönetici Moleküller) NÜKLEİK ASİTLERİN KEŞFİ *FRIEDRICH MIESCHER * Balık spermlerinin çekirdeklerini ve akyuvar çekirdeklerini ayrıştırarak yaptığı çalışmalarda, bu hücrelerin
DetaylıBAKTERİLERİN GENETİK YAPISI
BAKTERİLERİN GENETİK YAPISI Kromozom bakteri hücrelerinde genellikle çift zincirli helikal çembersel (bazı bakterilerde lineer) yapıdaki DNA molekülü Genom kromozomal ve plazmitlerde bulunan toplam genetik
DetaylıDNA REPLİKASYONU. Dr. Mahmut Cerkez Ergoren
DNA REPLİKASYONU Dr. Mahmut Cerkez Ergoren Arthur Kornberg 1959 Nobel Ödülü "the mechanisms in the biological synthesis of DNA DNA Replikasyonu Replikasyon genetik materyalin tamamen kendi benzeri yeni
DetaylıWnt/β-katenin Yolağı
Wnt/β-katenin Yolağı Wnt/β-katenin Yolağı Memeli canlılarda oldukça korunmuş ve gelişim için oldukça önemli olan bir yolak7r. Drosophila da yapılan gene>k çalışmalar sırasında keşfedilmiş>r. Özellikle
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıHANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı
HÜCRENİN ÇOĞALMASI VE FARKLILAŞIMININ BİYOFİZİĞİ HANDAN TUNCEL İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı hntuncel@istanbul.edu.tr G1; presentetik, S; DNA sentez fazı G2;
DetaylıBiyoteknoloji ve Genetik I Hafta 12. Prokaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi
Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 12 Prokaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi
DetaylıTranskripsiyon ve Transkripsiyonun Düzenlenmesi
MBG 505 BAKTERİ GENETİĞİ Transkripsiyon ve Transkripsiyonun Düzenlenmesi Emrah ÖZÇELİK Ribonükleik asit (RNA) 3 tip RNA Mesajcı RNA (mrna) (genetik seviyede) Transfer RNA (trna) Ribozomal RNA (rrna) (fonksiyonel
DetaylıPSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ
PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ Ahmet Zihni SOYATA Selin AKIŞIK Damla İNHANLI Alp ÜÇOK İ.T.F. Psikiyatri
DetaylıHücre içinde bilginin akışı
Hücre içinde bilginin akışı 1 DNA Çift Zincir Heliks 2 Hücre Çekirdeği ve Çekirdek Zarının Yapısal Organizasyonu Hatırlıyor musunuz? DNA Kromatin Kromatid Kromozom RNA Protein Çekirdek Çekirdekcik Nükleotid
DetaylıGENETİK TANI YÖNTEMLERİ. Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu
GENETİK TANI YÖNTEMLERİ Prof.Dr.Mehmet Alikaşifoğlu S Genetik Tanı Yöntemleri S Sitogenetik Tanı Yöntemleri S Moleküler Sitogenetik Tanı Yöntemleri S Moleküler Genetik Tanı Yöntemleri Sitogenetik Tanı
DetaylıHÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ
HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini
DetaylıLYS ANAHTAR SORULAR #4. Nükleik Asitler ve Protein Sentezi
LYS ANAHTAR SORULAR #4 Nükleik Asitler ve Protein Sentezi 1) İncelenen bir nükleotidin DNA ya mı yoksa RNA ya mı ait olduğu; I. Bağ çeşidi II. Pürin bazı çeşidi III. Pirimidin bazı çeşidi IV. Şeker çeşidi
DetaylıArtan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi
2 Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi «Genetik bilgiden hastaların ve ailelerin yararlanması için tüm sağlık çalışanları insan genetiğinin temelinde yatan prensipleri anlamalıdır»
DetaylıGenetik Kavramlar Sekizinci baskıdan çeviri Klug, Cummings, Spencer
Genetik Kavramlar Sekizinci baskıdan çeviri Klug, Cummings, Spencer 1 Genetiğe Giriş Copyright 2006 Pearson Prentice Hall, Inc. 1-Genetiğe giriş 1.1 100 yıldan daha kısa zamanda Mendel den DNA ya 1.2 İkili
DetaylıBakteri Hücrelerinde Bölünme
Bakteri Hücrelerinde Bölünme Bakteri hücrelerinde eşeysiz çoğalma görülür. Bu da ana hücrenin DNA miktarını ikiye (replikasyon) çıkardıktan sonra yaşadığı bir sitokinezle gerçekleşir. Yrd.Doç.Dr. Yosun
DetaylıKALITSAL MADDE PROF. DR. SERKAN YILMAZ
KALITSAL MADDE PROF. DR. SERKAN YILMAZ Kalıtsal madde (kalıtsal molekül, genetik materyal) (1) canlının yapı ve işlevlerinin belirlenmesinden, (2) canlının kendine benzer bir canlıyı meydana getirmesinden,
Detaylı