V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ

Transkript

1 12 22 Slayt 5/6 RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ AMAÇ: (Nitel) Risk analiz yöntemleri FINE KINNEY Elmeri kontrol kayıt yöntemi Risk analiz yöntemleri ve hesaplama örnekleri V- RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ 2017 Bahar dönemi Nurdoğan İNCİ Elektrik Mühendisi İş Sağlığı ve Güvenliği Danışmanı ve GEDİK ÜNİVERSİTESİ Öğretim görevlisi 1

2 RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ FINE KINNEY Risk Analizi Metodu G.F. Kinney and A.D Wiruth tarafından 1976 yılında geliştirilmiştir. Kaza kontrolü için matematiksel değerlendirme

3 FINE KINNEY METODU RİSK PUANI = Olasılık (şans) X Frekans X Şiddet Risk Değeri= İ x F x D olarak hesaplanır. İ= İhtimal, (0,2-10 arası bir değer) F=Frekans, (0,5-10 arası bir değer) D=Sonuçların Derecesi

4 RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ FINE KINNEY METODU RİSK = İHTİMAL X FREKANS X ETKİ Tablo 1-İhtimal Skalası İhtimal: Zarar ya da hasarın zaman içinde gerçekleşme ihtimali Değer Kategori 0,2 Pratik Olarak İmkansız 0,5 Zayıf İhtimal 1 Oldukça Düşük İhtimal 3 Nadir fakat Olabilir 6 Kuvvetle Muhtemel Risk Değeri= İ x F x D olarak hesaplanır. İ= İhtimal, (0,2-10 arası bir değer) F=Frekans, (0,2-10 arası bir değer) D=Sonuçların Derecesi 10 Çok Kuvvetli İhtimal Yüksekte emniyet kemersiz çalışan bir işçinin kemer takması sadece düşme olasılığını etkiler, düşerse ölüm riskini azaltmaz veya tehlikeye maruz kalma sıklığını etkilemez)

5 RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ FINE KINNEY METODU RİSK = İHTİMAL X FREKANS X ETKİ Tablo: 2 Frekans (Maruziyet) Skalası Frekans: Tehlikeye maruz kalma sıklığı Değer Açıklama 0,2 Çok Nadir 0,5 Oldukça Nadir 1 Nadir 3 Ara sıra 6 Sıklıkla Risk Değeri= İ x F x D olarak hesaplanır. İ= İhtimal, (0,2-10 arası bir değer) F=Frekans, (0,2-10 arası bir değer) D=Sonuçların Derecesi 10 Sürekli İşin yapılma sıklığı değil, işi yaparken tehlikeye maruz kalma sıklığıdır.

6 RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ FINE KINNEY METODU RİSK = İHTİMAL X FREKANS X ETKİ Tablo: 3 Etki/Zarar- D Sonuç Skalası Derece: Tehlikenin gerçekleşmesi halinde insan, işyeri ve çevre üzerinde oluşturacağı zarar ya da hasarın şiddeti Sıra Açıklama Kategori 1 Dikkate Alınmalı Hafif-Zararsız veya önemsiz 3 Önemli Minör-Düşük iş kaybı, küçük hasar, ilk Yr 7 Ciddi Majör-Önemli Zarar, Dış tedavi, işgünü kaybı 15 Çok Ciddi 40 Çok Kötü Sakatlık, uzuv kaybı, çevresel etki Ölüm, Tam maluliyet, Ağır çevre etkisi 100 Felaket Birden çok ölüm, önemli çevre felaket DİKKAT EDİLECEK KONULAR *Riske maruz kalan kişiler, *Riske maruz kalma ilişkileri, *Önlemlerin alınma imkanları *Güvenlik tedbirlerinin işlemez hale gelme riski, *Güvenlik önlemelerin devam güvenirliği

7 RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ FINE KINNEY METODU RİSK = İHTİMAL X FREKANS X ETKİ Risk Düzeyine Göre Karar ve Eylem Sıra Risk Değeri Karar EYLEM 1 R<20 Kabul Edilebilir Risk Acil tedbir gerekmeyebilir 2 20<R< 70 Kesin Risk Eylem planına alınmalı 3 70 <R<200 Önemli Risk Dikkatle izlenmeli ve yıllık eylem planına alınarak giderilmeli <R< 400 Yüksek Risk Kısa vadeli eylem planına alınarak giderilmeli 5 R>400 Çok Yüksek Risk Çalışmaya ara verilerek derhal tedbir alınmalı

8 Fine Kinney metodu ÖZET 0-20 Uyguladığımız kontrollere devam olabilir Eğer herhangi bir yasal gerek yoksa, önlem almamız gerekmemektedir. (Talimat, Prosedür, Uyarı levhası, Eğitim, KKD) 70 ve üzeri olanlar için önlemlerin garanti altına alınarak faaliyetlere devam edilebilir. 400 puan ve üzeri olan risklerle ilgili faaliyetlerin mutlaka Genel Müdür ile paylaşılması gerekmektedir.

9 Fine Kinney metodu ÖZET İlk yapılan risk değerlendirmesinde hiçbir kontrol önlemi dikkate alınmamalıdır, bundan dolayı da olasılıklar hep en kötü olasılık olarak düşünülmelidir. Yapılan düzeltici faaliyetler frekans veya şiddeti etkilemez, etkileyeceği tek değişken olasılıktır. (Yüksekte emniyet kemersiz çalışan bir işçinin kemer takması sadece düşme olasılığını etkiler, düşerse ölüm riskini azaltmaz veya tehlikeye maruz kalma sıklığını etkilemez)

10 Fine Kinney metodu DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Risk değerlendirmelerinde: 0-20 arasında olması için de uyguladığımız kontroller olabilir. Bu durumda referans gösterebiliriz Bu aralıktaki riskler için eğer herhangi bir yasal gerek yoksa, önlem almamız gerekmemektedir. planlanmalıdır. Ancak olası risk kavramı hemen hemen mutlaka var olan bir önlemin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.

11 Fine Kinney metodu DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Risk değerlendirmelerinde: İstisnalar beklense de, riskin bu seviyede tutulmasını sağlayan kontrol yöntemine bir referans olması beklenmektedir. Bu referans: 1. Talimata 2. Prosedüre 3. Uyarı levhasına 4. Eğitime 5. KKD kullanımına olabilir. 70 ten yüksek çıkan riskler için düzeltici faaliyet planlanmalıdır.

12 Fine Kinney metodu 70 puan ve üstü olan risklerle ilgili olarak; Planlanan aksiyonlar için sorumlular, terminler, maliyetler vb. çıkartılmalıdır. Tüm önlemler alınmış ve yeni önlemler alınamıyor ise risk değerlendirme prosedürüne bu tip durumlarda tehlikenin bilinerek çalışılacağı vb. bir ifadenin konulması gerekmektedir.

13 Fine Kinney metodu 400 puan üstü olan risklerle ilgili olarak; 400 ün üzerindeki tehlikelere yönelik aksiyonların terminleri gözden geçirilerek acil çözümler bulunmalı, bu aksiyonlar gerçekleştirilene kadar geçecek sürede çalışılacaksa nasıl çalışılacağı tarif edilmelidir. İyileştirme aksiyonları tamamlandıktan sonra puanlama gözden geçirilmelidir.

14 Fine Kinney metodu Risklerle ilgili olarak; İyileştirmeler sonrası puanı hala 70 ve üzeri olanlar için önlemlerin garanti altına alınarak faaliyetlere devam edilebilir. Tüm önlemlere rağmen 400 puan ve üzeri olan risklerle ilgili faaliyetlerin mutlaka Genel Müdür ile paylaşılması gerekmektedir.

15 Fine Kinney metodu Risklerle ilgili olarak; AKSİYON PLANLARI İLE RİSK DEĞERLENDİRME FORMLARI ARASINDA İLİŞKİ KURMAK İŞİN KOLAYLIĞI AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİDİR.

16 Fine Kinney metodu ÇALIŞMA ZAMAN VE ORTAMI Taşeron çalışması, gece çalışması vb. mevcut tehlikeleri arttıran tehlikeler tek başına değerlendirilebileceği gibi aşağıdaki şekilde de değerlendirilebilir; Olasılık sorusu zarara göre sorulmalıdır, örneğin gece çalışması yaparken yaralanma ihtimali nedir? Frekans sorusu faaliyeti gerçekleştirirken tehlikeye maruz kalma sıklığı olarak sorulmalıdır, örneğin xxxx faaliyetini gece yaparken ne sıklıkta xxx tehlikesiyle karşılaşıyoruz? Şiddet sorusu ise meydana gelebilecek zararın boyutuna göre sorulmalıdır, örneğin xxxx faaliyetinde gece çalışırken ne olur?

17 Fine Kinney metodu İnsanlar her faaliyetlerinde, sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atan kişisel bir risk seviyesini GÖZE ALIRLAR. RİSK ANALİZİ ANCAK BU GÖZE ALMA SEVİYESİNİN DÜŞÜRÜLMESİ İLE İŞE YARAR.

18 Ekipman Özellikli Bilgi Bankası Materyal Özellikli Bilgi Bankası Proses Ünitesi Bilgi Bankası Yapı Malzemesi Bilgi Bankası MAKRO ANALİZ SONUÇLARI Kaza Senaryoları Bilgi Bankası Ekipman Gözetleme Algoritması Ekipman Davranış Analiz Algoritması Kaza Senaryosu Sonuç Algoritması

19 RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ FINE KINNEY ÖRNEK ÇALIŞMASI

20 RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ GELECEK DERS (Nicel) Risk analiz yöntemleri HCCP, HAZOP, CCA, VI. Eğitim. RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİNE DEVAM 20