Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü. Konteyner Piyasaları. Ekim2012

Transkript

1 1 Konteyner Piyasaları Ekim2012 1

2 2 İçindekiler Konteyner Navlun Piyasası Analizler ve Gelişmeler 3 Konteyner Yeni İnşa Piyasası 6 Konteyner İkinci El ve Söküm Piyasası 7 BOXİ Endeks 8 Gösterge Kontratlar 9 Konteyner Piyasasına Genel Bakış 12 2

3 3 Konteyner Navlun Piyasası Analizler ve Gelişmeler Eylül ayında navlun piyasaları geçen ayki olumsuz seyrini devam ettirmiştir. Ağustos ayı sonuna nazaran Şangay Konteyner Yük Endeksi (ShanghaiContainerizedFreight Index SCFI) yaklaşık 47 $ a düşmüştür. Şangay Konteyner Yük Endeksi Eylül ayı içerisindeki aşağı doğru bu marjinal azalışın, piyasada yaşanan aşağıdaki gelişmelerden kaynaklandığı değerlendirilmektedir. Kargo hacminde yaşanan düşüşlere rağmen, hat operatörlerinin küçük kapasiteli gemiler yerine büyük kapasiteli gemileri hizmete almaları, hatişleticilerinin çeşitli engellerle yüz yüze gelmesine neden olmaktadır. Bu engellerin başında aşırı tonaj arzı gelmektedir. Gemilerin artan taşıma kapasitelerinin yanında, kullanılan yeni gemi tasarımı ve teknolojileri sayesinde işletme maliyetlerinin düşmesiyle, konteyner başına daha düşük taşıma maliyeti sağlanmasına rağmen,aşırı tonaj arzı navlunlar üzerinde negatif bir baskı oluşturmaktadır. Konteyner Ticaret İstatistiklerine (ContainerTradeStatistic, CTS) göre, global kargo hacmi bir önceki yılın temmuz ayına göre % 2,55 oranında gerilemiştir.asya-avrupa konteyner hacmi Temmuz 2011 tarihinde 1,3 milyoniken 2012 yılı Temmuz ayında1,2 milyon olarak gerçekleşmiştir. AvrupaBirliği ekonomik krizinin de etkisiyle,sadeceasya- Avrupa arasındaki batı yönlü ticari hat hacminde %13,2 oranında düşüşyaşanmıştır. 3

4 4 Hat operatörleri konteyner hacminde yaşanan bu düşüş karşısında, bazı hatları kapatma yolunu seçmekte yada ittifaklar oluşturarak hattı ayakta tutmaya çalışmaktadırlar. G6 ittifakı(g6 ittifak üyeleri ; APL, Hapag-Lloyd, Hyundai Merchant Marine, MOL, NipponYusenKaishaand Orient OverseasContainerLine) ile CKYH İttifakı(Birliğin dört üyesi; Cosco, K Line, YangMingandHanjinShipping) oluşmasından sonra her biri Asya-Avrupa hatlarını askıyaalmışlardır. Benzer uygulamanın, dünyanın en büyük konteyner hat operatörü olan MaerskLine tarafından da hayata geçirebileceğiyorumları yapılmaktadır. Ayrıca, büyük hat operatörleri SlowSteaming adı verilen gemi yavaşlatma sistemiile kapasitelerini artırma yolunuseçmektedirler. Slow Steaming ile gemilerin en büyük gideri olan yakıttan tasarruf sağlanabildiği de ayrıca belirtilmektedir. Yaşanan tüm bu gelişmelere rağmen, navlun oranlarının artırılması yönünde firmaların planlar yaptıklarıgörülmektedir. Örneğin; Danimarkalı taşımacılık devi Maerskyaptığı açıklamada, Eylül ayı başından itibaren, Asya rotasındaki bütün kargo fiyatlarında genel zamyapılacağını açıklamıştır. Maersk, Uzak Doğu dan Hint Yarımadası na yapılacak olan taşımalarda; TEU başına 250, FEU başına 500 $, Doğu Afrika dan Uzak Doğu ya ve Orta Doğu ya yapılacak olan taşımalarda ise; TEU başına 200, FEU başına 400 $ zam yapılacağını bildirmiştir. Kuzey Avrupa dan Batı ve Orta Asya ya yapılacak olan taşımacılık ücretlerinin planlanan zammı ise TEU başına 150 $ ve FEU ile 45-foot highcubebox başına 200 $,Asya dan Yeni Zelanda ya giden rotalarda ise TEU başına 300 $, FEU başına 600 $olarak açıklanmıştır. Piyasa uzmanları Maersk in gerçekleştireceği fiyat artışlarınınasya vedünya rotalarında yapılacak genel zamların habercisi olduğunuifade etmişlerdir. Şu anda Dünya konteyner trafiğinin temel büyüme faktörü, ana ticarihatlar dışında gerçekleştirilen taşımalar olarak gözükmektedir. Şangay Konteyner Yük Endeksi (ShanghaiContainerizedFreight Index SCFI) ileriye dönük tahminleme eğrilerini değerlendiren piyasa uzmanları,yılın geri kalanı için Asya-Avrupa-Ticaret hacmine bağlı olarak düşük navlun oranları beklediklerini,vadeli işlem oranlarına göre 2013 yılının ilk çeyreğinden itibarende SCFI nınyeniden yükselişe geçmesini beklediklerini belirtmişlerdir. 4

5 5 Eylül ayı içerisinde; konteynerkiralama (charter) pazarının hareketli olduğu, bu hareketliliğin çoğunlukla mevcut kiralama sözleşmelerinin uzantılarıyla ilişkili olmasından kaynaklandığı, konteyner charter piyasasında yaşanan olumlu havanın, charter oranlarına yansımayarak kiraların hafif oranda gevşemesine neden olduğu, özellikle feedersegmentte yer alan Panamax larda bu düşüşün daha fazla oranda gerçekleştiği görülmüştür. Dünya konteyner filosunun %5,2 lik kısmı boşta beklemekte olup bu oranın toplam kapasiteye nazaran çok yüksek seyretmekte olduğu görülmektedir. Hali hazırdaki boş kapasitenin çok az bir kısmının piyasaya girmesi halinde charter oranlarına pozitif etkisi olabileceği uzmanlarca değerlendirilmektedir. Post-panamaxsegmentinde neredeyse tam doluluk yaşanırken,panamaxve baby panamaxsegmentlerinde%5-%9 oranlarında boş kapasite oluştuğu görülmektedir. Yaklaşan kış mevsimiyle birlikte yazın yaşanan yoğun sezonun son bulmasına rağmen konteyner hat işleticilerinin mevcut navlun seviyelerini korumak için yoğun çaba sarf ettikleri görülmekte, hatta yılsonunu zararla kapatmamak için yoğun hatlarda (Avrupa Uzakdoğu hattı gibi) yeni fiyat artışlarının planlarını yaptıkları gözlemlenmektedir. Konteyner ana ticari hatları dışında kalan hatlarda, örneğin Batı Afrika yada Asya içerisinde, güçlü büyüme işaretleri görülmekte olup işletmeciler bu kapsamda ileriye dönük planlar yapmaktadırlar. 5

6 6 Yeni İnşa KonteynerPiyasası Eylül ayı içerisinde teslim edilen gemiler aşağıdaki tabloda listelenmektedir. Teslim Edilen Yeni İnşa Gemiler- Eylül 2012 Yeni gemi inşa piyasası büyük gemilerde hareketliliğini sürdürmektedir.china International Marine Containers şirketi DalianShipbuildingIndustry ve STX (Dalian) Shipbuilding şirketlerine 10 adet9.200 TEU luk gemi siparişi vermiştir. Sipariş edilen gemilerin 2014 ve 2015 te teslim edilmesi planlanmaktadır. Ayrıca AmericanPresidentLines (APL/NOL) da Hyundai HeavyIndustries e 10 adet TEU luk gemi sipariş etmiştir. Sipariş verilen gemilerin yeni tasarımları sayesinde, benzerlerine oranla %20 yakıt tasarrufu sağlayacağı açıklanmıştır. Yeni siparişler Eylül

7 7 İkinci El Konteyner ve Söküm Piyasası İkinci el piyasası nispeten durgun bir ay geçirmiştir. Satışlar çoğunlukla söküm amaçlı olmuştur. Bangladeş menşeli şirketler son zamanlarda güven mektubu almakta sorun yaşadıklarından, diğer söküm işiyle uğraşan şirketlere yönelik rekabet azalmış, bu da fiyatları aşağı doğru etkilemiştir. Yine de fiyatlar LTD başına 400 $ civarında tutunmuştur. Kullanım Amaçlı El Değiştiren Gemiler Eylül 2012 Söküm Amaçlı El Değiştiren Gemiler Eylül

8 8 BraemarBOXI 1 Endeks Konteyner gemi alım satım piyasası için gösterge aldığımız BOXI endeksi Eylül ayında 0,28 puan düşmüştür. Endeks, hiç yukarı doğru seyir görememiş, bütün hareketler yatay seyir veya düşüş şeklinde gerçekleşmiştir. BOXI Endeksi Eylül 2012 Sonu 2010 yılı başından bu yana endeksin yatay seyri devam etmektedir. Endexte son 3 yılın seyri aşağıdaki grafikte gösterilmektedir. 1 BraemarSeascope dünyanın sayılı gemi kiralama ve satış firmalarından biridir. Firma sahip olduğu veri tabanı ve modelleme sayesinde konteynır gemi alım satımına ilişkin BOXİ endeksi oluşturmuştur. 8

9 9 Gösterge Kontratlar Gemi kiralarına bakıldığında, gösterge sabitlemelerinin $ ile $ arasında değiştiğini görmekteyiz. Eylül sonu itibariyle bazı gemilerin kontratları aşağıdaki tabloda listelenmektedir. Eylül Ayı İçerisinde Gerçekleştirilen Gösterge Kontratlar (RepresentativeFixtures) 9

10 10 Eylül Ayı İçerisinde Gerçekleştirilen Gösterge Kontratlar (RepresentativeFixtures) 10

11 11 Global Konteyner Filosunun Gelişimi Yıllara sari şekilde konteyner piyasasındaki toplam kapasitenin gelişimini ve ICC tarafından yapılmış olan projeksiyonu aşağıdaki grafikteyer almaktadır. Hali hazırda dünyadaki konteyner gemilerinin toplam kapasitesi yaklaşık 16,7 Milyon TEU dur. Özellikle TEU arasındaki gemi siparişlerinin teslim alınmasıyla birlikte, büyük tonajlı gemilerin sayısında artış yaşandığı görülmekte olup, 2012 sonu itibariyle dünya konteyner filosunun 17 milyon TEU yu geçmesi beklenmektedir. Konteyner Gemilerinin Büyüklüklerine Göre Tonaj Artışı 11

12 12 Konteyner Gemilerinin Büyüklüklerine Göre Tonaj Artışı Tersanelerin kar marjlarını minimize ederek aldıkları işler sonrasında hızlı inşa süreçleri de bunu tetiklemiş, özellikle mega konteyner gemilerinden oluşanyeni gemi siparişlerini teslim etmeye başlamaları ile birlikte aşırı tonaj arzı sorunu ortaya çıkmaya başlamıştır. 2011, 2012 ve 2013 başındaki gemi ve hacim oranlarına bakıldığında, küçük feeder gemilerinin görece olarak daha az miktarlarda büyüyeceği görülmektedir TEU üzerindeki super post panamaxtipi büyük hacimli gemilerin markete girmesiyle, aynı rotalarda kullanılan daha küçük gemilerin başka hatlara kaymasına neden olması beklenmektedir. Ancak, mevcut hatlardaki talebin sürdürülebilir olmaması halinde, gemilerin doluluk oranlarında bir düşüşün, akabindede navlun oranlarının düşüşünün tetiklenebilme olasılığı yüksek gözükmektedir. Konteyner Piyasasına Genel Bakış Aşağıdaki grafiklerde çeşitli kapasitelere sahip konteyner gemilerinin yılları arası yeni inşa fiyatları, ikinci el fiyatları, 6-12 aylık günlük kira (time charter)getirileri karşılaştırmalı olarak verilmektedir. 12

13 13 13

14 14 Alphaliner dan alınan konteyner firmalarına ait güncelbilgilere göre; TEU ya ve DWT a denk gelen gemi aktif olarak ticaretin içindedir. Buna TEU luk adet fullycellular gemiler dahildir. Aşağıda bu gemilerin şirketlere göre dağılımı grafik olarak gösterilmektedir. 14

15 15 Dünya üzerindeki TEU kapasitesinin %75 i ve bütün tam bölmeli konteyner gemilerinin %65 i sadece 15 operatörtarafından kontrol edilmekte olup bunların en büyüğü, dünya filo kapasitesinin %15,5 ini oluşturan yaklaşık 2,6 milyon TEU kapasiteye sahip olan MaerskSealandşirketidir. Diğer büyük operatörler dünya konteyner taşımacılığının yaklaşık %60 ını oluşturmaktadır. Bu firmaların en önemlileri yukarıdaki grafikte görülmektedir. Şirketlerin sahibi oldukları, kiraladıkları ve siparişini verdikleri gemiler açısından yapılan sıralama aşağıdaki tabloda olup, Türk şirketlerinden ARKAS ın 32 adet ve TEU luk kapasite ile 32. sırada olduğu, TURKON un ise 8 adet ve TEU luk kapasite ile 64. sırada olduğu gözükmektedir. 15

16 16 Ek-I Konteyner Gemilerinin Sınıflandırılması ve Gelişimi 16

17 17 Ek - II OOCL(Orient OverseasContainerLine)tarafından işletilen Üç Büyük Sarkaç Rota Not : Aşağıdaki haritada yer alan rota ve süreler bilgilendirme amaçlı verilmiştir, benzer rotalarda günün şartları ve geminin işletim şekline göre sürelerde ve uğrak limanlarında değişiklik olabilmektedir. Hemen hemen tüm büyük hat işleticileri benzer ana üç rotayı kullandığı görülmektedir. 17